درد رشد چیست و چه زمانی لازم است برای درد رشد به دکتر مراجعه کرد؟

احتمالا خود شما تجربه دردهایی در سنین نوجوانی داشته‌اید که هر دو پایتان تیر بکشند. شاید هم فرزند شما در سن ۳ تا ۴ سالگی یا در نوجوانی از درد پا شکایت می‌کنند. اما این درد که اسم علمی آن درد رشد است، چقدر خطرناک است؟ برای بهبود آن چه باید کرد؟

درد رشد، دردهای مبهم گرفتگی عضلانی هستند که برخی از کودکان پیش از دبستان و پیش از نوجوانی آن را در هر دو پا احساس می‌کنند. جالب است بدانید درد اغلب در عصر، قبل از شام و در زمان خواب احساس می‌شوند، اما ممکن است باعث بیداری کودک در نیمه شب شود. معمولا دردهای رشد اغلب در اوایل کودکی حدود ۳ یا ۴ سالگی ایجاد می‌شوند و ممکن است این دردها دوباره در سنین ۸ تا ۱۲ سالگی ظاهر شوند.

برای تشخیص درد رشد از دردهای دیگر در کودک و نوجوان باید به دکتر کودکان مراجعه کنید. دکتر کودکان ممکن است شما را به دکتر غدد، دکتر فیزیوتراپی یا دکتر ارتوپد ارجاع دهد. برای دریافت نوبت از دکتر اطفال می‌توانید از سایت نوبت‌دهی آنلاین دکترتو کمک بگیرید.

درد رشد قد یا درد رشد چیست؟

درد رشد، همانطور که اشاره‌شد دردهای تیز و ضربان‌دار گاه‌به‌گاهی هستند که کودکان و نوجوانان را درگیر می‌کنند. این درد بیشتر در ساق پاها، جلوی ران‌ها، پشت زانو، عضلات یا مفاصل است. شدت دردهای رشد در سنین بین ۱۱ تا ۱۵ سالگی به اوج خود رسیده و همزمان با قد‌کشیدن کودک علائم بیشتر خود را نشان می‌دهد. 

بهتر است بدانید درد رشد تمام کودکان را درگیر نمی‌کند، اما گاهی ممکن است ناشی از یک بیماری دیگر باشند. به‌همین دلیل بسیار اهمیت دارد که با دیدن نشانه‌های جدی دردهای رشد به پزشک متخصص یا فیزیوتراپی مراجعه کنید. 

درد رشد، دردهای تیز و ضربان‌دار گاه‌به‌گاهی هستند که کودکان و نوجوانان را درگیر می‌کنند. این درد بیشتر در ساق پاها، جلوی ران‌ها، پشت زانو، عضلات یا مفاصل است.

علائم همراه درد رشد چیست؟

دردهای رشد ممکن است در هر کودکی متفاوت باشد، برخی از کودکان درد شدیدی دارند، در‌حالی‌که ممکن است سایر کودکان همچین دردی را تجربه نکنند.

اغلب کودکان هر روز درد ندارند. همچنین دردهای رشد می‌توانند از بین بروند و دوباره ایجاد شوند. معمولا درد رشد ممکن است برای ماه‌ها یا سال‌ها وجود داشته‌باشد. در این بین، درد پا ممکن است بسیار آزاردهنده باشد که کودک را از خواب بیدار کند و صبح‌ها ناپدید شود. همچنین در فعالیت‌های کودک مثل بازی‌کردن اختلالی ایجاد نمی‌کند.

عموما درد رشد در هر دو پا مخصوصا روی ران، پشت ساق پا، یا پشت زانوها احساس می‌شود. به‌علاوه کودکانی که دردهای رشد دارند، ممکن است حساسیت بیشتری نسبت به درد داشته و احتمال دارد سردرد و شکم درد داشته‌باشند.

علائم درد رشد در کودکان چیست؟

درد رشد در کودکان ابتدا در سنین ۳ تا ۴ سالگی و با شروع راه‌رفتن کودک خود را نشان می‌دهد. این زمان بهترین وقت برای تشخیص اختلالات ساق پای کودکان یا سایر دلایل بروز درد است. پس از آن کودکان بین ۸ تا ۹ سال درگیر این درد در عضلات بازو و پا می‌شود. دردهای رشد کودکان بیشتر در قسمت زانو و به صورت درد ساق پا دیده می‌شود. اگر این درد خفیف بوده، مشکلات جدی در پی نداشته و ناشی از بیماری دیگری نباشد خود‌به‌خود و با روش‌های خانگی مانند ماساژ درمان خواهد‌شد. 

