فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
سرطان نازوفارنکس نوع نادری از سرطان است که از نازوفارنکس شروع میشود یعنی همان جایی که پشت بینی را به پشت حلق و دهان وصل میکند. رایجترین علائم سرطان نازوفارنکس ایجاد تودههای بدون درد در پشت گردن است اما ممکن است روی شنوایی هم تاثیر گذاشته و فرد دچار کم شنوایی یا عفونت گوش مزمن شود. درد و بی حسی در صورت هم از دیگر نشانههای این بیماری هستند. درمان سرطان سر و گردن بسته به پیشروی بیماری و اینکه سرطان در چه مرحلهای است متفاوت خواهد بود. در ادامه با ما باشید تا این بیماری ناخوشایند را بیشتر بشناسید.
اگر دچار علائم این نوع سرطان هستید یا به دنبال بهترین درمان این بیماری هستید، حتما با متخصص انکولوژی مشورت کنید. شما میتوانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی با پزشکان وجود دارد.
سرطان نازوفارنکس چیست؟
سرطان نازوفارنکس (NPC) یا همان کارسینوما نازوفارنکس نوع نادری از سرطان سر و گردن است که بافتی را تحت تاثیر قرار میدهد که قسمت تحتانی بینی را به قسمت تحتانی حلق متصل میکند. این محفظه نازوفارنکس درست در سقف دهان در پایه جمجمه قرار دارد. یعنی نازوفارنکس در کام نرم دقیقا پشت بینی واقع شده است که هوا را از بینی به سمت حلق و ریهها میفرستد. به این بیماری سرطان سر و گردن هم میگویند که رشد سلولها از کنترل خارج شده و ممکن است سایر نواحی را هم درگیر کند.
متاستاز سرطان نازوفارنکس
سلولهای سرطانی از نازوفارنکس به سایر اندامهای بدن سرایت میکنند و به این حالت متاستاز سرطان نازوفارنکس میگویند. اینکه سلول سرطانی چطور رشد کرده و متاستاز میدهد روی انتخاب نحوه درمان و داروهای مصرفی تاثیر دارد. در صورتی که متاستاز سرطان نازوفارنکس اتفاق بیفتد اندامهای زیر را درگیر می کند:
- غدد لنفاوی گردن
- دیواره حلق
- اروفارنکس
- هیپوفارنکس
- حفره بینی و سینوسها
- پایه جمجمه
- اعصاب مغزی (جمجمهای)
- چشمها
- عضلات فک
- جمجمه
- استخوانها
- ریه
- کبد
- در موارد نادر مغز
علائم سرطان نازوفارنکس
در بیشتر موارد، تودهای که پشت گردن ظاهر میشود نخستین علایم سرطان گلو و سرطان نازوفارنکس است که ممکن است یک یا چند برآمدگی غیردردناک باشند. زمانی که سرطان به غدد لنفاوی گردن سرایت پیدا میکند این تودهها پیدا میشوند. از دیگر نشانهها و علائم سرطان نازوفارنکس میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- وزوز گوش یا صدای زنگ در گوش
- کم شدن شنوایی: علت کم شدن شنوایی میتواند بیماریهای دیگر هم باشد.
- حس گرفتگی و پری در گوش
- عفونت گوش مزمن: اگر حتی قرص چرک خشک کن قوی برای عفونت گوش بیتاثیر باشد، باید حتما به پزشک اطلاع دهید.
- سردرد (سردرد شدید نشانه چیست؟)
- پر شدن بینی
- خونریزی بینی: دلیل خون دماغ شدن وجود توده در این ناحیه است.
- دهان به سختی باز میشود.
- درد در صورت
- کرختی و بیحسی صورت
- سخت نفس کشیدن یا حرف زدن
بیشتر علائم سرطان نازوفارنکس شبیه علائم بیماریهای معمول و ساده هستند. داشتن یک یا چند مورد از علائم بالا لزوما بهمعنای این نیست که به سرطان سر و گردن مبتلا هستید. اما در صورتی که این نشانهها بیشتر از دو هفته باقی بمانند یا بعد از بهبودی دوباره عود کنند حتما باید جدی بگیرید و به پزشک مراجعه کنید.
