فهرست مطالب
- اختلال هورمونی چه علائم یا نشانه هایی را ایجاد می کند؟
- علائم و نشانه های اختصاصی اختلال هورمونی در خانم ها
- علائم و نشانه های اختصاصی اختلال هورمونی در مردان
- علائم و نشانه های اختصاصی بهم خوردن تعادل هورمونی در کودکان
- شایع ترین دلایل اختلال هورمونی
- نحوه ی تشخیص عدم تعادل هورمونی
- درمان اختلالات هورمونی
- راهنمای مراجعه به فوق تخصص غدد و متابولیسم
هورمون ها، مواد شیمیایی قدرتمندی هستند که توسط غدد درون ریز تولید می شوند. هورمون ها در جریان خون حرکت می کنند و به بافت ها و اندام های مختلف دستور می دهند که چه کاری انجام دهند. هورمون ها به کنترل بسیاری از فرایندهای اصلی بدن از جمله متابولیسم و تولید مثل کمک می کنند. در صورت بهم خوردن تعادل هورمونی، مقدار یک هورمون خاص نسبت به مقدار طبیعی کاهش یا افزایش می یابد. عدم تعادل هورمونی موضوع بسیار مهمی است که باید در اسرع وقت تشخیص داده شود و مورد درمان قرار گیرد. در مقاله پیش رو با علائم و نشانه های اختلالات هورمونی یا عدم تعادل هورمونی آشنا خواهید شد. اگر به هر دلیلی فکر می کنید که باید از نظر هورمونی تست شوید، به دکتر داخلی یا فوق تخصص غدد مراجعه نمایید.
در دکترتو میتوانید با بهترین پزشکان متخصص غدد در شهر خود آشنا شوید، با آنها به صورت تلفنی یا آنلاین مشورت کنید و همچنین برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.
اختلال هورمونی چه علائم یا نشانه هایی را ایجاد می کند؟
هورمون ها نقش اساسی در سلامت دارند. در نتیجه، طیف وسیعی از علائم یا نشانه ها وجود دارد که می تواند نشان دهنده ی عدم تعادل هورمونی باشند. تقریبا همه افراد حداقل ۱ یا۲ دوره، عدم تعادل هورمونی را در طول زندگی خود تجربه می کنند. عدم تعادل هورمونی در دوران بلوغ، قاعدگی و بارداری بیشتر دیده می شود. اما برخی افراد دچار اختلالات هورمونی مداوم می شوند.
علائم شایع اختلال هورمونی
علائم شایع عدم تعادل هورمونی که به طور کلی زنان و مردان را تحت تاثیر قرار می دهند، عبارتند از:
- افزایش وزن
- وجود یک توده ی چربی بین شانه ها
- کاهش وزن غیر قابل توضیح و ناگهانی
- خستگی
- ضعف عضلانی
- درد، حساسیت و سفتی عضلانی
- درد، سفتی یا تورم در مفاصل
- افزایش یا کاهش ضربان قلب
- تعریق
- افزایش حساسیت به سرما یا گرما
- یبوست
- اسهال
- تکرر ادرار
- تشنگی
- افزایش اشتها
- کاهش میل جنسی
- افسردگی
- عصبی بودن، اضطراب یا تحریک پذیری
- تاری دید
- ناباروری
- نازک شدن مو یا موهای ریز و شکننده
- خشکی پوست
- پف کردن صورت
- گرد شدن صورت
- ضایعات بنفش یا صورتی روی پوست
نکته ی مهم: به خاطر داشته باشید که این علائم غیر اختصاصی هستند و داشتن آنها لزوما به معنای عدم تعادل هورمونی نیست.
اختلالات هورمونی علائم گسترده ای از تکرر ادرار، ضعف، کاهش میل جنسی و یا افزایش اشتها دارد. اما داشتن این علائم الزاما به معنای عدم تعادل هورمونی نیست.
