فهرست مطالب
اگر شما هم دچار مشکلاتی شده باشید که احساس کنید به کمک یک روانپزشک یا روانشناس نیاز دارید، احتمالا با چنین سؤالاتی روبرو شدهاید. چه موقع نیاز به روانپزشک داریم؟ چه کسانی حتما نیاز به روانپزشک دارند؟ تفاوت روانپزشک با متخصص اعصاب و روان چیست؟ بهترین روانپزشک کیست؟ تفاوت روانپزشک با روانشناس چیست؟ به روانپزشک چه بیمارهایی را درمان میکند؟
نقشهای متفاوتی در تیم سلامت روان وجود دارد، روانشناس، روانپزشک، درمانگر، مددکار، روانکاو و غیره. هر یک از این عنوانها تحصیلات و تخصص ویژهای دارند و به صورت متفاوتی به سلامت روان بیمار کمک میکنند. یکی از مهمترین نقشها در تیم سلامت روان، متعلق به روانپزشک است. احتمالا شما هم تفاوت روانشناس و روانپزشک را دقیقا نمیدانید یا فکر میکنید تنها تفاوتی که این دو حرفه دارند این است که روانپزشک دارو تجویز میکند و روانشناس نه. همگی ما حداقل یک بار با سؤالاتی در مورد تخصص روانپزشک مواجه شدهایم. این مطلب توسط دکتر ندا فرزانه متخصص روانپزشکی نوشته شدهاست. خانم دکتر ندا فرزانه دارای بورد تخصصی اعصاب و روان در این مطلب همراه ما هستند تا تعاریف و وظایف اعضای تیم سلامت روان را به صورت خلاصه برای شما توضیح بدهند.
اگر به دنبال بهترین روانپزشک هستید، میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.
روانپزشک کیست؟
دکتر اعصاب و روان را بشناسید : روانپزشک، پزشکی است که در ابتدا تحصیلات پزشک عمومی خود را گذرانده است. روانپزشک بعد از اتمام دوره پزشک عمومی، دوره تخصصی روانپزشکی را هم به صورت جداگانه به مدت چهار سال در دانشگاه، مراکز درمانی، بیمارستانها و یا کلینیکهای ویژه میگذراند. البته طول مدت تحصیل برای دریافت بورد تخصص روانپزشکی در کشورهای مختلف دنیا متفاوت است. مثلا در ایران چهار سال و در آلمان شش سال است.
روانپزشک، پزشک متخصصی است که در هر دو زمینه مسائل جسمی و مسائل روان طبابت میکند. البته تمرکز او بر روی مسائل روانشناختی و روانی فرد است. در حقیقت، مهمترین و اساسیترین تفاوت بین روانپزشک و روانشناس این است که روانپزشک هم توانایی تشخیص و درمان امراض جسمی را دارد و هم توانایی و تشخیص و درمان امراض روانی را و میتواند دارو هم برای بیمار تجویز کند. روانشناس حتی اگر دکترای بالینی هم داشته باشد حق تجویز دارو را ندارد. زیرا روانشناس تحصیلات پزشکی در دانشگاه پزشکی ندارد و وقتی پای تجویز دارو به میان میآید فرد باید حتما تخصص پزشکی داشته باشد.
معرفی روانپزشک در تهران
برای دریافت نوبت از دکتر روانپزشک تهران دیگر نیازی نیست به مطب مراجعه کنید. شما میتوانید لیست دکتر اعصاب و روان تهران را در وبسایت نوبت دهی آنلاین دکترتو مشاهده کنید و زمانی که قصد مراجعه به روانپزشک را دارید؛ تعیین کنید و برای دریافت نوبت اقدام نمایید.
روانپزشک و تجویز دارو
روانپزشک، متخصص تشخیص و درمان بیماریهای روانی است. روانپزشک برای سنجش و درمان بیماریهای روانی آموزش میبیند. روانپزشک بیماران را از نظر اینکه آیا علائم آنها به علت بیماری فیزیکی، ترکیبی از بیماریهای جسمی و روانی یا فقط بیماری روانپزشکی است، ارزیابی میکند. روانپزشکان در بین تیم سلامت روان، تنها افرادی هستند که مرجعیت تجویز دارو برای درمان بیماریهای روانی را دارند.
