ختنه چیست؟ دلایل، فواید و چگونگی انجام ختنه را بدانید

ختنه یکی از رسوم دینی و آئینی در دین اسلام و کشور ماست. البته این عمل تنها در کشور ایران و دین اسلام انجام نمی‌شود. در حال حاضر در کشورهای زیادی والدین به‌خاطر مسائل بهداشتی زیادی تصمیم به ختنه کردن پسر خود می‌گیرند.

ختنه یکی از قدیمی‌ترین عمل‌های جراحی در دنیاست که در طی آن پوست روی سر آلت تناسلی یا پوست ختنه‌گاه بریده می‌شود. این عمل مزایای زیادی برای فرزند شما در طول زندگیش خواهدداشت. در ادامه با نحوه انجام این عمل و مزایا و عوارض آن آشنا خواهیم شد.

در دکترتو می‌توانید با بهترین پزشکان متخصص اورولوژی در شهر خود آشنا شوید، با آنها به صورت تلفنی یا آنلاین مشورت کنید و همچنین برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.

ختنه چیست؟

نوزادان پسر در هنگام تولد با یک لایه پوست روی سر آلت خود به نام پیش‌پوست متولد می‌شوند. ختنه کردن نوعی جراحی است که در آن پیش‌پوست آلت مرد را برمی‌دارند. در اکثر مواقع این عمل در ده روز اولیه زندگی یک نوزاد در بیمارستان انجام می‌شود. این عمل یکی از قدیمی‌ترین و رایج‌ترین روش‌های جراحی در دنیاست. تاریخچه این عمل حداقل به حدود ۱۵ هزار سال قبل بازمی‌گردد. مردان ممکن بر اساس دلایل مذهبی، اجتماعی، پزشکی یا فرهنگی این عمل را انجام دهند. به انگلیسی به آن «circumcision» گفته می‌شود.

انواع روش های ختنه به چه صورت است؟

در حین ختنه نوزاد تازه متولدشده، نوزاد را به پشت می‌خوابانند و دست و پاهای او را نگه می‌دارند. داروی بی‌حسی به صورت تزریقی یا کرم به نوزاد داده می‌شود تا آلت تناسلی را بی‌حس کند.

تکنیک‌های مختلفی برای انجام این عمل وجود دارد. اینکه از کدام تکنیک استفاده شود بستگی به تجربه یا ترجیح متخصص اطفال دارد. سه روش اصلی و رایج برای این عمل وجود دارد که شامل موارد زیر است:

• گیره (کلامپ) گومکو یا روش گومکو (Gomco Clamp)
• حلقه پلاستیبل (Plastibell device)
• کلامپ یا گیره موژن (Mogen clamp).

ختنه یکی از رسوم دینی و آئینی در دین اسلام و کشور ماست. البته این عمل تنها در کشور ایران و دین اسلام انجام نمی‌شود. در حال حاضر در کشورهای زیادی والدین به‌خاطر مسائل بهداشتی زیادی تصمیم به ختنه کردن پسر خود می‌گیرند.

ختنه نوزاد با حلقه، بهترین روش است

منظور از ختنه با حلقه یا رینگ همان روش حلقه پلاستیبل در پزشکی است. روش پلاستیبل از روش‌های ایمن و رایج است. احتمال خطرناک بودن این روش وقتی توسط پرستاران انجام می‌شود، ۸ بار بیشتر از وقتی است که توسط متخصصین اطفال یا دیگر پزشکان انجام پذیرد.

نمی‌دونی مراقبت‌های بعد از ختنه چیه؟

همین حالا از دکتر مشاوره بگیر!

مشاوره آنلاین دکتر متخصص اورولوژیدکتر اورولوژیست

برای انجام عمل ختنه به چه دکتری مراجعه کنیم؟

احتمالا این سوال را از خود می‌پرسید که برای ختنه به چه دکتری باید مراجعه کنید! توجه داشته‌باشید که دکترهای مختلفی این عمل را انجام می‌دهند. همچنین دیده‌شده‌است که در مواردی این عمل در منزل و توسط افرادی که آموزشی برای این کار ندیده‌اند اما می‌دانند که باید چطور این فرایند را انجام دهند،‌ انجام می‌شود. در ایران بسیاری از افرادی که بدون داشتن مدارک پزشکی این کار را انجام می‌دهند، باعث ایجاد عوارض و مشکلاتی برای کودکان شده‌اند. معمولا نوزادانی که به اشتباه ختنه شده‌اند، در آینده در زندگی شخصی و جنسی خود دچار مشکل شده‌اند.