آیا درد رشد فرزندت خیلی شدیده؟

با دکتر کودکان مشورت کن.

مشاوره آنلاین دکتر کودکاندکتر فوق تخصص کودکان

به نقل از mayoclinic؛

درد رشد بیشتر به شکل ضربان در ساق پا و یا پشت زانوها احساس می‌شود. این درد در عصر و شب‌ها بیشتر می‌شود. حتی گاهی کودک و نوجوان را از خواب بیدار می‌کند.

علائم رشد قد در نوجوانان کدامند؟

علائم رشد قد و رشد در نوجوانان معمولا با درد ساق پا و ضربان‌زدن در پشت آنها بروز می‌کند. همچنین در جلوی ساق پا هم درد احساس می‌شود و این به علت کشیده‌شدن استخوان‌های ساق است. در پشت زانوها هم ممکن است که این درد دیده‌شود. معمولا هر دو پا درد می‌گیرند. گاهی سردرد و درد شکمی هم در دوره‌های رشد نوجوانان ممکن است بروز کند.

فرق درد رشد با سایر دردهای عضلانی و استخوانی چیست؟

بیماری‌ها و مشکلات دیگری هم می‌توانند منجر به درد در ناحیه پا و ساق پا شوند، که ممکن است با درد رشد اشتباه گرفته شود. یکی از این بیماری‌ها، اختالات ساق پای کودکان است. مهم‌ترین تفاوت درد رشد با سایر دردهای عضلانی و استخوانی در آن است که:

• دردها دوره‌ای بوده و حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه طول می‌کشند. 
• درد هر دو طرف بدن را درگیر می‌کند.
• کودک احساس درد عمیق مفصلی دارد. 

برای تشخیص و درمان درد رشد به چه دکتری مراجعه کنیم؟

اگر فرزند شما به درد رشد دچار شده‌است و یا دردهایی دارد که نمی‌دانید علت آن چیست، بهتر است به دکتر اطفال مراجعه کنید. دکتر اطفال فرزند شما را بررسی و معاینه می‌کند و آزمایش‌ها و تست‌های مورد نیاز را درخواست می‌دهد. اگر لازم باشد فرزند شما را به دکتر غدد، دکتر فیزیوتراپی یا دکتر ارتوپد ارجاع می‌دهد.

همچنین می‌توانید با دریافت مشاوره تلفنی دکتر کودکان، از دکتر برای تصمیم‌گیری درباره درد رشد، راهنمایی بخواهید. برای دریافت نوبت حضوری و یا مشاوره تلفنی و متنی، می‌توانید از دکترتو کمک بگیرید. برای اینکار وارد سایت نوبت‌دهی آنلاین دکترتو شوید و با جستجوی تخصص کودکان در شهر مورد نظر، از بهترین دکتر نوبت بگیرید.

برای درد رشد چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

با اینکه درد رشد، بیماری نگران‌کننده‌ای نیست، اما باید مراقب علائم دیگری مانند موارد زیر باشید:

• درد در صبح
• تب
• قرمزی
• تورم
• ضعف
• لنگیدن
• از‌دست‌دادن اشتها
• خستگی
• حساسیت به لمس یا ماساژ
• رفتار غیرمعمول

دردهای رایج مربوط به رشد کودک اختلالی در توانایی کودک شما برای انجام کارهای معمولی مانند بازی ایجاد نمی‌کنند. اما اگر هر یک از تغییرات ذکر شده در بالا را مشاهده‌کردید، برای معاینه دقیق به پزشک مراجعه کنید.

اما چه موقع به متخصص کودکان مراجعه کنیم؟

• درد یک‌طرفه در یکی از پاها
• با آسیبی مانند زمین‌خوردن
• تب
• کاهش اشتها
• لنگیدن یا به سختی راه‌رفتن
• ضایعات پوستی (راش)
• مفاصل قرمز، گرم، دردناک و متورم
• خستگی، ضعف و از‌دست‌دادن وزن

دلایل درد رشد در کودکان و نوجوانان چیست؟

علت دردهای رشد هنوز ناشناخته است و حتی مشخص نیست که رشد در کودکان و نوجوانان دردناک باشد. درد رشد حتی همیشه همزمان با رشد کودک و نوجوان رخ نمی‌دهد. سندروم پای خسته یکی از علت‌هایی است که برای دردهای رشد ارائه می‌دهند. اما در ادامه در مطلبی خلاصه به علت درد رشد در کودکان و درد رشد نوجوانی پرداخته‌ایم. با ما همراه باشید.