عفونت نازوفارنکس
عفونت نازوفارنکس که به آن نازوفارنژیت میگویند التهاب مجاری بینی و حلق بهخاطر ویروس و سرماخوردگی، و در مواردی باکتری است. این عفونت معمولا کودکان و بزرگسالان را درگیر میکند و بیشتر در ماههای سرد سال یعنی پاییز و زمستان شیوع دارد که پاتوژنها راحتتر منتشر میشوند. هرچند که نازوفارنژیت بیماری معمولا خوشخیم و خودمحدودشوندهای است اما باید برای بهبودی درمان پزشکی را دنبال کنید.
علت سرطان نازوفارنکس
با وجودی که هنوز علت اصلی سرطان نازوفارنکس مشخص نیست، اما بسیاری آن را به ویروس اپشتین بار (Epstein-Barr virus) ربط میدهند. رژیم غذایی سرشار از گوشت و ماهی نمک سود، مصرف دخانیات و الکل ریسک ابتلا به این بیماری را چندبرابر میکنند. برخی از دانشمندان معتقدند که مواد شیمیایی موجود در این مواد به دیانای سلول آسیب میرساند:
- استعمال دخانیات زیاد یا هرنوع محصول تنباکویی میتواند علت سرطان نازوفارنکس باشد.
- زیادهروی در مصرف نوشیدنیهای الکلی
- ابتلا به ویروس آپشتین بار
- خوردن غذاهای نمک سود شده بهخصوص گوشت، مرغ و ماهی نمکسود شده
- قرار گرفتن در معرض دود و گرد و غبار
- سابقه ژنتیکی و خانوادگی
- نژاد
- جنسیت (مردان سه برابر بیشتر از زنان به این بیماری مبتلا میشوند).
تشخیص سرطان نازوفارنکس
در صورتی که پزشک معالج احتمال ابتلا به سرطان نازوفارنکس را بدهد، ابتدا معاینه بالینی انجام میدهد و درباره سابقه این بیماری در خانواده سوال میپرسد. سپس برای اطمینان آزمایشهایی تجویز میکند تا احتمال وجود سرطان نازوفارنکس در محفظه نازوفارنکس، سر، گردن، دهان، حلق، عضلات صورت و غدد لنفاوی بررسی شود. پزشک برای تشخیص سرطان نازوفارنکس احتمالا تست شنوایی هم بگیرد. سایر آزمایشهای تشخیص سرطان نازوفارنکس عبارتند از:
- تست ویروس اپشتین بار
- نمونهبرداری (بیوپسی)
- نازاندوسکوپی
- پانندوسکوپی
- سیتی اسکن
- امآرآی (MRI)
- اسکن توموگرافی
- آزمایش خون و ادرار
- تست HPV
- سونوگرافی
- رادیوگرافی پانورامیک
پزشک با بررسی نتایج این آزمایشها میتواند بیماری و مرحله آن را تشخیص دهد.
درمان سرطان نازوفارنکس
درمان انواع سرطان و علائم آن از جمله سرطان نازوفارنکس به این بستگی دارد که سرطان در چه مرحلهای است و بیماری چقدر پیشرفته است. روشهای درمان سرطان نازوفارنکس عبارتند از:
- پرتودرمانی
- شیمی درمانی
- شیمی پرتودرمانی
- درمان هدفمند
- عمل جراحی و برداشتن تومور. (از آنجاییکه عمل کردن ناحیه نازوفارنکس حساس و سخت است معمولا جراحی آخرین گزینه درمان است. گاهی هم عمل جراحی برای برداشتن غدد لنفاوی گردنی است که به درمان پاسخ ندادند.)
۱. شیمی درمانی سرطان نازوفارنکس
شیمی درمانی یکی از روشهای متداول درمان سرطان است که سلولهای سرطانی را از بین میبرد. برای درمان سرطان نازوفارنکس هم از شیمی درمانی استفاده میکنند که به تنهایی چندان تاثیری روی روند درمان این بیماری ندارد. اما ترکیب شیمی درمانی با داروهای بیولوژیک و رادیوتراپی میتواند به بهبود این بیماری کمک کند. اگر شیمی درمانی نکنیم چه میشود؟ در صورتی که پزشک تشخیص داده باشد این روش بهترین روش درمان برای شما است، حتما باید برای جلوگیری از پیشروی سرطان انجام شود.
