واریکوسل چیست و چه تاثیری در ناباروری مردان دارد؟

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

واریکوسل یا واریس بیضه به گرفتگی سیاهرگ‌های متصل در بالای کیسه‌های بیضه گفته می‌شود. بیضه‌ها خون غنی از اکسیژن را از دو شبکه مویرگی در دو طرف بیضه دریافت می‌کنند. دو شبکه سیاهرگی اصلی نیز (شبکه پامپینی ‌فرم) در هر طرف، وظیفه انتقال خون بدون اکسیژن به قلب را بر عهده‌دارند. مسدود شدن شبکه پامپینی ‌فرم، علت اصلی واریس بیضه است.

احساس سنگینی، درد و ناراحتی و در مواردی اختلال نعوظ در مردان، از علائم این بیماری هستند. در حال حاضر روش پیشگیری بیماری واریس رگ‌های بیضه به‌طور قطعی مشخص نیست اما افرادی که به واریس مبتلا می‌شوند، با درمان به‌موقع می‌توانند از علائم شدید آن در امان بمانند. در ادامه این مقاله از دکترتو همراه ما باشید که بیشتر با علائم و روش درمان بیماری تورم رگ‌های بیضه آشنا می‌شویم.

بیماری واریکوسل چیست؟

حتما می‌پرسید بیماری واریکوسل چیه یا واریکوسل بیضه چیست! واریکوسل به بزرگ شدن و پیچ‌خوردگی سیاهرگ‌های کیسه بیضه (اسکروتوم) گفته‌ می‌شود. واریس بیضه شبیه یک رگ واریسی است که ممکن است در پای خود مشاهده کنید. واریکوسل شایع‌ترین علت تولید کم و کاهش کیفیت اسپرم است که می‌تواند باعث ناباروری شود؛ بااین‌حال، همیشه بر تولید اسپرم تأثیر نمی‌گذارد. بنابراین اگر کسی پرسید چه چیزی باعث نازایی میشود، می‌توان به واریس بیضه هم فکر کرد!

بیماری واریکوسل همچنین می‌تواند باعث کوچک شدن بیضه‌ها شود. بیشتر واریس‌های بیضه در طول زمان پیشروی می‌کنند. خوشبختانه، اغلب واریکوسل‌ها به‌آسانی قابل تشخیص هستند و بسیاری از آن‌ها نیز به درمان نیاز ندارند. اگر واریس بیضه باعث ایجاد علائم شود، اغلب می‌تواند با عمل جراحی بهبود یابد. در بسیاری از موارد، آشنایی با آلت تناسلی مردان می‌تواند کمک زیادی به درمان صحیح و بررسی علائم بیماری جهت بهبود زودتر، بکند.

متن انگلیسی: «A varicocele (VAR-ih-koe-seel) is an enlargement of the veins within the loose bag of skin that holds the testicles (scrotum).»
ترجمه متن: «واریکوسل یا واریس بیضه به معنی بزرگ شدن سیاهرگ‌های کیسه‌ی بیضه است.»

به نقل از mayoclinic

چه کسانی واریکوسل می گیرند؟

در واقع سیستم تولیدمثل مردانه تولید، ذخیره و حرکت اسپرم را بر عهده دارد. اسکروتوم، کیسه‌ای است که بیضه‌ها را در خود نگه می‌دارد. هورمون تستوسترون و اسپرم در بیضه‌ها ساخته می‌شوند و اسپرم درحالی‌که از طریق یک لوله‌ی پیچ‌خورده (اپیدیدیم) که در پشت هر بیضه قرار دارد حرکت می‌کند، بالغ می‌شود. اسپرم‌ها در مجرای اپیدیدیم حرکت کرده و از طریق مجرای وازدفران به پروستات منتقل می‌شوند.

هنگام انزال، مایع منی با اسپرم در پروستات ترکیب می‌شود. مایع منی از طریق مجرای ادرار حرکت کرده و از انتهای آلت تناسلی فرد خارج می‌شود. طناب اسپرماتیک حاوی مجرای وازدفران و شریان بیضه است که خون را به بیضه‌ها می‌رساند. همچنین شبکه‌های پامپینی فرم که گروهی از سیاهرگ‌های متصل به بالای بیضه هستند، خون را از بیضه‌ها تخلیه می‌کنند. شبکه‌های پامپینی فرم قبل از ورود به بیضه‌ها خون را در شریان بیضه سرد می‌کنند. این کار کمک می‌کند تا دمای مورد نیاز برای ساخت اسپرم فراهم شود و از بیماری‌هایی مانند مرگ بر اثر سرطان بیضه جلوگیری می‌کند.

