بالن قلب، روشی پیشگیری و درمان بیماری‌ های قلبی

بالن قلب یا آنژیوپلاستی کرونر یک روش پزشکی جدید برای درمان انسداد یا باریک شدن عروق کرونری است. این روش شامل قرار دادن یک بالون کوچک در شریان آسیب دیده و باد کردن آن برای گشاد شدن آن و بهبود جریان خون است. در برخی موارد، ممکن است برای باز نگه داشتن شریان، از استنت یا فنر استفاده شود. اگر سابقه تصلب شرایین را دارید، بهتر است قبل از اینکه اتفاقی بیافتد تحت نظر متخصص قلب و عروق برای بالن قلب قرار بگیرید. در دکترتو می‌توانید با بهترین متخصصان قلب و عروق آشنا شوید و برای گرفتن نوبت اقدام کنید.

بالن قلب چیست؟

بالن قلب برای چیست؟ به بالن قلب، آنژیوپلاستی بالن هم گفته می‌شود. آنژیوپلاستی کرونر روشی است که در واقع برای درمان علائم گرفتگی رگ قلب منظور می‌شود. در این روش درمانی پزشکی، از یک بالن برای بازکردن انسدادی که در شریان کرونر قلب ایجاد شده است استفاده می‌کنند.

گرفتگی رگ قلب، موجب نرسیدن خون کافی به قلب شده که در بیشتر مواقع به سکته قلبی منجر می‌شود. این حالت گرفتگی عروق هم بر اثر تجمع رسوبات چربی در عروق و هم به دنبال جمع‌شدن و تشکیل پلاک در شریان‌های بدن اتفاق می‌افتد. سکته قلبی یا حمله قلبی زمانی اتفاق می‌افتد که در اثر عوامل مختلف مانند گرفتگی عروق قلبی، خون کافی به ماهیچه‌های قلب نرسد. وقتی جریان خون به ماهیچه قلب قطع شود، بافت قلب آسیب می‌بینید و شروع به مردن می‌کند.

در نتیجه‌ی استفاده از روش بالن زدن برای قلب، به‌تدریج جریان خون منتهی شده به قلب بهبود می‌یابد و قلب خون و اکسیژن موردنیاز خود را به دست می‌آورد و می‌تواند به عملکرد نرمال خود ادامه دهد. در این روش معمولا از یک کاتتر بالونی کوچک استفاده می‌شود که با قراردادن آن در رگ مسدود شده، رگ گشاد می‌شود و جریان خون در آن بهبود می‌یابد.

انواع آنژیوپلاستی یا بالون قلب کدامند؟

روش‌های مختلفی برای بالن قلب وجود دارد و ازاین‌رو از نام‌های متفاوتی برای روش درمانی آنژیوپلاستی استفاده می‌شود. علاوه بر نام‌های مختلفی که به این روش درمانی اطلاق می‌شود، خود آنژیوپلاستی نیز از طرق متفاوتی انجام می‌شود. از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به انواع روش‌های آنژیوپلاستی در زیر اشاره کرد:

۱. آنژیوپلاستی لیزر؛ آیا با کمک آنژیوپلاستی لیزر هم می‌ توان بالن قلب زد؟

گاهی اوقات ممکن است روش آنژیوپلاستی با لیزر با روش بالن قلب ترکیب شود تا نتایج بهتری به دست آید. به دنبال انسداد تجمع پلاک‌ها در شریان اصلی، آنژیوپلاستی به گشاد شدن شریان آسیب‌دیده کمک کرده تا جریان خون در آن بهبود یابد. در یکی از روش‌های رایج آنژیوپلاستی، این کار با لیزر انجام می‌شود. به‌این‌ترتیب ابتدا یک کاتتر نازک و قابل انعطاف مستقیما در شریان کرونر قرار می‌گیرد.

