اختلال دو قطبی چیست؟ علت بیماری دوقطبی و راه های درمان آن

آنچه در این مقاله می‌خوانید

بیماری دو قطبی یکی از بیماری‌های اعصاب و روان است که برای درمان آن باید به دکتر روانپزشک یا دکتر روانشناس مراجعه کنید. اگر این بیماری را به حال خود رها کنید، ممکن است عوارض آن شما را درگیر کند. همچنین درمان این بیماری می‌تواند کیفیت زندگی بیمار را چند برابر کند.

approved-by-doctors

تأیید‌‌‌‌‌‌‌ شده توسط پزشکان متخصص دکترتو

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان دکترتو مشاوره بگیرید.

زمان مطالعه : 13 دقیقه
اختلال دو قطبی چیست؟ علت بیماری دوقطبی و راه های درمان آن

کمتر کسی را می‌‌بینید که اسم اختلال دو قطبی به گوش او نرسیده باشد. در‌عین‌حال افراد کمی درباره این اختلال روانی اطلاعات جامع و کاربردی دارند. اگر از کسی بپرسید که اختلال دوقطبی چیست، بدون شک به عباراتی چون «مودی بودن»، “افسردگی شیدایی”، «ثبات خلق نداشتن»، «افکار خودکشی داشتن»، «پر انرژی و کم انرژی بودن» و شرایط روانی و الگوهای رفتاری مشابه اشاره می‌کند. به‌طور‌معمول کسانی که با این اختلال آشنایی اندکی دارند، از شنیدن نام آن دچار ترس می‌شوند. بنابراین توصیه می‌کنیم مطالب زیر را با دقت مطالعه کنید. برای دریافت مشاوره یا نوبت از متخصص روانپزشک، می‌توانید از دکترتو کمک بگیرید.

بایپولار یا اختلال دوقطبی چیست؟

بیماری دوقطبی چیست؟ اختلال دوقطبی (اختلال دو قطبی به انگلیسی Bipolar) یک اختلال روانی و یکی از انواع اختلالات خلقی است که در گذشته به آن شیدایی افسردگی می‌گفتند. فردی که به این حالت روانی مبتلا باشد، حالات مختلفی از دوره‌های شیدایی و فرازهای احساسی (مانیا و‌ هایپومانیا) و دوره‌های افسردگی و نشیب‌های روانی (دپرسیون) را تجربه می‌کند. بنابراین این بیماری فاز مانیک اختلال دو قطبی و فاز افسردگی دو قطبی دارد.

هنگامی‌که شخصیت دوقطبی به علائم افسردگی دچار می‌شود، احساس ناراحتی و ناامیدی پیدا می‌کند. معمولا در این اپیزود، فرد نسبت به فعالیت‌های روتین روزمره اشتیاقی ندارد. او برای انجام فعالیت‌های جدید هم تمایلی نشان نمی‌دهد. هنگامی‌که مود و حالت روانی فرد به مانیا یا همان شیدایی تغییر می‌کند (و یا‌هایپومانیا که حالت خفیف‌تر مانیا است)، رفتارهایی پرانرژی از خود نشان‌می‌‌دهد. همچنین نسبت به بیشتر مسائل اطراف خود، اشتیاق بی‌اندازه و غیرعادی نشان‌می‌‌دهد.

البته می‌توان با یک برنامه درمانی مناسب و کاربردی، نشانه‌ها و علائم این اختلال را تخفیف داد و در ادامه بحران‌های تغییر حالات روانی را مدیریت کرد. در بیشتر موارد مبتلایان نسبت به درمان دارویی و سایکوتراپی به خوبی پاسخ می‌‌دهند و کیفیت زندگی آن‌ها به طور چشم‌گیری افزایش می‌‌یابد. این بیماری از انواع بیماری های روانی است و از آنجایی که درمان آن به‌تنهایی سخت است، توصیه می‌کنیم از مشاوره تلفنی اعصاب و روان که در سایت دکترتو فراهم‌شده استفاده کنید.

متن انگلیسی:
«Childhood traumatic events are risk factors for developing bipolar disorders, in addition to a more severe clinical presentation over time (primarily an earlier age at onset and an increased risk of suicide attempt and substance misuse).»
ترجمه فارسی:
«رویدادهای آسیب‌زا در دوران کودکی، علاوه بر آن تظاهرات بالینی شدیدتر در طول زمان (عمدتاً سنین پایین‌تر، سو مصرف مواد مخدر و افزایش خطر اقدام به خودکشی) عوامل خطر برای ایجاد اختلالات دوقطبی هستند.»

به نقل از سایت ncbi.nlm.nih.gov

مشاوره روانشناسی

با برترین روانشناسان ایران از دیدگاه کاربران

مشاوره حضوری و آنلاین۵۰۰+ خدمت

تفاوت اختلال شخصیت مرزی و دوقطبی چیست؟

اما اختلال شخصیت مرزی چیست؟ تفاوت اختلال شخصیت مرزی و انواع اختلال دو قطبی این است که افراد مبتلا به اختلال دوقطبی تمایل به تجربه شیدایی و افسردگی دارند، در حالی که افراد مبتلا به BPD درد عاطفی شدید و احساس پوچی، ناامیدی، خشم، ناامیدی و تنهایی را تجربه می‌کنند.