علائم و نشانه های اختصاصی اختلال هورمونی در خانم ها
شایع ترین علامت عدم تعادل هورمونی در زنان در سنین باروری، سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) است. علائم عدم تعادل هورمونی زنان که بلوغ، بارداری، شیر دادن و یائسگی را تحت تاثیر قرار می دهند، شامل موارد زیر هستند:
- پریودی نامنظم
- افزایش خونریزی در پریودی
- توقف پریودی
- پریودی مکرر
- هیرسوتیسم یا رشد موهای زائد روی صورت، چانه یا سایر قسمت های بدن
- آکنه در صورت، قفسه ی سینه یا قسمت فوقانی کمر
- ریزش مو
- تیره شدن پوست، به ویژه در امتداد چین و چروک های گردن، کشاله ی ران و زیر پستان ها
- ضایعات پوستی
- خشکی واژن
- آتروفی واژن
- درد در هنگام رابطه ی جنسی
- عرق شبانه
- سردرد
علائم و نشانه های اختصاصی اختلال هورمونی در مردان
تستوسترون نقش مهمی در رشد مردان دارد. تولید ناکافی تستوسترون موجب بهم خوردن تعادل هورمونی می شود که می تواند علائم زیر را ایجاد کند:
- ژنیکوماستی یا رشد بافت پستان در مردان
- حساسیت پستان
- اختلال نعوظ
- کاهش رشد موهای ریش
- رشد موهای زائد بدن
- از دست دادن توده ی عضلانی
- از دست دادن توده ی استخوانی
- مشکل در تمرکز
- گرگرفتگی.
در دکترتو میتوانید با بهترین پزشکان متخصص غدد در شهر خود آشنا شوید، با آنها به صورت تلفنی یا آنلاین مشورت کنید و همچنین برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.
علائم و نشانه های اختصاصی بهم خوردن تعادل هورمونی در کودکان
تولید هورمون های جنسی در دختران و پسران از زمان بلوغ، شروع می شود. بسیاری از کودکانی که دچار تاخیر در بلوغ می شوند، شرایطی به نام هیپوگنادیسم را تجربه می کنند.
پسران مبتلا به هیپوگنادیسم ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:
- عدم رشد توده ی عضلانی
- بم نشدن صدا
- کاهش رشد موی بدن
- رشد نامتعادل آلت تناسلی و بیضه
- رشد بیش از حد بازوها و پاها در مقایسه با تنه
- ژنیکوماستی
دختران مبتلا به هیپوگنادیسم ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:
- شروع نشدن قاعدگی
- عدم رشد بافت پستان
- کاهش سرعت رشد.
شایع ترین دلایل اختلال هورمونی
دلایل زیادی برای بهم خوردن تعادل هورمونی وجود دارد. با توجه به این که کدام هورمون یا غده، تحت تاثیر قرار گرفته اند، علائم می تواند متفاوت باشد. دلایل شایع عدم تعادل هورمونی عبارتند از:
- هورمون درمانی
- داروها
- درمان های سرطان مانند شیمی درمانی
- سو استفاده از داروهای استروئید آنابولیک
- تومورها، چه بدخیم و چه خوش خیم
- تومورهای هیپوفیز
- اختلالات اشتها
- استرس
- آسیب یا ضربه
- دیابت
- کم کاری تیروئید یا پرکاری تیروئید
- عملکرد بیش از حد گره های تیروئیدی
- تیروئیدیت
- هیپوگنادیسم
- سندرم کوشینگ، یا سطح بالای کورتیزول
- هیپرپلازی مادرزادی غده ی آدرنال که باعث کاهش سطح کورتیزول و آلدوسترون می شود
- بیماری آدیسون
- کمبود ید (گواتر)
- یائسگی
- نارسایی اولیه ی تخمدان که به آن یائسگی زودرس نیز گفته می شود
- بارداری
- کیست تخمدان
- شیر دادن
- سندروم تخمدان پلی کیستیک
- داروهای هورمونی مانند قرص های جلوگیری از بارداری: قرص ال دی، قرص اورژانسی و …
نحوه ی تشخیص عدم تعادل هورمونی
تشخیص بهم خوردن تعادل هورمونی با آزمایش هورمونی، که سطح هورمون های مختلف را اندازه گیری می کند قابل تشخیص است. علاوه بر آزمایش هورمونی، معاینه ی بدنی و آزمایش های دیگری مانند آزمایش خون، سونوگرافی، سی تی اسکن، ام آر آی و نمونه برداری نیز قادر به تشخیص اختلال در غدد درون ریز هستند.
