پرکاری تیروئید در کودکان؛ علائم، عوارض و درمان هایپرتیروئیدی کودکان – مجله سلامت دکترتو

پرکاری تیروئید در کودکان؛ علائم، عوارض و درمان هایپرتیروئیدی کودکان

آنچه در این مقاله می‌خوانید

پرکاری تیروئید در کودکان یک اختلال نادر اما جدی است که می‌تواند رشد جسمی، ذهنی و کیفیت زندگی آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهد. علائمی مثل کاهش وزن با وجود اشتهای زیاد، تپش قلب، بی‌قراری و مشکلات خواب می‌توانند نشانه‌های اولیه این بیماری باشند. تشخیص زودهنگام و درمان زیر نظر متخصص غدد کودکان، کلید پیشگیری از عوارض جدی و تضمین سلامت آینده کودک است.

approved-by-doctors

تأیید‌‌‌‌‌‌‌ شده توسط پزشکان متخصص دکترتو

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان دکترتو مشاوره بگیرید.

زمان مطالعه : 6 دقیقه
تیروئید پرکار در کودکان؛ نشانه‌ها، عوارض و درمان هایپرتیروئیدی کودکان

غده تیروئید یکی از اصلی‌ترین تنظیم‌کننده‌های رشد و متابولیسم بدن است و هرگونه اختلال در عملکرد آن می‌تواند پیامدهای مهمی برای کودکان داشته باشد. پرکاری تیروئید در کودکان، هرچند نسبتاً نادر است، اما در صورت بروز می‌تواند بر رشد جسمی، تکامل مغزی، عملکرد قلب و حتی وضعیت تحصیلی آن‌ها تأثیر بگذارد. آگاهی والدین از نشانه‌ها، علل و روش‌های تشخیص این بیماری اهمیت ویژه‌ای دارد؛ چراکه تشخیص زودهنگام و درمان به‌موقع می‌تواند از عوارض جدی پیشگیری کند. اگر می‌خواهید بدانید پرکاری تیروئید در کودکان چه علائمی دارد، چگونه تشخیص داده می‌شود و چه راهکارهایی برای درمان آن وجود دارد، پیشنهاد می‌کنیم ادامه این مطلب از دکترتو را بخوانید.

تیروئید پرکار در کودکان چیست؟

تیروئید پرکار در کودکان یکی از  بیماری های غده تیروئید  است که در آن، این غده بیش از حد طبیعی هورمون ترشح می‌کند و باعث افزایش سرعت متابولیسم بدن می‌شود. این اختلال نادر بوده و حدود یک کودک از هر ۵۰۰۰ نفر را درگیر می‌کند. پرکاری تیروئید می‌تواند بر رشد، وزن، قلب و سیستم عصبی کودک تأثیر بگذارد و در صورت درمان نشدن مشکلات جدی ایجاد کند؛ اما اگر به‌موقع تشخیص داده شود و تحت کنترل قرار گیرد، امکان حفظ کیفیت زندگی کودک وجود دارد.

تیروئید پرکار در کودکان چیست؟
تیروئید پرکار در کودکان اختلالی است که در آن غده تیروئید بیش از حد هورمون تولید می‌کند و باعث افزایش غیرطبیعی متابولیسم بدن می‌شود.

علائم پرکاری تیروئید در کودکان

پرکاری تیروئید در کودکان زمانی رخ می‌دهد که غده تیروئید بیش از حد هورمون تیروکسین تولید کند و باعث تسریع متابولیسم بدن شود. این وضعیت می‌تواند بر رشد، وزن، رفتار و حتی سلامت قلب کودک تأثیر بگذارد. شناخت علائم پرکاری تیروئید در کودکان اهمیت زیادی دارد تا بتوان آن را سریع‌تر تشخیص داد و درمان کرد. برخی از نشانه‌های رایج عبارت‌اند از:

  • کاهش وزن ناگهانی با وجود اشتهای زیاد
  • ضربان قلب سریع یا نامنظم
  • تعریق بیش از حد و عدم تحمل گرما
  • بی‌قراری، اضطراب یا تحریک‌پذیری
  • لرزش دست‌ها
  • مشکلات خواب و بی‌خوابی
  • بزرگ شدن غده تیروئید (گواتر) در گردن
  • کاهش تمرکز و افت تحصیلی
  • رشد سریع‌تر از حد معمول یا تغییرات غیرعادی در قد و وزن

