همه ما گاهی دچار یبوست می‌شویم. یبوست دلایل مختلفی دارد و گاهی نمی‌توان علت آن را پیدا کرد. اما برخی مواقع ممکن است دچار یبوست مزمن شوید و برای چند هفته این حالت ادامه داشته باشد. در این شرایط باید به دنبال علت آن باشید و برای درمان بیماری خود اقدام کنید. اگر به طور مداوم دچار خشکی مزاج می‌شوید، در این مطلب همراه ما باشید تا توضیح دهیم، دلایل یبوست چیست؟ چگونه می‌توان با درمان‌های خانگی آن را برطرف کرد؟ آیا قرصی برای این مشکل وجود دارد؟ اگر این عارضه ادامه داشته باشد، خطرناک است؟
اگر مشکل یبوست دارید و پس از چند روز مشکل شما حل نشده است، باید دکتر گوارش به مراجعه کنید. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو بهترین متخصصان را پیدا کرده و برای نوبت حضوری اقدام کنید. همچنین می‌توانید در دکترتو از مشاوره تلفنی یا آنلاین استفاده کنید.
یبوست چیست؟
یبوست یکی از مشکلات شایع گوارشی است که گاهی ممکن است یک بیماری گوارشی باعث بروز آن شود. در آن حرکات روده سخت‌تر و کمتر می‌شود. دستگاه گوارش از دهان شروع شده و به مقعد ختم می‌شود. همچنین مسئولیت هضم و جذب مواد مغذی و دفع مواد زاید را بر عهده دارد. روده بزرگ در انتهای دستگاه گوارش قرار دارد، در روده بزرگ آب از مواد هضم شده جذب می‌شود و مدفوع از حالت مایع به جامد تغییر پیدا می‌کند.
هر چه مواد هضم شده مدت زمان طولانی‌تری در روده بزرگ بمانند، به دلیل جذب آب توسط روده، مدفوع سفت‌تر می‌شود و یبوست به وجود می‌آید. نیاز به دفع مدفوع در هر فرد متفاوت است. مثلا بعضی افراد ممکن است روزانه ۳ بار احساس نیاز به دفع داشته باشند، در حالی که بعضی افراد ممکن است چند بار در هفته دفع مدفوع داشته باشند. درصورتی‌که بیش از ۳ روز شکمتان کار نکند، مدفوع سفت شده و در دفع آن مشکل به وجود می‌آید.
علائم یبوست چیست؟
شما ممکن است در صورت ابتلا به یبوست علائم زیر را داشته باشید:
- کاهش نیاز به دفع مدفوع
- دشواری در دفع مدفوع (نیاز به فشار بیش از حد جهت خروج مدفوع)
- مدفوع سفت یا کوچک
- احساس عدم تخلیه کامل روده
- کاهش اشتها
- نفخ شکم
- احساس وجود انسداد در راست‌روده و روده‌ها
- بی‌حالی و کرختی
- همچنین ممکن است احساس کنید که برای خالی کردن روده خود نیاز به کمک‌هایی مانند فشار دادن روی شکم یا استفاده از انگشت برای خارج کردن مدفوع دارید.
دلایل یبوست چیست؟
هر کسی ممکن است دچار یبوست شود، اما ریسک ابتلا به یبوست در جنسیت مؤنث، افراد با سن بیشتر از۶۵ سال، افراد با وضعیت اقتصادی ضعیف و نژادهای غیر اروپایی بیشتر است.
برخی از علل یبوست عبارتند از:
- تغییرات در مواد غذایی مصرفی یا فعالیت‌ها
- عدم وجود میزان کافی آب و فیبر در مواد غذایی مصرفی
- مصرف زیاد لبنیات
- عدم فعالیت فیزیکی و تحرک مثل ورزش
- مقاومت در دفع مدفوع
- استرس
- استفاده بیش از حد داروهای ملین
- مصرف بعضی داروها به ویژه داروهای ضد درد مانند مواد مخدر، داروهای ضد افسردگی، قرص آهن و داروهای ضد اسید (آنتی اسیدها) که دارای کلسیم یا آلومینیوم هستند.
