کاربرد سی تی اسکن چیست؟ همه چیز در مورد CT Scan

آنچه در این مقاله می‌خوانید

CT Scan به عنوان یکی از روش‌های تشخیصی پزشکی، برای تصویربرداری از انواع بافت‌های بدن، از جمله مغز، قلب، ریه، کبد، کلیه، استخوان، مفصل و سایر اعضا استفاده می‌شود. این روش به دلیل دقت بالا و قابلیت تشخیصی بالا، در تشخیص بسیاری از بیماری‌ها، شامل سرطان، اختلالات عروقی و اعصابی، عفونت‌ها، آسیب‌های فیزیکی و دیگر مشکلات پزشکی، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

approved-by-doctors

تأیید‌‌‌‌‌‌‌ شده توسط پزشکان متخصص دکترتو

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان دکترتو مشاوره بگیرید.

زمان مطالعه : 12 دقیقه
همه چیز در مورد سی تی اسکن

کمتر کسی هست که اسم تصویربرداری سی تی اسکن را نشنیده‌باشد، حتی خیلی از شماها این تصویربرداری را انجام داده‌اید. اما سی تی اسکن دقیقاً چیست؟

پزشکان از سی تی اسکن یا همان توپوگرافی کامپیوتری برای بررسی ساختارهای درون بدن استفاده می‌کنند. در سی تی از اشعه‌ی ایکس و کامپیوتر برای تولید تصاویری از مقطع عرضی بدن استفاده می‌شود. در این روش عکس‌هایی از مقطع‌های بسیار نازکی از استخوان‌ها، عضلات، اندام‌ها و رگ‌های خونی ثبت می‌شود تا متخصص رادیولوژی بتوانند درون بدن را با جزئیات بهتری بررسی کنند.

سی تی اسکن چیست؟ (دستگاه سی تی اسکن)

دستگاه اشعه‌ی ایکس سنتی از یک لوله‌ی ثابت برای تاباندن اشعه‌ی ایکس در یک نقطه‌ی مشخص استفاده می‌کند. همان‌طور که اشعه‌ی ایکس در نقاط مختلف بدن حرکت می‌کند توسط بافت‌های مختلف بدن جذب می‌شود. مقدار جذب اشعه ایکس در بافت‌های مختلف، متفاوت است. بافت‌هایی با چگالی بالا تصویر سفیدتری ایجاد می‌کند. اشعه‌ی ایکس تصاویری دوبعدی ایجاد می‌کند. دستگاه سی تی اسکن مدرن دارای یک لوله‌ی دونات شکل است که اشعه‌ی ایکس را به‌صورت ۳۶۰ درجه به دور بدن می‌تاباند. در نهایت با استفاده از اطلاعات ثبت شده، یک نمای سه‌بعدی با جزئیات از درون بدن ایجاد می‌شود.

از این تصویر برداری برای بررسی ساختارهای درونی بدن استفاده می‌شود.

سی تی اسکن
دستگاه سی تی اسکن از یک لوله دونات شکل و یک میز متحرک تشکیل شده است.

سی تی اسکن چرا انجام می شود؟

سی تی ممکن است برای این موارد استفاده شود:

  •  تشخیص طیف وسیعی از اختلالات نظیر سرطان
  •  کمک به تشخیص محل سرطان، نزدیکی به اندام‌های مجاور و اندازه‌ی آن، این اطلاعات می‌تواند به پزشک کمک‌کند تا تصمیم بگیرد که آیا به آزمایش‌ها بیشتری نیاز دارید یا این که به چه درمان دیگری نیاز است.
  •  کمک به تشخیص نحوه‌ی عملکرد درمان
  •  انجام بررسی‌های تکمیلی پس از درمان.

همین الان بهترین دکتر متخصص را برای سی تی اسکن پیدا کن…

سی تی چه چیزی را نشان می دهد؟

پزشک برای کمک به تشخیص سطح سلامتی شما، سی تی را درخواست می‌دهد. اسکن به پزشک کمک می‌کند که استخوان‌ها، اندام‌ها و سایر بافت‌های نرم، عروق خونی و هرگونه توده‌ی مشکوکی را از نزدیک بررسی کند. مواردی که CT می‌تواند تشخیص دهد، عبارت‌اند از:

  •  انواع خاصی از سرطان و تومورهای خوش‌خیم (غیر سرطانی)
  •  شکستگی (شکستگی استخوان‌ها)
  •  بیماری قلبی
  •  لخته‌ی خون
  •  اختلالات روده (انسداد، بیماری کرون)
  •  بیماری یا آسیب به مغز و طناب نخاعی
  •  خونریزی داخلی

پزشکان همچنین می‌توانند اندام‌ها و بافت‌ها را در اشعه‌ی ایکس مشاهده کنند. اما به نظر می‌رسد که در اشعه‌ی ایکس ساختارهای بدن با هم هم‌پوشانی دارند که این موضوع دیدن هر چیزی را سخت‌تر می‌کند. سی تی برای ایجاد تصویر واضح‌تر، فضای بین اندام‌ها را نشان می‌دهد.

سی تی اسکن از کدام قسمت های بدن انجام می شود؟

CTscan می‌تواند برای بخش‌های مختلف بدن مورداستفاده قرار گیرد:

  •  ستون فقرات
  •  استخوان‌ها
  •  مغز
  •  جریان خون و رگ‌ها
  •  بافت‌های نرم داخلی بدن
  •  گلو
سی تی شکمی
با استفاده از سی تی می‌توان برخی از سرطان‌ها، توده‌ها، شکستگی ها و غیره را مشاهده کرد.