سپس این کاتتر که در نوک آن لیزر قرار گرفته است، این لیزر را به سمت انسداد هدایت می‌کند. در این مرحله بعد از رسیدن به نقطه مسدود شده در رگ، لیزر یک پرتو ضربانی از خود ساطع می‌کند که این پرتو می‌تواند پلاک‌های ایجاد شده را از بین ببرد. به‌این‌ترتیب طول عمر بیماران آنژیوپلاستی بیشتر شده و مسیر رگ باز شده و جریان خون بهبود می‌یابد.

۲. آنژیوپلاستی با بالون زدن قلب

در این روش باز هم یک کاتتر از رگ وارد شده اما این بار به سر آن یک بالون متصل است. با بررسی گرفتگی عروق بالن باد شده و به‌این‌ترتیب موجب گشاد شدن عروق و پلاک‌های فشرده شده در آن ناحیه می‌شوند. سپس پزشک در ادامه از یک استنت در رگ برای گشاد کردن دائمی شریان و جلوگیری از تشکیل مجدد پلاک استفاده می‌کند.

۳. آنژیوپلاستی استنت گذاری به همراه بالن

این نوع دیگری از آنژیوپلاستی است که معمولا به‌صورت ترکیبی همراه با بالن قلب انجام می‌شود تا نتیجه درمان کاراتر شود و درمان شریان آسیب‌دیده سریع‌تر و موثرتر انجام بگیرد. در واقع استنت یک لوله بسیار کوچک و باریک است که انعطاف‌پذیری بسیار بالایی دارد و مانند یک داربست در شریان‌های آسیب‌دیده عمل می‌کند.

این استنت با قرارگیری در عروق گرفته شده، از عملکرد بهتر آن‌ها حمایت می‌کند و از گرفتگی مجدد رگ جلوگیری می‌کند. با عملکرد ترکیبی بالن در کنار این استنت، مسیر جریان خون در اطراف ناحیه مسدود شده بهبود می‌یابد و جریان خون مناسب را در آینده تضمین می‌کند.

بالن قلب به چه دلیلی انجام می‌ شود؟

هدف اصلی از انجام روش بالن قلب نجات جان بیمار و درمان گرفتگی رگ قلب با گشادی دریچه میترال قلب یا رگ‌های کرونری است. در واقع در اثر تجمع پلاک میزان خونی که در رگ‌های فرد جریان دارد، محدود می‌شود. این امر به نوبه خود می‌تواند موجب کندشدن یا حتی قطع شدن جریان خون به قلب شود.

در بسیاری از موارد با جراحی بای‌پس قلب، مشکل را برطرف می‌کنند. اما در مواردی که امکان داشته باشد، پزشک از روش آنژیوپلاستی به‌عنوان یک روش کمتر تهاجمی برای بهبود عملکرد خون‌رسانی عروق به قلب استفاده می‌کنند.

۱. بهبود علائم CAD یا گرفتگی عروق کرونر و آنژیوپلاستی

به‌این‌ترتیب هدف اصلی بالن قلب بهبود علائم CAD یا گرفتگی عروق کرونر از جمله تنگی نفس و درد است. در ادامه هدف کاهش آسیب‌های احتمالی وارد شده به عضله قلب بیمار است که در اثر حمله قلبی و قطع شدن جریان خون ممکن است رخ دهد.

هدف آنژیوپلاستی بالن، بازکردن رگ مسدود شده و بازگرداندن جریان خون از طریق این شریان است. در کل هدف از آنژیوپلاستی و بالن زدن برای قلب، بهبود هرگونه اختلالی است که در جریان خون قلب وجود دارد. به این اختلالات آنژین ناپایدار هم گفته می‌شود.

