فهرست مطالب
گشادی مردمک به گشاد شدن روزنه سیاه و مدور در مرکز چشم به نام مردمک اشاره دارد. این انبساط زمانی رخ می‌دهد که عضلات عنبیه، قسمت رنگی چشم، شل شوند. به طور معمول، اندازه مردمک توسط تعادل بین ماهیچه‌هایی که آن را منقبض یا گشاد می‌کنند، کنترل میشود. گشادی مردمک می‌تواند به‌طور طبیعی در پاسخ به تغییرات در سطوح نور یا برانگیختگی عاطفی رخ دهد.
اگر این عارضه در زمان طولانی اتفاق می‌افتد، بهتر است به چشم پزشک مراجعه کنید. در سایت دکترتو امکان مشاوره و نوبت‌دهی آنلاین با پزشکان سراسر کشور نیز برای شما فراهم شده است. در ادامه این مطلب همراه ما باشید که می‌خواهیم به بررسی علل، علائم و روش درمان این بیماری چشمی بپردازیم.
اتساع یا گشادی مردمک چشم چیست؟
مردمکها دایره‌های سیاه در چشم هستند. مردمکها نور را جمع می‌کنند و آن را به شبکیه منتقل می‌کنند تا شبکیه تصاویر اجسام را ایجاد کند. به‌طورمعمول، در پاسخ به نور کم، مردمکها منبسط یا گشاد می‌گردند تا بتوانند نور بیشتری را جمع‌آوری کنند. گاهی اوقات مردمکها به دلایلی که به میزان نور محیط ارتباطی ندارد متسع می‌شوند و حتی ممکن است در محیط‌های روشن نیز گشاد و متسع باقی بمانند.
پزشکان به این شرایط میدریاز یا اتساع یا گشادی مردمک می‌گویند. برعکس میدریاز، زمانی است که مردمکها منقبض‌شده و تنگ و کوچکتر می‌شوند که به نام میوز یا انقباض مردمک شناخته میشود. گشادی مردمکها می‌تواند در نتیجه‌ی بسیاری از دلایل مختلف رخ بدهد.
در صورت مشاهده‌ی اتساع یا گشادی مردمکها حتما به متخصص اپتومیتریست یا چشم‌پزشک مراجعه کنید. علت زمینه‌ای ممکن است از علل کمتر جدی، ازجمله اثر جانبی داروها تا علل جدی‌تر مانند تروما و آسیب مغز یا آسیب عصبی، متغیر باشد. در کل هرچه زودتر علت را کشف کنید، بهتر است.
۱. اندازه مردمک چشم سالم چقدر است؟
اندازه طبیعی قطر مردمک چشم، بین ۳ تا ۶ میلی‌متر است. اگر قطر چشم بیشتر از این اندازه باشد، فرد به گشادی مردمک مبتلا است.
۲. آیا ممکن است یک مردمک چشم بزرگتر باشد؟
بله، برخی شرایط و عوارض دارویی می‌توانند عملکرد ماهیچه‌های عنبیه را تغییر دهند و منجر به گشادی یا انقباض غیر طبیعی مردمک چشم شوند.
۳. مردمک میدریاز چیست؟
گشاد شدن مردمکها (میدریازیس) زمانی است که مرکز سیاه چشم شما بزرگتر از حد طبیعی باشد. این عارضه ممکن است در اثر گشادشدن با قطره‌های چشمی در زمان معاینه چشم یا آسیب تروماتیک ایجاد شود.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت ncbi
«Pupil dilation is controlled by the iris dilator muscle.»
ترجمه فارسی:
«گشاد شدن مردمک چشم توسط عضله بازکننده بافت عنبیه کنترل میشود.»
