احیای قلبی ریوی، معرفی و آموزش انواع روش های آن

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

ادامه پادکست را می‌توانید در این بخش گوش دهید:

حیاتی‌ترین اقدامی که پس از ایست قلبی باید صورت گیرد احیای قلبی ریوی یا سی پی آر (CPR) است. افراد به دلایل مختلفی از جمله بیماری‌های قلبی، بیماری‌های تنفسی، مسمومیت، غرق شدن، سرمازدگی و غیره ممکن است دچار ایست قلبی شوند. انجام سی پی آر در ۴ تا ۶ دقیقه اول می‌تواند فرد را به زندگی بازگرداند. بنابراین بسیار مهم است که به عنوان عضو موثری از جامعه و خانواده خود، احیای قلبی را یاد بگیرید.

توجه کنید که احیای قلبی – تنفسی فقط در ۱۰ دقیقه اول می‌تواند فرد را نجات دهد و اگر فرد پس از این مدت سی پی آر شود ممکن است قلب فرد احیا شود، اما مغز احتمالا آسیب دیده است و بیمار مرگ مغزی خواهد شد. پس همیشه نباید به انتظار نیروهای امداد و نجات ماند.

لازم است که هر فرد احیای قلبی ریوی را بلد باشد. به خاطر داشته باشید که در مواقع اضطراری می‌توانید تا رسیدن نیروهای امداد با دکتر اورژانس تماس بگیرید و یا از مشاوره اورژانسی دکترتو برای نجات فرد استفاده کنید. تا انتهای مطلب همراه ما باشید تا با احیای قلبی ریوی آشنا شوید و در صورت لزوم بتوانید از آن استفاده کنید.

احیای قلبی ریوی چیست؟

احیای قلبی به انگلیسی cardiac resuscitation یا CPR، مجموعه اقداماتی است برای نجات دادن فردی که دچار ایست قلبی شده‌است انجام می‌شود. با انجام این کار، جریان خون و اکسیژن به اندام‌های حیاتی بدن مانند مغز حفظ می‌شود. انجام سی پی آر در زمان مناسب می‌تواند زندگی را به فردی که دچار مرگ حتمی شده برگرداند. بنابراین آموزش سی پی آر پایه برای همه می‌تواند بسیار مهم و حیاتی باشد. به یاد داشته باشید که سی پی آر فقط و فقط باید برای کسی انجام شود که دچار ایست قلبی شده است یعنی فردی که ضربان ندارد.

چرا احیای قلبی ریوی مهم است؟

زمانی که قلب می‌ایستد، خون‌رسانی به مغز و سایر اندام‌های حیاتی متوقف می‌شود. انجام احیای قلبی و ریوی و تنفسی به صورت صحیح و در زمان مناسب می‌تواند از علائم بیماری قلبی ریوی، مرگ مغزی و مرگ بیمار جلوگیری کند.

انواع احیای قلبی ریوی کدامند؟

دو روش برای احیای قلبی و ریوی و تنفسی وجود دارد که عبارت است از:

روش‌های احیای قلبی	روش انجام
احیای قلبی ریوی پایه (BLS)	سی پی آر پایه به منظور بازکردن راه هوایی و اکسیژن‌رسانی به اعضای حیاتی بدن و برقراری گردش خون درسطح اولیه صورت می‌گیرد.
احیای قلبی ریوی پیشرفته (ALS)	احیای قلبی و ریوی و تنفسی پیشرفته اقداماتی است که برای جلوگیری از ایست قلبی، درمان آن و مراقبت‌های بعد از برقراری خودبه‌خودی جریان خون انجام می‌شود و شامل سه بخش عمده کنترل و مدیریت راه هوایی، مدیریت درمان، ایست قلبی و درمان دارویی است.

