فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
ادامه پادکست را می‌توانید در این بخش گوش دهید:
امروزه باتوجه‌به سبک زندگی خطر بیماری‌های قلبی افزایش پیدا کرده است. به همین دلیل چکاپ برای بررسی ریسک فاکتور های قلب جز مواردی است که باید هر چند وقت یکبار انجام شود. اما این چکاپ برای چه افرادی ضروری است؟ در چکاپ قلب چه آزمایش‌هایی انجام میشود؟ چه زمانی باید این آزمایش‌ها را انجام داد؟ آیا تنها با آزمایش خون می‌توان مشکلات قلبی را تشخیص داد؟ اگر شما هم می‌خواهید این چکاپ را انجام دهید و با این دست سوالات روبرو هستید، در این مطلب همراه ما باشید.
درصورتیکه قصد دارید به دکتر قلب و عروق مراجعه کنید و چکاپ قلب را انجام دهید، از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی با متخصص وجود دارد.
لیست آزمایش های لازم در چکاپ برای بررسی ریسک فاکتور های قلب
آیا نگران ابتلا به بیماری های قلبی هستید؟ اگر به دلایل مختلفی مانند سبک زندگی، سن، سابقه خانوادگی یا بیماری زمینه‌ای احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی در شما بالا است، باید چکاپ قلب را جز برنامه خود قرار دهید. با تشخیص عوامل خطر می‌توان احتمال بروز بیماری قلبی در آینده را پیش‌بینی کرد. هرچه این عوامل خطر بیشتر و شدیدتر باشند، احتمال ابتلا به مشکلات قلبی بیشتر میشود.
به نقل از texasheart در رابطه با خطر بیماری‌های قلبی:
بیماری‌های قلبی عروقی اشکال مختلفی دارند. بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی بیماری‌های قلبی عروقی سالانه باعث مرگ بیش از ۱۷ میلیون نفر در جهان می‌شوند. شایع‌ترین شکل بیماری‌های قلبی عروقی، بیماری عروق کرونر است. عوامل خطر اصلی شامل فشارخون بالا، کلسترول خون، دیابت، چاقی، سیگارکشیدن، سن و وراثت است.
با انجام چکاپ کامل بدن می‌توان وضعیت کلی بدن را بررسی کرد. اما برای بررسی ریسک فاکتور های قلب آزمایش‌های دیگری هم لازم بوده که باید انجام شوند. در چکاپ برای بررسی ریسک فاکتور های قلب علاوه بر آزمایش خون، آزمایش‌های دیگری مانند نوار قلب، تست ورزش و اندازه‌گیری فشارخون هم لازم است.
اگر علائم مربوط به بیماری‌های قلبی را دارید یا سابقه این بیماری‌ها در خانواده شما بالا است، حتما به دکتر قلب و عروق مراجعه کنید تا اقدامات لازم انجام شود. برای مراجعه به متخصص می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو امکان مراجعه حضوری و مشاوره آنلاین و تلفنی با پزشک وجود دارد.
آیا به فکر چکاپ قلب خود هستی؟
همین الان از متخصص نوبت بگیر.
۱. شمارش کامل سلول های خونی
شمارش کامل سلول‌های خونی یا همان آزمایش خون اطلاعات کلی در مورد بدن در اختیار پزشک قرار می‌دهد. اگر آزمایش‌های دیگر نتیجه طبیعی داشته باشند و سطح سلول‌های خونی کمی بالا یا پایین باشد، نیازی به نگرانی نیست. اما گاهی نیاز است، آزمایش‌های دقیق‌تری برای بررسی علت نتیجه غیرعادی آزمایش انجام شود.
به‌عنوان‌مثال اگر سطح گلبول‌های قرمز بیشتر از حد طبیعی باشد یا سطح هموگلوبین یا هماتوکریت بالا باشد، ممکن است به بیماری قلبی اشاره کند. سطح بالای گلبول‌های سفید نیز می‌تواند نشانه عفونت و التهاب باشد. ازآنجایی‌که التهاب در بیماری‌های قلبی نقش دارد، باید این مورد به طور دقیق بررسی شود.
