دلایل خونریزی در بارداری و روش درمان آنها

خونریزی در بارداری همیشه به معنی وجود یک مشکل جدی نیست اما بی‌توجهی به آن می‌تواند خطرناک باشد. برخی از زنان در مراحل مختلف بارداری خونریزی خفیف تا متوسط را تجربه می‌کنند. هر نوع خونریزی در بارداری، حتی خفیف، باید توسط پزشک بررسی شود به‌ خصوص اگر با درد، انقباض یا علائم غیرمعمول همراه باشد. خونریزی لانه‌گزینی ممکن است بی‌خطر باشد اما تشخیص آن تنها با معاینه پزشکی و سونوگرافی امکان‌پذیر است. اطلاع از تفاوت بین خونریزی بی‌خطر و نگران‌کننده، به زنان باردار کمک می‌کند تا تصمیم‌گیری دقیق‌تری داشته‌باشند. در این مقاله، به بررسی علل خونریزی، انواع رنگ و روش‌های درمان خونریزی در بارداری می‌پردازیم و راهنمای مراجعه به پزشک را هم ارائه می‌دهیم.

علت خونریزی واژینال در بارداری – چه چیزهایی باعث خونریزی در بارداری میشود؟

خونریزی هنگام بارداری یکی از انواع علائم خطر بارداری است و می‌تواند دلایل متعددی داشته‌باشد. در سه‌ماهه اول، شایع‌ترین علل شامل خونریزی لانه‌گزینی، سقط جنین یا بارداری خارج از رحم است. در سه‌ماهه دوم و سوم، علت خونریزی ممکن است به مشکلات مربوط به جفت مانند جفت سرراهی یا افتادن جفت برگردد.

گاهی هم رابطه جنسی یا معاینه واژینال می‌تواند باعث خونریزی خفیف و بی‌خطر شود. اما در هر حال، نباید بدون مشورت با پزشک نتیجه‌گیری کرد. بررسی دقیق با سونوگرافی، معاینه لگنی و آزمایش خون معمولا برای تشخیص علت خونریزی لازم است. توجه به رنگ، مقدار و زمان خونریزی در تشخیص کمک زیادی می‌کند.

به طور کلی علل خونریزی حاملگی عبارت است از:

• خونریزی لانه‌گزینی (حدود هفته ۴ تا ۶ بارداری)
• سقط جنین (خونریزی با درد و گرفتگی شکمی)
• بارداری خارج از رحم (خطرناک و تهدیدکننده)
• پولیپ یا زخم دهانه رحم
• سرویسیت یا عفونت‌های منتقل‌شونده جنسی (مانند کلامیدیا)
• رابطه جنسی یا سونوگرافی واژینال
• جفت سرراهی (Placenta Previa)
• کندگی زودرس جفت
• بارداری مولار یا غیرطبیعی

علت خونریزی در ۳ ماه اول بارداری (هفته ۱ تا ۱۲)

در سه‌ماهه اول بارداری، حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد زنان دچار خونریزی خفیف یا متوسط می‌شوند. شایع‌ترین علت، لانه‌گزینی جنین است که معمولا حدود یک هفته پس از لقاح رخ می‌دهد. سایر دلایل رایج شامل تهدید به سقط جنین، سقط کامل یا ناقص، بارداری خارج از رحم و در موارد نادر، بارداری مولار است.

در برخی موارد، عفونت واژینال از نوع سرویسیت یا عفونت‌های منتقل‌شونده جنسی (مانند کلامیدیا) یا تغییرات هورمونی هم می‌تواند باعث خونریزی شود. برای تشخیص دقیق، انجام آزمایش خون (سطح hCG)، سونوگرافی و بررسی علائم همراه مانند درد لگن ضروری است. اگرچه برخی از این موارد خطرناک نیستند، اما هرگونه خونریزی باید توسط پزشک پیگیری شود:

• حاملگی خارج رحمی
• خونریزی در زمان لانه گزینی تخمک (که در حدود ۱۰ تا ۱۴ روز پس از لقاح رخ می‌دهد)
• سقط جنین و خونریزی
• بارداری مولار یا پوچ (یک اتفاق نادر است که در آن توده غیرطبیعی به جای نوزاد در داخل رحم بعد از لقاح شکل می‌گیرد)

خونریزی لانه گزینی در بارداری

خونریزی لانه‌گزینی یکی از انواع خونریزی در بارداری است و معمولا در هفته ۴ تا ۶ اتفاق می‌افتد؛ زمانی که جنین تازه به دیواره رحم می‌چسبد. این خونریزی معمولا بسیار سبک، بدون بو و به رنگ صورتی یا قهوه‌ای است و بیش از یک یا دو روز طول نمی‌کشد.

