بیماری سرطان خون و هر آنچه درباره آن باید بدانید

آنچه در این مقاله می‌خوانید

سرطان خون یکی از انواع بیماری‌های خونی در کودکان و بزرگسالان است که باعث تولید سلول‌های خونی غیرطبیعی می‌شود. علائم این بیماری عرق شبانه، خستگی و از دست‌دادن اشتها هستند و معمولا با درمان هدفمند، شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی بهبود می‌یابد.

approved-by-doctors

تأیید‌‌‌‌‌‌‌ شده توسط پزشکان متخصص دکترتو

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان دکترتو مشاوره بگیرید.

زمان مطالعه : 13 دقیقه
بیماری سرطان خون و هر آنچه درباره آن باید بدانید

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

ادامه این پادکست را می‌توانید در این بخش گوش دهید:

ادامه این پادکست را می‌توانید در این بخش گوش دهید:

سرطان خون یا لوسمی نوعی سرطان است که روی سلول‌های خونی شما تاثیر می‌گذارد. این بیماری به دلیل تغییرات (جهش) در dna سلول‌های خونی ایجاد می‌شود که در نهایت باعث تولید سلول‌های غیرطبیعی در مغز استخوان و پخش‌شدن آنها در جریان خون می‌شود. برخی از انواع سرطان خون کودکان را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد که علائم و روش درمان آنها می‌تواند در کودکان و بزرگسالان متفاوت باشد. در صورتیکه در خانواده سابقه ابتلا به لوسمی را داشتید یا نگران ابتلا به عوارض این بیماری هستید، حتما با متخصص خون و سرطان مشورت کنید. در سایت دکترتو امکان مشاوره آنلاین یا تلفنی برای شما فراهم شده است.

سرطان خون چیست؟ (بیماری لوسمی یا لوکمی)

سرطان خون، لوکمی یا لوسمی، سرطان مربوط به سلول‌های خونی و مغز استخوان و یکی از انواع بیماری های خونی است. به‌عبارت دیگر، سرطان رشد کنترل‌‌نشده سلول‌‌های غیرعادی است که می‌‌تواند در هر قسمتی از بدن رشد کند. در سرطان خون، این اتفاق در مغز استخوان رخ می‌دهد و سلول‌های غیر عادی وارد جریان خون می‌‌شوند.

لوسمی در واقع مجموعه‌ای از چند سرطان است. در تمامی این نوع بیماری، گلبول‌های سفید خون یا WBCها درگیر می‌شوند. WBC بخش مهمی از سیستم ایمنی بدن هستند که بدن را از هجوم باکتری‌، ویروس‌، قارچ‌ و دیگر عوامل خارجی حفظ می‌‌کنند.

انواع مختلفی از لوسمی وجود دارد. برخی در کودکان و بعضی از آنها در بزرگسالان شایع‌تر هستند. برخلاف دیگر سرطان‌‌ها، سرطان خون به شکل یک تومور نیست و به این دلیل معمولا در تصویربرداری‌ها دیده‌ نمی‌شود.

علائم سرطان خون چیست؟ (علایم اولیه سرطان خون)

علائم یا نشانه‌‌های سرطان خون بسته به نوع سرطان و حاد یا مزمن بودن آن متفاوت هستند. معمولا بیشتر بیماران با علائمی مانند عرق شبانه، ابتلا به عفونت‌های مکرر، کاهش وزن ناگهانی و درد استخوان روبه‌رو می‌شوند. سایر علائم سرطان خون عبارت‌ است از:

  • خستگی
  • تب
  • تورم غدد لنفاوی
  • مشکلات خونریزی
  • تنگی نفس
  • تورم شکم
  • خارش
  • از دست‌دادن اشتها
  • ضعف
  • کبودی آسان
  • سردرد
  • پوست‌ رنگ‌پریده
  • بثورات پوستی
  • کم‌خونی
  • خونریزی لثه
  • سرگیجه
  • احساس سرما
  • بزرگ‌شدن طحال یا کبد
  • درد در قفسه سینه، شکم یا استخوان

در این ویدئو دکتر محسن محمدیان، فوق تخصص خون و سرطان بزرگسالان در مورد علائم سرطان خون با شما صحبت می‌کند.

علت ایجاد سرطان خون چیست؟

علت سرطان خون به‌طور کامل مشخص نشده است اما پزشکان معتقدند که این بیماری از ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی است. سیگار کشیدن، قرار گرفتن در معرض اشعه فرابنفش خورشید و مواد شیمیایی سمی باعث افزایش ریسک ابتلا به لوسمی می‌شوند. به‌علاوه، عوامل ژنتیکی و محیطی زیادی هستند که در ابتلا به این بیماری تاثیر دارند:

  • تاریخچه خانوادگی سرطان خون
  • اختلالات ژنتیکی مانند سندرم داون
  • اختلالات خونی مانند پری لوکمی
  • سابقه شیمی‌‌درمانی یا پرتودرمانی

چه زمانی باید برای تشخیص بیماری لوسمی اقدام کنیم؟

در صورتی‌که فرد دچار کاهش وزن، عرق‌ شبانه یا خستگی باشد یا اینکه به راحتی کبود شود و خونریزی کند، ممکن است نیاز به انجام آزمایش‌های تشخیصی لوسمی با تجویز پزشک متخصص داشته باشد. معمولا اگر در آزمایش سرطان خون یا آزمایش خون تعداد گلبول‌های سفید یا سلول‌های غیرعادی خون زیاد باشند، پزشک یا متخصص انکولوژی تست‌های دیگری را برای تشخیص ابتلا به لوسمی درخواست می‌کند.

