از عوارض خود ارضایی چه میدانید؟ آیا این کار خطرناک است؟

آنچه در این مقاله می‌خوانید

از عوارض خود ارضایی می‌توان به مشکلات روحی، ناباروری، اختلال نعوظ و کاهش میل جنسی اشاره کرد. اگر اعتیاد به خود ارضایی را به موقع درمان کنید از این عوارض پیشگیری خواهید کرد.

approved-by-doctors

تأیید‌‌‌‌‌‌‌ شده توسط پزشکان متخصص دکترتو

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان دکترتو مشاوره بگیرید.

زمان مطالعه : 8 دقیقه
عوارض خود ارضایی

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

عوارض خود ارضایی گاهی حاصل یک باور غلط هستند؛ اجازه دهید ساده‌تر بگوییم، گاهی اوقات مواردی که تحت عنوان عارضه شناخته می‌شوند اتفاقا بد نبوده و فوایدی هم به همراه دارند. موضوعی که در این مقاله بیشتر به آن پرداخته و شرح داده‌ایم. این موضوع باید زیر نظر متخصصین در این زمینه بررسی و پیگیری شود. یک پزشک متبحر می‌تواند اعتیاد شما به خودارضایی را بررسی کند و برای رفع آن راه‌حل‌های مختلف ارائه دهد. اگر به چنین پزشکی نیاز دارید اما شخص خاصی را نمی‌شناسید از وبسایت دکترتو کمک بگیرید. دکترتو به شما کمک می‌کند بهترین متخصصان روانشناس را بیابید و از آن‌ها نوبت ویزیت هم به صورت حضوری و‌ هم آنلاین دریافت کنید.

عوارض خود ارضایی چیست؟

خود ارضایی چیست؟ خودارضایی شامل دست زدن به اندام تناسلی یا سایر نواحی حساس بدن برای تحریک یا لذت جنسی است. به نوعی راهی طبیعی و ایمن برای کشف بدن، احساس لذت و رهایی از تنش‌های جنسی هم به حساب می‌آید. موضوعی که گاهی اوقات اعتیاد به آن باعث بروز مشکلات جدی می‌شود اما گاهی هم از نظر پزشکان بد نبوده و موضوع خطرناکی به شمار نمی‌رود.

خودارضایی عوارض جانبی مضری ندارد. با این حال، برخی از افراد ممکن است در مورد خودارضایی احساس گناه کنند یا مشکلاتی با اعتیاد به خودارضایی داشته باشند. برخی از افراد هم ممکن است در مورد خودارضایی به دلیل اعتقادات فرهنگی، معنوی یا مذهبی احساس گناه کنند. خودارضایی از نظر علمی نه اشتباه است و نه غیراخلاقی، اما همچنان ممکن است صحبت‌هایی مبنی بر اینکه تجربه لذت بردن از خود کثیف و شرم‌آور است بشنوید.

اگر در مورد خودارضایی احساس گناه می‌کنید، می‌توانید با فردی که به او اعتماد دارید درباره اینکه چرا چنین احساسی دارید و چگونه می‌توانید از احساس گناه خود عبور کنید، صحبت کنید. علاوه بر این درمانگرانی که در زمینه سلامت جنسی تخصص دارند، ممکن است افراد مناسبی برای کمک به شما به منظور غلبه بر این کار و عوارض ناشی از آن باشند. در ادامه عوارض ناشی از خود ارضایی را برای شما نام برده و هر یک را به صورت مجزا توضیح داده‌ایم.

مشاوره روانشناسی

با برترین روانشناسان ایران از دیدگاه کاربران

مشاوره حضوری و آنلاین۵۰۰+ خدمت

۱. سرد شدن زوجین از هم

خود ارضایی به طور مستقیم بر سرد شدن روابط تاثیر ندارد. اما ممکن است افراد با عادت کردن به انجام خود ارضایی، دیگر با بودن و رابطه داشتن با یکدیگر لذتی که باید را تجربه نکنند.

۲. اختلال در توانایی جنسی

اگر مردان خود ارضایی تهاجمی داشته باشند که شامل گرفتن بیش از حد سفت آلت تناسلی خود می‌شود، ممکن است کاهش حس را تجربه کنند. اما این مشکل با گذشت زمان قابل حل است. زنانی که از ویبراتور استفاده می‌کنند، عملکرد جنسی بهتر را گزارش داده‌اند. برای درمان اختلالات جنسی حتما با متخصص مشورت کنید.