گشادی مردمک چشم نشانه چیست؟
علامت گشاد شدن مردمکها به خصوص در محیط‌های روشن شامل موارد زیر است:
- افزایش حساسیت به نور
- تاری دید
- علائم سرطان چشم و بیماری‌های دیگر
- مشکل در تمرکز بر روی اجسام نزدیک
- تغییر در درک عمق تصاویر
علاوه بر این، در برخی موارد، گشادی مردمکها می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای یا عوارض داروها و انواع مواد مخدر باشد. بنابراین، اگر متوجه گشاد شدن مداوم یا غیرقابل توضیح مردمک شدید، برای ارزیابی بیشتر و مدیریت مناسب با یک متخصص چشم پزشکی مشورت کنید.
آیا شما هم علائم گشادی مردمک چشم را دارید؟
برای درمان فوری، از دکتر مشورت بگیرید.
۱. گشادی مردمک چشم نوزاد
نوزادانی که با اندازه‌های مختلف مردمک چشم متولد می‌شوند ممکن است هیچ اختلال زمینه‌ای نداشته باشند. اگر سایر اعضای خانواده نیز مردمک‌های مشابهی دارند، تفاوت اندازه مردمک می‌تواند ژنتیکی باشد و جای نگرانی نیست.
۲. گشاد شدن مردمک چشم در اثر مصرف دارو و اعتیاد
انواع مواد مخدر و داروهای محرک مانند آمفتامین‌ها، کوکائین و متامفتامین می‌توانند باعث اتساع چشمگیر مردمک چشم یا میدریاز شوند. داروهای مخدر، از جمله هروئین و داروهای تجویزی پزشک نیز می‌توانند باعث انقباض مردمک یا میوز شوند.
۴. گشاد شدن مردمک چشم هنگام معاینه چشم
در طول معاینه چشم، گشاد شدن مردمک اغلب توسط یک متخصص چشم انجام میشود تا دید بهتری از ساختارهای داخلی چشم داشته باشد. این کار با استفاده از قطره‌های چشمی که حاوی داروهای گشادکننده مانند تروپی آمید یا فنیل افرین هیدروکلراید هستند و عضلات عنبیه را شل می‌کنند اتفاق می‌افتد.
دلیل و علت گشادی مردمک چشم چیست؟
گشادی مردمکها می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد که برخی از آن‌ها عبارتند از:
| دلایل بزرگ‌شدن مردمک چشم | توضیحات |
|---|---|
| آنتی‌کولینرژیک‌ها | آنتیکولینرژیک باعث اتساع بیشتر مردمکها، یبوست، خشکی دهان و کاهش تعریق می‌شوند. اگر گشادی مردمکها به علت مصرف داروهای آنتیکولینرژیک ایجاد شود، ممکن است تاری دید ناگهانی را به دنبال داشته باشند. |
| آسیب به چشم | آسیب به چشم، مانند ترومای غیر نافذ، ممکن است به عصب‌های کنترل‌کننده‌ی مردمکها و عنبیه (قسمت رنگ‌دانه‌ای چشم) صدمه وارد کند. |
| افزایش اکسی توسین | اکسی توسین به علت تمرینات بدنی و ورزش، تعاملات فیزیکی و اجتماعی با دیگر افراد، آزاد میشود و نقش قابل‌توجهی در پروسه‌ی زایمان ایفا می‌کند. |
| استفاده از مواد مخدر | کوکائین، اکستازی، توهم‌زاها و کریستال مت آمفتامین، می‌تواند منجر به گشادی مردمکها شوند. میزان سوءمصرف مواد، شدت علائم را تعیین می‌کند. |
| اتساع یک‌طرفه‌ی خوش‌خیم دوره‌ای مردمکها | اتساع یک‌طرفه‌ی خوش‌خیم دوره‌ای مردمکها (BEUM) باعث گشادی دوره‌ای مردمک در یک چشم میشود. اغلب افراد مبتلابه این بیماری سردرد خفیف و میگرنی، چشم‌درد، حساسیت به نور و تاری دید را در طول دوره‌های اتساع یا گشادی مردمکها تجربه می‌کنند. |
| نوروپاتی عصب مغزی: | در نوروپاتی عصب مغزی علاوه بر اتساع یا گشادی مردمکها، علائم دیگری مانند اختلال بینایی نیز دیده میشود. |
| آسیب ناشی از ضربه به مغز | علل اصلی این نوع آسیب شامل آسیب تروماتیک یا ضربه‌ای، تومور یا سکته مغزی که معمولا تنها یک چشم تحت تاثیر قرار می‌گیرد. اتساع یا گشادی مردمک ناشی از آسیب مغزی، گاهی اوقات به‌عنوان «ورم مردمک» نیز نامیده میشود. |
| متسع کننده‌ها: | به‌طورمعمول اتساع یا گشادی مردمک ناشی از استفاده از گشادکننده‌های مردمک، طی ۴ تا ۸ ساعت از بین می‌رود ولی ممکن است تا ۲۴ ساعت نیز طول بکشد که در این مدت که مردمکها متسع هستند، دچار حساسیت به نور می‌شوید. |
گشاد شدن مردمک چشم مربوط به کدام دستگاه عصبی است؟
گشاد شدن مردمک چشم وظیفه سیستم عصبی سمپاتیک است.