متن انگلیسی:
Some forms of chronic leukemia initially produce no early symptoms and can go unnoticed or undiagnosed for years.
ترجمه فارسی:
برخی از انواع لوسمی مزمن در ابتدا هیچ نشانه اولیه‌ای ایجاد نمی‌کنند و ممکن است تا سال‌ها تشخیص داده نشوند.

به نقل از سایت mayoclinic

تشخیص سرطان خون با آزمایش

روند انجام تست‌ سرطان خون از آزمایش CBC یا همان تستی که به نام آزمایش خون می‌شناسیم شروع می‌شود. در این آزمایش، تعداد، وضعیت، شکل و مشخصات دیگر سلول‌های خونی بررسی می‌شود. پزشک ممکن است از تست‌های تشخیصی دیگری هم برای بررسی بیشتر در این مرحله استفاده‌کند.

مقدار esr در سرطان خون چقدر است؟ (علائم سرطان خون در آزمایش خون)

معمولا مقدار ESR در سرطان خون بالا می‌رود. سطح ESR می‌تواند در سرطان‌های تهاجمی یا پیشرفته به ۱۰۰ میلی‌متر در ساعت یا بیشتر برسد.

آیا شما هم علائم سرطان خون یا لوسمی را دارید؟

برای تشخیص دقیق همین الان نوبت بگیرید.

تشخیص زود هنگام و مرحله پیشرفت بیماری لوسمی

بیشتر موارد ابتلا به سرطان خون در یک آزمایش خون ساده و به صورت اتفاقی مشخص می‌شود. آزمایش خون یا CBC به دلایل زیادی توسط پزشکان درخواست می‌شود و یکی از تست‌هایی است که در چکاپ‌های سالانه یا ۶ ماهه انجام می‌شود.

اگر اختلالی در سلول‌های خونی وجود داشته‌باشد، در این تست خود را نشان می‌دهد. بعد از تشخیص سرطان، مرحله پیشرفت بیماری باید مشخص شود:

  • لوسمی حاد لنفوئیدی ALL  و لوسمی حاد میلوئیدی AML، براساس ظاهر سلول‌‌های سرطانی در زیر میکروسکوپ و نوع سلول درگیر در سرطان تعیین می‌شوند.
  • مرحله رشد سرطان‌های ALL و CLL (لوسمی لنفوئیدی مزمن) براساس شمارش WBC (گلبول‌های سفید خون) در زمان تشخیص، مشخص می‌شود.
  • وجود گلبول‌های سفید نابالغ یا میوبلاست، در خون و مغز استخوان نیز برای تعیین مرحله‌ی پیشرفت AML (لوسمی میلوئیدی حاد) و CML (لوسمی میلوئیدی مزمن) مورد استفاده قرار می‌‌گیرد.

آزمایش های ارزیابی مرحله پیشرفت سرطان 

تعدادی از آزمایش‌های سرطان خون وجود دارند که می‌توان از آن‌ها برای ارزیابی روند پیشرفت بیماری استفاده کرد. این موارد شامل فلوسیتومتری، آزمایش عملکرد کبد، لامبر پانکچر و تست‌‌های تصویر‌برداری هستند:

  • فلوسیتومتری، DNA سلول‌‌های سرطانی را بررسی کرده و نرخ رشد آنها را مشخص می‌‌کند.
  • آزمایش عملکرد کبد نشان می‌‌دهد که آیا سلول‌های سرطان خون روی کبد تاثیر گذاشته‌اند یا خیر.
  • لامبر پانکچر یا ضربه نخاعی، با وارد کردن یک سوزن نازک بین مهره‌‌های ستون فقرات انجام می‌‌شود. این کار به پزشک اجازه می‌‌دهد که مقداری از مایع نخاعی را جمع‌‌آوری کند. این نمونه برای بررسی انتشار سرطان به سیستم عصبی مرکزی جمع‌آوری می‌شود.
  • تست‌‌های تصویر‌برداری مانند اشعه ایکس، سونوگرافی و سی‌تی‌اسکن، در تشخیص آسیب‌های وارده بر اثر لوکمی به اندام‌های دیگر مفید هستند.

تست سرطان خون در خانه

اولین تستی که برای تشخیص اولیه سرطان خون استفاده می‌شود، آزمایش خون برای بررسی کمیت و کیفیت گلبول‌های سفید است. خوشبختانه بسیاری از آزمایشگاه‌ها نمونه‌گیری بررسی سرطان خون را در خانه نیز انجام می‌دهند.

درمان سرطان خون چیست؟ (آیا سرطان خون درمان دارد؟)

درمان سرطان خون به عوامل بسیاری بستگی دارد. آنکولوژیست شما گزینه‌‌های درمان شما را براساس سن و سلامت کلی، نوع سرطان و اینکه سلول‌های سرطانی به کدام بخش‌‌ از بدن از جمله سیستم عصبی مرکزی حمله کرده‌‌اند، تعیین می‌‌کند. رایج‌ترین روش‌های درمان سرطان خون شامل موارد زیر هستند:

  • شیمی‌‌درمانی سرطان خون
  • درمان هدفمند لوسمی
  • ایمونوتراپی
  • پرتودرمانی
  • پیوند مغز استخوان
  • درمان گیرنده آنتی‌ژنی کیمریک (CAR) سلول T
درمان سرطان خون چیست؟
شیمی‌درمانی یکی از روش‌های درمان سرطان خون است.

