فهرست مطالب
اضطراب یک بیماری روانی است که با احساسات بیشازحد و مداوم ترس و نگرانی که در عملکرد روزانه تداخل ایجاد میکنند، مشخص میشود. علائم اضطراب معمولا متفاوت است اما تحریکپذیری، بیقراری، مشکل در تمرکز و افزایش ضربان قلب را شامل میشود. انواع اختلالات شایع اضطرابی اختلال اضطراب اجتماعی، اختلال هراس و اختلال اضطراب جدایی هستند که نیاز به دارو درمانی و روان درمانی دارند. اما علت اضطراب و دلهره چیست و چطور بفهمیم دچار اختلال اضطرابی شدیم؟ در ادامه همراه ما باشید. همچنین اگر نیاز به مشورت با روانشناس یا روانپزشک دارید، میتوانید از صفحه اصلی سایت دکترتو نوبت ویزیت حضوری یا مشاوره دریافت کنید.
اختلال اضطراب (anxiety) چیست؟
اختلال اضطرابی از شایعترین اختلالات روانی و بیماریهای اعصاب و روان است که در بسیاری از افراد وجود دارد. کسانی که اضطراب میگیرند، ممکن است علائم فیزیکی مانند عرقکردن دست و تپش قلب یا علائم روحی مانند احساس نگرانی و ترس شدید از یک اتفاق در آینده را تجربه کنند.
برخی از افراد بهطور ناگهانی به این حس دچار میشوند و این احساس بهسرعت شدت میگیرد و بالا میرود. اما برخی دیگر دچار حملههای اضطرابی مداوم میشوند. این افراد ممکن است از رفتن به مکانهای عمومی هم خودداری کنند.
برخی از این اضطرابها ممکن است ریشه در کودکی داشتهباشد یا به علت قرارگرفتن در شرایطی مانند سخنرانی یا ارائه پایان نامه ایجاد شود. اگر برای مدت طولانی است که دچار اختلال اضطرابی هستید، حتما به روانشناس و برای موارد شدیدتر به روانپزشک مراجعه کنید.
تفاوت استرس و اضطراب چیست؟
استرس پاسخی به یک محرک خارجی مانند فشار کاری یا تغییرات ناگهانی زندگی است و معمولا بعد از برطرفشدن عامل استرسزا از بین میرود. اما اضطراب یک اختلال روانی مداوم است که ممکن است بدون هیچ محرک خاصی ایجاد شود و معمولا شامل نگرانی بیشازحد در مورد آینده است. استرس میتواند به مرور زمان به اضطراب تبدیل شود. در صورتیکه اختلالات اضطرابی میتوانند بهطور مستقل هم وجود داشتهباشند.
انواع اضطراب کدامند؟
انواع مختلفی از اختلالات اضطرابی وجود دارد که هر کدام ویژگیهای مشخصی دارند. به عنوان مثال در اختلال هراس یا پانیک، حملات عصبی مکرر و شدید رخ میدهد که در عرض چند دقیقه به اوج میرسند و ممکن است شامل علائم فیزیکی مانند تپش قلب باشد. به طور کلی، اضطراب انواع مختلفی دارد که آشنایی با آنها به شما کمک میکند برای درمان اضطراب بهترین روش را انتخاب کنید.
۱. اختلال اضطراب اجتماعی
اضطراب اجتماعی (SAD) به معنی آن است که فرد در موقعیتهای اجتماعی دچار ترس و نگرانی شدید میشود. زمانیکه فرد به این احساس دچار میشود، قدرت تصمیمگیری درست را از دست میدهد و دنبال راه فرار میگردد. در افرادی که به اختلال اضطراب اجتماعی مبتلا هستند، ترس، احساس شرمندگی و خجالت، بسیار حسهای آشنا و آزاردهندهای هستند. اختلال اضطراب اجتماعی یا هراس اجتماعی ۲ نوع خاص (موقعیتی) و منتشر دارد که کودکان و بزرگسالان را درگیر میکند.
