شوک آنافیلاکسی چیست؟
شوک آنافیلاکسی یک واکنش آلرژیک شدید است که باید فورا درمان شود. ممکن است در عرض چند ثانیه یا چند دقیقه، به علت قرار گرفتن در معرض چیزی که به آن حساسیت دارید مانند بادام زمینی یا نیش زنبور عسل، دچار علائم واکنش آنافیلاکتیک شوید.
اگر دچار واکنش آنافیلاکتیک شدید، در اسرع وقت باید به اورژانس پزشکی مراجعه کنید یا با ۱۱۵ تماس بگیرید. اگر آنافیلاکسی درمان نشود، می‌تواند کشنده باشد.
یکی از داروهای مهمی که در درمان شوک آنافیلاکسی جایگاه مهمی دارد، اپی نفرین است. اپی نفرین می‌تواند علائم شوک آنافیلاکسی را در عرض چند دقیقه معکوس کند. در صورتی که به تزریق اول اپی نفرین پاسخی ندادید، ممکن است پس از نیم ساعت به تزریق دوم نیاز داشته باشید.
در دکترتو می‌توانید با بهترین دکتر عمومی در شهر خود آشنا شوید، با آنها به صورت تلفنی یا آنلاین مشورت کنید و همچنین برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.
آیا شما هم تا به حال با شوک آنافیلاکسی روبه‌رو شدید؟
همین حالا مشاوره بگیر
اگر دچار واکنش آنافیلاکتیک شدید، در اسرع وقت با ۱۱۵ تماس بگیرید. اگر آنافیلاکسی درمان نشود، می‌تواند کشنده باشد.
علل شوک آنافیلاکسی
شوک آنافیلاکسی هنگامی اتفاق می‌افتد که در بدن آنتی بادی تولید شود. این آنتی بادی‌ها معمولا در پاسخ به عفونت یا یک ماده‌ی غذا در بدن ایجاد می‌شوند. ممکن است در اولین تماس با آنتی بادی، واکنش آنافیلاکسی اتفاق نیفتد، اما ممکن است با گذشت زمان و در مواجهه‌های بعدی، واکنش ایجاد شود.
شایع‌ترین علت این واکنش در کودکان، مواد غذایی است و در بزرگسالان، علت اصلی دارو است.
محرک‌های غذایی در کودکان
مواد غذایی که ممکن است باعث واکنش آنافیلاکتیک در کودکان شوند عبارتند از: بادام زمینی، صدف، ماهی، شیر، تخم مرغ، سویا و گندم.
محرک‌های غذایی در بزرگسالان
برخی مواد غذایی باعث شوک آنافیلاکسی در بزرگسالان می‌شوند که عبارتند از:
- صدف، گردو، فندق، بادام هندی، پسته، آجیل، بادام و بادام زمینی.
برخی از افراد به قدری حساس هستند که حتی بوی غذا نیز می‌تواند باعث ایجاد واکنش در آنها شود.
برخی افراد نیز به برخی مواد نگهدارنده در مواد غذایی حساسیت دارند.
محرک‌های دارویی
داروهای رایجی که می‌توانند باعث واکنش آنافیلاکتیک شوند، عبارتند از:
- پنی سیلین (بیشتر به دنبال تزریق آمپول پنی سیلین)
- شل کننده‌های عضلانی
- داروهایی که برای بی حسی استفاده می‌شوند.
- آسپرین
- ایبوپروفن
- سایر NSAID ها (داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی)
- داروهای ضد تشنج
- کنتراست داخل وریدی (IV) که در برخی از آزمایشات تصویربرداری استفاده می‌شود.
سایر محرک‌ها
آنافیلاکسی همچنین می‌تواند با چند محرک دیگر نیز ایجاد شود. اما این موارد رایج نیستند:
- گرده‌ی گل مانند گل محمدی و گرده‌ی درختان
- نیش یا گزش زنبورها
- لاتکس موجود در دستکش
سریع‌ترین روش درمان شوک آنافیلاکسی چیست؟
همین حالا مشاوره بگیرید
علائم شوک آنافیلاکسی
اولین علائم واکنش آنافیلاکتیک ممکن است شبیه به علائم یک واکنش آلرژیک معمولی باشد و علائمی مانند آبریزش بینی یا بثورات پوستی را تجربه کنید. اما طی ۳۰ دقیقه، علائم جدی‌تر ظاهر می‌شوند.
آنافیلاکسی باعث می‌شود سیستم ایمنی بدن سیلی از آنتی بادی‌ها را آزاد کند که این رهاسازی می‌تواند بدن را دچار شوک کند. در واکنش به یک ماده‌ی حساسیت زا، بدن مقادیر زیادی هیستامین تولید می کند. فشار خون ناگهان پایین می‌آید و مجاری تنفسی باریک شده و مانع تنفس می‌شود.
