نکاتی که باید درباره بیماری واریکوسل (واریس بیضه) بدانید – مجله سلامت دکترتو

نکاتی که باید درباره بیماری واریکوسل (واریس بیضه) بدانید

آنچه در این مقاله می‌خوانید

واریکوسل یا واریس بیضه، نوعی بیماری عروقی در مردان است که با گشاد شدن وریدهای کیسه بیضه همراه بوده و در بیشتر موارد بدون علامت است اما می‌تواند باعث درد، تورم و کاهش قدرت باروری شود. درجه‌بندی آن شامل گرید ۱ (خفیف، غیرقابل مشاهده)، گرید ۲ (متوسط، قابل لمس) و گرید ۳ (شدید، قابل مشاهده) است. علل اصلی واریکوسل شامل نارسایی دریچه‌های وریدی و برگشت خون بوده و درمان بسته به شدت علائم شامل نظارت پزشکی، جراحی (واریکوسلکتومی)، امبولیزاسیون یا روش‌های خانگی می‌شود.

approved-by-doctors

تأیید‌‌‌‌‌‌‌ شده توسط پزشکان متخصص دکترتو

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان دکترتو مشاوره بگیرید.

زمان مطالعه : 6 دقیقه
نکاتی که باید درباره بیماری واریکوسل (واریس بیضه) بدانید

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

واریکوسل به گشاد شدن سیاهرگ‌های داخل کیسه بیضه گفته می‌شود که شبیه به واریس پا است و عواملی مانند ایستادن طولانی، افزایش فشار وریدی یا مسائل ژنتیکی در ایجاد آن نقش دارند. شناخت این بیماری اهمیت زیادی دارد زیرا تشخیص به‌موقع می‌تواند از پیشرفت آن و عوارض جدی مانند کاهش کیفیت اسپرم جلوگیری کند. در این مطلب از دکترتو، به بررسی تعریف واریکوسل، علائم کلی، علل احتمالی و گزینه‌های درمانی می‌پردازیم.

بیماری واریکوسل چیست؟

واریکوسل یا واریس بیضه یک بیماری عروقی در مردان است که با گشاد شدن وریدهای داخل کیسه بیضه همراه می‌شود. این وضعیت که یکی از انواع بیماری واریس است به‌دلیل تفاوت در نحوه‌ی تخلیه خون از بیضه چپ به وریدهای بزرگ‌تر بدن، در سمت چپ شایع‌تر است.

این بیماری معمولا بدون علامت است اما می‌تواند در موارد پیشرفته باعث درد مداوم یا مشکلات باروری شود. واریکوسل با افزایش دما در بیضه‌ها، کیفیت اسپرم را کاهش می‌دهد و تشخیص آن از طریق معاینه فیزیکی و سونوگرافی انجام می‌شود. اگرچه واریس بیضه معمولا بی‌خطر است اما در موارد شدید نیاز به درمان دارد تا از عوارض جلوگیری شود.

انواع درجه بندی واریکوسل

انواع درجه‌بندی واریکوسل بر اساس شدت گشاد شدن وریدها طبقه‌بندی می‌شود. پزشکان معمولا واریکوسل را به ۳ گرید تقسیم می‌کنند: گرید ۱ (خفیف)، گرید ۲ (متوسط) و گرید ۳ (شدید). در گرید ۱، وریدها فقط هنگام فشار (با انجام مانور والسالوا) قابل لمس هستند. گرید ۲ بدون فشار قابل تشخیص است و گرید ۳ حتی با چشم دیده می‌شود.

انواع واریس بیضهتوضیح
واریس بیضه در کودکاناین بیماری معمولا در دوران بلوغ ایجاد می‌شود اما می‌تواند زودتر هم رخ دهد. در بیشتر پسران، واریس در بیضه سمت چپ رخ می‌دهد.  
واریس خفیف بیضه یا واریکوسل گرید ۱  خفیف‌ترین نوع است و قابل‌مشاهده نیست.
واریس بیضه گرید ۲نمی‌توان تورم رگ‌ها را مشاهده کرد اما قابل‌لمس است.  
واریکوسل شدید یا واریس بیضه درجه ۳شدیدترین حالت واریس است. علائم دردناکی دارد و قابل‌مشاهده است.
واریس بیضه سمت چپ  به‌دلیل تفاوت در نحوه‌ی تخلیه خون از بیضه چپ به وریدهای بزرگ‌تر بدن شایع‌تر است.
واریس بیضه سمت راست  واریکوسل سمت راست در موارد خاص ممکن است نشان‌دهنده انسداد رگ‌های شکمی باشد.  
انواع واریکوسل در جدول گردآوری شدند.

