فهرست مطالب
سرطان روده بزرگ بعد از پایان درمان هم ممکن است دوباره برگردد و این موضوع برای بسیاری از بیماران نگرانکننده است. شناخت علائم عود سرطان روده بزرگ به تشخیص زودهنگام و شروع سریع درمان کمک میکند. برخی از این علائم بسیار ظریف و شبیه مشکلات معمول گوارشی هستند و به همین دلیل ممکن است نادیده گرفته شوند. پس آگاهی و پیگیریهای منظم پزشکی بهترین راه برای حفظ سلامت و کنترل بیماری است. در این مقاله از دکترتو میخواهیم به طور مفصل به بررسی علائم عود سرطان روده بزرگ بپردازیم.
عود سرطان روده بزرگ چه نشانه هایی دارد؟
عود سرطان ممکن است بدون علامت باشد؛ اما در بسیاری از بیماران تغییراتی در روند دفع، احساس درد یا نشانههای عمومی در بدن ظاهر میشود. بسته به اینکه عود سرطان در همان ناحیه اولیه باشد یا به اندامهای دیگری سرایت کرده باشد، نوع علائم سرطان روده بزرگ متفاوت خواهد بود.
آنچه باید به آن توجه کرد، تغییرات جدید و مداومی است که بیدلیل به وجود آمدهاند. اگر علامتی بیش از چند هفته ادامه پیدا کرد یا شدت گرفت، لازم است بیمار با پزشک خود صحبت کند. حتی اگر آزمایشات اخیر نرمال بوده باشند، بررسی مجدد علائم ضروری است.
واقعیت این است که از نظر روانی، مواجه شدن با نشانههای ممکن از عود سرطان، برای بسیاری از بیماران اضطرابآور است. اما در همین نقطه، آگاهی و سرعت عمل میتواند امیدبخشترین راه نجات باشد.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت csakc
The signs of recurrence are the same as the original colon cancer symptoms, like abdominal pain, weight loss, constipation or diarrhea. It is also quite common to have no symptoms at all. The most important factor to remember is that the sooner you are diagnosed with a recurrence, the better your chances for survival.
ترجمه فارسی:
علائم عود معمولاً مشابه نشانههای اولیه سرطان روده بزرگ هستند؛ مثل درد شکم، کاهش وزن، یبوست یا اسهال. البته در بسیاری از موارد، ممکن است هیچ علامتی وجود نداشته باشد. مهمترین نکته این است که هرچه عود بیماری زودتر تشخیص داده شود، شانس بهبودی و بقا بیشتر خواهد بود.

علائم عمومی عود سرطان روده بزرگ
علائم عمومی عود سرطان روده بزرگ معمولاً بهصورت تغییراتی در انرژی بدن، وزن و وضعیت عمومی سلامت خود را نشان میدهند و ممکن است بیمار آنها را به مشکلات سادهتری نسبت دهد. این نشانهها معمولاً در تمام انواع بازگشت سرطان دیده میشوند، چون بدن دوباره درگیر مبارزه با سلولهای سرطانی میشود. در ادامه هر کدام از این علائم را جداگانه و دقیقتر بررسی میکنیم.
| علامت | علت بروز در عود سرطان روده بزرگ |
|---|---|
| کاهش وزن و بیاشتهایی | مصرف انرژی زیاد بدن در مبارزه با سلولهای سرطانی و ترشح مواد شیمیایی که اشتها را کاهش میدهند. |
| خستگی و ضعف مداوم | مصرف انرژی بدن در مقابله با سلولهای تهاجمی و احتمال کمخونی ناشی از خونریزی داخلی یا اختلال جذب مواد مغذی |
| تب بیعلت و تعریق شبانه | واکنش بدن به سلولهای سرطانی و افزایش دمای بدن که منجر به تب و تعریق شدید شبانه میشود. |
| درد مبهم شکم و پهلو | فشار تومور بر بافتهای اطراف یا انسداد نسبی روده که درد خفیف اما مداوم ایجاد میکند. |
| تغییر الگوی اجابت مزاج | تنگی بخشی از روده، اختلال در حرکت روده یا انسداد که باعث یبوست، اسهال، مدفوع باریک یا احساس عدم تخلیه کامل میشود. |
| خونریزی مقعدی | خونریزی از بخشهای مختلف روده در اثر عود سرطان که با خون تازه، تیره یا مدفوع قیری بروز میکند. |
| درد و بزرگی کبد در صورت عود در کبد | درگیری کبد که باعث درد سمت راست شکم، بزرگی کبد، فشار بر بافتها و اختلال عملکرد کبد میشود. |
| سرفه و درد قفسه سینه در صورت عود در ریه | گسترش سرطان به ریه که موجب سرفه مداوم، سرفه خونی، درد قفسه سینه و تنگی نفس میشود. |

عاقبت سرطان روده چیست؟
۱. کاهش وزن و بی اشتهایی
کاهش وزن ناخواسته و بیاشتهایی میتواند در کنار سایر نشانهها از جمله علائم عود سرطان روده بزرگ است. در این شرایط بدن انرژی زیادی در مبارزه با سلولهای سرطانی مصرف میکند و این روند به صورت کاهش وزن خود را نشان میدهد. ممکن است بیمار در ابتدا به این نشانه توجهی نکند یا آن را نتیجه کمخوری یا استرس بداند.
