همه چیز درباره وازکتومی؛ مزایا و عوارض عمل بستن لوله مردان

پزشک تاییدکننده:

نویسنده: بروزرسانی: ۱۴۰۴/۰۵/۰۸

۸۱ نظر

آنچه در این مقاله می‌خوانید

وازکتومی روشی برای پیشگیری از بارداری است که در ان لوله‌های اسپرم‌بر قطع می‌شوند. این روش تقرییا همیشگی است و برگرداندن آن چندان امکان‌پذیر نیست. این روش در حالت عادی تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و مدت زمان آن معمولاً حدود ۱۵ دقیقه است. عمل عقیم‌سازی مردان تضمینی برای پیشگیری از بارداری است پس تا زمانی که مطمئن نیستید که دیگر بچه نمی‌خواهید، برای انجام آن اقدام نکنید.

تأیید‌‌‌‌‌‌‌ شده توسط پزشکان متخصص دکترتو

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان دکترتو مشاوره بگیرید.

زمان مطالعه : 9 دقیقه

وازکتومی نوعی روش پیشگیری از بارداری است که از آزاد شدن اسپرم در هنگام انزال جلوگیری می‌کند. در طی این عمل، لوله‌ای به نام مجرای وابَران (Vas deferens) بریده یا مسدود می‌شود. وابران مجرایی است که اسپرم را از بیضه‌ها به مجرای ادرار منتقل می‌کند. عمل وازکتومی معمولاً تحت بی حسی موضعی انجام می‌شود و حدود ۱۵ دقیقه طول می‌کشد. یکی معایب وازکتومی مردان غیرقابل برگشت بودن آن است. اگرچه وازکتومی از نظر تئوری برگشت‌پذیر است اما معکوس کردن (عمل وازووازستومی) همیشه موفقیت‌آمیز نیست.

عمل وازکتومی چیست؟

وازکتومی (به انگلیسی vasectomy) یا بستن لوله های مرد برای جلوگیری از بارداری یکی از روش های پییشگیری از بارداری است که از آزاد شدن اسپرم در مایع منی هنگام رابطه جنسی جلوگیری می‌کند. در این جراحی کوچک، لوله‌هایی که اسپرم را حمل می‌کنند، قطع و مسدود می‌شود. وازکتومی یک جراحی کم‌خطر است. بیشتر اوقات، این جراحی با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود.
قبل از انجام وازکتومی، باید مطمئن شوید که قصد ندارید در آینده باردار شوید. امکان برگشت وازکتومی وجود دارد، اما این جراحی به‌عنوان یک روش پیشگیری از بارداری است که برای همیشه اثر دارد. مردی که وازکتومی کرده است هنوز منی می‌سازد و می‌تواند انزال کند. اما منی حاوی اسپرم نیست. سطح تستوسترون و سایر صفات جنسی مردانه نیز ثابت می‌مانند.

انواع روش عمل وازکتومی در مردان

برای انجام جراحی وازکتومی چند روش وجود دارد که در نهایت همه‌ی آن‌ها یک هدف دارند اما در تکنیک‌های به‌کار رفته برای انجام هر نوع وازکتومی تفاوت‌های جزئی وجود دارد. بعضی از روش‌های بستن لوله در مردان عوارض بیشتری دارند. مهم‌ترین انواع عمل واژکتومی به شرح زیر است:

وازکتومی سنتی (Conventional Vasectomy)
وازکتومی با لیزر (No-Scalpel Vasectomy)

وازکتومی سنتی

جراحی وازکتومی سنتی با استفاده از چاقوی جراحی برای ایجاد برش‌ها در کیسه بیضه انجام می‌شود. پزشک یک برش در وسط کیسه بیضه یا دو برش (یکی در هر طرف) ایجاد می‌کند تا به لوله‌های وابران برسد. پس از برش یک قطعه کوچک از لوله برداشته می‌شود و فضای کوچکی بین دو انتهای آن باقی می‌ماند. سپس، دو سر لوله به هم گره می‌خورد، یا مقداری بافت بین آن‌ها قرار داده شود. برش‌ها معمولاً بین ۱.۵ تا ۳.۰ سانتی‌متر طول دارند.

از آنجا که برش‌ها بزرگ‌تر هستند، معمولاً برای بسته شدن به بخیه نیاز دارند. نرخ عوارض در روش‌های وازکتومی سنتی بالاتر است. در طی این عمل جراحی، برش‌های کوچکی در کیسه بیضه ایجاد می‌شود بریدگی‌های کوچک در کیسه بیضه ممکن است با بخیه‌های قابل جذب به هم بخیه شوند یا به حال خود رها شوند تا خودبه‌خود بهبود یابند.

وازکتومی با لیزر — یکی از روش های جراحی بستن لوله در مردان با استفاده از لیزر انجام می‌شود.