احیای پایه بخشی از اقدامات احیای پیشرفته است که اصلی‌ترین موارد آن عبارت است از:

• ارزیابی موقعیت و ایمنی محل
• بررسی وضعیت هوشیاری و پاسخ‌دهی بیمار
• تشخیص ایست قلبی
• اطلاع رسانی سریع به سیستم اورژانس و درخواست کمک
• بررسی وضعیت تنفس و نبض بیمار به طور همزمان در طی ۱۰ ثانیه
• انجام اقدامات احیای قلبی ریوی: سیکل‌های ۳۰ ماساژ و ۲ تنفس

احیای قلب با دستگاه شوک یا دستگاه سی پی آر

روش احیای قلبی با شوک الکتریکی به معنای انتقال جریان الکتریکی از قفسه سینه به قلب است. در این روش میزان جریان الکتریکی به میزانی است که می‌تواند فرمان‌دهی تحریکات قلب را مجددا به گره سینوسی دهلیزی قلب بازگرداند. اگر دستگاه شوک (دفیبریلاتور) در دسترس باشد و نحوه کار کردن با آن را بلد باشید ابتدا به بیمار شوک دهید سپس احیای قلبی ریوی را آغاز کنید.

ماساژ و احیای قلبی کودکان

احیای قلبی و ریوی و تنفسی برای کودکان یک سال به بالا مشابه افراد بالغ است:

• ابتدا کودک را به پشت، روی یک سطح سفت و صاف قرار دهید.
• در کنار گردن و شانه های کودک زانو بزنید.
• اگر کودک خیلی کوچک است فقط یک دستتان را وسط قفسه سینه قرار دهید. ولی اگر تقریبا بزرگ است باید از هر دو دست استفاده کنید.
• با استفاده از پاشنه یک یا هر دو دست، قفسه سینه کودک را در ۴ الی ۵ سانتی‌متر به سمت پایین فشار دهید. فشار باید پر قدرت و سریع باشد یعنی ۱۰۰ تا ۱۲۰ ماساژ در هر یک دقیقه.
• اگر در زمینه سی پی آر آموزش ندیده‌اید، ماساژ قلبی را تا زمانی که پرسنل پزشکی اورژانس برسند ادامه دهید. ولی اگر آموزش دیده‌اید، راه هوایی را باز کرده و تنفس مصنوعی را شروع کنید. باید به ازادی هر ۳۰ ماساژ قفسه سینه دو تنفس مصنوعی به کودک بدهید.

ماساژ و احیای قلبی نوزادان

ایست قلبی نوزادان زیر یک سال معمولا به دلیل کمبود اکسیژن اتفاق می‌افتد. اگر اطمینان دارید که کودک دچار خفگی شده کمک‌های اولیه برای خفگی را انجام دهید اما اگر نمی‌دانید چرا نوزاد نفس نمی‌کشد سی پی آر انجام دهید:

• ابتدا باید وضعیت را بررسی کنید. نوزاد را لمس کنید و منتظر پاسخ حرکتی باشید اگر پاسخی دریافت نشد با اورژانس تماس بگیرید و فورا احیای قلبی را شروع کنید.
• نوزاد را به پشت روی یک سطح صاف و محکم مانند میز یا زمین قرار دهید.
• تصور کنید یک خط افقی بین نوک سینه‌های کودک کشیده شده است. دو انگشت یک دست را درست زیر این خط، در مرکز قفسه سینه قرار دهید.
• به آرامی قفسه سینه را حدود ۴ سانتی‌متر فشرده کنید.
• شما باید مانند بزرگسالان ۱۰۰ تا ۱۲۰ ماساژ در یک دقیقه انجام دهید.
• پس ازهر ۳۰ فشار، سر نوزاد را به آرامی به عقب برگردانید و با یک دست چانه را بلند کنید و با دست دیگر پیشانی را به سمت پایین فشار دهید.
• دهان و بینی کودک را با دهان خود بپوشانید.
• باید دو تنفس مصنوعی به نوزاد بدهید اما مراقب باشید که هوا را به آرامی وارد ریه نوزاد کنید به این صورت که یک بار به آرامی در دهان کودک نفس بکشید و یک ثانیه برای نفس کشیدن او زمان بگذارید. دقت کنید که که آیا قفسه سینه کودک بالا می آید یا خیر. ا‌گر چنین شد، تنفس مصنوعی دوم را انجام دهید. اگر قفسه سینه بالا نیامد، مانور باز کردن راه هوایی را تکرار کنید، سپس نفس دوم را بدهید.
• اگر قفسه سینه نوزاد بالا نمی‌آید، فشار دادن قفسه سینه را ادامه دهید.
• احیای قلبی ریوی را باید تا زمانی که علائم حیات را مشاهده کنید یا تا رسیدن پرسنل پزشکی ادامه دهید.

