زخم معده: مهم ترین عوامل ایجاد و علائم آن

زخم معده یکی از بیماری‌هایی است که می‌تواند علائم شدیدی ایجاد کند. اگر احساس ناراحتی در معده می‌کنید و نگران ابتلا به زخم معده هستید، در این مطلب همراه ما باشید. در ادامه توضیح می‌دهیم که علائم زخم معده چیست؟ به چه دلیل این بیماری ایجاد می‌شود؟ آیا درمانی برای آن وجود دارد؟ درصورتی‌که بیماری درمان نشود، چه عوارضی در پی دارد؟

برای پیداکردن بهترین متخصص داخلی یا متخصص گوارش می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی با متخصص وجود دارد.

زخم معده چیست و نحوه عملکرد معده چگونه است؟

بهتر است قبل از آشنایی با زخم معده، با معده و نقش آن آشنا شوبم. معده، عضوی از دستگاه گوارش است که در حفره‌ی شکم و دقیقا زیر دنده‌ها و در سمت چپ قرار دارد. غذای بلعیده شده، بعد از پایین رفتن در طول مری، از طریق اسفنکتر عضلانی کوچکی که بین معده و مری قرار دارد، به داخل معده رانده می‌شود و در آنجا با آنزیم‌های گوارشی و اسید کلریدریک مخلوط می‌شود. معده یک کیسه‌ی عضلانی است، بنابراین می‌تواند غذا را خرد کرده و آن را از نظر مکانیکی و شیمیایی تجزیه کند. هنگامی که غذا با آنزیم‌های گوارشی کاملا مخلوط شد، از طریق اسفنکتر دوم به قسمت اول روده‌ی کوچک (اثنی عشر) وارد می‌شود.

در این مقاله با زخم معده و عواملی که باعث ایجاد آن می‌شوند آشنا می‌شوید. در ادامه علائم شایع زخم معده و نحوه تشخیص این بیماری را خواهید خواند.

شما می‌توانید در صورت نیاز با مراجعه به سایت دکترتو از خدمات متخصصین گوارش نیز بهره مند شوید. در صورت داشتن هر گونه سوال، کامنت بگذارید؛ همیار دکترتو در خدمت شماست.

زخم معده چگونه ایجاد می‌شود؟

معده برای کمک به هضم غذا و محافظت در برابر میکروب‌‌ها، یک اسید قوی تولید می‌‌کند. برای محافظت از بافت معده در برابر این اسید‌، لایه‌ی ضخیمی از مخاط ترشح می‌شود. لایه‌ی مخاطی دستگاه گوارش، نسبت به اسید مقاوم است و با قرار گرفتن در معرض اسید معده و سایر آنزیم‌های گوارشی آسیب نمی‌بیند.

این بافت پوششی، لایه‌های زیرین را از آسیب آنزیم‌های گوارشی محافظت می‌کند. اگر لایه‌ی مخاطی فرسوده شود و به طور موثر کار نکند، باعث از بین رفتن پیوستگی پوشش محافظتی می‌شود. در نتیجه، اسید معده و سایر آنزیم‌های گوارشی به لایه‌های زیرین نفوذ کرده و باعث آسیب می‌شوند و به این شکل زخم گوارشی ایجاد می‌شود. زخم‌های گوارشی به دو دسته‌ی زخم معده و زخم اثنی عشر (زخم روده یا زخم دوازدهه) تقسیم می‌شوند.

انواع زخم معده

زخم‌های معده به دودسته تقسیم می‌شوند و دو نوع بیماری را ایجاد می‌کنند. این دو عبارتند از:

• زخم معده: این نوع زخم داخل پوشش معده ایجاد می‌شود.
• زخم معده اثنی‌عشر: زخم اثنی‌عشر یکی از انواع زخم‌های گوارشی است که در قسمت بالایی روده کوچک ایجاد می‌شود. این عارضه زخم باز است و داخل روده کوچک ایجاد می‌شود.

