کاربرد داروی دوپامین، نحوه مصرف و عوارض آن – مجله سلامت دکترتو

کاربرد داروی دوپامین، نحوه مصرف و عوارض آن

آنچه در این مقاله می‌خوانید

دوپامین یک داروی تزریقی است که برای درمان شوک، افت فشار خون شدید و نارسایی قلبی استفاده می‌شود. این دارو معمولا به‌صورت آمپول در دوزهای مختلف موجود است و فقط در شرایط اورژانسی و توسط پرسنل پزشکی استفاده می‌شود. نام عمومی آن Dopamine HCl و نام تجاری آن Intropin است. موارد منع مصرف شامل آریتمی شدید، فئوکروموسیتوما و برخی بیماری‌های عروقی خاص است. قرص‌های افزایش‌دهنده دوپامین نیز برای بیماری‌هایی مانند پارکینسون و افسردگی شدید تجویز می‌شوند.

approved-by-doctors

تأیید‌‌‌‌‌‌‌ شده توسط پزشکان متخصص دکترتو

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان دکترتو مشاوره بگیرید.

زمان مطالعه : 5 دقیقه
کاربرد داروی دوپامین، نحوه مصرف و عوارض آن

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

داروی دوپامین یک ماده شیمیایی حیاتی است که هم در بدن انسان تولید می‌شود و هم به‌صورت دارویی برای درمان برخی مشکلات پزشکی به‌کار می‌رود. این دارو بیشتر در شرایط اورژانسی برای افزایش فشار خون و بهبود عملکرد قلب استفاده می‌شود. دوپامین معمولا به شکل تزریقی تجویز می‌شود و معمولا در بخش مراقبت‌های ویژه و ترالی اورژانس کاربرد دارد. این دارو به‌سرعت اثر می‌کند و باید با دقت و زیر نظر پزشک مصرف شود. در ایران، داروی دوپامین بیشتر به‌صورت ویال تزریقی در دسترس است و بسته به شرایط بیمار، دوزهای متفاوتی دارد. مصرف نادرست یا بی‌مورد این دارو می‌تواند عوارض جدی به دنبال داشته‌باشد.

قرص و آمپول دوپامین چیست؟

دوپامین با نام علمی Dopamine hydrochloride شناخته می‌شود که بیشتر به شکل آمپول تزریقی (ویال) تولید می‌شود و معمولا در ویال‌های تزریقی با غلظت‌های ۲۰۰، ۴۰۰ یا ۸۰۰ میلی‌گرم در ۵ میلی‌لیتر موجود است. دوپامین به‌صورت قرص مستقیم در دسترس نیست اما داروهایی مانند لوودوپا یا آگونیست‌های دوپامینی (مانند پرامی‌پکسول) برای افزایش فعالیت دوپامینی در مغز تجویز می‌شوند.

دوپامین با تحریک گیرنده‌های دوپامینی و آدرنرژیک در بدن باعث افزایش ضربان قلب، بهبود پرفیوژن کلیه‌ها و بالا رفتن فشار خون می‌شود. به همین دلیل، بیشتر در مواردی مانند شوک کاردیوژنیک، نارسایی حاد قلب و افت فشار خون شدید تجویز می‌شود. دوزهای رایج بین ۲ تا ۲۰ میکروگرم به‌ازای هر کیلوگرم وزن بدن در دقیقه هستند و تزریق آن باید توسط پمپ و به‌صورت کنترل‌شده انجام شود.

شناسنامه داروییتوضیحات
داروی دوپامین چیست؟داروی دوپامین، محرک قلبی و گشادکننده عروق است.
نام عمومی دارودوپامین (Dopamine)
نام تجاریIntropin، Revimine
نوع داروآمپول تزریقی وریدی
فرمول شیمیاییC8H11NO2
دسته‌بندی بارداریدوپامین در بارداری تنها در شرایط اورژانسی و با ارزیابی دقیق خطر و فایده آن استفاده می‌شود
نیمه عمرحدود ۲ دقیقه (باید به‌صورت انفوزیون مداوم وریدی تزریق شود تا اثرات پایدار داشته‌باشد)
دفع دارواز راه کبد و کلیه
مکانیسم اثرتحریک گیرنده‌های دوپامینی و آدرنرژیک
نحوه مصرفتزریق وریدی آهسته با پمپ
حداکثر دوز مجاز۵۰ میکروگرم/کیلوگرم/دقیقه
موارد منع مصرففئوکروموسیتوما، آریتمی‌های شدید
اشکال داروییویال ۲۰۰، ۴۰۰، ۸۰۰ میلی‌گرم
داروهای هم‌گروهنوراپی‌نفرین، اپی‌نفرین، دوبوتامین
اطلاعات دارویی دوپامین