۲. برطرف‌ کردن گرفتگی رگ‌ ها با بالن رگ قلب

علاوه بر این بالن قلب را برای برطرف‌کردن گرفتگی هر یک از شریان‌های محیطی هم انجام می‌دهند. علاوه بر درمان گرفتگی رگ قلب، این روش برای برطرف‌کردن گرفتگی شریان‌های سایر اندام‌های حیاتی مانند کلیه و مغز و همچنین رفع گرفتگی سیاهرگ اصلی بدن هم مورداستفاده قرار می‌گیرد.

هدف مهم دیگر از انجام این کار کاهش مرگ‌ومیر بیماران به دنبال انسداد رگ ها و حمله قلبی است. در نهایت نیز با روش‌های دنبال شده در آنژیوپلاستی، پزشک به دنبال جلوگیری از انسداد مجدد عروق مسدود شده است. در بالن قلب باید پلاک‌های ایجاد شده از بین بروند، رگ گشاد شده و مسیر جریان خون به حالت نرمال خود برگردد.

چه کسانی به آنژیوپلاستی بالن نیاز دارند؟

نکته مهم در خصوص استفاده از این روش درمانی این است که آنژیو بالن همیشه نمی‌تواند یک روش موثر و کارامد برای تمام افراد باشد. معمولا پزشک معالج با درنظرگرفتن شدت انسداد عروق، محل قرارگیری پلاک‌ها و سایر بیماری‌های زمینه‌ای بیمار دراین‌خصوص تصمیم‌گیری می‌کند.

معمولا بالن قلب در مواردی استفاده می‌شود که تنگی یا انسداد کمتری در شریان‌ها وجود دارد و محل قرارگیری به نحوی است که می‌توان در طول آنژیوپلاستی به محل انسداد دسترسی یافت. در مواردی که بیمار دچار مشکلات قلبی بسیار شدید باشد، چندین شریان مسدود شده در بیمار وجود داشته باشد یا بیمار مشکل دیابت و نارسایی قلبی و کلیوی داشته باشد، معمولا جراحی قلب باز نیاز است و بالن زدن برای قلب برای او انتخاب نمی‌شود.

مزایای بالون زدن قلب چیست؟

مزیت‌های بالن زدن برای قلب بیماران را می‌توان در همان دلایل مهم انجام این روش پزشکی دنبال کرد. با بالن قلب تنگی نفس بیمار برطرف شده و می‌تواند راحت‌تر و بهتر نفس بکشد. از طرفی از آن جایی که این روش درمانی یک روش کمتر تهاجمی است، قطعا خطرات و ریسک‌های عمل‌های جراحی قلب را به دنبال ندارد و ایمن‌تر و موثرتر است.

با آنژیوپلاستی بالن، درد قفسه سینه بیمار کم شده و ریسک حمله قلبی در آن بسیار کم تر می‌شود. این روش می‌تواند در بسیاری از مواقع از بروز سکته قلبی هم پیشگیری کند و در واقع می‌توان بالن قلب را یک روش درمانی پیشگیرانه در نظر گرفت.

بالن قلب چگونه است؟

باید بالون بزنی؟ همین الان با دکتر قلب مشورت کن.

فوق تخصص قلبنوبت دکتر قلب و عروق

نحوه انجام بالن قلب (بالون قلب چگونه است؟)

برای انجام بالن قلب، جراح ابتدا بی‌حسی موضعی را برای بیمار انجام می‌دهد و تمام علائم تنفسی، فشارخون و ضربان قلب را تحت‌نظر می‌گیرد. سپس کار را با یک برش کوچک در بازو یا کشاله ران بیمار شروع می‌کند.

در ادامه طریقه بالن زدن قلب یک کاتتر باریک که یک بالن کوچک در انتهای آن قرار دارد را وارد شریان مسدود شده می‌کند. پزشک معالج به کمک اشعه ایکس، تصاویر ویدئویی و رنگ‌های مخصوص کاتتر را به داخل شریان کرونر مسدود شده هدایت می‌کند.