۱. واریکوسل گرید ۱ یا واریکوسل خفیف

واریکوسل گرید ۱ خفیف‌ترین نوع این بیماری است که در آن وریدهای کیسه بیضه فقط هنگام فشار قابل لمس می‌شوند. این درجه معمولا بدون علامت است و اغلب در معاینات روتین یا بررسی ناباروری کشف می‌شود.

تصاویر واریکوسل
در این تصویر تفاوت بیضه نرمال و بیضه واریسی را مشاهده می‌کنید.

۲. واریکوسل گرید ۲

نوع دیگری از واریکوسل وجود دارد که به آن واریکوسل گرید ۲ می‌گویند. این نوع واریسکول بین حالت خفیف و شدید قرار دارد. رگ‌های وریدی در این حالت بزرگ شده‌اند و معمولا هنگام ایستادن قابل لمس هستند. این نوع واریسکول ممکن است علائمی مانند درد خفیف تا متوسط و احساس ناراحتی ایجاد کند.

۳. واریکوسل گرید ۳

واریکوسل گرید ۳ شدیدترین شکل این بیماری است که در آن رگ‌های وریدی بیضه به وضوح قابل مشاهده و قابل لمس هستند. این نوع واریسکول معمولا باعث علائم آشکاری مانند درد، احساس سنگینی در بیضه‌ها و حتی ناباروری می‌شود.

واریکوسل گرید ۳ می‌تواند بر باروری اثر منفی بگذارد اما همه مبتلایان دچار ناباروری نمی‌شوند.

تصاویر واریکوسل

تصاویر سونوگرافی واریکوسل وریدهای پیچ‌خورده و گشاد را نشان می‌دهد که جریان خون معکوس را برجسته می‌کند. این تصاویر برای تشخیص دقیق استفاده می‌شوند و معمولا سیاه و سفید هستند.

علائم واریکوسل چیست؟

علائم واریکوسل معمولا خفیف هستند و بسیاری از افراد در مراحل ابتدایی هیچ نشانه‌ای ندارند. شایع‌ترین علامت درد مبهم در کیسه بیضه است که با ایستادن طولانی یا فعالیت سنگین بدتر می‌شود. تورم یا احساس سنگینی در یک سمت بیضه نیز ممکن است رخ دهد. این علائم معمولا در نوجوانی ظاهر می‌شوند و می‌توانند بر باروری تاثیر بگذارند.

علت واریکوسل در مردان چیست؟

بسیاری از محققان بر این باورند واریکوسل زمانی شکل می‌گیرد که دریچه‌های داخل سیاهرگ‌های طناب اسپرماتیک (طناب اسپرماتیک خون را از بیضه خارج می‌کنند) از جریان خون به‌ شکل درست، جلوگیری کند. این اتفاق باعث می‌شود خون در سیاهرگ‌ها تجمع پیدا کند و باعث آسیب به بیضه شود. می‌توان دلایل زیر را علت واریکوسل دانست:

  • برگشت خون وریدی در سیاهرگ‌های کیسه بیضه
  • نارسایی دریچه‌های وریدی
  • طولانی‌تر بودن ورید تخلیه‌کننده خون در سمت چپ بیضه

علائم واریکوسل رو داری و هنوز اقدامی نکردی؟
همین الان از یک متخصص خوب، نوبت حضوری بگیر.

روش تشخیص واریکوسل – چگونه بفهمیم واریکوسل داریم؟

واریکوسل به‌طورمعمول از طریق معاینه‌ی فیزیکی اسکروتوم توسط پزشک تشخیص داده‌ می‌شود. اگر واریس رگ‌های بیضه به‌اندازه کافی بزرگ باشد، پزشک قادر خواهدبود تا آن را لمس کند. بااین‌حال اگر واریکوسل کوچکتر باشد، ممکن است پزشک بخواهد درحالی‌که ایستاده‌اید، یک نفس عمیق بکشید و نفس خود را تا زمانی که می‌توانید نگه‌دارید. این روش که به‌عنوان مانور والسالوا شناخته می‌شود به پزشک کمک‌می‌کند تا بزرگ شدن غیرطبیعی سیاهرگ‌ها را تشخیص دهد.