انواع قرص و آمپول دوپامین

دوپامین به شکل ویال تزریقی با غلظت‌های ۲۰۰، ۴۰۰ یا ۸۰۰ میلی‌گرم در ۵ میلی‌لیتر موجود است. قرص‌هایی مانند لوودوپا، پرامی‌پکسول و راپینیرول به‌صورت غیرمستقیم سطح دوپامین را در مغز افزایش می‌دهند. این داروها بیشتر در درمان بیماری پارکینسون و اختلالات حرکتی تجویز می‌شوند.

قرص دوپامین برات مناسبه یا نه؟
جوابش پیش یک دکتر باتجربه‌ست.

نحوه مصرف انواع داروی دوپامین

روش مصرف داروی دوپامین بسته به شرایط بیمار، وزن بدن و پاسخ به درمان متغیر است. برای آمپول دوپامین، دارو به‌صورت انفوزیون وریدی آهسته و در محیط بیمارستانی تزریق می‌شود. از آنجا که دوپامین نیمه‌عمر کوتاهی دارد، تزریق باید پیوسته باشد. معمولا با دوزهای پایین شروع می‌شود و در صورت نیاز افزایش می‌یابد. قرص دوپامین به شکل رایج وجود ندارد اما داروهای افزایش‌دهنده سطح دوپامین به‌صورت خوراکی (مانند لوودوپا) در دسترس هستند.

شکل دارونحوه مصرفنحوه تزریق/مدل تجویز
آمپول دوپامینوریدی، پیوستهانفوزیون آهسته
قرص دوپامینخوراکی (غیرمستقیم)بر اساس نوع دارو
روش مصرف دوپامین خوراکی و تزریقی

قرص دوپامین برای چیست؟

دوپامین به‌صورت قرص به شکل مستقیم در دسترس نیست اما داروهایی مانند لوودوپا یا آگونیست‌های دوپامینی (مانند پرامی‌پکسول) برای افزایش فعالیت دوپامینی در مغز تجویز می‌شوند.

قرص‌های افزایش‌دهنده دوپامین، برای درمان بیماری‌هایی استفاده می‌شوند که با کمبود دوپامین در مغز مرتبط هستند. مهم‌ترین آن‌ها پارکینسون، گاهی برای افسردگی مقاوم به درمان و اختلالات حرکتی است. این قرص‌ها باعث بهبود خلق، انگیزه و عملکرد حرکتی می‌شوند و معمولا با نظارت پزشک متخصص مغز و اعصاب تجویز می‌شوند.

به طور کلی مهم‌ترین کاربردهای قرص دوپامین شامل موارد زیر هستند:

  • بهبود پارکینسون
  • سندروم پای بی‌قرار

متن انگلیسی:
Dopamine is a peripheral vasostimulant used to treat low blood pressure, low heart rate, and cardiac arrest. Low infusion rates (0.5 to 2 micrograms/kg per minute) act on the visceral vasculature to produce vasodilation, including the kidneys, resulting in increased urinary flow.
ترجمه فارسی:
دوپامین یک محرک عروقی محیطی است که برای درمان فشارخون پایین، ضربان قلب پایین و ایست قلبی استفاده می‌شود. در نرخ تزریق پایین (۰.۵ تا ۲ میکروگرم/کیلوگرم در دقیقه)، با اثر بر عروق احشایی، از جمله کلیه‌ها، باعث گشاد شدن عروق و افزایش جریان ادرار می‌شود.