انواع اصلی و نادر سرطان خون کدامند؟ (انواع سرطان خون)

چهار نوع اصلی و شایع سرطان خون شامل لوسمی حاد لنفوئیدی (ALL)، لوسمی حاد میلوئیدی (AML)، لوسمی مزمن لنفوئیدی (CLL) و لوسمی مزمن میلوئیدی (CML) هستند. انتخاب روش درمان بستگی به نوع بیماری فرد دارد.

انواع لوسمیعلائمدرمان
لوسمی میلوئیدی مزمن (CML)   خستگی مفرط، کاهش وزن غیرعادی و بدون دلیل، تعریق شبانه، تب، درد زیر قفسه سینه چپدرمان‌های هدفمند
لوسمی لنفوئیدی مزمن (CLL)  تورم غدد لنفاوی، ضعف یا خستگی مفرط، کبودی یا خونریزی بدون ضربهدرمان‌های هدفمند
درمان‌های ترکیبی ایمونوتراپی شامل استفاده از گیرنده آنتی‌ژن کایمریک (CAR) سلول T 
لوسمی میلوئیدی حاد (AML)  تب، خستگی، تعریق شبانه، کبودی، خونریزی آسان، کاهش وزن  شیمی‌درمانی
پرتو‌درمانی
پیوند سلول‌های بنیادی
درمان هدفمند  
لوسمی لنفوسیتی حاد (ALL)  خستگی، تنگی نفس، تب، کبودی یا خونریزی آسان  شیمی‌درمانی
پرتودرمانی
پیوند سلول‌های بنیادی
درمان هدفمند
انواع سرطان خون

انواع سرطان خون در کودکان

کودکان نیز همانند بزرگسالان می‌توانند به انواع سرطان خون مبتلا شوند. برخی از انواع سرطان خون در کودکان شایع‌تر هستند و کودکان را بیشتر از بزرگسالان تحت تاثیر قرار می‌دهند. ۲ نوع سرطان شایع کودکان عبارت‌اند از:

  • لوسمی لنفوسیتی حاد
  • لوسمی میلوئید حاد

لوسمی لنفوئیدی حاد (ALL)

۳ مورد از هر ۴ مورد لوسمی کودکان از نوع لوسمی لنفوئیدی حاد است. این نوع از سرطان خون در نوعی از گلبول سفید به نام لنفوسیت شروع می‌شود. بیشترین موارد ابتلای این بیماری بین ۲ تا ۵ سال است و از نظر آماری ALL در کودکان سفید پوست و نژاد اسپانیایی و در پسران نسبت به دختران رایج‌تر است.

لوسمی میلوئیدی حاد (AML)

این نوع از لوسمی بعد از ALL بیشترین موارد ابتلا را در بین کودکان دارد. این سرطان رده سلول‌های میلوئیدی را در مغز استخوان درگیر می‌کند و بیشتر در ۲ سال ابتدایی زندگی کودک یا در دوران نوجوانی دیده می‌شود. انواع لوسمی مزمن یعنی CML و CLL در کودکان نادر هستند و از بین این ۲ نوع لوسمی مزمن، CML رایج‌تر است. درمان این نوع از سرطان در کودکان همانند بزرگسالان است.

لوسمی میلوئیدی مزمن (CML)

سرطان خون میلوژن مزمن یا میلوئیدی مزمن در مغز استخوان شروع می‌شود و تعداد غیرطبیعی و بالایی از گلبول‌های سفید خون ناسالم به نام گرانولوسیت را ایجاد می‌کند. این نوع سرطان خون در بزرگسالان میانسال شایع و در کودکان نادر است.

با پیشرفت CML، گرانولوسیت‌ها مغز استخوان و خون را اشغال می‌کنند به‌طوری که جایی برای گلبول‌های قرمز، پلاکت‌ها یا گلبول‌های سفید سالم باقی نمی‌ماند. برخی از علائم اولیه لوسمی میلوئیدی مزمن عبارت‌اند از:

  • خستگی مفرط
  • کاهش وزن غیرقابل توضیح
  • تعریق شبانه
  • تب و لرز
  • درد زیر قفسه سینه چپ

در برخی افراد نیز سرطان خون میلوژن مزمن هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند.

درمان لوسمی میلوئیدی مزمن

درمان CML شامل درمان‌های هدفمندی است که جهش‌های غیر طبیعی کروموزوم فیلادلفیا را درمان می‌کنند. محققان متوجه شدند که درمان‌های هدفمند می‌توانند برای داشتن یک زندگی طبیعی در افراد مبتلا به لوسمی میلوژن کمک کنند.

لوسمی میلوئیدی مزمن (CML) چیست؟
لوسمی میلوئیدی مزمن (CML) گلبول‌های سفید غیر طبیعی را در خون می‌سازد.

لوسمی لنفوئیدی مزمن (CLL)

سرطان خون لنفوسیتی مزمن در مغز استخوان رخ می‌دهد و باعث تولید لنفوسیت‌های بسیار زیاد، نوع دیگری از گلبول‌های سفید خون، می‌شود. CLL یکی از شایع‌ترین انواع سرطان خون در بزگسالان است که سرعت رشد کمی دارد. برخی از علائم این نوع سرطان خون عبارت‌اند از:

  • تورم غدد لنفاوی
  • ضعف یا خستگی مفرط
  • کبودی یا خونریزی آسان

ممکن است تا زمانی که لوسمی لنفوسیتی مزمن به مرحله بعدی نرسد، علائمی را تجربه نکنید.

