فنیل افرین چیست و چه عوارضی دارد؟

داروی فنیل افرین یک داروی پرمصرف در زمینه پزشکی است که در درجه اول به دلیل اثربخشی آن در تسکین بسیاری از علائم شناخته شده است. اگر می‌خواهید اطلاعات کاربردی در مورد این دارو، از جمله موارد مصرف، دوز، عوارض جانبی احتمالی، هشدارها و تداخلات دارویی آگاه باشید، توصیه می‌کنیم که این مطلب را مطالعه کنید.

پیش از مصرف داروی فنیل آفرین، حتما از دکتر داروخانه مشاوره دارویی بگیرید. همچنین برای تجویز این دارو می‌توانید به دکتر آسم و آلرژی یا دکتر گوش و حلق و بینی مراجعه کنید. دکترتو این امکان را به شما می‌دهد که در کوتاه‌ترین زمان ممکن از دکتر مورد نظر نوبت دریافت کنید.

داروی فنیل آفرین یا فنیل افرین هیدروکلراید چیست؟

داروی فنیل افرین هیدروکلراید یک مقلد سیستم سمپاتیک است که دارای خاصیت ضد احتقان است و با انقباض رگ‌های خونی می‌تواند از احتقان و گرفتگی جلوگیری کند و می‌تواند تورم و التهاب را کاهش دهد.

این در اشکال مختلف از جمله قرص خوراکی، اسپری بینی و قطره چشم موجود است. فنیل افرین معمولاً بدون نسخه برای درمان‌های ضد سرماخوردگی و آلرژی در دسترس است.

اسپری فنیل افرین، قرص فنیل افرین و قطره بینی فنیل افرین

فرم‌های از فنیل افرین که در ایران موجود است به شرح زیر است:

• فرم قطره‌ی بینی ۰.۵ ٪
• قطره‌ی بینی ۰.۲۵٪
• فرم اسپری بینی ۰.۵٪
• اسپری بینی ۰.۲۵٪
• فرم قطره‌ی چشمی ۰.۱۲٪
• قطره‌ی چشمی ۵٪
• قطره‌ی چشمی ۱۰٪
• آمپول ۱۰ میلی‌گرم/ میلی‌لیتر

نمونه‌های دیگری از این دارو مثل قرص‌های جویدنی وجود دارد که در ایران موجود نیست.

نحوه عملکرد فنیل افرین به چه صورت است؟

فنیل افرین باعث تنگ شدن عروق خونی و در نتیجه کاهش احتقان می‌شود. نمونه‌های تزریقی این دارو با اثر روی عروق بزرگ بدن و تنگ کردن این عروق می‌تواند باعث افزایش فشار خون شود.

در واقع فنیل افرین با اثرات موضعی و سیستمیک روی گیرنده‌های سیستم سمپاتیک می‌تواند عضلات صاف عروق محیطی تحت تاثیر قرار دهد و باعث انقباض آنها شود.

نحوه مصرف قرص فنیل افرین برای درمان سینوزیت رو نمی‌دونی؟

مشاوره دارویی بگیر!

مشاوره داروییپزشک گوش و حلق و بینی

نحوه مصرف فنیل آفرین چیست؟

فنیل افرین باید دقیقاً طبق دستورالعمل روی برچسب یا همانطور که توسط دکتر شما تجویز شده است، استفاده شود. برای استفاده ایمن و موثر، این دستورالعمل‌های کلی را دنبال کنید:

• قرص‌های خوراکی: قرص‌ها را به طور کامل با یک لیوان آب ببلعید. آنها را خرد نکنید یا نجوید.
• اسپری بینی: قبل از استفاده از اسپری بینی، فین کنید. دستورالعمل‌های دوز خاص ارائه شده همراه با محصول را دنبال کنید.
• قطره‌های چشمی: قبل از استفاده از قطره دست‌های خود را بشویید. سر خود را به عقب خم کنید، پلک پایین خود را پایین بکشید و تعداد قطره‌های تجویز شده را در چشم بریزید.

قرص فنیل افرین هیدروکلراید برای چیست؟ (موارد مصرف فنیل افرین)

داروی فنیل افرین در بهبود علائم سرماخوردگی و آنفولانزا، علائم الرژی شدید، علائم سینوزیت و موارد مشابه استفاده می‌شود. کاربرد این دارو در از بین بردن گرفتگی و احتقان در بینی، چشم‌ها و گوش‌هاست. همچنین این دارو می‌تواند در کاهش التهاب و تورم هم موثر باشد و باعث گشاد شدن مردمک‌ها شود.

از آمپول‌های موجود فنیل افرین به صورت تزریق عضلانی، زیر جلدی و یا وریدی برای کاهش فشار خون و شوک استفاده می‌شود. همچنین از فرم تزریقی فنیل افرین برای نامنظمی‌های ضربان قلب از جمله تاکی‌کاردی فوق بطنی، به صورت وریدی در بیمارستان استفاده می‌شود.

