فهرست مطالب
کیست‌های تخمدانی، ضایعات و کیسه‌های پر از آبی هستند که روی تخمدان‌ها یا داخل آنها ایجاد می‌شوند و اکثرشان بسیار شایع و رایج‌اند. در بیشتر مواقع این کیست‌ها کوچک‌اند و علائمی ایجاد نمی‌کنند. اما اگر بزرگ شدند می‌توانند موجب درد و ناراحتی بسیار زیادی شوند. در برخی موارد این کیست‌ها بدون نیاز به مداخله جراحی، خود به خود دفع می‌شوند و از بدن خارج خواهند شد. اما نحوه دفع یا افتادن کیست تخمدان به چه صورت است و به چه شکلی انجام می‌شود؟ چطور می‌توان متوجه دفع شدن کیست های تخمدانی شد؟ در این مقاله از دکترتو به صورت کامل با آب شدن کیست تخمدان و جزئیات آن آشنا می‌شویم. اما اگر علائم تخمدانی غیرطبیعی را تجربه می‌کنید بهتر است با یک متخصص زنان در این باره مشورت کنید. شما می‌توانید از سامانه دکترتو نسبت به تعیین وقت ویزیت حضوری یا مشاوره آنلاین با بهترین پزشکان اقدام کنید.
دفع یا افتادن کیست تخمدان چیست؟
بسته به این که کیست‌ها از چه نوعی هستند و چه عاملی موجب ایجاد آنها می‌شود، برخی از کیست‌ها بعد از مدتی خود به خود دفع می‌شوند. در واقع دفع کیست تخمدان به صورت پاره شدن و باز شدن کیست‌ها و دفع آنها صورت می‌گیرد. گاهی اوقات این باز شدن کیست با کمی درد و ناراحتی همراه است و گاهی هم هیچ دردی ایجاد نمی‌کند. اکثر کیست‌های عملکردی به این صورت ناپدید می‌شوند. در واقع آب شدن کیست تخمدان، عامل از بین رفتن آنهاست. اندازه کیست مهم‌ترین عامل در دفع شدن آن است. کیست‌های ریز و هورمونی عمدتا بدون این که به درمان خاصی نیاز داشته باشند، در طی چند هفته دفع خواهند شد. البته گاهی هم برای افتادن یک کیست تخمدانی به مصرف دارو نیاز است. برخی شرایط زمینه‌ای سلامتی یا مصرف یکسری داروها هم ممکن است عامل دفع شدن کیست های تخمدانی باشد.
عکس افتادن کیست تخمدان
در بیشتر موارد می‌توان با تصویربرداری از تخمدان‌ها و بررسی عکس افتادن کیست تخمدان، متوجه دفع آنها شد. در این تصویر علاوه بر ناپدید شدن کیست‌هایی که قبلا در تخمدان وجود داشتند، احتمالا مقداری مایع یا خون خفیف تا شدید هم در اطراف تخمدان‌ها دیده می‌شود.
افتادن کیست تخمدان در پریودی
بسیاری از کیست‌هایی که دفع می‌شوند، از نوع عملکردی هستند و در طی یک یا چند دوره قاعدگی دفع می‌شوند. در واقع اکثر کیست‌هایی که از نوع کیست جسم زرد یا کیست فولیکولار هستند، بعد از یک یا دو دوره قاعدگی، خود به خود در دوره پریودی می‌ترکند و دفع می‌شوند. حتی می‌توان این پارگی و آب شدن کیست تخمدان را بخشی طبیعی از چرخه قاعدگی در نظر گرفت، چرا که آنها کیست‌های نگهدارنده تخمک هستند که با پاره شدن آنها، تخمک‌ها آزاد می‌شوند.
متن انگلیسی:
progressivewomenshealthonline
As part of your normal reproductive cycle, one of your ovaries releases an egg every 21-30 days. During this time, an ovary may develop a functional cyst, or fluid-filled sac. These ovarian cysts usually go away on their own without causing any issues
ترجمه متن:
به عنوان بخشی از چرخه طبیعی تولید مثل، یکی از تخمدان‌های شما هر ۲۱ تا ۳۰ روز یک تخمک آزاد می‌کند. در طی این مدت، تخمدان ممکن است یک کیست عملکردی یا کیسه پر از مایع ایجاد کند. این کیست های تخمدان معمولا خود به خود و بدون ایجاد مشکل از بین می‌روند و دفع می‌شوند.
