فهرست مطالب
دیابت ملیتوس (دیابت شیرین) چیست؟ علائم این بیماری و روشهای درمان آن کدامند؟ این وضعیت تا چه اندازه خطرناک است؟ زمانی که قند خون (گلوکز) بیش از حد بالا باشد، دیابت اتفاق میافتد. یا زمانی که پانکراس انسولین کافی یا اصلا انسولینی تولید نکند. اکثر اشکال دیابت مزمن (مادام العمر) هستند و همه اشکال آن با داروها و یا تغییرات سبک زندگی قابل کنترل هستند. خون شما گلوکز حاصل از مواد غذایی را به تمام سلولهای بدن میبرد تا از آن برای انرژی استفاده کند. اگر لوزالمعده به اندازه کافی انسولین تولید نکند یا بدن شما به درستی از آن استفاده نکند، گلوکز در جریان خون انباشته شده و باعث افزایش قند خون (هیپرگلیسمی) میشود. با گذشت زمان، بالا بودن مداوم گلوکز خون میتواند باعث مشکلات سلامتی مانند بیماری قلبی، آسیب عصبی و مشکلات چشمی شود. اگر هرگونه سوالی درباره دیابت ملیتوس دارید، از وبسایت دکترتو نوبت ویزیت و مشاوره آنلاین یا حضوری از متخصص غدد دریافت کنید.
دیابت شیرین یا ملیتوس چیست؟
دیابت ملیتوس که با نام دیابت شیرین هم شناخته میشود، اختلالی بوده که در صورت ابتلا به آن بدن به اندازه کافی انسولین تولید نمیکند. یا حتی به طور معمول به انسولین پاسخ نمیدهد. چنین شرایطی باعث میشود سطح قند خون (گلوکز) به طور غیر طبیعی بالا برود. نام دیابت در اصل دیابت شیرین است. نوع دیگری از دیابت هم دیابت بیمزه بوده که بسیار نادرتر از دیابت شیرین است.
انواع دیابت ملیتوس
اکثریت قریب به اتفاق انواع دیابت از جمله دیابت شیرین به دو دسته کلی تقسیم میشوند. نوع اول دیابت ملیتوس دیابت نوع ۱ بوده و نوع دوم آن دیابت نوع ۲ است که با وجود مقاومت به انسولین مشخص میشود. در ادامه هر یک از انواع دیابت شیرین را توضیح دادهایم.
علائم بیماری قند خون چیست؟
۱. دیابت شیرین نوع ۱
دیابت نوع ۱ زمانی است که سطح گلوکز (قند) خون بسیار بالا بوده و بدن نمیتواند هورمونی به نام انسولین بسازد. این به این دلیل اتفاق میافتد که بدن شما به سلولهای لوزالمعده که انسولین میسازند حمله میکند.
وقتی دیابت نوع ۱ دارید، بدن شما همچنان کربوهیدراتهای غذا و نوشیدنی را تجزیه کرده و به گلوکز تبدیل میکند. اما وقتی گلوکز وارد جریان خون میشود، هیچ انسولینی وجود ندارد که اجازه دهد آن را وارد سلولهای بدن کند. سپس گلوکز بیشتر و بیشتری در جریان خون شما جمع شده و منجر به افزایش سطح قند خون میشود.
۲. دیابت ملیتوس نوع ۲
در شرایط ابتلا به دیابت نوع ۲ انسولینی که لوزالمعده شما تولید میکند، به درستی عمل نخواهد کرد. به دنبال این اتفاق هم پانکراس نمیتواند انسولین کافی تولید کند. این بدان معناست که سطح گلوکز (قند) خون همچنان در حال افزایش است. حدود ۹۰ درصد از افراد مبتلا به دیابت در بریتانیا دارای نوع ۲ هستند. این بیماری جدی است و ممکن است مادام العمر باشد. ابتلا به دیابت نوع ۲ بدون درمان به این معنی است که سطوح بالای قند در خون شما میتواند به طور جدی به بخشهایی از بدن از جمله چشم، قلب و پا آسیب برساند. به اینها عوارض دیابت میگویند. با درمان و مراقبت مناسب، میتوانید با دیابت نوع ۲ به خوبی زندگی کنید و حتی خطر ابتلا به آن را کاهش دهید.
