فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
واریکوسل به گشاد شدن سیاهرگهای داخل کیسه بیضه گفته میشود که شبیه به واریس پا است و عواملی مانند ایستادن طولانی، افزایش فشار وریدی یا مسائل ژنتیکی در ایجاد آن نقش دارند. شناخت این بیماری اهمیت زیادی دارد زیرا تشخیص بهموقع میتواند از پیشرفت آن و عوارض جدی مانند کاهش کیفیت اسپرم جلوگیری کند. در این مطلب از دکترتو، به بررسی تعریف واریکوسل، علائم کلی، علل احتمالی و گزینههای درمانی میپردازیم.
بیماری واریکوسل چیست؟
واریکوسل یا واریس بیضه یک بیماری عروقی در مردان است که با گشاد شدن وریدهای داخل کیسه بیضه همراه میشود. این وضعیت که یکی از انواع بیماری واریس است بهدلیل تفاوت در نحوهی تخلیه خون از بیضه چپ به وریدهای بزرگتر بدن، در سمت چپ شایعتر است.
این بیماری معمولا بدون علامت است اما میتواند در موارد پیشرفته باعث درد مداوم یا مشکلات باروری شود. واریکوسل با افزایش دما در بیضهها، کیفیت اسپرم را کاهش میدهد و تشخیص آن از طریق معاینه فیزیکی و سونوگرافی انجام میشود. اگرچه واریس بیضه معمولا بیخطر است اما در موارد شدید نیاز به درمان دارد تا از عوارض جلوگیری شود.
انواع درجه بندی واریکوسل
انواع درجهبندی واریکوسل بر اساس شدت گشاد شدن وریدها طبقهبندی میشود. پزشکان معمولا واریکوسل را به ۳ گرید تقسیم میکنند: گرید ۱ (خفیف)، گرید ۲ (متوسط) و گرید ۳ (شدید). در گرید ۱، وریدها فقط هنگام فشار (با انجام مانور والسالوا) قابل لمس هستند. گرید ۲ بدون فشار قابل تشخیص است و گرید ۳ حتی با چشم دیده میشود.
انواع واریس بیضه | توضیح |
---|---|
واریس بیضه در کودکان | این بیماری معمولا در دوران بلوغ ایجاد میشود اما میتواند زودتر هم رخ دهد. در بیشتر پسران، واریس در بیضه سمت چپ رخ میدهد. |
واریس خفیف بیضه یا واریکوسل گرید ۱ | خفیفترین نوع است و قابلمشاهده نیست. |
واریس بیضه گرید ۲ | نمیتوان تورم رگها را مشاهده کرد اما قابللمس است. |
واریکوسل شدید یا واریس بیضه درجه ۳ | شدیدترین حالت واریس است. علائم دردناکی دارد و قابلمشاهده است. |
واریس بیضه سمت چپ | بهدلیل تفاوت در نحوهی تخلیه خون از بیضه چپ به وریدهای بزرگتر بدن شایعتر است. |
واریس بیضه سمت راست | واریکوسل سمت راست در موارد خاص ممکن است نشاندهنده انسداد رگهای شکمی باشد. |
۱. واریکوسل گرید ۱ یا واریکوسل خفیف
واریکوسل گرید ۱ خفیفترین نوع این بیماری است که در آن وریدهای کیسه بیضه فقط هنگام فشار قابل لمس میشوند. این درجه معمولا بدون علامت است و اغلب در معاینات روتین یا بررسی ناباروری کشف میشود.

۲. واریکوسل گرید ۲
نوع دیگری از واریکوسل وجود دارد که به آن واریکوسل گرید ۲ میگویند. این نوع واریسکول بین حالت خفیف و شدید قرار دارد. رگهای وریدی در این حالت بزرگ شدهاند و معمولا هنگام ایستادن قابل لمس هستند. این نوع واریسکول ممکن است علائمی مانند درد خفیف تا متوسط و احساس ناراحتی ایجاد کند.