متن انگلیسی: «Most people with varicoceles have no symptoms.»
ترجمه متن: «بیشتر افرادی که واریکوسل دارند، علائمی ندارند.»

به نقل از cincinnatichildrens

درد واریکوسل به کجا می زند؟

واریکوسل در دوران بلوغ ایجاد می‌شود. می‌تواند بزرگ‌تر شده و در طول زمان قابل تشخیص شود. واریکوسل غالباً در بیضه سمت چپ رایج‌تر است و به همین دلیل است که آناتومی بیضه‌های مرد در هر دو طرف یکسان نیست!

واریکوسل می‌تواند در هر دو طرف به‌صورت هم‌زمان نیز ایجاد شود، اما بسیار نادر است. حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از مردان در طول زندگی خود دچار واریس بیضه می‌شوند. گاهی اوقات واریکوسل هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند و بی‌ضرر است اما در مواردی هم باعث درد کشاله ران سمت راست و چپ و درد کمر می‌شود. اغلب واریس‌ها می‌توانند مشکلات ناباروری ایجاد کنند یا به‌تدریج باعث کوچک‌تر شدن بیضه‌ها شوند.

علائم واریکوسل یا واریس بیضه

اغلب مردان مبتلا به واریکوسل هیچ علائمی ندارند و به‌ندرت ممکن است باعث ایجاد درد شود. درد در واریکوسل ممکن است به صورت‌های زیر باشد:

• درد ممکن است متفاوت باشد؛ از درد تیز تا درد مبهم و خسته‌کننده
• دردی که با ایستادن یا اعمال سنگین فیزیکی، به‌خصوص در طول دوره‌های طولانی، افزایش می‌یابد
• در طول روز بدتر شود
• دردی که با دراز کشیدن بهتر می‌شود.
• با گذشت زمان، واریکوسل ممکن است بزرگ‌تر و قابل‌توجه‌تر شود
• واریس در بیضه باعث ایجاد یک بیضه متورم ، اغلب در سمت چپ، می‌شود
• همچنین واریکوسل می‌تواند ناباروری و رشد آهسته بیضه چپ در دوران بلوغ را به همراه داشته‌باشد.

چه زمانی برای بررسی علائم واریس رگ های بیضه به دکتر مراجعه کنیم؟

هر زمان که احساس درد یا ناراحتی شدیدی داشتید، به پزشک متخصص مراجعه کنید. دکتر اورولوژیست در این زمینه می‌تواند به تشخیص و درمان سریع‌تر بیماری واریس بیضه به شما کمک کند. در وب‌سایت دکترتو، در بخش نوبت‌دهی مطب، می‌توانید نسبت به دریافت نوبت معاینه حضوری اقدام کنید یا از مشاوره تلفنی با متخصص اورولوژی استفاده‌کنید.

آیا دچار درد در بیضه‌ها شده‌اید؟

برای بررسی بیماری واریکوسل از متخصص مشاوره بگیر

مشاوره آنلاین دکتر متخصص اورولوژیدکتر اورولوژیست

علل واریکوسل چیست؟

علت دقیق واریکوسل مشخص نیست. بااین‌حال، بسیاری از محققان بر این باورند واریکوسل زمانی شکل می‌گیرد که دریچه‌های داخل سیاهرگ‌های طناب اسپرماتیک (طناب اسپرماتیک خون را به بیضه‌های شما منتقل می‌کند) از جریان خون به‌درستی جلوگیری کند. این امر باعث می‌شود خون در سیاهرگ‌ها تجمع یابد و سبب آسیب به بیضه و کاهش میزان باروری شود.

همچنین به‌ندرت، غدد لنفاوی متورم یا سایر توده‌های غیرطبیعی در پشت شکم، جریان خون را مسدود می‌کنند. به دنبال آن می‌تواند منجر به تورم ناگهانی و دردناک سیاهرگ‌های اسکروتال (کیسه بیضه) شود. واریکوسل اغلب در دوران بلوغ شکل می‌گیرد و معمولاً در سمت چپ رخ می‌دهد که احتمالاً به دلیل موقعیت ورید بیضه چپ است.