توجه داشته باشید، فنیل افرین تنها می‌تواند به بهبود علائم ناشی از بیماری کمک کند ولی در درمان بیماری نقشی ندارد. در صورتیکه این دارو به صورت تزریقی استفاده شود، می‌تواند اثرات سیستمیک ایفا کند و باعث افزایش فشار خون شود. بنابراین، در لیست زیر به مواردی از مصرف فنیل‌ افرین اشاره شده است:

• افت فشار خون
• گلوکوم زاویه باز
• شوک
• آلرژی بینی و فصلی
• گشاد کردن مردمک چشم برای انجام اعمال جراحی یا معاینات چشمی
• درمان گرفتگی بینی و سینوس‌ها
• درمان نعوظ طولانی و دردناک

توجه داشته باشید لیست کامل نیست و فقط به موارد شایع اشاره شده است.

متن انگلیسی:
«Phenylephrine comes as a tablet, a liquid, or a dissolving strip to take by mouth. It is usually taken every 4 hours as needed.»
ترجمه متن:
«فنیل افرین به صورت قرص، شربت یا ساشه خوراکی موجود است. این دارو معمولا هر ۴ ساعت یکبار تجویز می‌شود.»

به نقل از medlineplus

دوزهای مختلف فنیل آفرین (فنیل افرین هیدروکلراید ۵ میلی گرم چیست؟)

دوز مصرفی دارو بر اساس وضعیت بیمار و تشخیص پزشک معالج  و همچنین علت تجویز دارو متفاوت است ولی به طور کلی دوز این دارو برای هر کدام از موارد زیر به شکل زیر است؛

احتقان و کیپ شدن بینی:

• بزرگسالان: ۲ تا ۳ اسپری یا قطره از محلول ٪۰.۵ در هر بینی هر ۴ ساعت برای حداکثر ۳ تا ۴ روز
• اطفال: بهتر است در کودکان کمتر از ۶ سال فقط با دستور پزشک استفاده شود.
• اطفال ۶ تا ۱۲ سال: ۲ تا ۳ اسپری یا قطره از محلول ۰.۲۵٪ در هر بینی هر ۴ ساعت برای حداکثر ۳ تا ۴ روز
• اطفال بالای ۱۲ سال: ۱ تا ۲ اسپری یا قطره از محلول ۰.۵٪ در هر بینی هر ۴ ساعت برای حداکثر ۳ تا ۴ روز

 احتقان و قرمزی چشم:

• یک تا دو قطره از محلول ۰.۱۲٪ در چشم درگیر ۲ تا ۳ مرتبه در روز

جراحی چشم و گشاد کردن مردمک‌ها به مدت طولانی:

• از محلول‌های ۵ و ۱۰ درصد استفاده می‌شود.

برای اطلاعات بیشتر در مورد این دارو با متخصص گوش و حلق و بینی مشورت کنید. 

برای کاهش علائم آلرژی و گرفتگی بینی مشاوره بگیر!

دکتر آلرژی

عوارض فنیل افرین چیست؟

در زیر از برخی عوارض جانبی فنیل افرین صحبت شده است. توجه داشته باشید مصرف ممکن است عوارض دیگری داشته باشد که در این مطلب به آنها اشاره نشده است.

• نامنظمی ضربان قلب (آریتمی)
• سکته قلبی 
• خونریزی‌های مغزی 
• سردرد 
• تاری دید 
• واکنش‌های حساسیتی شدید مانند التهاب پوست (درماتیت) یا التهاب ملتحمه آلرژیک
• بازگشت مجدد احتقان و گرفتگی بینی در صورت مصرف بیش از سه روز (rebound (congestion
• حساسیت به نور
• خشکی و سوزش بینی
• عطسه
• احتباس ادراری
• تهوع و استفراغ
• افزایش فشار خون
• ادم ریوی

برای اطلاع از موارد مصرف، نحوه مصرف، عوارض و تداخلات دارویی این دارو بهتر است از سرویس مشاوره دارویی دکترتو استفاده کنید.

موارد احتیاط و هشدار در مصرف فنیل افرین چیست؟

قبل از مصرف دارو در صورتیکه هرگونه سابقه حساسیت به فنیل افرین سودوافدرین یا سایر داروهای این دسته را دارید به پزشک خود اطلاع دهید. هر کدام از شرایط زیر را قبل از مصرف دارو با پزشک خود در میان بگذارید:

• سابقه‌ی فشار خون بالا
• هرگونه بیماری‌های قلبی و عروقی مانند اختلالات ضربان قلب، نارسایی قلبی، بیماری‌های میوکارد، بیماری‌های عروق کرونر و غیره
• بیماری‌های کلیوی
• آسیب‌های نخاعی 
• بیماری‌های عروق محیطی
• اختلالات تیروئید مثل هایپرتیروئیدی
• دیابت
• مشکلات روحی و روانی مانند اضطراب، افسردگی، اختلال دوقطبی و غیره
• بیماری‌های پروستات و احتباس ادراری
• بیماری‌های چشمی از جمله گلوکوم زاویه بسته