درمان اختلالات هورمونی
درمان عدم تعادل هورمونی به علت ایجاد آن بستگی دارد. برخی از گزینه های معمول درمانی را بررسی می کنیم:
استروژن درمانی:
اگر گرگرفتگی یا سایر علائم ناخوشایند یائسگی را تجربه کردید، پزشک ممکن است دوز کم استروژن را تجویز کند.
استروژن واژینال:
اگر در حین رابطه ی جنسی دچار خشکی واژن یا درد شوید، ممکن است لازم باشد از کرم یا قرص استروژن استفاده کنید.
کنترل بارداری هورمونی:
روش های هورمونی کنترل بارداری می توانند به تنظیم چرخه ی قاعدگی کمک کنند، همچنین به بهبود آکنه و کاهش موهای زائد صورت و بدن نیز کمک می کنند.
داروهای ضد آندروژن:
آندروژن ها هورمون های جنسی مردانه هستند که در زنان و مردان تولید می شوند. ممکن است لازم باشد زنان با سطح آندروژن بالا، داروهایی را مصرف کنند که اثرات آندروژن ها را مسدود می کند.
تستوسترون درمانی:
مکمل های تستوسترون می توانند علائم کاهش تستوسترون در مردان را درمان کنند. در نوجوانان دارای تاخیر بلوغ، شروع بلوغ را تحریک می کند.
درمان تیروئید:
اگر به کم کاری تیروئید مبتلا هستید، هورمون مصنوعی تیروئید با نام لووتیروکسین می تواند سطح هورمون های تیروئیدی را به تعادل برساند. برای درمان پرکاری تیروئید نیز می توان از متی مازول کمک گرفت.
متفورمین:
متفورمین داروی کنترل کننده ی قند خون است که در درمان دیابت مورد استفاده قرار می گیرد و می تواند به درمان برخی از زنان مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک نیز کمک کند.
کاهش وزن:
هورمون ها نقشی اساسی در متابولیسم و توانایی بدن در استفاده از انرژی دارند. اختلالات هورمونی، مانند سندرم کوشینگ، کم کاری تیروئید و یائسگی می توانند باعث اضافه وزن یا چاقی شوند. تنها راه درمان افزایش وزن ناشی از اختلال هورمونی، درمان بیماری زمینه ای است.
تغییر در سبک زندگی:
- لاغر شدن و کاهش وزن به خانم ها در منظم تر شدن قاعدگی و افزایش احتمال بارداری کمک می کند. کاهش وزن در مردان ممکن است به بهبود عملکرد نعوظ نیز کمک کند.
- رژیم غذایی متعادل، بخش مهمی از سلامت کلی است.
- برای کاهش حساسیت واژن، از روغن یا مرطوب کننده های فاقد پارابن، گلیسیرین و روغن استفاده کنید.
- سعی کنید از مواجهه با مواردی که معمولا گرگرفتگی را تحریک می کنند، مانند دمای بالای محیط، غذاهای پرادویه یا نوشیدنی های گرم، خودداری کنید.
- اگر موهای زائد صورت یا بدن شما را آزرده می کند، می توانید از کرم های موبر یا لیزر موهای زائد کمک بگیرید.
- ورزش منظم را در برنامه ی روزانه ی خود قرار دهید.
در دکترتو میتوانید با بهترین پزشکان متخصص غدد در شهر خود آشنا شوید، با آنها به صورت تلفنی یا آنلاین مشورت کنید و همچنین برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.
راهنمای مراجعه به فوق تخصص غدد و متابولیسم
متخصصین داخلی بهترین گزینه برای درمان مشکلات مربوط به غدد هستند. در این، اگر مشکل هورمونی دارید، فوق تخصص عدد و متاتبولیسم پزشکی است که باید به او مراجعه کنید.
دکترتو بستر مشاوره تلفنی با دکتر غدد را فراهم کرده است. کافی است که همین حالا اقدام نمایید و با تشخیص زودهنگام جلوی آسیب های جدی را بگیرید.
دکترتو مراقب شماست.
سلام من دور گردنم بین سینه هاو زیر سینم تیرگی دارم وسراسربدنم موهای زاعد دارم پریودمم خیلی نامظمه.
سلام، تیرگی پوست در نواحی گردن و زیر سینهها همراه با موهای زائد و پریود نامنظم میتواند نشانهی مشکلات هورمونی مثل سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS) یا مقاومت به انسولین باشد. بهتر است به پزشک متخصص زنان یا غدد مراجعه کنید تا با انجام آزمایشهای لازم علت دقیق مشخص و درمان مناسب آغاز شود.