تشخیص واریکوسل

واریکوسل به‌طورمعمول از طریق معاینه‌ی فیزیکی اسکروتوم توسط خود فرد یا معاینه توسط پزشک تشخیص داده‌می‌شود. اگر واریس رگ های بیضه به‌اندازه کافی بزرگ باشد، پزشک شما قادر خواهدبود تا آن را لمس کند. بااین‌حال اگر واریکوسل شما کوچکتر باشد، ممکن است پزشک از شما بخواهد درحالی‌که ایستاده‌اید، یک نفس عمیق بکشید و نفس خود را تا زمانی که می‌توانید نگه‌دارید. این روش که به‌عنوان مانور والسالوا شناخته می‌شود، به پزشک کمک‌می‌کند تا بزرگ شدن غیرطبیعی سیاهرگ‌ها را تشخیص دهد.

سونوگرافی واریکوسل

اگر معاینه فیزیکی بی‌نتیجه باشد، ممکن است پزشک شما سونوگرافی بیضه را توصیه کند. این تست با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصاویر دقیق از ساختارهای داخل بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد تا اطمینان حاصل شود که علت دیگری برای علائم شما وجود ندارد. علائم واریکوسل در سونوگرافی عبارت‌اند از:

• سیاهرگ‌هایی با قطر بیشتر از ۳ میلی‌متر
• جریان خون غیرطبیعی در طی مانور والسالوا

سونوگرافی همچنین می‌تواند اندازه بیضه‌ها را نشان دهد. همه این‌ها برای تصمیم‌گیری در مورد درمان واریس بیضه پسران در سن بلوغ مفید است. بااین‌حال اگر در طول معاینه فیزیکی مشکلی احساس نشود، به سونوگرافی نیازی نیست. در موارد خاص، ممکن است تصویربرداری بیشتر برای جلوگیری از علل دیگر واریکوسل، مانند تومور فشار دهنده ورید اسپرماتیک، توصیه شود.

انواع واریس بیضه

خود واریس بیضه یکی از انواع واریس است. اگر می‌خواهید بدانید که واریس چیست و چگونه درمان میشود می‌توانید مقاله‌ی دکترتو را مطالعه کنید. در جدول زیر، فهرستی از انواع بیماری‌های واریکوسل در سنین مختلف را برای شما قرار داده‌ایم.

انواع واریس بیضه	توضیح
واریس بیضه در کودکان	این بیماری معمولاً در دوران بلوغ ایجاد می‌شود، اما می‌تواند زودتر هم رخ دهد. در بیشتر پسران، واریس در بیضه سمت چپ رخ می‌دهد.
واریس خفیف بیضه یا واریکوسل گرید ۱	خفیف‌ترین نوع است و قابل‌مشاهده نیست. اگر پزشک از مانور والسالوا استفاده کند، می‌تواند آن را احساس کند.
واریس بیضه گرید ۲	نمی‌توان تورم رگ‌ها را مشاهده کرد اما قابل‌لمس است.
واریکوسل شدید یا واریس بیضه درجه ۳	شدیدترین حالت واریس است. علائم دردناکی دارد و قابل‌مشاهده است.
واریس بیضه سمت چپ	در ۸۵ درصد موارد، واریس رگ‌های بیضه در سمت چپ رخ می‌دهد.
واریس بیضه سمت راست	واریکوسل سمت راست ممکن است نشان‌دهنده انسداد رگ‌های شکمی باشد.

تصویر واریس بیضه

در این قسمت، تصویری از رگ‌های واریس در بیضه را مشاهده می‌کنید.

درمان واریکوسل چیست؟

اغلب واریکوسل ممکن است نیاز به درمان نداشته باشد. بسیاری از مردان مبتلا به این بیماری می‌توانند بدون هیچ‌گونه درمانی، صاحب فرزند شوند. بااین‌حال، درمان در موارد زیر توصیه می‌شود:

• اگر باعث ایجاد درد شود
• واریکوسل باعث آتروفی بیضه (کوچک شدن بیضه) شود
• مشکلات باروری
• بیضه چپ آهسته‌تر از بیضه سمت راست رشد کند (زیرا به نظر می‌رسد در پسرانی که بیضه چپ کوچک‌تری دارند، خطر ابتلا به مشکلات باروری در سنین بالاتر، افزایش می‌یابد).