درد رشد به علت درد رشد استخوان است؟

هنوز توضیح دقیقی برای ارتباط میان دردها با رشد استخوان وجود ندارد. بنابراین بسیاری از عوامل بروز این درد ناشناخته است. بیشتر پزشکان عقیده دارند دلیل اصلی درد رشد در کودکان و نوجوانان، فعالیت بیش‌از‌حد در این سن یا بیماری‌های زمینه‌ای است. 

علت درد رشد در کودکان چیست؟

پاسخ به این سوال کمی مشکل است. برخلاف نام درد رشد، شواهد قطعی مبنی بر ارتباط جهش‌های ژنتیکی یافت نشده‌است. اما درد رشد ممکن است درد عضلانی که به علت فعالیت‌های شدید دوران کودکی باشد، فعالیت‌هایی مثل دویدن، پریدن و بالا‌رفتن به سبب خستگی، ممکن است موجب درد عضلانی شوند. به نظر می‌رسد دردهای رشد بعد از روزی که کودک فعالیت ورزشی خاصی داشته‌باشد، رایج‌تر است.

ممکن است گاهی درد رشد با بیماری دیگری اشتباه گرفته‌شده یا همزمان باشد. این مورد باعث دردهای غیرقابل‌توجیه در کودک می‌شوند. 

علت دردهای رشد هنوز ناشناخته است و حتی مشخص نیست که رشد در کودکان و نوجوانان دردناک باشد.

علت درد رشد در نوجوانی چیست؟

نوجوانان در سنین ۱۳ تا ۱۶ سالگی بیشترین میزان فعالیت خود را دارند. بنابراین طبیعی است که دچار دردهای جسمانی از جمله درد رشد استخوان شوند. از جمله دلایل بروز درد رشد در نوجوانان عبارتند از:

۱. افزایش سطح فعالیت جسمانی

این مورد باعث بروز درد عضلات در تعدادی از کودکان می‌شود. چنین دردی طبیعی است و عضلات به‌سرعت خوب خواهند‌شد. والدین باید به کودکان خود اطمینان بدهند که درد آنها از بین می‌‌رود و بدن به شرایط موجود عادت می‌کند.

۲. عادات بد نشستن و راه رفتن 

ایستادن، نشستن یا راه‌رفتن در حالت نامناسب به عضلات محافظ بدن فشار بسیار زیادی را وارد می‌کند. در این زمان شما الگوی مناسبی برای کودک یا نوجوان هستید. به او یاد‌دهید چطور صاف نشسته تا کمترین آسیب به کمر یا پاهای او برسد. باید کودک را تشویق کرد تا در طول روز درست راه برود. انجام‌دادن تمرینات ورزشی مخصوص تقویت عضله و اصلاح حالت بدن از میزان درد ناشی از رشد، می‌کاهد.

۳. اضطراب

نگرانی بلوغ و بزرگ‌شدن قطعا با استرس و اضطراب همراه خواهد‌بود. همانطور که می‌دانید اضطراب باعث بیماری‌های جسمی می‌شود. بنابراین بهتر است با کودک خود در مورد بلوغ و رشد صحبت کرده و برای او و عواطفش وقت بگذارند. 

علت درد ساق پا در نوجوانان چیست؟

علت درد ساق پا در نوجوانی می‌تواند مرتبط با درد رشد، که گفتیم دلیل ناشناخته دارد، باشد. گاهی نیز ممکن است موارد زیر باعث این درد شوند:

• ممکن است که در اثر فعالیت زیاد، در استخوان و عضله‌ی نوجوان احساس درد ایجاد شود.
• گاهی ممکن است که به ساق پا آسیب رسیده باشد و این آسیب خود را با پیام درد نشان دهد.
• در برخی موارد بیماری‌های زمینه‌ای با درد ساق پا خود را نشان می‌دهند.
• بد نشستن و یا بد راه‌رفتن می‌توانند موثر باشند.
• استرس و دردهای عصبی هم دور از ذهن نیستند.

درد رشد چگونه تشخیص داده می شود؟

پس مشاهده علائم و نگرانی از بابت سلامت کودک، باید به پزشک مراجعه‌کنید. دکتر احتمالا پس از معاینه فیزیکی از شما در مورد سوابق بیماری‌ها، آزمایش‌ها، رفتارها و غیره خواهد‌پرسید. در این روند با پزشک همکاری کنید. چیزی برای خجالت یا پنهان‌کردن وجود ندارد. پس از آن با تشخیص پزشک برای رفع سایر علل درد رشد، احتمالا پزشک آزمایش‌های زیر را تجویز خواهد‌کرد:

• آزمایش هورمون‌های رشد
• آزمایش خون 
• سی‌تی‌اسکن 
• رادیوگرافی 
• عکس‌برداری با اشعه ایکس 
• سونوگرافی 

سپس بسته به صلاحدید پزشک روند درمان آغاز می‌شود. 

