فهرست مطالب
ریزش مو، یکی از نگرانی‌های شایع است که می‌تواند تاثیر زیادی روی اعتماد به نفس فرد داشته باشد. دلایل متعددی برای ریزش مو وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به عوامل ژنتیکی، استرس، تغییرات هورمونی، بیماری‌ها یا استفاده از محصولات نامناسب مراقبت از مو اشاره کرد. با این حال یکی از علل مهم ریزش مو، کم خونی خصوصا کم خونی ناشی از فقر آهن است. در این مقاله از دکترتو می‌خواهیم به بررسی ارتباط بین کم خونی و ریزش مو بپردازیم و راهکارهایی را برای پیشگیری و درمان ارائه دهیم پس تا انتها ما را همراهی کنید. اما اگر با این مشکل مواجه هستید بهتر است از طریق سامانه نوبت‌دهی و مشاوره آنلاین دکترتو با یک پزشک عمومی در این‌باره مشورت کنید.
ارتباط کم خونی و ریزش مو
کم خونی ناشی از فقر آهن زمانی رخ می‌دهد که بدن با کمبود آهن روبه‌رو باشد و نتواند به میزان کافی هموگلوبین تولید کند. هموگلوبین نوعی پروتئین در گلبول‌های قرمز است که وظیفه انتقال اکسیژن به سلول‌های بدن را بر عهده دارد. اکسیژن برای عملکرد طبیعی سلول‌ها، خصوصا سلول‌هایی که رشد مو را تحریک می‌کنند، ضروری است. وقتی اکسیژن‌رسانی به این ناحیه کاهش یابد، فعالیت سلول‌های دخیل در ساخت مو مختل می‌شود، فولیکول‌های مو ضعیف می‌شوند و در نتیجه موها به تدریج شروع به نازک شدن و ریزش می‌کنند.
زمانی که ریزش مو ناشی از کم خونی باشد، فرد معمولا با برخی از علائم کم خونی و نشانه‌های خاصی مواجه می‌شود که در این بخش به مهم‌ترین آن‌ها اشاره کرده‌ایم. این نشانه‌ها کمک می‌کنند تا علت ریزش مو دقیق‌تر شناسایی شود و از درمان‌های مناسب‌تری برای فرد استفاده شود:
۱. نازک شدن تار موها
با کاهش اکسیژن‌رسانی به موها، ممکن است تارهای مو به تدریج نازک‌تر از قبل شوند. نازک شدن تار مو وضعیتی است که در آن، موها در هر چرخه ریزش و رشد مجدد، با قطر کمتر و ساختار ضعیف‌تری نسبت به قبل رشد می‌کنند. این تارهای نازک معمولا شکننده‌تر هستند و بیشتر در معرض ریزش قرار دارند.
۲. ریزش بیش از حد
ریزش روزانه مقدار کمی مو طبیعی است. اما یکی از نشانه‌های ریزش مو ناشی از کم خونی، افزایش شدت ریزش است. به طوری که ممکن است متوجه شوید مقدار بیشتری مو نسبت به حالت عادی در کف حمام یا برس مو جمع می‌شود یا هنگام لمس موهایتان حجم قابل توجهی از آن‌ها می‌ریزد.
۳. توقف رشد مو در برخی نواحی
در مواردی که کم خونی و ریزش موی ناشی از آن شدید باشد، ممکن است نقاط طاسی روی پوست سر ظاهر شود. در این شرایط، رشد مو در برخی نواحی سر متوقف می‌شود و ریزش موی سر به صورت نامنظم بروز می‌کند.
متن انگلیسی:
cosmedica
Iron deficiency anemia affects more than 500 million people worldwide.
ترجمه متن:
کم‌خونی ناشی از فقر آهن بیش از ۵۰۰ میلیون نفر را در سرتاسر جهان تحت تاثیر قرار می‌دهد.
