فهرست مطالب
- پوسیدگی دندان چیست؟
- نشانه ها و علائم پوسیدگی دندان چیست؟
- دلیل و علت پوسیدگی دندان (چه عواملی باعث پوسیدگی دندان میشود؟)
- راه های تشخیص خرابی دندان چیست؟
- ترمیم و درمان پوسیدگی دندان (دندان پوسیده را چگونه درمان کنیم؟)
- انواع پوسیدگی دندان کدامند؟
- عوارض پوسیدگی دندان چیست؟
- روش پیشگیری یا جلوگیری از پوسیدگی دندان
- هزینه درمان پوسیدگی و ترمیم دندان در دکترِتو کلینیک
- نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
پوسیدگی دندان زمانی اتفاق میافتد که مینای دندان توسط باکتریها با تولید اسید، آسیب میبیند. بهداشت نامناسب دهان، مصرف غذاهای شیرین یا اسیدی و میان وعدههای مکرر در کنار خشکی دهان میتواند در پوسیدگی نقش داشته باشد. روشهای درمان شامل پرکردن دندان، روکش، عصب کشی کانال ریشه و در موارد شدید کشیدن دندان است. بهترین راه پیشگیری نیز مسواک زدن منظم، نخ دندان کشیدن و معاینه دندانپزشکی است. برای دریافت نوبت دندانپزشکی میتوانید از طریق دریافت نوبت حضوری و آنلاین دکترتو اقدام کنید.
پوسیدگی دندان چیست؟
پوسیدگی دندان به انگلیسی tooth decay از آن دست مشکلات دندانی است که میتواند فارغ از هر سن، جنسیت و شرایط جسمانی بروز پیدا کند. این مشکل که با عنوان خرابی دندان نیز شناخته میشود، در بیشتر مواقع با درد و عفونت همراه است و اگر مورد توجه قرار نگیرد، اصول بهداشتی دهان و دندان به خوبی انجام نشود و همینطور، پروسه درمانی صورت نگیرد، بهمرور زمان شدت بیشتری مییابد و به لایههای عمیقتری از دندانها نفوذ پیدا میکند.
به همین دلیل معمولا درد دندان و همینطور عفونت، با شدت بیشتری بروز پیدا میکند و در صورت شدیدتر شدن هم در نهایت به از دست دادن دندان منجر خواهد شد. بهطور کلی پوسیدگی و خرابی دندانها از وجود باکتریهایی ناشی میشود که در دهان وجود دارند و با تولید اسید، مینا و سطح دندان را مورد حمله قرار میدهند. به همین دلیل حفرههای ناشی از این معضل روی دندان شکل میگیرند.
نشانه ها و علائم پوسیدگی دندان چیست؟
پوسیدگیهای اولیه دندان، هیچ گونه علائم خاصی از خود بروز نمیدهند و تنها زمانی از وجودشان باخبر میشوید که پیشرفت کردهاند و درد دندان و یا حساسیتهایی به طعمهای شیرین یا گرما و سرما از خود نشان میدهند. در صورتیکه دندان، عفونی شود نیز آبسه و چرک دیده میشود که با علائمی همچون درد، تورم صورت و یا تب بروز پیدا میکنند.
۱. چه دندان دردی نشانه پوسیدگی دندان است؟
معمولا پوسیدگی دندان با تیر کشیدن دندانها و علائم دندان درد همراه است. این درد میتواند در زمان خوردن غذاهای مختلف شدت بیشتری نیز پیدا کنند. البته تیر کشیدن، دلیل قطعی خرابی دندان نیست، اما یکی از مهمترین نشانههای آن به حساب میآید. بنابراین بهتر است که به محض تجربه تیر کشیدن دندانها با مشاوره تلفن دندانپزشکی خیالتان را کنید.
۲. بوی بد دهان نشانه پوسیدگی دندان است؟
وجود بوی بد دهان میتواند ناشی از علائم مختلفی باشد از جمله مصرف موادی همچون سیر و پیاز یا حتی سیگار. بیماریهایی همچون بیماریهای مربوط به لوزهها، سینوسهای فکی و حلق میتوانند دلیل بوی بد دهان باشند.