۲. آزمایش چربی خون
چربی خون باعث انسداد عروق خونی از جمله عروق قلب شده و خطر بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد. به‌ویژه سطح ناسالم کلسترول خون تاثیر زیادی در مشکلات قلبی دارد. کلسترول توسط کبد تولید میشود. اما اغلب از غذاهایی که مصرف می‌کنیم، این ماده را دریافت می‌کنیم. مصرف کلسترول بیش از نیاز بدن باعث تجمع آن در دیواره رگ‌ها شده و جریان خون را به قلب و مغز و دیگر اندام‌ها کاهش می‌دهد.
کلسترول بالا معمولا هیچ علامتی ندارد و باید برای تشخیص آن آزمایش چربی خون انجام شود. در آزمایش خون هم میزان کلسترول و هم میزان تری گلیسیرید اندازه‌گیری میشود.
۳. آزمایش قند خون
بدن برای تبدیل گلوکز به انرژی نیاز به هورمون انسولین دارد. اما در افراد دیابتی این هورمون دچار اختلال شده و گلوکز در جریان خون افزایش پیدا می‌کند. تجمع قند در خون خطر ابتلا به بیماری قلبی و مرگ در اثر مشکلات قلبی را افزایش می‌دهد. به همین دلیل یکی از آزمایش‌های مهم در چکاپ برای بررسی ریسک فاکتور های قلب آزمایش قند خون است.
آزمایش قند خون معمولا شامل دو آزمایش قند خون ناشتا و قند خون در سه ماه گذشته میشود. زمانی که قند خون در هر دو آزمایش بالاتر از حد طبیعی باشد، شخص دچار دیابت یا پیش دیابت بوده و باید برای مدیریت بیماری به پزشک مراجعه کند.
۴. بررسی آنزیم کبدی در آزمایش عملکرد کبد
یکی از مواردی که در چکاپ برای بررسی ریسک فاکتور های قلب ارزیابی میشود، عملکرد کبد است. در آزمایش عملکرد کبد سطح آنزیم‌ها، پروتئین‌ها و سایر مواد ساخته شده توسط کبد اندازه‌گیری میشود. مشکلات کبدی و بیماری‌های دیابت و پرفشاری با هم رابطه مستقیم دارند. به همین دلیل بیماری‌های کبدی یکی از عوامل خطر ابتلا به مشکلات قلبی محسوب میشود.
برای انجام این آزمایش باید ۱۰ تا ۱۲ ساعت ناشتا باشید. در آزمایش آنزیم‌های کبدی موارد زیر بررسی می‌شوند.
- آلبومین
- پروتئین کل
- آلکالین فسفاتاز
- آلانین ترانس آمیناز
- آسپارتات آمینو ترانسفراز
- گاما گلوتامیل تانسفراز
- بیلی‌روبین
- لاکتات دهیدروژناز
- زمان پروترومبین
۵. نوار قلب
نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام یکی از ساده‌ترین و سریع‌ترین راه‌ها برای چکاپ قلب است. برای ثبت نوار قلب الکترودها روی سینه، بازوها و پاها قرار می‌گیرند. به وسیله این الکترودها فعالیت الکتریکی قلب ثبت میشود. ناشتا بودن قبل از این آزمایش واجب نیست. حتما باید داروهای مصرفی خود را به پزشک اطلاع دهید تا متخصص بداند چه داروهایی روی ریتم قلب تاثیر گذاشته است.
در طول این آزمایش باید روی تخت دراز بکشید. لازم است تمامی جواهرات و اشیایی که در آزمایش اختلال ایجاد می‌کنند، دربیاورید. در زمان کوتاهی فعالیت الکتریکی قلب ثبت میشود. سپس باتوجه‌به ریتم قلب، سرعت ضربان قلب و قدرت و زمان‌بندی تکانه‌های الکتریکی بیماری قلبی تشخیص داده میشود.
۶. اکوکاردیوگرافی
یکی دیگر از آزمایش‌هایی که در چکاپ برای بررسی ریسک فاکتور های قلب استفاده میشود، اکوکاردیوگرافی یا اکو قلب است. در این روش از امواج صوتی استفاده شده و از این طریق تصاویر قلب ثبت میشود. پزشک با استفاده از اکوکاردیوگرافی ضربان قلب و مقدار پمپاژ خون به قلب را بررسی می‌کند.