انواع سی تی اسکن کدامند؟

متخصص رادیولوژی شما در موارد زیاد و برای کمک به تشخیص بسیاری از بیماری‌هامی‌تواند از تصویربرداری CT  استفاده کند، انواع سی تی‌هایی که انجام می‌شوند، عبارتند از:

۱. آنژیوگرافی

یکی از انواع سی تی اسکن، سی تی انژیو گرافی است. از این نوع سی تی برای بررسی سلامت عروق خونی و شریان‌ها استفاده می‌شود.

۲. اسکن مقدار کلسیم

این سی تی برای جستجوی تجمع پلاک‌های سرشار از کلسیم در شریان‌های قلب انجام می‌شود.

۳. سی تی کولونوگرافی

این نوع از سی تی برای بررسی روده‌ی بزرگ برای پولیپ (توده‌هایی) که می‌توانند سرطانی باشند، استفاده می‌شود.

۴. سی تی اسکن ایزوتوپی

برای بررسی دقیق استخوان‌ها از سی تی ایزوتوپی استفاده می‌شود. با کمک این نوع سی تی می‌توان حتی وجود عفونت در استخوان‌ها را مورد بررسی قرار داد. اکثر متخصصان از این سی تی برای بررسی وجود تومور در استخوان استفاده می‌کنند.

۵. سی تی اسکن اوروگرافی

پزشکان برای بررسی سیستم ادراری شامل کلیه‌ها، مثانه و لوله‌های میزنای از سی تی اوروگرافی استفاده می‌کنند.

پزشکان می‌توانند با استفاده از تصاویر از سی تی ببینند آیا ساختارهای داخلی سالمند، عملکرد درستی دارند و آیا علائم بیماری وجود دارد یا خیر.

در صورت مشاهده خون در ادرار (هماتوریا)، یا درد در کشاله ران یا کمر، پزشک ممکن است سی تی اوروگرافی را توصیه کند. نتایج سی تی کلیه و مثانه می‌تواند به پزشکان در تشخیص بیماری‌هایی هم موارد زیر کمک‌کننده باشد:

  •  سنگ کلیه
  •  سنگ مثانه
  •  عفونت‌های مثانه
  •  عفونت‌های کلیه
  •  کیست
  •  توده‌های غیرطبیعی هم تومورها
  •  مشکلاتی در ساختار اندام‌ها

۶. سی تی اسکن شکمی

سی تی شکمی زمانی استفاده می‌شود که پزشک به وجود مشکلی در ناحیه‌ی شکم شک کند اما از طریق معاینه‌ی فیزیکی یا آزمایش‌های انجام شده در آزمایشگاه نتواند اطلاعات کافی در خصوص آن کسب کند.

برخی از دلایلی که ممکن است پزشک از شما بخواهد که سی تی شکمی انجام دهید عبارتند از:

  •  درد در ناحیه‌ی شکم
  •  توده قابل حس در شکم
  •  مراحل دفع سنگ کلیه (برای بررسی اندازه و تعیین محل سنگ)
  •  کاهش وزن بدون دلیل
  •  عفونت‌هایی نظیر آپاندیسیت
  •  برای بررسی انسداد روده
  •  التهاب روده‌ها (نظیر بیماری کرون)
  •  صدمات ناشی از ضربه
  •  تشخیص سرطان اخیر.

متن انگلیسی: «A kidney scan is a test to check how your kidneys look and how well they’re working. Doctors also call it a renal scan, renal imaging, or renal scintigraphy.»
ترجمه متن: «اسکن کلیه برای بررسی کلیه و عملکرد آن انجام می‌شود.»

به نقل از webmd

۷. سی تی اسکن ریه

سی تی اسکن ریه برای بررسی علائم سرطان ریه در افرادی که درگذشته سیگار می‌کشیدند یا حال حاضر سیگار می‌کشند، استفاده می‌شود. البته در این روزهای کرونایی از سی تی ریه به‌منظور بررسی درگیری ریه در کرونا بسیار استفاده می‌شود.

تعیین درصد درگیری ریه با استفاده از سی تی اسکن در روزهای کرونایی

سی تی ریه نقش اساسی در بررسی سلامت بیماران مبتلا به COVID-19 دارد و به پزشکان کمک می‌کند تا بهتر بتوانند درمان‌ها و مراقبت‌های لازم را ارائه دهند.

درصد درگیری ریه در سی تی اولیه نشان‌دهنده‌ی وخیم بودن حال بیمار است. این بیماران نیاز به مراقبت‌های ویژه‌ای دارند. افرادی که ریه‌ی آنها بیش از ۵۰ درصد درگیر شده باشد و دچار افت اکسیژن شده باشند، نیاز به بستری در بیمارستان دارند.

اگر به کرونا مبتلا شده‌اید، با مراجعه به متخصص رادیولوژی می‌توانید برای انجام سی تی ریه اقدام کنید.

علائم سرطان ریه در سی تی اسکن

سی تی اسکن نسبت به تصویربرداری اشعه‌ایکس معمولی از قفسه سینه، به طور واضح و جزئی‌تری تومورهای ریه را نشان می‌دهد. همچنین این روش تصویربرداری می‌تواند اندازه، شکل و موقعیت هر یک از تومورهای ریه را نشان دهد و می‌تواند به یافتن‌غددلنفاوی بزرگ‌شده که ممکن است حاوی سرطان گسترش‌یافته باشند کمک‌کند.

این آزمایش همچنین می‌تواند برای بررسی توده‌هایی استفاده شود که ممکن است به علت گسترش سرطان ریه در غدد فوق‌کلیوی، کبد، مغز و سایر اندام‌ها ایجادشده باشند.