برخلاف قاعدگی، خونریزی لانه‌گزینی درد ندارد یا بسیار خفیف است. این نوع خونریزی جای نگرانی ندارد اما به این دلیل که ممکن است با علائم اولیه سقط یا بارداری خارج‌رحمی اشتباه گرفته شود، بهتر است با پزشک مشورت کنید. اگر خونریزی ادامه‌دار یا همراه با درد باشد، نیاز به بررسی دقیق‌تر دارید.

خونریزی ناشی از سقط جنین در بارداری

یکی از دلایل مهم خونریزی در اوایل بارداری، سقط جنین است. این نوع خونریزی معمولا از لکه‌بینی شروع شده و به مرور بیشتر می‌شود. علائم سقط جنین ممکن است با درد شدید شکمی، کمر درد و خروج بافت از واژن همراه باشد. سقط جنین می‌تواند به دلایل ژنتیکی، اختلالات هورمونی یا مشکلات ساختاری رحم رخ دهد.

متن انگلیسی:
Bleeding during pregnancy can be alarming. There can be many reasons you’re bleeding or spotting during pregnancy. Some reasons for bleeding are serious, while others aren’t.
ترجمه فارسی:
خونریزی در دوران بارداری می‌تواند نگران‌کننده باشد. دلایل زیادی برای خونریزی یا لکه‌بینی در این دوره وجود دارد. برخی از این دلایل جدی هستند اما برخی دیگر نیاز به نگرانی ندارند.

به نقل از سایت my.clevelandclinic

خونریزی ناشی از رشد غیرطبیعی جفت (مولار)

بارداری مولار نوعی رشد غیرطبیعی جفت است که در آن به‌جای جنین، توده‌ای از سلول‌های غیرطبیعی در رحم شکل می‌گیرد. این وضعیت نادر اما جدی است و یکی از علل خونریزی غیرطبیعی در بارداری محسوب می‌شود. خونریزی معمولا تیره‌رنگ یا قهوه‌ای است و ممکن است با تهوع شدید، بزرگی بیشتر از حد معمول رحم و سطح بالای هورمون hCG همراه باشد. این نوع بارداری قابل ادامه دادن نیست و معمولا نیاز به خارج‌سازی کامل توده از رحم دارد.

خونریزی در زمان بارداری خارج از رحم 

بارداری خارج از رحم زمانی اتفاق می‌افتد که جنین به جای رحم، در جایی دیگر معمولا لوله فالوپ، لانه‌گزینی می‌کند. این نوع بارداری نمی‌تواند ادامه یابد و در صورت تشخیص ندادن به‌موقع، می‌تواند منجر به پارگی لوله و خونریزی شدید داخلی شود. خونریزی بارداری خارج از رحم معمولا شدید و خطرناک است.

علت خونریزی مانند قاعدگی در هفته های اول بارداری

برخی زنان در هفته‌های ابتدایی بارداری دچار خونریزی‌ می‌شوند که از نظر ظاهر، مقدار و زمان‌بندی بسیار شبیه به پریود یا قاعدگی است. این موضوع می‌تواند گیج‌کننده باشد، زیرا ممکن است فرد متوجه بارداری خود نشده باشد. یکی از شایع‌ترین دلایل آن، خونریزی لانه‌گزینی است که حدود ۶ تا ۱۲ روز پس از لقاح رخ می‌دهد و معمولا سبک‌تر از قاعدگی است.

اما در برخی موارد، این خونریزی ممکن است ناشی از سقط زودهنگام یا حتی بارداری خارج از رحم باشد. اگر خون قرمز روشن است، چند روز ادامه دارد یا با درد لگن و گرفتگی همراه است، باید سریع به پزشک مراجعه کرد. تشخیص تفاوت بین این نوع خونریزی و قاعدگی معمولی، تنها با آزمایش و سونوگرافی امکان‌پذیر است.

علت خونریزی در ۳ ماه دوم و سوم بارداری (هفته ۱۳ تا پایان بارداری)

در سه‌ماهه دوم و سوم، خونریزی در بارداری معمولا هشداردهنده‌تر از ماه‌های اولیه است. یکی از علل اصلی در این دوره، جفت سرراهی است که در آن جفت دهانه رحم را می‌پوشاند و ممکن است باعث خونریزی بی‌درد و ناگهانی شود.

