فهرست مطالب
- سرطان خون چیست؟ (بیماری لوسمی یا لوکمی)
- علائم سرطان خون چیست؟ (علایم اولیه سرطان خون)
- علت ایجاد سرطان خون چیست؟
- چه زمانی باید برای تشخیص بیماری لوسمی اقدام کنیم؟
- درمان سرطان خون چیست؟ (ایا سرطان خون درمان دارد؟)
- انواع اصلی و نادر سرطان خون کدامند؟ (انواع سرطان خون)
- عوارض سرطان خون چیست؟
- چگونه می توان از سرطان خون پیشگیری کرد؟
- سرطان خون را بیشتر بشناسیم
- نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
ادامه این پادکست را میتوانید در این بخش گوش دهید:
ادامه این پادکست را میتوانید در این بخش گوش دهید:
سرطان خون یا لوسمی چه علائم و ویژگیهایی دارد؟ چگونه میتوان بیماری لوسمی را تشخیص داد؟ راههای درمان سرطان خون چیست؟ خطر ابتلا به این نوع سرطان در کدام افراد بیشتر است؟ بسیاری از افراد در مواجهه با احتمال سرطان خون با چنین سوالاتی روبرو میشوند. در این مطلب در مورد تمامی علائم و نشانههای این بیماری و روشهای تشخیص و درمان آن توضیحات کامل را ارائه میدهیم. همچنین، در این مطلب قرار است که همه چیز در مورد سرطان خون را بدانید.
سرطان خون چیست؟ (بیماری لوسمی یا لوکمی)
سرطان خون، لوکمی یا لوسمی، سرطان مربوط به سلولهای خونی و مغز استخوان و یکی از انواع بیماری های خونی است. بهعبارت سادهتر، سرطان به عنوان رشد کنترلنشده سلولهای غیرعادی تعریف میشود. سرطان میتواند در هر جایی در بدن رشد کند. در سرطان خون، این تکثیر سریع و خارج از کنترل سلولهای غیرعادی، در مغز استخوان اتفاق میافتد. سپس این سلولهای غیر عادی وارد جریان خون میشوند. برخلاف دیگر سرطانها، این سرطان به طور کلی به شکل یک تومور نیست و به این خاطر در تصویربرداریها دیده نمیشود.
لوسمی در واقع مجموعهای از چند سرطان است. در تمامی این انواع سرطان، گلبولهای سفید خون یا WBCها درگیر میشوند. WBC بخش مهمی از سیستم ایمنی بدن هستند. آنها بدن را از هجوم باکتری، ویروس، قارچ و همچنین از سلولهای غیرعادی و دیگر عوامل خارجی محافظت میکنند.
در سرطان خون، WBCها عملکردی مثل WBCهای عادی ندارند. این گلبولهای سفید همچنین میتوانند خیلی سریع تقسیم شوند و در نهایت عملکرد سلولهای طبیعی را مختل کنند. انواع مختلفی از لوسمی وجود دارد. برخی در کودکان و بعضی از آنها در بزرگسالان شایعتر هستند.
درمان این بیماری، به نوع سرطان و عوامل دیگر بستگی دارد. تشخیص و درمان سرطان خون، توسط متخصص خون و سرطانشناسی انجاممیشود. در صورتیکه درد یا ناراحتی احساس کردید، توصیه میکنیم در سریعترین زمان از مشاوره تلفنی دکتر خون استفاده کنید. امکان مشاوره متنی آنلاین نیز در سایت دکترتو برای شما فراهم شده است.
بیماری لوسمی یا لوکمی نام دیگر یا به عبارتی نام علمی سرطان خون است که بهاشتباه برخی افراد فکر میکنند که لوسمی و یا لوکمی یک بیماری دیگری غیر از سرطان خون است.
علائم سرطان خون چیست؟ (علایم اولیه سرطان خون)
علائم یا نشانه های سرطان خون بسته به نوع سرطان و حاد یا مزمن بودن آن متفاوت است. اما اولین علائم سرطان خون همیشه باید مورد توجه قرار بگیرند. علائم اولیه سرطان خون عبارتاند از:
- لوسمی حاد ممکن است باعث بروز علائم و نشانههایی شبیه به آنفولانزا شود. این علائم به صورت ناگهانی ظاهر میشوند و ممکن است چند روز تا چند هفته ادامه داشتهباشند.
- لوسمی مزمن اغلب تنها چند نشانه دارد. حتی ممکن است فرد هیچ نشانه و علائمی را تجربه نکند. علایم و نشانهها معمولا بهتدریج رشد میکنند. افرادی که مبتلا به نوع مزمن این سرطان هستند، اغلب شکایت دارند که احساس خوبی ندارند. گاهی لوسمی مزمن بدون انجام آزمایشهای تشخیصی و طی یک آزمایش خون معمولی مشخص میشود.
۱. شایع ترین علائم سرطان خون
علایم شایع سرطان خون شامل موارد زیر هستند:
- تب یا لرز
- خستگی مداوم و ضعف
- عفونتهای مکرر یا شدید
- کاهش وزن بدون دلیل
- غدد لنفاوی، کبد یا طحال بزرگ
- خونریزی و یا کبودی آسان
- خون دماغ مداوم
- نقطههای قرمز کوچک در پوست شما
- عرق ریختن بیشازحد، به خصوص در شب
- خستگی یا درد استخوان
- سختی در تنفس
- درد استخوان یا مفاصل
- ازدستدادن اشتها.
برای تشخیص و درمان سرطان باید به متخصص انکولوژی مراجعه کنید. در دکترتو میتوانید با بهترین انکولوژیست آشنا شوید، بهصورت آنلاین یا تلفنی با آنها مشورت کنید و در صورت نیاز برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.
۲. علائم خاموش سرطان خون
بدن ما راههای مخصوصی برای حرفزدن با ما دارد. وقتی بدن با چیزی در مبارزه است، به روشهای مختلفی سعی میکند ما را از آن مطلع کند. پس بسیار مهم است که از کنار اتفاقات غیرمعمولی که در بدنمان میافتد، ساده نگذریم. علایم سرطان خون در بدن بروز میکنند و باید آنها را ببینیم. این سرطان هم مثل هر بیماری دیگری علائم خاموشی دارد که نباید آنها را نادیده بگیریم:
- خستگی و احساس ضعف
- سختی در نفس کشیدن
- کبودشدگیهای بدون دلیل
- خونریزی بدون دلیل
- احساس پری یا نفخ
- درد یا ناراحتی در قسمت فوقانی شکم
- نقاط قرمز کوچک زیر پوست
- تب و لرز
- سردرد و عرق شبانه
۳. اولین نشانه سرطان در آزمایش خون مشخص می شود؟
شاید بپرسید که ایا سرطان در ازمایش خون مشخص است؟ برای بررسی سرطان خون میتوانید یک آزمایش خون ساده بدهید و سپس جواب آزمایش سرطان خون را بررسی کنید. در تصویر زیر میتوانید علائم سرطان خون در آزمایش cbc را ببینید. آزمایش سرطان خون مثبت ویژگیهایی دارد که در موارد زیر توضیح دادهشدهاند. نمونه آزمایش سرطان خون مثبت میتواند شامل سلولهای خونی کاهش یافتهباشد.
پایین بودن پلاکت خون نشانه سرطان است؟
یکی از نشانههای سرطان در آزمایش خون کاهش شمار پلاکتهاست. اما نمیتوان گفت که هر کسی که با کاهش شمار پلاکتها مواجه میشود، سرطان خون دارد.
۴. علائم سرطان خون در کودکان
علایم سرطان کودکان شامل موارد زیر هستند:
- پوست رنگپریده
- بیحالی و ضعف
- خستگی
- سرگیجه و سردرد
- تنگی نفس
- تب و لرز
- بیماریها و عفونتهای طولانیمدت
- به سادگی کبود شدن و خونریزی کردن.
۵. علائم سرطان خون در نوجوانان
علایم سرطان خون در نوجوانان شامل موارد زیر هستند:
- تب و لرز
- خستگی و ضعف دائمی
- عفونتهای پیاپی و پایدار
- ازدستدادن وزن بدون اینکه قصدش را داشتهباشد
- غدد لنفاوری برجسته
- خونریزی و کبودی بیشازحد انتظار
- خون دماغ شدنهای مداوم
- پتشی (نقطههای ریز قرمز بر روی پوست)
۶. اولین علائم سرطان خون در زنان
علایم سرطان های زنان، همانند علائمی است که در نوجوانان و بزرگسالان بروز میکند. اولین علائم سرطان خون در زنان را میتوان شبیه به آنفلوانزا دانست که ناگهانی بروز میکند.
۷. علائم سرطان خون در بزرگسالان و اولین علائم سرطان خون در مردان
در ابتدای بروز این بیماری، علائم کمرنگی وجود دارد هرچه میگذرد بر شدت علائم افزوده میگردد. بسیاری از علائم سرطان خون یا اولین علائم سرطان مغز استخوان با انواع دیگر سرطانها و یا حتی بیماریهای دیگر مشابه است و تشخیص دقیق سرطان خون تنها بر اساس علائم امکانپذیر نیست، اما میتوان آنها را بهمنظور زنگ هشداری برای مراجعه به پزشک و انجام ارزیابیهای دقیقتر مدنظر گرفت.