متن انگلیسی:
The over-secretion of thyroid hormone leads to over-activity of your child’s metabolism and can cause weight loss, a rapid or irregular heartbeat, sweating, nervousness, irritability, anxiety and decreased school performance. Treatment for hyperthyroidism depends on the severity of your child’s condition.
ترجمه فارسی:
ترشح بیش‌ازحد هورمون تیروئید باعث افزایش فعالیت متابولیسم بدن کودک می‌شود و می‌تواند منجر به کاهش وزن، تپش قلب سریع یا نامنظم، تعریق، عصبی بودن، تحریک‌پذیری، اضطراب و کاهش عملکرد تحصیلی شود. درمان پرکاری تیروئید به شدت وضعیت کودک بستگی دارد.

به نقل از chop

علائم پرکاری تیروئید در کودکان ۷ ساله

پرکاری تیروئید در کودکان ۷ ساله زمانی رخ می‌دهد که غده تیروئید بیش از حد طبیعی هورمون تولید کند و همین موضوع می‌تواند روی رشد جسمی، روانی و حتی عملکرد درسی کودک تأثیر بگذارد. علائم آن معمولاً به تدریج بروز می‌کند و شامل تغییرات رفتاری و جسمی است که والدین باید به آن توجه ویژه داشته باشند. مهم‌ترین علائم پرکاری تیروئید در کودکان ۷ ساله عبارتند از:

  • کاهش وزن ناگهانی با وجود اشتهای زیاد
  • تپش قلب و ضربان سریع یا نامنظم
  • اضطراب، بی‌قراری و تحریک‌پذیری عصبی
  • لرزش دست‌ها و تعریق بیش از حد
  • بی‌خوابی و مشکل در تمرکز
  • بزرگ شدن غده تیروئید (گواتر)
  • رشد سریع یا غیرطبیعی قدی
  • ضعف و خستگی زودرس در فعالیت‌های روزانه

علائم پرکاری تیروئید در کودکان زیر دو سال

پرکاری تیروئید در کودکان زیر دو سال نسبتاً نادر است اما می‌تواند بسیار جدی باشد، زیرا در این سن رشد مغز و بدن به شدت وابسته به تعادل هورمون‌های تیروئید است. علائم معمولاً شدیدتر از سنین بالاتر بروز می‌کنند و در صورت عدم درمان، ممکن است رشد و تکامل کودک دچار اختلال شود. مهم‌ترین علائم پرکاری تیروئید در کودکان زیر دو سال را در ادامه بررسی میکنیم:

  • تپش قلب و افزایش ضربان غیرعادی
  • تحریک‌پذیری شدید و گریه‌های بی‌وقفه
  • کاهش وزن یا عدم افزایش وزن مناسب با وجود تغذیه کافی
  • تعریق بیش از حد و دمای بالای بدن
  • لرزش دست‌ها و بی‌قراری حرکتی
  • خواب نامنظم و بی‌خوابی شبانه
  • بزرگی غده تیروئید (گواتر)
  • تاخیر در رشد جسمی یا تکاملی

کودکت بی‌قرار و لاغر شده؟ شاید تیروئید پرکار داشته باشه.

تا دیر نشده با دکتر غدد صحبت کن

علت پرکاری تیروئید در کودکان

پرکاری تیروئید در کودکان زمانی رخ می‌دهد که غده تیروئید بیش‌فعال شود و بیش از نیاز بدن هورمون تولید کند. این وضعیت باعث افزایش غیرطبیعی متابولیسم و برهم خوردن تعادل عملکرد اندام‌های مختلف می‌شود. ریشه‌های ایجاد این اختلال متفاوت‌اند و می‌توانند به عوامل درونی بدن یا شرایط خاص مربوط باشند. علت‌های پرکاری تیروئید در کودکان را در ادامه بررسی میکنیم:

  • بیماری گریوز (شایع‌ترین علت)
  • گره‌های سمی یا ندول‌های تیروئید
  • التهاب یا تیروئیدیت
  • مصرف بیش از حد هورمون تیروئید به‌صورت دارویی
  • انتقال آنتی‌بادی‌های محرک تیروئید از مادر به جنین
علت پرکاری تیروئید در کودکان
پرکاری تیروئید در کودکان معمولاً به دلیل بیماری گریوز، گره‌های تیروئید یا اختلالات خودایمنی ایجاد می‌شود.