تصاویر ریزش مو کم خونی
تصاویر ریزش مو ناشی از کم‌خونی حاکی از کاهش تراکم مو، نازک شدن تارها و نمایان شدن پوست کف سر هستند. ریزش مو ناشی از کم خونی اغلب به صورت نازک شدن پراکنده و یکنواخت تارهای مو در سراسر پوست سر مشاهده می‌شود و شکل تمرکز یافته آن در نواحی خاص ممکن است ناشی از علل زمینه‌ای دگیر باشد.
علل ریزش مو در اثر کم خونی
کم‌خونی می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. اما برخی از انواع کم خونی تاثیر بیشتری روی ریزش مو دارند که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره کرده‌ایم:
- کم خونی ناشی از فقر آهن رایج‌ترین نوع کم خونی و یکی از علل ریزش مو در افراد مبتلا به این بیماری محسوب می‌شود. این نوع کم‌خونی اغلب به دلایل مختلفی همچون رژیم غذایی نامناسب، خونریزی شدید (همچون قاعدگی‌های سنگین) یا بارداری ایجاد می‌شود. آهن برای حفظ سلامت فولیکول‌های مو، گردش سلولی و اکسیژن‌رسانی مناسب ضروری است. کاهش سطح آن می‌تواند باعث ضعیف شدن ساقه‌های مو و در نهایت ریزش آن‌ها شود.
- کمبود برخی ویتامین‌ها نیز می‌تواند منجر به انواع خاصی از کم خونی شود. کم خونی مگالوبلاستیک اغلب به دلیل کمبود ویتامین B12 ایجاد می‌شود. این ویتامین در تولید گلبول‌های قرمز نقش مهمی دارد. طبق برخی مطالعات کاهش ویتامین B12 می‌تواند به کاهش تقسیم سلولی در فولیکول‌های مو و در نهایت به ریزش مو منجر شود. البته هنوز ارتباط تاثیر منفی کاهش سطح ویتامین B12 بر ریزش یا رشد مو نیازمند تحقیقات بیشتر است.
راه های تشخیص ریزش مو ناشی از کم خونی
زمانی که فرد به خاطر ریزش موی شدید به پزشک مراجعه می‌کند، او ابتدا باید علت زمینه‌ای ریزش مو را مشخص کند. بنابراین درباره علائم، سابقه خانوادگی و تاریخچه پزشکی از شما سوال می‌پرسد. اگر همزمان علائمی همچون خستگی، ضعف، رنگ‌پریدگی پوست، سردرد، سرگیجه و سردی دست‌ها و پاها را نیز داشته باشید، ممکن است پزشک به وجود کم خونی در آزمایش مشکوک شود و آزمایش‌های زیر را برای تایید این موضوع تجویز کند:
رشد موهات متوقف شده اما نمی‌دونی علتش چیه؟
برای ارزیابی سریع نوبت بگیر.
۱. شمارش کامل خون (CBC)
شمارش کامل خون، میزان هموگلوبین و هماتوکریت را اندازه‌گیری می‌کند که دو فاکتور مهم در نشان دادن تعداد گلبول‌های قرمز و ظرفیت آن‌ها برای حمل اکسیژن هستند. سطح پایین هموگلوبین یا هماتوکریت، وجود کم خونی را تایید می‌کند. این آزمایش همچنین تعداد گلبول‌های سفید و تعداد پلاکت‌ها را نیز مشخص می‌کند.
۲. اسمیر خون محیطی
زمانی که پزشک متوجه وجود شاخص‌های کلیدی کم خونی در آزمایش CBC شود، از اسمیر خون محیطی برای بررسی دقیق‌تر وضعیت خون بیمار استفاده می‌کند. در این آزمایش، نمونه خون به صورت تخصصی بررسی می‌شود تا هر گونه ناهنجاری در شکل و ساختار گلبول‌های قرمز شناسایی شود.