علائم سرطان خون تقریباً در بین زنان و مردان مشترک است؛ اما از جمله علائم سرطان خون در مردان میتوان به احساس خستگی، تعریق شبانه، دمای بالای بدن، کاهش وزن بدون دلیل، درد استخوانها، سردرد و علائم عصبی و درد شکم اشارهکرد.
علائم سرطان خون خوش خیم چیست؟
شاید از خود بپرسید که سرطان خون خوش خیم چیست؟ سرطان خوشخیم هم نوعی سرطان است که رشد آن نسبت به سرطان بدخیم آهستهتر و پروگنوز آن نسبت به سرطان بدخیم بهتر است. علائم سرطان خون خوشخیم به طور کلی شامل علائم سرطان خون است. تنها تفاوت آن با سرطان بدخیم، مدت زمان پیشرفت و متاستاز است. از طرفی، سرطان خوشخیم به طور ناگهانی فرد را از پا نمیاندازند. ایا سرطان خون خوش خیم درمان دارد؟ بله، خوشبختانه روشهای زیادی برای درمان لوسمی خوش خیم وجود دارد.
با دیدن علائم سرطان خون به چه دکتری مراجعه کنیم؟
در صورتیکه هر یک از علائم سرطان خون را در خود و یا در اطرافیان مشاهده کردید، بهتر است که به متخصص انکولوژی مراجعه کنید. همچنین میتوانید در سایت دکترتو از مشاوره تلفنی دکتر خون استفاده کنید.
علت ایجاد سرطان خون چیست؟
علت ایجاد این نوع سرطان مشخص نیست. بااینحال، چندین عامل شناسایی شدهاست که ممکن است ریسک شما برای ابتلا به این بیماری را افزایش دهند. عوامل ژنتیکی و محیطی زیادی هستند که در شانس ابتلا به این بیماری تاثیر دارند. این موارد عبارتاند از:
- تاریخچه خانوادگی سرطان خون
- سیگار کشیدن که ریسک ابتلا به سرطان مغز استخوان حاد را افزایش میدهد (AML)
- اختلالات ژنتیکی مانند سندرم داون
- اختلالات خونی مانند سندرم myelodysplastic که گاهی اوقات «پری لوکمی» نامیده میشود
- درمان قبلی برای سرطان با شیمیدرمانی یا پرتودرمانی
- مواجهه با سطوح بالای تشعشع
- مواجهه با مواد شیمیایی مانند بنزن.
در این ویدئو دکتر محسن محمدیان، فوق تخصص خون و سرطان بزرگسالان در مورد علائم سرطان خون با شما صحبت میکند.
آیا سرطان خون می تواند ارثی باشد؟
بله. هرچند این امر خیلی معمول نیست. اختلالات ژنتیکی مانند سندرم داون میتواند خطر ابتلا به لوسمی را افزایش دهد. دانشمندان همچنین دیگر جهشهای ژنتیکی را پیدا کردهاند که میتوانند ریسک ابتلا به لوسمی را افزایش دهند. این که وجود این جهشها چقدر ریسک ابتلا را افزایش میدهد، دقیقا مشخص نیست.
داشتن خویشاوندی مبتلا با سرطان خون به این معنا نیست که شما یا اعضای خانوادهتان نیز به سرطان خون مبتلا خواهیدشد. در حقیقت در اغلب موارد، هیچ سابقه خانوادگی در ابتلا به سرطان خون وجود ندارد. درهرحال، اگر مورد ابتلا به سرطان خون در خانواده وجود دارد، این مورد را به پزشک خود بگویید. ممکن است پزشک شما آزمایش ژنتیک و یا مشاوره را توصیه کند.
چه زمانی باید برای تشخیص بیماری لوسمی اقدام کنیم؟
در صورتیکه بیمار دچار کاهش وزن، عرقریزی شبانه، خستگی باشد یا اینکه به راحتی کبود شود یا خونریزی کند، پزشک ممکن است آزمایشهای تشخیصی لوسمی را برای بیمار درخواست دهد. در بسیاری موارد در یک آزمایش خون ساده، افزایش تعداد گلبولهای سفید خون یا سلولهای غیرطبیعی دیدهمیشود که میتواند خبر از سرطان خون بدهد. در این موارد نیز متخصص انکولوژی ممکن است تستهای دیگری را برای تشخیص عامل این اتفاق درخواست بکند.
ممکن است افراد مبتلا به سرطان مزمن، تا قبل از تشخیص هیچ علائمی نداشتهباشند. این احتمال در مورد بیماران مبتلا به سرطان خون مزمن در مقایسه با حاد، بیشتر است. در سرطان خون حاد علائم به سرعت خود را نشان میدهند و ممکن است حال بیمار در عرض چند هفته رو به وخامت برود.
تشخیص سرطان خون با آزمایش
اگر فرد در معرض عوامل خاصی قرار گرفتهباشد که ریسک لوسمی را افزایش دهد و علائم سرطان خون را داشتهباشد، فوق تخصص خون و سرطانشناسی، ممکن است به سرطان خون مشکوک شود. پزشک شما روند تشخیص را با گرفتن یک سابقه و شرح حال و معاینه کامل از شما شروع میکند. در کنار معاینه و شرح حال، تستهای تشخیصی زیادی وجود دارد که به تشخیص سرطان خون کمک میکند.
روند انجام تستها از آزمایش CBC یا همان تستی که به نام آزمایش خون میشناسیم شروع میشود. در این آزمایش تعداد، وضعیت، شکل و موارد دیگر سلولهای خونی بررسی میشود. پزشک ممکن است از تستهای تشخیصی شیمی و تفسیر آزمایش خون هم برای بررسی بیشتر در این مرحله استفادهکند.
مقدار esr در سرطان خون چقدر است؟ (علائم سرطان خون در آزمایش خون)
معمولا مقدار ESR در سرطان خون بالا میرود. در مقالهای با عنوان «آزمایش سرطان خون» به طور مفصل در مورد علائم سرطان خون در آزمایش خون صحبت شدهاست اما لازم است بدانید که استاندارد طلایی برای تشخیص قطعی سرطان خون، تست بیوپسی است.
در بیوپسی از گرههای لنفی و مغز استخوان نمونههایی گرفتهمیشود و برای وجود سرطان بررسی میشود. سپس تستهای دیگری برای پیدا کردن مارکرهای سطحی بر روی سلولها (فلوسیتومتری) و همچنین تغییرات ژنتیکی (آزمایش سیتوژنتیک) در مورد بعضی از لوسمی انجام میشوند. لامبر پانکچر و بیوپسی غدد لنفی هم ممکن است برای تشخیص استفاده شوند.
تشخیص زودهنگام و مرحله پیشرفت بیماری لوسمی
بیشتر موارد ابتلا به سرطان خون در طی یک آزمایش خون ساده و به صورت اتفاقی مشخص میشود. آزمایش خون یا CBC به دلایل زیادی از طرف پزشکان درخواست میشود و یکی از تستهایی است که در چکاپهای سالانه یا ۶ ماهه انجام میشود. اگر اختلالی در سلولهای خونی وجود داشتهباشد، در این تست خود را نشان میدهد. به این دلیل است که چکاپهای سالیانه را نباید فراموش کرد. پس اگر علائم خطر لوسمی را دارید یا این بیماری درخانوادهتان وجود دارد، یا به هر دلیل نگران ابتلا به لوسمی هستید، با پزشک خود مشورت کنید.
بعد از تشخیص سرطان، مرحله پیشرفت بیماری باید مشخص شود:
- لوسمی حاد لنفوئیدی ALL و لوسمی حاد میلوئیدی AML، براساس ظاهر سلولهای سرطانی در زیر میکروسکوپ و نوع سلول درگیر در سرطان تعیین مرحله میشوند.
- مرحله رشد سرطانهای ALL و CLL (لوسمی لنفوئیدی مزمن) براساس شمارش WBC (گلبولهای سفید خون) در زمان تشخیص، مشخص میشود.
- وجود گلبولهای سفید نابالغ یا میوبلاست، در خون و مغز استخوان نیز برای تعیین مرحلهی پیشرفت AML (لوسمی میلوئیدی حاد) و CML (لوسمی میلوئیدی مزمن) مورد استفاده قرار میگیرد.
آزمایش های ارزیابی مرحله پیشرفت سرطان
تعدادی از آزمایشهای سرطان خون وجود دارد که میتوان از آنها برای ارزیابی روند پیشرفت بیماری استفاده کرد:
- فلوسیتومتری، DNA سلولهای سرطانی را بررسی کرده و نرخ رشد آنها را مشخص میکند.
- آزمایش عملکرد کبد نشان میدهد که آیا سلولهای سرطان خون بر کبد تاثیر گذاشتهاند یا نه.