۲. اختلال اضطراب جدایی در کودکان
اختلال اضطراب جدایی نوعی از اختلال اضطرابی است که بیشتر در کودکان ایجاد میشود. این اختلال با ترس از خارجشدن از خانه و ترک عزیزان شروع میشود و به مرور شدیدتر میشود. معمولا کودکان مبتلا به اضطراب جدایی، از رفتن به مدرسه و جداشدن از والدین خود میترسند و هراس دارند که برای مدتی از خانه دور باشند.
همچنین ممکن است که یک کودک (یا بزرگسال) مبتلا به اختلال اضطراب جدایی، دائما خواب و کابوس جداشدن از خانواده و عزیزان خود را ببیند. در نتیجه درمان نشدن اضطراب جدایی میتواند باعث بروز مشکلات جدی در روند عادی زندگی شود.
۳. حمله پانیک یا حمله اضطرابی
کسانی که در معرض اضطراب ناخواسته و ترس ناگهانی قرار میگیرند، ممکن است که اختلال پانیک یا حمله اضطرابی را تجربه کنند. در این اختلال عصبی، فرد با علائم فیزیکی و جسمی شدیدی مواجه میشود. ممکن است که تنفس برای مدت کوتاهی قطع شود، ضربان قلب بالا رود یا فرد دچار سرگیجه شود. در افرادی که در موقعیت ترس و فشار روانی ناگهانی قرار میگیرند، احتمال ابتلا به حمله پانیک زیاد است.
۴. اضطراب اختلال شبه جسمی
اختلال شبه جسمی به علائم جسمی اشاره دارد که از اضطراب ناشی میشود اما توضیح پزشکی ندارد. افراد مبتلا به اضطراب شبه جسمی معمولا احساساتی مانند تنش عضلانی، سردرد، مشکلات گوارشی یا درد مزمن بدنی را به دلیل فکر کردن طولانی به مسائل و مشکلات پیش رو تجربه میکنند. این وضعیت میتواند اضطراب را تشدید کند.
۵. اختلال وسواس فکری عملی (OCD)
وسواس فکری (OCD) یک بیماری مزمن است که با افکار مداوم و ناخواسته (وسواس) مشخص میشود. افراد مبتلا به این اختلال رفتارهای تکراری یا اعمال ذهنی (اجباری) انجام میدهند تا اضطراب ناشی از وسواس خود را کاهش دهند. وسواسهای رایج شامل ترس از آلودگی یا آسیب است. OCD میتواند به شدت روی عملکرد و روابط روزانه تأثیر بگذارد.
۶. اختلال اضطرابی سکوت انتخابی
سکوت گزینشی، سکوت انتخابی، خاموشی گزینشی یا گنگی انتخابی همگی نام اختلالی اضطرابی هستند که در آن فرد در حالت عادی میتواند به خوبی صحبت کند، اما در موقعیتهای اضطرابآور سکوت میکند. این اختلال بیشتر در کودکان دیده میشود و معمولا کودکانی که به مدرسه میروند، به آن دچار میشوند. البته بیشتر این افراد، در خانواده با افراد نزدیک خانواده خود صحبت میکنند اما با غریبهها و اشخاص دورتر، حرف نمیزنند.
کودکانی که توانایی صحبتکردن دارند اما انتخاب میکنند که حرف نزنند، به اضطراب سکوت انتخابی دچار شدهاند.
علائم اضطراب چیست؟
اضطراب با طیف وسیعی از علائم جسمی و روانی ظاهر میشود. علائم روانی اضطراب شامل نگرانی، تحریکپذیری و مشکل در تمرکز هستند. علائم جسمانی هم ممکن است شامل ضربان قلب سریع، عرق کردن و تنش عضلانی باشند. به طور کلی، برخی از شایعترین علائم اضطراب شامل موارد زیر است:
- احساس خستگی و ترس
- تپش قلب بالا
- احساس میکنید قرار است اتفاق بدی بیفتد
- دلشوره و نگرانی شدید
- تنفس سریع
- عرق کردن و لرزیدن
- نفسنفش زدن
- تحریکپذیری و واکنش شدید به اتفاقات ساده
- احساس ضعف و خستگی
- به هیچ چیز دیگری بهجز مسئلهای که شما را نگران کردهاست، نمیتوانید فکر کنید
- مشکلات خواب
- مشکلات گوارشی
- تمایل دارید از مواردی که باعث نگرانی شما میشوند، دوری کنید
علائم اضطراب شدید: استرس و اضطراب با بدن چه می کند؟
استرس و اضطراب شدید واکنش مبارزه یا گریز بدن را فعال میکند و باعث تغییرات فیزیولوژیکی میشود. معمولا افرادی که اضطراب شدیدی را تجربه میکنند افزایش ضربان قلب، افزایش فشار خون و افزایش سطح هورمونهای استرس مانند کورتیزول و آدرنالین را گزارش کردند. استرس مزمن و اضطراب شدید میتواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کند و خطر مشکلات قلبی عروقی را افزایش دهد.