۸. سی تی اسکن سر

سی تی اسکن سر، از مقادیر زیادی اشعه‌ایکس برای ایجاد تصاویری از درون سر استفاده‌می‌کند. در این روش، از جمجمه، مغز، حدقه چشم یا سینوس‌ها عکس‌برداری می‌شود.

سی تی اسکن سر برای کمک به تشخیص این موارد انجام می‌شود:

۹. سی تی اسکن قلب

سی تی اسکن قلب جزئیات بیشتری را نسبت به دیگر انواع تصویربرداری به پزشک ارائه‌می‌دهد. ممکن است پزشک در این موارد انجام سی تی اسکن قلب را توصیه کند:

  • تشخیص علت درد قفسه سینه و تنگی نفس
  • بررسی شریان‌های قلب برای مشاهده تجمع کلسیم یا پلاک، باریک شدن یا انسداد
  • بررسی دریچه‌های قلب
  • بررسی آئورت و تشخیص مشکلاتی همچون آنوریسم و ​​دیسکسیون
  • جراحی عمل باز قلب
  • بررسی وجود مشکلات قلبی مادرزادی
  • مشاهده تومور یا توده در قلب یا اطراف آن

۱۰. سی تی اسکن کلیه

سی تی اسکن کلیه می‌تواند به نشان‌دادن نحوه عملکرد هر کلیه و همچنین مشکلاتی که روی عملکرد هر دو کلیه تاثیر می‌گذارند کمک کند، از جمله:

  • مشکلات مرتبط با جریان خون در شریان‌هایی که خون کلیه‌ها را تامین می‌کنند.
  • انسداد جریان ادرار (هیدرونفروز)
  • رفلاکس ادرار
  • آبسه
  • سایر بیماری‌های کلیوی

۱۱. سی تی اسکن بینی

سی تی اسکن بینی تصاویر دقیقی از سینوس‌ها را تهیه می‌کند. این آزمایش ممکن است این موارد را تشخیص دهد:

  • نقایص مادرزادی در سینوس‌ها
  • عفونت در استخوان‌های سینوس‌ها (استئومیلیت)

۱۲. سی تی اسکن گوش برای چیست؟

گاهی ممکن است پزشک انجام سی تی اسکن گوش را به بیمار توصیه کند.

سی تی اسکن گوش از تابش الکترومغناطیسی برای تهیه یک سری اشعه‌ایکس از ساختارهای داخلی گوش و ایجاد یک تصویر سه‌بعدی کامپیوتری استفاده‌می‌کند. ممکن است سی تی اسکن آسیب‌های اجزای استخوانی گوش یا رشد غیرطبیعی استخوان در گوش میانی (اتواسکلروز) را نشان دهد.

سی تی ریه در کرونا
با انجام سی تی اسکن ریه می‌توان درصد درگیری ریه در کرونا را مشخص کرد.

سی تی اسکن اسپیرال چیست؟

این نوع سی تی، نسبت به CT معمولی دارای دقت بسیار بالاتری است. این نوع سی تی، به‌خوبی بافت استخوان و حتی بافت نرم اندام‌های بدن را نشان می‌دهد. در سی تی اسپیرال اشعه ایکس حرکتی مارپیچی به دور بدن بیمار دارد. از سی تی اسپیرال برای اهداف مختلفی استفاده می‌شود.

امروزه اکثر مراکز سی تی اسکن دارای دستگاه CT هیتاچی و مجهز به سی تی اسپیرال هستند. از مزیت این دستگاه‌ها می‌توان به میزان وضوح بالای تصویر اشاره کرد.

CT با ماده حاجب یا کنتراست چیست؟

در سی تی، مواد متراکم هم استخوان به‌راحتی قابل‌مشاهده هستند اما بافت نرم به‌خوبی ظاهر نمی‌شود. این بافت‌ها در تصویر کم‌رنگ به نظر می‌رسند. برای کمک به واضح تصاویر بافت نرم ممکن است به رنگ خاصی به نام ماده‌ی کنتراست نیاز داشته باشید. این ماده که اشعه ایکس را مسدود می‌کند، در اسکن سفید دیده می‌شود و باعث می‌شود رگ‌های خونی، اندام‌ها یا سایر ساختارهای نرم های‌لایت (برجسته) شوند.

مواد کنتراست معمولاً از ید یا باریوم سولفات ساخته می‌شوند. ممکن است این داروها را به یک یا چند روش زیر دریافت کنید:

  • تزریق: این داروها به‌صورت وریدی تزریق می‌شوند. این روش برای کمک به برجسته نشان‌دادن رگ‌های خونی، مجاری ادراری، کبد یا کیسه صفرا در تصویر سی تی انجام می‌شود.
  • خوراکی: نوشیدن یک مایع با ماده‌ی کنتراست می‌تواند اسکن مجرای گوارش (مسیر عبور غذا در بدن) را تقویت کند.
  • انما یا تنقیه: اگر سی تی از روده‌ها انجام شود، ممکن است ماده کنتراست از راست‌روده وارد بدن شود.

این رنگ ممکن است باعث سرخ شدن چهره یا ایجاد طعم فلزی در دهانتان شود. ماده‌ی کنتراست طی ۲۴ ساعت از طریق ادرار از بدن دفع می‌شود. بعد از سی تی باید مایعات زیادی بنوشید تا به کلیه‌ها کمک‌کنید ماده‌ی کنتراست را از بدن خارج کنند.