- لامبر پانکچر یا ضربه نخاعی، با وارد کردن یک سوزن نازک بین مهرههای ستون فقرات انجام میشود. این کار به پزشک شما اجازه میدهد که مقداری از مایع نخاعی را جمعآوری کند. این نمونه برای بررسی انتشار سرطان به سیستم عصبی مرکزی بررسی میشود.
- تستهای تصویربرداری مانند اشعه ایکس، سونوگرافی و سیتیاسکن، در تشخیص آسیبهای وارده بر اثر لوکمی به اندامهای دیگر مفید است.
تست سرطان خون در خانه
روش خاصی برای بررسی سرطان خون در منزل وجود ندارد. تنها کاری که باید انجام داد این است که با آگاهی از علائم شایع سرطان خون، علائم بالینی خود را بررسی کرده و در صورت مشاهده چندین عامل مرتبط با سرطان خون، به پزشک مراجعه کنید.
اولین تستی که برای تشخیص اولیه سرطان خون استفاده میشود، آزمایش خون برای بررسی کمیت و کیفیت گلبولهای سفید است. امروزه بسیاری از آزمایشگاهها، نمونهگیری بررسی سرطان خون را در خانه نیز انجام میدهند.
درمان سرطان خون چیست؟ (ایا سرطان خون درمان دارد؟)
درمان سرطان خون به عوامل بسیاری بستگی دارد. آنکولوژیست شما گزینههای درمان شما را براساس سن و سلامت کلی، نوع و اینکه سرطان به کدام بخشهای دیگر بدن شما، از جمله سیستم عصبی مرکزی، حمله کردهاست، تعیین میکند.
بهطورکلی درمان انواع سرطان از جمله سرطان خون، دشوار است؛ اما ناممکن نیست. یکی از رایجترین روشهای درمان سرطان خون، علاوه بر غربالگری سرطان، شیمیدرمانی است. امروزه با پیشرفت علم پزشکی روشهای دیگری از جمله شیمیدرمانی با دوز بالا همراه با پیوند سلولهای بنیادی با مغز استخوان نیز استفاده میشود.
همچنین در درمان سرطان خون حاد از چندین مرحله درمانی متوالی شامل درمان القائی بهمنظور ازبینبردن هرچه بیشتر گلبولهای سفید غیرطبیعی، درمان تلفیقی بهمنظور جلوگیری از عود بیماری پس از بهبودی و همچنین مرحله درمان نگهدارنده بهمنظور ازبینبردن سلولهای سرطانی باقیمانده در بلندمدت استفاده میشود.
از دیگر روشهای درمانی نیز میتوان به ایمونوتراپی، پرتودرمانی و تارگت درمانی اشاره کرد. در نتیجه همینطور که میبینیم در عصر حاضر دیگر بیماری سرطان (از جمله سرطان خون) غیرقابلدرمان نیست و از روشهای مختلفی میتوان اقدام به درمان بیماری نمود.
۱. شیمی درمانی سرطان خون
شیمی درمانی اصلیترین درمان برای سرطان خون است. این درمان دارویی از مواد شیمیایی برای کشتن سلولهای سرطانی و جلوگیری از پخش شدن سرطان در بدن استفاده میکند. بسته به نوع سرطان، ممکن است از یک دارو یا ترکیبی از داروها استفاده شود. که البته در بیشتر موارد از ترکیبی از داروها برای درمان استفاده میشود. این داروها ممکن است به شکل قرص باشند و یا به طور مستقیم به رگ یا زیر پوست تزریق شوند.
در برخی بیماران، داروی شیمیدرمانی به مایع مغزی نخاعی یا CSF تزریق میشود. این مواد شیمیایی یا سلولهای سرطانی را میشکند و یا از تقسیم بیرویه آنها جلوگیری میکنند. مراحل شیمی درمانی برای درمان لوسمی، شامل یک سری چرخه است. این چرخهها شامل چند روز درمان و بعد چند روز استراحت برای بازیابی قوای بدن است. طول زمان لازم برای شیمیدرمانی بسته به رژیم درمانی میتواند از ۶ ماه تا مدت درمان نامحدود متفاوت باشد.
۲. درمان هدفمند لوسمی
درمانهای دارویی هدفمند بر روی ناهنجاریهای خاصی که در سلولهای سرطانی وجود دارد، تمرکز دارند. این نوع درمان، ابتدا سلولهای سرطانی برای بررسی اثربخشی داروی روی آنها تست میشوند.
درمانهای هدفمند با روشهای مختلفی با سلولهای سرطانی مبارزه میکنند. یکی از این روشها منع توانایی این سلولها برای تکثیر و تقسیم است. روش دیگر قطع جریان خونی است که نیازهای سلول سرطانی برای زنده ماندن را تامین میکند و یا اینکه این داروهای هدفمند، مستقیما سلول سرطانی را میکشند. احتمال اینکه درمانهای هدفمند به سلولهای عادی آسیب وارد کند، نسبتا کمتر است. مثالهایی از درمان هدفمند شامل آنتیبادی مونوکلونال و مهارکننده تیروزین کینار است.
۳. پرتودرمانی لوکمی
پرتو درمانی از اشعه ایکس از اشعه ایکس و یا دیگر پرتوهای پرانرژی برای آسیبزدن به سلولهای سرطانی و متوقفکردن رشد آنها استفاده میکند. در طول پرتودرمانی، شما روی یک میز دراز کشیدهاید. درحالیکه یک ماشین بزرگ در اطراف شما حرکت میکند و پرتو را مستقیما به نقاط خاصی از بدن میتاباند.
ممکن است از پرتو در نقطه خاصی از بدن استفادهشود یا در کل بدن، چون سلولهای سرطانی در واقع در کل بدن گردش میکنند. ممکن است از پرتودرمانی برای آمادهکردن بدن برای پیوند مغز استخوان استفاده شود. برای تشخیص و درمان سرطان باید به متخصص انکولوژی مراجعه کنید.
۴. پیوند مغز استخوان
پیوند مغز استخوان، که پیوند سلول بنیادی نیز نامیده میشود، به ایجاد دوباره سلولهای بنیادی سالم کمک میکند. این درمان با جایگزین کردن مغز استخوان بیمار با سلولهای بنیادی غیرسرطانی، که مغز استخوان سالم را مجددا تولید میکند، انجام میشود.
قبل از پیوند مغز استخوان، بیمار تحت شیمیدرمانی یا پرتودرمانی شدیدی قرار میگیرد. هدف از این کار ازبینبردن مغز استخوان تولیدکننده سلولهای سرطانی است. سپس سلولهای بنیادی سازنده خون به بیمار تزریق میشود. سلولهای بنیادی که به بازسازی مغز استخوان شما کمک خواهندکرد. این سلولهای بنیادی ممکن است از یک اهداکننده دریافتشود. یا اینکه از سلولهای بنیاد خودتان برای درمان استفاده شود.
۵. ایمونوتراپی سرطان خون
ایمونوتراپی از سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سرطان استفاده میکند. سلولهای سرطانی پروتئینهایی را تولیدمیکنند که به آنها کمک میکند تا از چشم سیستم ایمنی پنهان بمانند و به این دلیل سیستم ایمنی به آنها حمله نمیکند. ایمونوتراپی کار خود را مختل کردن این فرایند انجام میدهد.
۶. مهندسی سلول های ایمنی برای مبارزه با سرطان خون
یک درمان تخصصی به نام درمان گیرنده آنتیژنی کیمریک (CAR) سلول T وجود دارد. در این روش، سلولهای T بدن را برداشت میکنند، آنها را به مبارزه با سرطان مهندسی میکنند و سپس دوباره به بدن برمیگرداند. درمان CAR-T cell ممکن است یک گزینه درمانی برای انواع خاصی از لوسمی باشد.
۷. آزمایش های بالینی
آزمایشهای بالینی آزمایشهایی هستند که درمانهای جدید و راههای جدید استفاده از درمانهای موجود را تست و بررسی میکنند. هرچند آزمایشهای بالینی به شما یا فرزندتان فرصت امتحان آخرین درمانهای سرطان خون را میدهد. اما مزایای درمانی و خطرات این آزمایشها مشخص نیست.