البته وقتی تعدادی دندان پوسیده در دهان وجود داشته باشد نیز قطعا دهان بوی بدی شکل خواهد گرفت، زیرا در قسمت پوسیدگیها، مواد غذایی باقی میمانند که بهمرور زمان، فاسد میشوند و بوی بدی میگیرند.
۴. عکس پوسیدگی دندان
پوسیدگی دندان کودک و بزرگسالل، غالبا به رنگ تیرهتر از دندان است و حفرههایی نیز در آن دیده میشود، دقیقا شبیه چیزی که در عکس پوسیدگی دندان جلو کودکان و بزرگسالان مشاهده میکنید.
دلیل و علت پوسیدگی دندان (چه عواملی باعث پوسیدگی دندان میشود؟)
بهوجود آمدن باکتری بر سطح دندانهایی که جرم گرفتهاند، موجب آزادسازی اسید میشود و پوسیدگی دندان نیز در اثر وجود اسیدهایی شکل میگیرد که بهمرور زمان به مینای دندان آسیب میزنند. این آسیب، با از بین رفتن مواد معدنی دندان است که جدیت پیدا میکند و درنتیجه با عنوان خرابی دندان شناخته میشود. به همین دلیل هم مواد معدنی مینای دندان در اثر مصرف مواد غذایی حاوی قند و نشاسته به مرور زمان از بین میرود و حفرههایی که پیشتر در رابطه با آنها صحبت کردیم بروز پیدا میکنند.
۱. چه بیماری هایی باعث پوسیدگی و خرابی دندان می شود؟
علاوه بر تمامی مواردی که در رابطه با اهمیت نگهداری از دندانها برای جلوگیری از خرابی دندان گفتیم، برخی بیماریها میتوانند در بروز پوسیدگی و خرابی دندانها موثر باشند. در ادامه درباره علت پوسیدگی دندان کودکان و بزرگسالان بیشتر بررسی خواهیم کرد.
ترمیم و درمان پوسیدگی دندان (دندان پوسیده را چگونه درمان کنیم؟)
بعد از انجام فرآیند تشخیص خرابی دندان توسط دندانپزشک، روند درمانی آغاز میشود که بسته به شدت آن و همینطور وضعیت بیمار به شیوههای متفاوتی انجام میگیرد. انواع ترمیم دندان شامل موارد زیر است:
- درمان فلوراید: اگر حفرههای ناشی از پوسیدگی به تازگی شروع شده باشد، فلورایددرمانی به ترمیم مینای دندان کمک میکند و گاهی نیز، حفرههای ابتدایی را بهبود میبخشد. درمانهای فلورایدی میتوانند مایع، ژل، فوم یا لاک روی دندان باشند.
- پر کردن دندان: گزینه اصلی درمان پوسیدگی و خرابی دندانها است و معمولا در شرایطی کاربرد دارد که پوسیدگی از حالت اولیه شدت گرفته باشد. رزینهای کامپوزیت، چینی، آمالگام دندان یا ترکیبی از چند ماده مواردی هستند که دندان با آنها ترمیم میشوند.
- روکش و تاج: برای پوسیدگیهایی که شدید هستند، به عصب دندان رسیده و به ضعف دندان منجر شدهاند، معمولا از روکشهای دندانی استفاده میشود که بهصورت سفارشی برای دندان بیمار قالب گرفته میشوند و جایگزین دندان میگردند.
- کانال ریشه: زمانیکه پوسیدگی به لایههای عمیق و پالپ دندان برسد، معمولا دندانپزشک، کانالهای ریشه را تجویز میکند. این روش درمانی برای ترمیم و نجات دندانهای بسیار آسیبدیده یا عفونی استفاده میشود، به گونهای که پالپ دندان برداشته میشود.
- کشیدن دندان: برخی از دندانها بهقدری دچار پوسیدگی میشوند که دیگر قابل ترمیم نیستند و باید کشیده شوند. برای جایگزینی نیز میتوانید از بریج یا ایمپلنت دندان استفاده کنید.