علت دلهره و اضطراب چیست؟
علت اضطراب میتواند ناشی از عوامل ژنتیکی، محیطی و روانی باشد. استعداد ژنتیکی نقش مهمی در ایجاد اضطراب ایفا میکند و افراد با سابقه خانوادگی اختلالات اضطراب، در معرض خطر بیشتری قرار دارند. عوامل محیطی مانند حوادث آسیبزا، استرس طولانی مدت یا تغییرات مهم در زندگی هم میتوانند علائم اضطراب را تشدید یا تحریک کنند. به طور کلی علت اضطراب عبارت است از:
- ژنتیک و سابقه خانوادگی
- حوادث آسیبزا و عوامل محیطی
- عزت نفس پایین
- تفکر منفی
- عدم تعادل شیمیایی در مغز
متن انگلیسی:
به نقل از سایت mentalhealth
These social and environmental factors can include childhood trauma, social isolation, negative life events, stress relating to work or education, physical or mental health problems, and social and societal pressures. Gender can also play a part.
ترجمه فارسی:
عوامل اجتماعی و محیطی ایجادکننده اضطراب میتوانند شامل آسیبهای دوران کودکی، انزوای اجتماعی، حوادث منفی زندگی، استرس مربوط به کار یا تحصیل، مشکلات سلامت جسمی روانی و فشارهای اجتماعی باشند. جنسیت نیز میتواند نقش داشتهباشد.
اختلال اضطرابی چگونه تشخیص داده می شود؟
تشخیص اختلال اضطرابی معمولا شامل ارزیابی جامع توسط یک متخصص سلامت روان است. این فرآیند با یک مصاحبه بالینی دقیق که در آن از علائم، مدت زمان و تأثیر اضطراب بر زندگی روزمره سوال میشود، انجام میگیرد. پرسشنامههای استاندارد مانند تست اختلال اضطراب عمومی هم میتوانند برای اندازهگیری سطح اضطراب مورد استفاده قرار بگیرند.
معمولا روانشناسان و روانپزشکان از معیارهای تشخیصی اضطراب در Dsm-5 (راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی) برای بررسی علائم اضطراب در ۶ ماه گذشته فرد استفاده میکنند.
درمان قطعی اضطراب چیست؟
درمان قطعی اضطراب معمولا شامل روان درمانی، دارو درمانی و تغییر سبک زندگی میشود. تکتنیک درمانی شناختی-رفتاری (CBT) هم یکی از موثرترین روشهای درمانی است که رفتارهای اضطرابی را با رفتارهای متعادل جایگزین میکند. مصرف داروهایی مانند مهار کنندههای انتخابی جذب مجدد سروتونین (Ssri) و بنزودیازپینها هم ممکن است بر اساس شدت علائم توسط روانپزشک تجویز شوند. علاوه بر این، تغییرات سبک زندگی با ورزش منظم و تغذیه سالم هم به مدیریت اضطراب و دلشوره کمک میکند.
