فهرست مطالب
شکستگی استخوان یک آسیب بسیار شایع است و میتواند هر فردی را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد. این آسیب در مواردی ممکن است در سنین بالای ۵۰ سال اتفاق بیفتد، چرا که با افزایش سن با کاهش تراکم استخوانها احتمال شکستگی افزایش مییابد. بااینحال این بدان معنی نیست که شکستگی در استخوان ها تنها مختص افراد مسن است و افراد جوان و حتی کودکان نیز ممکن است دچار این نوع آسیب شوند.
برای درمان درست و اصولی شکستگی استخوان باید زیر نظر متخصص ارتوپد باشید. اگر به دنبال یافتن بهترین متخصص ارتوپد در شهر خود هستید میتوانید از طریق پنل دکترتو اقدام کنید. در دکترتو میتوانید هم نوبت آنلاین و هم حضوری بگیرید. در این مقاله بیشتر با انواع شکستگی استخوان آشنا میشویم.
شکستگی استخوان چیست؟
به هر گونه شکستگی یا ترک در استخوان ها، شکستگی استخوان گفته میشود. شکستگیها معمولاً در اثر ضربههایی مانند سقوط، تصادفات رانندگی یا آسیبهای ورزشی ایجاد میشوند. اما برخی از شرایط پزشکی و نیروهایی که بهصورت مکرر به استخوانها وارد میشوند (مانند دویدن) نیز میتواند خطر ابتلا به انواع خاصی از شکستگیها را افزایش دهد.
شکستگی در استخوان ها زمانی اتفاق میافتد که نیرویی که به استخوان وارد میشود، قویتر از آن باشد که استخوان از نظر ساختاری بتواند آن را تحمل کند. این امر ساختار و استحکام استخوان را مختل میکند و منجر به درد، بیماری های ستون فقرات، از دستدادن عملکرد و گاهی خونریزی و آسیب در اطراف آن محل میشود.
انواع شکستگی استخوان
انواع مختلفی از شکستگی استخوان وجود دارد. برخی از آنها بسته به قدرت و جهت نیرو، استخوان خاص درگیر و سن و سلامت عمومی فرد، شدیدتر از سایرین هستند. رایجترین شکستگی های استخوان معمولاً در مچ دست و مچ پا و لگن ایجاد میشوند.
از طرفی یک دستهبندی دیگر شامل نوع و میزان شکستگی و میزان آسیبی است که به فرد وارد شدهاست که شامل موارد زیر میشود:
نوع شکستگی استخوان | توضیحات |
---|---|
شکستگی بسته (ساده) | استخوان شکسته پوست را سوراخ نکرده است. |
شکستگی باز (مرکب) | استخوان شکسته از طریق پوست بیرون میزند. |
شکستگی گرین استیک | یک ترک کوچک و باریک در استخوان است. |
مو برداشتن استخوان | شایعترین شکل شکستگی استرسی است. |
شکستگی پیچیده | ساختارهای اطراف شکستگی آسیب دیدهاند. |
شکستگی خرد شده | استخوان به قطعات کوچک خرد میشود. |
شکستگی بیرونزدگی | استخوانها از تاندونها جدا میشوند. |
شکستگی فشاری | زمانی اتفاق میافتد که ۲ استخوان به یکدیگر فشار میآورند. |
۱. شکستگی دست
شکستگی دست که شامل شکستگی انگشتان دست، مچ دست تا آرنج میشود، شایعترین نوع شکستگی استخوان است. گاهی ممکن است استخوانها دررفته باشند یا این که تنها یک ترک جزئی برداشته باشند. گاهی نیز آسیب به حدی است که موجب شکستگی کامل استخوان های دست میشود.
۲. شکستگی لگن
یکی دیگر از انواع رایج شکستگی های استخوان، خصوصاً در افراد مسن و زنان یائسه، شکستگی لگن است که در آن ممکن است بخشهای مختلف لگن دچار شکستگی و آسیب شوند.
۳. شکستگی پا
زمین خوردن، سقوط و تصادفات رانندگی از مهمترین عواملی است که میتواند موجب شکستگی پا شود. شکستگی شامل شکستن مچ پا و بخشهای مختلف آن میشود. شکستگی زانو از صدمات رایج در این ناحیه است.