عوارض تزریق ماده کنتراست نسبتاً کم است. برخی از بیماران ممکن است به ماده‌ی کنتراست واکنش آلرژیک نشان دهند. این واکنش در اکثر افراد به‌صورت جزئی (به‌صورت خارش، کهیر، حالت تهوع یا استفراغ) است. واکنش‌های آلرژیک جدی‌تر به‌ندرت مشاهده می‌شود و می‌تواند شامل واکنش آنافیلاکتوئید، فشارخون پایین، شوک و در موارد خیلی نادر مرگ باشد.

می‌خوای نتیجه آزمایش رو بدونی؟ همین حالا مشاوره بگیر

سی تی اسکن شکم و لگن با تزریق برای چیست؟

این روش اغلب برای تشخیص علت درد در ناحیه شکم یا لگن استفاده می‌شود. همچنین برای تشخیص این بیماری‌ها نیز مورداستفاده قرار می‌گیرد:

  • آپاندیسیت
  • دیورتیکولیت
  • آبسه
  • پانکراتیت
  • کولیت
  • بیماری کرون
  • سرطان روده‌بزرگ، کبد، کلیه، پانکراس و مثانه
  • سنگ کلیه و مثانه
  • آنوریسم آئورت شکمی و دیگر بیماری‌های عروقی نظیر لخته‌شدن خون

آزمایش کراتین برای سی تی اسکن

اگر قرار است در سی تی اسکن از ماده کنتراست استفاده شود، آزمایش creatinine ضروری است. درصورتی‌که میزان کراتینین بالا باشد، تزریق کنتراست انجام نمی‌شود. برای بررسی کراتینین فرد باید یک آزمایش خون بدهد. هدف این آزمایش بررسی عملکرد کلیه‌هاست. آزمایش کراتینین احتمال آسیب‌دیدن کلیه‌ها را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.

عوارض سی تی اسکن شکم و لگن با تزریق

سی تی اسکن معمولا عوارض خاصی ندارد؛ اما قرارگرفتن مداوم فرد در معرض اشعه ممکن است خطر بروز سرطان را افزایش دهد. یکی از عوارض جانبی بسیار نادر سی تی اسکن، واکنش آلرژیک جدی به ماده کنتراست حاوی ید است.

اگر سابقه‌ی واکنش قبلی به ماده‌ی کنتراست را دارید، حتماً متخصص رادیولوژی را از این موضوع آگاه کنید. در افراد باسابقه آلرژی شدید به ماده کنتراست، سی تی باید بدون کنتراست انجام شود. البته در موارد خاص می‌توان این واکنش آلرژیک را با مصرف پیش داروهای استروئید و آنتی‌هیستامین کنترل کرد.

چگونه برای سی تی اسکن آماده شوم؟

متخصص رادیولوژی دستورالعمل‌های لازم در خصوص نحوه‌ی آماده‌شدن برای سی تی را به شما خواهدداد. در روز آزمایش باید به موارد زیر توجه کنید:

  • رژیم غذایی قبل از سی تی: چهار ساعت قبل از آزمایش باید از خوردن و آشامیدن بپرهیزید.
  • داروها: لیست داروهای مصرفی‌تان را در اختیار متخصص رادیولوژی قرار بدهید. پزشک در صورت نیاز تغییراتی را در رژیم دارویی خواهد داد.
  • لباس: برای آزمایش سی تی اسکن باید لباس راحتی بپوشید. ممکن است لازم باشد قبل از آزمایش لباس خود را عوض کنید. ساعت و جواهرات خود (از جمله پیرسینگ‌های قابل جداشدن) را در بیاورید. همچنین ممکن است نیاز باشد دندان مصنوعی و سمعک را نیز در بیاورید. زیپ و اشیاء فلزی ممکن است مانع از اسکن شوند.

اگر در سی تی شما از رنگ یا کنتراست استفاده می‌شود، متخصص رادیولوژی دستورالعمل‌های آماده‌سازی خاص را در اختیارتان قرار می‌دهد. این دستورالعمل‌ها شامل موارد زیر هستند:

  • آزمایش خون: ممکن است قبل از سی تی به آزمایش خون نیاز داشته باشید. آزمایش خون برای اطمینان از انتخاب رنگ مناسب انجام می‌شود.
  • محدودیت‌های غذایی: چهار ساعت قبل از سی تی اسکن از خوردن و آشامیدن پرهیز کنید. مصرف مایعات شفاف به پیشگیری از تهوع در هنگام دریافت رنگ کنتراست کمک می‌کند. به‌طورکلی می‌توانید آبگوشت، چای سیاه یا قهوه، آب‌میوه، ژلاتین و زنجبیل مصرف کنید.
  • داروهای ضد آلرژی: در صورت آلرژی به ماده کنتراست ممکن است نیاز باشد شب قبل و صبح آزمایش از یک داروی استروئید به همراه یک آنتی‌هیستامین یا بندریل استفاده کنید. مواد کنتراست استفاده شده در MRI و CT متفاوت هستند؛ حساسیت به یکی از آن‌ها به این معنای آلرژی به تمام مواد کنتراست نیست.
برای بهتر شدن کیفیت عکس سی تی ممکن است از رنگ کنتراست استفاده شود.
برای بهتر شدن کیفیت عکس سی تی ممکن است از رنگ کنتراست استفاده شود.

سی تی اسکن چگونه انجام می شود؟

در طول آزمایش، شما به پشت روی یک میز دراز می‌کشید. اگر آزمایشتان نیاز به استفاده از رنگ کنتراست داشته‌باشد، قبل از سی تی به‌صورت وریدی یا خوراکی به شما داده خواهدشد.