۳. واریکوسل گرید ۳
واریکوسل گرید ۳ شدیدترین شکل این بیماری است که در آن رگهای وریدی بیضه به وضوح قابل مشاهده و قابل لمس هستند. این نوع واریسکول معمولا باعث علائم آشکاری مانند درد، احساس سنگینی در بیضهها و حتی ناباروری میشود.
واریکوسل گرید ۳ میتواند بر باروری اثر منفی بگذارد اما همه مبتلایان دچار ناباروری نمیشوند.
تصاویر واریکوسل
تصاویر سونوگرافی واریکوسل وریدهای پیچخورده و گشاد را نشان میدهد که جریان خون معکوس را برجسته میکند. این تصاویر برای تشخیص دقیق استفاده میشوند و معمولا سیاه و سفید هستند.


علائم واریکوسل چیست؟
علائم واریکوسل معمولا خفیف هستند و بسیاری از افراد در مراحل ابتدایی هیچ نشانهای ندارند. شایعترین علامت درد مبهم در کیسه بیضه است که با ایستادن طولانی یا فعالیت سنگین بدتر میشود. تورم یا احساس سنگینی در یک سمت بیضه نیز ممکن است رخ دهد. این علائم معمولا در نوجوانی ظاهر میشوند و میتوانند بر باروری تاثیر بگذارند.
علت واریکوسل در مردان چیست؟
بسیاری از محققان بر این باورند واریکوسل زمانی شکل میگیرد که دریچههای داخل سیاهرگهای طناب اسپرماتیک (طناب اسپرماتیک خون را از بیضه خارج میکنند) از جریان خون به شکل درست، جلوگیری کند. این اتفاق باعث میشود خون در سیاهرگها تجمع پیدا کند و باعث آسیب به بیضه شود. میتوان دلایل زیر را علت واریکوسل دانست:
- برگشت خون وریدی در سیاهرگهای کیسه بیضه
- نارسایی دریچههای وریدی
- طولانیتر بودن ورید تخلیهکننده خون در سمت چپ بیضه
روش تشخیص واریکوسل – چگونه بفهمیم واریکوسل داریم؟
واریکوسل بهطورمعمول از طریق معاینهی فیزیکی اسکروتوم توسط پزشک تشخیص داده میشود. اگر واریس رگهای بیضه بهاندازه کافی بزرگ باشد، پزشک قادر خواهدبود تا آن را لمس کند. بااینحال اگر واریکوسل کوچکتر باشد، ممکن است پزشک بخواهد درحالیکه ایستادهاید، یک نفس عمیق بکشید و نفس خود را تا زمانی که میتوانید نگهدارید. این روش که بهعنوان مانور والسالوا شناخته میشود به پزشک کمکمیکند تا بزرگ شدن غیرطبیعی سیاهرگها را تشخیص دهد.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت mayoclinic
A varicocele occurs when blood pools in the veins rather than circulating efficiently out of the scrotum.
ترجمه فارسی:
وقتی که خون بهجای آنکه بهطور صحیح از کیسهی بیضه خارج شود در وریدها جمع شود، واریکوسل رخ میدهد.
درمان واریکوسل چیست؟
درمان واریکوسل بسته به شدت علائم و تاثیر بر باروری انتخاب میشود. اگر واریکوسل بدون علامت باشد معمولا نیاز به درمان ندارد و نظارت پزشکی کافی است. درمانهای اصلی شامل جراحی و روشهای غیرجراحی مانند امبولیزاسیون هستند. جراحی میتواند کیفیت اسپرم را بهبود بخشد. درمان خانگی نیز برای تسکین علائم استفاده میشود. انتخاب درمان بر اساس سن، درجه واریکوسل و تمایل به بچهدار شدن تعیین میشود.

عمل جراحی واریکوسل
عمل واریکوسل یا واریکوسلکتومی روشی برای بستن وریدهای گشاد شده است تا جریان خون بهبود یابد. روشهای متداول واریکوسلکتومی (میکروسکوپیک یا لاپاروسکوپیک) نیازمند بیهوشی عمومی هستند؛ زمان هم بسته به روش متغیر است (میکرو: ۲ تا ۳ ساعت؛ لاپارو: ۳۰ تا ۴۰ دقیقه).