۴. شکستگی شانه (کتف)
گاهی اوقات شکستگی در ناحیه شانه یا کتف ایجاد میشود که در این حالت گوی یا کاسه مفصل شانه دچار شکستگی میشود. شانه متشکل از سه استخوان کتف، ترقوه و بازو است و شکستگی کتف میتواند در هر یک از این استخوانها ایجاد شود. این نوع شکستگی بسیار دردناک است.
۵. شکستگی استخوان بینی
معمولاً تصادفات یا وارد شدن یک ضربه شدید به بینی میتواند موجب شکستگی استخوان بینی شود. در این شرایط معمولاً از طریق گچ گرفتن یا جراحی، بینی شکسته درمان میشود.
۶. شکستگی استخوان فمور
استخوان فمور یا گردن فمور که بهعنوان سر استخوان ران نیز شناخته میشود یکی دیگر از انواع شکستگیهای استخوان است که بیشتر در افراد مسن دیده میشود.
۷. شکستگی استخوان کف پا
در شکستگی کف پا ممکن است استخوانهای کف پا که به آنها استخوانهای متاتارسال نیز گفته میشود دچار آسیب و شکستگی شوند که معمولاً یک آسیب بسیار شدید ناگهانی و فشار مکرر عامل بروز چنین شکستگی است.
۸. شکستگی استخوان شست پا
ممکن است استخوان شست پا به دنبال افتادن یک جسم سنگین روی آن یا هر گونه ضربه شدیدی دچار شکستگی شود. در صورت شکستن استخوان شست پا، درد، کبودی، تورم و دشواری در راه رفتن در افراد مشکلساز میشود.
۹. شکستگی استخوان دنبالچه
اگر استخوانهای کوچک انتهای ستون فقرات دچار شکستگی شوند، به آن شکستگی دنبالچه گفته میشود. این نوع شکستگی بسیار دردناک است و حتی نشستن و خوابیدن را نیز برای بیماران دشوار میکند. پوکی استخوان و تصادفات رانندگی اصلیترین دلیل این نوع شکستگی هستند.
۱۰. شکستگی انگشت
در شکستگی استخوان های دست یا پا این احتمال وجود دارد که انگشتان دچار شکستگی شوند. تصادف، آسیبهای ورزشی و زمین خوردن و سقوط روی انگشتان میتواند دلیل اصلی شکستگی انگشت باشد. معمولاً با آتلبندی و گچ گرفتن این نوع شکستگی درمان میشود.
گاهی هم شکستگی در امتداد انگشتان پا بوده و راه رفتن را مشکل میکند. یکی از رایجترین آنها شکستگی رقصنده است.
۱۱. شکستگی استخوان هومروس
اگر شکستگی در قسمت بالایی استخوان بازو اتفاق بیفتد به آن شکستگی استخوان هومروس گفته میشود. معمولاً در اثر افتادن روی بازو این آسیب ایجاد میشود که بسیار دردناک است و میتواند مانع حرکت آزادانه شانه و کتف شود.
۱۲. شکستگی استخوان ابرو (شکستگی استخوان شقیقه)
استخوانهای سر شامل استخوانهای بخش صورت هم میشوند که در صورت وارد شدن آسیب و ضربه این ناحیه احتمال شکستگی استخوانهای ابرو، پیشانی و شقیقه وجود دارد. معمولاً یک جراح فک و صورت یا جراح زیبایی باید شکستگیهای استخوانهای صورت را بررسی و ترمیم کند.
۱۳. شکستگی استخوان سر
یکی از اصلیترین و جدیترین آسیبها، شکستگی جمجمه یا سر است که به هر نوع شکستگی و آسیب در این ناحیه گفته میشود. ضربه به سر در اثر افتادن یا تصادفات میتواند عامل این نوع آسیب شود. ازآنجاییکه مغز ساختاری حساس و پیچیده دارد، شکستگی استخوان سر از آن دسته شکستگیهایی است که باید سریعاً به پزشک مراجعه کرد.