متن انگلیسی:
A varicocele occurs when blood pools in the veins rather than circulating efficiently out of the scrotum.
ترجمه فارسی:
وقتی که خون به‌جای آن‌که به‌طور صحیح از کیسه‌ی بیضه خارج شود در وریدها جمع شود، واریکوسل رخ می‌دهد.

به نقل از سایت mayoclinic

درمان واریکوسل چیست؟

درمان واریکوسل بسته به شدت علائم و تاثیر بر باروری انتخاب می‌شود. اگر واریکوسل بدون علامت باشد معمولا نیاز به درمان ندارد و نظارت پزشکی کافی است. درمان‌های اصلی شامل جراحی و روش‌های غیرجراحی مانند امبولیزاسیون هستند. جراحی می‌تواند کیفیت اسپرم را بهبود بخشد. درمان خانگی نیز برای تسکین علائم استفاده می‌شود. انتخاب درمان بر اساس سن، درجه واریکوسل و تمایل به بچه‌دار شدن تعیین می‌شود.

تشخیص بیماری واریکوسل مردان
معاینه بالینی اولین روش تشخیص واریس بیضه است.

عمل جراحی واریکوسل

عمل واریکوسل یا واریکوسلکتومی روشی برای بستن وریدهای گشاد شده است تا جریان خون بهبود یابد. روش‌های متداول واریکوسلکتومی (میکروسکوپیک یا لاپاروسکوپیک) نیازمند بیهوشی عمومی هستند؛ زمان هم بسته به روش متغیر است (میکرو: ۲ تا ۳ ساعت؛ لاپارو: ۳۰ تا ۴۰ دقیقه).

متن انگلیسی:
Decisions about surgical repair of the varicocele are based upon differences in testicular size, amount of pain, and semen analysis (in the teenage or adult patient only).
ترجمه فارسی:
تصمیم‌گیری در مورد ترمیم جراحی واریکوسل بر اساس تفاوت در اندازه بیضه ، مقدار درد و تجزیه و تحلیل اسپرم (فقط در بیمار نوجوان یا بزرگسال) انجام می‌شود.

به نقل از سایت cincinnatichildrens

درمان واریکوسل با دارو

در حال حاضر هیچ دارویی برای درمان یا جلوگیری از واریکوسل وجود ندارد اما مسکن‌هایی (مانند استامینوفن یا ایبوپروفن) ممکن است برای کاهش درد بیمار کمک‌کننده باشد.

درمان واریکوسل در خانه

درمان خانگی واریکوسل بر تسکین علائم تمرکز دارد و جایگزین درمان پزشکی نیست. استفاده از لباس زیر حمایتی مانند شورت‌های تنگ می‌تواند درد را کاهش دهد. اعمال کیسه خنک به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه چند بار در روز نیز مفید است. اجتناب از ایستادن طولانی و بلند کردن اجسام سنگین نیز توصیه می‌شود. این روش‌ها می‌توانند علائم خفیف را مدیریت کنند. رژیم غذایی سالم و ورزش منظم نیز کمک‌کننده هستند اما اگر علائم شدید باشند، به پزشک مراجعه کنید.

وقتشه واریکوسل رو برای همیشه درمان کنی. همین الان نوبت بگیر.

عوارض واریکوسل چیست؟

خطرات واریکوسل می‌تواند از درد ساده تا مشکلات باروری جدی متغیر باشد. این بیماری اگر درمان نشود، ممکن است کیفیت اسپرم را کاهش دهد و منجر به ناباروری شود. عوارض دیگر شامل کوچک شدن بیضه و درد مزمن هستند:

  • درد و تورم در کیسه بیضه
  • کاهش باروری
  • اختلالات هورمونی مانند کاهش تستوسترون

عوارض کوتاه مدت واریکوسل

عوارض کوتاه‌مدت واریکوسل معمولا شامل درد و ناراحتی هستند. پس از تشخیص، درد مبهم در بیضه که با فعالیت افزایش می‌یابد، شایع است و تورم موقت نیز ممکن است رخ دهد. اگر این شرایط درمان نشود، درد می‌تواند مزمن شود اما معمولا تهدیدکننده زندگی نیست.

عوارض بلند مدت واریس بیضه

عوارض بلندمدت واریس بیضه شامل کاهش باروری و کوچک شدن بیضه است. با گذشت زمان، افزایش دما در بیضه‌ها کیفیت اسپرم را پایین می‌آورد. همچنین واریکوسل می‌تواند منجر به آتروفی بیضه شود و کاهش سطح تستوسترون نیز ممکن است رخ دهد که روی انرژی و خلق‌وخو تاثیر می‌گذارد.