زخم آنتروم معده چیست؟

آنتروم معده قسمتی از این اندام است که در نزدیکی پیلور قرار دارد. پیلور قسمت باریک معده است که در نزدیکی روده کوچک قرار گرفته است. گاهی ممکن است زخم در این قسمت ایجاد شود و به آن زخم آنترال می‌گویند. سوزش و درد شکم از علائم اصلی درگیری آنتروم معده است.

زخم گوارشی یا اولسر پپتیک چیست؟

زخم گوارشی یا اولسر پپتیک همان زخم‌های باز است که ممکن است در معده یا ابتدای روده کوچک ایجاد شود. زمانی که اسید معده لایه مخاطی و محافظ دستگاه گوارش را از بین ببرد، این نوع زخم ایجاد می‌شود.

زخم معده در هر سنی می‌تواند رخ دهد، اما با افزایش سن احتمال ابتلا به آن افزایش می‌یابد.

دلایل ایجاد زخم معده

روش انتقال باکتری اچ پیلوری تاکنون شناخته نشده است، اما تصور می‌شود که اشتراک غذا یا ظروف، تماس با استفراغ آلوده و آب آلوده‌ی مشترک (مانند آب چاه) در مکان‌های توسعه نیافته، راه‌های انتقال این میکروب باشند. محققان معتقدند این عفونت بیش‌تر در بین افراد دارای شرایط اقتصادی پایین دیده می‌شود.

زخم معده می‌تواند توسط عوامل مختلفی ایجاد شود، از جمله:

۱. هلیكوباكتر پیلوری

زمانی تصور می‌ شد که استرس، استعمال دخانیات و رژیم غذایی از دلایل اصلی ایجاد زخم معده هستند. پس از انجام تحقیقات، مشخص شد که باکتری هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori) مسئول اکثر زخم‌های گوارشی است. این باکتری علت اصلی ایجاد زخم معده است. تصور می‌شود كه این باکتری مسئول ۶۰ درصد از زخم معده و ۹۰ درصد از زخم اثنی عشر یا زخم روده‌ی کوچک است. این باکتری در پوشش معده زندگی می‌کند و مواد شیمیایی تولید شده توسط آن باعث تحریک و التهاب می‌شوند.

باکتری هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori) مسئول اکثر زخم‌های گوارشی و علت اصلی ایجاد زخم معده است.

۲. داروهای مسکن و ضدالتهابی غیراستروئیدی باعث ایجاد زخم معده می‌شوند!

مصرف آسپرین و برخی داروهای مسکن بدون نسخه که به آنها داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی می‌گویند، می‌توانند باعث تحریک شدن پوشش معده و روده کوچک شوند. در این شرایط ممکن است این پوشش ملتهب شود. داروهایی مانند ایبوپروفن، ناپروکسن سدیم و کتوپروفن جز این دسته داروها هستند.

• تصور می‌شود داروهای ضد التهاب (NSAIDS) مسئول حدود دو پنجم از زخم‌های معده هستند.
• مصرف همزمان بیش از یک داروی ضد التهاب، خطر ابتلا به زخم‌های گوارشی را افزایش می‌دهد.
• آسپرین یا کلوپیدوگرل، که به طور منظم برای جلوگیری از حمله‌ی قلبی یا سکته‌ی مغزی مصرف می‌شوند، نیز می‌توانند در بروز زخم معده نقش داشته باشند.
• انواع دیگر داروهای ضد درد مانند استامینوفن، منجر به زخم نمی‌شوند.

۳. سرطان معده

• سرطان معده، به ویژه در افراد مسن، می‌تواند خود را به شکل زخم گوارشی نشان دهد.

۴. سایر دلایل

• سن بالای ۶۵ سال
• سابقه‌ی زخم معده در گذشته
• مصرف داروهای ضد التهاب همراه با داروهایی مثل استروئیدها، مهارکننده‌ی انتخابی جذب مجدد سروتونین (SSRI)، داروهای ضد انعقاد خون، آسپرین با دوز پایین، آلندرونیت و ریزدرونات.