- اختلالات خوردن
- سندرم روده تحریک پذیر(IBS)
- بارداری
- مشکلات عصبی و عضلانی دستگاه گوارش
- بیماری‌های انسدادی
- بیماری سلیاک (آسیب پرزهای روده ی باریک)
- پولیپ کولون
- سرطان کولون
- بیماری‌های عصبی مانند بیماری پارکینسون یا مولتیپل اسکلروزیس(ام اس)
- کم‌کاری تیروئید (به نام هیپوتیروئید)
- دیابت
- سکته قلبی
- پارگی‌های ریز در پوست اطراف مقعد
- انسداد در روده
- تنگی روده بزرگ
- سرطان رکتوم
- آسیب به اعصاب مربوط به عملکرد بدن
- بیماری پارکینسون
- آسیب نخاعی
- ضعیف شدن عضلات لگن
- دیابت
- پرکاری غده پاراتیروئید
- تیروئید کم‌کار.
علت یبوست در زنان چیست؟
این عارضه در خانم‌ها بیشتر از آقایان شایع است. به‌خصوص در زمان‌های خاصی مانند بارداری، روزهای قبل از قاعدگی و پس از یائسگی احتمال ایجاد این عارضه بسیار بیشتر می‌شود. احتمالا علت آن تاثیر هورمون‌های زنانه روی دستگاه گوارش است. علت دیگر آن حرکت کندتر غذا در روده زنان نسبت به مردان است.
علت یبوست در بارداری چیست؟
در دوران بارداری به دلیل افزایش هورمون پروژسترون ماهیچه‌های روده شل می‌شود. در نتیجه مواد غذایی و مواد زائد در طول دستگاه گوارش به‌آرامی حرکت می‌کنند. گاهی تجویز قرص آهن به کاهش این عارضه کمک می‌کند. خانم‌های باردار باید در طول روز مقدار آب زیادی مصرف کنند.
علت یبوست نوزاد چیست؟
این عارضه در نوزادان و کودکان موقت بوده و به‌سرعت به حالت قبل بازمی‌گردد. معمولا این عارضه زمانی ایجاد می‌شود که در رژیم غذایی نوزاد تغییراتی به وجود می‌آید. اضافه‌کردن مواد غذایی جامد به رژیم کودک یا تغییر وضعیت از شیر مادر به شیر خشک از اصلی‌ترین دلایل ابتلا به این مشکل است.
علت یبوست شدید چیست؟
گاهی اوقات به دلیل رژیم غذایی نامناسب یا عدم تحرک کافی این عارضه ایجاد می‌شود. اما زمانی که شدید باشد، معمولا نشانه یک بیماری بوده یا از عوارض مصرف برخی داروها است. برخی داروهای ضد درد قوی که حاوی کدئین هستند، باعث بروز این عارضه می‌شوند. همچنین داروهای ایبوپروفن، ناپروکسن، ضدافسردگی، قرص آهن، داروهای ضد تهوع و آنتی‌هیستامین چنین مشکلی ایجاد می‌کنند.
برخی از بیماری‌ها و مشکلات پزشکی مانند کم‌کاری تیروئید، دیابت، سندروم روده تحریک‌پذیر، سرطان کوروکتال، بیماری پارکینسون و سکته مغزی باعث بروز این عارضه به طور شدید می‌شوند.
عوارض یبوست چیست؟
اگر گاهی دچار خشکی مزاج می‌شوید، عوارضی نداشته و نباید برای آن نگران بود. اما اگر این مشکل را به طور مداوم تجربه می‌کنید و تبدیل به یک بیماری مزمن شده است، باید قبل از ایجاد عوارض زیر آن را درمان کنید.