علائم دوقطبی بودن چیست؟ (اختلال دو قطبی چه علائمی دارد)

همان‌طور که می‌دانید هر بیماری و یا اختلال روانی علائم و نشانه‌های مختص به خود را دارد. برخی از نشانه های اختلال دو قطبی، جزو شکایات خود بیمار هستند. از طرفی برخی علایم اختلال دو قطبی هم توجه متخصص و یا اطرافیان بیمار را به خود جلب می‌‌کنند. در ادامه به نشانه‌های دوقطبی در حالت‌های مختلف روانی می‌‌پردازیم:

علائم فاز مانیک اختلال دو قطبی چیست؟

فاز مانیک اختلال دو قطبی (مانیا یا شیدایی) و هیپومانیا یا نیمه شیدایی دو فاز متفاوت با علائم نسبتا مشابه هستند. مانیا یا شیدایی نسبت به هیپومانیا حالت شدیدتری است و دارای علائم برجسته‌تری است. علائم اختلال افسردگی شیدایی سبب ایجاد مسائل و مشکلات جدی در زمینه کاری، تحصیلی، احساسی و روابط فرد می‌شود. مانیا می‌تواند سبب سوق دادن فرد به سمت روان‌پریشی شود و روان‌شناس را مجبور به بستری کردن بیمار در بیمارستان کند. بیماران در هر دو فاز مانیک اختلال دو قطبی و هیپومانیا حداقل ۳ مورد از علائم ذکر شده را دارند.

  • به شکل غیرقابل کنترلی شاد، پرانرژی و هیجان‌زده هستند.
  • فعالیت، انرژی و اضطراب آنها به شکل قابل توجهی افزایش می‌یابد.
  • دچار حالتی به نام یوفوریا می‌شوند که عبارت است از اعتماد به نفس بیش‌از‌حد و احساس خوبی داشتن.
  • احساس نیاز به خواب نمی‌کنند و دچار کم‌خوابی می‌شوند.
  • به طرز عجیبی پرحرف می‌شوند.
  • افکار مغشوش و پراکنده بسیاری دارند و ایده‌های بسیاری در سر آنها می‌‌گذرد.
  • نمی‌توانند به خوبی تمرکز کنند و دچار حواس‌پرتی می‌شوند.
  • نمی‌توانند به خوبی و عاقلانه تصمیم‌گیری کنند. به‌عنوان مثال، سرمایه‌گذاری‌های اشتباه و نادرست می‌‌کنند و یا ولخرجی‌های بی‌دلیل انجام می‌‌دهند. همچنین تصمیمات پرخطر در حیطه ارتباطات جنسی خود می‌گیرند.

حالت افسردگی شدید در یک فرد با اختلال دوقطبی (علائم فاز افسردگی دو قطبی)

اپیزود دیپرشن ماژور یا علائم افسردگی شدید یا همان فاز افسردگی دو قطبی به اندازه‌ای قوی و طوفانی است که می‌تواند در فعالیت‌های روزانه فرد اختلال ایجاد کند و کار، تحصیل و روابط او را تحت تاثیر قرار دهد. البته که انواع افسردگی متفاوت هستند. فاز افسردگی دو قطبی معمولاً شامل ۵ مورد و یا بیشتر از علائم زیر است:

  • مود و حالت افسرده داشتن که شامل غمگین بودن، ناامید بودن، احساس پوچی و بغض داشتن است. این حالات در کودکان معمولا به شکل تحریک‌پذیر‌بودن و حساسیت شدید خود را نشان می‌‌دهد.
  • بی‌تمایل بودن نسبت به همه یا اکثر فعالیت‌ها و نداشتن اشتیاق
  • کاهش وزن قابل توجه یا افزایش وزن علی‌رغم رژیم غذایی. کاهش وزن در کودکان می‌تواند خود را به شکل عدم مطابقت با الگوی افزایش وزن نشان‌دهد.
  • خوابیدن بیش از اندازه و یا بی‌خوابی (اینسامنیا)
  • بی‌قراری یا آهستگی در انجام کارها
  • خستگی مفرط و یا نداشتن انرژی برای انجام کارها و فعالیت‌های معمول
  • احساس بی‌ارزش بودن و یا عذاب وجدان شدید
  • عدم تمرکز و کاهش توانایی تفکر و اختلال در تصمیم‌گیری
  • افکار خودکشی و یا حتی اقدام به خودکشی.

زمان ظهور علائم می‌تواند مختلط و یا آنی باشد. تغییر حالات می‌توانند در زمان حاملگی و یا با تغییر فصول سال رخ دهند.

مبتلا به دوقطبی هستی و می‌خوای ازدواج کنی؟

قبل از اقدام مشاوره بگیر!

تفاوت علائم اختلال دوقطبی در مردان و زنان دوقطبی

اختلال دوقطبی در مردان و زنان تقریبا به یک اندازه مشاهده می‌شود. هرچند نشانه‌های شاخص در بیماران با جنسیت متفاوت، می‌تواند مختلف باشد. در بیشتر موارد زنان و مردان با تشخیص دوقطبی ممکن است موارد قرار داده شده در جدول را نشان دهند.