متخصص زنان و زایمان
سلام من دور گردنم بین سینه هاو زیر سینم تیرگی دارم وسراسربدنم موهای زاعد دارم پریودمم خیلی نامظمه
من دارو دوفامد ۱۰ استفاده میکردم ده شب با اوزیل قطع کردم بدن درد دارم مخصوصا پا درد سر معده درد. جوش قرمز روسینه گلو قرمز
نسترن عزیز
ممکن است علائم شما ناشی از قطع ناگهانی داروها باشد، به خصوص اگر داروهای شما مانند دوفامد و اوزیل تأثیرات قابل توجهی بر سیستم عصبی و یا عملکرد بدن شما داشتند. بدن درد، پا درد، سر درد، معده درد، جوشهای قرمز و گلودرد میتواند به عنوان علائم ترک دارو یا واکنش به تغییرات دارویی باشد. پیشنهاد میشود که با پزشک خود مشورت کنید تا علائم شما به درستی ارزیابی شده و درمان مناسب برای کاهش عوارض یا بازگشت به روند درمانی شما تجویز شود. قطع دارو باید تحت نظر پزشک و به تدریج انجام گیرد تا از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری شود.
من دارو دوفامد ۱۰ استفاده میکردم ده شب با اوزیل قطع کردم بدن درد دارم مخصوصا پا درد سر معده درد. جوش قرمز روسینه گلو قرمز تنبلی تخم دان دارم با عادت ماهانه نامنظم
آیا داروی گیاهی ویتاگنوس برای درمان عدم تعادل مفید است ؟
سلام
معمولا تاثیری بطور مستقیم ندارد
ویتاگرنوس از گیاهانی است که به طور سنتی برای تنظیم هورمونها و درمان مشکلات مرتبط با عدم تعادل هورمونی، مانند اختلالات قاعدگی و علائم پیش از قاعدگی (PMS) استفاده میشود. این گیاه به افزایش سطح پروژسترون و متعادل کردن سطح استروژن کمک میکند. به رغم فواید بالقوهاش، توصیه میشود قبل از شروع مصرف ویتاگرنوس، با پزشک مشورت کنید تا از مناسب بودن آن برای شرایط خاص خود اطمینان حاصل کنید.
سلام من آزمایش گرفتم هورمونهای زنانه و مردانه هم قاطی شده باید چ دارویی استفاده کنم تا بهبود پیدا کنم
سلام،
نیاز به اطلاعات دقیقتری از شما داریم
ولی در صورتی که نتایج آزمایش نشاندهنده عدم تعادل هورمونی بین هورمونهای زنانه و مردانه باشد، ابتدا باید علت دقیق این اختلال مشخص شود. عدم تعادل هورمونی ممکن است ناشی از مشکلات مختلفی مانند سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS)، اختلالات غده تیروئید، یا مشکلات غدد فوق کلیوی باشد. برای درمان، پزشک معمولاً بر اساس نتایج آزمایشات و علائم شما، داروهای هورمونی مانند قرصهای ضد بارداری یا آنتیآندروژنها تجویز میکند. با این حال، برای تعیین داروی مناسب و دوز آن، باید به پزشک مراجعه کنید و مشاوره تخصصی دریافت کنید.
با سلام.من یک سالی میشه دهان و زبانم آفت میزنه به شدت دردناکه.خیلی اذیت میشم.حتی روی زبونم و ته حلقم هم هست.این مشکلات دوهفته قبل پریود هم شدیدتر میشه.زیر چونه و بعصی قسمتای دیگه بدنم هم موهای زائد دارم.ممنون میشم راهنماییم کنید
سلام! آفتهای دهانی مکرر و دردناک میتواند نشانهای از مشکلات مختلفی مثل کمبود ویتامینها (به ویژه ویتامین B12 یا آهن)، استرس، اختلالات هورمونی یا حتی بیماریهای خودایمنی باشد. چون مشکلات شما در زمان پریود تشدید میشود، احتمالاً به تغییرات هورمونی مربوط باشد. موهای زائد نیز ممکن است به عدم تعادل هورمونی (مثلاً پلیکیستیک تخمدان) مرتبط باشد. پیشنهاد میکنم با پزشک متخصص داخلی یا متخصص پوست و مو مشورت کنید تا علت دقیق بررسی و درمان مناسب انجام شود.
