فهرست مطالب
- تاریخچه آنژیوگرافی چیست؟ تاریخ آنژیوگرافی مغز یا آنژیوگرافی قلب
- انواع آنژیوگرافی چیست؟
- آنژیوگرافی چه زمانی انجام میشود؟ هدف از انجام آنژیو
- چه کسانی باید آنژیوگرافی انجام دهند؟
- مزایای انجام آنژیوگرافی چیست؟
- مراحل آنژیوگرافی: در آنژیوگرافی چه اتفاقی می افتد؟
- چگونه برای آنژیوگرافی آماده شویم؟
- نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
ادامه پادکست را میتوانید در این بخش گوش دهید:
آنژیوگرافی روشی است که از کنتراست اشعه ایکس برای مشاهده رگهای خونی در بدن شما استفادهمیکند. رگهای خونی به وضوح در عکسبرداری معمولی با اشعه ایکس نشان دادهنمیشوند، بنابراین ابتدا باید یک رنگ مخصوص به خون شما تزریق شود. این کار، رگهای خونی شما را برجسته میکند و به دکتر قلب اجازه میدهد تا هر گونه مشکلی را ببیند. اگر برای آزمایش آنژیوگرافی به دنبال بهترین متخصص قلب و عروق هستید، میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی با متخصص وجود دارد.
تاریخچه آنژیوگرافی چیست؟ تاریخ آنژیوگرافی مغز یا آنژیوگرافی قلب
آنژیوگرافی قلب (به انگلیسی Cardiac angiography) برای اولین بار در سال ۱۹۲۷ توسط پزشک و متخصص مغز و اعصاب پرتغالی Egas Moniz در دانشگاه لیسبون توسعه پیدا کرد. هدف ایگاز مانیس انجام آنژیوگرافی مغزی با اشعه ایکس متضاد بهمنظور تشخیص انواع بیماریهای عصبی مانند تومورها، بیماری شریانها و بیماری شریان محیطی بود. ازاینرو مونیز بهعنوان پیشگام در این زمینه شناختهمیشود.
او اولین آنژیوگرافی مغزی را در سال ۱۹۲۷ در لیسبون انجامداد. در واقع، بسیاری از تکنیکهای آنژیوگرافی فعلی توسط پرتغالیها در دانشگاه لیسبون توسعه دادهشدهاند. بهعنوان مثال در سال ۱۹۳۲ لوپو دِ کاروالیواولین، آنژیوگرافی ریه را ازطریق سوراخ وریدی عضو فوقانی انجامداد. همچنین اولین کاووگرام در سال ۱۹۴۸ توسط سوزا پریرا اجرا شد.
تکنیک دسترسی رادیال برای آنژیوگرافی در سال ۱۹۵۳ ارائه شد. دقیقا هنگامیکه ادواردو پریرا، برای اولین بار شریان رادیال را برای انجام آنژیوگرافی کرونری کانول کرد. با معرفی تکنیک سلدینگر در سال ۱۹۵۳، این روش بهطور قابلتوجهی ایمنتر شد. زیرا نیازی به دستگاههای تیز مقدماتی برای قرارگرفتن در لومن عروقی نبود. امروزه با انجام دادن این جراحی به نسبت ساده، از انجام عمل قلب باز در برخی از موارد، پیشگیری میشود.
امروزه انواع مختلف آنژیوگرافی در دسترس است.
آنژیوگرافی به انگلیسی چیست؟
آنژیوگرافی کرونری یک عکس اشعه ایکس از شریانهای قلب است و میزان و شدت هر بیماری قلبی را نشانمیدهد و میتواند به پزشک کمکمیکند تا بفهمد قلب شما چقدر خوب کارمیکند. Angiography عبارت انگلیسی آنژیوگرافی است که به معنی انجام تصویربرداری ایکس ری از رگهای بدن است. آنژیو به معنی عروق است و گرافی هم به معنی تصویربرداری. پس با آنژیوگرافی میتوان تصویر عروق را داشتهباشیم. البته آنژیوگرافی تنها مختص قلب نیست.