زنانی که دارای این اختلال هستند ممکن است دچار برگشت‌های مکرر حالات شوند و این به دلیل بالا و پایین شدن هورمون‌های آنان طی قاعدگی و همچنین یائسگی است. اختلال دوقطبی در زنان پیچیدگی‌های بیشتری نسبت به مردان دارد. مردانی که به دوقطبی مبتلا می‌شوند، معمولا کمتر از زنان به دنبال درمان این اختلال می‌روند و احتمال خودکشی در آن‌ها بالاتر است.

اختلال دوقطبی در زناناختلال دوقطبی در مردان
دیرتر و در سنین بالاتری مانند دهه سوم و چهارم زندگی تشخیص داده‌شوند.معمولا زودتر از زنان تشخیص داده‌می‌شوند. حتی در سنین نوجوانی هم امکان تشخیص آن وجود دارد.
حالت‌های خفیف‌تری از مانیا را نشان دهند.دارای حالات شدید شیدایی یا افسردگی دو قطبی هستند.
بیشتر حالات افسردگی را تجربه کنند.افکار خودکشی در مردان بیشتر بروز می‌کند.
سیکل‌های تند و سریع از تغییر حالت را از خود بروز دهند. مثلا در یک سال، ۴ بار یا بیشتر حالات مانیا و افسردگی را تجربه کنند.سیکل‌های بیماری بای پولار ثابت و متغیری دارند.
بیماری‌ها و اختلالات همراه دیگری را هم داشته‌باشند. این موارد می‌توانند شامل میگرن، پرکاری یا کم‌کاری تیروئید، چاقی، اختلالات اضطرابی و تحریک پذیری باشند.در اپیزودهای مانیا رفتارهای پرخطر بیشتری از خود نشان می‌‌دهند.
مصرف الکل در آن‌ها بیشتر است.معمولا سوء‌مصرف مواد دارند.
تفاوت‌های بیماری افسردگی شیدایی در مردان و زنان

علائم اختلال دوقطبی در کودکان و نوجوانان (عصبانیت در بیماران دوقطبی)

شناسایی علائم بیماری دوقطبی در کودکان و نوجوانان آسان نیست. تشخیص این مسئله که حالات آنها به خاطر پستی‌ها و بلندی‌های معمول زندگی است که برای اولین بار آنها را تجربه می‌‌کنند، یا نتیجه ترومایی است که به آن‌ها وارد شده‌است و یا علائم یک اختلال روانی چون دوقطبی است، بسیار دشوار است.

کودکان و نوجوانان دوره‌های واضح افسردگی، شیدایی و نیمه‌شیدایی را تجربه می‌‌کنند، اما الگوی زمانی ظهور علائم آن‌ها و تغییرشان نسبت به بالغین متفاوت است. این دوره‌های می‌توانند به سرعت تغییر کنند و علائم هم به سرعت ناپدید شود. یکی از مهم‌ترین علائم دوقطبی در کودکان و نوجوانان، تغییر حالت‌های روانی (مود سویینگ) فاحش است که نسبت به هم سن و سالان آنها غیرعادی به‌نظر‌می‌رسد. همچنین عصبانیت در بیماران دوقطبی نوجوان و کودک زیاد دیده می‌شود.

تشخیص اختلال دو قطبي در کودکان و نوجوانان سخت‌تر از بزرگسالان است. یکی از مهم‌ترین علائم این اختلال در کودکان و نوجوانان، تغییر خلق یا مود سوئینگ است.

علائم اختلال دوقطبی در کودکان و نوجوانان (عصبانیت در بیماران دوقطبی)
افکار خودکشی در مردان بیشتر بروز می‌کند.

علت بیماری دو قطبی چیست؟ (بیماری افسردگی شیدایی)

اختلال دو قطبی چگونه به وجود می آید؟ علت اصلی ابتلا به اختلال دوقطبی ناشناخته است، اما فاکتورهای متعددی می‌توانند در ایجاد آن تاثیرگذار باشند. این فاکتورها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

  • تفاوت‌های بیولوژیکی: افرادی که اختلال دوقطبی دارند، تفاوت‌هایی در ساختار مغز آن‌ها نسبت به افراد عادی مشاهده می‌شود. علت اینکه چرا این تغییرات در مغز رخ می‌‌دهد همچنان ناشناخته است، اما امید است که با انجام تحقیقات بیشتر بتوان اطلاعات کمک‌کننده‌ای در این زمینه به دست آورد.
  • ژنتیک: احتمال ابتلا به دوقطبی در افرادی که بستگان درجه یک آن‌ها (خواهر و برادر و یا یکی از والدین) با این اختلال دست‌و‌پنجه نرم می‌کند، به مراتب بیشتر از سایر مردم عادی است. محققان در حال بررسی ژن‌هایی هستند که ممکن است مسبب ایجاد این اختلال باشند.