کندگی جفت (جدا شدن زودرس جفت از دیواره رحم) هم می‌تواند باعث خونریزی همراه با درد شدید شکمی شود که فورا باید درمان شود. گاهی رابطه جنسی یا معاینه داخلی نیز باعث خونریزی خفیف اما بی‌خطر می‌شود. در تمام این موارد، پیگیری پزشکی دقیق لازم است تا سلامت مادر و جنین حفظ شود:

• نارسایی دهانه رحم
• سقط جنین (قبل از هفته ۲۰) یا مرگ داخل رحمی جنین
• جفت سر راهی (قرارگیری جفت در قسمت تحتانی رحم)
• عروق سرراهی که به ندرت ممکن است رخ دهد
• خونریزی که بعد از رابطه جنسی رخ می‌دهد
• بعضی افراد در دوران بارداری با سونوگرافی واژینال دچار خونریزی می‌شوند
• جداشدگی جفت (زمانی که جفت زودتر از زمان زایمان از دیواره رحم جدا شود)
• پارگی رحم، یک رخ داد نادر اما تهدید کننده زندگی است که در آن رحم در طول خط سزارین قبلی پاره می‌شود.

خونریزی بعد از رابطه در بارداری

خونریزی واژینال خفیف پس از رابطه جنسی در دوران بارداری نسبتا شایع و معمولا بی‌خطر است، به‌ خصوص در سه‌ماهه اول و دوم. دلیل این موضوع حساس‌تر شدن و افزایش جریان خون در دهانه رحم است که باعث می‌شود تماس مکانیکی باعث خونریزی خفیف شود.

دچار خونریزی در دوران بارداری شدی و نمی‌دونی چیکار کنی؟
همین حالا برای بررسی تخصصی نوبت بگیر.

دکتر متخصص زنان

دلیل خونریزی بعد از سونوگرافی واژینال در بارداری

گاهی اوقات، بعد از انجام سونوگرافی واژینال، خونریزی یا لکه‌بینی خفیف مشاهده می‌شود. این خونریزی معمولا به دلیل تحریک خفیف دهانه رحم و رگ‌های حساس آن است و جای نگرانی ندارد. رنگ خون معمولا صورتی یا قهوه‌ای روشن است و در عرض چند ساعت تا یک روز قطع می‌شود. اگر خونریزی ادامه‌دار، زیاد یا همراه با درد شدید باشد، باید به پزشک اطلاع بدهید.

خونریزی عفونی در بارداری

عفونت‌های ناحیه تناسلی یا رحم در موارد شدید می‌توانند باعث خونریزی در بارداری شوند. در این حالت، خونریزی معمولا با ترشحات غیرطبیعی، بوی بد، خارش یا سوزش همراه است. علت آن هم ممکن است سرویسیت یا عفونت‌های منتقل‌شونده جنسی (مانند کلامیدیا) باشد. در برخی موارد نادر، عفونت‌های رحم می‌توانند منجر به پارگی کیسه آب یا زایمان زودرس شوند.

چه مقدار خونریزی در بارداری طبیعی است؟

خونریزی خفیف و کوتاه‌مدت در اوایل بارداری باید حتما بررسی شود و به طور کلی هیچ نوع خونریزی ناگهانی را طبیعی در نظر نگیرید. در زمان لانه‌گزینی جنین (حدود هفته‌ی ۴ تا ۶). این نوع خون معمولا کم، بدون بو و به رنگ صورتی یا قهوه‌ای روشن است. اما هر نوع خونریزی با رنگ قرمز روشن، مخصوصا اگر بیشتر از یک روز طول بکشد یا با درد شکمی، گرفتگی عضلات یا سرگیجه همراه باشد، باید جدی گرفته شود.

به‌طور کلی، خونریزی‌ای که یک نوار بهداشتی را در یک ساعت کاملا خیس کند یا ادامه‌دار باشد، طبیعی نیست. حتی اگر مقدار خون کم باشد، در سه‌ماهه دوم یا سوم بارداری نباید هیچ‌گونه خونریزی طولانی مدتی مشاهده شود و باید سریع به پزشک مراجعه کرد.

تفاوت لکه بینی و خونریزی در بارداری چیست؟

لکه بینی در بارداری به مقدار کمی خون گفته می‌شود که معمولا روی لباس یا نوار بهداشتی فقط چند قطره باقی می‌گذارد. رنگ آن معمولا صورتی، قهوه‌ای یا قرمز کم‌رنگ است و بدون درد یا با درد خفیف همراه است. در مقابل، خونریزی معمولا حجم بیشتری دارد، می‌تواند قرمز روشن باشد و گاهی با درد، گرفتگی عضلات یا ترشح بافتی همراه است. لکه‌بینی در اوایل بارداری معمولا بی‌خطر است اما خونریزی فعال ممکن است نشانه‌ی مشکلی جدی باشد.