معمولا بیش از یکی از علائم زیر، در شوک آنافیلاکسی وجود دارد:
- سرفه، خس خس سینه، درد قفسه‌ی سینه، خارش یا گرفتگی در قفسه‌ي سینه
- غش، سرگیجه، گیجی یا ضعف
- کهیر، راش پوستی، خارش پوست، متورم یا قرمز شدن پوست، برافروختگی یا رنگ پریدگی پوست
- احساس گرمی ناگهانی و بیش از حد
- آبریزش بینی، گرفتگی بینی، عطسه
- تنگی نفس یا مشکل در تنفس، افزایش تعداد ضربان قلب (تعداد ضربان قلب طبیعی، ۶۰ تا ۱۰۰ ضربان در دقیقه است)
- تورم یا خارش در لب یا زبان
- تورم یا خارش گلو، گرفتگی صدا، مشکل در بلع، گرفتگی گلو
- استفراغ، اسهال
- درد شکم
- گرفتگی عضلات
- کاهش قدرت نبض یا ضعیف شدن نبض، رنگ پریدگی
ممکن است از هر ۵ نفر ۱ نفر، پس از گذشت ۱۲ ساعت از اولین واکنش آنافیلاکتیک، دومین حمله را نیز تجربه کند که به آن واکنش آنافیلاکسی دو فازی گفته می‌شود.
درمان شوک آنافیلاکسی
- در صورت توقف تنفس یا قطع ضربان قلب در حمله‌ی آنافیلاکسی، ممکن است لازم باشد احیای قلبی ریوی (CPR) انجام شود.
- اپی نفرین موثرترین روش برای درمان شوک آنافیلاکسی است و باید بلافاصله تزریق شود. معمولا تزریق اپی نفرین در ران انجام می‌شود. اگر قبلا دچار واکنش آنافیلاکسی شده‌اید، باید همیشه حداقل ۲ دوز اپی نفرین را همراه خود داشته باشید.
- اپی نفرین، به شکل قلم تزریقی اپی نفرین در داروخانه‌ها قابل خریداری است.
- اپی نفرین پس از حدود ۱ سال منقضی می‌شود، بنابراین مطمئن شوید که اپی نفرینی که همراه دارید تاریخ مصرف داشته باشد. اگر دچار واکنش آنافیلاکتیک شدید و اپی نفرین منقضی شده بود، به هر حال آن را تزریق کنید.
- در مراکز اورژانس، ممکن است اپی نفرین بیش‌تری به شما تزریق کنند.
- اگر قادر به نفس کشیدن نیستید، ممکن است برای تسکین علائم تنفسی، ماسک اکسیژن و یک آگونیست بتا (مانند آلبوترول) استفاده شوند.
- در صورت عدم پاسخ به ماسک اکسیژن، ممکن است نوعی جراحی به نام تراکئوستومی، توسط پزشکان انجام شود که لوله‌ی هوایی را مستقیما وارد راه‌های تنفسی شما می‌کند.
- ممکن است به تزریق مایعات (سرم) و داروهایی برای کمک به نفس کشیدن نیاز داشته باشید.
- اگر علائم از بین نرود، پزشکان ممکن است به شما آنتی هیستامین و استروئید نیز تزریق کنند. استروئید و آنتی هیستامین‌ها به کاهش التهاب در مجاری هوایی کمک می‌کنند.
- احتمالا باید چندین ساعت در اورژانس بمانید تا از عدم بروز واکنش دوم مطمئن شوید.
- پس از پایان مرحله‌ی اورژانس اولیه، به یک متخصص آلرژی مراجعه کنید. به خصوص اگر نمی‌دانید چه عواملی باعث واکنش آنافیلاکتیک در شما شده است.
اگر قبلا دچار واکنش آنافیلاکسی شده‌اید، باید همیشه حداقل ۲ دوز اپی نفرین را همراه خود داشته باشید.
عوارض شوک آنافیلاکسی
شوک آنافیلاکسی بسیار جدی است. زیرا می‌تواند مجاری تنفسی را مسدود کرده و از تنفس جلوگیری کند. همچنین می‌تواند قلب را متوقف کند. به دلیل کاهش فشار خون، ارگان‌ها از دریافت اکسیژن کافی محروم می‌شوند. شوک آنافیلاکتیک می‌تواند منجر به عوارض جدی شود مانند:
- آسیب مغزی
- نارسایی کلیه
- شوک قلبی
- آریتمی
- حمله‌ی قلبی
- و حتی مرگ.