داروی ضد اضطراب سریع الاثر (قرص ضد اضطراب و دلشوره-درمان سریع استرس و اضطراب)
در افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی، ممکن است که آرامبخشهایی مانند داروی کلردیازپوکساید در طیف گسترده تجویز شوند که برخی از آنها قوی و برخی دیگر ضعیفتر هستند. انتخاب بهترین دارو بستگی به شدت اضطراب مراجعه کننده و تکنیکهای درمانی روانپزشک دارد که میتواند شامل موارد زیر باشد:
- نورتریپتیلین
- بی پریدن
- فلوکستین یا زلفت
- پاروکستین
- ونلافاکسین
درمان اضطراب شدید بدون دارو
برای افرادی که دنبال تسکین اضطراب شدید بدون دارو هستند معمولا درمان شناختی-رفتاری (CBT)، تمرین ذهن آگاهی و مدیتیشن برای کاهش سطح اضطراب توصیه میشود. شرکت در گروه درمانی، تمرین تنفس عمیق روزانه و فعالیت بدنی منظم هم نقش مهمی در مدیریت اضطراب شدید ایفا میکند.
عوارض استرس و اضطراب شدید چیست؟
استرس و اضطراب شدید میتواند اثرات عمیقی روی سلامت جسمی و روانی فرد داشتهباشد. مشکلات قلبی عروقی، مشکلات گوارشی و خطر ابتلا به سایر اختلالات روحی هم میتواند از عوارض اضطراب باشد. همچنین اختلال اضطرابی میتواند عوارض زیر را برای شما ایجاد کند:
- افسردگی
- تضعیف سیستم ایمنی بدن
- سوءمصرف مواد مخدر
- سیگارکشیدن زیاد
- قمار کردن
- سوءمصرف الکل
انواع اختلالات اضطرابی | علائم | درمان |
---|---|---|
اضطراب اجتماعی | احساس خستگی، تحریکپذیری و ترس | روان درمانی شناختی رفتاری |
اضطراب جدایی در کودکان | بالارفتن ضربان قلب | دارودرمانی |
حمله پانیک یا حمله اضطرابی | نفسنفس | تغذیه مناسب |
اضطراب ناشی از بیماری جسمی | احساس ضعف و خستگی | تکنیکهای مدیتیشن |
اختلال لالی انتخابی | مشکلات گوارشی | ورزش |
وسواس فکری عملی | نگرانی | روان درمانی |
آیا می توان از اختلال اضطراب پیشگیری کرد؟
برخی از اختلالات اضطرابی ممکن است به دلیل استعداد ژنتیکی قابل پیشگیری نباشند. اما به طور کلی آموزش مهارتهای ارتباطی و انعطافپذیری در کودکان و نوجوانان میتواند خطر ابتلا به انواع اضطراب را کاهش دهد. افزایش اعتماد به نفس، یادگیری یک مهارت و انجام مدیتیشن هم کمک زیادی به کاهش یا جلوگیری از اضطراب میکند.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
اضطراب میتوانند باعث بروز مشکلات جدی در زندگی روزمرهی شما شوند. نگرانبودن دائمی و داشتن ترس و دلهره در اختلالات اضطرابی، به مرور تکرار شده و روی سلامت جسمانی هم تاثیر میگذارد. برای درمان و کنترل علائم اضطراب باید به دکتر روانپزشک یا دکتر روانشناس مراجعه کنید. در دکترتو میتوانید از بهترین دکترهای روانشناس و دکترهای روانپزشک در سراسر کشور نوبت دریافت کرده و برای درمان مشکل خود اقدام کنید.
دکترتو مراقب سلامت شماست!