متأسفانه در کشور ما این باور نادرست وجود دارد که فقط وقتی فرد نیاز به مصرف دارو دارد باید به روانپزشک مراجعه کند و در بقیه موارد باید به روانشناس مراجعه کرد. روانپزشک علاوه بر تجویز دارو سایر تواناییهای تشخیصی و درمانی را هم دارد. بنابراین در مواردی که نیاز است که بیمار روانی حتما از لحاظ پزشکی هم مورد بررسی قرار بگیرد، باید ابتدا توسط روانپزشک ارزیابی شود، مانند بیماران وسواسی جبری، اختلال افسردگی ماژور، حمله پانیک، اختلال استرس پس از حادثه، اسکیزوفرنی.
مورد دیگر بیمارانی هستند که حتما نیاز به تجویز دارو برای درمان علائمشان باشد. مانند اختلالات هذیانی، مسخ شخصیت، مسخ واقعیت، بیماری دو قطبی، بیماری اسکیزوفرنی و یا اسکیزوافکتیو.
آیا از دکتر روانپزشک شیراز در دکترتو میتوان نوبت دریافت کرد؟
بله! دکترتو در تمامی شهرهای ایران فعالیت دارد و با پزشکان و روانپزشکان بسیاری همکاری میکند. برای مراجعه به دکتر روانپزشک شیراز کافیست لیست دکتر اعصاب و روان شیراز را مشاهده کنید و برای دریافت نوبت اقدام نمایید.
تیم سلامت روان از چه حرفههایی تشکیل شده است؟
اصطلاحاتی مثل روانپزشک، روانشناس، روانکاو، روان درمانگر و سکس تراپیست معادل یکدیگر نیستند. آنها تحصیلات دانشگاهی، مدت تحصیل، رشته تحصیلی و دورههای تخصصی متفاوتی را گذاراندهاند و زمینههای تخصصی درمانی و تشخیصی متفاوتی با یکدیگر دارند. البته این مسئله بسیار تخصصی است و به هیچ عنوان این تصور درست نیست که همه باید این تعاریف را از قبل بدانند.
به طور مثال، برخی از بیماران مبتلا به افسردگی نیاز به مراجعه به روانپزشک و دریافت دارو برای درمان دارند. وقتی که این بیمار توسط روانپزشک ویزیت میشود، پزشک برای او دارو تحجویز میکند، اما او همچنان بجای روانپزشک از واژه نادرست دکتر روانشناس یاد میکند. حتی متأسفانه در بسیاری از فیلم و سریالها یا در واقعیت باورهایی رایج است. مانند “به روانپزشک مراجعه نکن و به روانشناس مراجعه کن که دارو تجویز نکند.”
روانپزشک، مددکار، روانکاو، رواندرمانگر، سکس تراپیست و روانشناس همه از اعضای تیم درمان سلامت روان هستند. وجود تک تک این افراد و همکاری درست آنها با همدیگر برای تشخیص و درمان به موقع بیماریهای روانی کلیدی است. این مطالب، صرفا برای اطلاعرسانی عمومی و کمک به فرهنگسازی در زمینه سلامت روان نوشته شدهاست و قصد ارزشگذاری و یا بیاهمیت جلوه دادن یک شاخه خاص را ندارد؛ بلکه تنها با همکاری و همدلی تمامی شاخهها میتوان برای درمان بیماران دستورالعملهای درمانی را به کار گرفت.
برای درمان بیماریها و اختلالات روانی نیاز به تخصصهای مختلفی است برای مثال ابتدا باید به کمک روانشناس، روانکاو و روانپزشک ریشه مشکل کشف شود و سپس اگر نیاز به تجویز دارو بود، نقش روانپزشک پررنگتر میشود.
مراجعه به دکتر روانپزشک در اصفهان
برای دریافت نوبت از دکتر روانپزشک اصفهان دیگر نیازی نیست به مطب مراجعه کنید. شما میتوانید لیست دکتر اعصاب و روان اصفهان را در وبسایت نوبت دهی آنلاین دکترتو مشاهده کنید و زمانی که قصد مراجعه به روانپزشک را دارید؛ تعیین کنید و برای دریافت نوبت اقدام نمایید.
روانپزشک چه بیماریهایی را درمان میکند؟
برای درک بهتر تخصص روانپزشک باید بدانیم این متخصص چه بیماریهایی را تشخیص داده و درمان میکند. روانپزشک طیف گستردهای از بیماریها و مشکلات روانی را تشخیص میدهد. در ادامه مهمترین و شایعترین بیماریهایی که توسط این متخصص درمان میشود، ذکر میکنیم.