متخصص پوست و مو
سلام وقت بخیر
من یک تار مو ضخیم در چانه داشتم الان به چندین تار افزایش یافته و اینکه نسبت به سنم موی سفید زیادی دارم
لیزر رفتم وبعد گذشت چندین جلسه جواب خوبی نگرفتم آیا مشکل هورمونی دارم؟
سلام! افزایش موی ضخیم در چانه و موی سفید میتواند تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند تغییرات هورمونی، ژنتیک یا مشکلات تیروئید باشد. چون لیزر نتایج مطلوبی نداشته، ممکن است نیاز به ارزیابی هورمونی توسط پزشک متخصص غدد یا پوست داشته باشید. بررسی تستهای هورمونی مانند سطح آندروژنها یا تیروئید میتواند کمککننده باشد. پیشنهاد میکنم برای تشخیص دقیقتر به پزشک متخصص مراجعه کنید.
متخصص پوست و مو
سلام من ۳۰سالمه متاهلم بچه ندارم قصدبارداری دارم یمدت طولانی درگیر استرس و اضطراب بودم چندوقتیه تحت درمانم برای پلی کیستیک ارمایش هورمونیم نرمال بود اندروژنم توازمایش بالای ۳بود ک باقرص الان نرمال شده مشکلی ک الان اذیت میکنه یکساله ترشح شیر دارم وقتی قرص هورمونی خوردم کمترشدولی قطع نشد الان ک قطع کردم مجدد زیادشده پرولاکتینم بالانیست ریزش موهام شدیده و خشکن موهام میتونه ازچی باشه نگرانم خسته شدم ازین موضوع
سلام! ترشح شیر غیرطبیعی میتواند به علت اختلالات هورمونی، استرس، یا مشکلات دیگر باشد. با توجه به اینکه پرولاکتین شما نرمال است، این ترشح ممکن است به علت تغییرات هورمونی ناشی از استرس یا تغییرات در درمان هورمونی شما باشد. همچنین، ریزش و خشکی موها میتواند ناشی از استرس، مشکلات هورمونی، یا اثرات جانبی داروها باشد. پیشنهاد میکنم به پزشک متخصص غدد یا متخصص زنان مراجعه کنید تا علت دقیق این مشکلات بررسی شده و درمان مناسب برای شما تجویز شود.
متخصص زنان و زایمان
سلام من ۱۵ سالمه دخترم دوماهه که پریودم الان تقریبا یک ساله که دارم پریود میشم و از اولش نامنظم بود هر دفعه مثلا ۷ روز ۲۰ روز یا۱۰ روز بود بعضی روزا لکه بینی دارم و جدیداً لخته هم زیاده
و جدیداً ترشحم هم قرمز صورتیه
ممکنه عفونت داشته باشم؟
و اینکه صورتم پر جوشه دکتر هم نمیتونم برم میشه یه راهکاری بدین؟
دل درد اینا هم ندارم یا خیلی کم. کمی هم کمرم درد میاد
سلام! با توجه به اینکه شما ۱۵ ساله هستید و هنوز در حال تجربه سیکلهای قاعدگیتان هستید، طبیعی است که پریودهایتان به طور نامنظم باشد، زیرا بدن شما هنوز در حال تنظیم هورمونها و تکامل سیستم تولید مثل است. لکهبینی، لخته شدن خون و تغییر رنگ ترشحات به رنگ قرمز یا صورتی نیز میتواند به دلیل تغییرات هورمونی و تحولات دوران نوجوانی باشد. البته در صورتی که این علائم ادامه پیدا کنند یا به تدریج شدیدتر شوند، احتمال وجود عفونت یا مشکلات دیگری مانند اختلالات هورمونی وجود دارد که بهتر است توسط پزشک بررسی شود.
برای جوشهای صورت، مصرف آب زیاد و رعایت بهداشت پوست کمککننده است. میتوانید از محصولات غیرتحریکی برای شستشوی صورت استفاده کنید و از دست زدن زیاد به صورت خود خودداری کنید. همچنین استفاده از محصولات متناسب با پوست و مراجعه به داروخانه برای مشاوره میتواند مفید باشد.
متخصص زنان و زایمان