۱۴. شکستگی استخوان ساعد
شکستگی استخوانهای دست ممکن است شامل شکستگی استخوان ساعد شود که در این حالت نیز دو استخوان به نامهای رادیوس و اولنا ممکن است دچار شکستگی شوند. این شکستگی در کودکان بیشتر اتفاق میافتد که در نتیجه زمین خوردن و آسیبهای شدید ناگهانی حین بازی اتفاق میافتد.
۱۵. شکستگی استخوان ران
گاهی شکستگی در طویلترین استخوان بدن یعنی استخوان ران ایجاد میشود که جزء جدیترین آسیبهاست و بسیار دردناک است. معمولاً برای درمان شکستگی استخوان ران از فیکساتورهای خارجی استفاده میشود.
۱۶. شکستگی استخوان کمر
شکستگی کمر یا شکستگی مهره های کمر جزء شکستگیهای جدی است که ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد. اگر هر یک از ۳۳ استخوان ستون فقرات دچار شکستگی شود، درد شدیدی در کمر ایجاد شده و راه رفتن بسیار طاقتفرسا میشود.
علائم شکستگی استخوان
علائم و نشانه های شکستگی استخوان بسته به نوع شکستگی و میزان آسیبی که وارد شده متفاوت است و معمولاً شامل برخی از موارد زیر میشود:
- درد
- تورم
- کبودی
- تغییر رنگ پوست در اطراف ناحیه آسیبدیده
- بیرونزدگی ناحیه آسیبدیده در یک زاویه غیرمعمول
- ناتوانی در فشار آوردن به ناحیه آسیبدیده
- ناتوانی در حرکت دادن ناحیه آسیبدیده
- احساس سوزنسوزن شدن در استخوان یا مفصل آسیبدیده
- خونریزی اگر شکستگی باز باشد.
علاوه بر این علائم در موارد شدیدتر فرد ممکن است موارد زیر را هم تجربه کند:
- سرگیجه
- غش یا سبکی سر
- حالت تهوع
- استفراغ
علل شکستگی استخوان
استخوانهای سالم معمولاً در برابر آسیب مقاوماند. بااینحال، تحت نیروی کافی، ممکن است ترک بخورند یا بشکنند. ضربههای فیزیکی، استفاده بیش از حد و شرایط سلامتی که باعث ضعیف شدن استخوانها میشود، مانند پوکی استخوان میتوانند موجب شکستن استخوانها شوند. سایر عوامل نیز میتوانند خطر شکستگی را در فرد افزایش دهند. تصادفات اتومبیل، سقوط و آسیبهای ورزشی اصلیترین دلایل شکستن استخوانهاست.
استخوانهای فرد معمولاً با افزایش سن ضعیف میشوند که خطر شکستن آنها را افزایش میدهد. با افزایش سن، احتمال ابتلا به بیماریهایی که استخوانها را ضعیف میکند نیز بیشتر میشود. در صورت ابتلا به پوکی استخوان، خطر شکستگی بهشدت افزایش مییابد.
تشخیص شکستگی استخوان
پزشک شکستگی استخوان را با معاینه فیزیکی و آزمایشهای تصویربرداری تشخیص میدهد. معمولاً بعد از آسیب در اورژانس ابتدا شکستگی و آسیب تثبیت میشود. پس از تثبیت شدن، برای تایید شکستگی به آزمایشهای تصویربرداری نیاز است که این تصاویر شامل موارد زیر میشود:
- اشعه ایکس: اشعه ایکس هرگونه شکستگی را تایید میکند و نشان میدهد که استخوانهای شما چقدر آسیبدیدهاند.
- تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI): پزشک شما ممکن است از MRI برای دریافت تصویر کاملی از آسیب استخوانها و ناحیه اطراف آنها استفاده کند. MRI بافتهایی مانند غضروف و رباطهای اطراف استخوانهای بیمار را نیز نشان میدهد.
- سیتیاسکن: سیتیاسکن به پزشک یا جراح تصویر دقیقتری از استخوانها و بافت اطراف آن نسبت به اشعه ایکس میدهد.
