فهرست مطالب
یائسگی زودرس به توقف عملکرد تخمدانها پیش از چهل سالگی گفته میشود و بسیاری از زنان بدون اینکه بدانند، با نشانههای آن روبهرو میشوند. این وضعیت معمولاً با تغییرات واضحی در چرخه قاعدگی، خلقوخو و علائم جسمی خودش را نشان میدهد و اگر به موقع تشخیص داده شود، قابل کنترل است. آگاهی از علائم یائسگی زودرس کمک میکند قبل از اینکه عوارضی مثل کاهش توده استخوانی یا مشکلات باروری ایجاد شود، درمان آغاز شود. در این مقاله از دکترتو میخواهیم به طور مفصل به بررسی علائم یائسگی زودرس بپردازیم.
یائسگی زودرس چه علائم شاخصی دارد؟
یائسگی زودرس معمولاً با مجموعهای از تغییرات تدریجی اما قابلتوجه در بدن جسمی و هورمونی شروع میشود؛ از بینظمی پریود گرفته تا گرگرفتگی، نوسان خلق و تغییرات جنسی. در ادامه، هرکدام از نشانه های یائسگی زودرس را دقیقتر و انسانیتر توضیح میدهیم تا بهتر تشخیص داده شوند.
- اختلال یا قطع قاعدگی بیشتر از ۳ یا ۴ ماه
- گرگرفتگی و تعریق شبانه در کمتر از چهل سالگی
- خشکی واژن، کاهش میل جنسی و درد حین رابطه
- نوسان خلق، اضطراب و اختلال خواب در سن پایین
- سردرد، مه ذهنی و خستگی غیرعادی
متن انگلیسی:
به نقل از سایت yalemedicine
In the United States, the average age of menopause is 51. Menopause between ages 40 and 45 is considered “early menopause,” and before 40 is called “premature menopause.” About 5% of women experience early menopause, and roughly 1% of women go through premature menopause.
ترجمه فارسی:
در آمریکا میانگین سن یائسگی حدود ۵۱ سال است. اگر یائسگی بین ۴۰ تا ۴۵ سال اتفاق بیفتد به آن یائسگی زودرس میگویند و اگر قبل از ۴۰ سال رخ دهد یائسگی زودهنگام محسوب میشود. تقریباً ۵ درصد زنان دچار یائسگی زودرس و حدود ۱ درصد آنها یائسگی قبل از ۴۰ سال را تجربه میکنند.
۱. اختلال یا قطع قاعدگی بیشتر از ۳ یا ۴ ماه
اولین و مهمترین نشانه یائسگی زودرس، بههم خوردن واضح چرخه قاعدگی است؛ پریود نامنظم که دیر میآید، طولانی یا کوتاه میشود یا حتی چند ماه کاملاً قطع میشود و اگر زیر ۴۰ سال رخ دهد، نیاز به بررسی دقیق دارد.
وقتی این وضعیت بیش از ۳ تا ۴ ماه ادامه پیدا کند و علتهایی مثل استرس، تیروئید یا پرولاکتین هم مطرح نباشد، احتمال کاهش زودرس استروژن و شروع یائسگی زودرس بالا است، بهخصوص اگر بینظمیها مداوم و طولانی شوند.
۲. گرگرفتگی و تعریق شبانه در کمتر از ۴۰ سالگی
گرگرفتگی اگر قبل از چهل سالگی رخ دهد، دیگر یک نوسان ساده هورمونی نیست. این علائم اختصاصی نیستند و میتوانند علتهای دیگری هم داشته باشند. داغی ناگهانی، تعریق شبانه و سرخ شدن بدن بهدلیل کاهش استروژن و گیج شدن مرکز تنظیم حرارت اتفاق میافتد و معمولاً شدت بیشتری هم دارد.
وقتی این گرگرفتگیها بدون دلیل مشخص و همراه با پریود نامنظم تکرار شوند، احتمال یائسگی زودرس بسیار بالا میرود.
علائمی داری که فکر میکنی یائسگیت شروع شده؟
برای ارزیابی فوری نوبت بگیر.
۳. خشکی واژن، کاهش میل جنسی و درد حین رابطه
استروژن یکی از مهمترین هورمونهایی است که رطوبت، انعطاف و سلامت بافت واژن را حفظ میکند. کاهش زودرس این هورمون باعث میشود بافتهای واژن خشکتر شوند و حتی برخی زنان سوزش و درد هنگام رابطه را تجربه کنند. علامت خشکی واژن معمولاً آهسته شروع میشود.