۱. درمان پوسیدگی دندان در طب سنتی (داروی گیاهی برای جلوگیری از پوسیدگی دندان)
چگونه پوسیدگی دندان را از بین ببریم؟ هرچه دندان مستحکمتر باشد، احتمال پوسیده شدن آن کاهش مییابد. به همین دلیل میتوانید با برخی روشهای موجود در طب سنتی، پوسیدگی دندان خود را درمان کنید. برای مثال میتوانید از آلوئهورا، زردچوبه، موم عسل، سیر و همینطور برگ کاری استفاده کنید.
گفته میشود عصاره اکالیپتوس به همراه سیر، زنجبیل، عسل و همینطور پیاز خاصیت ضدپوسیدگی دارند و میتوانند پوسیدگیهای اولیه دندانها را بهبود بخشیند. علاوه بر این میتوانید از این روشها هم استفاده کنید:
- در طی هفته ۲ تا ۳ بار ترکیب عسل و مقدار کمی سرکه را روی دندانتان بمالید. تا جرم دندانها کمتر شود و استحکام آن افزایش پیدا کند.
- پوست تازه گردو را روی دندانهایتان ماساژ دهید. خاصیت ضدمیکروبی پوست گردو، میزان اسیدیته دندانها را تنظیم میکند و به نوعی درمان پوسیدگی دندان کودکان در طب سنتی هم محسوب میشود.
۲. درمان خانگی پوسیدگی دندان
برای جلوگیری از خرابی دندان و درمان پوسیدگیهای اولیه باید از مصرف مواد غذایی بسیار شیرین اجتناب کنید. پسته، فندق و سایر مواد غذایی سفت را بدون پوست و نرم تهیه کنید تا دندانهایتان در اثر باز کردن آنها دچار شکستگی نشود. همچنین از مصرف مواد غذایی که موجب اسیدی شدن معدهتان میشوند جلوگیری کنید.
سایر روشهای توقف پوسیدگی دندان در خانه و جلوگیری از عوامل پوسیدگی دندان شامل استفاده از آب نمک برای جلوگیری از پوسیدگی دندان و غرغره روغن نارگیل برای پوسیدگی دندان هستند. روشهای بالا هنوز به عنوان راه درمان پوسیدگی دندان کودک ۱۸ ماهه یا کوچکتر تائید نشدند.
۳. آیا پوسیدگی با پر کردن دندان درمان می شود؟
آیا پر کردن دندان درد دارد؟ خیر، این روش با بیحسی موضعی انجام میشود. چنانچه پیش از این اشاره کردیم، رایجترین روش درمان خرابی دندان، پر کردن آن است. اما اگر سطح پوسیدگی، ابتدایی یا بسیار حاد باشد، روشهای درمانی دیگری، جایگزین پر کردن دندان خواهند شد.
۴. برای درمان پوسیدگی دندان به عصب کشی نیاز است؟
چه زمانی دندان نیاز به عصب کشی دارد؟ اگر پوسیدگی، عمیق نباشد و حمله اسیدهای ناشی از باکتریها به عمق دندانها صورت نگرفته باشد، آسیبی هم به ریشه و عصب دندان وارد نخواهد شد، اما اگر پوسیدگی عمیقتر شود و عصب را نیز تحت تاثیر قرار دهد، به عصبکشی نیاز خواهد داشت.
