فهرست مطالب
یکی از مهمترین نقشها در تیم سلامت روان، متعلق به روانپزشک است. روانپزشک یک پزشک متخصص در زمینه تشخیص، درمان و پیشگیری از اختلالات سلامت روان است. این متخصصان دارای مدرک پزشکی و فوق تخصص در زمینه اختلالات روانی هستند که به آنها اجازه میدهد مکانیسمهای پیچیده مغز و تأثیر آنها بر رفتار را درک کنند. روانپزشکان میتوانند دارو تجویز کنند، روان درمانی انجام دهند و درمان جامعی را برای شرایط مختلف سلامت روان ارائه کنند. در ادامه این مطلب از دکترتو همراه ما باشید تا بیشتر با زمینه درمانی متخصص روانپزشکی آشنا شویم. همچنین اگر به دنبال دکتر روانپزشک هستید، میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره با متخصصان هم وجود دارد.
روانپزشک کیست؟
روانپزشک، پزشکی است که در ابتدا ۷ سال تحصیلات پزشک عمومی خود را گذرانده است. سپس بعد از اتمام این دوره، به مدت ۴ سال دوره تخصصی روانپزشکی را در دانشگاه، مراکز درمانی، بیمارستانها یا کلینیکهای ویژه بیماران اعصاب و روان میگذراند. در واقع روانپزشک، پزشک متخصصی است که در هر دو زمینه مسائل جسمی و روانی طبابت میکند و تمرکز او بیشتر روی مسائل روانشناختی و روانی است. روانپزشکان در بین تیم سلامت روان، تنها افرادی هستند که مرجعیت تجویز دارو برای درمان بیماریهای روانی را دارند.
تفاوت روانپزشک و متخصص اعصاب و روان چیست؟
این دو تخصص شباهتهای زیادی به هم دارند. هر دو متخصص با عملکرد مغز و علائم بیماریهای مربوط به مغز و سیستم عصبی سروکار دارند. تفاوت اصلی آنها در تشخیص و درمان بیماریهایی است که علائم ارادی یا غیرارادی ایجاد میکنند.
روانپزشک روی بیماریهایی تمرکز دارد که علائم آنها ارادی بوده و کاهش آنها به شخص بیمار بستگی دارد. اما متخصص مغز و اعصاب روی بیماریهایی کار میکند که علائم آنها بهصورت غیرارادی ایجاد شدهاند. در واقع تمرکز متخصص مغز و اعصاب بر تشخیص و درمان بیماریهای سیستم عصبی است و تخصص روانپزشک در تشخیص درمان بیمارهای روانی است.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت psychiatry
A psychiatrist is a medical doctor (an M.D. or D.O.) who specializes in mental health, including substance use disorders.
ترجمه فارسی:
روانپزشک یک پزشک متخصص است که در زمینه سلامت روان، از جمله اختلالات مصرف مواد، تخصص دارد. روانپزشکان برای ارزیابی جنبههای ذهنی و جسمی مشکلات روانی واجد شرایط هستند.
فرق روانشناس و روانپزشک: روانشناسی بهتر است یا روانپزشکی؟
مهمترین و اساسیترین تفاوت روانپزشک و روانشناس این است که روانپزشک هم توانایی تشخیص و درمان امراض جسمی را دارد و هم توانایی تشخیص و درمان امراض روانی را و میتواند دارو تجویز کند. روانشناس توانایی تشخیص بیماری روحی را دارد و حتی اگر دکترای بالینی هم داشتهباشد حق تجویز دارو را ندارد. برای تجویز دارو و درمان بیماریهای روانی جدیتر، فرد را به روانپزشک ارجاع میدهند.
در مواردی که نیاز است که بیمار از لحاظ پزشکی هم مورد بررسی قرار بگیرد، مانند بیماران وسواسی جبری، اختلال افسردگی ماژور و اختلال استرس پس از حادثه، باید ابتدا توسط روانپزشک ارزیابی شود. روانپزشک علاوه بر تجویز دارو سایر تواناییهای تشخیصی و درمانی را هم دارد.