متن انگلیسی:
به نقل از سایت cincinnatichildrens
Decisions about surgical repair of the varicocele are based upon differences in testicular size, amount of pain, and semen analysis (in the teenage or adult patient only).
ترجمه فارسی:
تصمیمگیری در مورد ترمیم جراحی واریکوسل بر اساس تفاوت در اندازه بیضه ، مقدار درد و تجزیه و تحلیل اسپرم (فقط در بیمار نوجوان یا بزرگسال) انجام میشود.
درمان واریکوسل با دارو
در حال حاضر هیچ دارویی برای درمان یا جلوگیری از واریکوسل وجود ندارد اما مسکنهایی (مانند استامینوفن یا ایبوپروفن) ممکن است برای کاهش درد بیمار کمککننده باشد.
درمان واریکوسل در خانه
درمان خانگی واریکوسل بر تسکین علائم تمرکز دارد و جایگزین درمان پزشکی نیست. استفاده از لباس زیر حمایتی مانند شورتهای تنگ میتواند درد را کاهش دهد. اعمال کیسه خنک به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه چند بار در روز نیز مفید است. اجتناب از ایستادن طولانی و بلند کردن اجسام سنگین نیز توصیه میشود. این روشها میتوانند علائم خفیف را مدیریت کنند. رژیم غذایی سالم و ورزش منظم نیز کمککننده هستند اما اگر علائم شدید باشند، به پزشک مراجعه کنید.
عوارض واریکوسل چیست؟
خطرات واریکوسل میتواند از درد ساده تا مشکلات باروری جدی متغیر باشد. این بیماری اگر درمان نشود، ممکن است کیفیت اسپرم را کاهش دهد و منجر به ناباروری شود. عوارض دیگر شامل کوچک شدن بیضه و درد مزمن هستند:
- درد و تورم در کیسه بیضه
- کاهش باروری
- اختلالات هورمونی مانند کاهش تستوسترون
عوارض کوتاه مدت واریکوسل
عوارض کوتاهمدت واریکوسل معمولا شامل درد و ناراحتی هستند. پس از تشخیص، درد مبهم در بیضه که با فعالیت افزایش مییابد، شایع است و تورم موقت نیز ممکن است رخ دهد. اگر این شرایط درمان نشود، درد میتواند مزمن شود اما معمولا تهدیدکننده زندگی نیست.
عوارض بلند مدت واریس بیضه
عوارض بلندمدت واریس بیضه شامل کاهش باروری و کوچک شدن بیضه است. با گذشت زمان، افزایش دما در بیضهها کیفیت اسپرم را پایین میآورد. همچنین واریکوسل میتواند منجر به آتروفی بیضه شود و کاهش سطح تستوسترون نیز ممکن است رخ دهد که روی انرژی و خلقوخو تاثیر میگذارد.
عوارض واریکوسل در رابطه زناشویی
عوارض واریکوسل در رابطه زناشویی میتواند شامل مشکلات باروری و اختلالات جنسی باشد. این بیماری ممکن است کیفیت اسپرم را کاهش دهد و بچهدار شدن را سخت کند. برخی مطالعات نشان میدهد که واریکوسل با اختلال نعوظ مرتبط است اما مستقیما باعث آن نمیشود. درد مزمن نیز میتواند میل جنسی را کاهش دهد.
نتیجه گیری
واریکوسل به عنوان اتساع غیرطبیعی سیاهرگهای کیسه بیضه، میتواند از حالت بدون علامت تا ایجاد درد مداوم، تورم یا مشکلات باروری متغیر باشد. نکات مهم درباره این بیماری شامل شیوع بالا در مردان جوان، نقش نقص دریچههای وریدی در بروز آن و اهمیت تشخیص از طریق معاینه و تصویربرداری است. درمان بسته به شدت، از نظارت فعال تا جراحی برای بهبود باروری انتخاب میشود. در نهایت، اگر علائمی مانند احساس سنگینی و درد یا تغییرات در اندازه بیضه مشاهده کردید، بدون تاخیر به پزشک متخصص اورولوژی مراجعه کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام وقتتون بخیر ببخشید من۱۶سالمه رفتم سونوگرافی دادم گفت بیضه سمت چپ واریکوسل خفیف داره الان این برای بزرگ شدن یعنی بچه دار شدن مشکل داره . باتشکر
سلام! واریکوسل خفیف معمولاً مشکلی جدی برای بچهدار شدن ایجاد نمیکند، اما در برخی موارد ممکن است بر کیفیت اسپرم تأثیر بگذارد. بیشتر اوقات، واریکوسل خفیف نیاز به درمان خاصی ندارد و تنها در موارد شدیدتر ممکن است پزشک درمانی مانند جراحی توصیه کند. بهتر است تحت نظر پزشک باشید و در صورت نیاز به پیگیری بیشتر، آزمایش اسپرم انجام دهید تا از وضعیت سلامت باروری خود مطمئن شوید.