وقتی اسکن شروع می‌شود تخت به‌آرامی به سمت اسکنر دوناتی شکل حرکت می‌کند. در این مرحله، باید تاحدامکان بدون حرکت بمانید زیرا حرکت کردن ممکن است باعث تاری تصاویر شود.

اسکنر از ناحیه موردنظر تصاویری را تهیه می‌کند. بر خلاف اسکن MRI، سی تی به‌صورت بی‌صدا انجام می‌شود. بعد از اتمام سی تی میز از اسکنر خارج می‌شود.

مزایای استفاده از توموگرافی کامپیوتری یا سی تی اسکن چیست؟

سی تی اسکن یک ابزار تصویربرداری مقرون‌به‌صرفه است و برای طیف گسترده‌ای از مشکلات پزشکی استفاده می‌شود. سی تی اسکنرهای جدید در زمان کمی نتایج دقیقی از وضعیت اندام‌های بدن ارائه می‌دهند.

فناوری‌های جدید امکان اسکن سریع‌تری را فراهم می‌کنند. این به این معناست که برای ایجاد تصاویر واضح‌تر به زمان کوتاه‌تری برای تصویربرداری و ثابت ماندن نیاز است. این زمان به‌خصوص در هنگام اسکن از کودکان بسیار مهم است و باعث می‌شود به میزان کمتری آرام‌بخش برای کودکان نیاز باشد. همچنین زمان اسکن کوتاه‌تر باعث می‌شود کودکان و بزرگسالان بتوانند نفس خود را در قسمت‌های حساس آزمایش راحت‌تر حبس کنند.

مزیت اصلی سی تی اسکن، تصویربرداری هم‌زمان از استخوان، بافت نرم و عروق خونی است. در مقایسه با MRI، سی تی حساسیت کمتری به حرکات بیمار دارد. علاوه‌بر این سی تی اسکن حتی با وجود دستگاه پزشکی در داخل بدن هم قابل انجام است.

سی تی اسکن تصاویر واقعی از داخل بدن ارائه می‌دهد. این موضوع باعث می‌شود که عمل‌های تشخیصی مثل بیوپسی سوزنی و آسپیراسیون سوزنی به‌صورت دقیق‌تر انجام شود. گاهی اوقات برای هدایت تصویر در برخی از عمل‌ها به‌خصوص در کودکان، از سونوگرافی به‌عنوان جایگزین سی تی استفاده می‌شود. با انجام سی تی اسکن گاهی نیازی به جراحی اکتشافی و بیوپسی نیست.

خطرات و عوارض سی تی اسکن چیست؟

سی تی اسکن تا حد زیادی ایمن است، اما تمام آزمایش‌های پزشکی با خطرات احتمالی همراه هستند. پزشک و متخصص رادیولوژی باید مطمئن شوند که مزایای انجام این آزمایش بیشتر از خطرات آن هستند.

خطر اشعه و ابتلا به سرطان

برخی از خطرات احتمالی ممکن است شامل این موارد باشند:

سی تی اسکنرهای مدرن از اشعه‌ی ایکس استفاده می‌کنند. اشعه‌ی ایکس نوعی از اشعه است که با افزایش خطر ابتلا به سرطان در ارتباط است. سی تی اسکن نسبت به سایر انواع تصویربرداری اشعه‌ی بیشتری تولید می‌کند؛ بنابراین خطرات این تابش باید بر اساس نیاز به انجام سی تی اسکن سنجیده شوند.

مشکلات کلیوی

یک خطر جزئی در مورد تأثیر ماده‌ی کنتراست بر کلیه‌ها وجود دارد. ممکن است لازم باشد قبل از سی تی اسکن آزمایش خون انجام شود تا از عملکرد صحیح کلیه‌ها اطمینان حاصل شود. برای مثال در مورد کسانی که یک کلیه دارند و باید از ماده کنتراست استفاده کنند، انجام آزمایش کراتین قبل از سی تی اسکن لازم است.

واکنش آلرژیک

هرچند به‌ندرت، اما برخی ممکن است به ماده‌ی کنتراست واکنش آلرژیک نشان دهند. این حالت اغلب با ضعف، تعریق و مشکل تنفس آغاز می‌شود. اگر احساس ناخوشی داشتید فوراً متخصص رادیولوژی را در جریان قرار دهید. اگر از قبل می‌دانید که به ماده‌ی کنتراست حساسیت دارید قبل از انجام سی تی اسکن این موضوع را به پزشکتان اطلاع دهید.

عوارض سی تی اسکن برای اطرافیان

سی تی اسکن معمولا عارضه‌ای برای اطرافیان ندارد و پزشک یا اپراتوری که آن را انجام می‌دهد اغلب در فاصله ایمنی از دستگاه قرار می‌گیرد.

اگر چه مقدار تابش استفاده‌شده در این روش تصویربرداری کم است. اما توصیه می‌شود که تا ۲۴ ساعت پس از اسکن با افراد باردار، نوزادان و کودکان خردسال تماس نزدیکی نداشته‌باشید. پس از این مدت، ماده رادیواکتیو از طریق ادرار دفع می‌شود.

سی تی اسکن شکم
سی تی اسکن شکم بیشتر برای تشخیص سرطان روده و کبد تجویز می‌شود

هزینه سی تی اسکن

هزینه سی تی اسکن بسته به قسمتی که قرار است از آن عکس‌برداری شود، مرکز عکس‌برداری، شهری که در آن زندگی می‌کنید و این که آیا بیمه دارید یا نه متفاوت است.