تیم سلامت روان از چه حرفه هایی تشکیل شده است؟
روانپزشک، مددکار، روانکاو، رواندرمانگر، سکس تراپیست و روانشناس همه از اعضای تیم درمان سلامت روان هستند. وجود تک تک این افراد و همکاری درست آنها با همدیگر برای تشخیص و درمان به موقع بیماریهای روانی کلیدی است.
برای درمان بیماریها و اختلالات روانی نیاز به تخصصهای مختلفی است. برای مثال ابتدا باید به کمک روانشناس، روانکاو و روانپزشک ریشه مشکل کشف شود و سپس اگر نیاز به تجویز دارو بود، نقش روانپزشک پررنگتر میشود.
چه کسانی نیاز به روانپزشک دارند؟
معمولا افرادی که بیماری اضطرابی شدید، افکار خودکشی یا بیش فعالی دارند، بیشتر از دیگران به روانپزشک نیاز دارند. روانپزشک میتواند طیف گستردهای از بیماریهای مربوط به روان را تشخیص داده و درمان کند. اگر علائمی شبیه به هر یک از موارد زیر را دارید، برای درمان سریعتر با روانپزشک مشاوره داشتهباشید:
- اختلالات اضطرابی
- اختلالات نقص توجه و بیشفعالی
- افسردگی شدید
- اختلال دوقطبی
- اختلال استرس بعد از حادثه
- جنون و توهم
- اختلالات مصرف مواد
ویژگی های روانپزشک خوب چیست؟
روانپزشک خوب دارای چندین ویژگی کلیدی است. آنها باید مهارتهای ارتباطی قوی داشتهباشند، از ویژگی همدلی برخوردار باشند و اطلاعات پیچیده را به زبان ساده بیان کنند. صبر و مهربانی برای ایجاد اعتماد و ارتباط با بیماران هم بسیار مهم است. علاوه بر این یک روانپزشک خوب باید با احترام درباره فرهنگهای مختلف صحبت کند و تفکر انتقادی و مهارت حل مسئله برای تشخیص دقیق و برنامههای درمانی مناسب داشتهباشد. در نهایت، تعهد به یادگیری مادامالعمر اطلاعات جدید برای به روز ماندن روشهای درمانی، ضروری است.
روانپزشک چه بیماری هایی را درمان می کند؟
روانپزشکان طیف گستردهای از اختلالات و شرایط سلامت روان را تشخیص میدهند و درمان میکنند. اختلالات رایج شامل اختلال افسردگی عمده، اختلالات اضطرابی و اسکیزوفرنی است. آنها همچنین به مسائل مربوط به اختلال استرس پس از ضربه (PTSD)، اختلالات خوردن و اختلالات مصرف مواد مخدر میپردازند:
- افسردگی
- اختلالات اضطرابی
- اختلال دوقطبی
- شاخههای مختلف بیماری اسکیزوفرنی
- اختلال وسواسی-اجباری (OCD)
- استرس پس از حادثه (PTSD)
- کمبود توجه و بیش فعالی (ADHD)
- اختلالات شخصیتی
- اختلالات خوردن
- انواع طیف اوتیسم
- اختلالات مصرف مواد مخدر
- بیماری روان تنی
- مشکلات خواب
- اختلالات مرتبط با زوال عقل
- اختلالات خلقی
درمان روانپزشکی برای اختلال ناشی از مصرف مواد مخدر
اختلال ناشی از مصرف مواد گروهی از بیماریهای جسمی و روانی هستند که به دلیل مصرف طولانی مدت مواد مخدر به وجود میآیند. یک روانپزشک میتواند دستههای مختلف این اختلالات را تشخیص داده و برنامه درمانی ارائه دهد:
- اختلال مصرف الکل یا وابستگی شدید به الکل
- اعتیاد به مواد مخدر
- سوء استفاده از محرکهایی مانند کوکائین یا متامفتامین
درمان روانپزشکی برای اختلالات شخصیتی
اختلالات شخصیت گروه بزرگی از اختلالات شخصیتی و فرهنگی را دربر میگیرند. معمولا در اواخر نوجوانی ایجادشده و میتوانند به شدت روی کیفیت زندگی تاثیر بگذارند؛
- افسردگی: نوعی اختلال خلقی است که با احساس غم، خشم یا ازدستدادن توصیف میشود.