راه های درمان ریزش مو در اثر کم خونی
ریزش مو در اثر کم خونی قابل درمان است. کافیست ابتدا کم خونی درمان شود تا ریزش مو نیز به تدریج بهبود پیدا کند. برای درمان ریزش مو و کم خونی راهکارهای متعددی وجود دارد که در اینجا به برخی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره کرده‌ایم:
۱. افزایش مصرف آهن
دنبال کردن یک رژیم غذایی سرشار از آهن می‌تواند به مقابله با ریزش موی ناشی از کمبود آهن کمک کند. مواد غذایی که حاوی محتوای آهن مناسبی هستند شامل این مواردند:
- غذاهای دریایی، ماهی و گوشت قرمز کم چرب
- سبزیجات برگ‌دار تیره مانند اسفناج
- عدس، لوبیا، نخود و سیب‌زمینی
- مغزیجات، دانه‌ها و برخی میوه‌های خشک
- غلات کامل و غلات صبحانه غنی شده با آهن
- توفو
- تخم‌مرغ
۲. افزایش مصرف ویتامین C
ویتامین C به جذب بهتر آهن، خصوصا آهن دریافتی از منابع حیوانی، کمک می‌کند. پس بهتر است خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های غنی از ویتامین C را همراه با منابع آهن مصرف کنید. برخی از منابع خوب ویتامین C شامل این مواردند:
- کیوی
- انبه
- توت‌فرنگی
- طالبی
- پرتقال
- نارنگی
- گریپ‌فروت
- فلفل دلمه‌ای شیرین
- کلم بروکلی
- گوجه‌فرنگی
۳. مکمل های آهن
گاهی پزشک برای افزایش دریافت آهن و درمان سریع‌تر کم خونی، به شما توصیه می‌کند که علاوه بر یک رژیم غذایی حاوی آهن، مکمل‌های آهن را نیز مصرف کنید. دوز دریافتی آهن نیز بسته به شدت کم خونی، سن و جنسیت فرد متفاوت خواهد بود.
دنبال مکمل خوب برای رفع ریزش مو در اثر کم‌خونیت هستی؟ همین حالا مشاوره بگیر.
۴. مکمل های ویتامین B12
از آنجایی که ویتامین B12 نیز نقش مهمی در خون‌سازی دارد، طبق برخی تحقیقات کمبود آن می‌تواند منجر به کم خونی و در نتیجه ریزش مو شود. بنابراین در صورت تشخیص کمبود این ویتامین، پزشک ممکن است مصرف مکمل‌های آن را برای شما تجویز کند.
متن انگلیسی:
nhs
Most people should be able to get all the iron they need by eating a varied and balanced diet. If you take iron supplements, do not take too much as this could be harmful.
ترجمه متن:
بیشتر افراد می‌توانند تمام آهن مورد نیاز بدن خود را از طریق یک رژیم غذایی متنوع و متعادل دریافت کنند. اگر از مکمل آهن استفاده می‌کنید، از مصرف بیش از حد آن خودداری کنید، زیرا ممکن است مضر باشد.
۵. بهترین قرص برای کم خونی و ریزش مو
در برخی موارد، پس از درمان کم خونی، پزشک برای تسریع در روند بازگشت رشد موها، ماینوکسیدیل را تجویز می‌کند. این دارو معمولا در درمان ریزش موی آندروژنیک در زنان و مردان به کار می‌رود. با این حال، در مواردی که ریزش مو ناشی از کم خونی باشد به عنوان درمان مکمل و تحت نظر پزشک مطرح می‌شود، اما شواهد علمی قطعی برای کاربرد آن در این نوع ریزش مو وجود ندارد. البته، ممکن است مدت زیادی طول بکشد تا ماینوکسیدیل نتایج قابل توجهی نشان دهد.