انواع پوسیدگی دندان کدامند؟
اگر بخواهیم انواع پوسیدگی دندان را برایتان روشن کنیم به این موارد میپردازیم:
۳ عامل اصلی پوسیدگی دندان | نشانهها و علائم |
---|---|
پوسیدگیهای سطحی یا شکلگیری پلاکها | این خرابی با حفرههایی شکل میگیرد که رشد بسیار آهستهای دارند و میتوان با مراقبتهای سادهای همچون مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و همین طور تمیز کردن دندان از رشد آنها جلوگیری کرد. این مرحله از پوسیدگی دندان معمولا در اثر مصرف بیش از حد مواد قندی، نشاستهای و همینطور، عدم نگهداری و مراقبت صحیح از دندانها شکل میگیرد. |
پوسیدگی حفره یا شروع حملات پلاکها | با حفرههایی در قسمت بالایی دندان ایجاد میشود که سطح جویدنی آن را تحت تاثیر قرار میدهد. غالبا دندانهای عقبی را تحت تاثیر قرار میدهد و معمولا در سالهای نوجوانی شروع میشود و به سرعت پیشرفت میکند. اسیدی که در پلاکها وجود دارند، اولین و جدیترین مرحله بروز پوسیدگی را ایجاد میکند. |
پوسیدگی ریشهای یا خرابی ادامهدار | این پوسیدگی بهمرور اتفاق میافتد، یعنی به همان اندازه که دندان، پوسیدهتر شود، باکتریها و اسیدها هم پیشروی میکنند و به درونیترین لایههای دندان هم آسیب میزنند. مغز دندان یا پالپ، متورم میشود و با ایجاد فشار بر عصب، درد دندان و مشکلات جدیتری را به وجود میآورد. پوسیدگی ریشهای بیشتر در افرادی به وجود میآید که با افزایش سن، لثههایشان عقبتر رفته و مستعد پوسیدگی ریشه خواهند بود. |
۱. پوسیدگی دندان نیش
یکی از مهمترین نکاتی که پوسیدگی دندان نیش را نسبت به سایر دندانها مهمتر میکند، مشخص بودن این دندان در اولین نگاه است. پس بهتر است درمان با دقت و ظرافت بیشتری انجام شود. روند خرابی و پوسیدگی این دندان نیز همچون تمام مراحلی است که تا به اینجا مطرح کردیم.
۲. پوسیدگی دندان عقل
پوسیدگی دندان عقل به مراتب بیشتر از چیزی که فکرش را کنید اهمیت دارد. از آنجایی که دندانهای عقل در دهان و انتهای فک وجود دارند، پوسیدگی آنها میتواند علاوه بر ایجاد درد، روی گوش نیز تاثیرات منفی بگذارد و بعد از گذشت مدتی نیز با شدت یافتن، عفونت آن به سیستم گوارش و همینطور خون انتقال پیدا کند.
اگر دندانتان را به خوبی و با دقت فراوان مسواک نزنید همچنان با احتمال خطر پوسیدگی دندان عقل روبهرو خواهید بود، چرا که چینش دندانها و به ویژه دندان عقل، دشواری نسبی را در مسواک زدن دندان عقل به وجود میآورد و علائم پوسیدگی دندان عقل را ایجاد میکند.
۳. پوسیدگی دندان جلو
پوسیدگی دندان جلو نیز همچون سایر دندانها اتفاق میافتد، اما چون در ظاهر و لبخند شما به وضوح دیده میشود، از حساسیت بیشتری برخوردار است. با انجام چکاپهای منظم و نگهداری دقیق و اصولی دندانهایتان از علائم پوسیدگی دندان جلو جلوگیری کنید. در غیر این صورت، با خرابی دندانها، برای ترمیم پوسیدگی دندان جلو میتوانید همچون سایر دندانها، پوسیدگی را درمان کنید.
۴. پوسیدگی دندان روکش دار
طبیعتا خود روکش دندان جلو دچار پوسیدگی نمیشود. با این حال، دندانی که روکش شده همچنان در معرض پوسیدگی خواهد بود. اگر بعد از انجام روکش دندان، همچنان مراقبت از دندانها را جدی نگیرید، دندان زیرین، همچنان در معرض ایجاد حفره و آسیب خواهد بود و درنتیجه، علائم پوسیدگی دندان زیر روکش، به وجود خواهد آمد.
۵. پوسیدگی دندان کودکان
موضوع پوسیدگی دندان در کودکان و روش درمان پوسیدگی دندان کودک یک، دو و سه ساله، کمی متفاوتتر از این مشکل در بزرگسالان است. علائم وجود این معضل در کودکان، همیشه با درد و سوزش نیست، بلکه با علائم دیگری نیز نمود پیدا میکند، از جمله:
- لکههای تیره یا سفید روی دندان
- گریه و بیقراری کودک
- حساسیت به غذا یا نوشیدنیهای سرد، دلیل پوسیدگی دندان کودک
- تورم دهان و لثه
- اجتناب از خوردن غذا
- بیحالی
معمولا پر کردن دندانها رایجترین روش درمانی هستند و میتوانند روی دندانهای دائمی و همینطور شیری انجام بگیرند. در طی این درمان، دندانپزشک، پوسیدگی دندان را بر میدارد و حفرهها را با کامپوزیت سفید و مواد فلزی پر میکند.