انواع آنژیوگرافی چیست؟
بسته به اینکه کدام قسمت از بدن مورد بررسی قرار میگیرد، انواع مختلفی از آنژیوگرافی یا بهترین آزمایش برای قلب وجوددارد. انواع متداول آنژیوگرافی عبارتند از:
انواع روشهای آنژیوگرافی عروق کرونری | روش انجام |
---|---|
آنژیوگرافی عروق کرونر | از انواع آنژیوگرافی قلب و مراحل آنژیو قلب که برای بررسی قلب و عروق خونی مجاور جهت تشخیص بیماری قلبی و عروقی |
انژیوگرافی مغزی | برای بررسی عروق خونی داخل و اطراف مغز |
آنژیوگرافی ریه | بررسی رگهای خونی تامینکننده ریهها |
آنژیوگرافی کلیه | بررسی رگهای خونی تامینکننده کلیهها |
۱. سی تی آنژیوگرافی عروق کرونر یا سی تی آنژیوگرافی
گاهی اوقات ممکن است در آنژیوی قلب، بهجای اشعه ایکس، از سیتیاسکن یا MRI استفادهشود. به این موارد ct آنژیوگرافی یا آنژیوگرافی ام آر آی میگویند. اما هدف از انجام ام آر آنژیوگرافی چیست؟ در این روش هدف تصویربرداری از عروق خونی است، زیرا بافتهای نرم از جمله عروق خونی در اکثر روشهای تصوربرداری بهخوبی نشان داده نمیشوند. اما دستگاه آنژیوگرافی با این روش میتواند کمککننده باشد.
تفسیر جواب سی تی آنژیو قلب چقدر طول میکشد و چگونه است؟
سی تی آنژیوگرافی یکی از انواع عملهای تشخیصی و درمانی است که برای تشخیص و درمان بسیاری از بیماریهای قلبی مورد استفاده قرار میگیرد. تفسیر سی تی آنژیوگرافی قلب نمیتواند به سادگی انجام شود. درواقع برای بررسی و تفسیر آن، باید از دکتر قلب کمک بخواهید و نمیتوانید خودتان جواب آن را تفسیر کنید.
در این برگه وضعیت و موقعیت رگهای بخش مورد نظر توصیف شدهاند و با مطالعهی این گزارش، دکتر متوجه مشکل شما میشود. به خاطر داشتهباشید که نمیتوانید بدون اینکه این مسئله را به دکتر متخصص واگذار کنید، جواب سی تی آنژیوگرافی خود را تفسیر کنید. میتوانید از مشاوره آنلاین یا مشاوره تلفنی دکتر قلب کمک بگیرید.
۲. آنژیوگرافی قلب (عروق کرونر)
یکی از رایجترین آنژیوگرافیهایی که انجام میشود، مشاهده عروق کرونری قلب است. انژیو گرافی قلب جزو روشهای اصلی تشخیص بیماری قلبی است. در این روش از یک لوله بلند، نازک و منعطف به نام کاتتر برای تزریق مادهی کنتراست اشعه ایکس در ناحیه موردنظر استفادهمیشود.
کاتتر از یک شریان در ساعد وارد میشود و نوک آن از طریق سیستم شریانی به داخل شریان کرونر اصلی پیشمیرود. تصاویر اشعه ایکس حاصل امکان اندازهگیری دهانههای شریان را فراهم میکند. وجود یا عدم وجود گرفتگی رگ قلب یا آتروم در دیواره رگها را نمی توان بهوضوح تعیین کرد.
در آنژيو كردن قلب عروق کرونر میتوان تنگی عروق کرونر یا تنگشدن رگ خونی را بررسیکرد. درجه تنگی را میتوان با مقایسه مقطع عرضی بخشهای باریکشدهی رگ خونی با بخشهای وسیعتر رگ مجاور تعیین کرد.
۳. آنژیوگرافی فلورسین
آنژیو فلورسین یک روش تصویربرداری است که در آن از یک رنگ فلورسنت استفادهمیشود. این رنگ، رگهای خونی پشت چشم را برجسته میکند تا بتوان از آنها عکس گرفت. این آزمایش اغلب برای مدیریت اختلالات چشمی استفادهمیشود.
۴. آنژیوگرافی OCT یا آنژیوگرافی چشم
توموگرافی انسجام نوری (OCT) یک فناوری تصویربرداری است که از نور مادون قرمز برای تصویربرداری از چشم، بهویژه برای مشاهده ریزساختارهای پشت سطح شبکیه استفادهمیشود. آنژیوگرافی OCT چشمی (OCTA) روشی است که از فناوری OCT برای ارزیابی سلامت عروق شبکیه استفادهمیکند.
۵. میکرو آنژیوگرافی
از میکروآنژیوگرافی معمولا برای تصویربرداری عروق خونی ریز استفادهمیشود.
۶. آنژیوگرافی عصبی عروقی
یکی دیگر از روشهای رایج آنژیوگرافی، آنژیوگرافی سابستراکشن دیجیتال عصبی – عروقی به منظور تصویربرداری از جریان شریانی و وریدی به مغز است.