بیماری های مرتبط با گشادی مردمک چشم چیست؟
بیماری‌هایی که باعث ایجاد این عارضه می‌شوند، معمولا مرتبط با سیستم عصبی هستند:
- سکته و تومور مغزی
- سندرم آدی، یک بیماری عصبی نادر
- فلج عصب جمجمه ای میکروواسکولار (MCNP)
- آسیب به سر
روش تشخیص گشاد شدن مردمک چشم چگونه است؟
پس از بررسی تاریخچه‌ی پزشکی و داروهای مصرفی و سابقه‌ی ضربه و آسیب به چشم، چشم‌پزشک در معاینه، میزان بینایی شما را بررسی خواهد کرد. این بررسی‌ها شامل آزمون تست بینایی و آزمون حرکتی چشم برای بررسی عضلات چشم است. پزشک همچنین ممکن است برای رد کردن بیماری‌های دیگر آزمایش خون نیز درخواست دهد.
راه های درمان گشادی مردمک چشم چیست؟
درمان گشادی مردمکها بستگی به علت بروز آن دارد. پزشک ممکن است لنزهای تماسی یا عینک آفتابی حساس به نور را جهت کمک درمان تجویز کند. در بعضی موارد ممکن است به عمل جراحی نیاز داشته باشید. نکته‌ی مهم، پیدا کردن علت زمینه‌ای اتساع یا گشادی مردمکها است تا بتوان درمان مناسب را آغاز کرد.
راه‌هایی وجود دارد که می‌توانید علائم گشادی مردمکها را مدیریت کنید:
- اجتناب از نور مستقیم خورشید
- در طول روز رانندگی نکنید
- در محیط‌هایی با نور زیاد و روشن، از عینک‌های آفتابی که توسط یک متخصص اپتومتریست تجویزشده، استفاده کنید
- از خواندن متونی که بیش‌ازحد به چشم نزدیک هستند، خودداری کنید
درمان گشاد شدن مردمک چشم در اثر ضربه
گشاد شدن مردمک به دلیل ضربه به سر نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. روش درمان بر تثبیت وضعیت بیمار، رسیدگی به هرگونه آسیب مغزی یا خونریزی زمینه‌ای و کاهش فشار داخل جمجمه متمرکز است. ارزیابی سریع توسط متخصصان بسیار مهم است.
سریع‌ترین روش درمان گشادی مردمک چیست؟ از متخصص بپرس.
درمان خانگی گشادی مردمک چشم
از آنجایی که گشاد شدن مردمکها می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای یا مصرف دارو باشد، حتما برای تشخیص و درمان مناسب به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید. درمان‌های خانگی خاصی برای گشادی مردمک چشم وجود ندارد، اما مدیریت علائمی مانند کنترل حساسیت به نور را میتوان با استفاده از عینک آفتابی یا کاهش قرار گرفتن در معرض نور زیاد انجام داد.