نکاتی در مورد شوک آنافیلاکسی
- اگر علائم پس از تزریق اپی نفرین بهبود یافت، باز هم باید به اورژانس مراجعه کنید تا از تکرار نشدن علائم، حتی بدون قرار گرفتن در معرض آلرژن، اطمینان حاصل کنید.
- بهترین راه جلوگیری از شوک آنافیلاکسی، پرهیز از مواد محرکی است که باعث این واکنش شدید می‌شوند.
- حتی اگر مراقب باشید، در برخی از مواقع ممکن است در معرض آنچه به آن حساسیت دارید قرار بگیرید. اما با دانستن علائم و نشانه‌های واکنش آنافیلاکتیک و داشتن برنامه‌ای برای درمان سریع این علائم، می‌توانید به سرعت و به طور موثر به آلرژی پاسخ دهید.
- برای درمان واکنش آنافیلاکتیک نباید خودتان آنتی هیستامین مصرف کنید.
- شوک آنافیلاکسی نادر است و در بیشتر افراد قابل درمان است. اما همیشه حواستان باشد که قبل از هر نوع درمان پزشکی، از جمله انجام اقدامات دندانپزشکی یا شروع داروی جدید، در مورد هرگونه حساسیت دارویی به پزشک خود اطلاع دهید.
- می‌توانید همیشه یک دستبند یا گردنبند به همراه داشته باشید که اطلاعات مربوط به حساسیت‌های دارویی و واکنش‌های آلرژیک شما روی آنها ثبت شده باشد.
- اگر قبلا دچار واکنش آنافیلاکتیک شده‌اید، احتمال بروز واکنش آنافیلاکسی دیگری، بیشتر است.
- وجود سابقه‌ی خانوادگی واکنش آنافیلاکسی یا آسم، احتمال ابتلا به آلرژی و واکنش آنافیلاکسی را در شما افزایش می‌دهد.
- اگر به نیش حشرات حساسیت دارید، در مواجهه با آنها خودداری کنید.
- در محیط‌هایی که احتمال مواجهه با حشرات وجود دارد، پیراهن و شلوار آستین بلند بپوشید.
- پابرهنه روی چمن راه نروید.
- از پوشیدن لباس‌هایی با رنگ‌های روشن پرهیز کنید.
- از عطر، ادکلن یا لوسیون‌های معطر استفاده نکنید.
- در صورت مواجهه با حشره‌ای که به آن حساسیت دارید، آرام باشید و به آهستگی دور شوید.
- اگر حساسیت غذایی دارید، برچسب تمام غذاهایی را که می‌خرید و می‌خورید را با دقت بخوانید.
- هنگام غذا خوردن در بیرون از خانه، در مورد حساسیت‌های غذایی خود به آنها اطلاع دهید. حتی مقدار کمی از مواد غذایی که به آن حساسیت دارید می‌تواند واکنش جدی ایجاد کند.
در دکترتو می‌توانید با بهترین پزشکان متخصص آسم و آلرژی در شهر خود آشنا شوید، با آنها به صورت تلفنی یا آنلاین مشورت کنید و همچنین برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.
سلام من ایم دارم و یک هفته پیش ساعت هفت صبح در هنگام خواب نفسم قط شد و در حد ایست قلبی از خواب پریدم صدام بالا نمید قفسه سینم مثل سنگ‌سفت شده بود تا مای مرگ‌رفتم و برگشتم و دومرتبه ۲۴ ساعت بعد ساعت نه صبح همبن اتفاق برام افتاد الانم خیای حالم بده ناراحتم ترسم بالا نمیاد صدام قط میشه خس خس سینه دارم و بازهم در طول روز تکرار شده ولی به شکل خفیف‌تر لطفا راهنمایی بفرمایید
سلام
این علائم می‌تواند نشان‌دهنده یک مشکل جدی در سیستم تنفسی یا قلبی باشد، مثل آپنه خواب، حملات قلبی، یا مشکلات ریوی. ایست ناگهانی تنفس و درد سینه از نشانه‌هایی هستند که نیاز به ارزیابی فوری پزشکی دارند. پیشنهاد میکنم هرچه سریع‌تر به پزشک یا اورژانس مراجعه کنید تا علت این علائم بررسی و درمان مناسب انجام شود. در صورت نیاز به تست‌های تخصصی مانند اکو قلب، نوار قلب یا تست‌های ریوی، پزشک شما راهنمایی لازم را خواهد کرد.