درمان سرطان خون لنفوسیتی مزمن

در موارد اولیه لوسمی لنفوسیتی از درمان‌های هدفمند استفاده می‌شود. تحقیقات نشان دادند که درمان‌های ترکیبی ممکن است در مقایسه با استفاده از یک درمان هدفمند در یک زمان موثرتر باشند. یکی دیگر از درمان‌ها شامل استفاده از گیرنده آنتی‌ژن کایمریک (CAR) سلول T است. این نوع ایمونوتراپی سلول‌های سالم را به گونه‌ای تغییر می‌دهد تا دقیق‌تر به سلول‌های سرطانی حمله کنند.

لوسمی میلوئیدی حاد (AML)

سرطان خون حاد میلوئیدی یا AML (که با نام‌های لوسمی حاد میلوژن، لوسمی میلوبلاستیک حاد، لوسمی حاد گرانولوسیتی یا لوسمی غیر لنفوسیتی حاد نیز شناخته می‌شود) به رشد سریع سرطان خون و مغز استخوان گفته می‌شود. این سرطان شایع‌ترین نوع از سرطان خون حاد است و معمولا بزرگسالان میانسال (بالای ۶۵ سال) را درگیر می‌کند. البته سرطان خون حاد میلوئیدی دومین سرطان خون شایع در کودکان و نوجوانان هم به شما می‌آید.

این بیماری باعث می‌شود که مغز استخوان تعداد زیادی گلبول‌های سفید غیرطبیعی تولید کند درنتیجه روی توانایی بدن برای مبارزه با عفونت‌ها تاثیر می‌گذارد. برخی از علائم این نوع سرطان خون ممکن است شبیه به آنفولانزا شامل تب، خستگی و کاهش وزن باشد.

درمان لوسمی میلوئید حاد

سرطان خون میلوئید حاد یکی از شایع‌ترین انواع سرطان خون است و معمولا با شیمی‌درمانی، پرتو‌درمانی، پیوند سلول‌های بنیادی یا درمان هدفمند بهبود می‌یابد.

لوسمی لنفوسیتی حاد (ALL)

لوسمی لنفوسیتی حاد زمانی ایجاد می‌شود که تغییراتی در DNA (جهش) باعث شود مغز استخوان تعداد زیادی لنفوسیت غیرطبیعی تولید کند. لنفوسیت‌ها قرار است به مبارزه با عفونت‌ها کمک کنند، اما لنفوسیت‌هایی که در افراد مبتلا به ALL تولید می‌شوند، نمی‌توانند این کار را به‌درستی انجام دهند. تکثیر این سلول‌های غیرطبیعی سلول‌های خونی سالم را از بین می‌برد.

ALL شایع‌‌ترین نوع سرطان خون در کودکان، نوجوانان، جوانان و افراد بالای ۳۹ سال است. متاسفانه ۷۵ درصد از موارد ابتلا به سرطان خون در کودکان از این نوع است که معمولا در سنین ۲ تا ۵ سالگی ایجاد می‌شود. این نوع بیماری در میانسالان بزرگسال هم نسبتا شایع است. داشتن سن بالا ۷۰ سال و قرار گرفتن تحت شیمی‌درمانی، عوامل خطر ابتلا به این بیماری هستند.

درمان لوسمی لنفوسیتی حاد

لوسمی لنفوسیتی حاد درمانی مشابه با دیگر انواع سرطان خون دارد. شیمی‌درمانی، پرتودرمانی، پیوند سلول‌های بنیادی و درمان هدفمند گزینه‌های درمانی لوسمی لنفوسیتی حاد هستند.

لوسمی پرولنفوسیتیک (PLL) از انواع نادر سرطان خون

لوسمی پرولنفوسیتیک (PLL) ممکن است همراه با لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL) یا خود‌به‌خود ایجاد شود، اما معمولاً سریع‌تر از CLL معمولی پیشرفت می‌کند. این بیماری با تکثیر لنفوسیت‌های نابالغ مشخص می‌شود. اگر لوسمی پرولنفوسیتی علائم ایجاد کند، ممکن است مشابه انواع دیگر سرطان خون باشد (علائمی مانند کبودی و کاهش وزن غیرقابل توضیح).

تشخیص لوسمی پرولنفوسیتیک (PLL) ممکن است شامل آزمایش خون و آسپیراسیون مغز استخوان و بیوپسی باشد. PLL به‌خوبی به درمان پاسخ می‌دهد و گزینه‌های درمانی ممکن است شبیه درمان‌هایی باشند که برای درمان CLL استفاده می‌شوند.

متن انگلیسی:
Prolymphocytic leukemia usually progresses more rapidly than classic CLL.
ترجمه فارسی:
لوسمی پرولیمفوسیتی معمولا سریع‌تر از CLL کلاسیک (لوسمی لنفوئیدی مزمن) پیشرفت می‌کند.