۳. کاهش عزت نفس

خودارضایی به خودی خود باعث افسردگی و کاهش عزت نفس نمی‌شود. اما احساس شرم و گناه نسبت به این عمل ممکن است روی عزت نفس شخص تاثیر منفی داشته باشد.

۴. پرخاشگری

خودارضایی ممکن است مستقیماً با خشم مرتبط نباشد. با این حال، این احتمال وجود دارد که زنان و به ویژه مردان، برای کاهش استرس خود در انجام این کار افراط کنند و در دراز مدت برای خودشان حالت ناراحتی به وجود آورند.

۵. اعتیاد به خود ارضایی

همانطور که پیش از این هم گفته شد، خودارضایی به خودی خود یک فعالیت مضر نیست و ممکن است برای افرادی که در یک رابطه هستند یا افرادی که از این کار برای جبران کمبود رابطه جنسی استفاده می‌کنند لذت بخش باشد. با این حال، برای برخی از افراد، تمایل به خودارضایی بیش از حد بوده تا جایی که احساس می‌شود این رفتار از کنترل خارج شده و حالت اعتیاد پیدا کرده است. در این شرایط باید برای درمان اعتیاد جنسی اقدامات لازم را انجام داد.

اعتیاد به خودارضایی رابطه جنسی با همسر را مختل می کند.
اعتیاد به خودارضایی ممکن است شما را نسبت به شریک خود سرد کند.

۶. عوارض روانی خود ارضایی

برخی تحقیقات نشان می دهد که خودارضایی بیش از حد شروع به مختل کردن زندگی می‌کند. اعتیاد و افراط در انجام این کار خطر ابتلا به بیماری‌های روانی و علائم افسردگی را افزایش می‌دهد.

۷. عوارض اجتماعی خودارضایی

برخی از افرادی که نگران هستند که خودارضایی با باورهای مذهبی، معنوی یا فرهنگی آنها در تضاد باشد، ممکن است احساس گناه داشته باشند. ممکن است با توجه به احکام شرعی خود ارضایی برای برخی ادیان ممنوع و حرام باشد.

عوارض خود ارضایی در مردان

در ادامه برخی از عوارض خود ارضایی در مردان بنابر گفته افراد مختلف را از نظر علمی مورد بررسی قرار داده‌ایم:

۱. خستگی

یکی از عوارض جانبی خودارضایی مکرر در مردان ، احساس خستگی است.

۲. ضعف

از نظر بعضی افراد خودارضایی سبب ضعف بدنی و عضلانی می‌شود. اما باید گفت طبق تحقیقات این کار ارتباطی با ضعف جسمی و عضلانی نخواهد داشت.

۳. اضطراب

ممکن است زمانی که احساس برانگیختگی به شما دست داده یا در لحظه خودارضایی احساس دلهره و نگرانی را تجربه کنید. مطالعات نشان داده‌اند که اغلب مردانی که خودارضایی می‌کنند، سطوح بالاتری از اضطراب را تجربه می‌کنند. این موضوع با تفکرات و نگرانی‌های شما ارتباطی تنگاتنگ دارد.

از عوارض خود ارضایی میترسی؟

اعتیادت به خودارضایی هر روز بیشتر میشه؟ کلیک کن.

۴. افسردگی

نتیجه برخی تحقیقات ارتباط بالقوه‌ای بین خودارضایی و افسردگی را نشان می‌دهد. داده‌های بدست آمده از این تحقیقات نشان می‌دهد که خودارضایی و سایر فعالیت‌های جنسی که منجر به لذت می‌شود، می‌تواند منجر به ترشح هورمون‌ها و مواد شیمیایی دخیل در مرکز لذت مغز شود. به این ترتیب، خودارضایی حتی می‌تواند اثرات ضد افسردگی داشته باشد.

برخی از افرادی که خودارضایی می‌کنند، در مورد آن اضطراب یا احساس گناه دارند. در برخی فرهنگ‌ها خودارضایی یک تابو اجتماعی است، به طوری که بسیاری از ادیان و کشورها این عمل را ممنوع و گناه می‌دانند. این موضوع به خودی خود می‌تواند به حس عذاب وجدان، گناه و افسردگی تبدیل شود.