به‌صورت کلی هدف از درمان واریس بیضه، بستن یا برداشتن ورید‌های آسیب‌دیده‌ای است که خون‌رسانی طناب اسپرماتیک را بر عهده‌دارند. در موارد ناباروری مردان، درمان واریکوسل ممکن است دلایل نازایی را بهبود بخشد یا درمان کند. اگر تکنیک‌هایی مانند لقاح مصنوعی (IVF) مورد استفاده قرار گیرد، کیفیت اسپرم افزایش می‌یابد.

علائم دیگر برای ترمیم واریکوسل در دوران بلوغ شامل آتروفی پیشرفته بیضه، درد یا نتایج غیرطبیعی در تجزیه ‌و تحلیل مایع منی هستند. اگرچه درمان واریس بیضه به‌طورکلی کیفیت اسپرم را بهبود می‌بخشد، بااین‌حال مشخص نیست که واریکوسل درمان‌نشده در طول زمان منجر به بهبود یا کیفیت اسپرم می‌شود یا برعکس این مورد اتفاق می‌افتد.

قرص واریکوسل

در نظر داشته باشید هیچ دارویی برای درمان و یا جلوگیری از واریکوسل وجود ندارد؛ اما مسکن‌هایی (مانند استامینوفن یا ایبوپروفن) ممکن است برای کاهش درد بیمار کمک‌کننده باشد.

عمل جراحی باز واریکوسل یا واریس بیضه

جراحی باز: این درمان معمولاً به‌صورت سرپایی با استفاده از بیهوشی عمومی یا موضعی انجام می‌شود. معمولاً جراح از طریق کشاله ران جراحی را آغاز می‌کند اما می‌تواند با برشی در شکم یا زیر کشاله ران نیز انجام شود.
در طی جراحی باز، بعد از دو روز می‌توانید به فعالیت‌های معمول و روزانه خود بازگردید. همچنین می‌توانید با مشورت پزشک، بعد از دو هفته فعالیت‌های شدیدتر مانند ورزش کردن را دوباره از سر بگیرید.

درد در این نوع جراحی معمولاً خفیف است اما ممکن است از چند روز تا چند هفته همراه فرد بماند. پزشک مجاری ادراری و تناسلی ممکن است داروهای مسکن را برای مدتی پس از جراحی برایتان تجویز کند. پس از این مدت، نیز در صورت داشتن درد، مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن را می‌توانید مصرف کنید.

همچنین پزشک ممکن است به شما توصیه کند که برای مدتی رابطه جنسی نداشته باشید. ازآنجایی‌که برای رشد اسپرم جدید حدود ۳ ماه زمان لازم است، چند ماه پس از جراحی، می‌توان بهبودی در کیفیت اسپرم با بررسی مایع منی مشاهده کرد.

جراحی باز دارای بالاترین میزان موفقیت درمان، در مقایسه با سایر روش‌های جراحی است.

جراحی لاپاروسکوپی و آمبولیزاسیون واریکوسل

پزشک جراح یک شکاف کوچک بر روی شکم شما ایجاد می‌کند و از طریق این برش، برای مشاهده و ترمیم واریکوسل، ابزارهای جراحی و دوربین‌های مخصوص را وارد می‌کند. این روش نیاز به بیهوشی عمومی دارد.
در آمبولیزاسیون از راه پوست که با بیهوشی عمومی انجام می‌شود، رادیولوژیست یک لوله را از طریق وریدی در کشاله ران وارد می‌کند. پزشک با کمک اشعه X، سیاهرگ‌های بزرگ‌شده بر روی مانیتور را مشاهده کرده و کویل یا مواد محلول دیگر را در سیاهرگ آزاد می‌کند و از این طریق سیاهرگ را مسدود می‌کند.

این روش برخلاف جراحی لاپاروسکوپی، به‌طور گسترده‌ای استفاده نمی‌شود. مشکلاتی که به دنبال این روش دیده می‌شود شامل عود واریکوسل، حرکت لخته یا کویل و عفونت است.

هزینه عمل واریس بیضه چقدر است؟

در حال حاضر، هزینه جراحی بین ۱۸ تا ۲۰ میلیون تومان خواهدشد.

عمل واریکوسل چقدر طول می کشد؟

عمل جراحی هر بیضه در بیماری واریکوسل، حدود ۳۰ دقیقه طول می‌کشد به طوری که واریکوسلکتومی راست و چپ حدود ۱ ساعت زمان می‌برد. این روش معمولاً به صورت سرپایی انجام می‌شود.