به نقل از سایت cancer.gov

لوسمی لنفوسیتی دانه ای بزرگ (LGL)

لوسمی لنفوسیتی دانه‌ای بزرگ (LGL) یک نوع مزمن از انواع سرطان خون است که باعث می‌شود بدن لنفوسیت‌های بزرگ غیرطبیعی تولید کند. در زمان تشخیص این بیماری، بیماران معمولا علائمی شبیه آنفولانزا مانند عفونت‌های مکرر و کاهش وزن غیرقابل توضیح دارند. افراد مبتلا به بیماری‌های خود ایمنی بیشتر در معرض خطر ابتلا به LGL هستند. درمان استانداردی برای LGL وجود ندارد و بیماران بسته به شرایط خود ممکن است به گزینه‌های مختلفی نیاز داشته‌باشند.

لوسمی لنفوسیتی دانه ای بزرگ (LGL) چیست؟
لوسمی لنفوسیتی دانه ای بزرگ (LGL) یکی از انواع مزمن سرطان خون است.

لوسمی سلول مویی (HCL)

سرطان خون سلول مویی (HCL) یک زیرگروه نادر از لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL) است که به آرامی پیشرفت می‌کند. بر اساس گزارش انجمن انکولوژی بالینی آمریکا، هر ساله حدود ۷۰۰ نفر مبتلا به HCL تشخیص داده می‌شوند.

سرطان خون سلول مویی زمانی ایجاد می‌شود که مغز استخوان تعداد زیادی سلول B (لنفوسیت‌) بسازد. با افزایش تعداد سلول‌های سرطان خون، گلبول‌های سفید سالم، گلبول‌های قرمز و پلاکت کمتری تولید می‌شود. کلمه «مودار» از ظاهر سلول‌های تولید‌شده در این نوع از سرطان خون می‌آید. به نظر می‌رسد در زیر میکروسکوپ، سلول‌های HCL دارای برآمدگی های نازک و مو مانند هستند.

لوسمی سلول مویی معمولا نیازی به درمان فوری ندارد و بیماران برای مدیریت علاُم بیماری تحت نظر قرار می‌گیرند. زمانی‌که عوارض مربوط به HCL رخ می‌دهد (مانند تعداد کم سلول‌های خونی، عفونت‌های مکرر یا تورم غدد لنفاوی) معمولاً از شیمی‌درمانی استفاده می‌شود.

سندروم های میلودیسپلاستیک (MDS) از بیماری های مرتبط با انواع سرطان خون

سندرم‌ میلودیسپلاستیک (MDS) گروهی از بیماری‌های نزدیک به هم هستند که در آن مغز استخوان تعداد کمی گلبول‌های قرمز خون (که حامل اکسیژن هستند)، گلبول‌های سفید (که با عفونت مبارزه می‌کنند) یا پلاکت‌ها (که از خونریزی جلوگیری یا آن را متوقف می‌کنند) تولید می‌کند.

هر ترکیبی از این ۳ کمبود، انواع مختلف سندروم میلودیسپلاستیک را ایجاد می‌کند که بر اساس تغییرات خاصی در سلول‌های خونی و مغز استخوان تشخیص داده می‌شوند. در این بیماری سلول‌های خونی و مغز استخوان (که میلو نیز نامیده می‌شود) معمولاً غیرطبیعی (یا دیسپلاستیک) به نظر می‌رسند.

سالانه بیش از ۱۰,۰۰۰ نفر مبتلا به MDS تشخیص داده می‌شوند. در گذشته، MDS  معمولاً به عنوان یک بیماری لوسمی حاد شناخته می‌شد (و هنوز هم گاهی اوقات به آن پره لوسمی حاد می‌گویند) زیرا برخی از افراد مبتلا به MDS به لوسمی حاد نیز به‌عنوان عارضه این بیماری مبتلا می‌شوند. با‌این‌حال، اکثر بیماران مبتلا به MDS هرگز به لوسمی حاد مبتلا نمی‌شوند.

انواع سرطان لنفوئیدی

برخی از سرطان‌ها مانند لنفوم‌ها نیز می‌توانند روی گلبول‌های خون تاثیر بگذارند. سرطان خون معمولا در خود خون ایجاد می‌شود، اما سرطان لنفوئیدی معمولا در سیستم لنفاوی ایجاد می‌شود و سپس به خون منتقل می‌شود.

سیستم لنفاوی شامل غدد لنفاوی، عروق لنفاوی، بافت لنفاوی دستگاه گوارش، لوزه‌ها، غده تیموس و طحال است. سرطان غدد لنفاوی نیز به ۲ دسته لنفوم هوچکین و غیرهوچکین دسته‌بندی می‌شود:

  • لنفوم هوچکین: لنفوم هوچکین نوعی سرطان است که سیستم لنفاوی را که بخشی از سیستم ایمنی بدن است و با میکروب مبارزه می‌کند، تحت تاثیر قرار می‌دهد. در لنفوم هوچکین، گلبول‌های سفید خون به نام لنفوسیت‌ها بدون کنترل رشد می‌کنند و باعث تورم غدد لنفاوی می‌شوند. لوسمی لنفوسیتی مزمن و لنفوم سلول B و T از این دسته بیماری به شمار می‌آیند.
  • لنفوم غیر هوچکین: این بیماری نیز عملکرد مشابهی با لنفوم هوچکین دارد. ماکروگلوبولینمی والدنستروم و لنفوم فولیکولار از این دسته به شمار می‌آیند.

تفاوت انواع سرطان خون

تفاوت اصلی انواع سرطان خون در علائم آن‌ها است. خون نوعی بافت پیوندی است که می‌تواند تحت تاثیر سرطان‌های مختلفی قرار بگیرد. لوسمی‌ها، لنفوم‌ها و میلوم‌ها از شایع‌ترین بدخیمی‌های سرطان خون هستند. اما بسیاری از بیماری‌های خون، خوش‌خیم هستند و ممکن است تاثیر زیادی بر کیفیت زندگی شما نگذارند.