در ادامه به تعدادی از سؤالات کاربران در مورد عوامل ایجاد این بیماری پاسخ می‌دهیم.

علائم زخم معده

گاهی زخم معده هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند، اما در صورت بروز علائم، می‌تواند موارد زیر را ایجاد کند:

• درد: درد علامت اصلی است. محل درد در اطراف معده (سمت چپ و پایین دنده‌ها) یا کمی بالاتر از آن قرار دارد. این درد ممکن است با خوردن غذا تشدید شود زیرا با خوردن غذا ترشح اسید افزایش پیدا می‌کند. به همین دلیل افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، اکثرا لاغر هستند.
• سوء هاضمه:  سوء هاضمه علامت کلاسیک زخم معده است. سو هاضمه باعث درد یا ناراحتی در ناحیه‌ی معده می‌شود. این علامت می‌تواند با سوزش سر دل اشتباه گرفته شود. سوزش معده می‌تواند ناشی از ریفلاکس اسید معده (بیماری ریفلاکس اسید معده به مری) باشد. سوزش سردل کمی بالاتر از معده و در قسمت پایین سینه احساس می‌شود. شایان ذکر است که همه‌ی زخم‌های معده باعث سوء هاضمه نمی‌شوند.
• حالت تهوع
• از دست دادن اشتها
• استفراغ
• کاهش وزن بدون دلیل
• دفع خون روشن در استفراغ
• دفع خون تیره از مدفوع
• علائم کم خونی، مانند سبکی سر و ضعف 
• شوک (به علت از دست دادن خون رخ می‌دهد که یک فوریت پزشکی است).

از آنجایی که کاربران دکترتو در قسمت کامنت‌ها سؤالات زیادی در مورد نشانه‌های زخم معده داشتند، تصمیم گرفتیم در این بخش به صورت جداگانه این سؤالات را بررسی کنیم. اگر جواب سؤال شما اینجا نبود، سؤال خود را برای ما کامنت کنید تا در اسرع وقت به شما پاسخ دهیم.

علائم مشابه زخم معده و ورم معده چیست؟

این دو بیماری تشابهات زیادی داشته و علائمی شبیه به هم ایجاد می‌کنند. در صورت بروز هر یک از علائم زیر ممکن است به یکی از این دو بیماری مبتلا شده باشید.

• درد مبهم یا سوزش در قسمت بالای شکم
• احساس نفخ
• احساس سیری پس از مصرف کمی غذا
• سوزش سر دل و ناراحتی معده
• آروغ زدن به طور مکرر
• کاهش اشتها
• حالت تهوع همراه یا بدون استفراغ.

عوارض زخم معده

بهبود زخم معده نسبتا آسان است، اما در صورت عدم درمان، می‌تواند منجر به موارد زیر شود:

۱. خونریزی داخلی

این عارضه که بسیار جدی است، می‌تواند بسیار کشنده باشد، به ویژه در افراد مسن یا کسانی که دارای بیماری‌های پزشکی زمینه‌ای هستند. خونریزی از زخم معده در افرادی که از داروهای رقیق کننده‌ی خون مانند وارفارین، آسپرین یا کلوپیدوگرل (پلاویکس) استفاده می‌کنند، بیش‌تر مشاهده می‌شود.

---

۲. کم خونی

خونریزی آهسته از زخم معده می‌تواند منجر به کم خونی شود. هنگام از دست دادن خون با حجم زیاد، ممکن است فرد به بستری شدن در بیمارستان یا انتقال خون نیاز داشته باشد. از دست دادن خون شدید ممکن است باعث خستگی، تنگی نفس، استفراغ خونی یا مدفوع سیاه یا خونی شود.