۳. دیابت شیرین در بارداری
دیابت بارداری یا قند خون در بارداری (GDM) نوعی هایپرگلیسمی بوده که در دوران بارداری ایجاد میشود. اتفاقی که خطراتی جدی برای مادر و جنین همراه است. بارداری کنترل قند خون را در افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ (وابسته به انسولین) و نوع ۲ (غیر وابسته به انسولین) دشوارتر میکند. در واقع دیابت پاسخی به تغییرات هورمونی است که در دوران بارداری اتفاق میافتد. هورمونهای ساخته شده در جفت میتوانند حساسیت بدن به انسولین را کاهش دهند که احتمالا منجر به افزایش قند خون در دوران بارداری خواهد شد.
۴. دیابت ملیتوس در کودکان
دیابت نوع ۱ در کودکان وضعیتی است که در آن بدن کودک دیگر هورمون مهمی چون انسولین را تولید نمیکند. از آنهایی کودک برای زنده ماندن به انسولین نیاز دارد، بنابراین انسولین از دست رفته باید با تزریق یا پمپ انسولین جایگزین شود. دیابت نوع ۱ در کودکان قبلاً به عنوان دیابت نوجوانان یا دیابت وابسته به انسولین شناخته میشد.
علائم دیابت ملیتوس (علائم دیابت شیرین)
دیابت ملیتوس یک بیماری مزمن است که در آن بدن نمیتواند قند خون را به درستی تنظیم کند. این بیماری اغلب به آرامی پیشرفت میکند و ممکن است در مراحل اولیه علائم مشخصی نداشته باشد. اگر مشکوک به ابتلا به بیماری دیابت شیرین هستید و هر یک از علائم زیر را دارید، برای انجام آزمایش قند خون سریعا به پزشک مراجعه کنید:
- ادرار زیاد و اغلب در هنگام شب
- احساس تشنگی خیلی زیاد
- کاهش بدون علت وزن
- احساس گرسنگی زیاد
- تاری دید
- بیحسی یا گزگز دستها یا پاها
- احساس خستگی خیلی زیاد
- خشکی شدید پوست بدن
علت دیابت ملیتوس
علت دقیق اکثر انواع دیابت ناشناخته است اما در همه موارد، قند در جریان خون تجمع مییابد. این تجمع قند در جریان خون به این دلیل است که پانکراس انسولین کافی تولید نمیکند. با این حال به صورت کلی گفته میشود که ابتلا به دیابت نوع ۱ و ۲ در اثر ترکیبی از عوامل ژنتیکی یا محیطی ایجاد اتفاق میافتد.
راه های تشخیص دیابت ملیتوس
اگر شما هر یک از علائم دیابت را تجربه میکنید یا در خانوادهتان سابقه دیابت وجود دارد، حتماً به پزشک مراجعه کنید. تشخیص زودهنگام دیابت به شما این امکان را میدهد که اقدامات لازم برای کنترل بیماری را انجام دهید و از عوارض جدی آن جلوگیری کنید. روشهای زیر به تشخیص صحیح ابتلا به دیابت شیرین کمک میکند.
- تست A1C که میانگین سطح قند خون را در ۲ یا ۳ ماه گذشته اندازهگیری میکند.
- آزمایش قند خون ناشتا که این کار قند خون فرد را پس از یک شب ناشتا بوده (عدم مصرف هیچگونه ماده غذایی) اندازهگیری میکند.
- تست غربالگری گلوکز
- تست تحمل گلوکز
راه های درمان دیابت ملیتوس
مصرف انسولین یا داروهای دیابت اغلب بخشی از درمان دیابت شیرین است. علاوهبراین موارد، انتخاب غذاها و نوشیدنیهای سالم، داشتن فعالیت بدنی منظم، خواب کافی و مدیریت استرس هم میتوانند به بیمار در مدیریت علائم بیماری کمک کنند. پزشک درباره سایر روشهای درمانی دیابت ملیتوس مناسب هر بیمار، با فرد مبتلا صحبت خواهد کرد.