برخی از انواع سرطان خون روی تعداد گلبول‌های قرمز خون تاثیر می‌گذارند در این صورت فرد علائمی مثل موارد زیر را تجربه می‌کند:

  • خستگی مفرط
  • سرگیجه
  • از دست‌دادن تمرکز
  • وزوز گوش
  • تنگی نفس شدید
  • ضربان قلب سریع

انواعی از سرطان خون که باعث تعداد کم پلاکت‌ها می‌شوند می‌توانند علائمی مانند کبودی بیش‌از‌حد، ایجاد لکه‌های قرمز در اندام تحتانی، خونریزی از دهان و لثه و خون در ادرار یا مدفوع را ایجاد کنند.

آیا سرطان خون یا لوسمی با وراثت منتقل می‌شود؟ همین الان مشاوره بگیر.

عوارض سرطان خون چیست؟

یکی از مشکلاتی که ممکن است سرطان خون برای بیماران ایجاد کند، افسردگی و نوسانات خلق است. باتوجه به اینکه دوره درمان سرطان خون معمولا طولانی است، ممکن است فرد را درگیر اختلالات روانی کند. سایر عوارض جانبی لوکمی یا سرطان خون عبارت است از:

  • شکستگی استخوان در زمان حمله سرطان به مغز استخوان
  • هیپرکلسمی (کلسیم خون بالا) به دلیل تجزیه استخوان
  • نارسایی کلیه به دلیل کاهش جریان خون
  • آسیب کلیوی
  • ابتلا به عفونت‌های شدید

روابط زناشویی و سرطان خون

برخی درمان‌های سرطان خون باعث مشکلات نعوظ یا انزال زودرس می‌شوند. در خانم‌ها خشکی واژن و درد حین مقاربت، مانع از لذت جنسی می‌شود. اگر تعداد گلبول‌های سفید یا پلاکت‌های بدن پایین باشد، ممکن است پزشک شما را از نزذیکی با همسر منع کند. در طول درمان احساس افسردگی و اضطراب نیز باعث عدم تمایل شخص برای برقراری رابطه جنسی می‌شود.

عوارض شیمی درمانی سرطان خون

عوارض شیمی‌درمانی معمولاً شامل ریزش مو، عفونت‌های ناشی از پایین‌آمدن سطح گلبول‌های سفید خون، زخم دهان، تغییرات پوست و ناخن و از‌دست‌دادن اشتها هستند که بعد از پایان دوره شیمی‌درمانی از بین می‌روند.

چگونه می توان از سرطان خون پیشگیری کرد؟

می‌توان با کمک برخی از روش‌های سبک زندگی سالم، احتمال ابتلا به سرطان خون را کاهش داد. هرچند نمی‌توان مطمئن بود که این روش‌ها می‌تواند موثر باشد. روش‌هایی که می‌توانند به جلوگیری از ابتلا به سرطان کمک کنند شامل موارد زیر هستند:

  • استفاده‌نکردن از دخانیات و ترک سیگار
  • مصرف نکردن نوشیدنی الکلی
  • کاهش وزن و تناسب اندام
  • فعالیت بدنی روزانه
  • مصرف رژیم غذایی سرشار از میوه و سبزی و گوشت تازه
چگونه می توان از سرطان خون پیشگیری کرد؟
سبک زندگی سالم و فعالیت بدنی روزانه به پیشگیری از سرطان کمک می‌کند.

چه غذاهایی برای شخص مبتلا به سرطان خون مفید است؟

درمان سرطان می‌تواند باعث ایجاد خستگی در شخص شود. داشتن رژیم غذایی خوب در طول و بعد از درمان، به کاهش این نوع علائم کمک می‌کند. در این دوره خوردن مواد غذایی زیر می‌تواند مفید باشد:

  • میوه‌های تازه
  • سبزیجاتی مانند کلم بروکلی، کلم‌پیچ، اسفناج، بروکسل و شاهی
  • غلات کامل و حبوبات
  • غذاهای کم‌چرب و پرپروتئین مانند ماهی، مرغ و گوشت بدون چربی
  • لبنیات کم‌چرب

ازآنجایی‌که درمان سرطان خون با بی‌اشتهایی، حالت تهوع و احتمالاً زخم‌های دهان همراه است، بهتر است نکات زیر را رعایت کرد:

  • ۴ تا ۶ وعده غذای کوچک در روز مصرف کنید.
  • اگر در خوردن مواد غذایی جامد مشکل دارید، مایعات غنی از مواد مغذی مانند سوپ، آبمیوه و شیک بنوشید.
  • برای جلوگیری از کم‌آبی بدن و کاهش حالت تهوع از آب، سایر مایعات شفاف و زنجبیل استفاده کنید.

سرطان خون را بیشتر بشناسیم

همانطور که اشاره کردیم، سرطان خون یا لوکمی یکی از بیماری‌های خونی است که مغز استخوان را درگیر می‌کند. مغز استخوان محل تولید گلبول‌های خون است و اختلال در عملکرد آن می‌تواند باعث تولید سلول‌های غیرطبیعی شود. در نتیجه این سلول‌ها رگ‌های خونی را پر می‌کنند و جایی برای گلبول‌های قرمز، گلبول سفید و پلاکت سالم باقی نمی‌ماند.

