فهرست مطالب
دانستنیهای لازم در مورد تشنج
احتمالا تاکنون تجربه تشنج یکی از اعضای خانواده یا دوستان نزدیک را داشتید، یا حتی در مترو یا اتوبوس فردی ناگهان در کنار شما به زمین افتاده و تمام بدنش لرزیده است. اگرچه مشاهدهی فردی که در حال تشنج است میتواند وحشت آور باشد، اما با دانستن کمکهای اولیه صحیح و واکنش مناسب در این لحظات میتوانید به فرد کمک کنید و همچنین برای داشتن دانش کافی و کمک به هم نوع خود احساس سربلندی داشته باشید.
در دکترتو میتوانید با بهترین پزشکان متخصص مغز و اعصاب در شهر خود آشنا شوید، با آنها به صورت تلفنی یا آنلاین مشورت کنید و همچنین برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.
تشنج چیست؟
سلولهای عصبی مغز برای برقراری ارتباط با دیگر سلولهای مغزی، سیگنالهای الکتریکی را ایجاد و ارسال میکنند. هر چیزی که این مسیرهای ارتباطی را مختل کند میتواند منجر به تشنج شود.
انواع تشنج
پزشکان تشنج را به دو دستهی کلی: تشنجهای کانونی (درگیری ناحیهی خاصی از مغز) و تشنجهای عمومی (درگیر کل مغز) تقسیم میکنند. تشنجهای عمومی خود شامل شش دستهی تشنج ابسنس (Absence)، تشنج تونیک (Tonic)، تشنج کلونیک (Clonic)، تشنج آتونیک (Atonic)، تشنج میوکلونیک (Myoclonic)، تشنج تونیک کلونیک (Tonic Clonic) هستند.
علل تشنج
دلایل مختلفی وجود دارد که باعث تشنج میشود. شایعترین علت تشنج صرع است. اما هر فردی که تشنج داشته باشد الزاما صرع ندارد. صرع یک اختلال عصبی نسبتا شایع است که ۶۵ میلیون نفر در سراسر جهان را درگیر میکند و باعث تشنج میشود. تب شدید،عدم تعادل الکترولیتها مانند کاهش سدیم خون، افت شدید قند خون و آسیب به مغز از دیگر علل شایع تشنج هستند.
شایعترین علت تشنج صرع است. اما هر فردی که تشنج داشته باشد الزاما صرع ندارد.
محرکهایی مانند چراغهای چشمک زن، کافئین، الکل، داروها، پرخوری، گرسنگی، برخی مواد غذایی خاص، خستگی، کمبود خواب و استرس میتوانند ایجاد تشنج را تحریک کنند.
علائم تشنج چیست؟
بعضی علائم قبل از وقوع تشنج رخ میدهند. این موارد میتواند شامل: احساس ناگهانی ترس یا اضطراب، تهوع، سرگیجه، تغییرات بینایی، حرکات سریع دست و پا که باعث رها کردن اجسام میشود، سردرد و مشاهدهی نورهای سفید باشد.
علائمی که در زمان تشنج ایجاد میشوند شامل: از دست دادن هوشیاری، سردرگمی، اسپاسم عضلانی غیر قابل کنترل، افتادن، طعم عجیب و غریب در دهان، فشار دادن دندانها روی یکدیگر، گاز گرفتن زبان، حرکات ناگهانی و سریع چشم، ایجاد صداهای غیر معمول مانند زوزه کشیدن، از دست دادن کنترل مثانه یا روده و تغییر ناگهانی خلق و خوی است.
اگر کسی تشنج داشته باشد چگونه به وی کمک کنیم؟
توجه: نکات این قسمت برای کمک به افرادی که دچار تشنج نوع تونیک کلونیک هستند که فرد میلرزد، بسیار مهم است.
آرامش خود را حفظ کنید
مهمترین کاری که میتوانید در این لحظات انجام دهید، حفظ خونسردی و آرامش خاطر است. حدود ۸۰ درصد از تشنجها در سه دقیقه به پایان میرسند پس باید سریع و موثر عمل کنید. پس از قطع تشنج فرد بهبود مییابد و تنفس به حالت عادی برمیگردد.
از سر بیمار محافظت کنید
تا پایان تشنج سر بیمار را محکم نگه دارید تا در هنگام تکانها، سر او به جایی برخورد نکند. سر و گردن و کمر را در یک راستا قرار دهید تا بیمار دچار آسیب نخاعی نشود. چیز نرمی مانند یک بالش یا یک ژاکت تا شده زیر سر او قرار دهید. سعی کنید فرد را به بغل بچرخانید. این کار باعث باز ماندن راه هوایی و پاک شدن جریان بزاق از دهان میشود.
اطراف بدن بیمار را ایمن کنید
همه اشیاء سخت یا تیز در نزدیکی بیمار را از او دور کنید. اگر میتوانید عینک، کراوات یا روسری او را بیرون بیاورید. اگر فرد نشسته است، سعی کنید به آرامی او را روی یک سطح صاف قرار دهید تا سقوط نکند.