اگر یبوست مزمن شود و یا طولانی باشد، عوارض زیر را به همراه خواهد داشت:
- ایجاد بواسیر: بواسیر وریدهای متورم در مقعد است که علت اصلی ظاهرشدن این زائده زور زدن زیاد هنگام اجابت مزاج است.
- شقاق مقعد یا فیشر: به‌سختی خارج‌شدن مدفوع می‌تواند باعث پارگی‌های ریز در مقعد شود شیارهای کوچک در پوست اطراف مقعد که اغلب همراه با خارش، درد و خونریزی هستند.)
- نهفتگی مدفوع یا گیر افتادم مدفوع: زمانی که این عارضه چندین هفته ادامه داشته باشد، باعث می‌شود، مدفوع در روده تجمع کرده و گیر کند.
- پرولپس رکتوم یا بیرون‌زدگی راست روده: زور زدن زیاد برای دفع مدفوع ممکن است باعث بیرون زدن قسمت کمی از راست‌روده شود.
درمان یبوست
برای پیشگیری و درمان یبوست روش‌های مختلفی وجود دارد. ابتدا باید روش‌های خانگی را امتحان کنید. درصورتی‌که با روش‌های معمولا خشکی مزاج برطرف نشد، استفاده از دارو توصیه می‌شود.
درمان خانگی یبوست
برای درمان این عارضه مراحل زیر را انجام دهید:
- جهت پیشگیری از ابتلا به یبوست، دو تا چهار لیوان آب اضافی در روز بخورید، مگر اینکه پزشک به شما توصیه کرده باشد که به خاطر دلایل دیگر مصرف مایعات را محدود کنید. به‌خصوص در صبح، مایعات گرم را امتحان کنید.
- اضافه‌کردن میوه‌ها و سبزیجات به رژیم غذایی خود و پیروی از یک رژیم غذایی متعادل و سرشار از فیبر بسیار کمک‌کننده است. منابع خوب فیبردار عبارتند از میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات و نان و غلات کامل (به ویژه سبوس) آلوبخارا و غلات سبوس دار
- اجتناب از مصرف کافئین (جالب است بدانید مصرف کافئین باعث کاهش آب بدن می‌شود.)
- کاهش مصرف شیر (مصرف محصولات لبنی باعث یبوست می‌شود.)
- اکثر روزهای هفته را ورزش کنید، سعی کنید روزانه حداقل ۳۰ دقیقه به ورزش کردن اختصاص دهید. هنگامی که بدن خود را حرکت می‌دهید، عضلات روده شما نیز فعال‌تر می‌شوند.
- زمانی که احساس دفع مدفوع داشتید، دفع مدفوع را به تعویق نیندازید و در اولین زمان ممکن اقدام به دفع مدفوع کنید.سعی کنید زمان مشخصی در هر روز را به دفع مدفوع اختصاص دهید، مثلا ۱۵-۴۵ دقیقه بعد از صبحانه ( مصرف غذا فعالیت روده را تحریک می‌کند.)
- مصرف غذاهایی که فیبر کمی دارند، محدود کنید. مواد غذایی مانند گوشت، شیر، پنیر و غذاهای فرآوری شده ازاین‌دست هستند.
- در این شرایط استفاده از سرویس بهداشتی فرنگی دفع مدفوع را مشکل می‌کند. اگر از سرویس فرنگی استفاده می‌کنید، زیر پاهای خود زیرپایی قرار دهید تا زانوها بالا بیایند.
درمان دارویی یبوست
داروهای مختلفی برای درمان یبوست وجود دارد که پزشک در صورت نیاز می‌تواند برای شما تجویز کند. باز هم تأکید می‌کنم که بهتر است برای درمان این عارضه از روش‌های خانگی استفاده کنید، اما اگر این عارضه مزمن شد یا شدید بود می‌توانید با تجویز متخصص گوارش از داروهای زیر استفاده کنید.