---

۳. ایجاد سوراخ در دیواره‌ی معده

زخم معده باعث سوراخ شدن معده می‌شود؟ زخم‌های گوارشی می‌توانند در دیواره‌‌ی معده یا روده‌ی کوچک سوراخ ایجاد کنند و فرد را در معرض خطر عفونت جدی حفره‌ی شکم (پریتونیت) قرار دهند. زخم معده‌ی شدید و درمان نشده گاهی می‌تواند باعث سوراخ شدن دیواره‌ی معده شود. در نتیجه، آنزیم‌های گوارشی و غذا به داخل حفره‌ی شکم نشت می‌کنند. این عارضه، یک اورژانس پزشکی است و درمان آن نیاز به جراحی فوری دارد.

از عوارض احتمالی زخم معده می‌توان به سرطان معده و پانکراس، سوراخ‌شدن دیواره معده، کم‌خونی، انسداد دستگاه گوارش خونریزی معده اشاره کرد.

۴. انسداد دستگاه گوارش

زخم معده می‌تواند مانع عبور غذا از دستگاه گوارش شود و باعث شود فرد به راحتی احساس سیری کند، استفراغ کند و یا به علت تورم ناشی از التهاب یا زخم، لاغر شود.

---

۵. سرطان معده

سؤالی که ممکن است برای مبتلایان به این بیماری پیش آید این است که آیا زخم معده باعث سرطان معده می‌شود؟ مطالعات نشان داده است که افراد مبتلا به هلیکوباکترپیلوری در معرض خطر ابتلا به سرطان معده قرار دارند. این بیماری ممکن است در درازمدت منجر به سرطان معده شود.

۶. خونریزی معده

آیا زخم معده باعث خونریزی معده می‌شود؟ زخم معده می‌تواند باعث ازدست‌دادن خون به طور آهسته شود که در نهایت منجر به کم‌خونی می‌شود. همچنین ممکن است خونریزی شدید باشد. در خونریزی شدید نیاز به بستری شدن در بیمارستان بوده و ممکن است استفراغ یا مدفوع شخص سیاه و خونی باشد.

۷. سرطان پانکراس

آیا زخم معده باعث سرطان پانکراس می‌شود؟ برخی تحقیقات نشان می‌دهد که این بیماری به‌خصوص در مردان می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پانکراس را افزایش دهد. علت دقیق ابتلا به سرطان پانکراس مشخص نیست. اما پزشکان احتمال می‌دهند، التهاب و وجود باکتری هلیکوباکترپیلوری می‌تواند به بروز این سرطان کمک کند.

برای تشخیص و درمان زخم معده باید به متخصص گوارش مراجعه کنید. در دکترتو می‌توانید با بهترین متخصص گوارش برای درمان زخم معده آشنا شوید، به‌صورت تلفنی یا آنلاین با آنها مشورت کنید و یا برای دریافت نوبت حضوری اقدام کنید.

تشخیص زخم معده

پزشکان علایم زخم معده را با طرح سوالاتی در مورد احساس درد، مکان و زمان بروز آن و میزان مکرر و طولانی بودن مدت آن، تشخیص می‌دهند. تشخیص زخم معده با استفاده از طیف وسیعی از آزمایش‌ها انجام می‌شود، از جمله:

۱‌. آزمایش آنتی ژن مدفوع

یک نمونه‌ی مدفوع آزمایش می‌شود تا از نظر وجود آنتی ژن باکتری اچ پیلوری بررسی شود.

---

۲. آزمایش خون

نمونه‌ای از خون برای بررسی آنتی بادی‌های باکتری H. pylori آزمایش می‌شود. آنتی بادی‌ها پروتئین‌هایی هستند که به طور طبیعی در خون تولید می‌شوند تا به مبارزه با عفونت کمک کنند. این آزمایش تا حد زیادی با آزمایش آنتی ژن مدفوع جایگزین شده است.

---

۳. آندوسکوپی

با ایجاد بیهوشی سبک، لوله‌ی آندوسکوپی از مری به داخل معده وارد می‌شود. ممکن است با اسپری بی حسی موضعی، گلو بی حسی شود تا لوله‌ی اندوسکوپی راحت‌تر از گلو عبور کند. دوربینی که در انتهای یک لوله‌ی نازک و انعطاف پذیر قرار می‌گیرد تا به پزشک این امکان را بدهد که به پوشش روده نگاه کند. طی انجام آندوسکوپی ممکن است نمونه برداری نیز انجام شود.