مراحل درمان سرطان خون
درمان برخی از سرطانهای خون در ۳ مرحله انجام میشود که در جدول زیر قرار دادیم. هر فاز یک هدف خاص دارد:
مرحلههای درمانی لوسمی | توضیحات |
---|---|
درمان القایی | این مرحله، اولین مرحله از درمان سرطان است. هدف درمان القایی کشتن تعداد زیادی از سلولهای سرطانی در خون و مغز استخوان است تا بهبودی به دست آید. در این حالت از بهبودی تعداد سلولهای خونی به سطوح نرمال برمیگردند و هیچ سلول سرطانی در خون پیدا نمیشود. درمان القایی معمولا ۴ تا ۶ هفته طول میکشد. |
مرحله تثبیت درمان | این مرحله از درمان که تقویت نیز نامیده میشود، بعد از دوره بهبودی سرطان خون شروع میشود. هدف از این مرحله کشتن هر گونه سلولهای سرطانی شناسایینشده باقیمانده در بدن است تا سرطان دوباره برنگردد. درمان تثبیتی معمولا در چرخههای ۴ تا ۶ ماهه انجام میشود. |
مرحله نگهداری از درمان | این مرحله از درمان برای کشتن هر سلول سرطانی که ممکن است از ۲ مرحله اول درمان جان سالم به در برده باشند، انجام میشود. هدف از مرحله نگهداری درمان، جلوگیری از بازگشت سرطان خون (عود) است. این مرحله از درمان معمولا حدود ۲ سال طول میکشد. |
در هر مرحله از درمان، درمان ممکن است بر روی مغز و نخاع (سیستم عصبی مرکزی) هم انجامشود. هدف از این کار کشتن سلولهای سرطانی است که ممکن است در این نواحی از بدن پنهان شدهباشند. ارگانهایی که شیمیدرمانی نمیتواند به آنها دسترسی داشتهباشد. چون در موارد زیادی، این سلولهای سرطانی پنهان دلیل برگشت و عود مجدد سرطان هستند.
روشهای دیگر درمان دارای مرحلهی خاصی نیستند و برای مدت نامحدودی انجام میشوند. این روشها تا زمانی که بدن بیمار با سرطان مبارزه میکند و تحمل دارد، انجاممیشوند. اگر سرطان برگردد یا عود کند، این مراحل درمان ادامه پیدا میکند یا اینکه بنابر شرایط بیمار عوض میشود.
درمان سرطان خون چقدر طول می کشد؟
طول دوره درمان به میزان پیشرفت بیماری و همچنین علائم فیزیکی بدن فرد بستگی دارد. بهطورکلی دوره درمان سرطان خون تحت تاثیر مواردی از قبیل نوع سرطان، سن بیمار، اندازه و مکان تومور، توانایی بدن در برابر روشهای درمانی و سابقه خانوادگی در درمان سرطان بستگی دارد.
تیم درمان سرطان خون متشکل از چه دکترهایی است؟
این بیماری باید توسط متخصص انکولوژی درمان شود. در صورتیکه در روند درمان بیمار با مشکلات دیگری مواجه شود، از متخصص مربوطه کمک گرفتهمیشود.
انواع اصلی و نادر سرطان خون کدامند؟ (انواع سرطان خون)
در این بخش انواع اصلی سرطان خون را با نگاهی مختصر به راههای درمان آنها بررسی خواهیمکرد. سرطانهای خونی که روی تعداد گلبولهای سفید خون تاثیر میگذارند معمولا باعث عفونتهای مکرر باکتریایی میشوند. بنابراین تفاوت اصلی انواع سرطان خون بر اساس نحوه تاثیر آنها بر بدن مشخص میشود. سرطان خون از این سلولهای خونی در مغز استخوان آغاز میشود. این بیماری از انواع بیماریهای سلولهای خونی است. همچنین یکی از انواع سرطان شمردهمیشود که در جدول زیر به انواع، نشانه و روش درمان آنها اشاره شده است:
انواع لوسمی | علائم | درمان |
---|---|---|
لوسمی میلوئیدی مزمن (CML) | خستگی مفرط کاهش وزن غیرعادی و بدون دلیل تعریق شبانه تب درد زیر قفسه سینه چپ. | درمانهای هدفمند |
لوسمی لنفوئیدی مزمن (CLL) | تورم غدد لنفاوی ضعف یا خستگی مفرط کبودی یا خونریزی بدون ضربه | درمانهای هدفمند درمانهای ترکیبی ایمونوتراپی شامل استفاده از گیرنده آنتیژن کایمریک (CAR) سلول T |
لوسمی میلوئیدی حاد (AML) | تب خستگی تعریق شبانه کبودی خونریزی آسان کاهش وزن | شیمیدرمانی پرتودرمانی پیوند سلولهای بنیادی درمان هدفمند |
لوسمی لنفوسیتی حاد (ALL) | خستگی تنگی نفس تب کبودی یا خونریزی آسان | شیمیدرمانیپرتودرمانیپیوند سلولهای بنیادی درمان هدفمند |
۱. لوسمی میلوئیدی مزمن (CML)
سرطان خون میلوژن مزمن یا میلوئیدی مزمن در مغز استخوان شما شروع میشود و تعداد غیرطبیعی بالایی از گلبولهای سفید خون ناسالم به نام گرانولوسیت را ایجاد میکند. این بیماری لوسمی مزمن گرانولوسیتی (یا میلوئیدی) نیز نامیده میشود. لوسمی میلوئیدی تا حدی به جهشهای ژنی به نام کروموزوم های فیلادلفیا نسبت داده میشود. این نوع سرطان خون در بزرگسالان میانسال شایع و در کودکان نادر است.
با پیشرفت CML، گرانولوسیتها مغز استخوان و خون شما را اشغال میکنند به طوری که جایی برای گلبولهای قرمز، پلاکتها یا گلبولهای سفید سالم باقی نمیماند. برخی از علائم اولیه لوسمی میلوئیدی مزمن عبارتاند از:
- خستگی مفرط
- کاهش وزن غیرقابل توضیح
- تعریق شبانه
- تب و لرز
- درد زیر قفسه سینه چپ
در برخی افراد نیز سرطان خون میلوژن مزمن اصلا هیچ علامتی ایجاد نمیکند.
درمان لوسمی میلوئیدی مزمن
یکی از حوزههای امیدوارکننده درمان CML شامل درمانهای هدفمندی است که جهشهای غیر طبیعی کروموزوم فیلادلفیا را درمان میکنند. محققان دریافتهاند که درمانهای هدفمند میتوانند به افراد مبتلا به لوسمی میلوژن کمک کنند تا تقریبا یک «زندگی طبیعی» داشتهباشند.
۲. لوسمی لنفوئیدی مزمن (CLL)
سرطان خون لنفوسیتی مزمن نیز همانند مورد قبلی در مغز استخوان رخ میدهد که منجر به تولید لنفوسیتهای بسیار زیاد، نوع دیگری از گلبولهای سفید خون میشود. همانند سرطان خون میلوئیدی مزمن، CLL هم تمایل دارد در بزرگسالان میانسال رخ دهد و یکی از شایعترین انواع سرطان خون در بزگسالان است. سرطان خون لنفوسیتی مزمن در کودکان نادر است. بر خلاف سرطان میلوئیدی مزمن، CLL بهکندی توسعه مییابد. برخی از علائم این نوع سرطان خون عبارتاند از:
- تورم غدد لنفاوی
- ضعف یا خستگی مفرط
- کبودی یا خونریزی آسان
ممکن است تا زمانی که لوسمی لنفوسیتی مزمن به مرحله بعدی نرسد، علائمی را تجربه نکنید.
درمان سرطان خون لنفوسیتی مزمن
در موارد اولیه لوسمی لنفوسیتی نیز از درمانهای هدفمند استفاده میشود. تحقیقات نشان دادهاست که درمانهای ترکیبی ممکن است در مقایسه با استفاده از یک درمان هدفمند در یک زمان موثرتر باشند.
یکی دیگر از درمانهای بالقوه در آینده ممکن است شامل استفاده از گیرنده آنتیژن کایمریک (CAR) سلول T باشد. این نوع ایمونوتراپی سلولهای سالم را به گونهای تغییر میدهد که ممکن است به طور موثرتری به سلولهای سرطانی حمله کنند. محققان همچنین در حال بررسی امکان درمانهای هدفمند اضافی برای کمک به درمان سرطان خون لنفوسیتی هستند.
۳. لوسمی میلوئیدی حاد (AML)
سرطان خون حاد میلوئیدی (AML) که با نامهای لوسمی حاد میلوژن، لوسمی میلوبلاستیک حاد، لوسمی حاد گرانولوسیتی یا لوسمی غیر لنفوسیتی حاد نیز شناخته میشود، به رشد سریع سرطان خون و مغز استخوان گفته میشود. این سرطان شایعترین انواع سرطان خون حاد است و عموما بزرگسالان میانسال (بالای ۶۵ سال) را درگیر میکند و در مردان شایعتر است. البته این نوع سرطان خون در کودکام هم نسبتا شایع است و دومین سرطان خون شایع در کودکان و نوجوانان به شما میآید.
این بیماری همانند سرطان خون لنفوسیتی حاد (که در ادامه بررسی خواهیمکرد) باعث میشود که مغز استخوان تعداد بیشازحد گلبولهای سفید غیرطبیعی تولید کند. این تولید غیرطبیعی سلولهای خونی سالم را جمع کرده و بر توانایی بدن برای مبارزه با عفونتها تاثیر میگذارد. برخی از علائم این نوع سرطان خون ممکن است شبیه به آنفولانزا باشد، مانند:
- تب
- خستگی
- تعریق شبانه
- کبودی
- خونریزی آسان
- کاهش وزن
آزمایش خون و آسپیراسیون مغز استخوان و بیوپسی از جمله آزمایشهایی است که ممکن است برای تشخیص این سرطان انجام شود.