متخصص قلب و عروق
من چند بار با قرص های ضد درد مثل ایبوپرفون، آسپیرین و …دچار شوک آنافیلاکتیک شدم که بچه های زحمت کش اورژانس نجاتم دادند؛
سوالم اینجاست که اگر در خانه دچار شوک شدیم سریع ترین کار ممکن قبل رسیدن اورژانس چیه ؟
بهتر نیست یه قرص تلفست یا پردنیزولون استفاده کنیم همون اول؟
من با مصرف همین قرص تلفست و کنترل هیستامین الان ۸ ساله که دیگه شوک نشدم درحالی که قبلا سالی یک بار شوک میشدم.
دوست عزیز
داروهای که آلرژی دارید هرگز مصرف نکرده و گاهی مصرف پردنیزولون نیز پاسخگو نیست و نیاز به تزریق وریدی هیدروکورتیزون می باشد.
سلام وقت بخیر .من ۶ تا امپول بپانتن بیوتین برام تجویز کردن و اولین امپول رو ک زدم چیزی نشد.سابقه ی مصرف قرص بیوتین رو هم دارم.سوالم ابنه میتونه امپول های بعدی حساسیت یا شوک بده؟؟؟دچار اختلال اضطرابی هستم و این موضع بشدت منو ترسونده
سلام
معمولا خیر
باید طول دوره طی شود
اگر حساسیت به امپول داشتید در همان تزریق اول خودش را نشان می داد
سلام من سه روز پیش در اثر حساسیت به مواد بی حسی برای جراحی دندان دچار این شوک شدم اونم به صورت شدید که بعد از اینکه اورژانس اومد اپینفرین بهم زدن و تونستم نفس بکشم الان هم سی تا قرص پردنیزولون دکتر داده که هر روز ۴ تا باهم باید بخورم ولی الان بعد گذشت سه روز گلودرد دارم و حس میکنم چیزی توی گلومه میخواستم ببینم آیا عوارض قرص هاست یا نه؟
سلام
عوارض دارو نیست
بیشتر عوارض لیدوکایین است
که حدود یک هفته طول می کشد تا بهبود یابد
تندرست باشید
سلام من سه روز پیش جراحی ایمپلنت دلشتم و به مواد بی حسی آلرژی داشتم و اورژانس اومد و بردنم بیمارستان و بعد از اینکه جندتا آمپول بهم زدن تونستم نفس بکشم دکتر سی تا قرص داده که باید هر روز چهارتاشو مصرف کنم الان بعد گذشت سه روز هنوز گلو درد دارم و انگار چیزی توی گلومه باید چیکار کنم؟
سلام
تورم و التهاب حلق طبیعی است
و ممکن است یک هفته طول بکشد
دارو ها را سر تایم مصرف کنید
سلام
من دچار فقر اهنم. فریتین خونم روی ۲/۵ هست. دکتر سرم فرمد برام تجویز کرد. من سرم رو در خانه تزریق کردم هنوز دو دقیقه نگذشته بود همه جا سیاهی دیدم تنفسم تند شد اصلا نمیتونستم نفس بکشم. دستها و پاهام مور مور می مرد دندانهام بهم میخورد سریع بردنم بیمارستان
علتش چی بوده؟
سلام
احتمال شوک و حساسیت به سرم وجود دارد
سرعت سروم هم احتمالا بالا بوده است
به هیچ وجه در خانه درمان نکنید
سلام بنده ورزشکارم و هروقت استرویید تزریق میکنم وسط کار سرفه شدید میگیرم و عرق هم میزنم دچار تنگی نفس میشم
لقمان عزیز
یکی از عوارض شایع این دارو
افزایش فشار خون است
دز دارو را احتمالا رعایت نمی کنید
زیر نظر پزشک ورزشی دارو استفاده کنید
متخصص طب ورزشی
سلام بنده ورزشکارم و هروقت استرویید تزریق میکنم وسط کار سرفه شدید میگیرم و عرق هم میزنم دچار تنگی نفس میشم
سلام
یکی از عوارض شایع این دارو
افزایش فشار خون است
دز دارو را احتمالا رعایت نمی کنید
زیر نظر پزشک ورزشی دارو استفاده کنید
متخصص طب ورزشی
سلام ۲۸ ساعت از نیش زدن زنبور عسل میگذره و آدم استرسی هستم الان حس میکنم گلوم و گوشم گرفته و معدم باد داره البته قبلا این علائم رو داشتم .میترسم از نیش زنبور باشه .انافیلاکسی بعد چند ساعت رخ میده
سلام
تا حدی طبیعی و قابل انتظار است
شوک انافیلاکسی فورا و ظرف یک ساعت ممکن است خودش را نشان دهد
درصورت ادامه علایم حتمن به درمانگاه مراجعه کنید
سلام پری جون. علائمتون برای زنبور بود یا استرس؟