۱. قرص یبوست
داروهای مختلفی وجود دارند که می‌توانند به درمان این بیماری کمک کنند. اگر به دنبال مصرف داروهای بدون نسخه هستید، می‌توانید از داروی کورکتول، اکس لاکس و کلسیم دوکوزات استفاده کنید. اما زمانی که این نوع داروها مشکل را برطرف نکنند، ممکن است پزشک باتوجه‌به علت ایجاد این عارضه داروهایی مانند پلکاناتید، لیناکلوتید یا متیل نالترکسون تجویز کند.
۲. ملین قوی برای یبوست شدید
شما می‌توانید از یک ملین نیز استفاده کنید. مسهل‌ها انواع مختلفی دارند و بسیاری از آنها داروهای بدون نسخه هستند. هر یک از ملین‌ها به شیوه‌ای متفاوت جهت برطرف کردن یبوست عمل می‌کنند. از دکتر یا داروساز خود بپرسید که کدام مسهل ممکن است برای شما مفید باشد و چه مدت باید آن را مصرف کنید.
ملین‌های مختلفی وجود دارند که می‌توانند اجابت مزاج را آسان‌تر کنند. از موارد زیر می‌توانید به‌عنوان ملین بدون نسخه استفاده کنید.
- مکمل‌های فیبر: این مکمل‌ها دفع مدفوع را راحت‌تر می‌کنند. شامل پسیلیوم، کلسیم پلی کربوفیل و متیل سلولز می‌شوند.
- محرک‌ها: این ملین‌ها باعث انقباض روده می‌شوند. مواردی مانند بیزاکودیل و سنوزید جز این دارها هستند.
- اسموتیک‌ها: این ملین‌ها اسمزی بوده و ترشح مایع در روده را افزایش می‌دهند. هیدروکسید منیزیم خوراکی، سیترات منیزیم و لاکتولوز جز این دسته از داروها هستند.
- روان‌کننده‌ها: روان‌کننده‌هایی مانند روغن معدنی باعث حرکت راحت‌تر مدفوع می‌شوند.
۳. قطره دایمتیکون برای یبوست خوب است؟
دایمیتیکون دارویی است که معمولا برای درمان نفخ شکم تجویز می‌شود. یکی از عواملی که روی نفخ تاثیر دارد، یبوست است. البته این دارو در درمان این عارضه تاثیری نداشته و بیشتر علائم همراه با یبوست را برطرف می‌کند.
داروهای و مسهل‌ها و ملین‌های مختلفی وجود دارد که می‌توانید بدون نسخه تهیه کنید و از آنها برای درمان یبوست استفاده کنید. پیشنهاد ما این است که از هیچ دارویی بدون مشورت با پزشک استفاده نکنید. برای اینکه بدانید کدام دارو و ملین و مسهل برای شما مناسب است همچنین می‌توانید از سرویس مشاوره دارویی دکترتو استفاده کنید.
درمان یبوست در طب سنتی
در طب سنتی هم درمان‌های مختلفی برای این عارضه در نظر گرفته شده است که مهمترین آنها را در زیر بررسی می‌کنیم.
۱. درمان یبوست با خاکشیر
از خاکشیر به‌عنوان یک داروی سنتی در طیف وسیعی از بیماری‌های گوارشی مانند سوءهاضمه، یبوست و نفخ شکم استفاده می‌شود. خاکشیر خاصیت ادرارآور داشته و حرکات روده را بیشتر می‌کند. در نتیجه این عارضه با چند بار مصرف خاکشیر برطرف می‌شود.
۲. روغن کرچک برای یبوست
روغن کرچک به‌عنوان یک ملین حرکت روده‌ها را افزایش داده و باعث دفع راحت‌تر مدفوع می‌شود. بزرگسالان برای درمان این عارضه باید حدود 15 میلی‌لیتر از روغن را مصرف کنند. می‌توانید این روغن را همراه آبمیوه استفاده کنید تا مزه آن شما را اذیت نکند. معمولا 2 تا 3 ساعت پس از مصرف روغن اجابت مزاج می‌کنید. در برخی افراد شاید تا 6 ساعت طول بکشد. به همین دلیل از مصرف آن قبل از خواب خودداری کنید.