۵. درد بیضه ها

دلایل زیادی برای درد بیضه‌ها وجود دارد اما خودارضایی یکی از آن‌ها نیست. بعید است که در حین خودارضایی به خود آسیبی آن‌چنان شدید رسانده باشید که باعث درد بیضه‌ها شود. در واقع، به احتمال زیاد درد بیضه ناشی از مشکلی دیگری است و نیاز به بررسی بیشتر دارد.

۶. دردهای استخوانی

برخی بر این باور هستند که تکرار خودارضایی چندین بار در روز، ممکن است به بدن فرصت کافی برای جبران کلسیم دفع شده را ندهد. به همین دلیل احتمال دارد دچار بدن درد شوید.

۷. احساس گناه

احساس بد در مورد خودارضایی معمول است. بسیاری از مردم نگران خودارضایی هستند زیرا باورهای مذهبی زیادی وجود دارد که خودارضایی را کثیف، خطرناک یا کاری خجالت آور بیان می‌کنند. جدا از بحث باورهای اعتقادی و مذهبی، خود ارضایی یک فعالیت جنسی ایمن است.

۸. زخم شدن دور ناحیه تناسلی

خود ارضایی مکرر می‌تواند باعث زخم شدن آلت تناسلی شود و سوزش و درد به همراه داشته باشد.

۹. انزال زودرس

دلایل انزال زودرس شامل مشکلات فیزیکی، عدم تعادل شیمیایی و عوامل عاطفی و روانی می‌شود. این موضوع ارتباط مستقیم با خودارضایی ندارد اما موضوعی است که باید به سرعت تحت درمان قرار گیرد.

مردان ممکن است بعد از خودارضایی استرس و اضطراب داشته باشند.
مردان در زمان خودارضایی دچار استرس و اضطراب می‌شوند.

عوارض خود ارضایی برای زنان (عوارض خودارضايي براي دختر)

برخی از عوارضی که برای خود ارضایی در زنان نام برده شده‌اند در ادامه توضیح داده‌ایم و درباره درست یا غلط بودن این عوارض صحبت کرده‌ایم:

۱. عدم تعادل ذهنی و جسمی

خودارضایی بر خلق و خو، تمرکز، و خواب تاثیر می‌گذارد. این موضوع به دلیل ترشح هورمون‌های شادی که دوپامین، اندورفین و اکسی توسین را تشکیل می‌دهند، است. طبق مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۵ انجام شد، هورمون اکسی توسین می‌تواند به کاهش استرس و آرامش بدن و ذهن کمک کند.

۲. کمر درد

اگر بعد از خودارضایی در ناحیه کمر احساس درد دارید به احتمال زیاد ناشی از وضعیت نامناسب بدن هنگام خودارضایی است. می‌توانید این درد را به کمک کیسه آب گرم و داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی تسکین دهید.

۳. کاهش سطح میل جنسی

در بعضی از افراد اعتیاد به خود ارضایی و تکرار مکرر آن می‌تواند منجر به کاهش میل جنسی در مقابل شریک خود شود.

۴. آسیب عاطفی

اگرچه خودارضایی باعث افسردگی نمی‌شود، اما دیدگاه‌های مذهبی، فرهنگی یا اجتماعی فرد ممکن است باعث بروز احساسات بدی شود. علاوه بر این، در حالی که خودارضایی یک عمل جنسی طبیعی و سالم است، اگر به یک رفتار اجباری تبدیل شود، می‌تواند مشکل‌ساز باشد و باعث بروز مشکلات عاطفی شود.

از اعتیاد به خود ارضایی خسته شدی و نیاز به یه روش درمانی داری؟ مشاوره بگیر.

۵. زخم شدن دور ناحیه تناسلی

برخی از زنان ممکن است پس از خودارضایی احساس درد، حساسیت یا ناراحتی عمومی در ناحیه واژن داشته باشند. این احساس می‌تواند موضعی باشد یا در سراسر ناحیه لگن پخش شود. علت آن می‌تواند زخم شدن این ناحیه در طول خودارضایی باشد که معمولا خیلی زود بهبود خواهد یافت.