---

۴‌. بلع باریم

باریم مایعی است که بعد از بلعیده شدن، عکس اشعه‌ی ایکس گرفته می‌شود تا پوشش معده را نشان دهد. این آزمایش امروزه کم‌تر رایج است، اما در مواردی که آندوسکوپی در دسترس نباشد ممکن است مفید باشد.

---

۵. بیوپسی یا نمونه برداری از بافت معده

طی آندوسکوپی، نمونه‌ی بافتی کوچکی گرفته شده و در آزمایشگاه بررسی می‌شود. در صورت یافتن زخم معده، حتما از بافت معده بیوپسی گرفته می‌شود.

---

۶. تست تنفسی

این تست برای بررسی وجود اچ پیلوری است. این باکتری‌ها اوره را به دی اکسید کربن تبدیل می‌کنند. این آزمایش شامل بلعیدن مقداری کربن رادیواکتیو (C14) و آزمایش هوای بازدم شده از ریه‌ها است. اگر به H. pylori آلوده باشید، نمونه‌ی هوای تنفسی شما حاوی کربن رادیواکتیو به شکل دی اکسید کربن است.

زخم معده چگونه درمان می‌شود؟

با درمان مناسب، بیش‌تر زخم‌ها طی ۱ یا ۲ ماه بهبود می‌یابند. گزینه‌های درمان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

۱. دارودرمانی

از داروهای مانند آنتی بیوتیک و داروهای کاهنده‌ی اسید معده، معمولا برای درمان زخم‌های خفیف تا متوسط ​​استفاده می‌شود.

آشنایی با تمام داروهای زخم معده

همان‌طور که توضیح دادیم، باتوجه‌به علت بروز بیماری از داروهای زخم معده از گروه‌های مختلف استفاده می‌شود. این داروهای معده عبارتند از:

• آنتی‌بیوتیک‌ها: برای درمان عفونت هلیکوباکترپیلوری از داروهایی مانند آموکسی‌سیلین، کلاریترومایسین و مترونیدازول استفاده می‌شود.
• مهارکننده‌های پمپ پروتون: برای کاهش اسید معده داروهایی مانند امپرازول، پانتوپرازول و لانزوپرازول تجویز می‌شوند.
• آنتاگونیست‌های گیرنده H2: این داورها هم میزان اسید معده را کاهش می‌دهند. رانیتیدین و فاموتیدین پرکاربردترین آن است.
• آنتی‌اسیدها: اسید معده را خنثی می‌کنند. تاثیر آنها معمولا چند ساعت طول می‌کشد.

آنتی بیوتیک برای درمان زخم معده

اگر زخم معده ناشی از باکتری H.pylori باشد، آنتی بیوتیک‌ها می‌توانند زخم را درمان کنند. معمولا پزشک درمان ۳ دارویی یا ۴ دارویی را تجویز می‌کند که ترکیبی از چندین آنتی بیوتیک و داروهای ضد اسید است. دوره‌ی درمان ۱۰ تا ۱۴ روز است که باید حتما تکمیل شود تا باکتری به طور کامل ریشه کن شود.

• درمان ۳ دارویی شامل ۲ آنتی بیوتیک مانند آموکسی سیلین و کلاریترومایسین و کلیدینیوم سی به همراه ۱ مهار کننده‌ی پمپ پروتون است. در صورت وجود حساسیت، مترونیدازول می‌تواند جایگزین آموکسی سیلین شود. تتراسایکلین و لووفلوکساسین از دیگر آنتی بیوتیک‌های مورد استفاده هستند.
• درمان ۴ دارویی شامل ۲ آنتی بیوتیک (مانند مترونیدازول و تتراسایکلین) به همراه بیسموت و ۱ مهار کننده‌ی پمپ پروتون است.