۳. روغن زیتون برای یبوست
روغن زیتون به‌عنوان روان‌کننده در دستگاه گوارش عمل می‌کند. صبح با معده خالی یک قاشق غذاخوری روغن زیتون بخورید تا روده را تحریک کند. روغن باعث نرم شدن مدفوع شده و اجابت مزاج راحت‌تر می‌شود.
درمان فوری یبوست
اگر می‌خواهید به‌سرعت و در عرض چند ساعت مشکل خود را برطرف کنید، بهتر است مکمل فیبر استفاده کنید. اگر مکمل فیبر نمی‌خورید، از مواد غذایی پر فیبر در وعده غذایی خود استفاده کنید. آب بیشتر بنوشید و در صورت نیاز از داروهای ملین بدون نسخه استفاده کنید. در بیشتر مواقع انجام این اقدامات مشکل را برطرف می‌کند. اگر با این روش‌ها خشکی مزاج درمان نشد، حتما به پزشک مراجعه کنید.
روش درمان یبوست شدید در سالمندان چیست؟
یبوست مزمن در افراد بالای 60 سال شایع است. طبق تحقیقاتی که در مراکز سالمندان انجام شده است، تقریبا 50% این افراد دچار این عارضه هستند. در بیشتر مواقع با تغییر سبک زندگی مانند مصرف بیشتر آب، مصرف غذاهای پر فیبر و پیاده‌روی مشکل برطرف می‌شود. یکی از بی‌خطرترین و رایج‌ترین داروهایی که بسیاری از سالمندان برای رفع این مشکل مصرف می‌کنند، ملین اسمزی مانند پلی‌اتیلن گلیکول است. این دارو باید روزانه مصرف شود.
بهترین درمان یبوست در کودکان چیست؟
کودکان به دلایل متخلفی ممکن است دچار یبوست شوند. شایع‌ترین دلیل یبس شدن در کودکان رژیم غذایی نامناسب است. روش‌های مختلفی برای درمان این عارضه در کودکان وجود دارد که در ادامه آنها را در قالب چند سؤال و جواب پاسخ می‌دهیم.
راه درمان یبوست نوزاد یک ماهه چیست؟
در نوزادان یک‌ماهه علت یبوست می‌تواند تغییر وضعیت از شیر مادر به شیر خشک باشد. در این شرایط می‌توانید با برخی اقدامات حرکات روده را تسریع کنید. به‌آرامی پاهای نوزاد را بالا ببرید و مانند حرکت دوچرخه حرکت بزنید. همچنین می‌توانید شکم نوزاد را ماساژ دهید. با متخصص اطفال مشورت کنید و در صورت صلاحدید پزشک بین وعده‌های غذایی نوزاد کمی آب به او بدهید.
بهترین راه درمان یبوست کودکان بالای 3 سال کدام است؟
اگر به دنبال ملین‌های طبیعی برای کودک هستید، می‌توانید از آب آلو برای درمان این مشکل استفاده کنید. اگر آب آلو با آب دیگری مانند آب سیب یا زردآلو ترکیب شود، تاثیر بیشتری دارد. درصورتی‌که می‌خواهید برای درمان کودک از دارو استفاده کنید، داروی لاکتولوز می‌تواند گزینه خوبی باشد. این دارو رایج‌ترین دارو برای درمان یبوست در کودکان است.
درمان فوری یبوست کودکان چیست؟
در کودکان این عارضه تقریبا شایع بوده و هر چند وقت یک‌بار ایجاد می‌شود. معمولا این عارضه در کودکان علت نگران‌کننده‌ای نداشته و با روش‌های ساده درمان می‌شود. شما می‌توانید به کودک خود آبمیوه یا شیره گلابی، انگور یا آلو بدهید. این میوه‌ها ملین هستند. ماساژ شکم نیز به حرکات روده کمک کرده و مدفوع راحت‌تر دفع می‌شود. کودک باید در رژیم غذایی خود آب بیشتری مصرف کرده و از غذاهای پر فیبر استفاده کند.