پرستارها و سایر کسانی که پیراپزشک هستند هم می‌توانند این کار را انجام دهند، اما کسانی که عمل ختنه‌ی آنها را افراد پیراپزشک انجام داده‌اند، به نسبت کسانی که دکتر این فرایند را برای آنها انجام داده‌اند، کمتر دچار عوارض بعد از ختنه شده‌اند.

این عمل عمل ساده و سرپایی به حساب می‌آید و نیاز به تخصص بالایی ندارد. این عمل عموماً توسط متخصص اطفال، متخصص زنان، پزشک خانواده، جراح عمومی و یا دکتر اورولوژی انجام می‌شود. اگر این عمل به دلایل مذهبی انجام شود، گاهی توسط دیگر افرادی که برای این کار آموزش دیده‌اند صورت می‌گیرد.

بعد از انجام ختنه چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم؟

بعد از عمل نوزاد، اگر شرایطی مانند خونریزی‌های مکرر یا دائم از نوک آلت، ترشحات با بوی بد و ادرار نکردن در ۱۲ ساعت متوالی مشاهده کردید، بهتر است حتماً با متخصص مربوطه یا پزشک معالج تماس بگیرید یا به مراکز پزشکی مراجعه کنید.

ختنه چه فوایدی دارد؟

شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد ختنه از نظر سلامتی فوایدی دارد، از جمله:

• کاهش احتمال عفونت‌ ادراری – تناسلی.
• کاهش احتمال ابتلا به بیماری‌های مقاربتی در مردان.
• محافظت در برابر سرطان آلت تناسلی در مردان (Penile cancer) یا سرطان دهانه رحم (Cervical cancer) در زنانی که با مرد ختنه‌کرده رابطه جنسی دارند.
• جلوگیری از التهاب سر آلت تناسلی (Balanitis) و التهاب هم‌زمان سر آلت و پیش پوست (balanoposthitis).
• جلوگیری از ابتلا به تنگی پوست ختنه‌گاه یا عدم توانایی عقب‌کشیدن پیش پوست و همچنین جلوگیری از حالت دیگری که به آن بیرون ماندن سر آلت گفته می‌شود (به‌عبارت‌دیگر در این حالت پیش پوست به جایگاه طبیعی خود بازنمی‌گردد).

پرستارها و سایر کسانی که پیراپزشک هستند هم می‌توانند عمل ختنه را انجام دهند، اما کسانی که عمل ختنه‌ی آنها را افراد پیراپزشک انجام داده‌اند، به نسبت کسانی که دکتر این فرایند را برای آنها انجام داده‌اند، کمتر دچار عوارض بعد از ختنه شده‌اند.

اگه می‌خوای فرزندت رو همین حالا ختنه کنی، کلیک کن!

دکتر ختنه

عوارض عمل ختنه چیست؟

مانند هر نوع جراحی دیگر، این عمل جراحی هم عوارضی به همراه دارد. اما میزان و شدت آنها کم است.

• درد
• خونریزی
• واکنش به داروهای بیهوشی
• خطر خونریزی و آلودگی به عفونت‌ها در محل جراحی
• سوزش و خارش سر آلت تناسلی
• بالابردن احتمال ابتلا به التهاب سوراخ نوک آلت تناسلی.

عوارض ختنه در زنان و دختران چیست؟

ختنه کردن دختران و زنان نه‌تنها هیچ اثر مثبت و مزیتی برای آنها به همراه ندارد. بلکه می‌تواند اثرات منفی متنوعی بر سلامت جنسی و تولیدمثلی آنها داشته‌باشد. از جمله این عوارض می‌توان موارد زیر را نام برد:

• خونریزی
• عفونت و آلودگی
• زخم و کیست‌ها
• بی‌اختیاری ادرار
• عفونت‌های لگن
• افزایش احتمال ناباروری
• داشتن دخول دردناک در رابطه جنسی
• کاهش لذت جنسی و در ادامه سرد مزاجی زنان
• افسردگی و دوری از جامعه
• اختلال در زایمان
• اضطراب مزمن
• و حتی مرگ.