عوامل خطر ابتلا به این اختلال روانی کدامند؟ (عوامل تشدید کننده اختلال دو قطبی چیست؟)

عوامل تشدید کننده اختلال دو قطبی یا عواملی که ممکن است سبب شروع حالت‌های روانی شیدایی، نیمه شیدایی و یا افسردگی شوند عبارت‌اند از:

  • داشتن بستگان درجه یک با اختلال دوقطبی
  • تجربه شرایط پر‌استرس برای مدت نسبتا طولانی، مثلا از‌دست‌دادن عزیزان و یا آسیب‌های دیگر در زندگی فرد
  • سوءمصرف مواد مخدر و الکل

آیا بیماری دوقطبی ارثی است؟ (احتمال انتقال بیماری دوقطبی به فرزند)

احتمال اینکه اختلال دوقطبی از پدر و مادر به فرزندان به ارث گذاشته شود، وجود دارد. تحقیقات نشان‌دهنده وجود ارتباط قوی بین ژنتیک و اختلال دو قطبی است. اگر یکی از نزدیکان شما به این اختلال مبتلاست، احتمال بروز دو قطبی در شما ۴ تا ۶ برابر بیشتر است.

هر چند این بدان معنی نیست که هر کسی که دوقطبی در او تشخیص داده‌می‌شود، دارای بستگانی با این اختلال است. از طرفی داشتن بستگان مبتلا به دوقطبی تضمین‌کننده بروز آن در فرد مورد نظر نیست. به‌هر‌حال، ژنتیک نقش مهمی در ابتلا به دو قطبی بازی می‌کند. در‌صورتی‌که یکی از نزدیکان شما به این اختلال روانی مبتلاست، به بررسی‌های بیشتر سلامت روان خود بپردازید.

احتمال انتقال بیماری دوقطبی به فرزند
تحقیقات نشان‌دهنده وجود ارتباط قوی بین ژنتیک و اختلال دو قطبی است.

تشخیص دوقطبی چگونه است و از کجا بفهمم بیماری دو قطبی دارم؟

تشخیص بایپولار نوع یک نیازمند حداقل یک دوره یا بیشتر مانیا و یا ترکیب مانیا و افسردگی است. اختلال شیدایی افسردگی نوع یک ممکن است شامل افسردگی ماژور هم باشد. اما تشخیص افسردگی شیدایی نوع دو نیازمند یک یا بیش از یک دوره افسردگی شدید و حداقل یک دوره نیمه‌شیدایی است.

توجه داشته‌باشید زمانی می‌گوییم که بیمار اپیزود شیدایی یا مانیا را تجربه کرده‌است که علائم ذکر شده در او حداقل یک هفته یا بیشتر ادامه داشته‌باشند و نیازمند بستری در بیمارستان باشد. همچنین این حالات باید تمام این روزها در بیمار وجود داشته‌باشد. از طرف دیگر، دوره‌ای را افسردگی شدید می‌نامیم که علائم مذکور در بیمار حداقل به مدت ۲ هفته پایدار باقی بمانند.

تشخیص دوقطبی بسیار دشوار است؛ زیرا تمایز مود سویینگ یا تغییر خلق در بیماران مختلف، متفاوت است. این تشخیص در کودکان و نوجوانان از درجه دشواری بالاتری برخوردار است، زیرا تغییرات خلق‌و‌خو در این گروه سنی گسترده‌تر و بیشتر است.

تست اختلال دو قطبی قابل اطمینان است؟

امروزه برخی از تست‌های آنلاین بایپولار و یا دوقطبی یا تست افسردگی شیدایی در دسترس هستند که می‌توان آن‌ها را امتحان کرد. هرچند باید به خاطر داشته‌باشید که تنها با دادن این تست‌ها نمی‌توان متوجه این شد که به اختلال دوقطبي مبتلا هستید یا نه! بلکه ابتلا باید به دکتر روانشناس یا روانپزشک مراجعه کنید و بررسی‌های دقیق‌تر برای شما انجام شوند.

از آنجا می‌توان متوجه این مسئله شد که آیا به این اختلال مبتلا هستید یا نه! برخی از انواع تست اختلال دو قطبی دقیق نیستند و برخی دیگر از دقت بالاتری برخوردار هستند. به هرحال نباید به این تست‌ها چندان اعتماد کرد و همیشه بررسی‌ها و شرح حالی که دکتر از شما می‌گیرد، دقت بالاتری دارد. بهتر است اگر می‌خواهید تست بدهید، از تست معتبر اختلال دو قطبی یا در مرحله اول تست شخصیت شناسی مانند تست شخصیت شناسی mmpi استفاده کنید.

تست اختلال دو قطبی قابل اطمینان است؟
هرچند اختلال دوقطبی درمان قطعی ندارد و این بیماری تا آخر عمر بیمار همراه اوست، اما درمان‌های موجود به کنترل حالت‌های مختلف بیماری کمک می‌‌کنند.

درمان بیماری دوقطبی چقدر طول میکشد؟ (آیا اختلال دو قطبی قابل درمان است)

هرچند اختلال دوقطبی درمان قطعی ندارد و این بیماری تا آخر عمر بیمار همراه اوست، اما درمان‌های موجود به کنترل حالت‌های مختلف بیماری کمک می‌‌کنند و عملکرد او را در زمینه‌های مختلف زندگیش بهبود می‌بخشد. در ادامه به طور خلاصه روش‌های درمان اختلال دو قطبی را نام می‌بریم:

  • درمان دارویی
  • سایکوتراپی
  • سایر درمان‌های موجود
  • تغییر سبک زندگی.