عوارض گشاد شدن مردمک چشم چیست؟
عوارض جانبی بزرگ‌شدن مردمکها بسته به علت زمینه‌ای آن متفاوت است. به طور کلی، این اتفاق می‌تواند منجر به افزایش حساسیت به نور شده که به عنوان فتوفوبیا شناخته میشود.
نورهای روشن ممکن است باعث ناراحتی چشم شوند و تحمل محیط‌های با نور زیاد را برای فرد دشوار کنند. این حساسیت می‌تواند بر فعالیت‌هایی مانند خواندن کتاب یا متن روزنامه، رانندگی یا استفاده از صفحه نمایش‌های الکترونیکی تأثیر بگذارد. سایر عوارض عبارتند از:
- تاری دید و مشکل در تمرکز بر روی اشیا (اختلال عملکرد اقامتی)
- مشکل در درک عمق و تشخیص فاصله
- ایجاد سردرد یا فشار چشم
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
گشاد شدن مردمکها می‌تواند نشان‌دهنده بیماری مختلف زمینه‌ای، مصرف مواد مخدر یا اختلالات عصبی باشد. مشورت با متخصص چشم‌پزشکی برای ارزیابی و درمان سریع این بیماری بسیار مهم است، زیرا مردمک‌های گشادشده در مواردی هشداری قبل از وقوع یک بیماری جدی هستند.
جهت دریافت نوبت، به سایت دکترتو مراجعه کنید. در سایت دکترتو می‌توانید با بهترین دکتر چشم پزشک و متخصص بینایی سنجی در شهر خود آشنا شوید، از مشاوره آنلاین دکتر متخصص چشم پزشک و مشاوره آنلاین دکتر بیماری سنجی استفاده کنید و برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام
من هفته پیش ی ضربه شدید به چشمم وارد شد،خون جمع شده بود الان خونش رفته ولی مردمک چشمم گشاد مونده،بهتر میشه به نظرتون؟
سلام و درود همراه عزیز
ممکن است آسیب جدی دیده باشد.
توصیه میشود جهت مشاوره و راهنمایی بیشتر به پزشک متخصص چشم مراجعه کنید.دکتر متخصص چشم
تاردیدن
سلام
تار دیدن دلایل گوناگونی دارد
مثل اب مروارید، دیابت و…
باید دقیق تر معاینه شوید
سلام
یک چشمم برا اثر ضربه که منجر به شکستگی کاسه چشم هم شد و بعدا آب مروارید هم اومد . الان لنز آرتیزان دارم و هنگام کاشت لنز عدسی کلا از بین رفته و مردمک چشمم همچنان باز مانده
حساس به نور هست ولی آنقدر باز هست که تاثیری نداره . موقع رانندگی در شب هاله‌ای میبینم .
چکار کنم ؟
درود و خسته نباشید بنده یکسالی میشه تصادف کردم و عصب اکولوموتور چشم چپم آسیب دیده فلج شده فلج نسبی و مردمک چشم هم گشاد شده ایا درمان خاصی داره مثلا با جراحی یا لیزر یا هرچیز دیگه میشه عصبش رو درمان کرد؟؟؟
سلام دوست عزیز
اگر عصب چشم قابل جراحی باشد میتوان این کار را انجام داد. بهتره فوق تخصص چشم پزشکی شما را ویزیت کند. از این لینک میتونید نوبت بگیرید.