۶. پوسیدگی ثانویه دندان
پوسیدگی ثانویه، دقیقا همان مرحله حاد و شدید پوسیدگی دندان است که به عصب و ریشههای دندانها رسیده و به درمان سریعتری نیاز دارد. طبیعی است که با مراقبتهای لازم میتوان از تبدیل پوسیدگی اولیه به ثانویه جلوگیری کرد.
۷. پوسیدگی دندان در حین ارتودنسی (آیا ارتودنسی باعث پوسیدگی دندان میشود؟)
در زمان ارتودنسی ثابت دو فک، به دلیل وجود براکتها، تمیز کردن و مسواک زدن دندانها کمی سختتر میشوند و اهمیتشان نیز به مراتب بیشتر از قبل خواهد شد. به همین دلیل بسیاری از افراد با عدم نگهداری درست از دندانها و همینطور مسواک زدنشان در دوران ارتودنسی ثابت یا متحرک دچار پوسیدگی دندان میشوند. فرآیند درمان در زمان داشتن ارتودنسی کمی سختتر از حالت عادی خواهد بود.
۸. پوسیدگی دندان بعد از عصب کشی
در برخی از شرایط، بعد از فرآیند عصبکشی، بهبودی بهطور کامل انجام نمیشود و عفونت، مجددا شکل میگیرد. این موضوع زمانی رخ میدهد که عفونت اولیه، بهطور کامل تخلیه نشده باشد. در چنین شرایط و زمانی که دندان بشکند یا شل شود، احتمال عصبکشی مجددا وجود خواهد داشت.
عوارض پوسیدگی دندان چیست؟
اگر بخواهیم عوارض پوسیدگی دندان را بهصورت کلی عنوان کنیم، به این موارد میپردازیم:
- درد ناگهانی و مداوم و گاهی شدید در دندانها و فک
- ایجاد آبسه و گاهی همراه با تب و تورم
- ایجاد بوی بد در دهان
- احتمال از دست دادن دندان پوسیده
- بروز مشکل در جویدن غذا
- بروز مشکل در تلفظ و صحبت کردن
۱. پوسیدگی دندان باعث لق شدن دندان می شود؟
وارد شدن ضربه به دندانها و همینطور لثهها دلیل اصلی لق شدن دندان و کنده شدن آن میشود که غالبا خونریزی و درد بسیاری هم دارد. پوسیدگی دندان بهصورت مستقیم باعث لق شدن دندان نمیشود، مگر آنکه به شدت بسیاری زیادی برسد و اتصال آن با لثه آنقدر کم شود که لق شده و بیفتد.
۲. آیا پوسیدگی دندان باعث سردرد می شود؟
بسیاری از افراد بر این باور هستند که پوسیدگی دندان موجب ایجاد سردرد میشود، با این حال باید بگوییم ارتباط میان سردرد با مشکلات دندانی، انکارناپذیر است. اما این موضوع غالبا در رابطه با مشکلات مشخص دندانی ایجاد میشود مانند میگرن و دندان قروچه.
۳. آیا پوسیدگی دندان باعث لاغری می شود؟
با افزایش وزن فرد، احتمال پوسیدگی دندان نیز افزایش پیدا خواهد کرد، چراکه میزان مصرف مواد غذایی، قند، نشاسته و… نیز به همان نسبت بیشتر میشود و درنتیجه، مینای دندان نیز آسیبپذیرتر میشود. اما اینکه پوسیدگی دندان، خود موجب لاغری شود، مبنای علمی ندارد.
روش پیشگیری یا جلوگیری از پوسیدگی دندان
چطور از پوسیدگی دندان جلوگیری کنیم؟ برای جلوگیری از پوسیدگی دندان، در وهله اول، نگهداری و مراقبت اصولی از دندانها مانند مسواک زدن منظم و درست و استفاده از خلال دندان اهمیت پیدا میکند. بهبود رژیم غذایی و کاهش مصرف مواد حاوی قند و نشاسته میتواند در جلوگیری از پوسیدگی دندانها موثر باشند. چکاپ منظم دندانها نیز در جلوگیری از بروز این معضل موثر خواهد بود.