تشخیص پرکاری تیروئید در کودکان

تشخیص پرکاری تیروئید در کودکان نیازمند توجه دقیق به تغییرات جسمی و رفتاری کودک است، چراکه این بیماری می‌تواند رشد، تمرکز و سلامت عمومی او را تحت‌تأثیر قرار دهد. پزشک معمولاً با بررسی علائم ظاهری مانند کاهش وزن، تپش قلب یا تحریک‌پذیری مشکوک به پرکاری تیروئید می‌شود و برای تأیید، از آزمایش‌ها و ابزارهای تخصصی استفاده می‌کند تا علت اصلی و شدت بیماری مشخص شود. روش‌های تشخیص پرکاری تیروئید در کودکان عبارت‌اند از:

  • آزمایش تیروئید برای اندازه‌گیری سطح TSH، T4 آزاد و گاهی T3
  • بررسی علائم بالینی و شرح‌حال دقیق کودک
  • سونوگرافی تیروئید برای مشاهده اندازه و ساختار غده
  • اسکن تیروئید برای ارزیابی فعالیت و عملکرد غده
  • معاینه فیزیکی گردن برای بررسی بزرگ شدن غده تیروئید (گواتر)

محدوده نرمال آزمایش تیروئید در کودکان و نوزادان

محدوده نرمال آزمایش تیروئید در کودکان و نوزادان با توجه به سن و مرحله رشد متفاوت است و پزشکان بر اساس نتایج هورمون‌های TSH (هورمون محرک تیروئید) و T4 آزاد (Free T4) وضعیت سلامت غده تیروئید را بررسی می‌کنند. نوزادان به طور طبیعی سطح بالاتری از این هورمون‌ها دارند، زیرا در این سن نیاز بدن به سوخت‌وساز و رشد سریع بیشتر است. با افزایش سن، مقادیر هورمون تیروئید به تدریج کاهش یافته و به محدوده نرمال بزرگسالان نزدیک‌تر می‌شود.

گروه سنیTSH (mIU/L)Free T4 (ng/dL)
نوزاد (۰ تا ۴ روز)۱.۶ – ۲۴.۳۲.۰ – ۵.۰
نوزاد (۲ تا ۲۰ هفته)۰.۵۸ – ۵.۵۷۱.۱ – ۲.۰
کودک (۱ تا ۵ سال)۰.۷ – ۶.۰۰.۹ – ۱.۷
کودک (۶ تا ۱۰ سال)۰.۶ – ۵.۵۰.۹ – ۱.۷
نوجوان (۱۱ تا ۱۸ سال)۰.۵ – ۴.۸۰.۸ – ۱.۶
جدول محدوده نرمال آزمایش تیروئید در نوزادان و کودکان

راه درمان پرکاری تیروئید در کودکان

راه‌های درمان پرکاری تیروئید در کودکان متنوع است و انتخاب روش مناسب به علت بیماری، شدت علائم و شرایط عمومی کودک بستگی دارد. هدف اصلی درمان، کنترل ترشح بیش از حد هورمون تیروئید و کاهش علائم همراه است. به طور کلی، درمان می‌تواند شامل داروهای ضد تیروئید برای مهار تولید هورمون، داروهای کمکی برای کنترل علائم، ید رادیواکتیو در موارد خاص و جراحی در شرایط مقاوم باشد. در ادامه مهم‌ترین روش‌های درمانی به‌طور خلاصه معرفی می‌شوند:

  • داروهای ضد تیروئید (مثل متی‌مازول): خط اول درمان برای کنترل تولید هورمون تیروئید.
  • داروهای کنترل علائم (مثل پروپرانولول): کاهش علائمی مانند تپش قلب و لرزش دست‌ها.
  • ید رادیواکتیو: در برخی موارد خاص و مقاوم به درمان دارویی استفاده می‌شود.
  • جراحی تیروئید: گزینه‌ای برای موارد شدید یا غیرقابل کنترل با دارو.
  • پیگیری منظم: آزمایش‌های دوره‌ای برای بررسی تعادل هورمونی و رشد کودک.
راه درمان پرکاری تیروئید در کودکان
درمان پرکاری تیروئید در کودکان شامل داروهای ضد تیروئید، کنترل علائم، و در موارد شدید جراحی یا ید درمانی تحت نظر پزشک است.