علائم افتادن کیست تخمدان
یک سری علائم مشخص می‌کند که احتمالا کیست های تخمدانی دفع شده‌اند و دیگر اثری از آنها نیست. در برخی مواقع اگر کیست‌ها از اول هیچ نشانه‌ای ایجاد نکرده باشند، دفع کیست تخمدان هم هیچ علامتی ندارد. اما گاهی در اثر ترکیدن، پارگی و باز شدن کیست های تخمدانی، یک سری نشانه‌ها ایجاد می‌شود. باز هم شدت این علائم بسته به نوع کیست و اندازه‌ای که دارد، متفاوت است. اصلی‌ترین نشانه های افتادن کیست تخمدان شامل موارد زیر است:
- درد شدید و ناگهانی در قسمت پایین شکم یا کمر
- نفخ شدیدی که از بین نمی‌رود.
- لکه بینی و خونریزی غیرطبیعی از واژن
- درد و ناراحتی در لگن
- افزایش درد در هنگام نشستن یا بلند شدن
- احساس سنگینی در ناحیه لگن
گاهی اوقات آب شدن کیست تخمدان در اثر پارگی و ترکیدن کیست، یک اورژانس پزشکی است و ممکن است علائم خطرناک دیگری هم ایجاد کند. این نشانه‌ها شامل موارد زیر می‌شود:
- دردهای غیرمعمول در شکم
- دردی که با استفراغ و تب همراه است.
- سرگیجه، ضعف یا احساس سبکی در سر
- تنفس سریع و تپش قلب
این علائم می‌تواند نشان دهنده خونریزی داخلی ناشی از دفع کیست تخمدان باشد. در این شرایط باید سریعا به اورژانس مراجعه کرد تا با درمان به موقع، از آسیب به اندام‌های داخلی جلوگیری شود.
متن انگلیسی:
buzzrx
Signs and symptoms of a ruptured ovarian cyst include sudden and severe pelvic pain or lower abdominal pain accompanied by fever and vomiting.
ترجمه متن:
علائم و نشانه های پارگی کیست تخمدان شامل درد ناگهانی و شدید لگن یا درد زیر شکم همراه با تب و استفراغ است.
علائم دفع کیست تخمدان داری و نگرانی؟
تا دیر نشده از متخصص سوال کن.
علت افتادن یا دفع کیست تخمدان
اکثر کیست های تخمدان عملکردی، بخشی طبیعی از چرخه ماهانه یک زن بوده و اغلب خوش‌خیم یا غیرسرطانی هستند. سایر انواع کیست های تخمدان، مانند آندومتریوما، طبیعی نیستند و معمولا علائم ناراحت‌کننده‌ای ایجاد می‌کنند؛ بنابراین در مورد پارگی و دفع کیست تخمدان عملکردی می‌توان گفت که این امر طبیعی است. با این حال هنوز علت دقیق پارگی و افتادن دیگر انواع کیست تخمدان مشخص نیست. در مواردی که اندازه کیست‌ها بزرگ‌تر می‌شود، احتمال پارگی و ترکیدن کیست‌ها افزایش می‌یابد. احتمال پارگی کیست تخمدان در حین فعالیت بدنی شدید، از جمله رابطه جنسی واژینال، بیشتر است. برای این که بفهمیم دقیقا علت دفع یا افتادن کیست تخمدان چیست، به بررسی‌ها و تحقیقات پزشکی بیشتری نیاز است، خصوصا که کیست‌های مختلف، با شرایط متفاوتی دفع می‌شوند.
تشخیص دفع یا افتادن کیست تخمدان
زمانی که کیست های تخمدان از نوع هورمونی و ریز هستند و اصلا وجود آنها شناسایی نشده است، احتمالا نیازی به تشخیص هم ندارند و نمی‌توان متوجه دفع شدن کیست‌ها شد. اما معمولا بسته به اندازه و نوع کیست‌ها، پزشکان می‌توانند کیست تخمدان پاره شده را بر اساس موارد زیر تشخیص دهند:
- تاریخچه پزشکی
- علائم
- معاینه فیزیکی
- معاینه لگن
- سونوگرافی واژینال یا شکم
- آزمایش خون
- آزمایش ادرار
- آزمایش بارداری
- کشت واژینال (برای بررسی عفونت لگن)
- سی‌تی‌اسکن
خود شما هم می‌توانید با بررسی برخی علائم متوجه پارگی و دفع کیست تخمدانتان شوید. اگر در خارج از دوره‌های قاعدگی خونریزی غیرمعمول یا لکه بینی دارید، اگر درد و گرفتگی شدید و ناگهانی در شکم و کمر احساس کردید یا در صورت تورم شکم، می‌توانید آب شدن کیست تخمدان را تشخیص دهید.