درمان لوسمی میلوئید حاد
سرطان خون میلوئید حاد یکی از شایعترین انواع سرطان خون است و معمولا با روشهای زیر تحت درمان قرار میگیرد:
- شیمیدرمانی
- پرتودرمانی
- پیوند سلولهای بنیادی
- درمان هدفمند
۴. لوسمی لنفوسیتی حاد (ALL)
لوسمی لنفوسیتی حاد زمانی ایجاد میشود که تغییرات در DNA (جهش) باعث شود مغز استخوان تعداد زیادی لنفوسیت غیرطبیعی تولید کند. لنفوسیتها قرار است به مبارزه با عفونتها کمک کنند، اما لنفوسیتهایی که در افراد مبتلا به ALL تولید میشوند، نمیتوانند این کار را بهدرستی انجام دهند.
تکثیر این سلولهای غیرطبیعی دیگر انواع سلولهای خونی سالم را نیز از بین میبرد. ALL شایعترین نوع سرطان خون در کودکان، نوجوانان، جوانان و افراد بالای ۳۹ سال است. متاسفانه ۳/۴ موارد ابتلا به سرطان خون در کودکان از این نوع است که معمولا در ۲ تا ۵ سالگی کودک ایجاد میشود. این نوع بیماری در میانسالان بزرگسال هم نسبتا شایع است. داشتن سن بالا ۷۰ سال و قرار گرفتن تحت شیمیدرمانی، عوامل خطر ابتلا به این بیماری هستند.
سرطان خون لنفوسیتی حاد (ALL) به سرعت پیشرفت میکند و سلولهای سالمی را که لنفوسیتهای عملکردی تولید میکنند را با سلولهای لوسمی که نمیتوانند به درستی بالغ شوند، جایگزین میکند. سلولهای لوسمی در جریان خون به سایر اندامها و بافتها از جمله مغز، کبد، غدد لنفاوی و بیضهها منتقل میشوند و در آنجا به رشد و تقسیمشدن ادامه میدهند. رشد، تقسیم و گسترش این سلولهای لوسمی ممکن است منجر به تعدادی علائم احتمالی شود که برخی از آنها ممکن است شبیه آنفولانزا باشد. مانند:
- خستگی
- تنگی نفس
- تب و لرز
- کبودی یا خونریزی آسان
درمان لوسمی لنفوسیتی حاد
این بیماری نیز درمانی مشابه با دیگر انواع سرطان خون دارد. شیمیدرمانی، پرتودرمانی، پیوند سلولهای بنیادی و درمان هدفمند گزینههای درمانی لوسمی لنفوسیتی حاد هستند.
۵. لوسمی پرولنفوسیتیک (PLL): انواع نادر سرطان خون
لوسمی پرولنفوسیتیک (PLL) ممکن است همراه با لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL) یا خودبهخود ایجاد شود، اما معمولاً سریعتر از CLL معمولی پیشرفت میکند. این بیماری با تکثیر لنفوسیتهای نابالغ مشخص میشود. اگر لوسمی پرولنفوسیتی علائم ایجاد کند، ممکن است مشابه انواع دیگر سرطان خون باشد (علائمی مانند کبودی آسان، کاهش وزن غیرقابل توضیح و غیره).
تشخیص این نوع نادرتر از انواع سرطان خون ممکن است شامل آزمایش خون و همچنین آسپیراسیون مغز استخوان و بیوپسی باشد. PLL به خوبی به درمان پاسخ میدهد و گزینههای درمانی ممکن است شبیه درمانهایی باشند که برای درمان CLL استفاده میشوند. بااینحال، عود این بیماری شایع است.
۶. لوسمی لنفوسیتی دانه ای بزرگ (LGL)
لوسمی لنفوسیتی دانهای بزرگ (LGL) یک نوع مزمن از انواع سرطان خون است که باعث میشود بدن لنفوسیتهای بزرگ غیرطبیعی تولید کند. در زمان تشخیص این بیماری، بیماران معمولا علائمی شبیه آنفولانزا دارند، مانند عفونتهای مکرر و کاهش وزن غیرقابل توضیح است. افراد مبتلا به بیماریهای خود ایمنی بیشتر در معرض خطر ابتلا به LGL هستند.
اکثر بیماران مدت کوتاهی پس از تشخیص نیاز به درمان دارند، که ممکن است شامل داروهایی باشد که سیستم ایمنی را سرکوب میکنند. برخی دیگر ممکن است بتوانند درمان را متوقف کنند تا ببینند آیا مشکلی ایجاد میشود یا خیر. درمان استانداردی برای LGL وجود ندارد و بیماران بسته به شرایط خود ممکن است به گزینههای مختلفی نیاز داشتهباشند.
۷. لوسمی سلول مویی (HCL)
سرطان خون سلول مویی (HCL) یک زیرگروه نادر از لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL) است که به کندی پیشرفت میکند. بر اساس گزارش انجمن انکولوژی بالینی آمریکا، تخمین زده میشود که هر ساله حدود ۷۰۰ نفر مبتلا به HCL تشخیص داده شوند. سرطان خون سلول مویی زمانی ایجاد میشود که مغز استخوان تعداد زیادی سلول B (لنفوسیتها) را بسازد. با افزایش تعداد سلولهای سرطان خون، گلبولهای سفید سالم، گلبولهای قرمز و پلاکت کمتری تولید میشود. کلمه «مودار» از ظاهر سلولهای تولیدشده در این نوع از سرطان خون میآید. به نظر میرسد در زیر میکروسکوپ، سلولهای HCL دارای برآمدگی های نازک و مو مانند هستند.
لوسمی سلول مویی اغلب نیازی به درمان فوری ندارد و بیماران برای تغییرات مشکل زا که نیاز به درمان دارند تحت نظر قرار میگیرند. هنگامی که عوارض مربوط به HCL رخ میدهد، مانند تعداد کم سلولهای خونی، عفونتهای مکرر یا تورم غدد لنفاوی، معمولاً از شیمیدرمانی استفاده میشود.
۸. سندروم های میلودیسپلاستیک (MDS)، بیماری های مرتبط با انواع سرطان خون
سندرمهای میلودیسپلاستیک (MDS) گروهی از بیماریهای نزدیک به هم هستند که در آن مغز استخوان تعداد کمی گلبولهای قرمز خون (که حامل اکسیژن هستند)، گلبولهای سفید (که با عفونت مبارزه میکنند)، یا پلاکتها (که از خونریزی جلوگیری یا متوقف میکنند) تولید میکند.
هر ترکیبی از این ۳ کمبود، انواع مختلف سندروم میلودیسپلاستیک را ایجاد میکند که بر اساس تغییرات خاصی در سلولهای خونی و مغز استخوان تشخیص داده میشوند. در این بیماری سلولهای خون و مغز استخوان (که میلو نیز نامیده میشود) معمولاً غیرطبیعی (یا دیسپلاستیک) به نظر میرسند، از این رو این دسته از بیماریها سندرومهای میلودیسپلاستیک نامیده میشوند.
براساس ACS، سالانه بیش از ۱۰۰۰۰ نفر مبتلا به MDS تشخیص داده میشوند. در گذشته، MDS معمولاً به عنوان یک بیماری لوسمی حاد شناخته میشد (و هنوز هم گاهی اوقات به آن پره لوسمی حاد میگویند). چرا که برخی از افراد مبتلا به MDS، به لوسمی حاد نیز به عنوان عارضه این بیماری مبتلا میشوند. بااینحال، اکثر بیماران مبتلا به MDS هرگز به لوسمی حاد مبتلا نمیشوند.
۹. انواع سرطان خون در کودکان
کودکان نیز همانند بزرگسالان میتوانند به انواع سرطان خون مبتلا شوند. در واقع انواع سرطان خون از جمله سرطان های شایع کودکان هستند. برخی از انواع سرطان خون در کودکان شایعتر هستند و کودکان را بیشتر از بزرگسالان تحت تاثیر قرار میدهند.
کودکان مبتلا به لوسمی معمولا تعداد زیادی گلبول سفید تولید میکنند و این سلولها به درستی عمل نمیکنند. سلولها خیلی سریع رشد میکنند و گلبولهای قرمز و پلاکتها را از بین میبرند. اکثر کودکان مبتلا به لوسمی دارای انواع حاد سرطان خون هستند. لوسمی حاد یا سرطان خون کودکان خیلی سریع در بدن پیشرفت میکند و نیاز به درمان فوری دارد. ۲ نوع سرطان شایع کودکان است عبارتاند از:
- لوسمی لنفوسیتی حاد
- لوسمی میلوئید حاد
۱. لوسمی لنفوئیدی حاد (ALL)
۳ مورد از هر ۴ مورد لوسمی کودکان از نوع ALL است. این نوع از سرطان خون در نوعی از گلبول سفید به نام لنفوسیت شروع میشود. ALL بیشتر در ابتدای کودکی رایج است، بیشترین موارد ابتلا بین ۲ تا ۵ سال سن دارند. از نظر آماری ALL در کودکان سفید پوست و نژاد اسپانیایی و در پسران نسبت به دختران رایجتر است.