زمانی که کاتتر در جای خود قرار گرفت، بالن کوچک با استفاده از محلول آب شور یا رنگ‌های اشعه ایکس باد می‌شود تا به‌این‌ترتیب موجب گشاد شدن شریان شود. پلاک‌ها و رسوبات چربی در این جا روی دیوار شریان فشرده شده و مسیر باز می‌شود. بعدازاین که شریان موردنظر به عرض قابل قبولی باز شد، جراح کاتتر را خارج می‌کند.

 به‌این‌ترتیب به خون اجازه می‌دهد تا آزادانه به گردش درآید. در ادامه بالن زدن قلب، معمولا پزشک برای جلوگیری کردن از مسدود شدن دوباره رگ، از استنت گذاری یا فنر زدن قلب هم استفاده می‌کند و یک استنت را در آن محل قرار می‌دهد. بر اساس منابع قابل اطمینان در اکثر افرادی که آنژیوپلاستی بدون استنت گذاری انجام داده‌اند، بعد از عمل به‌تدریج شاهد باریک‌تر شدن عروقشان بوده‌اند.

تفاوت بالن و فنر قلب چیست؟

فنر در واقع همان استنت گذاری است. همان‌طور که پیش‌ازاین هم گفته شد، فنر زدن رگ قلب در واقع روشی مکمل است که در کنار بالن قلب انجام می‌شود. آنژیوپلاستی برای افراد به دو شیوه مختلف همراه استنت و بدون استنت انجام می‌شود.

اگر فنر هم به دنبال بالن گذاری در رگ مسدود شده قرار بگیرد، به‌این‌ترتیب رگ گشاده شده و احتمال بازگشت مجدد پلاک‌ها و گرفتگی و تنگ شدن عروق کاهش می‌یابد. نقش استنت یا همان فنر مانند داربست است و مانع باریک شدن رگ بعد از بالن زدن می‌شود؛ بنابراین تفاوت بالن و فنر قلب بیشتر در تکثیر و دوام این تکثیر است و هر دو در راستای برطرف‌کردن و درمان گرفتگی رگ قلب انجام می‌شوند.

چطور برای آنژیوپلاستی بالن آماده شویم؟

آمادگی برای انجام آنژیوپلاستی بالن، بستگی به میزان اورژانسی بودن شرایط بیمار دارد. در برخی موارد انجام این عمل به‌صورت اورژانسی و به دنبال سکته قلبی در بیماران انجام می‌شود. به‌هرحال در اولین قدم برای آماده‌سازی بیمار به‌منظور بالن زدن قلب، سوابق پزشکی و بیماری‌های زمینه‌ای در او چک می‌شود.

مواردی مانند میزان و شدت انسداد و محل گرفتگی هم برای این منظور لحاظ خواهد شد. ابتدا بیمار باید آنژیوگرافی شود. در آنژیوگرافی که نوعی تصویربرداری و اسکن عروق بیمار است، میزان و محل انسداد عروق مشخص می‌شود تا براین‌اساس پزشک بتواند برای آنژیوپلاستی کردن فرد بیمار تصمیم بگیرد. معمولا هزینه آنژیوگرافی قلب به نسبت آنژیوپلاستی کمتر است.

آزمایش‌های معمول خون برای قبل از عمل، انجام نوار قلب و اکوکاردیوگرام و رادیوگرافی از قفسه سینه هم به‌منظور بررسی بیشتر بیمار و آماده‌کردن او به‌منظور آنژیوپلاستی انجام می‌شود. ممنوعیت آشامیدن و خوردن هم به‌صورت معمول بین ۸ ساعت قبل از انجام عمل به بیمار اعلام خواهد شد.

نکته مهم برای آماده‌شدن بیمار برای بالن قلب، بررسی و کنترل داروهایی است که مصرف می‌کند. حتماً باید پزشک در جریان تمام درمان‌ها و داروهای مصرفی باشد و با تجویز او مصرف آن‌ها قبل از آنژیوپلاستی قطع شده یا ادامه یابد.