- اختلال دو قطبی: باعث تغییرات شدید در خلقوخو میشود.
- اختلال شخصیت مرزی: روی طرز فکر و احساسات بیمار نسبت به خود و دیگران تاثیر میگذرد. این بیماران معمولا ترس شدیدی از رها شدن دارند و تحمل تنهایی برای آنها سخت است.
- اختلال وسواسی اجباری: اختلال وسواس جبری یا OCD الگویی از رفتارها و ترسهای ناخواسته است که باعث انجام رفتارهای تکراری از روی اجبار میشود.
درمان روان پزشکی برای اختلالات روان تنی
اختلالات روان تنی گونهای از اختلالات هستند که در آنها فرد احساس بیماری جسمی میکند بدون اینکه واقعا دلیل پزشکی داشتهباشد. این اختلالات ممکن است به شکل نگرانی از ابتلا به بیماری جسمانی، استرس شدید و علائم عصبی بدون علت پزشکی و تمرکز زیاد روی علائم جسمی که باعث ناراحتی میشود، ظاهر شوند.
اختلالات روانپریشی و درمان روانپزشکی
اختلالات روانپریشی نوعی از اختلالات روانی هستند که در آنها فرد درکش از واقعیت را از دست میدهد و دچار توهم میشود. توهمات انواع مختلفی دارد که شامل توهم شنوایی، بصری، بویایی، چشایی، لمسی و جسمی هستند. مشکلاتی مانند مصرف زیاد مواد مخدر، اختلالات روانی پس از زایمان، اضطراب و افسردگی، ترک الکل، زوال عقل، تشنج، میگرن و اختلالات خواب هم میتوانند باعث ایجاد توهم در فرد شوند.
اختلالات اضطرابی و درمان روانپزشکی
اضطراب بخش طبیعی از زندگی است که همه ما در زندگی آن را تجربه میکنیم. اما در اختلال اضطرابی شخص نگرانی و ترس شدیدی را در طول روز تجربه میکند. این ترس ممکن است به طور مداوم تکرار شده و پانیک را ایجاد کند. اختلال اضطرابی بدون دلیل ایجاد میشود و حتما نباید شخص در موقعیت خطر باشد تا دچار حملات پانیک شود. این اختلالات انواع مختلفی دارند که شامل اختلال اضطراب منتشر، اختلال اضطراب اجتماعی، فوبیا واختلال اضطراب جدایی هستند. تکنیکهای روانپزشکی میتواند به درمان این اختلالات کمک کند.
اختلال استرس بعد از حادثه یا PTSD نیز پس از یک رویداد وحشتناک ایجاد میشود و علائمی مانند فلاشبک، کابوس، اضطراب شدید و افکار غیرقابلکنترل ایجاد میکند. بسیاری از افراد زمانی که یک رویداد آسیبزا را تجربه میکنند، در کنار آمدن با آن حادثه دچار مشکل هستند. اما بهمرورزمان و مراقبت از خود بهتر میشوند.
درمان روان پزشکی برای بی خوابی و مشکلات خواب
بی خوابی نوعی اختلال خواب است که باعث میشود شخص نتواند راحت به خواب برود یا خیلی زود از خواب بیدار شود و دوباره نخوابد. در نتیجه شخص همیشه احساس خستگی میکند و سطح انرژی او پایین میآید. علاوه بر تغییرات خلقوخو، اختلال خواب باعث مشکلاتی در سلامتی، عملکرد کلی و کیفیت زندگی میشوند.
مقدار موردنیاز خواب از فردی به فرد دیگر متفاوت است. اما معمولا بزرگسالان در شب به ۷ یا ۸ ساعت خواب نیاز دارند. گاهی بیخوابی کوتاهمدت است و پس از چند هفته برطرف میشود. این نوع مشکلات خواب معمولا به دلیل یک رویداد استرسزا به وجود میآید. اما گاهی بیخوابی در طولانیمدت ادامه داشته و باید برای درمان این مشکل به روانپزشک مراجعه کرد.