علائمعلتتشخیص
خستگیجهش در دی ان ایتست‌‌های تصویر‌برداری
تورم غدد لنفاویسابقه خانوادگی ابتلا به بیماریفلوسیتومتری
کبودی سریعسابقه شیمی‌درمانی یا پرتو درمانیسطح ESR
تنگی نفساختلالات خونی مانند پری لوکمیآزمایش CBC
جدول بیماری سرطان خون

بدترین نوع سرطان خون یا کشنده ترین نوع لوسمی کدام است؟

لوسمی میلوئیدی حاد شایع‌ترین نوع لوسمی تهاجمی در بزرگسالان است که می‌تواند کودکان را هم تحت تاثیر قرار دهد. این نوع لوسمی از سلول‌های میلوئیدی مغز استخوان شروع می‌شود و می‌تواند به سرعت به خون گسترش یابد.

مهمترین علت مرگ در لوسمی چیست؟

از عوامل تأثیرگذار بر مرگ‌ومیر ناشی از سرطان خون لوسمی می‌توان به دوره زمانی بین ابتلا و شروع درمان بیماری، سن بیمار، سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان یا بیماری‌های خاص، مصرف دخانیات، مقاومت به درمان، محل سکونت و حتی وضعیت تاهل اشاره کرد. همچنین یکی از عوامل مهم در میزان موفقیت یا شکست بیماران در درمان سرطان‌هایی مانند سرطان خون، وضعیت روحی بیماران در زمان شناسایی بیماری و طول دوره درمان آن است.

آیا فقر آهن باعث سرطان خون می شود؟

مطالعات متعدد اپیدمیولوژیک و تجربی نشان دادند که آهن نقش مهمی در توسعه سرطان دارد. با این حال اینکه آیا کمبود آهن در ابتلا به سرطان خون موثر است یا خیر همچنان بحث برانگیز است.

آیا بیشتر کودکان مبتلا به لوسمی، زنده می‌ مانند؟

در مورد بیماران مبتلا به سرطان خون لنفوئیدی حاد (ALL)، بیش از ۹۰٪ از بیماران کمتر از ۱۵ سال در دوره ۵ ساله بعد از درمان زنده می‌مانند. بعد از گذشت ۵ سال از درمان، بعید است که سرطان خون آنها باز گردد. برای کودکان کوچکتر از ۵ سال، نرخ بقای ۵ ساله حتی بالاتر است. این نرخ در کودکان زیر ۵ سال تقریبا ۹۳٪ است.

سرطان خون در کودکان درمان دارد؟
تشخیص به موقع سرطان خون در کودکان می‌تواند به درمان موفق‌تر کمک کند.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

سرطان خون از پیچیده‌ترین بیماری‌هایی است که انسان می‌تواند با آن سر‌و‌کله بزند. در این بیماری برخلاف سایر سرطان‌ها خبری از ایجاد توده سلولی سرطانی نیست و سلول‌های غیرطبیعی در رگ‌های خونی قرار دارند. معمولا بهترین روش تشخیص لوسمی با مشاهده علائمی مانند تعریق سبانه، خستگی یا ضعف ناگهانی، مراجعه به دکتر متخصص و انجام آزمایش خون است.

در صورتی‌که علائم مشکوک به سرطان دارید یا سابقه دیگر سرطان‌ها و یا لوسمی را در خانواده داشته‌اید، بهتر است هر چه سریع‌تر این موضوع را با متخصص خون درمیان بگذارید. در سایت دکترتو علاوه‌بر دریافت نوبت ویزیت حضوری از پزشک، امکان مشاوره تلفنی و مشورت با دکتر خون و سرطان آنلاین نیز وجود دارد.

دکترتو مراقب سلامت شماست!

پرسش‌های متداول

به طور کلی، تصور می‌‌شود که لوسمی زمانی ایجاد‌می‌شود که تغییراتی ناخواسته در ماده ژنتیکی یا همان DNA سلول‌های خونی به وجود آید. به تغییرات ناخواسته که به علل مختلفی ایجاد‌می‌شوند، جهش گفته‌می‌شود. در لوسمی، جهش‌‌ها به سلول‌‌های خون می‌‌گویند که بدون توقف به رشد و تقسیم‌کردن، ادامه دهند. در نهایت باعث کمتر‌شدن سلول‌های خونی سالم می‌شوند و این اختلال باعث ایجاد علائم سرطان خون می‌شود.

سرطان خون به ۴ دسته لوسمی حاد لنفوئیدی (ALL)، لوسمی حاد میلوئیدی (AML)، لوسمی مزمن لنفوئیدی (CLL) و لوسمی مزمن میلوئیدی (CML) تقسیم می‌شود.

سیتارابین و دانوروبیسین برای کاهش عوارض سرطان خون در شیمی‌درمانی تجویز می‌شوند.

معمولا لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL) به دلیل رشد آهسته این بیماری بهتر درمان می‌شود.

لوسمی میلوئید حاد شایع‌ترین نوع لوسمی در میان بزرگسالان است که به سرعت پیشرفت می‌کند و زندگی فرد را تهدید می‌کند.

سرطان خون پنجمین نوع شایع سرطان در جهان است.

سرطان خون نام دیگری دارد که لوسمی یا لوکمی نامیده‌می‌شود. همچنین سرطان خون به انگلیسی Leukemia یا Lucemia است.