قبل و بعد از ختنه کودک چه باید کرد؟

بسیاری از فرهنگ‌ها آداب و اصول خاصی برای ختنه دارند. در اینجا به نکات بخش پزشکی تکیه‌کرده‌ایم:

آمادگی های قبل از عمل ختنه چیست؟

این عمل عموما زمانی که کودک تازه متولد‌شده هنوز در بیمارستان است انجام می‌شود. متخصصین رشته‌های مختلفی برای انجام آن آموزش دیده‌اند از جمله متخصص زنان و متخصص اطفال را می‌توان نام برد. اگر شما تصمیم بگیرید که این عمل روی نوزاد تازه متولد شده شما انجام شود، از شما خواسته می‌شود فرم رضایت نامه را تکمیل و امضا کنید.

برای کودکان بزرگ‌تر یا بزرگسالان، این عمل معمولاً در بیمارستان‌ها یا مراکز جراحی به صورت عمل سرپایی انجام می‌شود. این بدین معناست که بعد از عمل می‌توانید همان روز مرخص شوید. برای سنین بالا هم تکمیل فرم رضایت‌نامه لازم است.

ختنه زنان عملی کاملا غیرضروری است که ریشه در باورهای غلط فرهنگی دارد و باعث بروز مشکلات جدی در زنان می‌شود.

اقدامات بعد از عمل ختنه چیست؟

اثرات عمل ختنه معمولاً بعد از ۵ تا ۷ روز بعد از انجام عمل بهبود می‌یابند.

برای نوزاد تا زمان بهبودی کامل، باید آلت را با آب و صابون بشویید. بعد از هر بار تعویض پوشک، پوشک را آرام و کمی آزاد ببندید؛ چون نباید به ناحیه عمل شده فشاری وارد شود. این ناحیه ممکن است کمی قرمز و کبود باشد. همچنین ممکن است داخل پوشک لکه‌های کوچک زرد و چرکی ببینید.

برای بزرگسالان و پسران بزرگ‌تر از ۷ سالگی باید تا دو سه روز استراحت کنند و کارها را به‌آرامی انجام دهند. بعدازاین مدت می‌توانند به فعالیت‌های روزانه خود مانند مدرسه یا کار برسند. در روزهای بعد از عمل و به‌ویژه در ۲۴ ساعت اول، حتماً باید مقدار زیادی آب و مایعات سالم بنوشند. همچنین باید تا دو ساعت ناحیه عمل شده یعنی سر آلت تناسلی را کمپرس یخ بگذارند.

ختنه در زنان و مردان، کودکان یا بزرگسالان انجام می شود؟

احتمالا شما هم ختنه دختر به گوشتان خورده‌باشد، یا شنیده‌باشید که برخی افراد در بزگسالی ختنه می‌کنند. در ادامه مطلب برخی جنبه‌های دیگر این عمل مانند ختنه در سنین مختلف، ختنه زنان و تاثیر آن بر زندگی زنان را بررسی خواهیم‌کرد.

۱. ختنه نوزادان، بهتر است ختنه در نوزادی انجام شود؟

همان‌طور که گفته شد در اکثر موارد این عمل در دوران نوزادی و پس از تولد انجام می‌شود. به طور معمول ختنه نوزاد حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه زمان می‌برد. ازآنجایی‌که این عمل کمی مشکل است گاهی صبر می‌کنند تا نوزاد حداقل یک‌ساله شود و بعد عمل کنند. البته باید توجه داشت که بهتر است ختنه کردن در سنین پایین و نوزادی صورت بگیرد.

۲. ختنه در کودکان و بزرگسالان چگونه است؟

گاهی برخی از کودکان بالای ۷ سالگی و یا بزرگسالانی که در دوران نوزادی ختنه نشده‌اند، به دلایل زیر نیاز به انجام این عمل داشته‌باشند:

• زخم شدن ناحیه پیش‌پوست آلت تناسلی که از جابه‌جایی پیش پوست جلوگیری می‌کند.
• عفونت و التهاب‌های آلت تناسلی.
• تنگ‌بودن بیش‌از‌حد پیش‌پوست که می‌تواند منجر به درد یا پاشیده‌شدن ادرار در هنگام دفع آن شود.
• عفونت و آلودگی سیستم ادراری تناسلی مردان هم گاهاً ممکن است علتی برای انجام این عمل در کودکان و بزرگسالان باشد.