۲. لوسمی میلوئیدی حاد (AML)
این نوع از لوسمی بعد از ALL بیشترین موارد ابتلا را در بین کودکان دارد. این سرطان رده سلولهای میلوئیدی را در مغز استخوان درگیر میکند. سلولهایی که در ادامه به گلبولهای قرمز، پلاکتها و دیگر انواع گلبولهای سفید خون به جز لنفوسیت تبدیل میشوند. این نوع از سرطان بیشتر در ۲ سال ابتدای زندگی کودک و در دوران نوجوانی دیده میشود. در آمار ابتلا به AML بین دختران و پسران تفاوتی ندارد.
انواع لوسمی مزمن یعنی CML و CLL در کودکان نادر هستند. از بین این ۲ نوع لوسمی مزمن، CML رایجتر است. در این میان CML در نوجوانان نسبت به کودکان بیشتر دیدهمیشود. درمان این نوع از سرطان در کودکان همانند بزرگسالان است.
انواع سرطان لنفوئیدی
فقط سرطان خون نمیتواند بر خون تاثیر بگذارد! برخی از سرطانها مانند لنفومها نیز میتوانند بر خون تاثیر بگذارند. تفاوت اصلی این ۲ دسته سرطان در محل تشکیل آنها است. سرطان خون معمولا در خود خون ایجاد میشود، اما سرطان لنفوئیدی معمولا در سیستم لنفاوی ایجاد میشود و سپس به خون منتقل میشود. سیستم لنفاوی شامل غدد لنفاوی، عروق لنفاوی، بافت لنفاوی دستگاه گوارش، لوزهها، غده تیموس و طحال است. سرطان غدد لنفاوی نیز به ۲ دسته لنفوم هوچکین و غیرهوچکین دستهبندی میشود:
- لنفوم هوچکین: لنفوم هوچکین نوعی سرطان است که سیستم لنفاوی را که بخشی از سیستم ایمنی بدن است که با میکروب مبارزه میکند، تحت تاثیر قرار میدهد. در لنفوم هوچکین، گلبولهای سفید خون به نام لنفوسیتها بدون کنترل رشد میکنند و باعث تورم غدد لنفاوی و رشد در سراسر بدن میشوند. لوسمی لنفوسیتی مزمن و لنفوم سلول B و T جزو این دسته به شمار میآیند.
- لنفوم غیر هوچکین: این بیماری نیز عملکرد مشابهی با لنفوم هوچکین دارد. ماکروگلوبولینمی والدنستروم و لنفوم فولیکولار جزو این دسته به شمار میآیند.
تفاوت انواع سرطان خون
خون نوعی بافت پیوندی است که میتواند تحت تاثیر سرطانهای مختلفی قرار بگیرد. لوسمیها، لنفومها و میلومها از شایعترین بدخیمیهای سرطان خون هستند. اما بسیاری از بیماریهای خون، خوشخیم هستند و ممکن است تاثیر زیادی بر کیفیت زندگی شما نگذارند. تفاوت اصلی انواع سرطان خون در علائم آنها است.
برخی از انواع سرطان خون روی تعداد گلبولهای قرمز خون تاثیر میگذارند. در این صورت فرد علائمی همچون علائم زیر را از خود نشان میدهد.
- خستگی مفرط
- سرگیجه
- از دست دادن تمرکز
- سر و صدا در گوش
- تنگی نفس شدید
- ضربان قلب سریع.
انواعی از سرطان خون که باعث تعداد کم پلاکتها میشوند که میتوانند علائمی همچون مواد زیر را ایجاد کنند:
- کبودی بیشازحد
- لکههای قرمز در اندام تحتانی
- خونریزی از دهان و لثه
- خون در ادرار یا مدفوع.
عوارض سرطان خون چیست؟
سرطان خوت عوارض مختلفی دارد و میتواند بر روی خود بیمار و افراد خانواده او تاثیرات زیادی بگذارد. یکی از مشکلاتی که ممکن است برای بیمار ایجاد کند، افسردگی و نوسانات خلق است. در ادامه به برخی دیگر از مسائل و مشکلات سرطان خون میپردازیم.
۱. روابط زناشویی و سرطان خون
سرطان خون و درمان این بیماری عوارض جانبی مختلفی ایجاد میکنند. خستگی، درد، تهوع و استفراغ میتواند بر روابط تاثیرگذار باشند. همچنین برخی درمانها باعث مشکلات نعوظ یا انزال زودرس میشوند. در خانمها خشکی واژن و درد حین مقاربت، لذت جنسی را دچار مشکل میکند.
اگر تعداد گلبولهای سفید یا پلاکتهای بدن پایین باشد، ممکن است پزشک شما را از مقاربت منع کند. در طول درمان احساس افسردگی و اضطراب نیز باعث عدم تمایل شخص برای برقراری رابطه جنسی میشود.
۲. عوارض شیمی درمانی سرطان خون
داروهای شیمیدرمانی به سلولهای در حال تقسیم بهویژه سلولهای سرطانی حمله کرده و آنها را از بین میبرند. این داروها میتوانند بر سلولهای طبیعی نیز تأثیر بگذارند که شامل سلولهای مو، دهان، گلو و مغز استخوان میشود. عوارض شیمیدرمانی معمولاً پس از پایان دوره از بین میرود. شایعترین عوارض کوتاهمدت این روش درمان عبارتاند از:
- ریزش مو
- عفونتهای ناشی از پایینآمدن سطح گلبولهای سفید خون
- کبودی یا خونریزی ناشی از سطوح پایین پلاکت در خون
- خستگی ناشی از سطح پایین گلبولهای قرمز خون
- زخم دهان
- ازدستدادن اشتها
- تهوع و استفراغ
- تغییرات پوست و ناخن
- التهاب غشای پوشاننده چشم و پلک
۳. طول عمر بیماران سرطان خون
آخرین آمار نشان میدهد که میانگین طول عمر بیماران سرطان خون ۵ ساله برای همه انواع سرطان خون، ۶۱.۴% است. نرخ بقای ۵ ساله در واقع درصد افرادی است که بعد از گذشت ۵ سال از زمان تشخیص، هنوز زنده هستند. سرطان خون بیشتر در افراد بالای ۵۵ سال رایج است، در واقع میانگین سن تشخیص سرطان خون در مبتلایان، ۶۶ سال است. این سرطان همچنین از جمله معمولترین سرطانها در افراد زیر ۲۰ سال است. البته نرخ بقا در افراد جوانتر بالاتر است.
عوامل دخیل در نرخ مرگ و میر مبتلایان به سرطان خون چیست؟
عوامل زیادی در تعیین شانس زندهماندن بیمار لوسمی وجود دارد و با توجه به این موضوع و این حقیقت که انواع زیادی از لوسمی وجود دارد، نمیتوان یک فرمول کلی برای نرخ بقای این بیماران صادر کرد. این فاکتورها عبارتاند از:
- سن
- زمان تشخیص
- پیشرفت و رشد سرطان
- نوع لوسمی
- سابقه خانوادگی اختلالات خونی و لوسمی
- وسعت آسیب مغز استخوان
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص، از قبلی بنزن و موارد دیگر
چگونه می توان از سرطان خون پیشگیری کرد؟
نمیتوان از سرطان خون به طور مستقیم پیشگیری کرد. اما میتوان با کمک برخی از روشهای سبک زندگی سالم، احتمال ابتلا به آن را کاهش داد. هرچند نمیتوان مطمئن بود که این روشها میتواند موثر باشد اما به طور حتم سیگار نکشیدن در حفظ سلامت شما موثر است و اگر خطر ابتلا به سرطان خون در شما وجود داشتهباشد، میتوان با ترک این عادت طول عمر را افزایش داد. در هر صورت روشهایی وجود دارند که میتوانند به بیمار سرطانی کمک کنند که از پیشرفت سرطان تا حد ممکن پیشگیری کند. در ادامه به تغذیه که یکی از این روشها است اشاره کردهایم.
چه غذاهایی برای شخص مبتلا به سرطان خون مفید است؟
درمان سرطان میتواند باعث ایجاد خستگی در شخص شود. داشتن رژیم غذایی خوب در طول و بعد از درمان به کاهش این نوع علائم کمک میکند. در این دوره خوردن مواد غذایی زیر میتواند مفید باشد.
- میوههای تازه
- سبزیجاتی مانند کلم بروکلی، کلمپیچ، اسفناج، بروکسل و شاهی
- غلات کامل و حبوبات
- غذاهای کمچرب و پرپروتئین مانند ماهی، مرغ و گوشت بدون چربی
- لبنیات کمچرب
ازآنجاییکه درمان سرطان خون با بیاشتهایی، حالت تهوع و احتمالاً زخمهای دهان همراه است، بهتر است نکات زیر را رعایت کرد:
- ۴ تا ۶ وعده غذای کوچک در روز مصرف کنید.