درمان تیروئید بالا در نوزادان

درمان تیروئید بالا در نوزادان معمولاً با داروهای ضدتیروئید آغاز می‌شود تا ترشح بیش از حد هورمون‌ها کنترل شود. در برخی موارد ممکن است از داروهای بتابلاکر برای کاهش علائمی مثل تپش قلب و تحریک‌پذیری استفاده شود. درمان باید زیر نظر فوق‌تخصص غدد کودکان انجام شود و نوزاد به طور مرتب پایش شود. در بیشتر نوزادان این وضعیت موقتی است و با درمان مناسب در چند ماه اول زندگی کنترل می‌شود.

بهترین فوق‌تخصص غدد کودکان برای درمان تیروئید پرکار فرزندت در دکترتو منتظر شماست.

پرکاری تیروئید در کودکان چه عوارضی دارد؟

پرکاری تیروئید در کودکان اگر به موقع تشخیص داده نشود، می‌تواند پیامدهای جدی بر رشد جسمی، عملکرد ذهنی و کیفیت زندگی آن‌ها داشته باشد. این اختلال با ایجاد تغییر در سوخت‌وساز بدن، بر اندام‌های حیاتی و حتی روند طبیعی رشد اثر می‌گذارد و در صورت تداوم، ممکن است مشکلاتی در یادگیری، رفتار و سلامت عمومی کودک ایجاد کند. به همین دلیل آشنایی والدین با عوارض احتمالی و پیگیری درمان، اهمیت زیادی دارد. عوارض پرکاری تیروئید در کودکان عبارتند از:

  • کاهش وزن
  • تپش قلب
  • تعریق زیاد
  • اضطراب و بی‌قراری
  • اختلال خواب
  • لرزش دست‌ها
  • مشکلات رشد و بلوغ
  • علائم چشمی (مثل بیرون‌زدگی یا خشکی چشم)

آیا پرکاری تیروئید در کودکان خطرناک است؟

بله، پرکاری تیروئید در کودکان می‌تواند خطرناک باشد اگر به موقع تشخیص داده و درمان نشود. این اختلال باعث افزایش غیرطبیعی متابولیسم بدن می‌شود و در صورت ادامه‌دار بودن، می‌تواند بر رشد طبیعی کودک، سلامت قلب و عروق، تراکم استخوان، خواب و حتی عملکرد تحصیلی اثر منفی بگذارد. ضربان قلب بالا، کاهش وزن شدید، ضعف عضلانی و مشکلات رفتاری از عوارض مهم آن هستند. اگر پرکاری تیروئید کنترل نشود، ممکن است منجر به بحران تیروئیدی شود که یک وضعیت اورژانسی و تهدیدکننده زندگی است. بنابراین، تشخیص زودهنگام و درمان مناسب برای حفظ سلامت کودک ضروری است.

پزشکان پیشنهادی

سخن پایانی دکترتو درباره پرکاری تیروئید در کودکان

پرکاری تیروئید در کودکان اگرچه بیماری نادری است، اما می‌تواند اثرات عمیق و گسترده‌ای بر رشد، تکامل و کیفیت زندگی آن‌ها بگذارد. خوشبختانه با شناخت به‌موقع علائم، انجام آزمایش‌های لازم و شروع درمان زیر نظر متخصص غدد کودکان، می‌توان این بیماری را کنترل و از بروز بسیاری از عوارض جدی پیشگیری کرد. والدین نقش مهمی در شناسایی نشانه‌ها و پیگیری وضعیت سلامت فرزندشان دارند. بنابراین در صورت مشاهده تغییرات غیرطبیعی در وزن، رشد، رفتار یا ضربان قلب کودک، مراجعه سریع به پزشک ضروری است تا با درمان مناسب، آینده‌ای سالم‌تر و آرام‌تر برای فرزندتان تضمین شود.