آیا درد رشد می تواند نشانه بیماری دیگری باشد؟

بله! پس از مراجعه به پزشک و انجام آزمایشات تشخیصی اگر کودک همچنان دچار نشانه‌های درد مفاصل و استخوان باشد، احتمالا حاکی از آن است که کودک به بیماری دیگری از جمله موارد زیر مبتلاست:

• عفونت‌های داخلی 
• شکستگی 
• تومور استخوانی 
• سرطان خون 
• آرتریت روماتوئید نوجوانان 
• و غیره 

این بیماری‌ها اغلب نشانه‌هایی دارند که عبارتند از:

• درد در ناحیه خاصی از بدن (در این حالت برای تشخیص عفونت استخوانی یا تومور کودک باید اسکن شود.)
• تب در کنار دردهای استخوانی (تب بدون دلیل، با آزمایش خون دلیل آن مشخص می‌شود.)
• درد شدید در یکی از مفاصل لگن، ران یا زانو 
• عدم توانایی تحمل وزن روی یک پا 
• عدم تعادل در راه‌رفتن 
• لنگ زدن (انجام سی‌تی‌اسکن برای تشخیص دلیل)
• عدم اجازه به دیگران برای دست‌زدن یا ماساژ‌دادن ناحیه دردناک

درمان درد رشد چگونه انجام می شود؟

 درد رشد وابسته به میزان دردی که کودک دارد، متفاوت است. ممکن است برای کودکان کوچک، ماساژ‌دادن پاها، کشیدن عضلات پا دشوار باشد. از‌این‌رو انتخاب درمان‌هایی مثل موارد زیر می‌تواند کمک‌کننده باشد:

• قرار‌دادن پارچه گرم روی پای دردناک
• کیسه‌های آب گرم روی پای دردناک 

همچنین دقت‌کنید که پوست را نسوزانید و طی خواب از پدهای حرارتی استفاده نکنید.

درمان دارویی درد رشد چیست؟

در ادامه اگر درد بهتر نشد با مشورت دکتر متخصص کودکان، می‌توانید به کودک مسکن‌هایی از جمله استامینوفن یا ایبوپروفن بدهید.

توجه داشته‌باشید که هرگز به کودک آسپرین ندهید. زیرا مصرف آسپرین در کودکان با بیماری تهدیدکننده حیات به نام سندرم ری مرتبط است. پزشک یا متخصص روماتیسم کودکان ممکن است برای تسکین التهاب و درد، داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن (ادویل یا استامینوفن، موترین یا ناپروکسن) تجویز نماید. 

این داروها باعث کاهش ترشح مواد شیمیایی مضر توسط گلبول‌های سفید شده و به کاهش التهاب و درد کمک می‌کنند. مقدار دوز دارو به واکنش کودک نسبت به دارو بستگی دارد. پزشک باید در مورد عملکرد و عوارض جانبی هر دارو توضیحات لازم را به بیمار بدهد. کودک باید مصرف دارو را تا زمانی که پزشک دستور قطع مصرف بدهد، ادامه‌دهد.

گاهی اوقات ممکن است پزشکان کورتیکواستروئیدها (مانند پردنیزولون) را برای حملات آرتروزی تجویز نمایند اما سعی می‌کنند این داروها را در حداقل دوز ممکن تجویز نمایند؛ زیرا مصرف بلندمدت آنها باعث بروز عوارضی نظیر موارد زیر می‌شود:

• تغییرات پوستی
• افزایش وزن
• فشار خون غیرطبیعی
• دیابت
• تغییر چگالی استخوانی

درمان خانگی کاهش درد رشد چیست؟

اگر درد مفاصل بر حسب تشخیص پزشک ناشی از درد رشد باشد، به‌عنوان والدین کودک می‌توانید در خانه برای کاهش درد، کارهای زیر را انجام دهید: 

• استفاده از حوله گرم یا بطری آب گرم برای ماساژ 
• آروماتراپی و روغن درمانی 
• طب سوزنی (بسته به نظر پزشک)
• انجام تمرینات ورزشی روزانه 
• ماساژ بدن با روغن زیتون یا پمادها درمانی 
• تغییر در رژیم غذایی کودک و استفاده بیشتر از ویتامین C و مرکبات 
• بستن محل درد با بانداژ 
• صحبت‌کردن با کودک و آرام‌کردن او 

تیم درمان درد رشد متشکل از چه دکترهایی است؟

برای تشخیص و درمان درد رشد اولین دکتری که شما را راهنمایی می‌کند و احتمالا برای درمان درد رشد به تنهایی اقدام می‌کند، دکتر کودکان است. در صورتیکه علت درد رشد قابل تشخیص نباشد و یا مسائل پیچیده‌تری را شامل شود، دکتر اطفال از دکتر غدد، دکتر فیزیوتراپی یا دکتر ارتوپد کمک می‌گیرد.