تفسیر جواب سی تی اسکن شکم و لگن چگونه است؟

نتایج سی تی اسکن شکم و لگن شامل تصاویر یا گزارشی از نتایج تصویربرداری است که توسط کارشناس تصویربرداری تفسیر شده‌است. این گزارش ممکن است شامل اطلاعاتی در مورد اندازه، شکل و ساختار اعضای داخل شکم و لگن شما باشد و همچنین ممکن است نشان‌دهنده وجود هرگونه تغییرات و نواحی آسیب‌دیده در این مناطق باشد. برای تفسیر دقیق جواب سی تی اسکن شکم و لگن، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.

تفاوت بین سی تی و ام آر آی

ام آر آی از میدان‌های مغناطیسی و جریان‌های فرکانس رادیویی برای تولید تصاویر جامع از داخل بدن استفاده می‌کند. MRI غیرتهاجمی اما پرسروصدا است و به زمان بیشتری نسبت به سی تی نیاز دارد. پزشک از شما می‌خواهد که هنگام انجام MRI، بی‌حرکت دراز بکشید. درحالی‌که سی تی اسکن حساسیت کمتری به حرکت دارد.

MRI عموماً برای تصویربرداری از نواحی زیر انجام می‌شود:

  •  مفاصل
  •  عروق خونی
  •  مغز
  •  قلب
  •  سینه
  •  مچ پا
  •  مچ دست

سی تی اسکن از اشعه‌ی X استفاده می‌کند، درحالی‌که MRI این‌گونه نیست.

سی تی اسکن بیشتر برای تهیه‌ی تصاویر از نواحی زیر استفاده می‌شود:

  •  بررسی سرطان
  •  شکستگی استخوان
  •  تومور
  •  بررسی خونریزی داخلی

سی تی نسبت به MRI بیشتر استفاده می‌شود و معمولاً هزینه کمتری دارد. CT و MRI هر دو نسبتاً بی‌خطر هستند. بااین‌حال اگر دستگاه الکتروشوک (دفیبریلاتور)، پیس میکر (ضربان‌ساز قلب) یا گیره‌ی آنوریسم دارید، انجام MRI ممکن نیست و باید از سی تی اسکن استفاده شود.

هر دستگاه فلزی ممکن است با میدان مغناطیسی تداخل داشته باشد و در طول MRI آسیب ببیند. سی تی چنین مشکلاتی را به همراه ندارد؛ بااین‌حال، بیمار در معرض مقدار کمی اشعه قرار می‌گیرد؛ اگرچه این دوز نسبتاً پایین است. ممکن است برخی از انواع سی تی در دوران بارداری مناسب نباشند، بنابراین اگر باردار هستید این موضوع را به پزشک اطلاع دهید.

سی تی راهی سریع، غیر تهاجمی و ایمن برای بررسی اعضای داخلی بدن است.
سی تی راهی سریع، غیر تهاجمی و ایمن برای بررسی اعضای داخلی بدن است.

بعد از سی تی اسکن چی بخوریم؟

بعد از سی تی می‌توانید به روند غذاخوردن معمولتان بازگردید. اگر پزشک از تزریق کنتراست برای شما استفاده‌کرده، نوشیدن مقادیر زیادی آب (۲ الی ۳ لیوان) به خارج‌کردن این ماده از بدن کمک‌می‌‌کند.

جدول مراقبت های قبل و بعد از سی تی اسکن

در جدول زیر موارد مهمی را درباره مراقبت‌های قبل و بعد از سی تی اسکن ارائه داده‌ایم. با ما همراه باشید.

فرایند انجام سی تی اسکنآمادگی‌های قبل سی تی اسکنمراقبت‌های بعد از سی تی اسکن
این نوع تصویربرداری در بیمارستان یا مرکز رادیولوژی انجام می‌شودقبل از این که برای سی تی اسکن بروید، لباس‌های راحت و بدون زیپ فلزی بپوشید.معمولا افراد هیچ‌گونه عارضه‌ای را پس از سی تی اسکن تجربه نمی‌کنند و می‌توانند بلافاصله پس از آن به خانه برگردند.
و بیمار باید روی یک میز باریک دراز بکشد که این میز به سمت دستگاه اسکنر می‌روددر برخی از شرایط بهتر است تمام لباس‌هایتان را درآورید و لباس بیمارستان بپوشید.می‌توانید بعدازاین آزمایش تصویربرداری مثل همیشه بخورید و بنوشید، به سرکار بروید و رانندگی کنید.
درحالی‌که بیمار داخل اسکنر است، پرتو اشعه‌ایکس دستگاه به‌ دور او می‌چرخد و تصاویری تهیه می‌کند.هر جسم فلزی مانند کمربند، جواهرات، دندان‌مصنوعی و عینک که ممکن است در نتیجه تصاویر اختلال ایجاد کند را دربیاوردید.اگر از ماده کنتراست برای شما استفاده شده‌باشد، ممکن است پزشک به شما توصیه‌کند که تا یک ساعت در بیمارستان یا کلینیک منتظر بمانید تا اطمینان حاصل شود که واکنشی به آن نشان نمی‌دهید.
 چند ساعت قبل از سی تی اسکن، از خوردن و آشامیدن خودداری کنید. 
سی تی اسکن چیست؟

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

انجام CTSCAN به تشخیص بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات پزشکی و پیگیری روند درمان کمک می‌کند. CT روشی سریع، غیرتهاجمی، بدون درد و دقیق برای بررسی اندام‌های داخلی بدن است. این روش مانند هر تکنیک پزشکی دیگری مزایای و خطراتی دارد. قبل از انجام سی تی اسکن نگرانی‌هایتان را با پزشک در جریان بگذارید و از او راهنمایی بگیرید.

