فهرست مطالب
دیورتیکولیت بیماری است که زمانی ایجاد میشود که کیسههای کوچک و برآمدهای به نام دیورتیکول که معمولاً طی سالها در دیواره روده بزرگ (کولون) بهویژه در بخش سیگموئید به وجود میآیند ملتهب یا عفونی میشوند. دیورتیکولیت میتواند از یک التهاب خفیف تا عوارض جدی مانند آبسه، پرفوراسیون روده یا خونریزی شدید پیشروی کند. این مقاله دکترتو با هدف پاسخ دقیق به پرسش دیورتیکولیت چیست، بررسی علائم، عوامل خطر، روشهای تشخیص و درمانهای روز دنیا تدوین شده است تا بیماران بتوانند با آگاهی کامل بیماری خود را مدیریت کنند. با ما همراه باشید.
بیماری دیورتیکولیت چگونه است؟
بیماری دیورتیکولیت یکی از بیماری های التهابی روده است. این بیماری معمولاً در افرادی بروز میکند که دچار بیماری دیورتیکولار (یعنی وجود کیسههای کوچک در دیواره روده) هستند. هنگامی که یکی از این کیسهها دچار عفونت یا آسیب شود، التهاب و درد شدیدی در ناحیه شکم ایجاد میکند. رایجترین علامت دیورتیکولیت، درد در قسمت پایین سمت چپ شکم است که بهطور ناگهانی و شدید آغاز شده یا بهمرور زمان افزایش مییابد.
در برخی موارد، این درد با علائمی مانند تب، تهوع، نفخ، یبوست یا تغییر در حرکات روده همراه است و شدت آن در طول روز متغیر خواهد بود. دیورتیکولیت بهطور بالینی به دو گروه بدون عارضه و با عارضه تقسیم میشود و اکثر موارد هرگز به آبسه، سوراخ شدن روده یا پریتونیت چرکی/مدفوعی نمیرسند؛ تنها حدود ۱۵٪ دچار عوارض میشوند.
انواع دیورتیکولیت
بیماری دیورتیکولیت بر اساس شدت التهاب و نوع درگیری بافتها به چند نوع تقسیم میشود. شدت و نوع آن تعیینکننده روش درمان است و معمولاً نیاز به ارزیابی دقیق پزشکی دارد. انواع دیورتیکولیت عبارتند از:
| نوع دیورتیکولیت | شرح وضعیت |
|---|---|
| نوع صفر | در سادهترین حالت، فرد ممکن است تنها دچار دیورتیکولوز بدون علامت (نوع ۰) باشد؛ به این معنا که کیسههای کوچکی در دیواره روده وجود دارند، اما هنوز علائم التهابی یا عفونی ایجاد نکردهاند. |
| نوع ۱ یا دیورتیکولیت حاد بدون عارضه | التهاب خفیف است و معمولاً با درمان دارویی و رعایت رژیم غذایی کنترل میشود. در این مرحله هنوز پارگی یا آبسهای وجود ندارد و اغلب با استراحت و آنتیبیوتیک درمان میگردد. |
| نوع ۲ یا دیورتیکولیت حاد پیچیده | در موارد شدیدتر بیماری ممکن است با تشکیل آبسه، سوراخ شدن دیورتیکول یا پریتونیت همراه باشد. در این وضعیت، احتمال نیاز به مداخله جراحی بالا است. |
| نوع ۳ یا بیماری دیورتیکولی مزمن | التهاب بهطور مکرر عود کرده و باعث تغییرات ساختاری در دیواره روده میشود. |
علائم دیورتیکولیت چیست؟
علائم دیورتیکولیت معمولاً بهصورت ناگهانی ظاهر میشوند و شدت آنها میتواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. شایعترین نشانه این بیماری، درد در قسمت پایین سمت چپ شکم است؛ با این حال، در برخی افراد ممکن است درد در سمت راست یا نواحی دیگر شکم احساس شود.
این درد شکم معمولاً مداوم است و در صورت عدم درمان، بهتدریج شدت مییابد. در بسیاری از بیماران، درد با لمس ناحیه شکم افزایش مییابد و ممکن است با نفخ یا احساس پری شکم همراه باشد.