احیای قلبی زنان باردار

اگر در حال انجام CPR، ماساژ یا شوک قلبی زنان باردار هستید، آن‌ها را به سمت چپ حرکت دهید. حتماً یک نفر با اورژانس تماس بگیرید تا امدادگران بتوانند او را به اورژانس منتقل کنند. در حالی که منتظر رسیدن آنها هستید، با قرار دادن خود در بالای بیمار و تراز کردن جناغ با ستون فقرات او، فشار قفسه سینه یا ماساژ قلبی را اعمال کنید.

تفاوت احیا در کودکان و بزرگسالان چیست؟

سیکل احیای قلبی در بزرگسالان و کودکان تفاوت جزئی دارد. هنگام انجام CPR روی یک بزرگسال، امدادگر باید دستان خود را در مرکز قفسه سینه قرار داده و با سرعت ۱۰۰ تا ۱۲۰ فشار در دقیقه با عمق ۵ سانت به پایین فشار دهد. برای یک کودک، امدادگر باید از یک دست برای فشار دادن قفسه سینه با عمق ۳ سانتی‌متر استفاده کند.

احیای قلبی در غرق شدگی

انجام احیای قلبی ریوی پیشرفته ۲۰۲۲ و جدیدتر، با تنفس‌های نجات غریق روی فرد غرق شده برای حفظ جریان خون و اکسیژن رسانی به مغز ضروری است. در این شرایط، بدون عملیات احیای قلبی ریوی، جریان اکسیژن رسانی به مغز کند یا متوقف می‌شود و در نهایت ممکن است ایست تنفسی و قلبی رخ دهد.

متن انگلیسی:
If you’re well-trained and confident in your ability, check to see if there is a pulse and breathing. If there is no pulse or breathing within 10 seconds, begin chest compressions.
ترجمه فارسی:
اگر به خوبی آموزش دیده‌اید و به توانایی خود اطمینان دارید، بررسی کنید که آیا نبض و تنفس وجود دارد یا خیر. در صورتی‌که در مدت ۱۰ ثانیه نبض یا تنفس وجود نداشت، ماساژ قفسه سینه را شروع کنید.

به نقل از سایت nytimes

احیای قلبی ریوی در برق گرفتگی

ابتدا باید فرد را روی زمین قرار دهید تا باقی جریان از بدن او خارج شود. مشاهده فیلم احیای قلبی ریوی یا سی پی آر در بیمارستان می‌تواند به شما کمک کند. سپس به آرامی فرد را لمس کرده و با او صحبت کنید. اگر پاسخی دریافت نکردید، CPR را شروع کنید.

اگر سوختگی الکتریکی وجود دارد، می‌توانید آن را به همان روشی که هر سوختگی دیگری درمان می‌کنید، بانداژ کنید. محل سوخته را حداقل به مدت ۲۰ دقیقه زیر آب جاری قرار دهید، سپس با یک باند گاز استریل یا یک پارچه تمیز بپوشانید. عوارض بعد از برق گرفتگی خفیف ممکن است بعد از هوشیاری فرد مشخص شود.

انواع تنفس مصنوعی چیست؟

تنفس مصنوعی و عملیات احیای قلبی تنفسی چندین نوع مختلف دارد. روش شافر، روش سیلوستر، روش هولگر-نیلسون و روش تنفس دهان به دهان از جمله روش‌های مورد استفاده در تنفس مصنوعی است. از دستگاه‌هایی مانند ونتیلاتور نیز برای ارائه تنفس مصنوعی به بیماران استفاده می‌شود.

نسبت ماساژ قلبی به تنفس در بزرگسالان نیز ۳۰ فشار و سپس ۲ نفس است که به عنوان ۳۰:۲ شناخته می‌شود. ماساژ قلبی و تنفس مصنوعی باید با هم انجام شوند تا تاثیر داشته باشند.

بهترین زمان برای احیای قلبی کی است؟

همین الان از متخصص قلب مشاوره بگیر!