روش توقف پوسیدگی دندان چیست؟ پوسیدگی دندان تنها در صورتی متوقف میشود که در مرحله اولیه و سطحی باشد و صرفا با درمان فلورایدی از رشد آن جلوگیری شود. در غیر این صورت، سایر روشهای درمانی که در رابطه با آنها صحبت کردیم میتوانند بهترین گزینه برای توقف و درمان پوسیدگی باشند.
قرص برای جلوگیری از پوسیدگی دندان (برای جلوگیری از پوسیدگی دندان چه بخوریم؟)
برای آنکه از پوسیدگی دندان جلوگیری کنید، میتوانید از قرصهای زیر استفاده کنید:
- مکملهای فلورایدی
- ویتامین A
- ویتامین D
- ویتامین C
با این حال بهتر است که برای مصرف هرکدام از این قرص و مکملها با مشاور دارویی صحبت کنید.
نخ دندان باعث جلوگیری از پوسیدگی دندان می شود؟
نخ دندان در فرآیند نگهداری و مراقبت از دندانها، با از بین بردن مواد غذایی از میان آنها، احتمال باقی ماندن و فاسد شدن دندانها را کاهش میدهد و میزان جرم باقیمانده را نیز کمتر خواهد کرد. پس در جلوگیری از پوسیدگی دندان در خانه موثر است.
بهترین دکتر پوسیدگی دندان کیست؟
بهتر است با انتخاب بهترین دکتر برای پوسیدگی دندان، به سراغ متخصصی بروید که علاوه بر مهارت بالا در تشخیص مشکل، بتواند به خوبی و در کمترین زمان ممکن پوسیدگی دندان شما را برطرف کند. توصیه میشود برای درمان پوسیدگی دندان کودک خود، حتما به متخصص دندانپزشک کودکان و فوق تخصص دندانپزشک کودکان مراجعه کنید.
احتمالا دندانپزشک شما برای تشخیص دقیقتر و شروع روند درمانی بهتر، سوالاتی از از این دسته خواهد پرسید:
- آیا افزایش یا کاهش دمای غذا و همینطور مصرف غذای شیرین باعث بروز دندان دردتان میشود؟
- آیا گاز گرفتن غذا، درد را بیشتر میکند؟
- چند وقت یکبار مسواک میزنید؟
- چند وقت یکبار از نخ دندان استفاده میکنید؟
- آیا از خمیر دندانی استفاده میکنید که فلوراید دارد؟
- آیا زیاد شیرینی میخورید یا نوشیدنیهای شیرین مصرف میکنید؟
- آیا در دهان خود، احساس خشکی میکنید؟
- چه داروهایی مصرف میکنید؟
هزینه درمان پوسیدگی و ترمیم دندان در دکترِتو کلینیک
هزینه پوسیدگی دندان، بسته به روش درمانی، شدت خرابی و مواد بهکاررفته متغیر است. توجه داشته باشید که این هزینه به هیچ عنوان ثابت نیست و بسته به قیمتهای متناوب در بازار نیز افزایش خواهد یافت. اگر میخواهید از جدیدترین هزینه ترمیم دندان آگاه شوید، به دکترِتو کلینیک مراجعه کنید.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
بهداشت دهان و دندان، اصل بسیار مهمی در سلامت هر فردی به حساب میآید و به همین دلیل هم به هیچعنوان نباید آن را نادیده گرفت. نگهداری و مراقبت دائمی و البته اصولی و دقیق دندانها علاوه بر سلامت جسم میتواند روحیات شما را نیز تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین با رعایت نظم در مسواک زدن، استفاده از نخ دندان، رعایت رژیم غذایی سالم از بروز مشکلات دندانی و خرابی و پوسیدگی دندان جلوگیری کنید.
در کنار این نیز میتوانید با دریافت مشاوره آنلاین و یا معاینه حضوری با متخصصین دکترتو و دکتر دندانپزشک به درمان پوسیدگی دندان و سایر مشکلات دندانی خود بپردازید و با توجه به شرایط جسمانی خود، این معضل را پشت سر بگذارید. در سایت دکترتو علاوه بر سیستم مشاوره متنی، امکان مشاوره با دکتر دندانپزشک آنلاین نیز وجود دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!