۲. پرتو درمانی سرطان نازوفارنکس
پرتو درمانی چیست؟ پرتودرمانی یا رادیوپراپی روش متداول درمان سرطان نازوفارنکس است که با کمک اشعه ایکس سلولهای سرطانی را نابود کرده و از رشد آنها جلوگیری میکند. برای پرتودرمانی سرطان نازوفارنکس، دوز بالای پرتو مستقیما به تومور تابیده میشود تا سلول سرطانی از بین برود. عوارض جانبی احتمالی پرتودرمانی سرطان نازوفارنکس عبارتند از:
- خشک شدن دهان
- التهاب پوشش داخلی دهان و گلو
- آسیب ساقه مغز
- نابینایی
- از بین رفتن بافت سالم همجوار سلولهای سرطانی
- پوسیدگی دندان
۳. جراحی سرطان نازوفارنکس
جراحی سرطان نازوفارنکس آخرین راه و گزینه برای درمان این نوع سرطان بهشمار میآید که فقط در صورت اجبار و بیاثر بودن سایر روشهای درمانی استفاده میشود. چرا که نازوفارنکس جای حساسی نزدیک اعصاب و عروق خونی قرار دارد و کوچکترین اشتباه به چشم و بافتهای همجوار آسیب رسانده و حتی ممکن است باعث نابینایی شود. بهعلاوه اینکه جراحی سرطان نازوفارنکس روشی است که برای تمام بیماران مبتلا قابل اجرا نیست.
درمان قطعی سرطان نازوفارنکس
درمان قطعی سرطان نازوفارنکس به فاکتورهای مختلفی از جمله نوع تومور سرطانی، محل قرار گرفتن تومور، و پیشروی سلولهای سرطانی بستگی دارد، یعنی اینکه سرطان در چه مرحلهای باشد. تشخیص بهموقع و درمان میتواند بیماری را کنترل کند.
طول درمان سرطان نازوفارنکس
طول درمان سرطان نازوفارنکس بسته به نوع تومور سرطانی، مرحله و پیشرفت بیماری متفاوت خواهد بود. در حالت معمول، شیمی درمانی هفتهای یکبار، هر ۳ هفته یکبار یا ماهی یکبار انجام میشود که بسته به داروهای تجویزی در افراد فرق میکند. بسته به داروها و نوع تومور روند درمان ممکن است تا چند ماه طول بکشد.
تغذیه در سرطان نازوفارنکس
تغذیه و مکملهای خوراکی اهمیت زیادی در سرطان نازوفارنکس دارند. البته نمیتوان یک دستور تغذیه را برای همه بیماران تجویز کرد چرا که در این بیماری، رژیم غذایی هر فرد با دیگری متفاوت است. معمولا پزشک برای تغذیه در سرطان نازوفارنکس مصرف مکملهای ساده را تجویز میکند که باعث تحریک سلولهای سرطانی نشوند. اسفناج، تربچه، میوههای قرمز مثل زغال اخته و تمشک، و آجیل مانند بادام هندی برای این بیماران مناسبند.
احتمال عود سرطان نازوفارنکس
احتمال عود سرطان نازوفارنکس بین ۸ تا ۱۰ درصد است که در بیشتر موارد بعد از متاستاز دادن بیماری شاهد عود و بازگشت هستیم اما عود ناحیهای کمتر دیده میشود. سرطان نازوفارنکس در مراحل اولیه و پیشرفته معمولا پیش آگهی خوبی دارد اما در بیمارانی که با عود یا متاستاز درگیر میشوند دیگر پیش آگهی نمیبینیم.
انواع سرطان نازوفارنکس
بافتهای مختلفی در محفظه نازوفارنکس هستند که هر کدام سلولهای متفاوتی دارند. انواع سرطان نازوفارنکس براساس نوع سلولهای منتشر شده از این بیماری دستهبندی میشوند. براساس اعلام سازمان بهداشت جهانی، سرطان نازوفارنکس سه نوع دارد:
- کارسینوم سلول سنگفرشی
- کارسینوم تمایزیافته
- کارسینوم تمایز نیافته
انواع سرطان نازوفارنکس | ویژگیها |
---|---|
لنفوم | سرطان سلولهای لنفوسیت |
آدنوکارسینوم و کارسینوم کیستیک آدنوئید | سرطان غدد بزاقی کوچک، حفره بینی یا دهان |
تومور خوش خیم نازوفارنکس | بیشتر در کودکان و جوانان دیده میشود و معمولا درمان نمیخواهند. |
عوارض سرطان نازوفارنکس
عدم تشخیص بهموقع و درمان زودهنگام سرطان نازوفارنکس میتواند باعث آسیبدیدگی عصب، اختلال در تنفس، نابینایی، کم شنوایی یا آسیبدیدگی جمجمه شود. از عوارض درمان با پرتوتراپی هم میتوان به التهاب پوشش داخلی حلق و دهان، بسته شدن بینی، حس سوزش و آفتاب سوختگی در پوست، تغییر در چشایی، سخت شدن بلع و خشکی دهان و ریزش مو در شیمی درمانی اشاره کرد.