علاوه بر درد، علائم دیگری نیز ممکن است در دیورتیکولیت دیده شود؛ از جمله تب، حالت تهوع، استفراغ و تغییر در الگوی حرکات روده. برخی افراد دچار یبوست ناگهانی میشوند، در حالی که دیگران ممکن است اسهال را تجربه کنند. در موارد شدیدتر، ممکن است نشانههایی از عفونت عمومی بدن مانند لرز و بیحالی نیز بروز کند. تشخیص زودهنگام این علائم و مراجعه به پزشک برای بررسی دقیق میتواند از بروز عوارضی مانند آبسه یا پارگی روده جلوگیری کند.
دچار علائم گوارشی خاصی شدی؟
برای بررسی فوری نوبت بگیر.
علت دیورتیکولیت
دیورتیکولها به مرور زمان و معمولاً در اثر افزایش فشار درون روده بزرگ در نقاط ضعیف دیواره آن ایجاد میشوند. این وضعیت بیشتر در افراد میانسال و سالمند دیده میشود. عواملی مانند اسپاسمهای مکرر روده، یبوست مزمن یا زور زدن هنگام دفع میتوانند باعث افزایش این فشار و شکلگیری دیورتیکول شوند.
زمانی که یکی از این دیورتیکولها دچار التهاب یا عفونت شود، بیماری دیورتیکولیت بروز میکند. این التهاب معمولاً در نتیجه تجمع باکتریها یا آسیب به بافت دیورتیکول رخ میدهد و باعث بروز درد، تورم و علائم گوارشی قابلتوجه میشود.
عفونت روده چیست؟
متن انگلیسی:
به نقل از سایت mayoclinic
Diverticulitis is inflammation of one or more diverticula. This may happen because of bacterial disease or damage to diverticula tissues.
ترجمه فارسی:
دیورتیکولیت التهاب یک یا چند دیورتیکولا است. این اتفاق ممکن است به دلیل بیماری باکتریایی یا آسیب به بافتهای دیورتیکولا اتفاق بیفتد.
نحوه تشخیص دیورتیکولیت
برای تشخیص دقیق دیورتیکولیت، پزشکان معمولاً از سیتیاسکن (CT Scan) شکم و لگن استفاده میکنند. این روش، یکی از دقیقترین ابزارهای تصویربرداری برای بررسی ساختارهای دستگاه گوارش است و تصاویر مقطعی دو بعدی و سهبعدی از رودهها ارائه میدهد.
در اغلب موارد، سیتیاسکن با تزریق ماده حاجب داخل وریدی (IV) و گاهی همراه با کنتراست خوراکی انجام میشود تا وضوح تصاویر و دقت تشخیص افزایش یابد. این ترکیب به پزشک کمک میکند تا التهاب، آبسه، سوراخ شدن یا سایر عوارض دیورتیکولیت را با دقت بیشتری شناسایی کند و بهترین برنامه درمانی را برای بیمار تعیین نماید.
۴.۷ (۱۹۶۲ نظر)۴.۶ (۱۴۹۱ نظر)۴.۹ (۸۸۶ نظر)۴.۲ (۱۰۱۶ نظر)۴.۸ (۸۱۹ نظر)۴.۶ (۸۵۸ نظر)راه های درمان دیورتیکولیت
درمان دیورتیکولیت به شدت بیماری، وجود یا عدم وجود عوارض و وضعیت عمومی سلامت بیمار بستگی دارد. در موارد خفیف، ممکن است درمان با تغییر رژیم غذایی، استراحت روده و مصرف داروهای تجویزی مانند آنتیبیوتیکها کافی باشد. اما در موارد شدیدتر یا زمانی که عوارضی مانند آبسه، فیستول یا پارگی روده ایجاد شده باشد، درمانهای تهاجمیتر مانند جراحی مورد نیاز است. هدف اصلی درمان، کنترل التهاب، جلوگیری از عفونت و پیشگیری از عود مجدد بیماری است.