دکتر متخصص چشم
سلام مادرم ازیکشنبه چشماش چپ شده مردمک چشمش گشادشده چشم پزشکی بردیم میگن سالمه سردردهم دارن میشه کمکم کنین خیلی ضروریه هیچکس سردرنیورد
رویای عزیز
با توجه به علایم عصبی cns که دارند
بهتر است در اسرع وقت به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید
https://doctoreto.com/doctors/speciality/neurologist
سلام مادرم ازیکشنبه چشماش انحراف پیداکردهمردمک چشمش گشادشده چشم پزشکی بردیم میگن سالمه سردردهم دارن میشه کمکم کنین خیلی ضروریه هیچکس سردرنیورد
سلام
چون علایم عصبی هم محسوب می شود
بهتر است نوارمغز گرفته شود
زیر نظر متخصص باشید
https://doctoreto.com/doctors/speciality/neurologist
گشادی مردمک چشم من به دلیل مصرف یک‌سری دارو هستش و میخواهم ظرف نهایتاً ۸الی۱۰ ساعت به حالت قبلش برگرده باید چیکار کنم جناب دکتر؟
البته سابقه قبلی هم داشتم ولی متاسفانه بیشتر از یک روز حتی گاهی دوروز مردمک من کامل گشاد میمونه و چون چشمان بنده هم سبز هستش هرکسی که من رو میبینه میگه چرا چشمات سیاه شده…
ممنون میشم یه راهنمایی یا یه دارویی معرفی کنید این مشکل من حل بشه
با تشکر
سلام دوست عزیز
وقتی علت این گشادی مردمک مصرف برخی داروهاست به نظر نمیرسه بتوان این حالت را سریع از بین برد. ممکنه استفاده از لنزهای تماسی بتونه به شما کمک کنه. نیازه با متخصص چشم پزشکی مشورت کنی. از این لینک میتونی نوبت مشاوره تلفنی یا مراجعه حضوری بگیری.
متخصص چشم پزشکی
سلام وقت بخیر
علت گشادی مردمک هنگام خفگی چیه؟؟
سلام دوست عزیز
به علت نرسیدن اکسیژن به مغز مردمک چشم میدریاز یا گشادی پیدا می کند. اگر این خفگی ناشی از فشار روی گلو باشد نیز فشار بر عصب بینایی وارد می شود.
علت گشاد ی مردمکها بعد از احیای قلبی چیه که بیمار بعد از ۱۰ ساعت تو اون حالت فوت کرد؟
سلام دوست عزیز
در حین احیای قلبی ریوی داروی وریدی تجویز میشه که باعث گشادی مردمک میشه و طبیعی هست.
سلام من یهویی متوجه شدم یکی از مردمک چشم هام بزرگ شده نورولژ هم رفتم مشکلی نبود ام از ای هم دادم و هیچکس نفهمید مشکل چیه الان یک سال گذشته باید عمل انجام بدم؟؟؟
سلام دوست عزیز
ممکنه آسیب عصب چشم شما بر اثر یک ضربه یا بیماری و یا مشکل زمینه ای ایجاد شده باشه. ممکنه نیاز به عمل جراحی برای برطرف کردن این مشکل باشه. بهتره متخصص چشم پزشکی شما رو ویزیت کنه. از این لینک میتونی نوبت بهترین متخصصان چشم پزشکی رو بگیری.
فوق تخصص چشم
سللم حین احیای قلبی میدریاز رخ داد میشه بگید مشکل چی بوده؟
سلام دوست عزیز
به علت تزریق داروهای گشاد کننده برونش در حین احیای قلبی ممکنه این اتفاق افتاده باشه که جای نگرانی نداره.
سلام خسته نباشین .من خاهر زادم ی دفعه ای مردمک چشمش به بالا رف جوری که اصلا پایین نمیتونست نگا کنه و فقط سفید چشمش دیده میشد چندین بار این اتفاق افتاده .بنظرتون از چی میتونه باشه .ممنون
سلام علل زیادی میتونه داشته باشه از اختلالات اعصاب و عضلات چشم تا علامتی از تشنج خفیف و غیره باید اول توسط چشم پزشک معاینه بشه اگر مشکل از چشم نباشه هم خودشون ارجاع میدن به متخصص مربوطه
سلام همراه گرامی
ممنون از اشتراک گذاری تجربتون
خوب بود من که ازش راضی هستم به دردم خورد ????