۱. داروی اختلال دو قطبی (لیست داروهای دوقطبی)

معمولاً برای کنترل دوره‌های شیدایی یا هیپومانیک، متخصصان داروهای تثبیت‌کننده خلق و خو را تجویز می‌کنند. نمونه هایی از تثبیت‌کننده‌های خلقی یا قرص اختلال دو قطبی عبارت‌اند از:

  • والپروئیک اسید (Depakene)
  • قرص اولانزاپین
  • دیوالپروکس سدیم (Depakote)
  • کاربامازپین (Tegretol، Equetro)
  • داروی دپاکین
  • قرص ترانکوپین
  • قرص لیتیوم Lithobid

۲. درمان اختلال دو قطبی در طب سنتی

در طب سنتی، برای درمان بیماری هیپومانیک درمان قطعی وجود ندارد اما می‌توان با استفاده از روش‌های زیر که اشاره می‌کنیم یا گیاه درمانی اختلال دوقطبی، احتمالا (!) میزان ابتلا آن را کاهش داد و از شیوع آن جلوگیری کرد:

روش درمانی کابردعوارض جانبی آن
روغن ماهیکاهش تحریک پذیری و پرخاشگری
حفظ ثبات خلق و خوی
کاهش علائم افسردگی
بهبود عملکرد مغز
حالت تهوع
سوزش سردل
دل درد
نفخ
آروغ زدن
تکنیک‌های آرامش بخشماساژ درمانی
یوگا
طب سوزنی
مراقبه
سردرد و خوابالودگی
ریتم درمانی بین فردی و اجتماعی (IPSRT)
(نوعی روان درمانی است که برای کمک به درمان دوقطبی استفاده می‌شود)
مدیریت رویدادهای استرس‌زاهنوز آزمایش‌های گسترده‌ای برای اثبات تاثیر آن صورت نگرفته است.
ایجاد سبک زندگی جدیداگرچه اقدامات سبک زندگی اختلال دوقطبی را درمان نمی‌کند، اما برخی از روش‌های آن ممکن است درمان شما را بهبود بخشد و به تثبیت خلق و خوی شما کمک کند.
ورزش منظم
خواب کافی
عوارض جانبی خاصی نداشته و به انگیزه شما بستگی دارد.
روش‌های درمانی بیماری افسردگی شیدایی در طب سنتی

۳. درمان اختلال دوقطبی با هیپنوتیزم

هیپنوتیزم درمانی می‌تواند به فرد کمک کند تا احساسات اضطراب، استرس و غم را کاهش دهد و آن‌ها را بهتر کنترل کند. همچنین برای درمان رفتارهای منفی یا اختلال دو قطبی در نوجوانان که فاز افسردگی دو قطبی فرد را بدتر می‌کنند، استفاده می‌شود.

۴. زالو درمانی در بیماری دو قطبی – درمان اختلال دو قطبی با زالو

این یک بیماری روانی است و برای درمان آن باید به دکتر روانشناس یا دکتر روانپزشک مراجعه کنید. تنها در این صورت می‌توانید برای درمان بیماری قدم درستی بردارید. روش‌های سنتی و یا روش‌هایی مانند زالودرمانی به هیچ عنوان به طور قطعی جوابگو نیستند و نمی‌توانید به آنها اعتماد داشته‌باشید.

رفتار درمانی برای درمان اختلال دو قطبی

رفتار درمانی به بهبود علائم کمک می‌کند و کیفیت زندگی بیمار مبتلا را بالا می‌برد. این درمان‌ها معمولا طولانی هستند اما تاثیر آنها به مراتب قابل توجه است.

نقش همراهان برای محافظت از فرزندان بیماران دوقطبی (کاهش آسیب بچه دار شدن بیماران دوقطبی)

یکی از مهم‌ترین کمک‌هایی که به فردی که به اختلال دوقطبی مبتلاست و در کنار شماست، می‌توانید بکنید، افزایش آگاهی و آموزش درباره این اختلال است. در‌صورتی‌که علائم دوقطبی را در دوستان، نزدیکان و عزیزان خود می‌‌بینید، آن‌ها را حمایت کنید و با روش‌های درست آن‌ها را ترغیب کنید به دنبال درمان بیماری خود باشند. علاوه‌بر این، همیشه مراقب افکار خودکشی در این بیماران باشید! اینگونه می‌توان آسیب‌های فرزندان بیماران دوقطبی را کاهش داد.

کاهش آسیب بچه دار شدن بیماران دوقطبی
همیشه مراقب افکار خودکشی در این بیماران باشید.