۷. آنژیوگرافی محیطی
آنژیوگرافی همچنین برای بررسی عروق باریک در بیماران مبتلا به لنگی یا گرفتگی پا و بیماران مبتلا به تنگی مجرای کلیه (که معمولاً باعث فشار خون بالا میشود) استفادهمیشود. از این روش همچنین میتوان برای یافتن و ترمیم آسیبهای سکته مغزی استفادهکرد.
تست آنژیوگرافی محیطی معمولا از طریق شریان فمورال انجاممیشود، اما میتواند از طریق شریان بازویی یا زیر بغل هم انجامشود. هر تنگی یا گرفتگی رگ در بیماری شریان محیطی ممکن است با استفاده از آنژیوپلاستی با بالون، استنتگذاری یا آترکتومی درمان شود.
۸. آنژیوگرافی مغز
آنژیوگرافی مغزی تصاویری تولیدمیکند که میتواند به پزشک کمککند تا انسداد یا سایر ناهنجاریها را در رگهای خونی سر و گردن شما پیدا کند. هرگونه انسداد یا ناهنجاری در رگهای مغزی میتواند منجر به سکته مغزی یا خونریزی در مغز شود.
آنژیوگرافی چه زمانی انجام میشود؟ هدف از انجام آنژیو
آنژیوگرافی برای بررسی سلامت رگهای خونی مانند سرخرگها و جریان خون در آنها استفاده میشود. از این روش میتوان برای تشخیص یا بررسی علائم مشکلات قلبی استفادهکرد، مشکلاتی از قبیل:
- آترواسکلروز: گرفتگی عروق خونی یا باریکشدن شریانها، که میتواند شما در معرض خطر سکته مغزی یا حمله قلبی قرار دهد.
- نارسایی شریانی یا نارسایی قلبی: کاهش خونرسانی به عضلات پا
- آنوریسم مغزی: وجود یک برآمدگی در یک رگ خونی در مغز شما
- آنژین: درد قفسه سینه ناشی از کاهش جریان خون در عضلات قلب
- لختهشدن خون یا آمبولی ریه: انسداد در شریانهای تأمینکننده خون ریهها
- انسداد در خونرسانی به کلیهها.
همچنین ممکن است از آنژیوگرافی در برنامهریزی درمان برای برخی از این مشکلات و بیماریها استفاده کرد.
چه کسانی باید آنژیوگرافی انجام دهند؟
اگر هر یک از شرایط زیر را داشتهباشید، ممکن است که دکتر شما درخواست آنژیوگرافی بدهد:
- علائم بیماریهای قلبی و کرونر قلب
- درد قفسه سینه
- درد در فک، بازو، دست و پشت که با دلایل دیگر قابل توضیح نیست
- درد قفسهی سینهای که زیاد شدهاست یا به تازگی ایجاد شدهاست
- بررسی سلامت عروق شبکیه چشم
- بررسی سلامت عروق مغزی و درمان گرفتگی در عروق مغز
- درمان بیماریهای شریانهای محیطی
- بررسی سلامت مویرگها و عروق ریز
چه کسانی نباید آنژیوگرافی انجام دهند؟
برای انجام انژیوگرافی، شخص باید کلیههای سالمی داشتهباشد. اگر کلیههای فرد مورد نظر نارسا باشد و یا مشکلی در عملکرد آن باشد، نمیتواند آنژیوگرافی انجام دهد. در فرایند آنژیوگرافی، از رنگ استفاده میشود. موادی که به داخل بدن فرد وارد میشوند، از طریق کلیهها خارج میشوند. اگر این اتفاق نیفتد، فرد با مشکل مواجه میشود. بنابراین کسی که کلیههای سالمی ندارد، کاندید مناسبی برای انجام عمل آنژیوگرافی نیست.
مزایای انجام آنژیوگرافی چیست؟
فرایند آنژیوگرافی مزایایی دارد که میتوانند در تشخیص بیماری و یا درمان مشکلات بیمار، موثر باشند. خوبیهای این عمل شامل موارد زیر هستند:
- انژیوگرافی به دکتر کمک میکند تا بیماریهای مرتبط با عروق خونی را تشخیص دهد.
- این فرایند به دکتر کمک میکند تا بهترین روش درمانی را برای برطرف کردن مشکل شما انتخاب کند.
- عوارض این روش تشخیصی و درمانی به نسبت روشهای قدیمیتر، کمتر بوده و برای شما موثرتر است.
مراحل آنژیوگرافی: در آنژیوگرافی چه اتفاقی می افتد؟
عمل آنژیوگرافی در بخش رادیولوژی بیمارستان انجاممیشود. مراحل انجام آنژیوگرافی و نحوه آنژیوگرافی قلب و سایر اعضا عبارتند از:
- معمولا بیدار خواهیدبود، اما ممکن است داروی آرامبخش برای شما تجویز شدهباشد.