به نقل از سایت ncbi.nlm

بهترین قرص افزایش دوپامین چیست؟

بهترین قرص برای افزایش سطح دوپامین بسته به بیماری و نیاز بیمار متفاوت است. برای پارکینسون، لوودوپا همراه با کاربیدوپا مؤثرترین گزینه است. برای مشکلات خلقی یا رفتاری، داروهایی مانند بوپروپیون یا MAOIها توصیه می‌شوند. برخی مکمل‌های غذایی نیز ممکن است کمک‌کننده باشند اما اثربخشی آن‌ها به اندازه داروهای تجویزی نیست و نباید جایگزین درمان اصلی شوند.

آمپول دوپامین برای چیست؟
دوپامین برای درمان فشارخون پایین، نارسایی قلبی، شوک کاردیوژنیک و افزایش جریان ادرار استفاده می‌شود.

آمپول دوپامین برای چیست؟

دوپامین تزریقی که معمولا به صورت آمپول دپادیک ۲۰۰ میلی گرم/۵میلی لیتر تهیه می‌شود، در بیشتر موارد برای شرایط بحرانی استفاده می‌شود. این دارو در بخش مراقبت‌های ویژه برای درمان شوک کاردیوژنیک، شوک سپتیک، نارسایی حاد قلب و افت شدید فشار خون به‌کار می‌رود. اثربخشی سریع و قابل تنظیم آن باعث شده تا یکی از داروهای اصلی در ترالی اورژانس باشد:

  • افزایش فشار خون در شوک
  • بهبود پرفیوژن کلیه‌ها
  • افزایش برون‌ده قلبی
  • درمان نارسایی شدید قلبی
  • مصرف در ICU و اورژانس

داروی دوپامین در ترالی اورژانس

داروی تزریقی دوپامین یکی از داروهای پایه‌ای در ترالی اورژانس (ترالی اورژانس گاری مجهزی است که داروها، تجهیزات پزشکی و ابزارهای حیاتی برای نجات جان بیماران در شرایط اضطراری دارد) به خصوص در مراکز درمانی و بیمارستان‌ها محسوب می‌شود.

این دارو برای مدیریت فوری افت فشار خون، شوک‌های مختلف و نارسایی حاد قلبی در موقعیت‌های بحرانی استفاده دارد. وجود آن در ترالی باعث می‌شود پرسنل اورژانس بتوانند بدون تأخیر، روند احیا و تثبیت وضعیت بیمار را آغاز کنند. دوپامین به دلیل اثر سریع و قابلیت تنظیم دوز بر اساس وضعیت بیمار، در بخش‌های ICU، CCU و اورژانس حیاتی است.

دوز آمپول و قرص دوپامین

دوز داروی دوپامین بسته به نوع بیماری، شدت علائم و وزن بدن بیمار تعیین می‌شود. برای آمپول، دوز به‌صورت میکروگرم به ازای کیلوگرم وزن بدن در دقیقه تنظیم می‌شود و با پمپ وریدی تزریق می‌شود. شروع دوز معمولا پایین است و در صورت نیاز افزایش می‌یابد. برای قرص‌های افزایش‌دهنده دوپامین (مانند لوودوپا)، دوزها به‌صورت خوراکی، چند بار در روز و با ترکیب با داروهای دیگر تعیین می‌شود.

نوع دارودوز معمولحداکثر دوز مجاز
آمپول دوپامین۲–۲۰ میکروگرم/کیلو/دقیقه۵۰ میکروگرم/کیلو/دقیقه
لوودوپا۳۰۰–۱۲۰۰ میلی‌گرم/روز۸۰۰۰ میلی‌گرم/روز (با کاربیدوپا)
مقدار مصرف داروهای دوپامینی

عوارض داروی دوپامین چیست؟

هرچند دوپامین می‌تواند جان بیمار را در شرایط بحرانی نجات دهد اما مصرف آن با عوارضی همراه است. در دوزهای بالا یا استفاده طولانی‌مدت، احتمال بروز آریتمی قلبی، تهوع، سردرد، تنگی نفس و اضطراب وجود دارد. در برخی موارد نادر، نارسایی قلبی یا ایسکمی اندام‌ها نیز گزارش شده است. تزریق نادرست ممکن است به نکروز بافتی منجر شود؛

  • تپش قلب
  • تهوع و استفراغ
  • سردرد
  • درد قفسه سینه
  • افزایش فشار خون شدید
  • آریتمی قلبی
  • نکروز بافت (در صورت نشت دارو)
  • اضطراب یا بی‌قراری

متخصص باتجربه برای درمان نارسایی قلبی اینجاست، فقط یک کلیک تا دریافت نوبت.

