ژنیکوماستی بهعلت نابرابری استروژن و تستوسترون رخ میدهد و بافت غدهای پستان را درگیر میکند، نه صرفا چربی. این مقاله دامنه و محدودیتهای روشهای درمان خانگی ژنیکوماستی و درمان ژنیکوماستی در طب سنتی و اسلامی را توصیف میکند. شواهد نشان میدهد حذف عوامل محرک مانند برخی داروها، الکل و استروئیدهای آنابولیک و نیز اصلاح عادات زندگی میتواند سیر مشکل را تحتتأثیر قرار دهد، اما بیشتر مداخلات خانگی قادر به کوچککردن بافت غدهای نیستند.
ژنیکوماستی شدید از لحاظ جسمی خطر جدی ندارد اما عدم درمان آن باعث سرخوردگی، افسردگی و اجتماع گریزی فرد میشود. انتخاب پزشک برای درمان بیماری ژنیکوماستی شدید اهمیت زیادی دارد. پزشک باید مهارت و تجربه کافی در زمینه جراحی ژنیکوماستی داشته و رضایت بیماران هم در پروندهاش باشد.
ژنیکوماستی به بزرگشدنِ بافت غدهای پستان در مردان اطلاق میشود و شدت آن از گرید ۱ تا ۴ متغیر است. تصمیمگیری درمانی به علت، سن، مدت علائم و ترکیب بافتی سینه وابسته است. گزینهها شامل پایشِ صرف در موارد خفیف و تازهپدید، اصلاح عامل زمینهای (مانند داروهای مسبب)، دارودرمانی کوتاهمدت در زیرگروههای منتخب و مداخلات جراحی برای درجات پایدار یا شدید است. ورزش و کاهش وزن میتواند نمای ظاهری را بهبود دهد، اما بافت غدهای را برنمیدارد. فشردهسازی و پوشاک اختصاصی نقشی کمکی در مدیریت ظاهری دارد. کارایی روشهای سنتی/گیاهی در کوچکسازی بافت غدهای اثبات نشده است.
ژنیکوماستی بهمعنای بزرگشدن غیرطبیعی سینه در مردان است که بهدلیل رشد بافت غدهای و گاهی همراه با چربی ایجاد میشود. علائم آن شامل برجستگی مرکزی زیر هاله، لمس توده لاستیکی یا الاستیک، درد و حساسیت نوک پستان و در برخی موارد ترشح غیرعادی است. این نشانهها میتوانند یکطرفه یا دوطرفه باشند و گاهی با سنگینی، عدم تقارن و فشار روانی همراهاند. تمایز ژنیکوماستی واقعی از شبهژنیکوماستی (افزایش چربی بدون غده) اهمیت دارد، زیرا مسیر درمان در این دو متفاوت است. همچنین بروز علائم هشدار مانند توده سفت یا ترشح خونی نیازمند بررسی تخصصی است.
ژنیکوماستی کاذب به علت چاقی ایجاد میشود. افزایش بیش از حد چربی در ناحیه سینه باعث بزرگی و افتادگی سینه مردان میشود. اختلالات هورمونی در این عارضه نقشی ندارد. با رژیم و ورزش میتوان این مشکل را برطرف کرد. اما سریعترین راه درمان جراحی است.
ژنیکوماستی در بدنسازی به رشد بیشازحد بافت غددی پستان در مردان ورزشکار گفته میشود که غالباً با برهمخوردن تعادل آندروژن و استروژن، مصرف استروئیدهای آنابولیک یا عوامل همافزا مانند چربی بدنی بالا و اختلالات کبدی پیوند دارد. این پدیده در بدنسازان اهمیت ویژهای دارد، زیرا زیباییشناسی بدن و تقارن قفسهسینه برای ارزیابی رقابتی تعیینکننده است. تظاهر بالینی معمولاً بهصورت برجستگی موضعی زیر یا پیرامون هاله و گاهی حساسیت موضعی دیده میشود. فهم سازوکار هورمونی، تمایز آن از پسودوژنیکوماستی و شناخت پیامدهای روانی و ورزشی، چارچوبی برای درک مسئله و گفتوگو با تیم درمانی فراهم میکند.
معافیت از سربازی با ژنیکوماستی مشمول حال برخی از افراد میشود. پس از معاینه و بررسی درجه ژنیکوماستی در این افراد مشخص میشود که آیا کلا از سربازی معافاند یا فقط از بخشی از کارها مثل دورههای رزمی معاف میشوند.
روشهای زیادی برای پنهان کردن سینههای بزرگ در مردان وجود دارد که از آن جمله میتوان به بستن گن ژنیکوماستی، کمربند ژنیکوماستی، پوشیدن تیشرت مناسب یا کت و ژاکت اشاره کرد.
عمل ژنیکوماستی با لیزر روشی کمتهاجمی است که در آن از فیبر لیزری برای امولسیون چربی و تسهیل جمعشدن پوست استفاده میشود و سپس چربی نرمشده با لیپوساکشن خارج میگردد. این تکنیک بیشتر برای ژنیکوماستی خفیف تا متوسط یا مواردی با غلبه چربی کاربرد دارد و میتواند به بهبود ظاهر قفسه سینه و کاهش کبودی و درد پس از عمل کمک کند. با این حال، در صورتی که بافت غدهای غالب باشد، لیزر به تنهایی کافی نیست و معمولاً نیاز به برداشت غده یا ترکیب روشها وجود دارد.
گاهی اوقات، مردان در دوران بلوغ به دلیل تغییرات هورمونی طبیعی، دچار افزایش کم اندازه سینه میشوند که به آن ژنیکوماستی خفیف میگویند. علت اصلی ایجاد آن افزایش هورمون زنانه استروژن در بدن و کاهش تستوسترون است که با روشهای درمانی مختلف مانند هورمون درمانی از بین خواهد رفت.
حالتهای بزرگی سینه در مردان به عنوان گینه کوماستی یا ژنیکوماستی شناخته میشوند و به بزرگ شدن غیرطبیعی سینههای مردان اشاره دارند. این حالتها ممکن است به دلیل عوامل مختلفی از جمله تغییرات هورمونی، عوامل ژنتیکی، داروها، بیماریهای مزمن و عوامل محیطی ایجاد شوند.
ژنیکوماستی یک طرفه به مواردی اطلاق میشود که در آن فرد تنها در یک سینه افزایش حجم و بزرگی غیرطبیعی را تجربه میکند. این حالت معمولاً به صورت ناهنجار در یک سینه اتفاق میافتد و سینه دیگر نرمال و بدون تغییر است. اصلیترین علت ژنیکوماستی یک طرفه در مردان، نامعلوم است و ممکن است به عوامل مختلفی مربوط شود. برخی از علل شامل تغییرات هورمونی، سن، مصرف داروها، عوامل محیطی، عوامل ژنتیکی و مشکلات در سیستم تنظیم هورمونی میباشد.
نمیدونم پیش کدوم دکتر برم