- اگر در خوردن مواد غذایی جامد مشکل دارید، مایعات غنی از مواد مغذی مانند سوپ، آبمیوه و شیک بنوشید.
- برای جلوگیری از کمآبی بدن و کاهش حالت تهوع، آب، سایر مایعات شفاف و زنجبیل استفاده کنید.
- با ترکیب غذاها و سوپها با مواد پرکالری مانند خامه و آبمیوه، کالری بیشتری مصرف کنید.
سرطان خون را بیشتر بشناسیم
خوشخیم یا بدخیم بودن در واقع اصطلاحاتی هستند که برای توصیف تومورها استفاده میشوند. در مورد لوسمی به خاطر ذات سلولهایی که دچار سرطان میشوند، تومور نداریم. اصطلاح تومور و سرطان گاه در یک معنی استفاده میشوند، هرچند که این کار درست نیست. تومور به تودهای از سلولها گفتهمیشود که میتواند خوشخیم و بیضرر باشد یا بدخیم و سرطانی شود.
اگر بخواهیم اصلاح خوشخیم و بدخیم بودن را برای لوسمی تعریف کنیم، باید بگوییم که میتوان دو دسته اختلالات خونی در نظر بگیریم؛ اختلالات خونی خوشخیم و اختلالات خونی بدخیم، که در واقع لوسمی یک نوع سرطان خون بدخیم است. بر خلاف اختلالات خونی بدخیم مثل لوسمی، لنفوما و میلوما، اختلالات خونی خوشخیم میتوانند درمان شوند. حتی این اختلالات خوش خیم ممکن است هیچ علائمی نداشتهباشند که زندگی فرد را مختل کند.
بدترین نوع سرطان خون یا کشنده ترین نوع لوسمی کدام است؟
احتمالا میخواهید بدانید که کدام نوع سرطان خون کشنده است؟ همان طور که در بالا گفتیم، لوسمی انواع بسیار تفاوتی دارد. در دستهبندی این سرطان، ۴ نوع اصلی (ALL, AML, CLL, CML) داریم. هر کدام از این ۴ نوع اصلی زیردستههای خود را دارند. از بین ۴ نوع اصلی لوسمی، AML بیشترین درصد ابتلا را دارد. AML هم در بزرگسالان و هم کودکان اتفاقمیافتد.
آیا سرطان خون aml کشنده است؟ سرطان خون aml میتواند کشنده باشد اما احتمال بقای بیش از ۵ سال در آن حدود ۲۷٪ است. طول عمر بیماران سرطان خون aml نسبت به cml کمتر است.
نرخ بقای ۵ ساله، یعنی درصد بیمارانی که بعد از ۵ سال از تشخیص زنده هستند، در میان بیماران AML، ٪۲۶.۹ است. کشنده ترین نوع سرطان خون AML است. این نرخ در مورد بیماران ALL ٪۶۸.۲ است. ۶۶.۹٪ از بیماران مبتلا به CML بعد از ۵ سال از تشخیص هنوز زنده هستند. نرخ بقای ۵ ساله بیشترین میزان را در بیماران مبتلا به CLL یا سرطان خون لنفوئیدی مزمن دارد. خوشبختانه ۸۳.۲٪ از بیماران مبتلا به CLL بعد از گذشت ۵ سال از تشخیص زنده میمانند. از بین ۴ نوع اصلی لوسمی، AML بیشترین درصد ابتلا را دارد.
مهمترین علت مرگ در لوسمی چیست؟
لوسمی جز بیماریهایی است که به دلیل عدم پیشرفت علم در درمان آن، میزان مرگ و میر آن بیشتر است. بررسی علت مرگ ناشی از این بیماری از اهمیت ویژهای برخوردار است. از عوامل تأثیرگذار بر مرگومیر ناشی از سرطان خون لوسمی میتوان به دوره زمانی بین ابتلا و شروع درمان بیماری، سن بیمار، سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان و یا بیماریهای خاص، مصرف دخانیات، مقاومت به درمان، محل سکونت و حتی وضعیت تاهل اشاره کرد.
همچنین یکی از عوامل مهم در میزان موفقیت و یا شکست بیماران در درمان سرطانهایی مانند سرطان خون، وضعیت روحی بیماران در هنگام شناسایی و طول دوره درمان است.
آیا فقر آهن باعث سرطان خون می شود؟
فقر آهن به طور غیرمستقیم با سرطان خون در ارتباط است. اگرچه تا کنون هیچ یافته پزشکیای، ارتباط مستقیمی بین سرطان خون و فقر آهن و یا کمخونی ناشی از فقر آهن را تایید نکرده است، اما فقر آهن میتواند یکی از علتهای بروز انواع سرطان از جمله سرطان خون باشد.
آیا بیشتر کودکان مبتلا به لوسمی، زنده می مانند؟
در مورد بیماران مبتلا به سرطان خون لنفوئیدی حاد (ALL)، بیش از ۹۰٪ از بیماران کمتر از ۱۵ سال در دوره ۵ ساله بعد از درمان زنده میمانند. بعد از گذشت ۵ سال از درمان، بعید است که سرطان خون آنها باز گردد. برای کودکان کوچکتر از ۵ سال، نرخ بقای ۵ ساله حتی بالاتر است. این نرخ در کودکان زیر ۵ سال تقریبا ۹۳٪ است.
با در نظر گرفتن تمامی انواع سرطان خون، نرخ بقای ۵ ساله بیش از ۷۰٪ است. این یک گام بزرگ رو به جلو از دهه ۱۹۶۰ است. زمانی که نرخ بقا برای کودکان مبتلا به ALL تنها ۱۰٪ بود.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
سرطان خون از پیچیدهترین بیماریهایی است که انسان میتواند با آن سروکله بزند. در صورتیکه علائم مشکوک به سرطان دارید یا سابقه دیگر سرطانها و یا لوسمی را در خانواده داشتهاید، بهتر است هر چه سریعتر با متخصص خون و سرطانشناسی یا متخصص انکولوژی درمیان بگذارید. متخصصین خون و سرطانشناسی میتوانند در صورت نیاز شما را راهنمایی کرده و برای تشخیص و یا رد احتمال سرطان برای شما آزمایشهایی را طراحیکنند. همین حالا میتوانید از طریق مشاوره تلفنی دکتر خون خیال خود را راحت کنید.
دکترتو مراقب سلامت شماست!
سلام. من ۲۰ ساله هستم و دو سال پیش که کنکور داشتم حدودا سه مرتبه بی دلیل تب و لرز و سردرد و بدندرد گرفتم و وقتی میرفتم دکتر میگفتن ضعف داری و برام سرم مینوشتن، سرم رو که میگرفتم بعد از یکی دو روز کاملا خوب میشدم. بعد به مدت یکسال این مسئله کاملا رفع شد؛ دو روز قبل بعد از دو سال دوباره با همون تب و لرز و بدندرد از خواب بیدار شدم و وقتی رفتم دکتر مجددا همون سرم رو برام نوشتن. سرم رو که گرفتم خیلی بهتر شدم اما شب قبل دوباره به تب و لرز خیلی اذیتکنندهای دچار شدم. علاوه بر اون یکی دو روز هست که اسهال هم دارم و از دیشب نوک انگشت بزرگ پام هم کمی سوزن سوزن میشه. رفتم دکتر و یه تعداد قرص برام نوشتن، و گفتن اگر با اینها بهبود پیدا نکردی، برو یه سری آزمایشات انجام بده. از بچگی هم کمخونی دارم و الآن خیلی خیلی ترسیدم، ممکنه اینها علائم سرطان باشه؟
سلام
خیر
بیشتر علایم پرکاری تیرویید و فقر اهن دارید
حتمن ازمایش خون کامل انجام دهید
و زیر نظر متخصص باشید
متخصص داخلی
سلام دوستان عزیز ، استرس نداشته باشید خیلی از علائم و ضعف ها به خاطر همین استرسه، به نظرم خودتون یا با یکی برید دکتر بهترین کاره، بی خودی استرس نکشید
سلام
ممنونم از راهنمایی ارزنده تان
دقیقا موفقیم
با ارزوی بهترین ها
سلام وقتتون بخیر
من از وقت کودکیم تا الان خون دماغ شدم ولی توی کودکی ی بار خونه مادر بزرگم بودیم که یهو خون دماغ شدم و ازون حالا تا الان اون خون تو دماغم هست یعنی این امکان سرطان رو داره ؟ ازمایش خونم دادم گفتن که هیچ چیزی نبوده
سلام
خیر بعید به نظر می رسد
ولی از نظر فشارخون
و احتقان بینی باید معاینه شوید
حتمن به متخصص مراجعه کنید
متخصص گوش و حلق و بینی
سلام
مادربزرگ من ۷۹ سالشه قبلا مشکل ریه داشته ۲۰ سال پیش ۱ماه مسیح دانشوری بستری بوده الان ۳۰ درصد ریه داره درحالا حاصر ۱هفتس بیمارستان بستری هست و از نخاعش نمونه گرفتن و ۳ تا ازمایش براش انجام دادن فعلا یکیش اماده شده که سرطان خون تشخیص دادن از نوع لنفوییدی حادall فعلا هفتهدای ۴ تاامپول براش تزریق میکنن شیمی درمانی شروع کردن خواستم بدونن امکان متاستاز دادن به نقاط دیگه بدنش هم وجود داره و چقدر مادر بزرگم عمر میکنه.به شدت ضعیف شده وزن کم کرده و تمام استخوان های بدنش دردمیکنه راه زیاد نمیتونه بره
سلام
بله امکان متاستاز وجود دارد
و برای همین درمان برای جلوگیری از متاستاز شروع شده است
بستگی به میزان کنسر و بدن ایشان دارد
با ارزوی بهترین ها
سلام وقت بخیر مدت چهار سال بیشتر شده که من پلاکت های خونم کمه دکتر تشخیص به itp دادن خدارو شکر هیچ نوع دردی یا چیزی دیگری در بدنم حس نمیکنم کار فزیکی هم کرده میتوانم دکتر گفت نیاز به درمان نیست الان تعدادش ۷۰ هزاره دیدگاه شما در این مورد چیست ممنون
سلام
با توجه به اینکه هنوز میزان پلاکتتان پایین است
در کنار فعالیت روزمره درمان ایمنوگلوبین هم لازم دارید
هر سه ماه چکاپ شوید (cbc)
و زیر نظر پزشکتان باشید
تعداد پلاکت طبیعی در خون بین ۱۵۰،۰۰۰ تا ۴۵۰،۰۰۰ در هر میکرومیلی لیتر است.