۱. افسردگی
افسردگی نوعی اختلال خلقی است که با احساس غم، خشم یا ازدستدادن توصیف میشود. افسردگی با اندوهی که پس ازدستدادن یک عزیز تجربه میکنیم، تفاوت دارد. شخص افسرده معمولا حسی شبیه به تنفر از خود را دارد و عزتنفس او پایین است. ممکن است افسردگی بهقدری شدید باشد که روی فعالیتهای روزمره تأثیر منفی داشته باشد یا روی روابط و برخی بیماریهای مزمن تأثیر بگذارد. مشکلاتی مانند آرتروز، آسم، بیماری قلبی عروقی، سرطان، دیابت و چاقی در زمان بروز علائم افسردگی بدتر میشوند.
اگر دچار علائمی مانند حس اضطراب، ناامیدی و بیارزشی، گریه زیاد، احساس ناراحتی و عصبانیت، کاهش انرژی، تغییرات وزن، مشکل در خواب و افکار خودکشی هستید، باید سریعا به روانپزشک یا روانشناس مراجعه کنید.
۲. اختلال دوقطبی
اختلال دوقطبی باعث تغییرات شدید در خلقوخو میشود. قبلا به این بیماری، افسردگی شیدایی میگفتند، زیرا شخص در دو حالت اوج هیجان (شیدایی) و اوج ناراحتی (افسردگی) مدام تغییر میکند. در زمان افسردگی بیمار احساس ناراحتی و ناامیدی میکند و علاقه خود را به بسیاری از چیزها از دست میدهد. وقتی به سمت شیدایی تغییر میکند، احساس سرخوشی، انرژی زیاد و تحریکپذیری غیرعادی میکند.
این نوسانات خلقی میتواند تأثیر بسیار زیادی روی انرژی، فعالیت، خواب، قضاوت، رفتار و توانایی تفکر داشته باشد. این نوسانات خلقی ممکن است چندین بار در سال تکرار شود. در بیشتر مواقع این مشکل با دارو و رواندرمانی درمان میشود.
آیا میتوان از دکتر روانپزشک مشهد به صورت آنلاین نوبت دریافت کرد؟
بله! همانطور که توضیح دادیم، وبسایت نوبت دهی آنلاین پزشکان دکترتو در تمامی شهرهای ایران فعالیت میکند و با پزشکان هر شهر همکاری میکند. شما میتوانید برای برای دریافت نوبت از دکتر روانپزشک مشهد از لیست دکتر اعصاب و روان مشهد دیدن کنید و پزشک مورد نظر خود را انتخاب کنید و برای دریافت نوبت اقدام کنید.
۳. اختلال اضطراب
اضطراب بخش طبیعی از زندگی است که همه ما در طول زندگی آن را تجربه میکنیم. اما در اختلال اضطراب شخص اغلب نگرانی و ترس شدید دارد. این ترس بیش از حد بوده و به طور مداوم تکرار میشود. بیمار در دورههای مکرر دچار حملات پانیک میشود. حمله پانیک احساس نگرانی و ترس شدید است که به طور ناگهانی ایجاد شده و در چند دقیقه به اوج خود میرسد.
اختلال اضطرابی بدون دلیل ایجاد شده و حتما نباید شخص در موقعیت خطر باشد تا دچار حملات پانیک شود. این اختلالات انواع مختلفی داشته که شامل اختلال اضطراب منتشر، اختلال اضطراب اجتماعی، فوبیا واختلال اضطراب جدایی است. درمانهای روانپزشکی میتواند به درمان این اختلالات کمک کند.
۴. اختلال شخصیت مرزی
اختلال شخصیت مرزی روی طرز فکر و احساسات بیمار نسبت به خود و دیگر افراد تأثیر میگذرد. در شرایطی که علائم شدید میشوند، میتواند روی زندگی روزمره تأثیر زیادی داشته باشد. بیمار دررابطهبا تصویری که از خود ساخته است، مدیریت احساسات و رفتار و الگوی روابط ناپایدار دچار مشکل میشود. این بیماران معمولا ترس شدیدی از رها شدن و بیثباتی دارند. تحمل تنهایی برای آنها سخت است. اما به دلیل عصبانیت شدید و نوسانات خلقی دیگران از آنها دور میشوند.
این اختلال معمولا در بزرگسالی خود را نشان میدهد. اما با افزایش سن و گذشتن از دوره جوانی بهمرور بهبود پیدا میکند. در بسیاری از مواقع درمان کارساز است و علائم این اختلال کاهش پیدا میکند.