با این روش مشکلات دریچه‌های قلب، علت علائمی مانند تنگی نفس و درد قفسه سینه و نقایص مادرزادی قلب قبل از تولد تشخیص داده میشود. اکوکاردیوگرافی در واقع نوعی سونوگرافی است و پرتو اولتراسوند از طریق قفسه سینه به قلب هدایت میشود.
در طول این آزمایش هیچ خطری شخص را تهدید نمی‌کند. قبل از آن می‌توانید هر نوع غذایی بخورید. نتایج حاصل از این آزمایش می‌تواند تغییرات اندازه قلب، قدرت پمپاژ، آسیب به عضله قلب و نقایص قلبی را نشان دهد.
۷. تست ورزش
برای بررسی عملکرد قلب در زمان فعالیت بدنی تست ورزش انجام میشود. هنگام ورزش قلب سریع‌تر خون را پمپاژ کرده و ضربان آن قوی‌تر است. به همین دلیل مشکلات مربوط به جریان خون به قلب با این آزمایش به خوبی مشخص میشود. برای انجام این تست شخص باید روی تردمیل راه برود یا از دوچرخه ثابت استفاده کند. در این شرایط ضربان قلب، فشارخون و تنفس کنترل میشود. اگر شخصی به هر دلیلی نتواند فعالیتی انجام دهد، از دارویی استفاده میشود که اثرات ورزش را روی قلب داشته باشد.
با استفاده از تست ورزش می‌توان موارد زیر را به‌خوبی تشخیص داد.
- بیماری عروق کرونر
- مشکلات ریتم قلب (آریتمی)
- تاثیرات روند درمان اختلالات قلبی
- بیماری دریچه‌های قلب مثل بیماری دریچه میترال
- بررسی وضعیت قلب قبل از جراحی‌هایی مانند تعویض دریچه یا پیوند قلب
به نقل از mayoclinic در رابطه با نحوه انجام تست ورزش:
تست ورزش معمولا یک ساعت طول می‌کشد. این مدت‌زمان مربوط به آماده‌سازی قبل از آزمایش و انجام تست است. بخش اصلی تست حدود ۱۵ دقیقه زمان می‌برد. الکترودها باید روی سینه، بازوها و پاها وصل شوند. حسگرها به رایانه متصل شده و فعالیت الکتریکی قلب ثبت میشود.
۹. چک کردن نبض
تغییر در ضربان قلب را می‌توان با چک کردن نبض اندازه‌گیری کرد. به همین دلیل در چکاپ برای بررسی ریسک فاکتور های قلب این مورد ارزیابی میشود. اندازه‌گیری نبض اطلاعات مهمی در مورد وضعیت سلامتی در اختیار پزشک می‌گذارد. در شرایط عادی و زمان استراحت نبض بزرگسالان باید بین ۶۰ تا ۱۰۰ ضربه در دقیقه باشد. اگر در حالت استراحت ضربان بالا باشد، ممکن است شخص دچار بیماری قلبی باشد.
۱۰. فشارخون
یکی از عوامل اصلی خطر ابتلا به بیماری قلبی، فشارخون بالا است. اگر این عارضه کنترل نشود، می‌تواند به اندام‌های مختلف از جمله قلب، مغز و کلیه آسیب جدی وارد کند. به همین دلیل باید فشارخون با دستگاه فشارسنج اندازه‌گیری شود و در صورت بالا بودن درمان‌های لازم برای مدیریت این بیماری صورت گیرد.
بهتر است هر بار که به مطب پزشک مراجعه می‌کنید، فشارخون را اندازه بگیرید. همچنین می‌توانید از دستگاه‌های فشارسنج خانگی استفاده کنید و هرچند وقت یکبار فشارخون را بررسی کنید. معمولا اگر فشارخون بیشتر از ۱۴۰/۹۰ باشد، شخص دچار پرفشاری بوده و باید دارو مصرف کند.