مراقبت های بعد از بالن قلب

مراجعه منظم به پزشک و مشورت با او در خصوص موارد مختلف مرتبط با بیماری، دریافت رژیم غذایی سالم و مناسب، پرهیز از مصرف الکل و کشیدن سیگار و تغییر در سبک زندگی از موارد مهمی است که بعد از بالن قلب باید به آن‌ها توجه کرد. در نهایت این که مصرف به‌موقع و دقیق تمام داروها ضرورت بسیار بالایی برای مراقبتهای بعد از بالن زدن قلب دارد.

معمولا بیمارانی که آنژیوپلاستی داشته‌اند بین دوهفته تا یک ماه بهبود می‌یابند. اما بااین‌حال این بازه زمانی و شرایط و سرعت بهبودی تا میزان زیادی بستگی به شرایط جسمی بیمار، مشکلات زمینه‌ای دیگر و عوارض احتمالی بالن قلب خواهد داشت. تغییر سبک زندگی هم از موارد بسیار مهمی است که به بیمارانی که به‌تازگی بالن قلب را تجربه کرده‌اند توصیه می‌شود. آن‌ها هم باید ورزش‌کردن و زندگی سالم داشتن را در نظر بگیرند و هم این که از استرس و فشارهای عصبی تا جای ممکن دوری کنند.

وزنه زدن، بلندکردن وسایل سنگین، دویدن با سرعت بالا و مواردی ازاین‌دست تا مدتی برای افرادی که عمل بالن قلب انجام دادند ممنوع است و باید تمام‌کارهایی که می‌کنند مطابق نظر پزشک انجام شود. ورزش‌کردن و فعالیت بدنی برای این افراد ضروری است اما باز هم به‌صورت کنترل شده و انجام ورزش‌هایی که مناسب شرایط بیماران باشد.

همین حالا بهترین متخصص برای عمل بالون قلب را پیدا کن!

دکتر بالون دریچه میترال

عوارض بالن زدن قلب چیست؟

هیچ روش درمانی بی‌خطری وجود ندارد و هر روشی ممکن است ریسک‌ها و عوارض مخصوص به خود را هم به دنبال داشته باشد. بالن قلب هم از این قاعده مستثنی نیست. یکی از عوارض آن مربوط به زمانی است که از استنت هم به همراه بالن استفاده می‌شود. در این حالت ممکن است شریان موردنظر باریک شده و در نتیجه بعدها مجدد انسداد در رگ موردنظر رخ دهد. سایر عوارض بالون گذاشتن قلب عبارتند از:

• انواع واکنش‌های آلرژیک نسبت به لوازم مورداستفاده در آنژیوپلاستی
• خونریزی و کبودی در محل تزریق و ورود کاتتر
• احتمال ایجاد مجدد بیماری آترواسکلروز یا تصلب شرایین
• ایجاد بافت اسکار یا لخته خون
• آسیب‌دیدن رگ یا دریچه قلب، بروز علائم حمله قلبی
• آسیب به کلیه‌ها به دلیل عفونت‌های ثانویه احتمالی خصوصا در بیمارانی باسابقه بیماری و مشکلات کلیوی
• ریسک سکته مغزی در برخی بیماران

تمام این ریسک‌ها و عوارض با درصد بسیار کمی ممکن است اتفاق بیفتند. بااین‌حال برای کاهش هر یک از این عوارض میزان مهارت و قابلیت‌های پزشک درمان گر و مراقبت‌های پس از بالن قلب اهمیت بسیار زیادی دارد و قطعا تمام این خطرات به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌یابد. برای کاهش ریسک حتماً باید به نکات مراقبت بعد از بالن قلب توجه کرد.