بیاشتهایی نیز همزمان با کاهش وزن میتواند ظاهر شود. سلولهای سرطانی مواد شیمیایی خاصی در بدن آزاد میکنند که اشتها را تحت تأثیر قرار میدهد. به مرور زمان حجم غذا خوردن کمتر میشود و احساس سیری زودرس ایجاد میگردد.
اگر بیمار بدون تلاش برای کاهش وزن ناگهانی، در مدت کوتاهی چند کیلو وزن کم کند یا دچار بیاشتهایی مداوم شود، این موضوع نباید نادیده گرفته شود و لازم است به پزشک اطلاع داده شود.
۲. خستگی و ضعف مداوم
خستگی ناشی از عود سرطان با خستگی معمولی روزمره متفاوت است. این نوع خستگی معمولاً حتی بعد از استراحت کافی نیز برطرف نمیشود. دلیل آن، مصرف انرژی بدن در مقابله با سلولهای تهاجمی سرطان است. کمخونی نیز ممکن است عامل این ضعف باشد.
وقتی سرطان باعث خونریزی داخلی یا اختلال در جذب مواد مغذی شود، سطح هموگلوبین افت میکند و فرد احساس سنگینی، ضعف و بیحالی دارد. این حالت میتواند بسیاری از فعالیتهای عادی روزانه را مختل کند. بیماران گاهی این خستگی را به کمبود خواب یا استرس ربط میدهند؛ اما شناخت این تفاوتها مهم است و باید موضوع را جدی گرفت.
۳. تب بی علت و تعریق شبانه
تبهایی که دلیل مشخصی مانند عفونت ندارند، میتوانند یکی از علائم عود سرطان روده بزرگ باشند. بدن در تلاش برای واکنش به سلولهای سرطانی، دمای خود را افزایش میدهد و این اتفاق باعث بروز تبهای گاهوبیگاه میشود. تعریق شبانه شدید ممکن است با این تبها همراه باشد.
بیمار نیمههای شب از خواب بیدار میشود و متوجه میشود که لباس یا ملافه کاملاً خیس شده است. این حالت، اگر مانند سرماخوردگی چند روزه نباشد و تکرار شود، نیازمند توجه است. بسیاری از بیماران از این دو علامت بهعنوان نشانههای بازگشت بیماری یاد کردهاند، بنابراین نباید نادیده گرفته شوند.
۴. درد مبهم شکم و پهلو
عود سرطان روده بزرگ ممکن است باعث فشار بر بافتهای اطراف یا انسداد نسبی روده شود و درد مبهم در شکم یا پهلوها ایجاد کند. این درد معمولاً خفیف است اما مداوم و مزاحم، و ممکن است در طول زمان شدیدتر شود. گاهی درد با نفخ و احساس پر بودن همراه میشود و ممکن است بیمار آن را به مشکلات گوارشی معمولی نسبت دهد.
اما تفاوت مهم این است که این درد اغلب علت مشخصی ندارد و با داروهای ساده یا تغییر رژیم غذایی برطرف نمیشود. اگر این درد همراه با تغییرات دفع یا کاهش وزن باشد، احتمال عود بیماری بیشتر میشود و مراجعه فوری به پزشک توصیه میشود.