درمان فوری یبوست کودکان با صابون کارساز است؟
یکی از روش‌های درمان این عارضه در کودکان تنقیه است. در این روش یک مایع بی‌خطر با کف صابون یا محلول نمکی ایجاد شده و راست‌روده را با آن شستشو می‌دهند. در مورد مقدار صابون استفاده شده باید از پزشک سوال کنید تا مشکلی ایجاد نشود. این روش در 82% از کودکان موثر بوده و تاکنون عارضه‌ای گزارش نشده است.
چه راه‌هایی برای پیشگیری از یبوست وجود دارد؟
تمامی روش‌های ذکر شده برای درمان خانگی یبوست باید به‌عنوان سبک زندگی همیشه انجام شوند. این اقدامات از خشکی مزاج جلوگیری کرده و به‌سلامت روده کمک می‌کنند. برخی از آنها عبارتند از:
- رژیم غذایی سالم با فیبر زیاد داشته باشید. انواع میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات و غلات کامل را روزانه مصرف کنید.
- روزی 8 لیوان آب بنوشید. البته نوشیدن مایعات حاوی کافئین مانند قهوه و نوشابه آب بدن را کم می‌کنند.
- به طور منظم ورزش کنید.
- زمانی که نیاز به اجابت مزاج دارید، برای آن صبر نکنید.
برای درمان یبوست چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر به صورت ناگهانی دچار یبوست همراه با درد و کرامپ شکمی شدید و قادر به دفع مدفوع و یا خارج کردن گاز از خود نشدید، سریعا باید با پزشک خود تماس بگیرید.
در صورت مواجهه با موارد زیر نیز باید به دکتر گوارش مراجعه کنید:
- اگر برای اولین بار دچار یبوست شده‌اید و تغییر در شیوه زندگی کمک‌کننده نبوده است.
- وجود خون در مدفوع
- کاهش وزن بدون هرگونه تلاش در این راستا
- درد شدید هنگام دفع مدفوع
- اگر یبوست شما بیش از ۲ هفته طول بکشد.
- تغییر چشمگیر اندازه، شکل و قوام مدفوع
پزشک شما ممکن است جهت تشخیص علت یبوست انجام تست‌های زیر را توصیه کند:
- آزمایش مدفوع
- آزمایش خون جهت چک کردن سطح هورمون
- تست جهت چک کردن ماهیچه‌های مقعد
- تست جهت مشاهده چگونگی خروج مواد زاید از روده بزرگ
- کولونوسکوپی جهت چک کردن وجود احتمالی انسداد در روده بزرگ.
یبوست چه ارتباطی با دیگر بیماری‌ها دارد؟
یبوست می‌تواند همراه با علائم دیگر ظاهر شود یا اینکه از نشانه‌های بیماری‌های دیگر باشد. در این بخش این موضوع را بررسی می‌کنیم که یبوست با دیگر علائم مانند مدفوع خونی یا شکم درد و معده درد نشانه چیست و چه بیماری‌هایی می‌توانند باعث یبوست شوند.
یبوست به همراه شکم درد نشانه چیست؟گاهی ممکن است این مشکل همراه با شکم درد ظاهر شود. در بیشتر مواقع جای نگرانی است. نیاز شدید به اجابت مزاج یا تجمع گاز در شکم باعث دل‌درد خفیف تا متوسط می‌شوند. اما اگر درد شکم شدید بود یا چندین روز ادامه داشت، باید به پزشک مراجعه کنید. ممکن است بیماری‌هایی مانند بیماری التهابی روده، سندروم روده تحریک‌پذیر، کم‌کاری تیروئید، اضطراب یا دیابت باعث بروز این دو مشکل شده باشند.