۸. آنژیوگرافی
در آنژیوگرافی تصویربرداری با اشعه ایکس انجام شده و رگ‌های خونی قلب مشاهده می‌شوند. برای بررسی جریان خون به قلب باید آنژیوگرافی انجام شود. برای انجام این آزمایش یک نوع رنگ خاص به رگ‌های خونی قلب تزریق شده تا توسط دستگاه اشعه ایکس به‌خوبی دیده شوند. این دستگاه از قلب و رگ‌ها خونی عکس می‌گیرد. پزشک می‌تواند در صورت لزوم هنگام آنژیوگرافی گرفتگی شریان‌ها را باز کند.
۱۱. تست تیلت
تست تیلت یا تست میز شیب یکی دیگر از آزمایش‌هایی است که ممکن است پزشک آن را توصیه کند. معمولا این آزمایش برای افرادی تجویز میشود که بدون دلیل غش می‌کنند. ممکن است علت غش کردن اختلالی در ضربان قلب یا فشارخون باشد. با انجام این تست می‌توان علت را تشخیص داد.
در این تست، میز به‌آرامی به سمت حالت عمودی حرکت کرده و برای مدت کوتاهی ضربان قلب و فشارخون پایین می‌آیند. حدود ۵ تا ۴۵ دقیقه در این حالت باقی می‌مانید و باید علائمی مانند حالت تهوع، تعریق و سبکی سر را گزارش دهید. ضربان قلب و فشارخون در موقعیت‌های مختلف اندازه‌گیری شده و بیماری‌های قلب تشخیص داده میشود. برای انجام تست تیلت لازم است حدود ۲ ساعت ناشتا باشید.
۱۲. بررسی بیماری های انعقادی
اگر خونی که در رگ‌ها حرکت می‌کند، لخته شود، می‌تواند آسیب جدی به قلب، مغز یا ریه‌ها وارد کند. در نتیجه باعث حمله قلبی، سکته مغزی یا حتی مرگ میشود. به همین دلیل لازم است بیماری‌های انعقادی در چکاپ برای بررسی فاکتور های قلب ارزیابی شوند. در آزمایش انعقاد خون مدت‌زمان لخته شدن خون اندازه‌گیری میشود. برای بررسی بیماری‌های انعقادی لازم است فاکتورهای زیر در آزمایش خون بررسی شود.
- شمارش کامل سلول‌های خونی
- سنجش فاکتور V
- سطح فیبرینوژن (پروتئینی که توسط کبد ساخته میشود.)
- زمان پروترومبین (PT)
- شمارش پلاکت
- زمان ترومبین
- زمان خونریزی.
۱۳. تعیین شاخص توده بدنی
چاقی در ابتلا به بیماری‌های قلبی تاثیر بسیار زیادی دارد. چاقی نشانه بارز افزایش سطح کلسترول بد و تری گلیسیرید و کاهش کلسترول خوب است. افزایش وزن همچنین باعث بالارفتن فشارخون و ابتلا به دیابت میشود. به همین دلیل تعیین شاخص توده بدنی در چکاپ قلب مهم است. در این شاخص میزان وزن سالم نسبت به قد تعیین میشود. اگر این عدد بین ۱۸٫۵ تا ۲۵ باشد، شخص در محدوده سالم بوده، اما اعداد بالاتر نشانه اضافه‌وزن، چاقی و چاقی بیش از حد است.
۱۴. شاخص پایی بازویی برای بررسی تنگی رگ‌های اندام تحتانی (ABI)
در این تست بعد از ۱۰ دقیقه استراحت بیمار در حالت خوابیده به پشت، فشار سیستولیک از شریان بازویی و پشتی اندازه‌گیری میشود. فشار در قسمت مچ پا و بازو با استفاده از دستگاه فشارسنج اندازه‌گیری شده و از طریق محاسباتی عدد ABI به دست می‌آید. اگر عدد به‌دست‌آمده بیشتر از ۱٫۴ یا کمتر از ۰٫۸ باشد، باید به پزشک مراجعه کنید تا مشکل قلبی تشخیص داده شود.
برای مراجعه به دکتر قلب و عروق می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو امکان مراجعه حضوری و مشاوره تلفنی یا آنلاین با پزشکان وجود دارد.