دکترتو مراقب سلامت شماست!

پرسش‌های متداول

کودکانی که هایپرتیروئیدی دارند، باید مواد غذایی مصرف کنند که میزان ید آن‌ها کم باشد. چرا؟ از آن جایی که ید ماده‌ای است که برای ساختن هورمون‌های تیروئیدی ضروری است، می‌توان با کاهش مصرف این ماده، می‌توان ساخت هورمون را تا حدودی کنترل کرد و علائم پرکاری تیروئید را بهبود بخشید. موادی که ید در آنها به وفور دیده می‌شود عبارت‌اند از؛ غذاهای دریایی مثل ماهی، میگو، صدف، نمک یددار، نوشیدنی‌های غنی‌شده‌ با ید، مکمل‌های حاوی ید، آجیل‌های برزیلی و گردو.

از جمله مواردی که پرکاری تیروئید بر آن تإثیر می‌گذارد، رشد جسمی و رشد قد کودک است. هورمون‌های تیروئیدی در تنظیم متابولیسم (واکنش‌های سوخت‌و‌سازی بدن)‌ نقش دارند. کودکانی که پرکاری تیروئید دارند، معمولا قد بلندتری نسبت به هم‌سن و سالان خود دارند. این ویژگی درست برخلاف هیپوتیروئیدی است.

اگر فرزند شما به مدرسه می‌رود و پرکاری تیروئید دارد، حق دارید نگران پیشرفت تحصیلی او باشید. کودکانی که به تیروئید پرکار مبتلا هستند، اضطراب دارند و نمی‌توانند به خوبی تمرکز کنند. عدم تمرکز حواس در آنها و بی‌قراری سر کلاس، باعث می‌شود که نتوانند به خوبی در مدرسه بیاموزند و تکالیف خود را انجام دهند. عدم تمرکز باعث تضعیف عملکرد تحصیلی کودک می‌شود.

طبق پروتکل‌های کشوری، تمامی نوزادان تازه‌متولدشده، در سه تا پنج روزگی خود باید به خانه‌های بهداشت، بیمارستان‌ها، درمانگاه‌ها و سایر مراکز درمانی برای غربالگری تیروئید مراجعه کنند. ازآن‌جایی که اختلالات تیروئیدی در نوزادان نسبتا شایع است، انجام یک غربالگری یکپارچه می‌تواند در پیشگیری و درمان این عارضه، مؤثر باشد.

امتیاز شما به مقاله:
(3.7از5)
دسته بندی:
برچسب:
منبع:
فاطمه هستم؛ یک مامای 25 ساله که همیشه از به‌روز بودن و آپدیت کردن خودش و دانسته‌هاش در زمینه پزشکی و پیراپزشکی لذت برده. به خاطر همین مسئله، مدتیه که با دکترتو همکاری می‌کنم و درباره موضوعات مختلف بهداشت و درمان مطالعه می‌کنم، می‌نویسم و با شما به اشتراک می‌گذارم.
مطالب مرتبط

پاسخ دادن

نظرات درباره پرکاری تیروئید در کودکان

  1. مامان مریم کوچولو گفت:

    سلام دخترم الان دوسال و شش ماهه هستش ب دنیا اومد جواب آزمایش مثل بودش تحت درمان هستش .
    T4 167.4
    TSH 1.7
    الان تیرئیدش چجوری در چ سطحی هستش قرص شو باید ادامه بدم قرص ۱۰۰خارجی یک چهارم روز های زوج میدم

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام، با توجه به آزمایش اخیر دخترتان که T4 برابر با ۱۶۷.۴ و TSH برابر با ۱.۷ است، به‌نظر می‌رسد سطح هورمون‌های تیروئید او در محدوده نرمال و تحت کنترل مناسب دارو قرار دارد. این یعنی درمان فعلی‌تان (قرص لووتیروکسین ۱۰۰، یک‌چهارم در روزهای زوج) در حال حاضر مؤثر است. با این حال، حتماً ادامه مصرف دارو طبق دستور پزشک متخصص غدد ضروری است و آزمایش‌های دوره‌ای باید منظم انجام شود تا از پایداری وضعیت اطمینان حاصل شود.
      متخصص غدد