انتخاب مرکز پزشکی برای انجام CT تأثیر زیادی در نتیجه نهایی سی تی دارد. ازاین‌رو در انتخاب مرکز پزشکی و متخصص رادیولوژی دقت کنید. در وب‌سایت دکترتو می‌توانید لیستی از بهترین متخصصین رادیولوژی و مراکز پزشکی را ببینید. علاوه‌بر این می‌توانید از خدمات مشاوره آنلاین و تلفنی و سامانه نوبت‌دهی غیرحضوری دکترتو برای تسریع انجام سی تی اسکن استفاده کنید.

دکترتو مراقب سلامت شماست!

پرسش‌های متداول

به طور معمول، باید یک ساعت را به سی تی اختصاص دهید. البته بیشتر این زمان صرف آماده‌شدن قبل از سی تی و تأیید وضوح تصاویر بعد از انجام سی تی می‌شود. خود اسکن بین ۱۰ الی ۳۰ دقیقه یا کمتر طول می‌کشد.

آماده‌شدن نتایج این اسکن معمولاً ۲۴ ساعت طول می‌کشد. متخصص رادیولوژی اسکن شما را بررسی می‌کنند تفسیری از نتیجه آزمایش تهیه می‌کند. البته در بیمارستان یا اورژانس متخصص رادیولوژی معمولاً در عرض یک ساعت نتیجه را آماده می‌کند.

به‌طورکلی پزشکان سی تی را فرایندی بی‌خطر می‌دانند. سی تی برای کودکان هم بی‌خطر است. در مورد کودکان تکنسین CT ممکن است از دستگاه‌هایی استفاده کند که برای کودکان تنظیم شده‌اند تا تابش اشعه را کاهش دهد. سی تی (و سایر روش‌های تشخیصی) از مقدار کمی اشعه‌ی یونیزه کننده برای ثبت تصاویر استفاده می‌کند.

اگر باردارید یا احتمال می‌دهید که ممکن است باردار باشید، باید متخصص رادیولوژی را در جریان بگذارید. سی تی لگن و شکم می‌تواند جنین را در معرض اشعه قرار دهد، اما در حدی قوی نیست که بتواند باعث آسیب واقعی به جنین شود. اما انجام سی تی در سایر قسمت‌های بدن در زمان بارداری، خطری برای جنین ندارد.

شاید تعجب کنید که چرا پزشکتان سی تی را از بین تمام گزینه‌ها انتخاب کرده‌است. به‌طورکلی می‌توان گفت که سی تی سریع، بدون درد، بی‌صدا و غیرتهاجمی و ارزان‌تر است. اگر ترس از فضای بسته داشته‌باشید، سی تی احتمالاً گزینه‌ی مناسب‌تری برای شما خواهد بود. فرایند انجام MRI مستلزم این است که در یک فضای بسته قرار بگیرید، درحالی‌که صداهای بلندی در اطرافتان تولید می‌شوند.
ممکن است پزشک سی تی را به‌جای ام آر ای انتخاب کند؛ چون سی تی اسکن جزئیات بیشتری نسبت به ام آر ای در اختیار پزشک قرار می‌دهد. سی تی اسکنر در اطراف بدنتان حرکت می‌کند و از زوایای مختلفی عکس‌برداری می‌کند. این در حالی است که ام آر ای تنها از یک زاویه عکس می‌گیرد.

جایگزین‌های احتمالی CT ممکن است شامل رادیولوژی، تصاویر سونوگرافی یا MRI باشند. برای اختلالات خاص ستون فقرات، تصویربرداری EOS با اشعه‌ی کم نیز می‌تواند یک گزینه جایگزین باشد. پزشک فقط زمانی سی تی را توصیه می‌کند که اطلاعات حاصل از CT برای تشخیص، برنامه‌ریزی برای درمان و دنبال‌کردن پیشرفت درمان مؤثر باشند.

سی تی اسکن و CAT اسکن، آزمایش تصویربرداری مشابهی را توصیف می‌کنند. CAT اسکن مخفف توموگرافی محوری کامپیوتری است.

قیمت سی تی بستگی به موارد زیادی دارد از جمله:
مرکز انجام سی تی اسکن
سی تی ۳ بعدی یا دوبعدی
نوع سی تی
اندامی که باید تحت تصویربرداری قرار بگیرد
نوع بیمه.
بیمه بخشی از سی تی را تحت پوشش قرار می‌دهد.

ممکن است پزشک انجام سی تی اسکن را در این موارد توصیه‌کند: تشخیص اختلالات عضلانی و استخوانی (همچون تومورهای استخوانی و شکستگی)، مشخص‌کردن محل تومور، عفونت یا لخته خون. سی تی اسکن همچنین برای هدایت پروسه‌هایی همچون جراحی، بیوپسی (نمونه‌برداری) و پرتودرمانی نیز استفاده می‌شود.

بهتر است تاحدامکان از سی تی اسکن برای کودکان استفاده نشود؛ زیرا کودکان بیشتر از بزرگسالان در برابر صدمات ناشی از تشعشعات آسیب‌پذیر هستند.