۶. ارضا نشدن در سکس

آنورگاسمی به معنای به ارگاسم نرسیدن در طول رابطه جنسی است. این موضوع یکی از شایع‌ترین عوارض خودارضایی در خانم‌ها به شمار می‌رود.

۷. عوارض خود ارضایی در بارداری

تغییرات هورمونی در دوران بارداری باعث افزایش میل جنسی در این دوران می‌شود. خودارضایی یک راه بی‌خطر برای کاهش میل جنسی در دوران بارداری است. لذت از خود ممکن است به کاهش علائم بارداری مانند کمردرد هم کمک کند. ممکن است در طول و بعد از ارگاسم، گرفتگی خفیف و نامنظم یا انقباضات براکستون هیکس را احساس کنید.

این علائم خیلی زود برطرف می‌شوند اما اگر این اتفاق نیفتاد و درد تشدید شد، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. برای برخی از افراد دارای حاملگی پرخطر هم گاهی اوقات توصیه می‌شود که از فعالیت جنسی اجتناب کنند، زیرا ارگاسم به طور بالقوه می‌تواند خطر زایمان زودرس را افزایش دهد. با این حال، تحقیقات در این زمینه کامل نیست.

با خود اراضیی به جنین در دوران بارداری آسیب وارد میشود؟

خودارضایی به نوزاد آسیبی نمی‌رساند. یا بهتر است اینگونه بگوییم که در طول خود ارضایی نوزاد نمی‌فهمد چه اتفاقی در حال رخ دادن است! در واقع، برخی از پزشکان بر این باور هستند که نوزادان با انقباضات ریتمیک رحمی که در طول ارگاسم اتفاق می‌افتد آرام می‌شوند.

اعتیاد به خودارضایی باعث مشکلات عاطفی میشود.
در دراز مدت و با اعتیاد به خودارضایی دچار آسیب و مشکلات عاطفی خواهید شد.

عوارض خود ارضایی در نوجوانان

شایع‌ترین مشکلات یا عوارض خودارضایی آسیب به سلامت جسمی یا روانی است. برخی از موارد خودارضایی نوجوانان که علت آن‌ها دستکاری‌های تهاجمی مانند وارونگی، خم شدن یا پیچش آلت تناسلی است می‌تواند باعث ایجاد یک تومور خوش خیم موضعی یا سایر مشکلات پزشکی شود.

عوارض خود ارضایی در کودکان

خودارضایی دوران کودکی با تحریک دستگاه تناسلی همراه است.  این کار اغلب اوقات باعث تعریق و گرگرفتگی کودک می‌شود. بلوغ و افزایش هورمون‌های جنسی علت اصلی گرایش به خودارضایی به نظر می‌رسند. به همین دلیل دوره اوج این کار پس از کودکی و در نوجوانی است.

در نوزادان و کودکان خردسال، حالت‌ها و حرکات غیرعادی در طول خودارضایی رخ می‌دهد و ممکن است به اشتباه به عنوان تشنج، اختلالات حرکتی، درد شکم، قولنج و یا مشکلات عصبی یا پزشکی تشخیص داده شود.

متن انگلیسی:
Research showsTrusted Source that masturbation is very common across all ages. Approximately 74 percent of males reported masturbating, compared to 48.1 percent of females
ترجمه متن:
تحقیقات نشان می‌دهد که خودارضایی در تمام سنین بسیار رایج است. تقریباً ۷۴ درصد از مردان در مقایسه با ۴۸.۱ درصد از زنان، خودارضایی می‌کنند.

medicalnewstoday

عوارض غیر واقعی و دروغین خودارضایی (این موارد شایعه هستند.)