| موضوع | توضیحات |
|---|---|
| علل | کم‌خونی ناشی از فقر آهن، کمبود ویتامین B12، کم‌خونی مگالوبلاستیک، خونریزی‌های شدید، رژیم غذایی نامناسب، بارداری، بیماری‌های زمینه‌ای مانند آرتریت روماتوئید و بیماری مزمن کلیه. |
| تشخیص | آزمایش خون (CBC) برای بررسی هموگلوبین، هماتوکریت و تعداد گلبول‌های قرمز، اسمیر خون محیطی، بررسی سطح آهن، فریتین و ویتامین B12 برای تایید کم‌خونی و ریزش مو. |
| درمان | مصرف مکمل‌های آهن، مصرف مواد غذایی سرشار از آهن، مصرف مکمل‌های ویتامین B12، مصرف مکمل‌های ویتامین C، ماینوکسیدیل برای تسریع رشد مو (با تجویز پزشک). |
| پیشگیری | رعایت رژیم غذایی متعادل و سرشار از آهن و ویتامین‌ها، ورزش منظم برای بهبود جریان خون، خواب کافی برای بازسازی بدن، شانه کردن ملایم موها و اجتناب از مواد شیمیایی و ابزارهای حرارتی. |
| عوارض | کاهش اعتماد به نفس، اضطراب و افسردگی، کاهش کیفیت و براقیت موها، اختلال در روند رشد و ترمیم مو، تغییر در ظاهر موها به صورت کدر و شکننده، مشکلات روانی مرتبط با ریزش مو. |
عوارض ریزش مو ناشی از کم خونی
اگر به ریزش مو و کم خونی توجه نشود و درمان مناسبی برای فرد صورت نگیرد، ممکن است عوارضی را به دنبال داشته باشد. برخی از عوارض کم خونی تاثیرگذار بر روی موها عبارتند از:
- ریزش موی مداوم و کم پشت شدن موها می‌تواند تاثیرات روانی جدی به همراه داشته باشد. از جمله این پیامدها می‌توان به کاهش اعتماد به نفس، احساس نارضایتی از ظاهر، اضطراب هنگام حضور در جمع و حتی افسردگی اشاره کرد.
- عدم درمان کم خونی و ریزش مو، به مرور زمان باعث می‌شود که موها کیفیت، براق بودن و زیبایی سابق خود را از دست بدهند و ظاهر کدر، شکننده و ناسالم پیدا کنند.
- این وضعیت گاهی باعث می‌شود که روند بازسازی سلول‌ها در فولیکول‌ها دچار اختلال شود و در نتیجه رشد و ترمیم موها نسبت به حالت عادی زمان بیشتری ببرد.
پیشگیری از ریزش مو ناشی از کم خونی
کم خونی و ریزش مو قابل پیشگیری هستند. کافیست علاوه بر دنبال کردن یک رژیم غذایی سالم و سرشار از آهن، ویتامین C و سایر مواد مغذی، نکات زیر را هم رعایت کنید:
- موها را با ملایمت شانه بزنید.
- از رنگ مو و استفاده از مواد شیمیایی روی موها خودداری کنید.
- از استفاده از ابزارهای حرارتی مانند سشوار و فرکننده‌ها بپرهیزید.
- ورزش منظم باعث بهبود جریان خون می‌شود و رشد سالم موها را تقویت می‌کند.
- خواب کافی نیز برای سلامت عمومی بدن، از جمله سلامت موها، ضروری است زیرا بدن در هنگام خواب خود را ترمیم و بازسازی می‌کند.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
اگر با ریزش موی شدید مواجه هستید و همزمان علائمی مانند رنگ‌پریدگی، خستگی مفرط یا سردی دست‌ها و پاها را نیز تجربه می‌کنید، احتمال دارد کم خونی عامل اصلی آن باشد. برای تشخیص دقیق‌تر کم خونی و ریزش مو، بهتر است ابتدا به پزشک عمومی مراجعه کنید تا با بررسی علائم و انجام آزمایش‌های لازم، در صورت نیاز شما را به متخصص داخلی یا متخصص پوست و مو ارجاع دهد. تشخیص و درمان به موقع کم‌خونی نه تنها از ریزش بیشتر مو جلوگیری می‌کند، بلکه به حفظ سلامت و اعتماد به نفس شما نیز کمک خواهد کرد. شما می‌توانید بدین منظور از سامانه مشاوره آنلاین دکترتو کمک بگیرید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!