- طریقه آنژیوگرافی اینگونه است که شما روی میز اشعه ایکس دراز میکشید و یک برش (برش) کوچک روی یک شریان ایجادمیشود (معمولا در نزدیکی کشاله ران یا مچ دست). معمولا برای انجام این برش از بیحسکننده موضعی استفادهمیشود.
- یک لوله انعطافپذیر بسیار نازک (کاتتر) وارد شریان میشود.
- کاتتر به دقت به ناحیهای که نیاز به بررسی دارد، فرستاده میشود (مانند قلب).
- یک رنگ (محیط کنتراست) به کاتتر تزریق میشود.
- این رنگ باعث میشود که جریان خون در داخل رگهای خونی با اشعه ایکس قابل مشاهده باشد و هر ناحیه باریک یا مسدودشده در رگ خونی را نشانمیدهد. رنگ بعدا از طریق کلیهها و ادرار از بدن شما دفع میشود.
- هنگامیکه رنگ در رگهای خونی شما جریان مییابد، تعدادی تصویر اشعه ایکس گرفتهمیشود.
آنژیو کردن قلب میتواند بین ۳۰ دقیقه تا ۲ ساعت طول بکشد. معمولا چند ساعت بعد از آنژیوگرافی میتوانید به خانه بروید.
آیا آنژیوگرافی بیهوشی دارد؟
آیا آنژیو قلب بیهوشی داردو علت بیهوشی انژیو قلب چیست؟ انژیوگرافی معمولا نیازی به بیهوشی ندارد و شما روند انجام فرایند را با هوشیاری میگذرانید. اما برای اینکه درد نکشید و مشکلی پیش نیاید، از آرامبخش برای شما استفاده میشود. البته که برای کودکان و افرادی که سن و سال کمی دارند و بیقراری میکنند، بیهوشی عمومی مورد نیاز است.
چگونه برای آنژیوگرافی آماده شویم؟
قبل از انجام آنژیوگرافی ممکن است از شما خواستهشود تا توسط پزشک معاینه شوید که برخی مسائل بررسی شود، از جمله:
- سابقه پزشکی شما، به خصوص آلرژی.
- داروهای مصرفی، پزشک دستورات لازم در مورد مصرف داروها را به شما خواهدداد.
- انجام آزمایشهایی برای بررسی سلامت عمومی شما، از جمله معاینه فیزیکی و آزمایش خون.
- صحبت در مورد آنژیوگرافی، از جمله اینکه آنژیوگرافی چگونه انجاممیشود، چه خطراتی دارد، چه کاری باید قبل از آزمایش انجام دهید و اینکه آیا تمایل دارید در روز آنژیوگرافی آرامبخش مصرف کنید یا نه.
اگر تصمیم به مصرف آرامبخش داشتهباشید، از شما خواسته میشود تا چند ساعت قبل از آزمایش غذا نخورید. همچنین باید ترتیبی دهید که شخصی شما را از بیمارستان به خانه برساند. زیرا نمیتوانید خودتان را به خانه برسانید.
عوارض آنژیوگرافی از دست
رسیدن به عروق قلب و تصویربرداری از آنها از طریق دست و پا ممکن است. در انژیوگرافی کرونر یا آنژیوگرافی قلب، تصاویر عروق قلب از طریق وارد کردن یک کتتر از طریق ساعد، انجاممیشود.
کتتر که یک لولهی باریک و نازک است از طریق شریانی در ساعد وارد کرونر اصلی قلب میشود و با وارد کردن مادهی کنتراست مخصوص اشعهی ایکس، میتوان تصاویر مناسبی از عروق قلبی گرفت. عوارض انژیوگرافی یا آنژیو قلب از دست شامل موارد زیر است:
- برای اینکه بتوان توسط اشعه ایکس از عروق کرونر قلبی تصویربرداری کرد، لازم است که مادهی حاجب وارد بدن شود. این مادهی رنگی مخصوص ممکن است که به کلیه آسیبهایی وارد کند. البته که آسیبی که به کلیه وارد میشود در موارد زیادی موقتی است و بعد از مدتی برطرف میشود.
- گاهی ممکن است که در اثر واردشدن کتتر به داخل کرونر، فرد به سکتهی قلبی و یا حملهی قلبی دچار شود. این حالت بسیار خطرناک است و ممکن است که در موارد نادر بروز کند.