آیا احتمال انسداد رگ پس از بالن قلب وجود دارد؟

در برخی موارد ممکن است بعد از بالن قلب باز هم رگ مسدود شود. البته برای جلوگیری از این حالت معمولا روش آنژیوپلاستی استنت گذاری با بالن قلب ترکیب شده تا رگ گشاد شود و احتمال مسدود شدن مجدد از بین برود.

اما بااین‌حال همیشه این اتفاق نمی‌افتد و ممکن است مجدد در شریانی که استنت در آن قرار گرفته است، پلاک مجدد تشکیل شود و شریان‌ها دوباره تنگ شوند. به این فرایند تنگی مجدد شریان یا انسداد مجدد گفته می‌شود. البته باز هم اگر پزشک از استنت به همراه بالن زدن برای قلب استفاده نکند، ریسک این انسداد مجدد افزایش خواهد یافت.

بااین‌حال ممکن است بعد از گذشت مدت زمانی از استنت گذاری، رگ دوباره باریک شود. به‌این‌ترتیب با تجمع دوباره پلاک‌ها در اطراف استنت، انسداد مجدد اتفاق می‌افتد. گاهی نیز همان بافت اسکار تشکیل شدن در محل قرارگیری استنت و گسترش آن دلیل مسدود شدن مجدد رگ است. در نتیجه شاید پزشک مجبور شود از روش‌های مکمل درمانی دیگری همچون پرتودرمانی نیز در کنار بالن قلب و استنت گذاری استفاده کند.

خطر لخته‌ شدن خون در بالن قلب و استنت قلب وجود دارد؟

همان‌طور که گفته شد با وجودی که استنت گذاری به‌عنوان روش مکمل بالن قلب برای کاهش خطرات بیماری و کم کردن ریسک بازگشت مجدد گرفتگی انجام می‌شود، اما به دلیل ماهیت ظریف و حساس قلب و عروق، قراردادن استنت هم همیشه بی‌خطر نخواهد بود و این روش هم با برخی از مشکلات احتمالی از جمله لخته شدن خون و پارگی عروق همراه است.

وجود جسم خارجی مانند استنت در تماس مداوم با خون ممکن است در برخی افراد منجر به لخته شدن خون شود. حدود ۱ تا ۲ درصد از افرادی که استنت دریافت می‌کنند، لخته‌های خونی در محل استنت ایجاد می‌کنند که نیاز به پیگیری دارند و می‌توانند خطرساز شوند.

استنت‌ها که ممکن است پوشیده با مواد دارویی باشند یا بدون هر پوششی در رگ قرار بگیرند، می‌توانند در مواردی به‌عنوان عوارض جانبی موجب خونریزی و لخته شدن خون در آن محل شوند. انواع استنت‌هایی که یک پوشش دارویی دارند، ریسک کمتری برای لخته شدن خون در بیماران دارند.

برای جلوگیری کردن از بروز این مشکل و خطرساز شدن لخته خون بعد از بالن قلب در بیماران، اول‌ازهمه پزشک باتوجه‌به شرایط بیمار یک سری داروها مانند آسپرین تجویز می‌کند. علاوه بر این با رعایت رژیم غذایی سالم، کنترل وزن، کنترل فشارخون، کنترل کلسترول خون، ورزش‌کردن منظم و سبک زندگی سالم بدون مصرف الکل و دخانیات می‌توان ریسک لخته خون را به طرز قابل‌توجهی کاهش داد.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

انتخاب متخصص حرفه‌ای و باتجربه قلب و عروق می‌تواند در راستای بهبودی و پیشگیری از بیماری‌های قلبی شما کمک کننده باشد. اگر می‌خواهید بهترین متخصص قلب و جراح قلب را پیدا کنید، به به لیست بهترین پزشکان قلب و عروق یا دکتر قلب و عروق آنلاین مراجعه کنید. سوالات و مشاوره‌های لازم را می‌توانید به‌صورت آنلاین و تلفنی از متخصصان ما بپرسید.

دکترتو مراقب سلامت شماست!