گاهی ممکن است به دلیل اختلالات گوارشی در این سیستم علائمی از جمله خشکی مزاج، معده درد، دل‌درد و کم‌اشتهایی ظاهر شود. معمولا افرادی که یبوست شدید دارند، در معده خود احساس پری کرده و گاهی دردی حس می‌کنند. بیماری‌هایی مانند سندروم روده تحریک‌پذیر باعث بروز این علائم می‌شوند. گاهی هم اضطراب یا بارداری این دو عارضه را ایجاد می‌کند.
ویروس کرونا بیش از هر اندام دیگری روی دستگاه تنفس تاثیر می‌گذارد. اما برخی از بیماران یبوست را به‌عنوان علائم اولیه کرونا گزارش کرده‌اند. این بیماری می‌تواند در دستگاه گوارش نیز مشکلاتی را ایجاد کند و علاوه بر این عارضه باعث حالت تهوع و درد شکم شود. همچنین برخی از داروهایی که برای درمان کرونا تجویز می‌شوند، این عارضه را ایجاد می‌کنند.
این عارضه باعث می‌شود، شخص برای اجابت مزاج به خود فشار وارد کند. زور زدن برای دفع مدفوع در طولانی‌مدت احتمال ایجاد بواسیر یا هموروئید را بالا می‌برد.
خونریزی مقعدی جز علائمی است که باید جدی گرفته شود. گاهی ممکن است علت ایجاد آن بواسیر یا هموروئید باشد. فشار به بواسیر باعث خونریزی آن می‌شود. اما در برخی مواقع هم مشکل جدی‌تر بوده و پزشک آزمایش‌هایی را برای تشخیص سرطان کولورکتال تجویز می‌کند.
گاهی اوقات زور زدن زیاد برای دفع مدفوع فشار شدیدی وارد کرده و باعث پارگی پوست اطراف مقعد می‌شود. برخی مواقع مدفوع خونی همراه با این عارضه می‌تواند نشانه بواسیر یا شقاق مقعدی باشد. اگر مقدار خون در مدفوع زیاد باشد یا مدفوع سیاه‌رنگ شود، باید به متخصص مراجعه کنید.
سندروم روده تحریک‌پذیر مشکلاتی را در دستگاه گوارش ایجاد می‌کند. این عارضه می‌تواند باعث خشکی مزاج یا اسهال مزمن و نفخ شکم شود. معمولا این بیماری را می‌توان با تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی درمان کرد.
سؤالات متداول شما
در این بخش از مطلب به سؤالات باقی‌مانده شما کاربران گرامی در مورد یبوست، عوامل ایجاد آن و دیگر مسائل مربوط به آن می‌پردازیم.
زمانی که برای درمان این مشکل به پزشک مراجعه می‌کنید، اولین سوال این است که چند بار در هفته اجابت مزاج داشته‌اید؟ معمولا افرادی که دچار این عارضه می‌شوند، کمتر از سه بار در هفته دفع مدفوع دارند. تعداد دفعات مشخصی برای مدفوع در روز نمی‌توان در نظر گرفت. برخی از افراد در روز یک یا دو بار اجابت مزاج کرده و برخی دیگر ممکن است کمتر مدفوع کنند. تعداد دفعات مدفوع به هر مقدار که است، اگر از حالت طبیعی خارج شود، می‌تواند نشانه خشکی مزاج باشد.
معمولا درد خشکی مزاج شبیه به احساس سفتی در شکم است. گاهی هم درد شدید بوده و گرفتگی در عمق روده احساس می‌شود. در برخی از افراد درد این عارضه شبیه به احساس سیری و خوردن غذای زیاد است. حتی اگر شخص چندین ساعت غذا نخورده باشد، این احساس را دارد.
در بیشتر مواقع این عارضه خطرناک نبوده و با تغییر سبک زندگی مشکل برطرف می‌شود. اما اگر این عارضه بیشتر از سه هفته ادامه داشت یا با علائم دیگری مانند درد شدید و خون در مدفوع هن میمراه بود، باید برای انجام آزمایش‌های تشخیصی به پزشک متخصص گوارش مراجعه کنید.