بیماری واریکوسل چیست؟ نکات مهم را در این ویدئو ببینید.

عوارض واریکوسل در رابطه زناشویی

عوارض واریکوسل در رابطه زناشویی می‌تواند شامل مشکلات باروری و اختلالات جنسی باشد. این بیماری ممکن است کیفیت اسپرم را کاهش دهد و بچه‌دار شدن را سخت کند. برخی مطالعات نشان می‌دهد که واریکوسل با اختلال نعوظ مرتبط است اما مستقیما باعث آن نمی‌شود. درد مزمن نیز می‌تواند میل جنسی را کاهش دهد.

پزشکان پیشنهادی

نتیجه گیری

واریکوسل به عنوان اتساع غیرطبیعی سیاهرگ‌های کیسه بیضه، می‌تواند از حالت بدون علامت تا ایجاد درد مداوم، تورم یا مشکلات باروری متغیر باشد. نکات مهم درباره این بیماری شامل شیوع بالا در مردان جوان، نقش نقص دریچه‌های وریدی در بروز آن و اهمیت تشخیص از طریق معاینه و تصویربرداری است. درمان بسته به شدت، از نظارت فعال تا جراحی برای بهبود باروری انتخاب می‌شود. در نهایت، اگر علائمی مانند احساس سنگینی و درد یا تغییرات در اندازه بیضه مشاهده کردید، بدون تاخیر به پزشک متخصص اورولوژی مراجعه کنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!

پرسش‌های متداول

واریکوسل بیضه وضعیتی است که وریدهای اطراف بیضه گشاد می‌شوند. این بیماری اغلب در سمت چپ بیضه رخ می‌دهد و می‌تواند بدون علامت باشد.

درد واریکوسل معمولا در کیسه بیضه، به ویژه سمت چپ، احساس می‌شود. این درد مبهم و کششی است و با ایستادن یا ورزش بدتر می‌شود. گاهی به کشاله ران یا کمر کشیده می‌شود.

واریکوسل معمولا باعث زودانزالی نمی‌شود اما می‌تواند بر عملکرد جنسی تاثیر بگذارد. تحقیقات محدود نشان می‌دهد که ارتباط مستقیمی وجود ندارد اما درد مزمن ممکن است تمرکز را مختل کند. درمان واریکوسل می‌تواند مسائل جنسی را بهبود بخشد.

کسانی که واریکوسل دارند می‌توانند بچه‌دار شوند اما ممکن است نیاز به درمان داشته‌باشند. بسیاری بدون مشکل بارور هستند اما در موارد شدید، جراحی لازم است.

واریکوسل گرید ۳ می‌تواند باعث ناباروری شود زیرا وریدهای بزرگ جریان خون را مختل می‌کنند. تحقیقات نشان می‌دهد که این درجه شدید، کیفیت اسپرم را کاهش می‌دهد.

واریکوسل باعث مرگ نمی‌شود و یک بیماری خوش‌خیم است. این وضعیت تهدیدکننده زندگی نیست اما می‌تواند کیفیت زندگی را کاهش دهد. گزارش‌های پزشکی تأکید می‌کنند که عوارض آن بیشتر به باروری مربوط است، نه مرگ.

واریکوسل زمانی خطرناک می‌شود که باعث درد شدید یا ناباروری شود. اگر بیضه کوچک شود یا علائم عفونت ظاهر شود، نیاز به توجه فوری است.

واریکوسل در سنین بالا نیز ممکن است رخ دهد، هرچند بیشتر در نوجوانی شایع است. با افزایش سن، عوامل مانند فشار خون می‌تواند آن را تشدید کند. تشخیص در بزرگسالی معمولا به دلیل علائم ظاهر می‌شود.

بیماری واریکوسل ممکن است باعث اختلال نعوظ شود اما ارتباط مستقیم اثبات نشده است. برخی مطالعات ارتباط احتمالی را نشان می‌دهند زیرا می‌تواند تستوسترون را کاهش دهد.

مواردی که برای واریکوسل ضرر دارد شامل بلند کردن اجسام سنگین و ایستادن طولانی است. سیگار کشیدن و لباس‌های تنگ نیز جریان خون را بدتر می‌کنند. رژیم غذایی ناسالم و ورزش نکردن نیز می‌تواند علائم را تشدید کند.