عوارض دیابت ملیتوس
عوارض طولانی مدت دیابت به تدریج ایجاد میشوند. هر چه مدت طولانیتری به دیابت مبتلا باشید و قند خون شما کمتر کنترل شود، خطر عوارض افزایش مییابد. در نهایت هم برخی عوارض دیابت ممکن است ناتوان کننده یا حتی تهدید کننده زندگی باشند. در ادامه برخی از عوارض جانبی و احتمالی دیابت ملیتوس را مشاهده میکنید.
نوع عارضه | توضیحات |
---|---|
بیماریهای قلبی و عروقی | دیابت به طور عمده خطر بسیاری از مشکلات قلبی را افزایش میدهد. این عوارض شامل بیماری عروق کرونر همراه با درد قفسه سینه (آنژین)، حمله قلبی، سکته مغزی و تنگ شدن شریانها (آترواسکلروز) است. اگر دیابت دارید، احتمال ابتلا به بیماری قلبی یا سکته در شما بیشتر است. |
نوروپاتی دیابتی | قند بیش از حد میتواند به دیواره رگهای خونی کوچک (مویرگها) که اعصاب را تغذیه میکنند، به خصوص پاها آسیب برساند. این مشکل باعث گزگز، بیحسی، سوزش یا درد شده که معمولاً از نوک انگشتان پا شروع میشود و به تدریج به سمت بالا گسترش مییابد. |
نفروپاتی دیابتی | کلیهها میلیونها خوشه رگ خونی کوچک (گلومرول) را در خود جای میدهند که مواد زائد خون را فیلتر میکنند. دیابت میتواند به این سیستم فیلتراسیون ظریف آسیب برساند. |
رتینوپاتی دیابتی | دیابت به رگهای خونی چشم آسیب میرساند و منجر به نابینایی میشود. |
آسیب پا | آسیب عصبی در پا یا جریان خون ضعیف در پاها، خطر بسیاری از عوارض پا را افزایش میدهد. |
مشکلات پوست و دهان | دیابت ممکن است شما را مستعد مشکلات پوستی، از جمله عفونتهای باکتریایی و قارچی کند. |
اختلال شنوایی | مشکلات شنوایی در افراد مبتلا به دیابت شایعتر است. |
بیماری آلزایمر | دیابت نوع ۲ ممکن است خطر ابتلا به زوال عقل مانند بیماری آلزایمر را افزایش دهد. |
افسردگی مرتبط با دیابت | علائم افسردگی در افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ و نوع ۲ شایع است. |
راه های پیشگیری از ابتلا به دیابت ملیتوس
دیابت ملیتوس، به ویژه نوع ۲ آن، اغلب با تغییر سبک زندگی قابل پیشگیری یا به تعویق انداختن است. لازم است که به منظور جلوگیری از ابتلا به دیابت شیرین موارد زیر را در روتین زندگی خود جای دهید.
- مصرف چربیهای سالم
- کاهش وزن اضافی
- مصرف غذاهای گیاهی سالم
- پیروی از یک رژیم غذایی سالم
- افزایش فعالیت بدنی بدن
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
در صورت تشخیص ابتلا به دیابت ملیتوس، باید درمان خود را به موضع شروع کنید. این درمان منظور کنترل بیماری و علاوهبرآن جلوگیری از گسترش و عوارض احتمالی آن است. به شما توصیه میکنیم جهت آگاهی بیشتر از این بیماری و درمانهای موثر برای کنترل آن با یک دکتر متخصص غدد با تجربه صحبت کنید. پزشک به بهترین شکل ممکن شما را راهنمایی خواهد کرد. درمان برای هر فرد با توجه به شدت بیماری و سبک زندگی متفاوت خواهد بود. به همین دلیل لازم است که تصمیم نهایی را به عهده متخصص بگذارید.
اگر نیاز به دریافت نوبت ویزیت حضوری یا آنلاین دارید، وبسایت دکترتو راهی ساده و سریع برای ثبت و دریافت نوبت ویزیت از بهترین پزشکان متخصص در سراسر ایران است. به سایت دکترتو مراجعه کنید و نوبت خود را به صورت غیرحضوری و آنلاین ثبت و دریافت نمایید. همچنین شما میتوانید از خدمات ویزیت آنلاین متخصص غدد دکترتو بدین منظور استفاده کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!