افکار خودکشی و کمک از روانپزشک
خودکشی به ۲ دسته تقسیم میشوند. برخی افراد ممکن است تفکرات واضحی از خودکشی و برنامهریزی برای آن را داشتهباشند. برخی افراد هم تنها به مردن فکر میکنند و تصور میکنند لیاقت این زندگی را ندارند. در این شرایط ممکن است شخص با اقداماتی مانند پرهیز از خوردن الکل، انجام تکنیکهای آرامبخش و رفتن به جایی امن از شر افکار خودکشی خلاص شود.
برخی از بیماریهای زمینهای روانی مانند افسردگی شدید، جنون، اختلال دوقطبی، مصرف مواد، اختلالات خوردن و اضطراب باعث بروز این افکار میشوند. بهترین اقدام این است که به روانپزشک مراجعه کرد.
درمان روانپزشکی برای اختلالات طیف اوتیسم
بیماری اوتیسم مربوط به رشد مغز است و روی درک محیط و معاشرت با دیگران تأثیر میگذارد. این بیماران در تعاملات اجتماعی و ارتباط با دیگران مشکلات زیادی دارند و الگوهای رفتاری در بیماران اوتیسم تکراری و محدود است. این بیماری طیف وسیعی از علائم را داشته و شدت آنها از یک فرد به فرد دیگر متفاوت است. به همین دلیل به آن اختلال طیف اوتیسم میگویند.
درگذشته انواع طیف اوتیسم جداگانه محسوب میشد. بهعنوانمثال بیماری به نام سندروم اسپرگر وجود داشت که امروزه آن را حالت بسیار خفیف اوتیسم در نظر میگیرند. در حال حاضر هیچ درمان خاصی برای این بیماران وجود ندارد. اما با درمان فشرده و زودهنگام میتوان تغییرات بزرگی در این کودکان ایجاد کرد.
روانپزشک از کدام روش های درمانی استفاده می کند؟
روانپزشکان از روشهای مختلفی برای درمان بیماری استفاده میکنند. ۵ نمونه رایج درمانهای روانپزشکی شامل روان درمانی (گفتار درمانی)، تغییر سبک زندگی، دارو درمانی، شوک مغزی و در نهایت بستری شدن در بیمارستان هستند.
در مواردی که فرد نیاز به روانکاوی داشتهباشد، حتی ممکن است متخصصان از روشهایی مانند هیپنوتیزم هم استفاده کنند. به این صورت که در این روش فرد با غرقشدن در حس آرامش و خلسه، ناراحتیها و تروماهایی را که در ناخودآگاه ذهنش قرار دارند را بازگو میکند.
روان درمانی (گفتار درمانی) | دارو درمانی | تغییر سبک زندگی | درمان مغزی | درمان بحرانی |
---|---|---|---|---|
درمان شناختی رفتاری (CBT) | داروهای ضد افسردگی | ورزش منظم | درمان الکتروکونولسیو (ECT) | تماس تلفنی فوری با روانپزشک |
رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT) | داروهای ضد روان پریشی | مشاوره تغذیهای | تحریک مغناطیسی ترانسکرانیال (TMS) | بستریشدن در بیمارستان |
درمان بین فردی (IPT) | تثبیتکنندههای خلق و خو | تنظیم زمان خواب | تحریک عصب واگ (VNS) | |
درمان حمایتی | بنزودیازپین | آموزش مدیریت استرس | تحریک عمیق مغز (DBS) | |
محرکها | درمان تقویت شناختی |
در این ویدئو دکتر علی کربلایی توضيحات مهمي در مورد روان درمانی و دارو درمانی به شما ارائه میدهند.
انواع شاخه های روان پزشکی
روانپزشکی شاخههای مختلفی را شامل میشود که هر کدام روی جنبههای مختلفی از سلامت روان تمرکز دارند. روانپزشک، روانشناس، روان درمانگر و روانکاو حرفههایی هستند که هرکدام بنا به ضرورت، اقدامهای تشخیصی و درمانی لازم را در حیطه سلامت روانی فرد انجام میدهند. تمام این افراد در تیم سلامت روان قرار دارند. هدف اصلی این است که مشکلات روانی بیمار به موقع تشخیص داده شود و تحت درمان مناسب دارویی یا غیر دارویی قرار بگیرد.