طول عمر بیماران سرطان نازوفارنکس
اگر سرطان فقط در نازوفارنکس باشد و متاستاز نداده باشد، نرخ طول عمر ۵ ساله بیماران ۸۲ درصد است. اما در صورتی که بیماری متاستاز داده و بافت و اندامهای مجاور یا غدد لنفاوی را درگیر کند، نرخ طول عمر ۵ ساله ۷۲ درصد میشود. اگر متاستاز به اندامهای دورتر و غیرهمجوار متاستاز بدهد، آنوقت طول عمر ۵ ساله به ۴۹ درصد میرسد.
راه های پیشگیری از سرطان نازوفارنکس
در بیشتر موارد امکان پیشگیری از ابتلا به سرطان نازوفارنکس وجود ندارد اما با انجام این اقدامات میتوانید ریسک ابتلا به سرطان نازوفارنکس را به حداقل برسانید:
- پرهیز از مصرف گوشت و ماهی نمک سود
- پرهیز از استعمال دخانیات
- عدم مصرف نوشیدنیهای الکلی
- انتخاب سبک زندگی سالم و رژیم غذایی مناسب
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک
نازوفارنکس فضایی در حلق و بالای کام نرم در سقف دهان است که پشت بینی را به پشت دهان وصل میکند. سرطان نازوفارنکس را سرطان سر و گردن هم مینامند چرا که گوش، حلق و بینی را درگیر میکند. علت اصلی ابتلا به این نوع سرطان مشخص نیست اما جنسیت، ژنتیک، سن، سبک زندگی و عفونتهای ویروسی و باکتریایی از جمله علل اصلی ابتلا به سرطان سر و گردن هستند. سردرد، گرفتگی بینی، تاری دید و کم شنوایی از نشانههای سرطان نازوفارنکس هستند که در صورت طولانیتر شدن و عدم بهبودی باید به پزشک مراجعه کنید.
تشخیص زودهنگام و درمان بهموقع اهمیت زیادی در این بیماری دارند. در صورتی که علائم مشابه سرطان نازوفارنکس دارید و با سردردهای طولانی، همراه با تاری دید، وزوزگوش یا کم شنوایی، تغییر صدا، کاهش وزن بی دلیل، اختلال در تنفس و مشکل پوستی مواجهید حتما برای اطمینان از اینکه به سرطان نازوفارنکس مبتلا هستید یا خیر از مشاوره آنلاین متخصص گوش و حلق و بینی کمک بگیرید. در صورت وجود علائم سرطان حتما با دکتر انکولوژی مشورت کنید. دکترتو امکان دریافت نوبت حضوری و مشاوره آنلاین با متخصص گوش و حلق و بینی و همچنین مشاوره آنلاین متخصص انکولوژی را برایتان فراهم کرده است.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام من مبتلابہ این بیماری ھستم کاش نمی نوشتن طول عمربیمار۵سال ھست باخواندن این جملہ کلابھم ریختم
دوست عزیز
این یک میانگین است مخصوصا برای افرادی که درمان را جدی نمی گیرند
نگران نباشید و با خیال راحت درمان را کامل کنید
با ارزوی بهترین ها
سلام خسته نباشید خانم ۳۶ ساله هستم که دو ساله گلو درد دارم دکتر میرم خوب نمیشم دو سال پیش غذا پرید تو گلوم رفت تو حفر بینیم از اون روز همش فک میکنم یه دونه برنج تو سوراخ کام که از بینی نفس میکشم هست هر کار میکنم در نمیاد
سلام
نیاز به عکس رادیولوژی دارید
و احتمالا نیاز به جراحی دارید
وگرنه ممکن است مشکلات تنفسی جدی ایجاد کند مثل پنومونیت