محیط اطراف بیمار را خلوت کنید
برای کمک به تشنج، جمعیت اطراف بیمار را متفرق و خالی کنید. اگر در یک مکان عمومی هستید، مسیری را برای عبور کارمندان اورژانس پزشکی ایجاد کنید و به بینندگان بگویید که مسیر را خالی نگه دارند.
با اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرید
اگر اولین تشنج شخص باشد، تشنج در بارداری یا دیابت اتفاق بیفتد یا اگر فرد مجروح شده است، برای دریافت کمک با اورژانس تماس بگیرید. اگر تشنج بیش از پنج دقیقه طول بکشد یا پس از پایان تشنج فرد به هوش نیاید لازم است که ۱۱۵ را خبر کنید.
اطلاعات بیماری خود را روی کاغذی بنویسید و همیشه همراه خود داشته باشید
بهتر است شخص مبتلا به صرع اطلاعات مهم مانند نوع بیماری، شماره تماس اضطراری، داروهای مصرفی و حساسیت دارویی را روی یک دستبند یا گردنبند یا به صورت نوشتهی در جیب خود داشته باشد. در مواقع اضطراری این اطلاعات به اطرافیان و پزشکان کمک میکند تا ارزیابی بهتری در مورد بیماری او داشته باشند.
بهتر است شخص مبتلا به صرع اطلاعات مهم مانند نوع بیماری، شماره تماس اضطراری، داروهای مصرفی و حساسیت دارویی را روی یک دستبند یا گردنبند یا به صورت نوشتهی در جیب خود داشته باشد.
کارهایی که نباید در هنگام تشنج انجام داد
از مصرف هرگونه نوشیدنی و غذا پرهیز کنید
حتی یک جرعه آب نیز میتواند باعث خفگی شود.
تلاش نکنید چیزی را در دهان شخص قرار دهید
درست است که افرادی که دچار تشنج میشوند ممکن است زبان خود را گاز بگیرند، اما تلاش برای قرار دادن چیزی در دهان فرد، برای حفاظت از زبان او، میتواند باعث آسیب به فک و دندانهای او شود. سعی نکنید فرد را نگه دارید یا حرکات او را متوقف کنید.
احیا قلبی ریوی (CPR) را آغاز نکنید
ماساژ قلبی ریوی یا تنفس مصنوعی را امتحان نکنید. مگر در صورتی که پس از قطع تشنج فرد نفس نکشد.
پس از پایان تشنج چه کارهایی میتوان انجام داد؟
همراهی با بیمار
پس از پایان تشنج فرد ممکن است بیدار شود و دریابد که کنترل ادرار خود را از دست داده یا استفراغ کرده است. این وضعیت برای فرد میتواند ناراحت کننده و شرم آور باشد. همچنین ممکن است فرد دچار سردرگمی شود و برای فرار تقلا کند. گاهی نیز او بسیار خسته شده و میخواهد بخوابد. خود و سایر افراد را آرام نگه دارید و تا زمانی که میتوانید در کنار فرد بمانید و اطمینان حاصل کنید که وضعیت او ثابت شده است.
توضیح شرایط به بیمار
بعد از پایان یافتن لرزشها، به شخص کمک کنید که در مکانی امن بنشیند. هنگامی که فرد هوشیار شد و قادر به برقراری ارتباط است، به او بگویید که چه اتفاقی افتاده است.
کسب اطلاعات بیمار
بررسی کنید که آیا فرد دستبند پزشکی یا اطلاعات اضطراری دیگری را در اختیار دارد. پیشنهاد میشود که بیمار با شخص دیگری تماس بگیرد تا مطمئن شوید او به سلامت به خانه میرود.
تشخیص علت تشنج
برای پیدا کردن علت دقیق تشنج لازم است آزمایشهایی انجام شود تا بیماریهای زمینهای ایجاد کنندهی تشنج تشخیص داده شوند. این آزمایشات عبارتند از: بررسی عملکرد کبد و کلیه، آزمایش خون، بررسی سطح قند خون، پونکسیون کمری یا ال پی، الکتروانسفالوگرام یا نوار مغز (EEG)، سی تی اسکن (CT scan)، ام آر آی (MRI)، پت اسکن (PET scan).
در دکترتو میتوانید با بهترین پزشکان متخصص مغز و اعصاب در شهر خود آشنا شوید، با آنها به صورت تلفنی یا آنلاین مشورت کنید و همچنین برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.
درمان تشنج
داروهای ضد صرع (ضد تشنج)، تحریک کنندهی عصب واگوس، رژیم کتوژنیک (رژیم پر چرب و کم کربوهیدرات) و جراحی مغز از روشهایی هستند که در درمان تشنج به کار برده میشوند.
تشنج و رانندگی
هر گونه تشنج عموما میتواند خطرناک باشد زیرا فرد از محیط اطراف خود بی اطلاع است و میتواند در هنگام رانندگی باعث ایجاد سانحه و آسیب به دیگران شود. بنابراین توصیه میشود افراد دارای صرع تا حد امکان رانندگی نکنند.