به طور کلی شاخههای مختلف روانپزشکی عبارت است از:
- روانپزشکی عمومی
- روانپزشکی کودک و نوجوان
- روانپزشکی سالمندان
- روانپزشکی قانونی و حقوقی
- روانپزشکی اعتیاد
- روانپزشکی عصبی
- روانپزشکی روان تنی
- روانپزشکی اضطراری
- روانپزشکی بیولوژیک
- روانپزشکی جامعه نگر
- روانپزشکی نظامی
- روانپزشکی اجتماعی
- روانپزشکی ورزشی
هزینه ویزیت روانپزشک در سال ۱۴۰۳
نتیجهگیری و راهنمای مراجعه به دکتر
روانپزشک، پزشک متخصصی است که پس از اتمام دوره پزشکی عمومی در زمینه سلامت روان تخصص گرفته است. این پزشک میتواند انواع بیماریهای روانی را تشخیص داده و به درمان آنها بپردازد، مانند افسردگی، اختلال دوقطبی، ADHD، PTSD، OCD و بسیاری از بیماریها و اختلالات روانی دیگر. یک روانپزشک خوب باید تمامی سؤالات مهم را از شما بپرسد و بدون بررسی تمامی جوانب دارویی تجویز نکند.
برای پیداکردن بهترین دکتر روانپزشک میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید:
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام خسته نباشید
من امسال باید انتخاب رشته کنم و برای انتخاب رشته به این نیاز دارم که ببینم آیا من به درد روانشناسی بیشتر میخورم یا روانپزشکی؟
و کدام یک برای من بهتر است؟
لطفا کمکم کنید
سپاس
چند نفر تا حالا تونستن به افسردگی خودشون غلبه کنن و به زندگی بر گردنند من الان ۱۸ سالمه ولی حتی برای چیز های که قبلا عاشقشون بودم هم دیگه ذوق نمی کنم همه ای لذت ها فقط برای چند ثانیه اس نه بیشتر…
به نظرتون میشه دوباره مثه گذشته ام سرحال و پر انرژی بشم….؟!
دوست عزیز
افسردگی بیماری روح است و مانند بیماری جسمی نیاز به درمان دارد و درمانپذیر است بهتره درمان را تحت نظر متخصص روانپزشکی ادامه دهید.
متخصص روانپزشک
تا درد نیابی تو به درمان نزسی
مطمئن باش وقتی به نظرت دنیات به هم ریخته، نشونه ایه برای این که همه چیز در جای درست خودش قرار بگیره، جویای اصلاح و یافتن حقیقت باش تا به شادی برسی
سلام من توی ارتباط برقرار کردن مشکل دارم هم توی خانواده هم بین همکلاسی هام هیچوقت دوستای زیادی نداشتم روزی نهایتا نیم ساعت حرف میزنم و احساس میکنم همین نیم ساعت هم تاثیر منفی روی افراد دور و برم داره وقتی بچه بودم اهمیت نمیدادم اما الان دارم هربار از اجتماع بیشتر ترد میشم باید چیکار کنم؟ روانکاو برم یا روانپزشک؟
سلام خسته نباشید من خانم هستم چند ساله استرس وناراحتی زیادی دارم از دنیا سیرم وز مالی خوبیپ نداریم پیش پزشک برم فایده هم نداره اگر میشه کمکم کنین مونازاد
دوست عزیز
بهتره در بین جمع های دوستانه حضور داشته باشید، ورزش کنید، جملات مثبت با خود تکرار کنید، فعالیت هایی که از توانایی شما استفاده می شود را انجام دهید و کتاب بخونید و پیاده روی در هوای آزاد داشته باشید. در کنار همه این کارها میتونید از روانشناسان هم کمک بگیرید.
متخصص روانشناسی
لطفا تراپیستم توضیح بدین