داروهای کاهنده‌ی اسید معده

• مهارکنند‌ه‌های پمپ پروتون یا PPI، شامل اس امپرازول (نکسیوم)، امپرازول، پنتوپرازول و لانسوپرازول هستند.
• مسدود کننده‌های اسید که به آن‌ها مسدود کننده‌‌های گیرنده‌ی هیستامین یا آنتاگونیست گیرنده‌های H2 نیز گفته می‌ شود، میزان اسیدی که در دستگاه گوارش آزاد می‌شود را کاهش می‌دهند. این کاهش اسید درد زخم را تسکین می‌دهد و بهبودی را تسریع می‌کند. مسدودکننده‌های H2 نیز شامل سایمتیدین، فاموتیدین و رانیتیدین هستند.
• بیسموت، سوکرالفیت و میزوپروستول، زخم را پوشانده و از آن‌ها در برابر اسید معده محافظت می‌کند. همچنین می‌تواند به از بین بردن عفونت‌های H.pylori کمک کند.
• آنتی اسیدها ممکن است علائم شما را برای مدت کوتاهی کاهش دهند، اما زخم را درمان نمی‌کنند. اسید موجود در معده را خنثی می‌کنند و می‌توانند تسکین دهند‌ه‌ی سریع درد باشند اما به طور کلی برای بهبود زخم استفاده نمی‌شوند. قبل از مصرف داروی ضد اسید برای بیماری زخم معده، با پزشک خود صحبت کنید.

۲. عمل جراحی

جراحی می تواند شامل موارد زیر باشد:

• از بین بردن زخم
• پیوند بافت از محل دیگر روی زخم
• بستن رگ‌های خونریزی دهنده
• قطع عصبی که تولید اسید معده را کنترل می‌کند.

---

پیگیری‌های لازم پس از درمان اولیه‌ی زخم معده

درمان زخم معده اغلب موفقیت آمیز است و منجر به بهبود زخم می‌شود. اما اگر علائم شدید باشد یا علیرغم درمان باز هم ادامه یابد، پزشک ممکن است برای رد سایر علل احتمالی علائم، آندوسکوپی را توصیه کند. برای بررسی بهبودی زخم ممکن است بعد از ۴ تا ۶ هفته مجددا آندوسکوپی کنید.

---

درمان قطعی زخم معده چیست؟

اگر علت ایجاد بیماری، باکتری هلیکوباکترپیلوری باشد، با تجویز آنتی‌بیوتیکی مانند مترونیدازول می‌توان آن را درمان کرد. همچنین برای کاهش تاثیر اسید معده از داروهای مختلفی مانند کاهش‌دهنده اسید یا آنتی اسید استفاده می‌شود. ممکن است پزشک برای محافظت از بافت معده و روده کوچک دارویی به نام سوکرالفات استفاده کند.

---

قرص شیرین بیان برای زخم معده مفید است؟

در گذشته برای درمان بیماری‌های معده از شیرین‌بیان استفاده می‌شد. در طب سنتی این گیاه برای درمان عفونت، تورم و بهبود زخم‌ها توصیه می‌شود. قرص گیاهی گاسترودین حاوی عصاره ریشه شیرین‌بیان است و در درمان این بیماری استفاده می‌شود.

پیشگیری از ابتلا به زخم معده

اگرچه نحوه‌ی انتشار H.pylori مشخص نیست، اما شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهند این باکتری می‌تواند از فردی به فرد دیگر یا از طریق غذا و آب منتقل شود. با شستن مداوم دستان خود با آب و صابون و با خوردن غذاهایی که کاملا پخته شده‌اند، می‌توانید از خود در برابر ابتلا به عفونت‌ها محافظت کنید.

۱. در مصرف داروهای مسکن احتیاط کنید.