سلام وقت بخیر
راستش من مشکلم کاملا عکس بقیه هست یعنی من دچار آرامش بیش از حد هستم و تو هیچ موقعیتی دچار اضطراب یا ترس نمیشم
من امسال کنکور دارم و این آرامش بیش از حد باعث میشه هیچ ترسی به خودم راه ندم و هیچ تلاشی نکنم حتی به قیمت شکست توی کنکور
ممنون میشم کمکم کنید🙏🙏🙏
فاطمه عزیز
اگر این حالت باعث می شود به موفقیت تحصیلی برسید علایم خوبی است
ولی اگر باعث می شود نسبت به هر چیزی بی تفاوت باشید
بهتر است زیر نظر پزشک باشید
متخصص روانپزشک
خوش بحالت خدارو شکر که مث من نیسی
سلام وقت بخیر ۱۶ ساله هستم
من مدتیه حدود۳ماه یا بیشتر که اضطراب و استرس شدید دارم استرسم موقعی هست که همون لحظه از چیزی بترسم و بخاطرش تپش قلب میگیرم و به همراهش تنگی نفس ولی در موقع استرس که تا وقتی دارمش که اون موقعیت تموم بشه استرسم زیاد زیاد حدود ۳۰ دقیقه طول میکشه یا لحظه ای است،،اما چند وقتیه که اضطراب شدید دارم بحدی هست که همش از هرچیزی میترسم مثلا تو ماشین نشسته بودم بدلیل ترس از حادثه تصادف یا… دچار تپش قلب و تنگی نفس شدید شدم و بهمراهش سرگیجه گرفتم،جوری شدم که مدام در ذهنم خیالبافی میکنم میگم مثلا اگه مردم چیکار کنم سنم کمه اگه سکته حمله قلبی یا ایست قلبی کردم چیکار کنم لحظه ای نیست که به مرگ فکر نکنم و نترسم،من توی این مدت هر هفته حملات پانیک رو تجربه میکنم البته نمیدونم واقعا حمله پانیک هست یا نه با توجه به علائمم میگم و توضیح میدم :
من رفلاکس معده شدید و ورم معده دارم وقتی یه غذایی میخورم پشتش احساس میکنم دارم خفه میشم و اون غذا تو گلوم گیر کرده و سرفه میکنم و پشت غذا اب میخورم تا یچیزی میخورم انگار هنوز داخل دهان و گلوم ترش هست و یهو کل بدنم داغ میکنم از درون توی طول روز چندین بار بدنم داغ میکنه ،از ترس خفگی میترسم چیزی بخورم دلم میخواد مثلا اروغ بزنم و هروقت غذا میخورم پشتش انگار که چیزی نخورده بودم خیلی زود هضم میشه و انگار هنوز گشنه هستم،دست و پاهام بشدت خواب میرود و گزگز میکند،از ترس ضربان قلبم میره بالا نفس تنگی میگیرم و حس میکنم قلبم میخواد بایسته باوجود تپش قلب حس کندی نبض دارم و گاهی اوقات سرگیجه میگیرم
بیشتر وقتهایی که زیاد گرسنه میشم تپش قلب و مخصوصا تنگی نفس میگیرم و حس میکنم دیگه نفسم بالا نمیاد و قلبم میخواد بایسته و ته گلوم خیلی ترش میشه و انگاری صدا میده و گاهی اوقات موقع گرسنگی شاید بجز اینها حالت تهوع هم دارم
اما تنگی نفسم مداوم هست همیشه تنگی نفس دارم و ۹۰ درصد ترسم از قلبم هست چون بیدلیل تپش قلب و تنگی نفس میگیرم وخیلی هم نوک سینه چپم
و روش و زیر بغل چپم بشدت تیر میکشه، مشکل از قلبم هست درسته؟ باید به دکتر قلب مراجعه کنم تروخدا راهنماییم کنید کلافه شدم
سلام
با توجه به علائمی که توضیح دادهاید، به نظر میرسد که شما ممکن است دچار اضطراب شدید و حملات پانیک باشید. این شرایط میتوانند باعث تپش قلب، تنگی نفس، درد در سینه، سرگیجه، و احساس ترس از مرگ شوند. همچنین، مشکلات گوارشی مانند رفلاکس معده که اشاره کردهاید، میتواند باعث ایجاد درد و تنگی نفس مشابه با مشکلات قلبی شود.