انواع اختلال دوقطبی کدامند؟

انواع مختلفی از بایپولار و اختلالات مرتبط با آن وجود‌دارد. بایپولار ممکن است شامل فاز افسردگی دو قطبی یا دپرشن، شیدایی یا فاز مانیک اختلال دو قطبی و نیمه‌شیدایی یا هیپومانیا باشند. اختلال دوقطبی انواع مختلفی دارد که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌‌پردازیم:

۱. اختلال دوقطبی نوع یک

در این نوع از اختلال، افراد دو قطبی حداقل یک دوره فاز مانیک اختلال دو قطبی را تجربه می‌کند. معمولاً یک دوره نیمه شیدایی یا افسردگی شدید به دنبال آن ایجاد می‌شود و یا قبل از آن برای او اتفاق افتاده‌است. در برخی از موارد، بیمار در اختلال دو قطبی نوع یک مرز واقعیت و خیال را تشخیص نمی‌دهد و دچار سایکوزیس یا روان‌پریشی می‌شود.

۲. اختلال دوقطبی نوع دو

بیماری که به اختلال دو قطبی نوع دو مبتلاست، حداقل یک فاز افسردگی دو قطبی و نیمه شیدایی را تجربه کرده‌است. البته هرگز دچار دوره شیدایی نمی‌شود.

تفاوت اختلال دوقطبی نوع یک و دو چیست؟

اختلال دو قطبی نوع دوم به طور کلی از اختلال دو قطبی نوع ۱ متفاوت است. درواقع نمی‌توان آن را مورد خفیف‌تر نوع اول دانست. حالت مانیا در اختلال نوع یک می‌تواند بسیار خطرناک و شدید باشد. از طرفی فرد مبتلا به اختلال دو قطبی نوع ۲ معمولا برای مدت‌های طولانی افسرده می‌ماند.

تفاوت اختلال دوقطبی نوع یک و دو چیست؟
فرد مبتلا به اختلال دو قطبی نوع ۲ معمولا برای مدت‌های طولانی افسرده می‌ماند.

۳. اختلال خلق دوره ای

در اختلال خلق ادواری، حداقل ۲ سال (و یا ۱ سال برای کودکان و نوجوانان) از فاز افسردگی دو قطبی و یا هیپومانیا برای فرد رخ‌می‌‌دهد و معمولا این دوره‌ها شامل افسردگی‌های شدید نمی‌شوند.

۴. انواع دیگر بیماری اختلال دو قطبی

این مورد شامل اختلال دو قطبی خفیف و موارد مرتبط با آن می‌شود. معمولاً در اثر سوء‌مصرف مواد مخدر، الکل و یا وجود برخی بیماری‌ها همچون سندروم کوشینگ، مالتیپل اسکلروز (MS) یا سکته ایجاد‌می‌شوند. توجه داشته‌باشید که اختلال دوقطبی نوع دوم به طور کلی از نوع یک متفاوت است. درواقع نمی‌توان آن را مورد خفیف‌تر نوع اول دانست.

فاز مانیک اختلال دو قطبی در اختلال نوع یک می‌تواند بسیار خطرناک و شدید باشد. از طرفی فرد مبتلا به دوقطبی نوع دوم معمولا برای مدت‌های طولانی افسرده می‌ماند. این مسئله می‌تواند آسیب‌های جدی به بیمار وارد کند. اختلال دوقطبی می‌تواند در هر سنی رخ‌دهد. البته بیشتر مواقع در نوجوانان و یا در اوایل دهه سوم زندگی تشخیص داده‌می‌شود. علائم و نشانه‌ها برای هر مورد متفاوت است.

متن انگلیسی:
«Bipolar disorder commonly runs in families: 80 to 90 percent of individuals with bipolar disorder have a relative with bipolar disorder or depression.»
ترجمه فارسی:
«اختلال دوقطبی معمولاً در خانواده‌ها دیده می شود. ۸۰ تا ۹۰ درصد افراد مبتلا به اختلال دوقطبی یکی از بستگانشان مبتلا به دو قطبی یا افسردگی بوده است.»

به نقل از سایت psychiatry

عوارض اختلال دو قطبی و عاقبت بیماران دوقطبی

در‌صورتی‌که اختلال دوقطبی درمان نشود، می‌تواند خطرات جدی برای افراد دو قطبی ایجاد کند که عبارت‌اند از:

  • مشکلات مرتبط با سوءمصرف مواد و الکل
  • افکار خودکشی و یا اقدام به خودکشی
  • مشکلات مالی و یا قانونی
  • روابط مخرب و ناسالم
  • عملکرد ضعیف در تحصیل یا کار.

شاید نشه دوقطبی رو درمان کرد، ولی با یک کلیک میشه مدیریتش کرد!

اختلالاتی که ممکن است همراه با دو قطبی بروز کنند کدامند؟

برخی علائم و اختلالات ممکن است همراه با دوقطبی بروز کنند و یا در صورت وجود دوقطبی درمان‌نشده، تشدید شوند. اگر این اختلالات در کنار دوقطبی درمان نشوند، روند درمان را مختل کرده و از اثرپذیری درمان می‌کاهند. برخی از آنها عبارتند از:

  • اختلال اضطرابی (اضطراب منتشر، اختلال اضطراب اجتماعی، استرس)
  • اختلال خوردن
  • بیش فعالی (ADHD) یا اختلال نقص توجه
  • سوء‌مصرف الکل و مواد مخدر
  • مشکلات جسمی همچون چاقی، بیماری‌های قلبی، ناهنجاری‌های تیروئیدی و سردرد.