امتیاز شما به مقاله:
(3.9از5)
دسته بندی:
برچسب:
منبع:
فاطمه هستم؛ یک مامای 25 ساله که همیشه از به‌روز بودن و آپدیت کردن خودش و دانسته‌هاش در زمینه پزشکی و پیراپزشکی لذت برده. به خاطر همین مسئله، مدتیه که با دکترتو همکاری می‌کنم و درباره موضوعات مختلف بهداشت و درمان مطالعه می‌کنم، می‌نویسم و با شما به اشتراک می‌گذارم.
مطالب مرتبط

پاسخ دادن

نظرات درباره واریکوسل

  1. ارش امیری گفت:

    منتظر جوابتون هستم

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      آرش عزیز
      پاسخ داده شد:

      با توجه به علایم و درد بعد از ۴ سال
      اتمال برگشت بیماری وجود دارد
      ضد التهاب ها مثل دیکلوفناک تا حدی می تواند کمک کننده باشد
      ولی نیاز به درمان اصولی دارید
      بهتر است سونو مجددا تکرار گردد
      متخصص اورولوژیست

  2. ناشناس گفت:

    سلام اقای دکتور من چهار سال پیش وریکوسل داشتم ودو سال پیش عمل کردم دو بار در شش ماه چو گفتن درست قط نشده ولی هنوز درد دارم اکثرا درد شدید برای خلاسی ازین درد باید چیکار کنم

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      با توجه به علایم و درد بعد از ۴ سال
      اتمال برگشت بیماری وجود دارد
      ضد التهاب ها مثل دیکلوفناک تا حدی می تواند کمک کننده باشد
      ولی نیاز به درمان اصولی دارید
      بهتر است سونو مجددا تکرار گردد
      متخصص اورولوژیست

  3. ناشناس گفت:

    آیا واریکوسل میتواند تعداد اسپرم را صفر کند؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      صفر نه
      ولی می تواند تاثیر گذار باشد

  4. مهرداد گفت:

    سلام آیا واریکوسل میتواند تعداد اسپرم را صفر کند؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      صفر نه
      ولی می تواند تاثیر گذار باشد

  5. متین گفت:

    سلام خسته نباشین خداقوت
    1 ایا ارضا شدن برای بیماری واریکوسل بده؟!
    2 بعد عمل تا کی ارضا نشیم؟!

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      ۱- بله
      ۲- حداقل یک ماه

  6. نوری گفت:

    سلام دکتر من ۳۱سالمه و سه سال پیش عمل واریکوسل انجام دادم ولی الان دوباره رگ هارو در کیسه بیضه همون سمت چپ میبینم و بیشتر هم هست و همان درد رو تحمل میکنم به نظر شما امکان دوباره واریکوسل شدنم هست ممنون میشم جواب بدین بهم

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      بله احتمال عود مجدد وجود دارد
      نیاز به درمان و حتی جراحی مجدد دارید

  7. قمری گفت:

    سلام قرص دافلون ۵۰۰برای واریکوسل خوبه؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      بیشتر مناسب واریس است تا واریکوسل
      ولی در صورت تجویز پزشک مصرف کنید

  8. ناشناس گفت:

    سلام قرص دافلون ۵۰۰برای واریکوسل خوبه؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      بیشتر مناسب واریس است تا واریکوسل
      ولی در صورت تجویز پزشک مصرف کنید

  9. امیرمحمد گفت:

    سلام خسته نباشید بنده ۱۷ سال سن و گرید ۳ در ناحیه چپ دارم و کمی بالای بیضه چپم باد می‌کنه همون ناحیه شرمگاهی
    میخواستم بپرسم علتش چیه
    بخاطر همون سیاهرگ هاست ؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      بله دقیقا
      نیاز به جراحی دارید

  10. امیر گفت:

    سلام درپایین بیضه یه چیز سفت اندازه ۵میل هست میشه واریکوسل باشه

    1. همیار دکترِتو گفت:

      دوست عزیز
      واریکوسل یا واریس بیضه به گرفتگی سیاهرگ‌های متصل در بالای کیسه‌های بیضه گفته می‌شود. احساس سنگینی، درد و ناراحتی و در مواردی اختلال نعوظ در مردان، از علائم این بیماری هستند. توده سفتی که بیان کرددی میتونه تجمع چربی باشد که مشکلی ندارد و از بین می رود.