برای هر یک از دکترهای مورد نظر می‌توانید از دکترتو جهت دریافت نوبت حضوری و یا مشاوره تلفنی و متنی اقدام کنید.

دنبال راهی برای کاهش درد رشد کودکت هستی؟ با دکتر درد مفاصل مشورت کن.

دکتر درد مفاصل

انواع درد رشد کدامند؟

رشد سریع استخوان‌ها در دو سال آخر بلوغ اتفاق می‌افتد. به‌این ترتیب دختران بین ۱۱ تا ۱۳ سالگی و پسرها بین ۱۴ تا ۱۵ سالگی شدیدترین علائم درد رشد را تجربه می‌کنند. در این دوران اشتهای نوجوان بسیار زیاد شده، فعالیتش بیشتر می‌شود و دردها نیز نمود بیشتری دارند. اما این دردها بیشتر کدام نواحی بدن را درگیر می‌کنند:

۱. درد رشد پا یا درد رشد در یک پا

این دردها غالبا در جلوی ران‌ها، ساق‌های پا یا پشت زانوها حس می‌شود. همانطور که اشاره‌شد، درد رشد در شب یا صبح زود بیشتر شده و گاهی باعث بی‌خوابی می‌شود. این دردها مقطعی بوده و معمولا هر دو پا را درگیر می‌کنند. اما ممکن است که درد رشد در یک پا هم دیده شود.

درد پا یک علامت شایع رشد در کودکان است و نشانه چندان جدی نیست، اما نباید آن را نادیده گرفت. گاهی درد رشد و استفاده از مواردی مانند کفش‌های نامناسب باعث بروز اختلالات راه‌رفتن در آینده می‌شوند. 

درد رشد در شب یا صبح زود بیشتر شده و گاهی باعث بی‌خوابی می‌شود.

۲. درد رشد زانو 

درد زانو نیز یکی از دردهای رایج میان کودکان و نوجوانان است. با رشد کودک، عضلات، تاندون‌ها و استخوان‌ها کشیده می‌شوند. هرچند که این روند دردناک نیست و بسیار متوجه آن نمی‌شوند. اما در صورت بروز اختلال در رشد ممکن این روند دردناک باشد. 

در واقع علت اصلی بروز این درد را می‌توان اسپاسم عضلانی، کشیدگی ماهیچه‌ها، فعالیت بیش‌از‌حد، دویدن و بسیاری موارد دیگر دانست. 

برای کاهش درد رشد، تشخیص و درمان کودکان ابتدا به متخصص اطفال مراجعه کنید. متخصص اطفال در صورت صلاحدید شما را به متخصص ارتوپد، فیزیوتراپ یا متخصص رشد و غدد ارجاع می‌دهد.   

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

درد رشد، معضلی است که شاید بی سرو‌صدا کودک و نوجوان را درگیر کند و باعث بی‌خوابی‌های شبانه که کج‌خلقی و بسیاری مشکلات دیگر را به دنبال دارد، شود. بنابراین، بهتر است در صورت مشاهده‌ی علائمی که به آن اشاره‌شد، در اسرع وقت به دکتر متخصص اطفال مراجعه کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر، مشاوره و نوبت‌گیری آنلاین می‌توانید به دکترتو مراجعه کنید و با بهترین پزشکان این زمینه آشنا شوید.

بهتر است بدانید دردهای رشد باعث ایجاد موارد زیر نمی‌شوند:

• تب و لرز
• قرمزی یا تورم
• شلی و درد مفاصل

در صورت مشاهده چنین مواردی سریعا به دکتر اطفال مراجعه کنید. 

دکتر اطفال فرزند شما را بررسی و معاینه می‌کند و آزمایش‌ها و تست‌های مورد نیاز را درخواست می‌دهد. اگر لازم باشد فرزند شما را به دکتر غدد، دکتر فیزیوتراپی یا دکتر ارتوپد ارجاع می‌دهد.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!