افسردگی دو قطبی می‌تواند تأثیر منفی زیادی روی زندگی شخصی و اجتماعی فرد اعم از کار و تحصیل داشته‌باشد. همچنین می‌تواند همراه با اختلالات روانی دیگری ظاهر شود یا باعث تشدید آن‌ها شود.

اختلال دو قطبی در رابطه عاطفی چه مشکلاتی را ایجاد می کند؟

افراد مبتلا به اختلال دوقطبی ممکن است در حالت جنون، رفتارهای پرخطری مانند رابطه جنسی محافظت نشده یا روابط خارج از ازدواج داشته باشند. در طول دوره‌های افسردگی، شریک زندگی شما ممکن است به طور کلی از تماس جنسی اجتناب کند.

عوارض شوک درمانی در بیماران دوقطبی چیست؟

این درمان عوارض جدی دارد و تنها زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که سود آن بیشتر از ضررش باشد. از عوارض شوک درمانی در بیماران دوقطبی می‌توان به تهوع و استفراغ که موارد شایع هستند اشاره کرد. اما یکی از مهم‌ترین و تقریبا ماندگارترین عوارض این درمان که در برخی از بیماران اختلال دو قطبی بروز می‌کند، از دست دادن حافظه است.

طول عمر بیماران دوقطبی چقدر است؟

طول عمر بیماران مبتلا به دوقطبی ۶۷ سال است که از میانگین عمر افراد عادی ۱۳ سال کمتر است.

می توان از ابتلا به دوقطبی پیشگیری کرد؟

هیچ راه مطمئنی برای پیشگیری از اختلال دو قطبی وجود ندارد. هرچند تشخیص به موقع و درمان زودهنگام بیماری از بدتر شدن اختلال و بروز سایر اختلالات پیشگیری می‌کند. در صورت تشخیص بایپولار، رعایت برخی نکات می‌تواند از تبدیل علائم کوچک و کم‌اهمیت به حالات روانی خطرناک و تغییرات خلق‌و‌خوی فاحش جلوگیری کند. این نکات عبارت‌اند از:

  • توجه‌کردن به علائم خطر: اگر علائم خطر را بشناسید، می‌توانید از شروع یک دوره جدید پیشگیری کنید. ممکن است الگوی تغییر حالات خود را به‌خوبی درک کرده‌باشید و عواملی که سبب تحریک شروع آن‌ها می‌شوند را شناسایی نموده‌باشید. در‌صورتی‌که به شروع فاز مانیا یا افسردگی نزدیک می‌شوید به روانپزشک خود اطلاع دهید. از اعضای خانواده و دوستان خود برای تشخیص علائم خطر کمک بخواهید.
  • عدم مصرف مواد و الکل: یکی از مواردی که به بدتر شدن حالات تغییر مود شما کمک می‌کند، مصرف مواد و الکل است. تا جایی که می‌توانید از مصرف آنها بپرهیزید.
  • مصرف داروهای تجویزی طبق دستورالعمل: شاید دلتان بخواهد داروهای خود را کنار بگذارید و از مصرف آن‌ها خودداری کنید. این کار را نکنید! تا زمانی‌که می‌توانید طبق دستور روانپزشک خود پیش بروید. سرخود دوز داروهای خود را کاهش ندهید و آنها را قطع نکنید زیرا ممکن است دچار سندرم ویدراوال (علائمی که حین قطع یک دارو با مصرف منظم، در بیمار ایجاد می‌شوند) شوید.
می توان از ابتلا به دوقطبی پیشگیری کرد؟
تشخیص به موقع و درمان زودهنگام بیماری از بدتر شدن اختلال و بروز سایر اختلالات پیشگیری می‌کند.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

بیماری‌های روانی هم به اندازه بیماری‌های جسمی مهم هستند، حتی شاید مهم‌تر هم باشند. بیماری‌های روانی می‌توانند منجر به اختلالات روانی و جسمی مختلفی شوند و بر کیفیت زندگی فرد و اطرافیانش تأثیر زیادی می‌گذارد. مهم است که نشانه‌های اختلال روانی دو قطبی را بشناسیم و در صورت مشاهده در خودمان یا اطرافیانمان، به دنبال درمان و حمایت باشیم.

تشخیص و درمان افسردگی دو قطبی بر عهده روان‌شناس و روان‌پزشک است. مانند هر بیماری دیگری، در مورد اختلال دو قطبی هم مهم است که بهترین و در دسترس‌ترین پزشک و درمانگر را انتخاب کنیم. در وب‌سایت دکترتو می‌توانید دکتر روانشناس خوب و دکتر روانپزشک را برای درمان اختلال دو قطبی پیدا کنید. علاوه بر این می‌توانید با استفاده از سیستم نوبت‌دهی آنلاین به‌راحتی از روان‌شناس مورد نظرتان نوبت بگیرید. همچنین امکان دکتر روانپزشک آنلاین (دکتر اعصاب و روان آنلاین) و دکتر روانشناس آنلاین هم در دکترتو برای شما وجود دارد.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!