متخصص اورولوژیست
سلام من سونوگرافی دادم گفت واریکوسل خفیف داری من۱۶سال دارم برای بزرگی ام بچه دار شدنم مشکلی نداره بعداشم نیازی به عمل هم نداره
سلام من ۱۶ سال سن دارم من در بیضه سمت چپم یک توده میبینم که شبیه به توده چربی هست ولی یکم رنگ تیره یی داره و چنتا رگ غیر عادی ازش رد میشه درد یا علائمی ندارم فقط میترسم چیزی جدی باشه و فکر کردم چون تازه در آمده علائمی ندیدم و حس نکردم برای همین میخوام بدونم این چیزا داخل سن نوجوانی و بلوغ عادیه یا به پزشک مراجعه کنم
سلام
وجود توده در بیضه میتواند نگرانکننده باشد، بهویژه اگر با تغییراتی در اندازه، رنگ، یا احساسات غیرعادی همراه باشد. در سن بلوغ و نوجوانی، ممکن است برخی تغییرات طبیعی مانند بزرگ شدن بیضهها، وجود کیسههای کوچک مایع (هیدروسل) یا تغییرات هورمونی باعث بروز تودههایی در بیضه شوند، اما اگر تودهای در بیضه مشاهده کردید که تغییراتی در رنگ، اندازه یا احساس دارد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. پزشک میتواند بررسی دقیقی انجام دهد تا مطمئن شود که توده هیچ مشکل جدی مانند واریکوسل، کیست یا حتی بیماریهای دیگر نیست. حتی اگر درد یا علائم دیگری نداشته باشید، توصیه میشود که از نظر پزشکی معاینه شوید تا اطمینان حاصل کنید که هیچ مشکلی وجود ندارد.
متخصص اورولوژیست
سلام ببخشید من یه ادم ۱۴ ساله هستم که دچار واریکوسل تو بیضه سمت چپم شدم . واقعا تعداد رگ هاش خیلی ورم کرده و یه مدته درد مبهم شدیدی میکنه حالمو خراب کرده جدی
میخواستم بدونم برم این موضوع رو با خانواده درمیون بزارم؟
روم که نمیشه هیچ شدید میترسم
سلام
بله، بهتر است که این موضوع را با خانواده خود در میان بگذارید. واریکوسل یک مشکل شایع است که نیاز به توجه پزشکی دارد، و بهتر است برای بررسی و درمان آن به پزشک مراجعه کنید. نگران نباشید، والدین شما قطعاً برای کمک به شما هستند و شما را در این مسیر حمایت میکنند. صحبت کردن در مورد مسائل سلامتی هیچگاه چیز بدی نیست و برای سلامت شما مهم است.