جراحی بستن لوله مردان با لیزر

وازکتومی بدون برش (No-Scalpel Vasectomy) یک روش جراحی کم تهاجمی است که در آن از ابزارهای خاصی برای ایجاد برش‌های کوچکتر در پوست کیسه بیضه استفاده می‌شود. در وازکتومی بدون برش (no‑scalpel)، عمل با ابزار مکانیکی انجام می‌شود و هیچگونه لیزری به‌کار نمی‌رود. برش کوچک پوستی با گیره حلقه و هوک ایجاد می‌شود. دو ابزار ویژه (گیره حلقه و ابزار جداسازی واز) برای جراحی وازکتومی با لیزر ضروری هستند.

تفاوت جراحی بستن لوله مردان با لیزر با روش سنتی در نحوه دسترسی به لوله‌های وازدفران است. در وازکتومی بدون برش، برش‌های پوستی برای دسترسی به لوله‌ها ایجاد نمی‌شود. اورولوژیست لوله وابران را با دست خود احساس می‌کند و سپس آن را با یک گیره در خارج از کیسه بیضه در جای خود نگه می‌دارد. بعد از ثابت شدن لوله‌ها، یک سوراخ کوچک در کیسه بیضه ایجاد می‌شود تا پزشک بتواند لوله را بیرون بیاورد و برش بزند.

بعد از اتمام فرآیند، لوله وابران به داخل کیسه بیضه برگردانده می‌شود و نیازی به بخیه نیست. خطر و عوارض بعد از عمل در این روش بسیار کمتر است. روش دیگری نیز وجود دارد که اساس آن‌ همان وازکتومی لیزری است. در این روش هیچ برشی پوستی ایجاد نمی‌شود و هیچ بخشی از مجرای وابران برداشته نمی‌شود. این روش با عنوان وازکتومی کم‌تهاجم شناخته می‌شود.

عمل وازکتومی چگونه انجام میشود؟

جراحی بستن لوله مردان معمولا با بی‌حس کردن کیسه بیضه توسط بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. البته فیزیولوژی برخی افراد ممکن است دسترسی به مجرای وابَران را دشوارتر کند که در این صورت ممکن است بیهوشی عمومی توصیه شود. پس از بیهوشی، از یک اسکالپل (نوعی تیغ جراحی) برای ایجاد دو برش کوچک در بیضه استفاده می‌شود. برش‌ها در نزیک‌ترین نقطه به مجاری ایجاد می‌شوند تا جراح بتواند به راحتی آنها را برای برداشتن به سطح بیاورد.

پزشک پس از پیدا کردن مجاری وابران، آنها را می‌بُرد و حداقل یک طرف آنها را بخیه می‌زند تا مسدود شوند. جراحی وازکتومی معمولاً حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه طول می‌کشد. پس از انجام عمل، سلول‌های اسپرم در بیضه‌ها می‌مانند و توسط بدن جذب می‌شوند.

با گذشت حدود ۳ ماه پس از وازکتومی، مایع منی حاوی هیچ اسپرمی نخواهد بود، بنابراین نمی‌تواند باعث بارداری شود. اما همچنان همان مقدار مایع منی تولید خواهد شد. فقط هیچ اسپرمی در آن وجود نخواهد داشت. وازکتومی ارگاسم یا احساس انزال را تغییر نمی‌دهد. مایع منی شما بعد از عمل وازکتومی همچنان ظاهر و بافت یکسانی همانند قبل خواهد داشت.

عکس بستن لوله مردان — برای انجام بستن لوله مردان، به بیضه بی حسی تزریق می‌شود.

علت شکست وازکتومی چیست؟

یکی از دلایل اصلی شکست وازکتومی، رابطه جنسی بلافاصله پس از جراحی است. ممکن است هنوز اسپرم‌هایی در بدن باقی بمانند که قادر به بارداری باشند. به همین دلیل، انجام آزمایش‌های لازم برای بررسی تعداد اسپرم‌ها بعد از جراحی بسیار ضروری است. شما باید تا زمانی که آزمایش نشان دهد که تعداد اسپرم‌ها صفر است، از روش‌های پیشگیری از بارداری استفاده کنید.

دلیل دیگر که احتمال آن بسیار کم است این است که واز دفرنس‌های بریده‌شده به طور خودکار به هم متصل شوند. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که انتهای بریده‌شده لوله‌ها به یکدیگر متصل شده و کانال‌هایی در بافت اسکار ایجاد شود که اسپرم‌ها بتوانند از آن عبور کنند. این اتفاق در موارد بسیار نادر می‌افتد و پزشکان از روش‌هایی برای جلوگیری از این مشکل استفاده می‌کنند.