۵. اختلالات خوردن
اختلالات خوردن انواع مختلفی داشته و همگی روی عادات غذایی، سلامت روان، احساسات و توانایی انجام کارها در زندگی روزمره تأثیر منفی دارند. انواع مختلف این اختلال شامل بی اشتهایی عصبی، پرخوری عصبی و اختلال پرخوری میشود. در بسیاری از بیماران مبتلا به این اختلالات تمرکز روی وزن، شکل بدن و نوع غذا است. به همین دلیل تأثیر بسیار منفی روی تغذیه سالم دارد و علاوه بر مشکلات روانی باعث ایجاد مشکلات جسمی مانند بیماریهای مربوط به قلب، دستگاه گوارش، استخوان، دهان و دندان میشوند. این نوع اختلالات معمولا در نوجوانی و جوانی ظاهر میشود و قابلدرمان است.
۶. اختلالات وسواس اجباری
اختلال وسواس جبری یا OCD الگویی از رفتارها و ترسهای ناخواسته است که باعث انجام رفتارهای تکراری از روی اجبار میشود. این بیماری میتواند فعالیتهای روزانه را مختل کند و باعث ناراحتی شود. این بیماران اگر بخواهند وسواس خود را نادیده بگیرند، بیشتر دچار اضطراب میشوند. در نهایت برای کنترل و کاهش اضطراب خود مجبور هستند، اعمال اجباری را انجام دهند.
در فرد مبتلا به اختلال وسواس اجباری این چرخه مدام تکرار میشود و آن افکار و تمایلات آزاردهنده مدام بازمیگردند. بهعنوانمثال ممکن است شخص از آلودهشدن به میکروب ترس زیادی داشته باشد. به همین دلیل مدام دستهای خود را میشوید و تا زمانی که زخم شود یا ترک بردارد، به این کار ادامه میدهد.
۷. توهمات
توهم نشانهای از بیماریهای روانی بوده و نسبتا شایع است. محققان به طور دقیق نمیدانند، چرا برخی افراد دچار توهم میشوند. بهعنوانمثال افراد مبتلا به اسکیزوفرنی چنین عارضهای را تجربه میکنند. اما دلیل ایجاد این مشکل معلوم نیست. توهمات انواع مختلفی دارد که شامل توهم شنوایی، بصری، بویایی، چشایی، لمسی و جسمی میشود.
مشکلاتی مانند مواد مخدر، اختلالات روانی پس از زایمان، اضطراب و افسردگی، ترک الکل، زوال عقل، تشنج، میگرن و اختلالات خواب میتوانند باعث توهم در فرد شوند.
۸. اختلال استرس پس از حادثه
اختلال استرس بعد از حادثه یا PTSD پس از یک رویداد وحشتناک ایجاد میشود. ممکن است شخص آن رویداد را تجربه کرده باشد یا فقط آن را دیده باشد. علائمی مانند فلاشبک، کابوس، اضطراب شدید و افکار غیرقابلکنترل باعث ناراحتی شخص میشوند. بسیاری از افراد زمانی که یک رویداد آسیبزا را تجربه میکنند، در کنار آمدن با آن حادثه دچار مشکل هستند. اما بهمرورزمان و مراقبت از خود بهتر میشوند. زمانی که علائم هر روز بدتر میشوند و پس از ماهها یا سالها بهبود پیدا نمیکند، احتمالا شخص دچار اختلال استرس پس از حادثه شدهاست.
روانپزشک بسیاری از بیماریها و اختلالات روانی مانند افسردگی، دوقطبی، اضطراب، بیخوابی، OCD، PTSD، مشکلات اعتیاد و غیره را تشخیص داده و درمان میکند.
مراجعه به دکتر روانپزشک در کرج
اگر ساکن کرج هستید و قصد دارید به دکتر روانپزشک کرج مراجعه کنید؛ کافیست لیست پزشکان دکتر اعصاب و روان کرج دکترتو را مشاهده کنید و برای دریافت نوبت آنلاین از پزشک مورد نظر خود اقدام کنید.
۹. بیخوابی و مشکلات خواب
بی خوابی نوعی اختلال است که باعث میشود، شخص نتواند راحت به خواب برود یا خیلی زود از خواب بیدار شود و دوباره نخوابد. در نتیجه شخص همیشه احساس خستگی میکند و سطح انرژی او پایین میآید. علاوه بر تغییرات خلقوخو، اختلال خواب باعث مشکلاتی در سلامتی، عملکرد کلی و کیفیت زندگی میشود.
مقدار موردنیاز خواب از فردی به فرد دیگر متفاوت است. اما معمولا بزرگسالان در شب به هفت یا هشت ساعت خواب نیاز دارند. گاهی بیخوابی کوتاهمدت است و پس از چند هفته برطرف میشود. این نوع مشکلات خواب معمولا به دلیل یک رویداد استرسزا به وجود میآید. اما گاهی بیخوابی در طولانیمدت ادامه داشته و باید برای درمان این مشکل به روانپزشک مراجعه کرد.
