دکتر متخصص زنان، زایمان و نازایی
فلوشیپ نازایی و آی وی اف (IVF)
جراح و متخصص زنان و زایمان
کد نظام پزشکی: 82346در هفته ۳۴ بارداری، جنین با وزن تقریبی ۲.۳ کیلوگرم و قد ۴۴ سانتیمتر، سیستم ایمنی قویتری میسازد، چربی بدنش افزایش مییابد تا دما را کنترل کند و به صدای مادر واکنش نشان میدهد. مادر معمولا با خستگی شدید، تورم پا، درد دنده، تکرر ادرار و انقباضات براکستون هیکس روبرو است. در این هفته، مایع آمنیوتیک به حداکثر میرسد و ممکن است جنین پایین بیاید. مراقبتها شامل ویزیت دوهفته یکبار، رژیم سالم و پروتئیندار، تمرینات کگل برای کنترل ادرار و آماده کردن کیف بیمارستان (مدارک، لباس، وسایل نوزاد) در کنار مدیریت اضطراب میشود. زایمان زودرس هم ممکن است ایجاد شود و نیاز به بررسی علائم آن دارید.
در هفته ۳۵ بارداری جنین تقریباً کامل شده و به سرعت وزن میگیرد، در حالیکه مغز و ریهها همچنان در حال تکامل هستند. مادر در این هفته بیشتر با علائمی مانند انقباضات رحمی، تنگی نفس، تورم پا و مشکلات خواب مواجه میشود. همچنین ترشح آغوز از سینهها آغاز شده و بدن برای زایمان آماده میگردد. رعایت نکات مراقبتی و انجام آزمایشهای لازم کمک میکند تا این مرحله حساس با آرامش بیشتری سپری شود.
در هفته ۳۳ بارداری، جنین با وزن حدود ۱.۹ تا ۲.۱ کیلوگرم و قد ۴۳ سانتیمتری، استخوانهای محکمتری دارد، حواس پنجگانهاش تقریبا کامل کار میکند و مهارتهایی مانند مکیدن و تنفس را تمرین میکند. مادر هم معمولا با خستگی شدید، مشکلات گوارشی مانند اسهال، انقباضات براکستون هیکس، درد لگنی، تنگی نفس و افزایش ترشحات روبرو است. مراقبتها شامل ویزیت دوهفته یکبار، مصرف رژیم پروتئیندار با وعدههای کوچک، تمرینات کگل، نظارت بر حرکات جنین و آماده کردن کیف بیمارستان هستند. احتمال بروز زایمان زودرس هم وجود دارد.
در هفته ۳۲ بارداری، جنین با وزن تقریبی ۱.۶ تا ۱.۸ کیلوگرم و قد ۴۲ سانتیمتر، مهارتهایی مانند کنترل دمای بدن و الگوی خواب منظم را کسب میکند و برای زندگی بیرون رحم آماده میشود. مادر معمولا با علائمی مانند سوزش معده، درد لگنی، انقباضات نامنظم براکستون هیکس و خستگی شدید روبرو است. اگر این علائم شدت بگیرند، ممکن است نشانه پرهاکلامپسی یا زایمان زودرس باشند. حتما حرکات جنین را روزانه بررسی کنید و ویزیت دوهفتهای، رژیم غذایی سالم و ورزشهایی مانند پیادهروی و آمادهکردن کیف بیمارستان را جدی بگیرید.
در هفته ۳۰ بارداری، شما در ماه هفتم هستید و کمتر از دو ماه تا زایمان فاصله دارید. جنین با وزن تقریبی ۱.۳ تا ۱.۵ کیلوگرم و قد ۳۸ تا ۴۰ سانتیمتر، رشد سریع دارد، حرکاتش فعال است و ممکن است سکسکه کند. علائم مادر شامل تنگی نفس، کمردرد، تورم پا، تکرر ادرار و انقباضات براکستون هیکس میشود که اگر انقباضات منظم شد، نشانه زایمان زودرس است. ویزیت دوهفته یکبار، چک فشار خون و ادرار، تغذیه غنی از پروتئین، آهن و کلسیم هم از نکات مراقبتی در این هفته از بارداری هستند.