مشاوره آنلاین دکتر قلب وعروقپزشک متخصص قلب و عروق

مراحل احیای قلبی ریوی چیست؟

احیای قلبی چگونه انجام می شود و مراحل cpr به ترتیب کدامند؟ به صورت کلی نحوه انجام سی پی ار از سه مرحله C ، A، B تشکیل شده است. به این ترتیب که ابتدا باید مرحله C یا ماساژ قلبی (Circulation) انجام شود؛ سپس A یا بازکردن راه هوایی (Air way) و در آخر B یا دادن تنفس مصنوعی (Breathing).

هر سیکل کامل سی پی آر از این سه مرحله اساسی تشکیل شده است اما افرادی که آموزش ندیده‌اند و نمی‌توانند تنفس مصنوعی انجام دهند می‌توانند به انجام ۱۰۰ تا ۱۲۰ ماساژ قلبی در هر دقیقه اکتفا کنند تا تیم امداد و نجات برسد.

 ۱. C ماساژ قلبی Circulation

ماساژ قلبی یا Circulation پمپاژ مصنوعی قلب است و در سی پی آر مهمترین اقدام امدادگر محسوب می‌شود. هر احیای قلبی ریوی با ماساژ قلبی شروع می‌شود و بیمار باید در هر دقیقه حدود ۱۰۰ الی ۱۲۰ ماساژ دریافت کند تا خون به اندام‌های حیاتی پمپاژ شود.

دقت کنید که باید به قفسه سینه بیمار فرصت دهید بعد از هر فشار به حالت اولیه برگردد تا خون بتواند به درون حفره‌های قلب بازگردد و در ضربه بعد به صورت مصنوعی توسط دست شما پمپاژ شود. پس از هر ۳۰ ماساژ قلبی، دو تنفس مصنوعی مورد نیاز است.

ماساژ قلبی چگونه است؟

برای انجام ماساژ قلبی کافیست پاشنه یک دست درست در وسط قفسه سینه و بین سر سینه‌ها قرار گیرد و دست دوم روی دست اول قرار گیرد تا فرد بتواند با حداکثر قدرت و توانایی خود به قفسه سینه فشار آورد. توجه داشته باشید که آرنج‌های شما باید حین ماساژ کاملا صاف باشند و انگشتان دست با بدن بیمار تماس نداشته باشد.

در انجام هر ماساژ دست شما باید پنج سانتی‌متر پایین برود. در این حین ممکن است دنده‌های بیمار نیز بشکند اما انجام سی پی آر به قدری حیاتی است که حتی با شنیدن صدای شکستن دنده نباید آن را متوقف کرد.

تعداد ماساژ قلبی در دقیقه چقدر است؟

احیا کردن بیمار و سی پی آر برای بزرگسالان با فشار حدود بین ۵ سانتی متر با سرعت حداقل ۱۰۰ تا ۱۲۰ تا در دقیقه است.

محل قرارگیری دست در ماساژ قلبی کجاست؟

محل دقیق ماساژ قلبی یا سی پی ار در بزرگسالان و کودکان در مرکز قفسه سینه، کمی زیر خط نوک پستان است. این امر احتمال شکستن دنده‌ها را کاهش می‌دهد و برای حفظ گردش خون قلب مناسب است.

۲. A بازکردن راه هوایی Air way

برای اینکه بیمار بتواند اکسیژن دریافت کند ابتدا باید راه تنفس او باز شود. برای باز کردن راه تنفس بیمار کافیست پیشانی را به سمت پایین فشار دهید و چانه را بالا بیاورید.

۳. B دادن تنفس مصنوعی Breathing

راه‌های مختلفی برای تنفس مصنوعی وجود دارد که تنفس دهان به دهان سنتی‌ترین روش به شمار می‌رود. در این روش امدادگر بینی بیمار را می‌گیرد تا راه خروج هوا بسته شود سپس بعد از یک دم عمیق دهانش را روی دهان بیمار می‌گذارد و هوا را به درون ریه بیمار می‌دمد.

باید دقت شود که با انجام تنفس دهان به دهان آیا موقعیت قفسه سینه تغییر می‌کند؟ اگر قفسه سینه بالا بیاید نشان می‌دهد راه تنفس بیمار باز بوده است، اما اگر تغییر نکرد شما در مرحله A یا باز کردن راه هوایی موفق نبوده‌اید و باید مجدد آن را انجام دهید و سراغ تنفس مصنوعی دوم بروید.