موارد احتیاط مصرف داروی دوپامین

قبل از مصرف دوپامین باید شرایط خاص بیمار بررسی شود. بیمارانی با آریتمی شدید، فئوکروموسیتوما، بارداری یا اختلالات عروقی محیطی باید با احتیاط و زیر نظر پزشک این دارو را دریافت کنند. همچنین در بیماران مبتلا به مشکلات کلیوی یا کبدی، تنظیم دوز ضروری است. استفاده هم‌زمان با داروهای دیگر نیز ممکن است تداخل ایجاد کند:

  • بیماری قلبی زمینه‌ای
  • سابقه سکته مغزی
  • بارداری
  • فشار خون بالا
  • دیابت کنترل‌نشده
  • بیماری کلیوی یا کبدی
  • مصرف هم‌زمان با MAOI

تداخلات دارویی آمپول دوپامین

تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروهای شما را تغییر دهد یا خطر عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این مقاله شامل همه تداخلات دارویی احتمالی نیست. لیستی از تمام کالاهایی که استفاده می کنید شامل داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی را نگه دارید و آن را با پزشک و داروساز خود به اشتراک بگذارید. بدون تأیید پزشک دوز داروها را شروع، متوقف یا تغییر ندهید:

  • آریپیپرازول
  • بنپریدول
  • کلروپرومازین
  • کلوزاپین
  • فلوفنازین
  • ارگوتامین
  • هالوپریدول
  • لینزولید
  • فنلزین
  • تیوریدازون
  • تری‌فلوپرازین
  • فنی‌توئین
  • دوکسپین
  • اتر
  • ایزوفلوران
  • ماپروتیلین
قرص دوپامین برای چه بیماری هایی مصرف می شود؟
قرص دوپامین (آگونیست‌ها مانند پرامی‌پکسول) برای پارکینسون و گاهی افسردگی مقاوم تحت نظر پزشک تجویز می‌شود.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

داروی دوپامین یکی از داروهای نجات‌بخش در پزشکی اورژانس است که به‌طور گسترده برای افزایش فشار خون و بهبود عملکرد قلبی استفاده می‌شود. اما مصرف آن حتما باید زیر نظر پزشک و در محیط بالینی کنترل‌شده باشد. اگر به‌دنبال افزایش طبیعی سطح دوپامین در بدن هستید یا اگر از داروهایی با اثرات مشابه استفاده می‌کنید، حتما با پزشک متخصص مغز و اعصاب یا متخصص قلب مشورت کنید. خوددرمانی با این دارو بسیار خطرناک است و ممکن است آسیب‌های جبران‌ناپذیری وارد کند.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!

پرسش‌های متداول

دوپامین به‌صورت مستقیم برای درمان افسردگی تجویز نمی‌شود زیرا به‌عنوان یک انتقال‌دهنده عصبی، نمی‌تواند از سد خونی مغزی عبور کند. این دارو بیشتر در فرم تزریقی برای درمان شوک، نارسایی قلبی یا مشکلات کلیوی استفاده می‌شود. بااین‌حال، داروهای آگونیست دوپامین (مانند پرامی‌پکسول) گاهی در افسردگی مقاوم به درمان، به‌ خصوص در بیماران مبتلا به پارکینسون، تحت نظر متخصص روان‌پزشکی یا مغز و اعصاب به‌صورت غیرمستقیم تجویز می‌شوند. این داروها با افزایش فعالیت دوپامین در مغز می‌توانند خلق‌وخو را بهبود ببخشند. مصرف هرگونه داروی مرتبط با دوپامین باید با نظارت دقیق پزشکی باشد تا عوارض احتمالی مدیریت شود.