با این حال، چون علائم شما به قلب و مشکلات جدی مربوط میشود، توصیه میکنم به پزشک متخصص قلب مراجعه کنید تا مطمئن شوید که مشکلی از نظر قلبی وجود ندارد. همچنین، درمان اضطراب و حملات پانیک میتواند به شما کمک کند تا این علائم کاهش یابد
متخصص قلب و عروق
سلام وقتتون بخیر ببخشید من یه مدته طولانیه با کوچک ترین اتفاقی یا حتی به بیرون رفتن ساده ضربات قلبم بالامیره تاحدی که تو گلوم حسش میکنم نفس کشیدن واسم سخت میشه احساس خفگی میکنم دستوپاهام مثل یه تیکه یخ میشه از شدت سرما دستام وپاهام میلرزه توانم خیلی کم میشه استخدام کلا قط میشه واقعاً نفس کشیدن برام سخت میشه من قبلا بچه بودم خیلی خیلی خفیف بود اما الان حتی وقتی موبایل کسی زنگ میخوره من ضربان قلبم باالامیره به شدت میخوام بدونم دلیلش چیه باید به پزشک قلب مراجعه کنم یا روانشناس وروانپزشک؟چون واقعا اذیت میشم
سلام
علایم مشخصص اختلال اضطرابی و اسکیزوئید دارید (احتمالا)
همین توضیحات را هم ذکر کنید
ابتدا به روانپزشک
و برای تکمیل درمان حتمن زیر نظر روان شناس باشید
متخصص روانپزشک
باسلام.
۲۸ ساله هستم اینجوری عرض کنم که راحت تر مشکلمو بفهمید اگر دو نفر با هم دعوا کنن و برم جداشون کنم تپش قلب میگیرم بدنم سست میشه دستام میلرزه با یکی دعوا کنم هم همین شرایطو دارم
سلام
البته در چنین موقعیت هایی طبیعی است
اگر در حالت نرمال دچار اضطراب می شوید باید زیر نظر پزشک باشید
متخصص روانپزشک
سلام من بعد از یه ساعت از خواب بیدار میشم با داغی و حرارت بدن تا توی دستام وتا صبح نمی تونم بخوابم
سلام
علایم افزایش فشارخون ناشی از اضطراب دارید
حتمن نیاز به پزشک و معاینه بالینی از نزدیک دارید
سلام
شب ها موقع خوابیدن توی پام میخاره علتش اظطرابع؟
سلام
نه لزوما
باید معاینه دقیق تری صورت گیرد
سلام چندوقتیه نوک شست پام و دست چپم احساس خواب رفتگی خیلی ضعیف دارم و مواقعی که تو شرایط استرس زا قرار میگیرم این احساس برای دست چپم بیشتر شده و حتی به گرفتگی دست چپم می انجامد علت چی می تونه باشه
دوست عزیز
در شرایط استرس و فشار عصبی هورمون کورتیزول ترشح شده که موجب انقباض عضلات می شود. انقباض ایجاد شده سبب تنگی کانال عبوری عصب و فشار به عصب شده که درد ا ایجاد می کند. گرفتگی و درد دست هم میتونه به علت مشکلات مهره های گردنی و فشار به عصب ایجاد شود. بهتره برای بررسی گردن با ام ار آی به متخصص ارتوپدی مراجعه کنید.
ارتوپدی
سلام خدمت شما شهریور ماه ظهر خواب بودم نیم ساعت بعدش یه انفجار زدن از خواب پریدم ترس کردم معده ام دچار عصبی شده گوارشم رخته بهم بی خواب شدم استرس دارم باید چیکار کنیم لطفاً راهنمایی کنید
سلام
در صورت ادامه علایم تا این وقت حتمن نیاز به مراجعه به روانپزشک دارید
ممکن است عوارض بیشتری ایجاد کنند
سلام آریا هستم ۳۱ سال سنمه دچار اضطراب و دلشوره و افکار منفی شدم دوماهه دکتر رفتم قرص داد یکماه جواب گرفتم ولی بعداز اتمام داروها مجددا شروع شد اضطرابم عملکرد خواب خیلی ضعیفی دارم صبح ساعت ۴ یا ۵ میپرم دلشوره میگیرم دیگه خوابم نمیبره اگر راهنمایی کنید ممنونم.
سلام
جدا از مسایل روانپزشکی از نظر تپش قلب و سلامتی دریچه های قلبی به متخصص مراجعه کنید
سلام از مطالبتون استفاده کردم عالی بود
فقط یک نکته که نام برنددارویی فلوکستین پروزاک هست
و زلفت نام برند سرترالین است که فکرمی کنم باید درمتن اصلاح شود
سلام دوست عزیز
ممنون از تذکر و راهنمایی تان
حتمن پیگیری و اصلاح می گردد