سایر نکاتی که در مصرف قطره و اسپری‌های فنیل افرین حائز اهمیت است:

• اگر تعداد قطره‌ها زیاد است بین هر قطره ۵ دقیقه صبر کنید.
• تنگ شدن برگشتی مردمک ممکن است در افراد مسن یک روز پس از درمان با فنیل افرین ایجاد شود.
• در صورت تغییرات بینایی، بدتر شدن یا بازگشت علائم به پزشک خود مراجعه کنید.
• تجویز وریدی دارو ممکن است باعث برادی کاردی شدید و کاهش برون‌ده قلبی شود، بنابراین بهتر است در بیماران مبتلا به برادی‌کاردی قلبی، نارسایی قلبی، بیماری‌های میوکارد یا بیماری‌های عروق کرونر شدید با احتیاط استفاده شود‌. همچنین ممکن است باعث افزایش فشار شریان ریوی شود.
• در خصوص مصرف فنیل افرین در بارداری و شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
• هرگز بیشتر از میزان تجویز شده دارو مصرف نکنید. زیرا مصرف بیش از حد دارو نه تنها علائم را بهبود نمی‌بخشد، بلکه می‌تواند باعث ایجاد عوارض جانبی جدی شود. به هیچ عنوان داروهای مصرفی خود را به سایر افراد ندهید، حتی اگر شرایط مشابهی دارند.

تداخلات دارویی فنیل افرین با سایر داروها

در زیر لیستی از داروهایی که می‌تواند با فنیل افرین اختلال ایجاد کند بیان شده است:

• داروهای مهارکننده‌ی مونوآمین اُکسیداز (MOA) مانند سلژیلین، لینوزولاید و غیره

توجه داشته باشید که بین مصرف داروهای مهارکننده مونوآمین اکسیداز و فنیل افرین باید حداقل ۲ هفته زمان باشد.

• قرص‌های ضد افسردگی سه حلقه‌ای مانند آمی‌تریپتیلین
• داروهای فشار خون مانند متیل دوپا 
• بتابلاکرها مثل متورال‌، پروپرانولول
• کلسیم چنل بلاکرها مانند دیلتیازم، نیفیدیپین و غیره
• دیگوکسین
• داروهای درمان سردردهای میگرنی مانند سوماتریپتان
• سایر داروهای ضد احتقان

توجه داشته باشید لیست بالا کامل نیست پس حتماً لیست داروهای مصرفی خود را در اختیار پزشک معالج خود قرار دهید. برای اطلاعات بیشتر در مورد این دارو با متخصص گوش و حلق و بینی مشورت کنید.

اطلاعات دارویی تکمیلی فنیل آفرین

در جدول زیر اطلاعات دارویی فنیل آفرین را آورده‌ایم:

اشکال دارویی	عوارض	تداخل دارویی
اسپری بینی دکوفن ۰.۵% ۱۵ میلی لیتر	افزایش فشار خون	آمفتامین
اسپری بینی دکوفن ۰.۲۵% ۱۵ میلی لیتر	سرگیجه	کافئین
پمپ اسپری بینی دی بی-افرین ۰.۲۵% ۱۵ میلی لیتر	افزایش غیر عادی تعریق	داروهای فشار خون
قطره بینی فنیل افرین رامین ۰.۵% ۱۰ میلی لیتر	سایر علائم تحریک سمپاتیک	داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای
قطره بینی نازوفرین ۰.۵% ۱۰ میلی لیتر	—–	بتابلاکرها
قطره چشمی نئوفرین ۵%	—–	—–
آمپول فنیل افرین بیکون ۱۰میلی گرم/میلی لیتر	—–	—–
اسپری بینی نازوفرین ۰.۲۵%	—–	—–

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

داروی فنیل افرین برای درمان علائم سرماخوردگی، آنفولانزا، سینوزیت و برخی موارد دیگر کاربرد دارد، اما این دارو برای درمان این مشکلات و بیماری‌ها استفاده نمی‌شود. حتما قبل از استفاده از این دارو از مشاوره دارویی کمک بگیرید تا به عوارض آن دچار نشوید. همچنین می‌توانید برای دریافت این دارو از دکتر گوش و حلق و بینی و فوق تخصص آسم و آلرژی نوبت بگیرید. دکترتو این امکان را به شما می‌دهد تا از بهترین دکتر در اولین فرصت نوبت دریافت کنید. برای مشاوره آنلاین پزشک مورد نظر از لینک‌های زیر وارد شوید:

• مشاوره آنلاین دکتر گوش و حلق و بینی
• متخصص آسم و آلرژی

دکترتو مراقب سلامت شماست!