- اسکن استخوان: ارائهدهندگان مراقبتهای بهداشتی از اسکن استخوان برای یافتن شکستگیهایی که در عکس اشعه ایکس نشان داده نمیشوند، استفاده میکنند.
درمان شکستگی استخوان
نحوه درمان شکستگی بستگی به نوع شکستگی، علت آن و میزان آسیب استخوانهای شما دارد. درصورتیکه آسیب کم و خفیف باشد، تنها با بیحرکت نگه داشتن استخوان آسیبدیده به آن زمان میدهند تا بهبود یابد. درصورتیکه شکستگی شدیدتر باشد، ممکن است به جاانداختن استخوانها، گچ گرفتن و در بدترین حالت نیز جراحی نیاز باشد.
۱. گچ گرفتن شکستگی استخوان
اگر شکستگی شما خفیف است و استخوانهای شما از جای خود جابهجا نشده است، ممکن است فقط به یک آتل یا گچ نیاز داشته باشید. آتلبندی معمولاً سه تا پنج هفته طول میکشد. اگر به گچگرفتن نیاز دارید، احتمالاً مدت طولانیتری زمان نیاز خواهد بود؛ معمولاً شش تا هشت هفته. در هر دو مورد، احتمالاً برای اطمینان از بهبود صحیح استخوانها به عکس برداری با اشعه ایکس نیاز است.
۲. جراحی شکستگی استخوان
برخی از آسیبهای وارد شده به استخوانها به حدی شدید است که به جراحی نیاز دارد. بسته به نوع شکستگی بیمار و میزان آسیبی که به استخوانها وارد شده، چند گزینه و تکنیک مختلف جراحی وجود دارد که جراح ممکن است از آنها استفاده کند.
یکی از این تکنیکها فیکساسیون داخلی نامیده میشود که در آن جراح قطعاتی فلزی را در استخوانها وارد میکند تا در دوره بهبودی استخوانها بهصورت صحیح در جای خود قرار بگیرند. در مواردی نیز تثبیت خارجی انجام میشود که در آن پیچهایی در دو طرف شکستگی استخوانها وارد شده و توسط یک بریس یا براکت از خارج به هم وصل میشوند.
گزینههای دیگر جراحی شامل تعویض مفصل یا آرتروپلاستی و پیوند استخوان است که در موارد شدیدتر که آسیب وارد شده قابل ترمیم نیست از آنها استفاده میشود. تعویض مفصل معمولاً در شکستگیهای شانه، آرنج یا زانو انجام میشود.
۳. بهترین قرص برای شکستگی استخوان
علاوه بر روشهای درمانی بالا، یک سری داروها نیز برای درمان شکستگی استخوان تجویز میشوند. داروهای بدون نسخه مانند آسپرین یا ایبوپروفن میتوانند منجر به خونریزی و سایر عوارض بعد از جراحی شوند.
قرص کلسیم برای شکستگی استخوان
کلسیم یکی از مواد ضروری برای رشد و تقویت استخوانهاست. معمولاً به افرادی که دچار شکستگی استخوان هستند توصیه میشود که در برنامه غذایی خود از یک رژیم غذایی غنی از کلسیم پیروی کنند. بااینحال احتمالاً پزشک به بیماران خصوصاً درصورتیکه سابقه پوکی استخوان نیز داشته باشند توصیه میکند که از قرص کلسیم نیز در دوران بهبودی استفاده کنند. قرص کلسیم میتواند موجب جوش خوردن سریعتر استخوان ها شود.
۴. آمپول شکستگی استخوان
برای تسریع در روند بهبودی شکستگی استخوان و زودتر جوش خوردن استخوان ها گاهی از یک سری داروها در قالب آمپول استفاده میشود که میتوانند با تحریک استخوانسازی، موجب تراکم استخوانها شده و روند درمان را سریعتر کنند. یکی از این آمپولها، آمپول سینوپار نام دارد.
۵. فیزیوتراپی شکستگی استخوان
در برخی بیماران بعد از شکستگی استخوان و انجام جراحی برای تسریع روند بهبودی و این که بیمار سریعتر فعالیتهای خود را بازیابی کند، از درمانهای فیزیوتراپی نیز استفاده میشود.