۱۰. افکار خودکشی
افکار خودکشی به دودسته تقسیم میشوند. برخی افراد ممکن است تفکرات واضحی از خودکشی و برنامهریزی برای آن داشته باشند. برخی افراد هم تنها به مردن فکر میکنند و تصور میکنند لیاقت این زندگی را ندارند. در این شرایط ممکن است شخص با اقداماتی مانند پرهیز از خوردن الکل، انجام تکنیکهای آرامبخش و رفتن به جایی امن از شر افکار خودکشی خلاص شود.
بهترین اقدام این است که به روانپزشک مراجعه کرد. برخی از بیماریهای زمینهای روانی مانند افسردگی شدید، جنون، اختلال دوقطبی، مصرف مواد، اختلالات خوردن و اضطراب باعث بروز این افکار میشوند.
۱۱. خودآزاری یا مازوخیسم
خودآزاری یا مازوخیسم نوعی بیماری روانی است که شخص از درد و تحقیر لذت میبرد و خود را انکار میکند. نوعی از مازوخیسم به نام مازوخیسم جنسی وجود دارد که شخص تمایل دارد، هنگام فعالیت جنسی درد بکشد. برخی از رفتارها هم مازوخیسم روانشناختی هستند و شامل رفتار، صفات و گرایشهای خاصی است.
بهعنوانمثال شخصی که نمیتواند نه بگوید، سرمایهگذاری زیادی روی خوببودن کردهاست، در برابر دریافت کمک از دیگران مقاومت میکند و جذب افراد خودشیفته میشود، ممکن است دچار مازوخیسم باشد.
۱۲. اختلال کم توجهی- بیش فعالی
اختلال بیشفعالی میلیونها کودک را در سراسر جهان درگیر کرده است. این بیماری میتواند ترکیبی از مشکلاتی مانند بیشفعالی، مشکل در حفظ تمرکز و رفتارهای تکانشی باشد. معمولا کودکانی که دچار اختلال بیشفعالی هستند، با مشکلاتی مانند اعتمادبهنفس پایین، روابط آشفته و عملکرد ضعیف در مدرسه مواجه میشوند. معمولا این علائم با افزایش سن برطرف میشوند.
برای درمان از داروها و رواندرمانی استفاده میشود. این روشها معمولا علائم اختلال را کاهش میدهند. اما نمیتوانند آن را به طور کامل درمان کنند.
۱۳. ناتوانی در تمرکز
در انجام کارها و عملکرد مناسب تمرکز بسیار مهم است. همه ما گاهی دچار مشکل در تمرکز میشویم. اما زمانی که این مشکل ادامه داشته باشد، تأثیر بسیار منفی در تصمیمات زندگی میگذارد. برخی از اختلالات روانی و بیماریها میتوانند باعث ناتوانی در تمرکز شوند. اگر مشکل یک بیماری زمینهای باشد، با مراجعه به روانپزشک و درمان اختلال میتوان این مشکل را بهراحتی حل کرد.
عدم توانایی در تمرکز میتواند به علت بیماری زمینهای مانند اختلال مصرف الکل، اختلال نقص توجه، سندروم خستگی مزمن، ضربه مغزی، سندروم کوشینگ و زوال عقل باشد.
۱۴. اختلالات طیف اوتیسم
اختلال اوتیسم مربوط به رشد مغز است و روی درک محیط و معاشرت با دیگران تأثیر میگذارد. این بیماران در تعاملات اجتماعی و ارتباط با دیگران مشکلات زیادی دارند. الگوهای رفتاری در بیماران اوتیسم تکراری و محدود است. این بیماری طیف وسیعی از علائم را داشته و شدت آنها از یک فرد به فرد دیگر متفاوت است. به همین دلیل به آن اختلال طیف اوتیسم میگویند.
درگذشته انواع طیف اوتیسم جداگانه محسوب میشد. بهعنوانمثال بیماری به نام سندروم اسپرگر وجود داشت که امروزه آن را حالت بسیار خفیف اوتیسم در نظر میگیرند. هیچ درمان خاصی برای این بیماران وجود ندارد. اما با درمان فشرده و زودهنگام میتوان تغییرات بزرگی در این کودکان ایجاد کرد.
چه کسانی به روانپزشک نیاز دارند؟
روانپزشک میتواند طیف گستردهای از بیماریهای مربوط به روان را تشخیص داده و درمان کند. افراد با مشکلات زیر میتوانند به روانپزشک مراجعه کنند تا درمانهای لازم را دریافت کنند. اگر علائمی شبیه به هر یک از موارد زیر را دارید، باید با روانپزشک مشاوره داشته باشید تا اقدامات لازم انجام شود.