شاید ابتدا فقط حس خشک بودن یا کمی ناراحتی ایجاد شود؛ اما با گذشت زمان ممکن است رابطه جنسی دردناک شود و میل جنسی کاهش پیدا کند.
همه این موارد با تغییرات هورمونی ارتباط مستقیم دارند. برای بسیاری از زنان، این بخش از علائم آزاردهندهتر از بقیه است، چون روی کیفیت رابطه و اعتماد به نفس تأثیر میگذارد. مهمترین نکته این است که این نشانه هم قابل مدیریت است و هم یکی از علائم مهم یائسگی زودرس محسوب میشود.
۴. نوسان خلق، اضطراب و اختلال خواب در سن پایین
وقتی فعالیت تخمدانها کاهش مییابد، بدن فقط از نظر جسمی تحتتأثیر قرار نمیگیرد؛ روان هم واکنش نشان میدهد. بسیاری از زنان تغییرات خلقی مشابه PMS اما شدیدتر را تجربه میکنند. گریههای بیدلیل، اضطراب ناگهانی، بیقراری یا حتی بیحوصلگی و بیانرژی بودن ممکن است بدون هیچ دلیل مشخصی رخ دهد.
اختلال خواب هم از همان نتایج کاهش استروژن و البته گرگرفتگی شبانه است. بعضیها بیخوابی میگیرند، بعضی دیگر زود بیدار میشوند و برخی خواب عمیقشان کم میشود.
این اختلالات اگر در کمتر از ۴۰ سالگی رخ دهد، حتماً باید جدی گرفته شود. ترکیب این تغییرات روانی با بینظمی قاعدگی، تصویری بسیار واضح از یائسگی زودرس به پزشک میدهد؛ اما بسیاری از زنان ابتدا فکر میکنند افسردگی یا استرس دارند. تشخیص درست، قدم اول درمان درست است.
۴.۸ (۲۱۱۳ نظر)۴.۱ (۲۲۸۶ نظر)۴.۸ (۱۸۹۴ نظر)۵ (۱۶۷۷ نظر)۴.۱ (۱۸۴۷ نظر)۴ (۱۲۴۴ نظر)۵. سردرد، مه ذهنی و خستگی غیرعادی
یکی دیگر از علائم خیلی رایج اما نادیدهگرفتهشده، سردردهای مکرر و مهذهنی است؛ یعنی حالت گیجی، فراموشکاری و سخت شدن تمرکز. خیلیها فکر میکنند این نشانهها بهخاطر کار زیاد یا کمخوابی است، اما تغییرات هورمونی شدید میتواند همین اثرات را روی مغز بگذارد.
مه مغزی معمولاً به شکل سخت شدن تصمیمگیریهای ساده، فراموش کردن کارهای روزمره و کاهش واضح تمرکز دیده میشود. این علامت برای زنانی که زیر ۴۰ سال هستند، نگرانکنندهتر است.
در کنار اینها، خستگی غیرعادی و مداوم هم دیده میشود؛ خستگیای که با استراحت معمولی بهتر نمیشود. این مجموعه علائم وقتی همراه با بینظمی قاعدگی یا گرگرفتگی باشد، احتمال یائسگی زودرس را بالا میبرد.
| علائم | علت بروز |
|---|---|
| بینظمی یا قطع قاعدگی بیش از ۳–۴ ماه | کاهش زودرس استروژن و افت عملکرد تخمدانها |
| گرگرفتگی و تعریق شبانه زیر ۴۰ سال | کاهش استروژن و اختلال در تنظیم دمای بدن |
| خشکی واژن و درد حین رابطه | کمبود استروژن و کاهش رطوبت و انعطاف بافت واژن |
| کاهش میل جنسی | تغییرات هورمونی ناشی از افت استروژن |
| نوسان خلق، اضطراب و بیحوصلگی | تأثیر کاهش هورمونهای تخمدانی بر سیستم عصبی |
| اختلال خواب و بیخوابی | گرگرفتگی شبانه و افت استروژن |
| سردردهای مکرر | تغییرات هورمونی و تأثیر آن بر مغز |
| مهذهنی و کاهش تمرکز | نوسانات شدید هورمونی و اثر مستقیم بر عملکرد شناختی |
| خستگی غیرعادی و مداوم | افت هورمونی و کاهش انرژی عمومی بدن |
علائم یائسگی زودرس که زنگ خطر هستند
برخی علائم یائسگی، هشدار جدیتری دارند و نشان میدهند که وضعیت هورمونی بدن بر بخشهای مهمتری تأثیر گذاشته است. یکی از مهمترین اینها کاهش توده استخوانی زودرس است. کاهش استروژن باعث سریعتر شدن روند پوکی استخوان میشود؛ بهخصوص در زنانی که یائسگیشان قبل از ۴۰ سالگی شروع میشود.