  2. ناشناس گفت:

    سلام دخترم الان دوسال و شش ماه هستش ب دنیا اومد جواب آزمایش تیروئید مثبت بودش تحت درمان . الان تیرئیدش
    F4167.4
    TSH 1.7
    الان تو چ وضعیتی هستش خوبه یا ن؟

  3. حسینی گفت:

    سلام پسر من ۸سالشه tshاش ۰.۸۲ است
    آیا پرکاری تیروئبد داره؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      مقدار TSH (هورمون محرک تیروئید) که شما ذکر کرده‌اید (۰.۸۲) در محدوده‌ی طبیعی برای کودکان قرار دارد و نشان‌دهنده‌ی عملکرد طبیعی تیروئید است. معمولاً در آزمایش‌های تیروئید، برای تشخیص پرکاری یا کم‌کاری تیروئید، باید TSH به همراه دیگر هورمون‌های تیروئید (مانند T3 و T4) بررسی شود. سطح پایین TSH معمولاً نشان‌دهنده‌ی پرکاری تیروئید است، اما در مورد مقدار ذکر شده برای فرزند شما، به نظر نمی‌رسد که مشکلی وجود داشته باشد.
      متخصص غدد

  4. ارغوان گفت:

    سلام دخترم ۴ماه و نیمش تاالان ۳مرتبه ازمایش داده براتیرویید یک بار پایین بود و ۲بار بالا نشون داده دکترمیگه باید تکرارکنید ازمایش و وزنش خوبه و ازمایش کف پاشم دوبار گرفتن یکبارپایین بود و یکبار بالا لطفا راهنمایی کنیدمگه میشه نوسان داشته باشه تیرویید به چه دکتری مراجعه کنم براتشخیص دقیق تر که دیگه ازمایش ندم بچم اذیت میشه ممنون میشم راهنمایی کنید

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام! بله، ممکن است نتایج آزمایش تیروئید نوسان داشته باشد، خصوصاً در نوزادان که سیستم هورمونی‌شان هنوز در حال رشد است. توصیه می‌کنم به پزشک متخصص غدد کودکان مراجعه کنید تا آزمایش‌ها دقیق‌تر بررسی شوند و در صورت نیاز درمان مناسب تجویز گردد. این کار می‌تواند کمک کند تا نیاز به آزمایش‌های مکرر کاهش یابد. همچنین، اگر وزن و رشد کودک طبیعی است، این نکته‌ای مثبت است.
      متخصص غدد

  5. ناشناس گفت:

    سلام
    بچه‌ من دو هفته اش هست و Tsh نزدیک به ده هست ، آیا مقدار آن بالاست ؟ راه درمان آن چیست ؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام! سطح TSH (هورمون تحریک‌کننده تیروئید) بالای ۱۰ در نوزاد ممکن است نشان‌دهنده اختلال در عملکرد تیروئید باشد، که ممکن است نیاز به ارزیابی و درمان داشته باشد. در نوزادان، سطح بالای TSH معمولاً به معنای کم‌کاری تیروئید است و باید تحت نظر پزشک متخصص اطفال قرار گیرد. برای درمان، معمولاً داروهای هورمونی تیروئید تجویز می‌شود که کمک می‌کند سطح هورمون‌های تیروئید به حالت طبیعی بازگردد. مهم است که آزمایش‌های بعدی انجام شود و درمان به‌موقع آغاز شود تا رشد و توسعه کودک به درستی ادامه یابد. پیشنهاد می‌کنم که این مسئله را با پزشک متخصص کودک خود در میان بگذارید تا تشخیص و درمان دقیق انجام شود.

      متخصص اطفال

  6. ناشناس گفت:

    بچم ۴ سالشه پرکاری تیرویید قرص نمیتونه بخوره .قرص رو میسه تو اب حل کرد؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      بله می توانید در اب یا ابمیوه حل کنید
      ولی با دز دقیق پزشکتان
      تندرست باشید

  7. مدینه گفت:

    پسرم یک سالشه تیروئید پرکار دارد دارو مصرف میکند