۱۵. بررسی عروق کاروتید و تعیین ضخامت دیواره عروق گردن (CIMT)
در این آزمایش مقدار تجمع پلاک در دیواره شریان‌های خون‌رسان اندازه‌گیری میشود. اگر لایه‌های داخلی شریان‌ها ضخیم شده باشد، احتمال بیماری قلبی عروقی بالا می‌رود. در این تست از تصویربرداری اولتراسوند برای تعیین ضخامت استفاده می‌کنند. عوامل زیر خطر افزایش ضخامت شریان‌ها را بالا می‌برند. درصورتیکه هر یک از موارد زیر در مورد شما صادق است، احتمالا پزشک این آزمایش را توصیه می‌کند.
- کلسترول بالا
- فشارخون بالا
- سیگارکشیدن
- سالخوردگی
- دیابت
- چاقی
- سبک زندگی غیرفعال.
۱۶. بررسی آنوریسم آئورت شکمی
برای تشخیص آنوریسم آئورت شکمی ابتدا معاینه فیزیکی انجام شده، سپس سونوگرافی از شکم تجویز میشود. در سونوگرافی جریان خون در ساختارهای شکم از جمله آئورت مشخص میشود. در صورت نیاز سی‌تی‌اسکن و امآرآی شکم نیز باید انجام شوند.
۱۷. تشخیص سکته قلبی
تمامی آزمایش‌هایی که در این مطلب توضیح داده شد، می‌توانند به پیش‌بینی سکته قلبی کمک کنند. پزشک ابتدا فشارخون، نبض و دمای بدن را اندازه‌گیری می‌کند. سپس برای بررسی دقیق‌تر یک یا چند مورد از آزمایش‌های زیر را نیز تجویز می‌کند.
- الکتروکاردیوگرام
- آزمایش خون
- آنژیوگرافی
- نوار قلب
- امآرآی قلب.
با تجربه ترین و نامی‌ترین متخصص برای چکاپ قلب کیست؟
هزینه چکاپ برای بررسی ریسک فاکتور های قلب
هزینه چکاپ برای بررسی ریسک فاکتور های قلب باتوجه‌به نوع آزمایش‌ها و دستگاه‌های مورداستفاده متفاوت است. ممکن است پزشک برای یک فرد آزمایش خون و نوار قلب را تجویز کند و برای فرد دیگری آزمایش‌های بیشتری نیاز باشد. به همین دلیل نمی‌توان قیمت دقیقی برای چکاپ قلب تعیین کرد. اگر تحت پوشش بیمه هستید، مقداری از هزینه‌های آزمایش کسر میشود.
برای تجویز چکاپ بررسی ریسک فاکتور های قلب به کدام دکتر مراجعه کنیم؟
چکاپ برای بررسی ریسک فاکتور های قلب شامل آزمایش خون و برخی آزمایش‌ها مانند نوار قلب، الکتروکاردیوگرافی و تست ورزش میشود. اگر عوامل خطر مربوط به بیماری‌های قلبی را دارید، سن شما بالای ۴۵ سال است یا در خانواده سابقه بیماری قلبی وجود دارد، باید حتما به متخصص قلب و عروق مراجعه کنید. پزشک سوابق پزشکی شما را بررسی کرده و معاینات فیزیکی انجام می‌دهد. برای بررسی بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، فشارخون بالا، چربی خون یا بیماری‌های کبد آزمایش خون تجویز می‌کند. همچنین برای بررسی ریتم قلب و سلامت این اندام آزمایش‌های دقیق‌تری را توصیه می‌کند.
برای پیداکردن بهترین متخصص قلب و عروق می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
دقیقا چه بیماری قلبی هست که در صورت تشخیص نیاز هست هفته ای۱بار چکاپ شود اگر کسی میدونه ممنون میشم کمکم کنه؟
این موارد چکاپ خیلی کامل است وهیچ پزشکی مگر اینکه به چیزی شک کند همه این موارد را انجام نمی دهد تازه بعضی مواقع فرد به اشتباه فکر می کند معده درد دارد ولی اگر شخصی برای مشکل دیگری به پزشک مراجعه کرده ودر کنار آن سمع قلب وریه هم برای پیشگیری انجام شود بد نیست