سلام ایا سرطان خون متاستاز میدهد؟ به کجاها بیشتر متاستاز میدهد؟
سلام
بله
هر جایی که خون در جریان است و بسته به سیستم شخص ممکن است متاستاز دهد
مثل کبد و ریه
درمان صحیح کمک میکند سرعت متاستاز کنترل شود
سلام برای از بین بردن آفات باغ از افت کش ها استفاده و اونها رو سمپاشی می کنم گاهی سم روی پوست میریزد ایا دچار سرطان می شویم؟
سلام
سرطان بعید است
ولی احتمال جذب مواد سمی
و التهاب زیاد است
ختمن از دستکش های مخصوص استفاده کنید
تندرست باشید
سلام
نرخ بقای ۵ساله یعنی چی؟؟
سلام دوست عزیز
منظور این است
طول عمر افراد مبتلا به سرطان خون در گذشتهر، بیش از ۵ سال بودهاست
سلام وخسته نباشید من تازگیا شبا خیلی عرق میریزم وبدنم بی حال است حالت تهوع دارم روی بازو ی دست چپم کبودی هایی که مثل خال هست بعضی وقتا سرم گیج میره میتونید بگید این علائم چیه
سلام
علایم تغییرات فشار خون دارید
از طرفی باید از نظر پرکاری تیرویید هم ازمایش دهید
جدی بگیرید
متخصص داخلی
اینجانب محمدرضا براز متولد ۱۳۶۴ساکن تهران
در اواخرسال ۱۳۸۹ دچار بیماری سرطان خون از نوع لوسمی حاد دچار شدم ….بنده بعد از نزدیک به سه سال درمان با عنایت بخدا و در روحیه خوبی که خودم داشتم این دوره ها رو پشت سر گذاشتم و فقط به این فکر می کردم بااین بیماری بجنگم و یک لحظه کوتاه نیام .. دورهای شیمی درمانی هرچند سخت بود ولی به فکر این بودم من خوب خواهم شد، و به خدای خودم ایمان داشتم ،اما بعضی وقت ها فکر های منو رااز این ذهنیت خوب کم رنگ نگه میداشت..تصوراتی
که هروز به سراغ من میومد، این بود چرا کسانی که قبل از من بیمار شدند وجود ندارند..که
همین تصور من باعث میشد که حتما مرگ پشت این بیماری هست …هرچند اسم سرطان سخت هست اما من به اسم مرگ نگاه نمی کردم..دوست داشتم از بیماری کسانی قبل از من دچار این بیماری شدند جویا بشم بدونم چه اتفاقی برایم قرار پیش بیاد…امامتاسفانه کسی پیدا نمی کردم ..از دور میشنیدم کسانی خوب شدند ولی چرا اعلام نمیکنند که ما بیماران سرطانی بدانیم چی در انتظارما هست … و همین باعث میشد که من خوب خواهم شد واین کار را برای دیگران خواهم کرد…اکنون بنده بعنوان مشاوره بیش از ۸۵۰ بیمار مبتلا به سرطان چه حضوری چه مجازی در سراسر کشور در کنارشون هستم ،و با بیماران از نظر تاثیرات درمان و دوره ها چه از نظر روحیه و عوارض داروها مشاوره میدم ..و میگم منم مثل شما هستم و شما هم مثل من و پس امید به خدا با این بیماری خواهیم جنگید..انگیزشون نسبت به درمان بالا خواهم برد تا در برابر این بیماری با روحیه بالا درمانشون پشت سر بگذرونند ،چون یک بیمار سرطانی بیش از هرکس حرف یک هم نوع خودش بیشتر براش تاثیرگذار هست..سوالی که برای تمام بیماران سرطانی پیش میاد در ابتدای بیماری آیا ما دوباره
می توانیم کارهای روز مره خودمون انجام بدیم آیا ما محدود نمیشیم …من برای اینکه همیشه بیماران به این سوال خاتمه بدهند.. اعلام می کنم ما بیماران مبتلا به سرطان هیچ وقت محدود نمیشیم و مثل یک فرد سالم چه بسا بیشتر کارهای روزمره خودمونو انجام میدیم…برای اثبات این کار اینجانب تصمیم گرفتم با یک گروه کوهنوردی دست به صعود قله های سخت بزنم که از قبل هیچ زمینه ای از کوهنوردی نداشتم…چرا کوهنوردی را انتخاب کردم..چون این رشته فعالیت مستقیم با گردش خون داره یه بیمار سرطانی خون در هر شرایط میتونه کارهای
بیش عهده خودش انجام بده …و همین انگیزه باعث شد اینجانب در خرداد ماه ۱۳۹۶ در کمتر از ده ماه ۳۸صعود به قله داشته باشم که بیشتر قله ها بیش از ۴۰۰۰ هزار بوده که قبلا هیچ زمینه قبلی از کوهنوردی نداشتم ..و امروز بیش از ۲۵۰ قله صعود داشتم هر چند دوستان بیمار سرطانی این عکس ها واین اقدام منو میبینند و در روحیشون تاثیر گذار هست ، و به خاطره همین با تمام توان این راه را ادامه خواهم داد .
و از خدا بزرگ ممنونم چنین روحیه به من داد
و امروز تلاشم میکنم این حرکت رسانه ای بشه تا اونای که فکر میکنند سرطان خط آخر هست بگوییم دراشتباه هستند..
خدا بخواهد سرطان که هیچ دماوند هم جلویت
زانو میزند..
نکته های مهم بیماری
هرچند اسم سرطان سخت هست…ولی خودم را آماده برای جنگیدن با این بیماری کردم.. خواستم هم خودش را و هم اسمش را شکست دهم ..که این امر نیاز به فرمولی برای این کار داشت… فرمولی را یافتم برای شکست این بیماری … ایمان داشتن به کسی که من را به عنوان بنده خاص بودن انتخاب کرده… پس در من دیده که میتوانم از عهده شکست این بیماری برآیم… به هرحال انکار ناپذیراست که حتی نام این بیماری هم بسیاری را ناراحت میکند چه برسد به آن مبتلا شوی…نگاه مثبت به زندگی ..به تو..مثبت بودم چون فهمیدم افکار چنان قدرتی دارند که میتوانند سازنده یا ویانگر باشند….حالا به این باور رسیدم…باورش سخت هست که تا همین چند سال پیش محمدرضا براز یک جوان معمولی درگیر زندگی روزمره اش بود ولی حالا هم سرطان را شکست دادم و هم به بالاترین مقاطع تحصیلی رسیدم..و بلندترین قله های کشور را فتح کردم و امروز من سفیر امید خیلی ها هستم …که خودم متعقد هستم سرطان نه تنها ضعیفم نکرد بلکه جز ایمان واراده قوی ونگاه مثبت به زندگی ما بیماران خاص..
بانوشتن نام محمدرضا براز در گوگل تمامی مستندات بنده اعم از روزنامه ها…مجلات.. برنامه پخش شده شبکه ها ….قابل رویت هست..پیج اینستا بنده rezabaraz33
سلام و سپاس از راهنمایی و دلگرمی خوب تان
دقیقا با شما موافقیم
و توصیه می کنیم همه ی عزیزانی که به این بیماری مبتلا هستند این کامنت را مطالعه کنند
با ارزوی بهترین ها