قرص‌هایی که همزمان سطح دوپامین و سروتونین را در مغز افزایش می‌دهند، معمولا برای درمان اختلالات روان‌پزشکی مانند افسردگی شدید، اضطراب مزمن، ADHD و اختلالات خلقی دو قطبی تجویز می‌شوند. این داروها با تنظیم تعادل شیمیایی مغز، به بهبود خلق، تمرکز، خواب و انگیزه کمک می‌کنند. از جمله این داروها می‌توان به بوپروپیون، ونلافاکسین و ترانیل‌سیپرومین اشاره کرد.

اختلال در سطح دوپامین، چه کاهش و چه افزایش، می‌تواند زمینه‌ساز بروز بیماری‌های جدی در انسان باشد. کاهش دوپامین در مغز معمولا با پارکینسون، افسردگی، بی‌انگیزگی، و اختلالات حرکتی همراه است. در مقابل، افزایش بیش‌ازحد دوپامین ممکن است به روان‌پریشی، اسکیزوفرنی یا اعتیاد منجر شود. حتی نوسانات معمولی در سطح دوپامین هم می‌تواند بر رفتار، تمرکز، و احساس پاداش تأثیر بگذارد. به همین دلیل، تنظیم طبیعی این ماده در مغز نقش حیاتی در سلامت روانی و عصبی انسان دارد و داروهای تنظیم‌کننده آن با دقت و نظارت تجویز می‌شوند.

قرص‌هایی که سطح دوپامین را افزایش می‌دهند برای درمان بیماری‌هایی استفاده می‌شوند که ناشی از کمبود دوپامین یا اختلال در عملکرد آن هستند. رایج‌ترین کاربرد این داروها در درمان بیماری پارکینسون است اما در شرایط دیگری مانند درمان سندروم پای بی‌قرار، افسردگی شدید، ADHD و اختلالات حرکتی ناشی از مصرف دارو نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. قرص‌هایی مانند لوودوپا، پرامی‌پکسول و راپینیرول در این دسته قرار دارند و معمولا تحت نظر متخصص مغز و اعصاب یا روان‌پزشک تجویز می‌شوند.

برخی داروهای گیاهی مانند جینسینگ، زردچوبه و مخمر آبجو ممکن است اثرات محدودی بر بهبود خلق داشته‌باشند اما شواهد علمی کافی برای افزایش دوپامین توسط آن‌ها وجود ندارد.

امتیاز شما به مقاله:
(4.4از5)
دسته بندی:
منبع:
مطالب مرتبط

پاسخ دادن

نظرات درباره داروی دوپامین

  1. بهروش گفت:

    برای افسردگی بعد ترک متادون میتونم دوپامین استفاده کنم

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام دوست عزیز.
      ترک و استفاده هرگونه دارو مخصوصا داروهای موثر بر اعصاب و روان نیازمند مشورت و نظارت متخصص می باشد
      از مصرف خودسرانه دارو جلوگیری کنید.
      https://doctoreto.com/doctors/speciality/psychiatrist

    2. ناشناس گفت:

      سلام دوز قرص دوپامین چقدر است

    3. علی گفت:

      سلام چطوری متادون کنارگذاشی

      1. ناشناس گفت:

        سلام هر روز یک قطره کم کن از مصرفت

      2. Sh gh گفت:

        باید حداقل ۲۰ روز خماری و بی قراری تحمل کنی

    4. امیر گفت:

      دوپامین نه یچیزی میتونی مصرف کنی که بدنت دوپامین ترشح کنه

  2. ناشناس گفت:

    دروود قینتش چقدره
    واسه شیراز ارسال دارید

    1. همیار دکترِتو گفت:

      دوست عزیز
      به میز خدمت دانشگاه علوم پزشکی شیراز در خیابان زند مراجعه کنید واحد اطلاعات دارو به شما داروخانه هایی که این دارو را دارند اعلام می کنند.