عوارض غیر واقعی و دروغین خودارضایی عبارتند از:

  • کوری
  • رشد مو در کف دست‌ها
  • ناتوانی در مراحل بعدی زندگی
  • اختلال در نعوظ
  • کوچک شدن آلت تناسلی
  • انحنای آلت تناسلی
  • کاهش تعداد اسپرم
  • ناباروری
  • بیماری روانی
  • ضعف جسمانی

جدول زیر شامل عوارض واقعی و شایعاتی است که درباره خود ارضایی گفته می‌شود:

عوارض واقعیشایعات و دروغ‌ها
اضطراب و افسردگیکوری
کاهش انرژی و خستگیکاهش قد
احساس گناه یا شرمزوال عقل
کاهش تمرکز و توجهرشد مو در کف دست
مشکلات خوابناتوانی جنسی دائمی
تاثیرات منفی بر روابط اجتماعیکاهش تعداد اسپرم
درد و تحریک در ناحیه تناسلینازایی
تاثیرات منفی بر اعتماد به نفسنابینایی
کاهش میل جنسی (در صورت زیاده‌روی)ایجاد تغییرات جسمانی شدید (مانند تغییر شکل آلت تناسلی)
مشکلات ارتباطی در روابط عاطفیکاهش هوش و توانایی‌های ذهنی
عوارض واقعی و غیرواقعی خودارضایی

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

در این مقاله به بررسی علمی و پزشکی عوارض خود ارضایی پرداختیم و از درست و غلط بودن این عوارض صحبت کرده‌ایم. اساس این گفته‌ها شواهد علمی است، اما موضوع مهمی که در کنار این گفته‌های پزشکی اهمیت دارد باورهای مذهبی هستند. بنابر گفته برخی مراجع دینی، انجام خودارضایی حرام است. به همین خاطر لازم است که برای انجام دادن یا پرهیز از این کار، به گفته مراجع دینی خود توجه ویژه‌ داشته باشید.

شما می‌توانید برای مشاوره گرفتن از دکتر روانشناس و در صورتی که دچار اعتیاد یا گرایش به خودارضایی هستید از وبسایت دکترتو کمک بگیرید. دکترتو به شما امکان دریافت نوبت از بهترین پزشکان را به ساده‎‌ترین شکل ممکن می‌دهد. پس همین حالا برای ثبت نوبت مشاوره روانشناسی آنلاین یا حضوری سری به وبسایت دکترتو بزنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!

پرسش‌های متداول

بنابر اعتقاد برخی مراجع دینی عمل خودارضایی از گناهان کبیره به شمار می‌رود. براساس فتوای بیشتر مراجع دینی اگر خودارضایی به‌دست همسر شخص انجام شود، گناه نیست. اما از نظر برخی از علمای اهل تشیع نظیر علامه حلی، خودارضایی به دست همسر و کنیز هم حرام است.

از دست دادن بینایی یا کور شدن یکی از عوارض جانبی رایج خودارضایی نیست. این افسانه تاسف بار در مورد خودارضایی که باعث کوری، آکنه یا سایر خطرات سلامتی می شود کاملاً نادرست هستند.

هیچ مدرک علمی مبنی بر اینکه خودارضایی باعث ریزش مو می‌شود وجود ندارد. این باور غلط ممکن است از این ایده ناشی شود که مایع منی حاوی سطوح بالایی از پروتئین است، بنابراین با هر انزال، بدن پروتئینی را از دست می‌دهد که برای رشد مو مورد نیاز است.

خود ارضایی نمی‌تواند باعث اختلال نعوظ شود. مشکل در نعوظ چه هنگام خودارضایی یا در حین رابطه جنسی ممکن است به خاطر سایر دلایل احتمالی باشد. در زنان هم خود ارضایی به صورت مستقیم بر ناتوانی جنسی تاثیر نخواهد داشت.

تحقیقات نشان می‌دهد که افرادی که بعد از خودارضایی احساس گناه می‌کنند، بیشتر دچار مشکلات روانی می‌شوند. یک مطالعه موردی در سال 2021 اشاره می‌کند که اگرچه تحقیقات بیشتری لازم است، اما احساس گناه خودارضایی ممکن است منجر به ایجاد افسردگی شود.

وقتی افراد خودارضایی می‌کنند، اندام تناسلی خود را لمس یا مالش می‌دهند چرا که احساس آن را دوست دارند. این امر رشد آن‌ها را متوقف نمی‌کند یا باعث ایجاد مشکلی در سلامتی نمی‌شود.

بیشتر کودکان چه دختر و چه پسر تا سن 5 تا 6 سالگی به طور منظم با اندام‌های جنسی خارجی یا قسمت‌های خصوصی بدن خود بازی می‌کنند. تا سن 15 سالگی، تقریبا 100 درصد از پسران و 25 درصد از دختران خود ارضایی تا مرز رسیدن به ارگاسم را تجربه می‌کنند.