درمان فوری شکستگی استخوان
آتلبندی، جراحی، درمان دارویی و مراقبتهای پزشکی در کنار هم میتوانند بهعنوان درمان فوری شکستگی استخوان روند بهبودی را در بیماران سریعتر کنند. درمان فوری برای بازیابی توان بیماران و بازگشتشان به شرایط عادی ضروری است.
مراقبت از شکستگی استخوان در خانه (درمان خانگی شکستگی استخوان)
در کل مراقبت های پس از شکستگی استخوان در خانه باید مطابق چیزی باشد که پزشک توصیه کرده است. بااینحال بهتر است چند مورد را رعایت کرد. اول از همه این که بههیچعنوان نباید از حرارت مستقیم روی ناحیه آسیبدیده استفاده کرد. تاحدامکان در خانه به اندام آسیبدیده استراحت دهید. میتوان از تکنیکهای پزشکی برای راه رفتن یا مدیریت فعالیتهای روزمره استفاده کرد.
علاوه بر این یک سری از درمانهای خانگی نیز میتواند برای رفع مشکلات استخوانها موثر باشد. برای مثال زردچوبه یکی از این گزینههاست که میتوان از آن برای بهبودی سریعتر شکستگیها استفاده کرد. کورکومین موجود در زردچوبه بهعنوان یک تعدیلکننده ایمنی عمل میکند و فعالیتهای ضدالتهابی دارد.
روغن برای شکستگی استخوان
یک سری روغنها هم وجود دارد که میتوان از آنها بهعنوان درمان خانگی شکستگی استخوان کمک گرفت. روغن اسطوخودوس به همراه روغن نارگیل یکی از آنهاست که میتواند با اثر ضدالتهابی موجب کاهش درد و التهاب ناحیه آسیبدیده شود. روغنکرچک و روغن زیره سیاه نیز میتوانند موجب تقویت استخوانها شده و خاصیت ضددرد و ضدالتهابی داشته باشند.
تغذیه مناسب برای ترمیم شکستگی استخوان (غذاهای مفید برای شکستگی استخوان)
مصرف مواد غذایی و داشتن یک رژیم غذایی حمایتکننده از استخوانها نیز میتواند بهعنوان بخشی از برنامه درمانی شما در خانه باشد. غذاهایی مانند نخود، بادام، لوبیا، انواع حبوبات و مکملهای غذایی میتوانند به استخوانسازی و افزایش استحکام آنها کمک زیادی کند.
با افزودن غذاهای سالم غنی از ویتامین D به رژیم غذایی خود میتوانید استخوانهای سالمتر و قویتری داشته باشید. این غذاها میتوانند موجب تسریع روند بهبودی و ترمیم استخوانهای آسیبدیده شوند. غذاهای غنی از کلسیم برای بهبود استخوانها مانند شیر، پنیر، ماهی، گوشت، ماست، آجیل، لوبیا، محصولات سویا و غلات غنی شده نیز توصیه میشود.
میوه های مفید برای شکستگی استخوان
مصرف برخی از میوهها در زمان شکستگی استخوانها نیز میتواند روی تقویت آنها و تسریع روند بهبودی تاثیر داشته باشید. میوههای مفید برای شکستگی استخوان شامل موز، آلو، پرتقال، سیب و کلمبروکلی میشود.
عوارض شکستگی استخوان
عوارض شکستگی استخوان علاوه بر درد و ناتوانی حرکتی ناشی از شکستگی میتواند شامل موارد زیر نیز باشد:
- از دستدادن خون: استخوانها منبع غنی خون هستند و یک استراحت بد میتواند باعث از دستدادن مقدار زیادی خون شود
- صدمات به اندامها، بافتها یا ساختارهای اطراف: بهعنوانمثال مغز میتواند توسط شکستگی جمجمه آسیب ببیند. در صورت شکستن دنده ممکن است اندامهای قفسه سینه آسیب ببینند.
- توقف رشد استخوان: اگر استخوان بلند کودک در نزدیکی مفصلی که صفحات رشد در آن قرار دارند بشکند، ممکن است رشد استخوانها متوقف شود.