روش های درمان خونریزی هنگام بارداری 

درمان خونریزی در بارداری باتوجه به علت و شدت آن متفاوت است. اگر خونریزی خفیف و ناشی از عواملی مانند لانه‌گزینی یا رابطه جنسی باشد، معمولا نیاز به درمان خاصی ندارد و فقط استراحت کافی توصیه می‌شود. در موارد جدی‌تر مانند جفت سرراهی، کندگی جفت یا بارداری خارج از رحم، درمان ممکن است شامل استراحت مطلق، داروهای کنترل انقباض، تجویز هورمون‌ها، بستری در بیمارستان یا جراحی باشد:

• استراحت نسبی یا مطلق (بسته به شدت خونریزی)
• پرهیز از رابطه جنسی یا معاینه داخلی برای مدت تعیین شده توسط پزشک
• درمان عفونت‌های زمینه‌ای با آنتی‌بیوتیک مناسب
• تجویز هورمون پروژسترون در برخی موارد خاص
• بستری در بیمارستان برای بررسی مداوم مادر و جنین در موارد شدید
• تزریق خون یا مایعات در صورت خونریزی شدید
• جراحی فوری در مواردی مانند بارداری خارج‌رحم یا سقط ناقص
• سونوگرافی‌های دوره‌ای برای بررسی جفت و رشد جنین
• کنترل فشار خون و قند خون

انواع رنگ خونریزی در بارداری – خونریزی در بارداری چه رنگی است؟

رنگ خون در دوران بارداری می‌تواند نشانه‌ای مهم برای تشخیص علت آن باشد. خون صورتی یا قهوه‌ای روشن معمولا به خونریزی‌های سبک مانند لانه‌گزینی یا تحریک دهانه رحم مربوط است. خون قرمز روشن معمولا نشانه فعال بودن خونریزی و نیازمند بررسی فوری است. خون تیره یا قهوه‌ای ممکن است به خون قدیمی و خفیف اشاره داشته‌باشد.

رنگ خون	علت احتمالی
صورتی	لانه‌گزینی، رابطه جنسی
قهوه‌ای روشن	خون قدیمی
قرمز روشن	خونریزی فعال
تیره یا سیاه	خون کهنه یا عفونت شدید

چه نوعی از خونریزی در بارداری خطرناک است؟

هر خونریزی‌ای که شدید، ادامه‌دار یا همراه با علائمی مانند درد شکمی، سرگیجه، انقباض رحم یا تب باشد، باید فورا بررسی شود. به‌ خصوص اگر خونریزی با بافت یا لخته همراه باشد، می‌تواند نشانه سقط جنین یا بارداری خارج‌رحم باشد. خونریزی در سه‌ماهه دوم یا سوم معمولا خطرناک و از عوارض بارداری است و ممکن است به دلیل جفت سرراهی یا کندگی جفت رخ دهد. همچنین، اگر رنگ خون قرمز روشن باشد و با گذشت زمان قطع نشود، باید به اورژانس مراجعه کرد.

درمان خونریزی بارداری رو عقب ننداز؛ نوبت حضوری فقط چند ثانیه فاصله داره.

دکتر خونریزی رحم

بهترین راه جلوگیری از خونریزی بارداری چیست؟

برای پیشگیری از خونریزی در دوران بارداری، لازم است مادر مراقبت‌های بهداشتی و پزشکی مناسبی داشته‌باشد. مراجعه منظم به پزشک زنان، پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین، پرهیز از فعالیت‌های شدید جسمی و داشتن رژیم غذایی غنی از آهن و ویتامین‌ها می‌تواند به بهبود سلامت کلی و پیشگیری از کم‌خونی کمک کند اما نمی‌تواند خونریزی فعال در بارداری را متوقف کند. درمان خونریزی باید توسط پزشک و بر اساس علت آن (مانند استراحت، دارو یا جراحی) انجام شود.

حفظ بهداشت واژینال و درمان به‌موقع عفونت‌ها هم نقش مهمی دارد. در صورت داشتن سابقه سقط یا جفت سرراهی، باید با دقت بیشتری تحت نظر پزشک بود. استراحت کافی، مدیریت استرس و پرهیز از رابطه جنسی در موارد خاص می‌تواند از بروز خونریزی پیشگیری کند. در نهایت، آگاهی و دقت مادر، بهترین راه مراقبت است.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

خونریزی در بارداری همیشه به معنای وجود مشکل نیست اما نباید نادیده گرفته شود. از لانه‌گزینی گرفته تا موارد جدی مانند جفت سرراهی یا بارداری خارج‌رحم، علت‌ها متنوع و گاه خطرناک هستند. توجه به علائم همراه، شدت و رنگ خون، و زمان وقوع آن می‌تواند در تشخیص علت خونریزی کمک کند.

مادران باید در صورت مشاهده هر نوع خونریزی، حتی خفیف، با پزشک زنان یا متخصص مامایی تماس بگیرند. تشخیص زودهنگام، درمان به‌موقع و مراجعه منظم به پزشک مهم‌ترین عوامل در حفظ سلامت مادر و جنین هستند.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!