از منظر علم پزشکی خودارضایی اصلاً برای شما مضر نیست. برخی افراد فکر می‌کنند که خودارضایی به دلایل اخلاقی بد است، اما این یک انتخاب شخصی است.

امتیاز شما به مقاله:
(4از5)
دسته بندی:
منبع:
مطالب مرتبط

پاسخ دادن

نظرات درباره عوارض خود ارضایی

  1. علی گفت:

    سلام میگم بعد ترک خود ارضایی پروستات هم
    کوچیک میشه یا همون مقدار بزرگ میمونه مم نزدیک سه سالی هست خود ارضایی رو انجام میدم

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      بله
      البته بستگی به منشا تورم پروستات دارد

  2. ناشناس گفت:

    هیچ ربطی به بچه دار شدن نداره؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      بهرحال اعتیاد به خودارضایی عوارض متعددی می تواند داشته باشد
      که روی رابطه جنسی تاثیر می گذارد
      ولی روی باروری تاثیر ندارد

  3. محمود گفت:

    سلام ایا ترک خود ارضایی باعث رشد مجدد و نریختن مو و تغییرات وزن و قد در جوانان و عوض شدن سبک زندگی میشود؟؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      بله تا حد زیادی می تواند کمک کننده باشد
      ولی لزوما نمی توان همه موارد فوق را به خودارضایی ربط داد
      از نظر هورمونی بهتر است ازمایشات لازم صورت گیرد

      متخصص اورولوژیست

  4. ناشناس گفت:

    سلام ایا ترک خود ارضایی باعث رشد مجدد و نریختن مو و تغییرات وزن و قد در جوانان و عوض شدن سبک زندگی میشود؟؟

  5. ناشناس گفت:

    سلا وقت بخیر خود ارضایی به کوچک شدن اندام تناسلی کمک میکند یا خیر

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      خودارضایی معمولا روی طول آلت نقشی ندارد
      سالم باشید

  6. پارسی گفت:

    سلام
    بنده جدیدا در حال ترک خودارضای هستم اما میخوام یه چند تا سوال ازتون بپرسم
    بنده حدود ۱ سال پیش شروع به خودارضای کردم و چشمم هیچ مشکلی نداشتم اما در این یک سال نمره چشمم شد۲ دوربین و تو خانواده کسی چشماش ضعیف نیست
    البته بنده زیاد داخل کامپیتر و گوشی هستم
    و سوال بعدی آیا خودارضای باعث میشه رشد قد کم بشه ؟ بنده در اوایل سن بلوغم

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      چه خوب که میزان خودارضایی را کنترل میکنید
      ولی خودارضایی تاثیر چندانی روی این موارد ندارد
      بهتر است جداگانه بررسی شود

  7. ناشناس گفت:

    الان چند روزه توی ترکم بدنم درد میکنه افسرده شدم آیا خود ارضایی کنم دوباره چی میشه؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      معمولا مشکلی ایجاد نمی کند
      ولی زیاد آلوده این کار نشوید
      چون ممکن است عوارض جسمی و روانی را تشدید کنید

  8. . گفت:

    سلام
    من ۱۶ سالمه و هر دوهفته یک بار با دختر همسایمون سکس میکنم ایا این مشکل ندارت یا باید ترک کنم

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      از نظر بهداشت رعایت کنید
      ولی با توجه به سن بهتر است کنترل کنید

  9. امین گفت:

    سلام من از ۱۲ سالگی خودارضایی میکنم و درد بیضه و گودی چشم دارم

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      با توجه به این علایم
      بهتر است خودارضایی را تا حد امکان کم کنید
      و از مکمل های مناسب سن
      و ورزش منظم استفاده کنید

  10. محمدرفیع گفت:

    سلام من ۱۴ سالمه قدم کوتاهه از امسال هر ماه خود ارضایی دارم آیا باعث میشه بلوغم دیر شروع بشه یا قدم رشد نکنه؟؟

    مرسی

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      چندان تاثیر ندارد
      ولی بهتر است خودارضایی به عادت تبدیل نشود