در هفته ۳۱ بارداری، جنین وزن تقریبی ۱.۵ تا ۱.۸ کیلوگرم و قد ۴۰ سانتیمتری دارد. جنین ۳۱ هفتهای مهارتهایی مانند پلکزدن و تنفس را تمرین میکند و معمولا در موقعیت سر به پایین قرار میگیرد. مادر ممکن است علائمی مانند تنگی نفس، تکرر ادرار، درد مچ دست (سندرم تونل کارپال)، خستگی ناشی از کمبود آهن، خارش پوست و انقباضات براکستون را تجربه کند. در این هفته ترشح آغوز از سینه افزایش مییابد و تیرگی نوک سینه طبیعی است. مراقبتهای مهم نیز شامل ویزیت دوهفته یکبار، نظارت بر حرکات جنین، رژیم پروتئیندار، ورزش سبک و پرهیز از سفرهای طولانی یا فعالیت سنگین است.
هفتهٔ ۲۹ بارداری آغاز فاز پایانی رشد جنین است؛ دورهای که در آن افزایش وزن جنین، تکامل تدریجی ریه و سیستم عصبی مرکزی، و الگوهای پایدارتر خوابـبیداری شکل میگیرند. در مادر، بزرگشدن رحم و تغییرات هورمونی میتواند به تنگینفس خفیف، ریفلاکس، ورم مچ پا، کمردرد/سیاتیک و اختلال خواب منجر شود. پایش منظم علائم مادر (فشار خون، وزن، علائم پرهاکلامپسی) و ارزیابی حرکات جنین اهمیت ویژه دارد؛ در صورت کاهش محسوس حرکات، ارزیابی NST/BPP توصیه میشود. اقدامات کلیدی خودمراقبتی شامل خوابیدن به پهلو (ترجیحاً چپ)، هیدراتاسیون کافی، وعدههای کوچک و مکرر، فعالیت بدنی ملایم، تمرینات کگل و استفاده از جوراب فشاری است. در این بازه، تکمیل غربالگری دیابت بارداری، بررسی کمخونی و در Rh منفی، تزریق روگام طبق نظر پزشک، از ارکان مراقبت استاندارد محسوب میشود.
هفته ۲۸ بارداری آغاز سهماهه سوم است؛ زمانی که جنین حدود ۱۲۰۰ گرم وزن دارد، حواس پنجگانهاش کامل میشود و بهتدریج در وضعیت زایمان قرار میگیرد. در این دوره مادر بیشتر با علائمی مثل تورم پا، تنگی نفس، کمردرد و انقباضات براکستون هیکس روبهرو میشود. آشنایی با این تغییرات، انجام آزمایشهای ضروری و رعایت بایدها و نبایدهای هفته ۲۸ کمک میکند تا هم سلامت مادر حفظ شود و هم رشد طبیعی جنین ادامه پیدا کند.
هفته ۲۷ بارداری نقطهی پایانی سهماهه دوم و آستانه ورود به سهماهه سوم است. در این سن، رحم تا بالای ناف آمده و افزایش حجم خون و رشد جنین باعث تغییرات تنفسی، گوارشی و خواب میشود. جنین حدود یک کیلو وزن دارد، قد او نزدیک به ۳۵ سانتیمتر است و مغز، حواس و ریهها در مسیر تکامل عملکردیاند؛ سورفکتانت در ریهها آغاز به تولید میکند و چرخههای خواب–بیداری کوتاه دیده میشود. همزمان، شاخصهای رشدی با بیومتری سونوگرافی پایش میشوند و ارزیابی سرویکس برای خطر زایمان زودرس اهمیت مییابد.
در هفته بیستوششم بارداری، جنین حدود ۳۵ سانتیمتر قد و نزدیک به ۹۰۰ گرم وزن دارد و اندامهای حیاتی او از جمله ریه، مغز و سیستم عصبی در حال تکاملاند. در این مرحله، حرکات جنین منظمتر شده و چرخههای خواب و بیداری او قابلتشخیص است. مادر ممکن است با علائمی چون سوزش سر دل، گرفتگی پا، ورم خفیف و انقباضات براکستون هیکس روبهرو شود که اغلب طبیعیاند. بررسی فشار خون، رشد رحم و انجام تست تحمل گلوکز از مراقبتهای مهم این هفته محسوب میشوند. تغذیه متعادل و استراحت کافی در حفظ سلامت مادر و جنین مؤثر است.
آزمایش NIPT در هفته دهم بارداری انجام میشود. این آزمایش اختلالات ژنتیکی مانند سندروم داون و تریزومی 18 را بررسی میکند. برای انجام آزمایش نمونه خون از مادر گرفته میشود و از این طریق DNA جنین مورد ارزیابی قرار میگیرد.
التهاب لگن عفونت باکتریایی است که در کل اندامهای تناسلی پخش شده است. درد زیر شکم و خونریزی بین دورههای پریود یا حین رابطه جنسی از علائم آن است. برای درمان معمولا داروهای آنتی بیوتیک تجویز میشود.