استرس در قسمت‌های مختلف بدن تاثیر می‌گذارد. در روده بزرگ می‌تواند باعث شود، انقباضات عضلانی کند شده و دفع مدفوع به تاخیر بیفتد.
گرما باعث می‌شود، آب بدن خارج شده و بدن بیشتر دچار کم‌آبی شود. کم‌آبی بدن از دلایل اصلی ایجاد این عارضه است. به همین دلیل در تابستان افراد بیشتر به آن مبتلا می‌شوند.
برخی از مواد غذایی کمک می‌کنند تا مدفوع نرم شده و راحت‌تر دفع شود. گلابی، آلو و سیب میوه‌های هستند که تاثیر خوبی در درمان این مشکل دارند. اگر آنها را با پوست بخورید، مقدار فیبر بیشتر می‌شود. توت، توت‌فرنگی، تمشک و شاه‌توت جز میان وعده‌هایی هستند که فیبر بالایی دارند. از مواد غذایی مفید دیگر می‌توان به میوه خشک شده، ذرت بوداده، حبوبات، کلم بروکلی، انواع سوپ و غلات کامل اشاره کرد.
اگر دچار این عارضه هستید، باید در مصرف مواد غذایی دقت بالایی داشته باشید. برخی از غذاها مانند لبنیات، غذاهای سرخ‌شده، آرد سفید، چای و برنج یبس کننده بوده و باید برای نرم شدن مدفوع مصرف آنها را به حداقل برسانید.
موز به دلیل دارابودن فیبر زیاد برای درمان این عارضه بسیار مفید است. دقت داشته باشید که حتما موز رسیده مصرف کنید. موز رسیده مشکلات روده را برطرف کرده و به دفع مواد زائد از روده کمک می‌کند.
یکی از راه‌هایی که می‌توان به سلامت روده کمک کرد و احتمال یبوست را کاهش داد، خوردن غذاهای پر فیبر است. مواد غذایی مانند میوه، سبزیجات، حبوبات، غلات کامل و سبوس جز غذاهای پرفیبری هستند که متخصصان تغذیه تاکید می‌کنند در رژیم غذایی گنجانده شوند.
خرما به دلیل داشتن فیبر زیاد به‌عنوان یک ملین عمل می‌کند و روی حرکات منظم روده تاثیر دارد. در یک مطالعه روی 21 نفر مشخص شد، افرادی که در روز چند عدد خرما مصرف کرده بودند، مشخص شد که یبوست کاهش پیدا کرده است.
برای درمان یبوست به کدام دکتر مراجعه کنیم؟
اگر دچار یبوست شدید هستید یا پس از مدتی با درمان‌های خانگی مشکل شما حل نمی‌شود، باید به متخصص گوارش مراجعه کنید. پزشک باتوجه‌به تعداد دفعات اجابت مزاج و علائم دیگر مشکل شما را تشخیص می‌دهد. گاهی لازم است آزمایش‌های تشخیصی مانند آزمایش مدفوع انجام شود. در نهایت داروی مناسب باتوجه‌به بیماری شما تجویز می‌شود.
برای پیداکردن بهترین متخصص گوارش می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/4059-constipation
https://www.healthline.com/health/constipation#takeaway
https://www.medicalnewstoday.com/articles/150322
https://www.webmd.com/digestive-disorders/digestive-diseases-constipation#2
2 پاسخ
سلام ببخشید بچه خواهرمن 4 سالشه، یبوست داره بعد 4 روز میکنه
الان چیکار کنیم ؟!
سلام دوست عزیز
یبوست در این سنین باید هر چه سریعتر درمان بشه و چون کودک هستند حتما باید متخصص گوارش داروی مناسب سن رو به ایشون تجویز کنه. مواد غذایی مسهل میتونه استفاده کنه. از این لینک نوبت متخصص گوارش کودکان رو بگیرید.
متخصص گوارش کودکان