نیاز به متخصص دارید
متخصص اورولوژیست
سلام ببخشید من یه ادم ۱۴ ساله هستم که دچار واریکوسل تو بیضه سمت چپم شدم . واقعا تعداد رگ هاش خیلی ورم کرده و یه مدته درد مبهم شدیدی میکنه حالمو خراب کرده جدی
میخواستم بدونم برم این موضوع رو با خانواده درمیون بزارم؟
روم که نمیشه هیچ شدید میترسم
سلام عرض ادب
ببخشید من هرنی ایگنوئینال بیضه سمت راست داشتم و جراحی کردم از بعد لز جراحی به مقدار ۷۳ سیس سیمایع در کیسه بیضه سمت راست جمع شده که وقتی بیضه ها در حالت شل هستند بیضه چپم انگار کشیده است و پایین تر از راست قرار داره اما رگی بیرون نزده از کیسه بیضه و چرک داره هردوطرف کیسه یه مقدار ۳ بار از زمان قبل از جراحی تا الان سونو گرافی انجام دادم از دوطرف تو هیچکدوم اثری لز واریکوسل نیست اما بعضی اوقات احساس درد دربیضه چپ و زیر دلم سمت چپ دارم
چکار باید بکنم من کلا ادم استرسی هستم نگرانی از درد بیشتر اذیتم میکنه
سلام
معمولا در این وضعیت از نظر التهابی مخصوصا التهاب اپیدیدیم باید بررسی شود
داروهای ضدالتهاب مناسب و آنتیدیورتیک پیشنهاد می شود
که با تجویز پزشک باید مصرف شود
متخصص اورولوژیست
سلام دکترسونو دادم مشکلی ن فقط بیصه ام کوچیک اسپرمم دوسال صعیف برا بچه فرتیل اید ودارو گیاهی هم مصرف م باهم که تداخل ندارند موقع خواب چکار کنم بیصه داخل پام گرم نشه واسه اسپرم تنگی شریان پام به اسپرم ربطی داره تورو خدا کمک کنید چکار کنم
سلام
با این علایم از نظر کریپتورکیدیسم باید معاینه شوید
احتمالا پزشک توصیه به جراحی کند
چون با فشار فیزیکی نمی توان بیضه ها را بیرون کشید
نیاز به درمان اصولی تری دارید
زیر نظر پزشک باتجربه باشید
متخصص اورولوژیست
سلام دکترسونو دادم مشکلی ن فقط بیصه ام کوچیک اسپرمم دوسال صعیف برا بچه سیلوستازول واسپرین برا بازشدن شریانم مصرف م فرتیل اید ودارو گیاهی هم مصرف م باهم که تداخل ندارند موقع خواب چکار کنم بیصه داخل پام گرم نشه واسه اسپرم تنگی شریان پام به اسپرم ربطی داره تورو خدا کمک کنید چکار کنم
سلام و وقت بخیر خدمت شما یه سوالی داشتم خیلی ذهن منو در گیر کرده . من ۱۹ سالمه و روی پوست کیسه بیضه سمت چپم متوجه ۲ تا رگ به رنگ بنفش رگ های واریسی دیدم و اطرافش هم مویرگ های ریز تری هستند ولی ۲ شاخه از این رگ ها بزرگ تر از بغیه در سمت چپ کیسه بیضه من هستن و اینو بگم که در طول سال و یا روز اصلا هیچ دردی ندارم و بیضه هام در حالت عادی هستن و هیچ تورم و دردی ندارن حدود ۴_۵ سال پیش متوجه این رگ ها شدم و الان هم همون شکلی باقی موندن ولی اهمیت ندادم ولی الان نگرانم کردن میخاستم بدونم ایا در طولانی مدت ممکنه باعث نا باروری بشه یا خیر؟ ممنون میشم هرچه زود تر جواب بدید خیلی نگران هستم
سلام
در اغلب موارد طبیعی است
ولی در صورت واریکوسل باید ابتدا سونو انجام دهید
تا گریدبندی و سپس درمان اغاز شود
متخصص اورولوژیست
باسلام بنده چندسالیست با مشکل جنسی مواجه شده ام البته این مشکل بعدازفوت همسرم ایجادشده است.یک باربعدازفوت همسرم ازدواج کردم به دلیل این مشکل مجبورشدیم ازهم دیگه جدابشیم لطفاراهنمایی کنید.واگربخواهم به دکترمراجعه کنم باکدام متخصص مشورت کنم باتشکر
سلام
دقیقا متوجه مشکل شما نشدم
اگر مشکلات نعوظ یا زودانزالی و یا درد دارید
حتمن باید معاینه شوید
و زیر نظر پزشک درمان کنید
این مشکلات درمان شدنی اند
متخصص اورولوژیست