اگر مرتبا از مسکن‌هایی استفاده می‌کنید که خطر ابتلا به زخم معده را افزایش می‌دهند، لازم است برای کاهش خطر بیماری‌های معده، اقداماتی را انجام دهید. به عنوان مثال:

• می‌توانید داروهای خود را همراه با وعده‌های غذایی مصرف کنید.
• با پزشک خود صحبت کنید تا کم‌ترین دوز ممکن را که هنوز هم در تسکین درد موثر است، برای شما تجویز کند.
• از مصرف الکل در هنگام مصرف دارو خودداری کنید، زیرا ترکیب این دو می‌تواند خطر ناراحتی معده را افزایش دهند.

در صورت نیاز به NSAID:

• ممکن است لازم باشد داروهای اضافی مانند آنتی اسید، مهار کننده‌ی پمپ پروتون یا مسدود کننده‌ی اسید نیز مصرف کنید.
• دسته‌ای از داروها به نام بازدارنده‌های سیکلواکسیژناز ۲ کم‌تر باعث ایجاد زخم معده می‌شوند، اما ممکن است خطر حمله‌ی قلبی را افزایش دهند.

نکته ی مهم: در برخی مواقع مهار کننده‌های اسید، به ویژه در دوزهای بالا، می‌توانند خطر شکستگی مفصل ران، مچ دست و ستون فقرات را افزایش دهند. ممکن است مکمل کلسیم این خطر را کاهش دهد.

---

۲. مصرف داروهایی برای کاهش تولید اسید

• مهارکننده‌ی پمپ پروتون، مسدود کننده‌های اسید و آنتی اسیدها در درمان زخم معده بسیار موثر هستند.
• در مصرف مکمل‌های آهن زیاده روی نکنید. مصرف زیاد آن می‌تواند مخاط معده را تحریک کند.

---

۳. استرس را از خود دور کنید.

استرس را کنترل کنید:

• استرس ممکن است علائم و نشانه‌های زخم معده را تشدید کند.
• تا جای ممکن عوامل استرس زا را برطرف کرده و کنترل کنید.
• اگرچه در زندگی روزمره، قرارگیری در معرض برخی از استرس‌ها اجتناب ناپذیر است، اما می توان با یادگیری تکنینک‌های آرام سازی ذهن، کمک گرفتن از ورزش، وقت گذراندن با دوستانتان و سایر‌ راه‌هایی که به کاهش استرس کمک می‌کنند، سطح استرس روزانه را کاهش داد و ذهن را پالایش کرد.

---

۴. مصرف دخانیات  و الکل را قطع کنید.

• سیگار کشیدن می‌تواند در پوشش محافظتی معده اختلال ایجاد کند و معده را در معرض ابتلا به زخم قرار دهد.
• سیگار کشیدن همچنین باعث افزایش اسید معده نیز می‌شود.
• استفاده‌ی بیش از حد از الکل می‌تواند باعث تحریک و فرسایش پوشش مخاطی در معده و روده شده و منجر به التهاب و خونریزی شود.

برای پیشگیری از زخم معده مصرف مسکن‌ها را کاهش دهید، استرس را کنترل کرده و از مصرف دخانیات و الکل پرهیز کنید و برای کنترل اسید معده دارو مصرف کنید.

زخم‌های گوارشی که خوب نمی‌شوند، نشانه چه هستند؟

دلایل زیادی وجود دارد که زخم‌های معده با درمان بهبود نمی‌یابند، از جمله:

• عدم استفاده از داروها طبق دستورالعمل‌های پزشک.
• برخی از انواع H.pylori در برابر آنتی بیوتیک‌ها مقاوم هستند.
• استفاده مکرر از تنباکو و سیگار.
• استفاده مکرر از مسکن‌ها مانند NSAID ها که خطر ایجاد زخم‌های گوارشی را افزایش می‌دهند.
• تولید بیش از حد زیاد اسید معده به علت بیماری‌هایی مانند سندرم زولینگر الیسون.
• عفونت دیگری به غیر از H. pylori
• سرطان معده
• بیماری‌های دیگری که ممکن است باعث ایجاد زخم‌های گوارشی شوند مانند بیماری کرون.