علامت هشداردهنده دیگر، گرگرفتگی شدید و پایدار است؛ گرگرفتگیای که فعالیت روزمره را مختل میکند و حتی با تغییر سبک زندگی هم کمتر نمیشود. این نوع گرگرفتگی نشاندهنده نوسان شدید هورمونها است. و مورد مهم سوم، ناباروری یا کاهش واضح قدرت باروری است. اگر بارداری برای مدت طولانی اتفاق نیفتد و همزمان بینظمی قاعدگی دیده شود، لازم است سریعتر بررسیهای هورمونی انجام شود.
علائم یائسگی زودرس در سونوگرافی
در سونوگرافی علائم واضحی وجود دارد که احتمال یائسگی زودرس را تقویت میکند. یکی از مهمترین نشانهها کاهش تعداد فولیکولهای تخمدان است. تخمدانها کوچکتر به نظر میرسند و تعداد فولیکولهای قابل رشد کمتر از حد معمول است. پزشک معمولاً حجم تخمدان را هم بررسی میکند.
در یائسگی زودرس، حجم تخمدانها کمتر میشود و الگوی بافتیشان تغییر میکند. این تغییرات همراه با آزمایشهای هورمونی تشخیص را دقیقتر میکند. سونوگرافی تنهایی تشخیص قطعی نمیدهد، اما وقتی با علائم بالینی مثل قطع قاعدگی یا گرگرفتگی همراه میشود، یکی از ابزارهای بسیار مهم تشخیصی است.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت themedicalchambers
Pelvic ultrasound scans, particularly 3D scans, can play a crucial role in diagnosing early menopause, Additionally, if you want to have a child, or have been trying to conceive unsuccessfully, these scans can help to pinpoint the issues regarding fertility, and be the first step to unlocking more effective ways to .
ترجمه فارسی:
سونوگرافی لگن، بهویژه اسکنهای سهبعدی، نقش مهمی در تشخیص یائسگی زودرس دارد. اگر قصد بارداری دارید یا مدتی است که موفق به بارداری نشدهاید، این اسکنها میتوانند مشکلات باروری را مشخص کنند و اولین قدم برای پیدا کردن راههای مؤثرتر برای بارداری باشند.
میخوای با سونوگرافی یائسگیت تشخیص داده بشه؟ مشاوره بگیر.
تشخیص افتراقی علائم یائسگی زودرس از سایر علل در سن پایین
خیلی مهم است که قبل از تشخیص یائسگی زودرس، سایر بیماریهایی که علائم مشابه دارند بررسی شوند. اولین احتمال، بارداری است؛ قطع یا بینظمی قاعدگی همیشه ابتدا باید از این جهت بررسی شود. علت مهم بعدی، پرولاکتین بالا است. این هورمون میتواند پریود را قطع کند و علائمی شبیه یائسگی ایجاد کند.
اختلالات تیروئیدی هم معمولاً با بینظمی قاعدگی، خستگی و نوسان خلقی خودشان را نشان میدهند. و البته PCOS یا همان تنبلی تخمدان که میتواند چرخه قاعدگی را کاملاً نامنظم کند، اما برخلاف یائسگی زودرس، فولیکولها معمولاً زیاد هستند. استرس شدید هم میتواند چند ماه قاعدگی را قطع کند. همینها ضرورت بررسی دقیق را ثابت میکند.
نتیجه گیری
یائسگی زودرس تجربه آسانی نیست، اما آگاهی داشتن از نشانههای آن کمک میکند زودتر تشخیص داده شود و روند درمان شروع شود. با اینکه این وضعیت میتواند روی باروری، پوست، خلق و استخوانها تأثیر بگذارد، اما کنترل و درمانپذیر است. هر علامتی مانند علائم یائسگی زودرس که با بدن معمول سازگار نیست، ارزش بررسی دارد و بهتر است بدین منظور با یک متخصص زنان مشورت کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!