تنفس مصنوعی برای افرادی که دچار ایست قلبی با خفگی شده‌اند و سطح اکسیژن در خونشان پایین آمده بسیار مهم است. در افرادی که دچار ایست قلبی با مکانیزم آسفیکسیال (خفگی) نشده‌اند ماساژ قلبی از اهمیت بیشتری برخوردار است و تنفس مصنوعی نباید در ماساژ قلبی تاخیر ایجاد کند یا تعداد آن را از صد تا در دقیقه کاهش دهد. بعد از هر ۳۰ ماساژ قلبی باید ۲ تنفس مصنوعی داده شود.

آموزش احیای قلبی در خانه چگونه است؟

آموزش سی پی آر یا احیای قلبی ریوی پایه و پیشرفته بسیار مهم است. احیای قلبی ریوی برای افرادی که آموزش عملی دیده‌اند با افرادی که آموزش ندیده‌اند و به صورت تئوریک مراحل احیای قلبی را می‌دانند متفاوت است و انجام درست آن می‌تواند به رد کردن سکته قلبی کمک کند. دقت داشته باشید تنها در صورتی باید سی پی آر را انجام بدهید که آموزش دیده باشید. اگر نمی‌دانید چطور احیای قلبی ریوی را به درستی انجام بدهید، کار را به کسی بسپارید که آموزش دیده است.

مراحل انجام احیای قلبی ریوی برای افراد آموزش ندیده

اگر برای انجام سی پی آر آموزش ندیده‌اید اما در موقعیتی قرار دارید که شخصی دچار ایست قلبی شده می‌توانید علاوه بر استفاده از تجهیزات پزشکی خانگی، با اورژانس تماس بگیرید و تا آمدن نیروهای نجات احیای قلبی ریوی انجام دهید:

• بررسی موقعیت و ارزیابی ایمنی محل: قبل از شروع سی پی آر از ایمن بودن محیط مطمئن شوید. سپس فرد را روی کمر درحالی که به پشت دراز کشیده است روی یک سطح صاف و مستحکم قرار دهید.
• بررسی هوشیاری فرد: بالای سر فرد قرار بگیرید و به شانه او ضربه بزنید یا تکان دهید و بلند بپرسید: خوبی؟! اگر فرد جواب نداد و هوشیاری نداشت باید با اورژانس تماس بگیرید.
• درخواست کمک: اگر فردی همراه شماست از او بخواهید تماس بگیرد و خودتان فورا وارد مراحل احیای قلبی شوید.
• ماساژ قفسه سینه: ماساژ قلبی را شروع کنید. به این صورت که پاشنه دستتان را وسط قفسه سینه (بین دو نوک سینه) قرار دهید و دست دیگر را روی دست خودتان قرار دهید و فشار دهید. دقت کنید که نه تنها با فشار دست، با تمام وزن خود باید سینه را به سمت پایین فشار دهید و حین ماساژ قلب، آرنج شما نباید خم شود. با هر فشار، قفسه سینه باید حدود ۵ سانت پایین برود. ۳۰ ماساژ در هر سیگل کافی است.
• تعداد ماساژ قلبی: بین ۱۰۰ الی ۱۲۰ ضربه در هر دقیقه باید به قفسه سینه بیمار فشار بیاورید. بعد از هر فشار باید اجازه دهید قفسه سینه به حالت قبل بازگردد سپس فشار دوم را وارد کنید.

مراحل احیای قلبی برای افراد آموزش دیده

ابتدا پاسخ بیمار را بررسی کنید، اگر بیمار پاسخ نداد و ضربان نداشت، باید CPR را شروع کنید. ابتدا ۳۰ ماساژ قلبی بدهید سپس راه هوایی را باز کنید و ۲ تنفس مصنوعی بدهید. این سیکل را ۳-۴ بار در دقیقه تکرار کنید. مراحل اولیه احیای قلبی برای افراد آموزش دیده مثل سی پی آر افراد آموزش ندیده است با این تفاوت که هر سیکل احیا از ۳۰ ضربه و سپس از دو تنفس دهان به دهان تشکیل شده است:

• فشرده سازی قفسه سینه: ابتدا سی ضربه به قفسه سینه وارد کنید (در ۲۰ ثانیه) سپس وارد مرحله باز کردن راه هوایی شوید.
• باز کردن راه‌های هوایی: سر بیمار را به عقب فشار دهید و چانه او را کمی بالا بیاورید.
• انجام تنفس‌های نجات بخش: بینی فرد را با دست بگیرید و ببندید. سپس دهان خود را روی دهان او قرار دهید و با یک نفس عمیق، هوا را به ریه بیمار بفرستید تا سینه او کمی بالا بیاید. اگر قفسه سینه بالا نیاید یعنی راه تنفس او باز نشده؛ بنابراین باید ابتدا راه تنفس را باز کنید. چک کنید ببینید آیا چیزی در دهان او قرار دارد یا خیر. پس از تخلیه کردن دهان مجددا تنفس مصنوعی بدهید و مجدد به مرحله ماساژ قلبی بازگردید. 

متن انگلیسی:
Cardiopulmonary resuscitation (CPR) is used in an emergency if someone is not breathing normally, or their heart has stopped (cardiac arrest).
ترجمه فارسی:
احیای قلبی ریوی (CPR) در مواقع اورژانسی استفاده می‌شود. زمانی که کسی به طور طبیعی نفس نمی‌کشد یا دچار ایست قلبی شده است.

به نقل از سایت verywellhealth

چه زمانی باید احیای قلبی ریوی را انجام داد؟

مهمتربن نکته در مورد انجام سی پی آر این است که این اقدام تنها باید در موارد ایست قلبی انجام شود. اگر قلب می‌زند نباید سی پی آر انجام شود. شایع‌ترین علل ایست قلبی و ریوی عبارت است از:

• بیماری های قلبی
• بروز نشانه های نارسایی قلبی
• احیای سکته قلبی
• تصادفات
• خفگی در آب
• خفگی در اثر گاز و آتش سوزی
• برق گرفتگی
• سوختگی
• مسمومیت با دارو و مواد مخدر

پس از اینکه متوجه شدید فردی در اثر موارد بالا دچار ایست قلبی شده فورا با اورژانس تماس بگیرید و بدون اتلاف وقت سی پی آر را شروع کنید.

انجام احیای قلبی برای کدوم نارسایی قلب مناسبه؟

دکتر نارسایی‌ قلبی

عوارض بعد از احیای قلبی ریوی چیست؟

نکات مهم cpr را جدی بگیرید. اگر با تنفس مصنوعی با با کیسه ماسک به فرد اکسیژن دهید اما درست انجام نشود، هوا می‌تواند وارد معده شود و باعث استفراغ شود. سایر عوارض که اغلب در اثر شکستگی دنده‌ها و جناغ ایجاد می‌شود شامل خونریزی داخلی، آسیب دیدگی راه‌های هوایی، فروپاشی ریه، بریدگی کبد و طحال هستند. در برخی موارد نیز برای هوشیاری یا کمک به فرد آسیب دیده، ممکن است پزشک تزریق آدرنالین یا مصرف قرص آمیودارون را ضروری بداند.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

اگر شما یا یکی از اعضای خانواده‌تان سابقه بیماری‌های قلبی و عروقی دارید باید بیش از دیگران مراقب باشید و به فراگیری اقدامات اولیه احیای قلبی ریوی اهمیت دهید. از طرفی افرادی که مستعد بیماری‌های قلبی هستند باید تحت نظر دکتر قلب و عروق یا بهترین پزشکان عمومی باشند. مشکلات خفیف قلبی خود را جدی بگیرید و به خودتان گوشزد کنید پیشگیری بهتر از درمان است.

در دکترتو می‌توانید با بهترین دکتر قلب یا دکتر جراح قلب و عروق آشنا شوید. همچنین می‌توانید برای چکاپ قلب خود از مشاوره آنلاین دکتر قلب و عروق و مشاوره آنلاین با دکتر عمومی استفاده کنید.

دکتر قلب تهران

دکتر قلب کرج

دکتر قلب اصفهان

دکتر قلب مشهد

دکتر قلب شیراز

دکترتو مراقب سلامتی شماست!