- اختلالات اضطراب
- اختلالات نقص توجه و بیشفعالی
- افسردگی شدید
- اختلال دوقطبی
- اختلال استرس بعد از حادثه
- جنون
- اختلالات مصرف مواد.
ویژگیهای روانپزشک خوب چیست؟
یک روانپزشک خوب ابتدا باید سؤالاتی از بیمار بپرسد تا علائم سلامت روان را بررسی کند. ممکن است پزشک در همین مرحله بیماری را تشخیص دهد و از روشهای درمانی مناسب استفاده کند. گاهی نیاز به آزمایشهای بیشتر است تا بیماری مشخص شود. پس از تشخیص بیماری ممکن است روانپزشک دارو تجویز کند. گاهی هم بیمار را به رواندرمانگر ارجاع میدهد. در برخی بیماریها هم لازم است هر دو روش درمانی با هم انجام شوند.
زمانی که بیمار با علائم جدی روبرو باشد، گزینه درمان دارویی در اولویت قرار دارد. در درمان کودکان حساسیت بیشتر است و باید یک معاینه جامع از سلامت روان انجام شود. در این معاینات عوامل کلیدی مانند نگرانیهای مربوط به رشد عصبی و سلامت روان از جمله عوامل عاطفی، شناختی، آموزشی، خانوادگی و ژنتیکی بررسی میشوند. برنامه درمانی ممکن است ترکیبی از موارد زیر باشد.
- درمان فردی، گروهی یا خانوادگی
- دارو درمانی
- مشاوره با سایر متخصصان.
روشهای درمان روانپزشکی چیست؟
روانپزشک باتوجهبه نوع بیماری در اولین مرحله داروهایی را تجویز میکند. داروهایی که ممکن است تجویز کند، عبارتاند از:
- داروهای ضدافسردگی
- داروهای ضد روانپریشی
- تثبیتکنندههای خلقوخو
- محرکها
- آرامبخشها.
روانپزشک پس از شروع مصرف دارو علائم بهبودی و عوارض مربوط به داروها را بررسی میکند. در صورت نیاز ممکن است دوز داروها را تغییر دهد یا داروی دیگری را جایگزین کند. برخی داروها ممکن است روی سلامت سیستم ایمنی یا اندامهای بدن تأثیر داشته باشند. روانپزشک برای اطمینان از سلامت جسمانی آزمایشهایی را تجویز میکند.
انواع دیگری از درمانها هم وجود دارد که عبارتاند از:
- درمان با تشنج الکتریکی: در این روش جریان الکتریکی به مغز اعمال میشود. برای افسردگی شدید و اختلال دوقطبی که با دارو درمان نمیشوند، این روش کاربرد دارد.
- تحریک مغز: با روشهای تحریک عصب واگ و تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال علائم افسردگی شدید برطرف میشود. سیمپیچی روی پوست قرار میگیرد و پالسهایی را به مغز ارسال میکند.
- نوردرمانی: از نور مصنوعی برای درمان علائم افسردگی بهویژه افسردگی فصلی استفاده میشود.
روانپرشک از روشهای مختلف دارودرمانی، گفتاردرمانی و دیگر روشهای درمانی مانند تحریک مغز، نوردرمانی و غیره برای درمان بیماریهای روانی استفاده میکند.
در این ویدئو دکتر علی کربلایی توضیحات مهمی در مورد روان درمانی و دارو درمانی به شما ارائه میدهند.
تحصیلات روانپزشک چیست؟
روانپزشکان ابتدا باید برنامه چهارساله را در دانشکده پزشکی بگذرانند. سپس میتوانند در شاخه روانپزشکی تحصیلات خود را ادامه دهند و دکتری این رشته را کسب کنند. در این دوره باید برنامههای عملی با عنوان دستیار روانپزشک بگذرانند تا تجربه کافی را کسب کنند.
روانشناس کیست؟
روانشناس فردی است که تحصیلات خود را در زمینه روانشناسی انجام داده و پزشک نیست. از نظر تحصیلات، روانشناس میتواند از همان ابتدا رشته روانشناسی را در دانشگاه در مقاطع لیسانس تا دکترا مطالعه کرده باشد و یا اینکه بر اساس قوانین وزارت آموزش و پرورش و دانشگاههای ایران، میتواند ابتدا در مقطع فوق دیپلم یا لیسانس رشتههایی غیر از روانشناسی ادامه تحصیل دهد. مثل پرستاری، مهندسی، زبان انگلیسی یا موارد دیگر. سپس ادامه تحصیلات خود را در رشته روانشناسی در مقطع لیسانس، فوق لیسانی یا دکترا ادامه دهد و به کار روانشناسی و درمان مراجعین بپردازند.