 سرطان خون از مغز استخوان شروع می‌شود که باعث افزایش تولید گلبول‌های سفید غیر طبیعی می‌شود. در صورتیکه عفونت خون به دلیل ورود باکتری، ویروس یا عفونت به خون ایجاد می‌شود.

در طی سالیان گذشته بسیاری از افراد مبتلا به سرطان خون بهبودی پیدا کرده و به آغوش زندگی بازگشته‌اند. یکی از این افراد ورزشکاری به نام محمدرضا است که در سال ۸۹ در سن ۲۵ سالگی به سرطان خون مبتلا می‌شود. او بلافاصله مراحل شیمی‌درمانی را در پی می‌گیرد و با روحیه بالا به ورزش خود ادامه می‌دهد و  پس از مدت‌زمان نسبتاً کوتاهی موفق می‌شود این بیماری را شکست دهد.

معمولا در طول ۴ تا ۶ ماه درمان تثبیتی را دریافت خواهید کرد اما درمان کامل حدود ۲ سال طول می‌کشد.

سلول‌های سرطانی فرد مبتلا به سرطان خون قادر به زندگی در بدن فرد سالم دیگری نیستند و این بیماری معمولا به دلیل جهش سلولی رخ می‌دهد.

خیر، لوسمی نوعی سرطان است، در حالی که کم‌خونی آنمی یک اختلال خونی است.

در حالی که لوسمی کودکان می‌تواند در هر سنی رخ دهد اما بیشتر در کودکان بین ۲ تا ۶ سال دیده می‌شود.

مغز استخوان بافتی نرم و اسفنجی در حفره مرکزی استخوان‌ها است. در این قسمت انواع مختلف سلول‌های خونی ساخته می‌شود. همچنین مواد مغذی و دیگر منابع برای کمک به رشد این سلول‌ها تأمین می‌شوند. سلول‌های تولیدشده در مغز استخوان عبارت‌اند از:

  • گلبول‌های قرمز خون
  • گلبول‌های سفید خون
  • پلاکت‌ها

خیر. لوپوس یک بیماری خودایمنی است که در آن بدن به سلول‌های خودش حمله می‌کند. سرطان خون یکی از انواع سرطان‌های بدن است که در آن سلول‌های غیرطبیعی در خون رشد و تکثیر می‌شوند.

ممکن است شامل کاهش سلول‌های خونی یا وجود سلول‌های غیرطبیعی در خون باشد.

هر دوره شیمی درمانی معمولا یک چرخه نامیده‌می‌شود و حدود ۱ تا ۴ هفته طول می‌کشد (۴ تا ۸ جلسه).

آزمایش سرطان خون شامل بررسی تعداد سلول‌های خونی، میزان نرمان بودن یا نبودن آنها و سایر موارد در مورد سلول‌های خون است.

شیمی درمانی نوعی روش درمان سرطان است که با داروهای قوی سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد.

امتیاز شما به مقاله:
(3.5از5)
دسته بندی:
منبع:
من؛ صدیقه سعادت، کارشناسی ارشد زیست شناسی سلولی مولکولی با سابقه کار در آزمایشگاه تشخیص طبی و بیش از ۵ سال تجربه‌ی تولید محتوای تخصصی پزشکی و حوزه سلامت. سعی می‌کنم مجموعه‌ای از مهارت‌ها و دانشم را برای تولید محتوایی با کیفیت و معتبر برای شما به کار بگیرم.
مطالب مرتبط

پاسخ دادن

نظرات درباره سرطان خون

  1. حسین گفت:

    سلام و درود. با تشکر و خسته نباشید و با آرزوی سلامتی برای بیماران

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام و سپاس از مهر شما
      تندرست باشید

  2. خانم احمدی گفت:

    سلام. ممکن هست کسی که قبلاً سرطان خون aml داشته و درمان شده و کاملا خوب شده باشه بعد از گذشت ۸ ۹ سال بیماری دوباره برگرده؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      در صورت بهبود بعید است
      ولی هر شش ماه باید چکاپ و ازمایش صورت گیرد

  3. ناشناس گفت:

    از دوسال خواهرم پیش علائمی به شرح زیر شده
    چند روز تهوع وسردرد و تب و لرز

    مدتی بعد کم کاری مثانه
    مدتی بعد افت شنوایی
    خستگی شدید
    سردی دست و پا
    دو بار تورم یک طرف صورت
    احساس کم خونی
    به راحتی گرفتن سرماخوردگی و آنفولانزا
    تغییر شدید خلق و خو و خصوصا عصبانیت
    گاهی دل درد
    کاهش وزن ندارد

    متاسفانه از دکتر هراس داره و نمیاد

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      این علایم مجموعا می تواند بسیار خطرناک باشد
      حتی هراس از پزشک هم نشانه خوبی نیست
      در هر صورت نیاز به پزشک دارید

      ابتدا می توانید از پزشک انلاین یا تلفنی استفاده کنید

      مشاوره آنلاین دکتر متخصص داخلی

  4. سارا گفت:

    سلام وقت بخیر
    ببخشید من چند روزی میشه متوجه نقطه های قرمز کوچک روی ساق پاهام شدم که بدون خارش و بدون درد هست (۱۹ سالم هست) . آیا امکان سرطان خون وجود دارد ؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      خیر با این علایم نمی توان به سرطان پی برد
      بهتر است زیر نظر پزشک معاینات لازم صورت گیرد

      متخصص داخلی