- از آنجایی که کتتر از داخل عروق عبور میکند و عروق دیوارهی بسیار نازکی دارند، ممکن است آسیب ببیند. در صورت آسیبدیدن دیوارهی عروق و ایجاد پارگی در آنها، فرد به خونریزی داخل مبتلا میشود که میتواند به شکلهای مختلفی بروز کند.
- در مواردی ممکن است که فرد به مادهی رنگی واکنش شدید حساسیتی نشاندهد و به شوک آنافیلاکسی دچار شود. این واکنش میتواند بسیار خطرناک باشد و حتی ایجاد مرگ کند. علائم شوک آنافیلاکسی میتواند شامل سرگیجه، سبکشدن سر، تنگی نفس و از دستدادن هوشیاری باشد.
در این ویدئو دکتر غلامحسین فاتحی، متخصص قلب و عروق و فوق تخصص بالون آنژیوپلاستی به شما خواهندگفت که آنژیوگرافی از دست بهتر است یا پا؟
چه عواملی احتمال بروز عوارض گرفتگی رگ قلب و آنژیوگرافی را بیشتر می کند؟
احتمال بروز علائم گرفتگی عروق قلب بر اساس موارد زیر بیشتر است:
- سن شما: هر چه سن شما بیشتر باشد، خطر بیشتر است.
- اگر این روش برنامه ریزی شده یا درمان اورژانسی است: درمان اورژانسی همیشه خطرناکتر است زیرا زمان کمتری برای برنامهریزی وجود دارد و بیمار برای شروع آن خوب نیست.
- اگر بیماری کلیوی دارید: رنگ مورد استفاده در طی آنژیوپلاستی گاهی اوقات میتواند باعث آسیب بیشتر به کلیههای شما شود.
- در صورتیکه یک یا چند شریان کرونر مسدودشده دارید.
- اگر سابقه بیماری قلبی جدی دارید.
اگر تصاویر آنژیوگرافی شما یک تنگی یا انسداد را نشان میدهد که میتواند فورا درمان شود، متخصص قلب شما ممکن است تصمیم بگیرد که از آنژیوپلاستی (به عنوان بخشی از همان روش) استفادهکند.
عوارض آنژیوگرافی | فواید آنژیوگرافی |
---|---|
خونریزی زیر پوست در محل زخم | انژیوگرافی به دکتر کمک میکند تا بیماریهای مرتبط با عروق خونی را تشخیص دهد. |
کبودی | این فرایند به دکتر کمک میکند تا بهترین روش درمانی را برای برطرف کردن مشکل شما انتخاب کند. |
آلرژی به رنگ کنتراست که باعث بروز علائمی مانند بثورات پوستی میشود | عوارض این روش تشخیصی و درمانی به نسبت روشهای قدیمیتر، کمتر بوده و برای شما موثرتر است. |
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
متاسفانه بهخاطر سبک زندگی ناسالم، تغذیه نامناسب و ورزش نکردن، گرفتگی عروق تبدیل به بیماری شایعی در دنیای امروزه شدهاست. برای اینکه بتوانیم گرفتگیهای عروق قلبی و دیگر عروق بدن را بررسی کنیم، نیاز به تستهایی داریم که این گرفتگی یا تنگی رگ را به ما نشاندهد. رگهای بدن در بسیاری از روشهای تصویربرداری چندان واضح نیستند. ازاینرو، میتوان از روشی به آنژیوگرافی استفادهکرد.
در آنژیوگرافی یک رنگ به داخل رگها تزریق میشود و سپس تصویربرداری از رگهای خونی انجاممیشود. از این روش میتوان برای بررسی رگهای مهم بدن استفادهکرد. انژیوگرافی توسط متخصص قلب و عروق انجاممیشود. برای پیدا کردن متخصص قلب و عروق خوب برای انجام انژیوگرافی بهتر است سری به دکترتو بزنید. در دکترتو علاوه بر پیداکردن فوق تخصص قلب، میتوانید از پزشک مورد نظرتان بهصورت اینترنتی نوبت بگیرید یا از خدمات مشاوره با دکتر قلب و عروق آنلاین استفادهکنید.
ثبت نوبت اینترنتی از بهترین پزشکان متخصص قلب برای در شهرهای مختلف ایران:
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
بیمار ما بعد از عمل آنژیوگرافی دچار مرگ شد دقیقا در زمان احیاء بعد از بیرون آمدن مریض از اتاق عمل این اتفاق افتاده میخواستم بدونم چی شد که این اتفاق افتاد قصور پزشکی بوده یا نه آیا مقصر بیمارستان هست یا دکتر
سلام
چون شرح حالی از بیمار نداریم نمی توانیم نظر دهیم
فقط پزشکی قانونی در این شرایط می تواند نظر دهد