روانشناسی در حوزه سلامت روان اهمیت بسیار زیادی دارد. زیرا برخی از مراجعین، نیاز به درمانهای غیردارویی دارند. انواع روانشناس کارهای مختلف درمان مانند زوجدرمانی، خانواده درمانی و مشاوره را انجام میدهند. بنابراین نباید افراد تصور بکنند که مراجعه به روانشناس امری بیفایده است. متاسفانه یکی از تصورات غلطی که در زمینه مراجعه به روانشناس وجود دارد این است که روانشناس توصیههایی میکند که از کتابها میتوان مطالعه کرد و نیاز به مراجعه حضوری یا غیرحضوری به او نیست.
روان درمانی یکی از مهمترین مواردی است که فرد باید به خاطر آن به روانشناس مراجعه کند. مواردی که فرد حتما نیاز به مصرف دارو ندارد یا فقط نیاز دارد که درمانهای غیردارویی و روانشناختی برای او انجام شود. حوزه تشخیص و درمان روانشناس و روانپزشک شباهت زیادی به هم دارد. روانشناس میتواند انواع اختلالات روانی را تشخیص داده و به درمان بپردازد اما شیوه درمان روانشناس با روانپزشک کمی تفاوت دارد.
روان درمانگر کیست؟
در مورد اصطلاح روان درمانگر و یا روان درمانی هم به صورت مختصر باید ذکر کرد که روان درمانگر فردی است که درمانهای غیردارویی را برای فرد مبتلا به اختلالات روانپزشکی و اختلالات روانشناختی انجام میدهد. این مسئلهای است که بسیار میتواند برای بعضی از افراد گیجکننده باشد. مثلاً اینکه آیا روان درمانگر روانپزشک است و یا روانشناس است و یا روانکاو؟
روان درمانگر فردی است که بهطورکلی درمانهای غیردارویی را برای درمان فرد مبتلا به بیماری روانی انجام میدهد. البته روان درمانی هم انواع زیادی دارد که بر اساس روش فرد ابداعکننده، مدت درمان و سایر موارد متفاوتاند. روان درمانگر نیاز نیست که حتما روانپزشک و یا حتما روانشناس باشد. روان درمانگر میتواند روانپزشکی باشد که علاوه بر درمانهای دارویی، درمانهای غیردارویی روان درمانی را هم انجام بدهد. همچنین روان درمانگر میتواند روانشناسی باشد که مشغول انجام روان درمانی است.
روانکاو کیست؟
در مورد روانکاو هم به طور مختصر میتوان گفت که روانکاو فردی است که به تحلیل و آنالیز دقیق و جزئی روان فرد از دوران کودکی فرد و حوادث مهم به صورت ریشهای میپردازد. درمان روانکاوی نوعی از درمان است که معمولا طولانیمدت است. چون نیاز دارد که به صورت عمیق در مورد منشاء مشکلات روانی و یا جسمی فرد بررسی انجام شود. روانکاو میتواند روانپزشک و یا روانشناسی باشد که دورههای روانکاوی را گذرانده است.
رواندرمانگر و روانکاو، در واقع روانشناس یا روانپزشکی است که آموزشهای تخصصی در مورد روشهای درمانی رواندرمانی و روانکاوی دیده است.
فرق روانپزشک با متخصص مغز و اعصاب
این دو تخصص شباهتهای زیادی به هم دارند. به همین دلیل ممکن است افراد، روانپزشک و متخصص مغز و اعصاب را یکسان تلقی کنند. هر دو متخصص با عملکرد مغز و علائم بیماریهای مربوط به مغز و سیستم عصبی سروکار دارند. تفاوت اصلی آنها در تشخیص و درمان بیماریهایی است که علائم ارادی یا غیرارادی ایجاد میکنند. روانپزشک بر روی بیماریهایی تمرکز دارد که علائم آنها ارادی بوده و کاهش آنها به شخص بیمار بستگی دارد. اما متخصص مغز و اعصاب روی بیماریهایی کار میکند که علائم آنها بهصورت غیرارادی ایجاد شدهاند. در واقع تمرکز متخصص مغز و اعصاب بر تشخیص و درمان بیماریهای سیستم عصبی است و تخصص روانپزشک یا همان متخصص اعصاب و روان در تشخیص درمان بیمارهای روانی است.
شناخت درست از حرفه، تشخیص درست درمان!