| مشکل تخمدانی | علائم افتادن کیست تخمدان | علائم سایر مشکلات تخمدانی |
|---|---|---|
| کیست تخمدان | – درد شدید در ناحیه شکم یا لگن، به ویژه در یک سمت- تهوع و استفراغ- درد هنگام رابطه جنسی- خونریزی غیر طبیعی از واژن- احساس پری و سنگینی در ناحیه شکم | – ممکن است بدون علامت باشد یا علائم خفیف ایجاد کند- درد لگن یا شکم (اغلب بدون شدت زیاد)- خونریزی نامنظم از واژن- احساس پری در شکم |
| پاره شدن کیست تخمدان | – درد شدید و ناگهانی در ناحیه شکم- خونریزی واژینال یا لکه‌بینی- تهوع و استفراغ- احساس ضعف و سرگیجه- تب (در صورت عفونت) | – درد لگن یا شکم با شدت کمتر نسبت به پاره شدن کیست- خونریزی نامنظم- درد در ناحیه لگن در هنگام فعالیت جنسی یا حرکت |
| سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) | – عدم تعادل هورمونی- قاعدگی نامنظم یا قطع قاعدگی- افزایش وزن یا مشکل در کاهش وزن- رشد موهای زائد در صورت و بدن- آکنه و مشکلات پوستی | – قاعدگی نامنظم- افزایش وزن و دشواری در کاهش وزن- مشکلات باروری- رشد موهای زائد و تغییرات هورمونی |
| تخمک‌گذاری نامنظم | – درد خفیف یا متوسط در ناحیه شکم- عدم تخمک‌گذاری و مشکلات باروری- قاعدگی نامنظم- خونریزی یا لکه‌بینی بین دوره‌های قاعدگی | – قاعدگی نامنظم- مشکلات باروری و عدم تخمک‌گذاری |
| آندومتریوز | – درد شدید در طول یا بعد از قاعدگی- درد هنگام رابطه جنسی- درد لگن یا شکم به ویژه در نواحی خاص- خونریزی غیر طبیعی و نامنظم از واژن | – درد لگن یا شکم که به تدریج تشدید می‌شود- خونریزی شدید و طولانی در قاعدگی- درد در هنگام مقاربت جنسی- اختلالات باروری |
| تومور تخمدان | – درد و سنگینی در ناحیه شکم- احساس پری در شکم- تغییرات در نظم قاعدگی- گاهی خونریزی غیر طبیعی از واژن- فشار بر مثانه یا روده‌ها | – درد یا پری در ناحیه شکم- خونریزی غیر طبیعی از واژن- درد لگن که ممکن است با فعالیت بدنی یا مقاربت شدیدتر شود- احساس فشار بر مثانه یا روده‌ها |
| عفونت تخمدان (سندرم تخمدان عفونی) | – درد شدید در ناحیه شکم- تب و لرز- خونریزی غیر طبیعی از واژن- تهوع و استفراغ- احساس ضعف و خستگی | – درد شکمی یا لگنی- خونریزی غیر طبیعی یا لکه‌بینی- احساس خستگی و ضعف |
نحوه دفع کیست تخمدان
نحوه دفع کیست تخمدان به این بستگی دارد که نوع کیست چیست و چه اندازه‌ای دارد. کیست‌های عملکردی که از نوع هورمونی هستند و اندازه آنها کمتر از ۵ سانتی متر است، بدون نیاز به مصرف دارو در طی چند هفته باز شده و دفع می‌شوند. زمانی که کیست‌ها غیر عملکردی هستند یا اندازه بزرگ‌تری دارند، برای دفع آنها به مصرف دارو نیاز است. با مصرف داروهای هورمونی و قرص‌های ضد بارداری، به تدریج می‌توان کیست های تخمدانی را دفع کرد. در نهایت وقتی اندازه کیست‌ها بیش از اندازه بزرگ است یا در صورتی که نوع این کیست‌ها از نوع آندومتریا یا پلی کیستیک باشد، برای دفع کیست تخمدان به جراحی نیاز است.
درمان خونریزی شدید ناشی از دفع کیست تخمدان
درمان پارگی کیست تخمدان به علائمی که ایجاد شده، بستگی دارد. اکثر کیست های تخمدان پاره شده هیچ علامتی ایجاد نمی‌کنند یا فقط علائم خفیفی دارند. آنها را می‌توان با درمان پزشکی، متشکل از داروی ضددرد و پیگیری علائم، مدیریت کرد.
با این حال، گاهی اوقات، کیست پاره شده باعث علائم شدیدتری از جمله درد شدید و خونریزی می‌شود. خونریزی شدید واژینال یا خونریزی داخلی، از عوارض جدی و خطرناک افتادن کیست تخمدان هستند که به بررسی فوری پزشکی نیاز دارند. برای درمان، ابتدا باید برای جبران خون از دست رفته، خون و مایعات تزریق شود. بعد از آن بسته به شدت خونریزی و سایر علائم، احتمالا به جراحی برای درمان خونریزی شدید ناشی از دفع کیست تخمدان نیاز است.