تشنج و بارداری
زنان دارای سابقهی تشنج قبلی قادر به بارداری سالم هستند. ممکن است نقایص هنگام تولد مربوط به برخی از داروهای خاص رخ دهد. به طور مثال، اسید والپروئیک با نقایص شناختی و نقص لولهی عصبی مانند اسپینا بیفیدا همراه است. به همین دلیل اسید والپروئیک در بارداری منع مصرف دارد. توجه داشته باشید که برخی از داروهای ضد تشنج میتوانند تاثیر داروهای پیشگیری از بارداری را تغییر دهند.
سلام و عرض ادب همسر من به علت ترکیدن هواکش وحشتناک ترسید و تشنج کرد الان حالش خوبه حتی اون روز شب سر کار رفت و دیگه این اتفاق نیفتاده بعد این اتفاق حال روح وروانش خیلی خوبه سی تی اسکن و نوار قلب و آزمایش همه سالم فقط نوار مغزی گفته علام تشنج رو داره الان باید چیکار کنیم احتمال تشنج دوباره هست؟؟؟؟
سلام پدرم برای اولین بار امشب تشنج گرفت لرزش داشت پلک چشماش رفتە بودن بالا از دهنش کف اومد یە ذرە سردردم داشت
پدرم اعتیاد بە قرص کلونازپام دارە حدودە۱۲روز بود قرصاشو نمیخوردیە دفعە ترک کردە بود
ممنون میشم راهنمای کنین
سلام آقای دکتر. ببخشید من بیشتر موقع سرم سنگینه و دچاردردوسنگینی پیشانی و چشم زیاد میشم ممنون میشم ککمک کنید
با عرض سلام
مادرم فراموشی داره و دیشب در حالی که تغریبا خوب بود و شام خورد در حال نشستن یکدفعه چشماش خیره شد و رنگش سفید از حال رفت
بوسیله آب که بصورتش زدیم بحالت خودش برگشت
الان مدته دو روزه که نصف بدنش لرزش داره و تکان تکان میده خودش را
البته ادرارش هم عفونت داره و رو انتیبیوتیک دکتر گذاشته مادرم را
خواهشا راهنمایی کنید چکار میتونم انجام بدم
ممنونم
دوست عزیز
علایمی که بیان کردید اختلال تشنجی خفیف بوده که نیاز به بررسی با ام آر ای و درمان دارویی تحت نظر متخصص نورولوژی می باشد که تشنج تحت کنترل درآید.
نورولوژیست
سلام ببخشید یکی از اطرافیان من تشنج کرد و متاسفانه دو تا کتفش شکست به علت فشار زیاد تشنج. اگه دوباره پیش اومد امکانش هست باز جای از اعضا بدن بشکنه؟ و برای جلو گیری از اون باید چیکار کرد
سلام پسر من پآرسآل برج شش تشنج کرد امسال برج هشت دوبآره تشنج کرد چه کنم تا دوباره تشنج نکنه
دوست عزیز
تشنج به علت صرعی و غیر صرعی و حمله ای صورت می گیرد ممکنه تب نیز عامل تشنج باشد. در این خصوص بررسی لازم توسط متخصص نورولوژی جهت فرزند شما صورت گیرد.
متخصصین مغز و اعصاب
سلام من یه سوال داشتم بعد از تشنج بهتره شخص دارو هاشو مصرف کنه یا نیازی نیست؟
و اینکه اگه شخصی که در حال تشنج هست روی صندلی نشسته بود بهتره صبر کنیم لرزش بدنش متوقف بشه بعد شخص و روس سطح صاف مثل زمین قرار بدیم یا نیازی نیست؟
دوست عزیز
داروهای فرد طبق دستور پزشک طبق روتین دارویی مصرف شود. بهتره زمان تشنج مراقب باشیم آسیبی به وی وارد نشود اگر صندلی مناسب نیست به روی سطح صاف قرار داده شود. بهتره فرد تحت نظر متخصص نورولوژی باشد.
دکتر نورولوژی
سلام.خسته نباشبن،پسرم از۹سالگی در مدرسه تشنج کرده وتاالان که ۲۰سالش هست هرچندمدت تشنج میکنه زیرنظردکتره دارومیخوره ،تگروتل،ولی دیشب ساعت ۲شب تشنج کردباردوم ۴وسومی ۸صبح سابقه نداشته،چکاربکنم واین تشنج هاچه ضرری داره برای .تشکروممنون.بهمن اکبری ازسیستان
سلام معمولا کسانی که در دورلن ترک فیزیکی مواد مخدر مخصوصا متادون هستند در بکماه اول این تشنج رو تجربه میکنن با ابنکه سابقه تشنج نداررن با این نوع تشنج چطوری باید برخورد کرد
سلام پسرمن هفت سالشه سرماخوردچندروزپیش دارو مصرف میکردبعدازداروهاش دچارتهوع وتب وسردردشدتومدرسه دچارتشنج خفیف شده،بردمش دکترگفتن ازتب بالابودن دارودادن عفونت روده گرفته،ببرمش دکترمغزواعصاب یانه
دوست عزیز
به علت اینکه یک بار تشنج داشته است بهتره برای بررسی بیشتر متخصص نورولوژی فرزند شما را ویزیت کند.
فوق تخصص مغز اعصاب