علائم عود سرطان روده بزرگ بسته به محل عود
گاهـی سرطان روده بزرگ پس از درمان به اندامهای دیگری مانند کبد یا ریه گسترش مییابد و در این شرایط علائم بسته به محل درگیری متفاوت خواهند بود. نشانههایی مثل درد شکم، سرفه مداوم یا تغییر در دفع ممکن است سرنخهایی از محل عود بیماری باشند. در ادامه این علائم را جداگانه بررسی میکنیم تا بهتر بتوانیم آنها را تشخیص دهیم.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت pmc.ncbi.nlm.nih
The recurrence of CRC is for the most part a time-limited phenomenon, with 60%-80% of recurrences becoming apparent within the first 2 years after resection and 90% within the first 4 years
ترجمه فارسی:
عود سرطان روده بزرگ معمولاً در مدت زمان محدودی اتفاق میافتد؛ به این معنا که بیشتر موارد، یعنی حدود ۶۰ تا ۸۰ درصد، در دو سال اول بعد از جراحی دیده میشوند و نزدیک به ۹۰ درصد آنها تا چهار سال پس از عمل دوباره بروز میکنند.
۱. تغییر الگوی اجابت مزاج
هر تغییری در شکل، زمانبندی یا فرکانس دفع میتواند نشانهای از عود سرطان باشد. برخی بیماران ممکن است یبوست پیدا کنند، برخی دیگر اسهال یا تغییر مداوم بین این دو. اگر تنگی بخشی از روده رخ دهد، مدفوع باریکتر از حالت طبیعی میشود.
این علامت مخصوصاً وقتی همراه با احساس ناقص بودن دفع باشد، اهمیت زیادی دارد. گاهی گاز زیاد، گرفتگیهای ناگهانی شکم و احساس عدم تخلیه کامل از نشانههایی هستند که نباید طبیعی فرض شوند؛ بهخصوص اگر مدتی است ادامه دارند.
۲. خونریزی مقعدی
خون تازه و روشن در مدفوع یا روی دستمال توالت از علائمی است که بیماران اغلب به بواسیر نسبت میدهند. اما در افراد سابقهدار سرطان روده، این علامت باید با دقت بررسی شود. حضور خون تیره یا مدفوع قیری نیز میتواند نشانه خونریزی در بخشهای بالاتر روده باشد.
اگر خونریزی مقعد تداوم داشته باشد یا مقدار آن افزایش یابد، باید فوراً به پزشک مراجعه شود. حتی چند قطره خون هم برای بیمارانی که سابقه سرطان داشتهاند، اهمیت دارد و بهتر است از روی احتیاط بررسی دقیق انجام شود.
۳. درد و بزرگی کبد در صورت عود در کبد
کبد یکی از شایعترین نقاطی است که سرطان روده بزرگ به آن گسترش مییابد. در چنین حالتی ممکن است درد در سمت راست و بالای شکم ایجاد شود. این درد معمولاً با فشار یا فعالیت تشدید میشود. بزرگی کبد ممکن است در معاینه قابل تشخیص باشد یا بیمار خود احساس سنگینی در آن ناحیه داشته باشد.
در برخی موارد، زردی پوست و چشمها نیز دیده میشود که نشان میدهد عملکرد کبد تحت تأثیر قرار گرفته است. تهوع، کاهش اشتها و خستگی غیر قابل توضیح نیز ممکن است همراه این علائم دیده شود و باید مورد بررسی قرار گیرد.
۴. سرفه و درد قفسه سینه در صورت عود در ریه
عود سرطان در ریه با علائمی مانند سرفهی مداوم و خشک، یا سرفه همراه با خون بروز میکند. این سرفهها معمولاً طولانیمدت هستند و به درمانهای ساده پاسخ نمیدهند. بیمار ممکن است هنگام نفس عمیق کشیدن احساس درد یا فشار در قفسه سینه داشته باشد.
تنگی نفس نیز به تدریج ظاهر میشود و ممکن است فرد نتواند فعالیتهایی که قبلاً انجام میداد را به راحتی انجام دهد. در موارد پیشرفتهتر، خسخس سینه و کاهش انرژی در انجام کارهای روزمره نیز مشاهده میشود که نیازمند ارزیابی فوری است.
نتیجه گیری
شناخت علائم عود سرطان روده بزرگ میتواند نقش مهمی در حفظ سلامت و افزایش احتمال درمان موفق داشته باشد. این علائم گاهی بسیار نامحسوس هستند و فقط توجه دقیق بیمار و تداوم پیگیری پزشکی میتواند آنها را آشکار کند. مهمترین نکته این است که هیچ علامت غیرعادی و پایداری نباید بیتوجه رها شود. پیام اصلی این نوشته نه ایجاد نگرانی است و نه بدبین کردن بیمار؛ بلکه دعوت به آگاهی، هوشیاری و اهمیت دادن به نشانههای بدن است. امید همیشه وجود دارد، بهخصوص برای کسانی که پیشدستانه و با آگاهی برای درمان قدم برمیدارند.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!