۱. داروی دفع کیست تخمدان
معمولا برای درمان دفع کیست تخمدان، تنها از داروهای مسکن برای کنترل درد استفاده می‌شود. پزشک برای تسکین درد و ناراحتی ناشی از افتادن کیست تخمدان، مصرف چند روزه داروهای مسکن بدون نسخه مانند دیکلوفناک یا ایبوپروفن را توصیه می‌کند.
۲. قرص دفع کیست تخمدان
به ندرت ممکن است بسته به نوع و اندازه‌ای که کیست تخمدان دارد، پزشک از داروها و قرص‌های هورمونی مانند داروهای ضد بارداری برای دفع کیست تخمدان کمک بگیرد. این قرص‌ها با تنظیم هورمون‌های بدن، به دفع راحت‌تر و سریع‌تر کیست‌ها کمک می‌کنند.
۳. دمنوش برای دفع کیست تخمدان
در طب سنتی از دمنوش‌های گیاهی مختلفی برای دفع کیست های تخمدانی استفاده می‌شود. این دمنوش‌ها با تاثیر ضدالتهابی و اثری که روی تنظیم هورمون‌ها دارند می‌توانند به دفع کیست تخمدان کمک کنند و از طرفی برخی از آنها هم به تسکین علائم ناشی از افتادن کیست تخمدان کمک می‌کنند. یکی از این دمنوش‌ها، دمنوش بابونه است. چای زنجبیل و عسل و دمنوش گزنه از دیگر دمنوش‌هایی هستند که می‌توان از آنها برای آب شدن کیست تخمدان و دفع آن استفاده کرد. اثر ضد درد و ضدالتهابی برخی از این دمنوش‌ها تاثیر قابل توجهی در کاهش درد و ناراحتی ناشی از افتادن کیست های تخمدانی دارند.
دنبال دمنوش مناسب برای کیست تخمدان هستی؟ از متخصص سوال کن.
۴. بعد از دفع کیست تخمدان چه باید کرد؟
بعد از ترکیدن و دفع کیست تخمدان معمولا نیاز به اقدام خاصی نیست. در صورتی که درد لگن یا درد شکم ناراحت‌کننده باشد، بهتر است چند روز از داروهای مسکن بدون نسخه و کمپرس گرم استفاده کنید. استراحت کردن هم می‌تواند به شما کمک زیادی کند. اما اگر درد لگن و شکم به صورت غیرعادی شدید شد یا این که همراه این علائم، نشانه‌های غیرعادی دیگری مانند تب و کمردرد وجود داشت، باید برای بررسی شرایط سریعا به اورژانس مراجعه کرد.
عوارض احتمالی افتادن کیست تخمدان
اکثر کیست های تخمدانی بعد از دفع شدن عوارض خاصی را ایجاد نمی‌کنند؛ خصوصا آن دسته از کیست‌هایی که عملکردی هستند و اندازه کوچکی دارند. با این حال کیست‌های بزرگ‌تر و کیست‌های علامت‌دار، مانند کیست‌های هموراژیک ممکن است بعد از دفع شدن باعث بروز یک سری عوارض شوند. یکی از این عارضه‌ها، خونریزی واژینال است. درد و عفونت هم ممکن است در اثر ترکیدن کیست‌ها مشکل‌ساز شود، چرا که اکثر این کیست‌ها حاوی مقادیر زیادی چرک و باکتری هستند. در نهایت بدترین عارضه احتمالی مربوط به افتادن کیست تخمدان، خونریزی داخلی است. این خونریزی می‌تواند باعث از دست رفتن مقدار زیادی خون از بدن شود. همچنین در اثر پدیده‌ای به نام پیچ خوردگی تخمدان‌ها، امکان خونریزی و التهاب صفاق وجود دارد. در این حالت ممکن است خون‌رسانی به سایر اندام‌ها دچار مشکل شود و به دنبال آن، امکان آسیب به اندام‌های داخلی خصوصا تخمدان‌ها وجود دارد.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
تشخیص پارگی کیست تخمدان همیشه آسان نیست. سایر شرایط نیز ممکن است باعث علائم پارگی کیست تخمدان شوند. بارزترین علامت پارگی کیست تخمدان، درد ناگهانی شکم یا لگن است. با این حال، تنها راه برای اطمینان از وجود کیست‌ها، دفع یا افتادن کیست تخمدان، مراجعه به یک دکتر متخصص زنان است. معمولا کیست تخمدان (پاره یا پاره نشده) با سونوگرافی قابل تشخیص است. خبر خوب اینکه شما می‌توانید از سامانه دکترتو برای مشاوره آنلاین با بهترین پزشکان اقدام کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!