روانپزشک، روانشناس، روان درمانگر و روانکاو حرفههایی هستند که هرکدام بنا به ضرورت، اقدامهای تشخیصی و درمانی لازم را در حیطه سلامت روانی فرد انجام میدهند. تمام این افراد در تیم سلامت روان قرار دارند. هدف اصلی این است که مشکلات روانی بیمار به موقع تشخیص داده شود و تحت درمان مناسب دارویی یا غیر دارویی قرار بگیرد.
دکتر ندا فرزانه، از پزشکان عضو سامانه دکترتو هستند. شما می توانید از طریق سایت دکترتو، از دکتر ندا فرزانه (دکتر اعصاب و روان) به صورت اینترتی نوبت بگیرید.
نتیجهگیری و راهنمای مراجعه به پزشک
در این مطلب با حرفه روانپزشکی، تحصیلات، حوزه تخصص و بیماریهایی که روانپزشک درمان میکند آشنا شدیم. بسیاری از افراد روانشناس و روانپزشک را با هم اشتباه میگیرند. روانپزشک، پزشک متخصصی است که پس از اتمام دوره پزشکی عمومی در زمینه سلامت روان تخصص گرفته است. این پزشک میتواند انواع بیماریهای روانی را تشخیص داده و به درمان آن بپردازد، مانند افسردگی، اختلال دوقطبی، ADHD، PTSD، OCD و بسیاری از بیماریها و اختلالات روانی دیگر.
همانطور که دیدید بسیاری از این بیماریها در حوزه تخصص روانشناس هم قرار میگیرند، اما روش درمان روانپزشک و روانشناس تا حدی با هم تفاوت دارد و زمانی که کار به تجویز دارو میکشد، نقش روانپزشک پررنگتر میشود.
یک روانپزشک خوب باید تمامی سؤالات مهم را از شما بپرسد و بدون بررسی تمامی جوانب دارویی تجویز نکند. اگر علائم مشکوکی دارید یا سلامت روانی شما دچار اختلال شدهاست و در زندگی شما تأثیر منفی ایجاد کردهاست، باید به روانپزشک مراجعه کنید. ممکن است روانپزشک تشخیص دهد که شما از طریق مشاوره با روانشناس بهبود پیدا میکنید. در این شرایط یک روانپزشک خوب و حرفهای بهجای تجویز دارو شما را به متخصص دیگری ارجاع میدهد.
برای پیداکردن بهترین دکتر روانپزشک میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
چند نفر تا حالا تونستن به افسردگی خودشون غلبه کنن و به زندگی بر گردنند من الان ۱۸ سالمه ولی حتی برای چیز های که قبلا عاشقشون بودم هم دیگه ذوق نمی کنم همه ای لذت ها فقط برای چند ثانیه اس نه بیشتر…
به نظرتون میشه دوباره مثه گذشته ام سرحال و پر انرژی بشم….؟!
دوست عزیز
افسردگی بیماری روح است و مانند بیماری جسمی نیاز به درمان دارد و درمانپذیر است بهتره درمان را تحت نظر متخصص روانپزشکی ادامه دهید.
متخصص روانپزشک
تا درد نیابی تو به درمان نزسی
مطمئن باش وقتی به نظرت دنیات به هم ریخته، نشونه ایه برای این که همه چیز در جای درست خودش قرار بگیره، جویای اصلاح و یافتن حقیقت باش تا به شادی برسی
سلام من توی ارتباط برقرار کردن مشکل دارم هم توی خانواده هم بین همکلاسی هام هیچوقت دوستای زیادی نداشتم روزی نهایتا نیم ساعت حرف میزنم و احساس میکنم همین نیم ساعت هم تاثیر منفی روی افراد دور و برم داره وقتی بچه بودم اهمیت نمیدادم اما الان دارم هربار از اجتماع بیشتر ترد میشم باید چیکار کنم؟ روانکاو برم یا روانپزشک؟
سلام خسته نباشید من خانم هستم چند ساله استرس وناراحتی زیادی دارم از دنیا سیرم وز مالی خوبیپ نداریم پیش پزشک برم فایده هم نداره اگر میشه کمکم کنین مونازاد
دوست عزیز
بهتره در بین جمع های دوستانه حضور داشته باشید، ورزش کنید، جملات مثبت با خود تکرار کنید، فعالیت هایی که از توانایی شما استفاده می شود را انجام دهید و کتاب بخونید و پیاده روی در هوای آزاد داشته باشید. در کنار همه این کارها میتونید از روانشناسان هم کمک بگیرید.
متخصص روانشناسی
لطفا تراپیستم توضیح بدین