۱. درمان دارویی دیورتیکولیت
در موارد خفیف دیورتیکولیت، درمان معمولاً با دارو آغاز میشود. پزشکان ممکن است برای کنترل عفونت، آنتیبیوتیکهای خوراکی یا تزریقی تجویز کنند. برای کاهش درد و التهاب نیز داروهایی مانند استامینوفن توصیه میشود.
در برخی بیماران، برای تسکین اسپاسمهای شکمی یا کنترل درد مزمن، از داروهای ضد اسپاسم یا داروهای ضدافسردگی سهحلقهای استفاده میشود. با این حال، متخصصان هشدار میدهند که مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن در بیماران مبتلا به دیورتیکولیت خطر عوارض گوارشی را افزایش داده و باید از مصرف آن پرهیز شود.
۲. درمان با جراحی
در موارد شدید یا پیچیده دیورتیکولیت که با درمان دارویی کنترل نمیشود، جراحی ضرورت مییابد. هدف از جراحی، تخلیه آبسه، ترمیم پارگیها یا برداشتن بخش آسیبدیده روده بزرگ است. جراحی معمولاً به روش لاپاروسکوپی و از طریق چند برش کوچک در شکم انجام میشود؛ اما در موارد پیشرفته، ممکن است نیاز به برش بزرگتر باشد.
عوارض دیورتیکولیت
اگرچه دیورتیکولیت در حدود ۸۰ درصد موارد بدون عارضه برطرف میشود، اما در برخی بیماران میتواند مشکلات جدی ایجاد کند. از جمله این عوارض میتوان به خونریزی دستگاه گوارش، انسداد روده بهدلیل التهاب یا بافت اسکار، تشکیل فیستول بین روده و اندامهای دیگر (مانند مثانه یا واژن)، آبسههای عفونی و سوراخ شدن روده اشاره کرد.
در صورت پارگی دیورتیکول، باکتریها ممکن است وارد حفره شکمی شوند و پریتونیت یا حتی سپسیس ایجاد کنند؛ شرایطی که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت my.clevelandclinic
Most of the time, diverticulitis is uncomplicated. Diverticulitis becomes complicated when the inflammation begins to cause secondary problems such as abscess, perforation, obstruction or fistula
ترجمه فارسی:
در اغلب موارد، دیورتیکولیت بدون عارضه است. زمانی که التهاب باعث مشکلات ثانویهای مانند آبسه، سوراخ شدن، انسداد یا فیستول شود، دیورتیکولیت پیچیده محسوب میشود.
خونریزی گوارشی نگرانت کرده؟ همین حالا مشاوره بگیر.
پیشگیری از دیورتیکولیت
رعایت رژیم غذایی غنی از فیبر شامل میوهها، سبزیجات و غلات کامل، نقش مهمی در پیشگیری از دیورتیکولیت دارد. مصرف کافی آب برای جلوگیری از یبوست نیز ضروری است. توصیه میشود سیگار را ترک کرده و وزن بدن را در محدوده سالم حفظ کنید. همچنین افزایش تدریجی مصرف فیبر هم احتمال التهاب و عود بیماری را کاهش میدهد.
نتیجه گیری
اینکه دیورتیکولیت چیست باید گفت نوعی التهاب یا عفونت در کیسههای کوچکی به نام دیورتیکولا است که ممکن است در دیواره روده، بهویژه در روده بزرگ، ایجاد شوند. وجود این کیسهها به خودی خود معمولاً بیضرر است و به آن دیورتیکولوز گفته میشود، اما زمانی که دچار عفونت یا التهاب شوند، بیماری به دیورتیکولیت تبدیل میگردد. شدت این بیماری میتواند از نوع خفیف تا شدید متغیر باشد و در موارد پیشرفته حتی منجر به عفونت گسترده یا پارگی دیواره روده شود. به طور کلی، دیورتیکولوز و دیورتیکولیت هر دو زیرمجموعهای از بیماریهای دیورتیکولی هستند که تشخیص و درمان بهموقع آنها نقش مهمی در جلوگیری از عوارض خطرناک گوارشی دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!