دیگر عوارض میتواند بعد از درمانهای شکستگی استخوان خصوصاً جراحی ایجاد شود. برای مثال میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- سندرم کمپارتمان حاد: افزایش فشار در عضلات شما ممکن است مانع از رسیدن خون به بافت شود که میتواند باعث آسیب دائمی عضله و اعصاب شود.
- بدخیمی: این مشکل زمانی اتفاق میافتد که استخوانهای شکسته شما در حین بهبودی بهدرستی در هم قرار نگیرند.
- عدم جوش خوردن: ممکن است استخوانهای شما به طور کامل یا اصلاً ترمیم نشوند.
- عفونت استخوان (استئومیلیت): اگر شکستگی باز دارید (استخوان از طریق پوست شما میشکند) خطر ابتلا به عفونت باکتریایی افزایش مییابد.
- سایر آسیبهای داخلی: شکستگیها میتوانند به ناحیه اطراف آسیب از جمله عضلات، اعصاب، رگهای خونی، تاندونها و رباطها آسیب برسانند.
پیشگیری از شکستگی استخوان
پیشگیری از شکستگی استخوان بسته به نوع و محل آسیب و سن و شرایط سلامتی افراد میتواند متفاوت باشد. بااینحال توصیه میشود که همیشه نکات ایمنی در زمان رانندگی یا انجام فعالیتهای ورزشی را رعایت کنید. حتماً کمربند ایمنی را ببندید و از تجهیزات حفاظتی مناسب در زمان ورزش کردن استفاده کنید.
یک رژیم غذایی و برنامه ورزشی را دنبال کنید که به شما در حفظ سلامت استخوان کمک میکند. اگر بیش از ۵۰ سال دارید یا اگر سابقه خانوادگی پوکی استخوان دارید، در مورد آزمایش تراکم استخوان با پزشک خود صحبت کنید. همچنین در صورت کهولت سن و مشکل داشتن در راه رفتن یا خطر سقوط حتماً از عصا یا واکر استفاده کنید.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک
اگرچه شکستگی استخوان آسیب رایجی است، اما تجربه کردن آن همیشه دردناک و ناراحتکننده است، به همین دلیل باید تا جای ممکن از وقوع آن جلوگیری کرد. بااینحال اگر دچار هر نوع از شکستگی استخوان شدید بهتر است سریعاً با یک جراح در خصوص آنچه باید انتظار داشته باشید صحبت کنید. در نظر داشته باشید که معمولاً روند بهبودی زمان بر است و باید در این دوره صبور بود تا نتیجه مطلوب به دست آید. اکثر افرادی که دچار شکستگی استخوان میشوند بهبودی کامل خود را به دست میآورند و میتوانند به روال عادی زندگی خود برگردند.
اگر دچار درد شدید استخوان یا ضربه محکمی شدید، حتما با متخصص ارتوپد مشورت کنید. پزشک ممکن است برای تسریع روند درمان شما را به متخصص فیزیوتراپی هم ارجاع دهد. شما میتوانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین دکتر متخصص ارتوپدی و همچنین مشاوره آنلاین دکتر متخصص فیزیوتراپی وجود دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام
دیروز من انگشت کوچیک پام رو محکم زدم به یه جای محکم و از دیروز خیلی درد میکنه نمیتونم درست راه برم و اینکه یکم سیاه شده و اینکه بند انگشت کوچیک پامه
به نظرتون ترک برداشته؟
سلام
بله احتمال اسیب و شکستگی وجود دارد
توصیه ما این است حتمن عکس رادیولوژی بگیرید
متخصص ارتوپدی
سلام وقت بخیر من استخوان کف دستم انگشت ۵ م شکسته
دکتر برام جراحی کرده
دو روز اول بعد عمل درد داشتم ولی بعدش تا دو روز خوب بودم (روز سوم و چهارم)
ولی حالا بعد از ۴ ،۵ روز خیلی ورم داره و درد داره
آیا طبیعیه یا برم پیش دکترم؟
سلام
در این شرایط ممکن است طبیعی باشد
و نیاز به درمان دارویی دارید
ولی اگر تورم و درد ادامه داشت باید به پزشکتان مراجعه میکردید