بهترین راه درمان بیماری واریس رگ های بیضه

 Embolization (مسدود کردن سیاهرگ‌ها) مسدود کردن سیاهرگ‌ها یک گزینه درمانی غیر جراحی است. این روش می‌تواند در بسیار از افراد، به برطرف شدن علائم بیماری واریس بیضه کمک‌کند.

آیا عمل واریکوسل بر قدرت باروری تاثیر داره؟

دکتر عمل واریکوسل

عوارض جانبی واریکوسل

واریکوسل ممکن است باعث هر کدام از عوارض زیر شود:

• چروکیدگی بیضه آسیب‌دیده (آتروفی): بخش عمده‌ای از بیضه حاوی لوله‌های تولیدکننده اسپرم است. هنگامی‌که این لوله‌ها آسیب ببینند، بیضه چروکیده و نرم می‌شود. گرچه علت دقیق کوچک شدن بیضه‌ها مشخص نیست اما درست کارنکردن دریچه سیاهرگ‌ها باعث می‌شود خون در رگ‌ها جمع شود و منجر به افزایش فشار داخل ورید و قرار گرفتن در معرض سموم موجود در خون شود که ممکن است باعث آسیب به بیضه‌ها شود. در این موارد ممکن است کاهش میل جنسی در مردان نیز رخ دهد.
• ناباروری: واریکوسل ممکن است دمای بیضه یا اطراف آن را بیش‌ازحد بالا نگه‌دارد که بر تشکیل اسپرم، حرکت و عملکرد آن تأثیر می‌گذارد. 

عوامل خطر در واریکوسل

به نظر می‌رسد هیچ عامل خطر قابل‌توجهی برای ایجاد بیماری واریس در بیضه وجود ندارد.

عوارض واریکوسل در رابطه زناشویی

اگر به واریس بیضه دچار شده‌اید و برای ازدواج تردید دارید، نگران نباشید. این بیماری با روش‌های متعددی مانند عمل جراحی قابل ‌درمان است که تأثیر قابل ‌توجهی در زندگی زناشویی شما، بعد از درمان، خواهد‌گذاشت.

واریکوسل و ناباروری

واریکوسل لزوماً باعث ناباروری نمی‌شود. ۱۰ تا ۲۰ درصد از مردانی که مبتلا به واریس بیضه هستند، برای مشکلات در داشتن فرزند به پزشک متخصص مراجعه می‌کنند.

تاثیر واریکوسل بر نعوظ

افرادی که به واریکوسل درجه ۳ مبتلا هستند، به دلیل علائم شدیدتر آن، با کاهش عملکرد بیضه‌ها و افزایش هورمون‌های FSH و LH روبه‌رو می‌شوند که می‌تواند باعث اختلال ارضا شدن زن و مرد، اختلال نعوظ و ناباروری مردان شود.

عوارض درمانی واریکوسل

درمان واریس با خطرات نسبتاً کمی همراه است که می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• ایجاد مایع در اطراف بیضه‌ها (هیدروسل)
• عود واریکوسل
• عفونت
• آسیب به یک شریان

شدت عوارض بیماری واریکوسل در افراد مختلف، متفاوت است. به محض اینکه درد یا ناراحتی احساس کردید، حتما به پزشک متخصص اورولوژی یا متخصص داخلی مراجعه کنید. برای راحتی بیشتر شما، در دکترتو می‌توانید با بهترین پزشکان متخصص اورولوژی در شهر خود آشنا شوید، مشاوره آنلاین یا مشاوره تلفنی با دکتر اورولوژیست داشته‌باشید و همچنین برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

ازآنجاکه واریکوسل معمولاً علامتی ایجاد نمی‌کند، اغلب نیازی به درمان ندارد. واریکوسل ممکن است در طول ارزیابی‌های باروری یا یک معاینه فیزیکی معمول تشخیص داده شود.
بااین‌حال، اگر درد و تورم در کیسه بیضه را تجربه کردید یا یک توده را در محل کیسه بیضه خود لمس کردید یا متوجه شدید که کیسه‌های بیضه شما اندازه‌های متفاوتی دارند، یا دچار مشکلات باروری هستید، با دکتر اورولوژی مشورت کنید. برخی بیماری‌ها می‌توانند باعث ایجاد توده در بیضه یا درد بیضه شوند که بعضی از آن‌ها نیاز به درمان فوری دارند.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!