امتیاز شما به مقاله:
(4.2از5)
دسته بندی:
برچسب:
منبع:
فرزانه هستم، 30 ساله و عاشق دنیای سئو و محتوانویسی که با کنجکاوی دنبال آموختن چیزهای جدیدم؛ فارغ از هرگونه قرارداد و قانون و سبک خاصی. دنیای مجازی و اینترنت، فرصتی برای بودن با بهترین تیم‌ها رو برام فراهم کرده که می‌تونم بدون دغدغه و نگرانی هر روز احساس بهتر شدن و ارتقاء‌شغلی را با تمام وجودم لمس کنم. افتخار می‌کنم که با تیم خوب دکترتو، به این احساس ناب دست پیدا می‌کنم.
مطالب مرتبط

پاسخ دادن

نظرات درباره سی تی اسکن

  1. پریسا خرم نژاد گفت:

    سلام من سی تی اسکن شکم ولکن دارم تزریقی چون کیسه کلوسومی دارم وقراره پیوند بشم ۱۱/۱۰/۱۴۰۲رفتم سی تی و۲۴ساعت چیزی نخوردم فقط روغن کر چک اما تمام مراحل انجام شد تارسید به تزریق رگ پیدا نکردن دوتا دستم رو سوراخ سوراخ کردن ورفتن سراق پاهام از یک پانشد از پای دیکه رگ گفتن گرفتم مواد که وارد بدنم شد درد بسیار زیادی داشت انگار وام داشت قط می شد بعد از انجام این همه بلا به سرمن گفتن سی تی اسکن انجام نشده حالا پای چپم ورم خیلی زیادی داره وروش تاول زده وگفتا ۱۶/۱۱/۱۴۰۲دوباره بیام و تمام این مراحل رو از نوع انجام بدم یک سوال داشتم آخرین شیمی من برج ۵همین سال بوده آیا انجام دوباری سی تی اسکن تزریقی در این فاصله کوتاه چه خطراتی دارد وایا روشی دیگری هست که من آنقدر رنج رو حر بار برای سی تی اسکن تجربه نکنم ممنون میشم پاسخ بدین منتظر جوابتون هستم ممنون

    1. همیار دکترِتو گفت:

      دوست عزیز
      ماده حاجبی که برای شما تزریق می شود از راه کلیه دفع می شود اگر مشکل کلیوی ندارید برای شما مشکلی ایجاد نمی شود و تنها راه تشخیصی برای شما همین روش است.

  2. بهناز گفت:

    در سی تی اسکن معنی AAoپهنای زیادی ۳۷میلی متر دارد به چه معناست

  3. ناشناس گفت:

    با سلام وقت بخیر من طرف چپ شکمم در دارم نمیدونم کلیه هایم است یا خیر آیا سی تی اسکن لازیم است

    1. همیار دکترِتو گفت:

      دوست عزیز
      میتونید با انجام آزمایش خون و ادرار از عملکرد کلیه ها مطلع شده و سونگرافی در صورت نیاز انجام دهید. از این لینک میتونید نوبت متخصص داخلی گرفته و مراجعه کنید.
      دکتر فوق تخصص داخلی

  4. ناشناس گفت:

    سلام خسته نباشید من از فضای بسته می ترسم و بهم حملات پانیک دست میده و احساس تنگی نفس می کنم چکار کنم?

  5. ناشناس گفت:

    سلام وقت بخیر. خانمی هستم ۳۹ ساله. مدتیه به طور ناگهانی دل درد های شدید زیر شکم و اطراف ناف میگیرم همراه تهوع و خشکی شدید دهان. میخوام برم سی تی اسکن شکمی بدم. آیا انجام بدم؟

  6. ناشناس گفت:

    سلام من سی تی اسکن کلیه انجام دادم فقط دو تا ۳ دقیقه طول کشید آیا این هم خطر داره یا خیر؟

  7. پسر خوب گفت:

    با سلام و عرض ادب خدمت مسولین محترم وب سایت دکترتو و به ویزه خانم عزیز و عالی قدر فرزانه پاشایی که زحمات و محتوای نوشتن و تایپ مطالب تخصصی و عمومی که در اختیار ما قرار می‌دهد ازتون نهایت سپاسگزاری و قدردانی میکنم.🙏❤❤⚘
    می‌بخشید بنده احسان جعفری ۲۹ ساله مجرد از تبریز هستم تا به حال سی تی یا م آی آر انجام ندادم خداروشکر و خوشبختانه مشکلی نداشتم ولی دو سالی هست مشکلی برام پیش اومده و ناراحتی های زیادی دارم قادر به بیانش نیستم 😔 و میخاستم برم mri یا cts برا کل نواحی بدن که ببینم مشکلم جدی هست یا نیست بیشتر برا ناحیه سر و مچ پاهام میرم که رو مچ پاهام تا زانوهام البته بیشتر دور اطراف مچ پاهام هر دو طرف انگاری نقطه نقطه خون به رنگ سرخ پاشیده شده و و بیشتر هم میشه خیلی خیلی نگرانم کرده کدوم روش آزمایش رو توصیه میکنید بهم لطفا راهنماییم کنید من میام سر میزنم اگ جوابم رو بدید راهنماییم بکنید واقعا تشکر میکنم ازتون🙏😔

    1. همیار دکترِتو گفت:

      سلام دوست عزیز
      نقطه های خون روی پوست بهتره توسط متخصص داخلی و خون بررسی شود و نیازی به انجام تست های ام آر ای و سی تی اسکن نیست.

  8. ناشناش گفت:

    با سلام …من امروز برای انجام عکس سی تی اسکن از ریه هام مراجعه کردم و در طول عکسبرداری مجبور شدم لباس های خودم رو در همون اتاق عکسبرداری قرار بدم …آیا الان لباس های من الوده به اشعه هستند ؟ باید چیکار کنم؟

    1. همیار دکترِتو گفت:

      سلام دوست عزیز
      لباس های شما آلوده به اشعه نیست و روی لباس باقی نمیمونه. نگران نباشید.

      1. ناشناش گفت:

        ممنون