پرسش‌های متداول

افرادی که گاهی افسرده هستند و گاهی پرانرژی و خوشحال، معمولا به اختلال دوقطبی مبتلا هستند. کسانی که شخصیت دوقطبی دارند، مدام تغییر شخصیت می‌دهند. بنابراین نمی‌توان به تصمیم‌گیری‌های آن‌ها به خوبی اعتماد کرد. در واقع معنی اختلال دو قطبی یعنی شخصی که رفتار ثابتی ندارد.

بیماری دو شخصیتی یا دوقطبی می‌تواند در هر سنی رخ دهد اما بیشتر در سنین ۱۵ تا ۱۹ سالگی ایجاد می‌شود.
اختلال دوقطبی و ازدواج نیز مقوله‌ای است که بسیاری از افراد را برای ازدواج با شخصیت دارای افسردگی شیدایی دچار تردید کرده است.

بیماری دوقطبی بر روی ساختارهای مختلف مغر تاثیر می‌گذارد و می‌تواند تغییراتی بر روی آن ایجاد کند. از طرفی این بیماری بر روی رفتار و عملکرد برخی از ارگان‌ها نیز در بدن فرد تاثیر می‌گذارد. این بیماری می‌تواند بر روی اندازه‌ مغز تاثیر بگذارد و آن را کوچک‌تر کند. همچنین ممکن است که این بیماری بر روی برخی از انتقال‌دهنده‌های شیمیایی مغز هم اثر بگذارد. بیش فعالی و اختلال دو قطبی نیز همین کار را با مغز می‌کند.

این بیماری فایده‌ای ندارد و برای درمان آن باید به دکتر روانشناس و یا دکتر روانپزشک مراجعه کنید. در سایت دکترتو می‌توانید برای درمان سریع‌تر از مشاوره تلفنی اعصاب و روان استفاده کنید.

اگر به بیماری دو قطبی مبتلا شده‌اید، برای درمان آن باید به دکتر مراجعه کنید. در صورتیکه برای درمان این بیماری اقدام کنید، مشکلی برای شما پیش نخواهد آمد. اما اگر آن را به حال خود رها کنید، به عوارض این بیماری به خصوص در فاز مانیک اختلال دو قطبی یا دوره شیدایی اختلال دو قطبی دچار خواهید شد.

اگر این اختلال تحت درمان باشد، چرا که نه!

امتیاز شما به مقاله:
(4از5)
دسته بندی:
برچسب:
منبع:
فاطمه هستم؛ یک مامای 25 ساله که همیشه از به‌روز بودن و آپدیت کردن خودش و دانسته‌هاش در زمینه پزشکی و پیراپزشکی لذت برده. به خاطر همین مسئله، مدتیه که با دکترتو همکاری می‌کنم و درباره موضوعات مختلف بهداشت و درمان مطالعه می‌کنم، می‌نویسم و با شما به اشتراک می‌گذارم.
مطالب مرتبط

پاسخ دادن

نظرات درباره دو قطبی

  1. مونا هستم ۵۹ ساله گفت:

    باسلام .میشه راهنمایی بفرمایید .ایا بیمار افسرده ویا افسردگی دوقطبی .رو تنها بذاریم به حال خودش بمونه ویا حمایتش کنیم در کنار ما ویا جنع باشه .؟من یک خواهر دارم که افسرده هستش هرچقدر اصرار میکنیم تو خونه تنها نباش خطر داره میگه دکترم گفته اونهایکه بهت میگن در کنار ما باش سواد درمان افسردگی رو ندارن پس تو هرطور دوست داری باش وتنها باش ایا درسته

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      بهترین راه این است که به خواهر شما نشان دهید همیشه در کنار او هستید، اما به تصمیماتش هم احترام بگذارید. اگر او احساس می‌کند که تنهایی برایش بهتر است و این موضوع را پزشکش تأیید کرده، اصرار بیش از حد ممکن است به او فشار بیاورد. بااین‌حال، اگر نگران خطرات تنهایی هستید، بهتر است نگرانی‌تان را با پزشکش در میان بگذارید. تعادل بین احترام به خواسته‌های او و حمایت هوشمندانه مهم است.
      اجازه دهید خواهرتان فضایی برای تصمیم‌گیری داشته باشد، اما همیشه حمایت و حضور خود را نشان دهید. اگر احساس خطر می‌کنید یا وضعیت او نگران‌کننده است، بهتر است حتماً با پزشکش مشورت کنید.

      متخصص روانپزشک

  2. ناشناس گفت:

    باسلام .میشه راهنمایی بفرمایید .ایا بیمار افسرده ویا افسردگی دوقطبی .رو تنها بذاریم به حال خودش بمونه ویا حمایتش کنیم در کنار ما ویا جنع باشه .؟من یک خواهر دارم که افسرده هستش هرچقدر اصرار میکنیم تو خونه تنها نباش خطر داره میگه دکترم گفته اونهایکه بهت میگن در کنار ما باش سواد درمان افسردگی رو ندارن پس تو هرطور دوست داری باش وتنها باش ایا درسته