  3. محمد گفت:

    برای ترک گل خوبه؟

    1. همیار دکترِتو گفت:

      دوست عزیز
      این دارو در درمان بیماری هایی که به علت کاهش سطح این ماده ایجاد شده اند باید به دنبال رفع علت زمینه ای باشیم. به طور مثال در مواردی که دچار افسردگی یا اسکیزوفرنی هستند، پزشک ممکن است داروهایی مثل ضدافسردگی ها و تثبیت کننده های مود را تجویز کند که علایم بیمار را بهبود ببخشد.

  4. Samiramis گفت:

    درود بر شما روان شناس بالینی هستم اطلاعاتتون بسیار عالی و مفیده ازتون سپاسگذارم مهرتون مانا با احترام سمیرامیس یوسفی 🙏

    1. همیار دکترِتو گفت:

      سپاس از همراهی شما.

  5. رامین افشار گفت:

    با عرض و خسته نباشید
    ببخشید بنده طبق دستور پزشک به دنبال قرص دوپامین هستیم که قبلاً قرصی بنام دوپاویت ساخت کشور انگلیس برای فروش بوده
    که الان متأسفانه به علت تحریم دیگه در بازار وجود ندارد
    حالا از چه دارویی به عنوان پیش ساز دوپامین که در بازار موجود است میتونم خریداری کنم ,( در نسخه پزشک معالج بنده قرص دوپامین جهت مصرف قید شده است)
    ولی تا کنون نتوانستم این قرص یا مشابهی با همان کارایی پیدا کنم . ممنون میشم بنده را راهنمایی بفرمایید. چون بنده بیماری پارکینسون و اسکیزوفرنی دارم .
    با تشکر فراوان

    1. سوگند گفت:

      سلام دوست عزیز قرص لیکوپن جایگزین بسیار خوبی است برای قرصی که پیدا نمیکنید
      لیکوپن سرشار از دوپامین است من خودم دارم استفاده میکنم

  6. مرضیه حق شناس گفت:

    من فکر میکنم بدنم هیچ دوپامین ترشح نمیکنه

  7. علی گفت:

    یک سؤالي داشتم ميشه استمرت را با قرص دوپامین مصرف کرد

  8. خر گفت:

    سپاس

  9. ناشناس گفت:

    عالی

    1. رامین افشار گفت:

      با عرض و خسته نباشید
      ببخشید بنده طبق دستور پزشک به دنبال قرص دوپامین هستیم که قبلاً قرصی بنام دوپاویت ساخت کشور انگلیس برای فروش بوده
      که الان متأسفانه به علت تحریم دیگه در بازار وجود ندارد
      حالا از چه دارویی به عنوان پیش ساز دوپامین که در بازار موجود است میتونم خریداری کنم ,( در نسخه پزشک معالج بنده قرص دوپامین جهت مصرف قید شده است)
      ولی تا کنون نتوانستم این قرص یا مشابهی با همان کارایی پیدا کنم . ممنون میشم بنده را راهنمایی بفرمایید. چون بنده بیماری پارکینسون و اسکیزوفرنی دارم .
      با تشکر فراوان

      1. ناشناس گفت:

        سلام ،دارویی رو پیدا کردین که دوپامین داسته باشه؟

  10. پویا گفت:

    سپاس از اطلاعات شما

    1. رامین افشار گفت:

      با عرض و خسته نباشید
      ببخشید بنده طبق دستور پزشک به دنبال قرص دوپامین هستیم که قبلاً قرصی بنام دوپاویت ساخت کشور انگلیس برای فروش بوده
      که الان متأسفانه به علت تحریم دیگه در بازار وجود ندارد
      حالا از چه دارویی به عنوان پیش ساز دوپامین که در بازار موجود است میتونم خریداری کنم ,( در نسخه پزشک معالج بنده قرص دوپامین جهت مصرف قید شده است)
      ولی تا کنون نتوانستم این قرص یا مشابهی با همان کارایی پیدا کنم . ممنون میشم بنده را راهنمایی بفرمایید. چون بنده بیماری پارکینسون و اسکیزوفرنی دارم .
      با تشکر فراوان

    2. بهروش گفت:

      برای افسردگی بعد ترک متادون میتونم دوپامین استفاده کنم