۳. ختنه دختران و زنان ممکن است؟

در برخی فرهنگ‌ها و حتی در برخی نقاط کشورمان عمل عجیبی به نام ختنه زنان و دختران انجام می‌شود. در این عمل بی‌مورد ختنه زنان (به انگلیسی FGC: Female Genital Cutting)، بخشی از اندام تناسلی زنان بریده می‌شود. این عمل به ۴ صورت روی واژن زنان یا دختران انجام شود.

• نوع ۱: نوع اول برش کلیتوریس (Chlitoridectomy) است اما نه به طور کامل. در این حالت پوست کلاهک شکلی که در ناحیه کلیتوریس است را برمی‌دارند. در این حالت کلیتوریس ممکن است کامل برداشته شود یا بخشی از آن باقی بماند.
• نوع ۲: برداشتن کلیتوریس که به آن برش (Excision) یا ختنه گفته می‌شود. کلیتوریس به طور کامل حذف و برداشته می‌شود. لُب‌های داخلی واژن هم به طور جزئی یا کامل حذف می‌شوند.
• نوع ۳: نوع تهاجمی‌تری از ختنه زنان به این صورت است که برای جلوگیری از داشتن رابطه جنسی در زنان و دختران ورودی واژن به‌ هم ‌دوخته می‌شود. در این حالت تمامی بخش‌های واژن از جمله لُب‌های بزرگ و کوچک برداشته می‌شوند. همچنین دو طرف واژن به هم دوخته می‌شوند. البته یک سوراخ کوچک در انتهای آن برای خروج ادرار و خونریزی‌های مربوط به پریود باقی می‌گذارند.
• نوع ۴: هر نوع عمل و فعالیت دیگری که روی واژن انجام شود. از جمله سوراخ کردن، سوزاندن و خراشیدن یا استفاده از موادی که برای تنگ شدن واژن مصرف می‌شوند.

باورهای فرهنگی و مذهبی در مورد ختنه

در کشورهای اسلامی، به دلایل باورهای مذهبی این عمل باید برای تمام مردان انجام شود. در این کشورها اختلاف‌نظرهایی در این مورد وجود دارد که آیا این عمل باید در نوزادان تازه‌متولدشده انجام شود یا در سنین بالاتر. البته در کشورهای مختلف ممکن است عقاید و باورهای دیگری هم وجود داشته‌باشد.

جشن ختنه سوران چیست؟

ختنه‌سوران جشنی است که در کشورهای اسلامی باهدف آرزوی سلامتی نوزاد برگزار می‌شود. معمولاً این جشن در بعدازظهر همان روزی که نوزاد یا کودک را ختنه می‌کنند، گرفته می‌شود. در این جشن رسم است مهمانان برای کودک هدیه و تحفه بیاورند. طبق این سنت نوزاد بعد از عمل باید چند روزی در رختخواب بماند و تحرک کمی داشته‌باشد تا از خونریزی جلوگیری شود. همچنین در این مدت نباید آب سرد بخورد چرا که عقیده دارند خوردن آب سرد منجر و چروک شدن و ورم‌کردن آلت می‌شود.

آداب ختنه در شیعه چیست؟

از دیدگاه برخی فقهای شیعه وجوب این عمل بر مردان از ضروریات مذهب و دین است. به‌موجب فقه امامی، خودداری از آن بر مردان جایز نیست. حتی اگر کسی در دوران کهن‌سالی مسلمان شود هم ختنه بر او واجب است.

نتیجه گیری و راهنمای دکترتو برای ختنه

ختنه یکی از آداب دینی ما ایرانی‌ها به شمار می‌رود و طبق سنت شیعه انجام آن برای مردان واجب است. به توصیه پزشکان بهتر است در سنین پایین‌تر و همان روزهای ابتدایی تولد، نوزاد ختنه شود. این عمل مزایای متعددی برای نوزاد شما در طول زندگی خواهد داشت.

برای اطلاعات دقیق‌تر و گرفتن وقت ویزیت از متخصص اطفال یا جراح عمومی از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. همچنین از هرجایی که هستید می‌توانید با استفاده از مشاوره تلفنی دکترتو با پزشک موردنظر خود مشورت کنید.