درمان زخم معده با درمان‌های خانگی ممکن است؟

درمان خانگی زخم معده با تغییراتی در سبک زندگی امکان‌پذیر است. ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی می‌تواند از بروز زخم معده جلوگیری کند. افرادی که در معرض زخم معده هستند باید مواد مغذی زیر را در رژیم غذایی خود اضافه کنند:

۱. میوه‌ها و سبزیجات

خوردن انواع میوه‌ها و سبزیجات، عامل اصلی تقویت پوشش مخاطی در دستگاه گوارش است. این غذاها سرشار از آنتی اکسیدان هستند، از ترشح اسید جلوگیری می‌کنند و دارای ویژگی محافظت از سلول و ضد التهاب هستند.

۲. فیبر

رژیم‌های غذایی حاوی فیبرهای محلول، خطر ابتلا به زخم معده را کاهش می‌دهند.

۳. پروبیوتیک‌ها

به باکتری‌های مفید پروبیوتیک گفته می‌شود. غذایی که حاوی محتوای باکتریایی فعال است، مانند ماست پروبیوتیک، می‌توانند به کاهش عفونت هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori) کمک کنند. تحقیقات نشان داده‌اند که پروبیوتیک‌ها علائم سوء هاضمه و عوارض جانبی آنتی بیوتیک‌ها را کمی بهبود می‌بخشند.

۴. ویتامین C

این آنتی اکسیدان قوی، ممکن است در کمک به ریشه کن سازی هلیکوباکتر پیلوری موثر باشد، به خصوص هنگامی که در مقادیر کم و برای مدت طولانی مصرف شود. میوه‌ها، حبوبات و سبزیجاتی مانند پرتقال و گوجه فرنگی حاوی مقادیر زیادی ویتامین C هستند.

۵. روی

این ریز مغذی برای تقویت سیستم ایمنی و بهبود زخم‌ها مهم است. صدف، اسفناج و گوشت گاو حاوی مقادیر زیادی روی هستند.

۶. سلنیوم

سلنیوم ممکن است خطر عوارض عفونت را کاهش دهد و همچنین باعث بهبودی زخم شود.

۷. پرهیز از الکل و کافئین

پرهیز از الکل و کافئین نیز می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به زخم‌های گوارشی کمک کند. زیرا هر دو باعث افزایش تولید اسید معده می‌شوند که این موضوع می‌تواند منجر به زخم معده شود.

سؤالات متداول شما

در خلال متن به بسیاری از سؤالات شما در مورد این بیماری پاسخ دادیم، اما اگر هنوز با پاسخ سؤال خود نرسیده‌اید، بهتر است این بخش را از دست ندهید.

برای درمان زخم معده به کدام دکتر مراجعه کنیم؟

اگر علائم زخم معده را تجربه می‌کنید یا با وجود مصرف داروهای کاهش‌دهنده اسید درد معده دوباره عود می‌کند، باید به دکتر معده یا فوق‌تخصص گوارش مراجعه کنید. پزشک علائم شما را بررسی کرده و برای تشخیص بیماری آزمایش‌هایی را تجویز می‌کند. درصورتی‌که علت بروز این علائم زخم معده باشد، باتوجه‌به علت ایجاد زخم، داروهای لازم تجویز می‌شوند.

برای پیداکردن بهترین متخصص داخلی یا متخصص گوارش می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی با متخصص وجود دارد.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!

منابع

https://www.betterhealth.vic.gov.au/health/conditionsandtreatments/stomach-ulcer
https://www.medicalnewstoday.com/articles/312045
https://www.webmd.com/digestive-disorders/peptic-ulcer-overview#1
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/peptic-ulcer/symptoms-causes/syc-20354223
https://www.nhs.uk/conditions/stomach-ulcer/
https://www.healthline.com/health/stomach-ulcer#:~:text=Stomach%20ulcers%2C%20which%20are%20also,the%20stomach%20and%20small%20intestines