مزایای وازکتومی در مردان	معایب عقیم سازی مردان
وازکتومی در حدود ۹۹٪ موارد مؤثر است و بسیار قابل اعتماد است	وازکتومی را نمی‌توان به راحتی معکوس کرد.
اثرات طولانی مدت نادری بر سلامتی شما دارد	باید بعد از عمل استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری را ادامه دهید تا زمانی که آزمایش‌ها نشان دهند منی فاقد اسپرم است
عمل بستن لوله مردانه بر سطح هورمون و میل جنسی تأثیر نمی‌گذارد.	عوارض احتمالی شامل هماتوم، توده‌های سخت به نام گرانولوم اسپرم و عفونت در آلت تناسلی مردان یا درد طولانی‌مدت بیضه است.
گزینه‌ای با عوارض کمتر نسبت به عقیم‌سازی زنان است.	مجاری وابران (اسپرم‌بر) می‌توانند دوباره وصل شوند.
	وازکتومی در برابر بیماری‌های مقاربتی محافظت نمی‌کند.

مزایا و معایب وازکتومی

اقدامات قبل از عمل وازکتومی مردان

قبل از هر عمل جراحی، بهتر است نکات مهمی را که توسط پزشک یا پرستار توصیه می‌شود را رعایت کنید. برای جلوگیری از بروز خطرات وازکتومی و عوارض آن، قبل از انجام عمل وازکتومی، باید موارد زیر را مد نظر داشته باشید:

قبل از انجام عمل، باید با پزشک خود به طور جدی در مورد جراحی صحبت کنید. باید مطمئن باشید که نمی‌خواهید فرزندان بیشتری داشته باشید. شما باید وازکتومی را یک شکل دائمی پیشگیری از بارداری در نظر بگیرید. اگرچه روشی برای معکوس کردن وازکتومی وجود دارد، اما همیشه موفقیت‌آمیز نیست. جراح وازکتومی شما در مورد موارد زیر با شما صحبت خواهد کرد:

سابقه خونریزی بیش‌ازحد یا اختلالات خونی
آلرژی یا حساسیت به بیحس‌کننده‌های موضعی یا آنتی‌بیوتیک‌ها. بیحس‌کننده‌های موضعی شامل بنزوکائین، لیدوکائین و پروکائین
بیماری‌های پوستی که کیسه بیضه شما را درگیر می‌کنند، به ویژه جوش‌های عفونی
استفاده منظم از آسپرین یا داروهای حاوی آسپرین یا داروهایی که بر خونریزی تأثیر می‌گذارند
سابقه آسیب یا جراحی قبلی در ناحیه تناسلی، کیسه بیضه و یا کشاله ران (مانند فتق)
سابقه عفونت‌ دستگاه ادراری یا تناسلی..

ممنوعیت های دارویی قبل از وازکتومی

پزشک احتمالاً از شما می‌خواهد که یک هفته قبل از جراحی مصرف برخی داروها را متوقف کنید این داروها عبارت‌اند از:

آسپرین یا داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن
وارفارین
کلوپیدوگرل
تیکلوپیدی
ضدانعقادهای خوراکی مانند دابیگاتران، ریواروکسابان، آپیکسابان و ادوکسابان.

متن انگلیسی:
«Avoid Aspirin for one week and aspirin-like products (ibuprofen, naproxen—Advil, Aleve, etc.) for a minimum of 48 hours prior to your procedure. Make sure that you talk to your doctor about any other medications you may be taking.»
ترجمه فارسی:
: «قبل از عمل، از مصرف آسپرین به مدت یک هفته و محصولات مشابه آسپرین (ایبوپروفن و ناپروکسن) تا حداقل ۴۸ ساعت قبل از عمل خودداری کنید. مطمئن شوید که در مورد سایر داروهایی که ممکن است مصرف کنید با پزشک خود مشورت کرده‌اید.»
به نقل از سایت med.virginia

اصلاح و شستشو دستگاه تناسلی

شب قبل یا صبح وازکتومی، موهای کل کیسه بیضه خود را بتراشید. موهای زائد را تا بالای آلت تناسلی خود بتراشید، از جمله موهای ناحیه تناسلی. بهتر است برای این کار از ماشین‌های مو زنی روی کیسه بیضه خود استفاده نکنید. تیغ یکبار مصرف بهترین گزینه برای شِیو کامل است. برای کاهش خطر عفونت، کیسه بیضه و کشاله ران خود را یک روز قبل و صبح بعد از عمل کاملا بشویید.

مراقبت های بعد از وازکتومی چیست؟

احتمالاً بعد از عمل، ناراحتی خفیف، کبودی و تورم خواهید داشت. برای کاهش درد و سایر مشکلات بعد از وازکتومی نکات زیر را رعایت کنید:

برای کاهش درد می‌توانید هر چهار ساعت یک‌بار استامینوفن مصرف کنید.
در صورت مشاهده علائم عفونت، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. علائم عفونت شامل خونریزی از محل جراحی، تب بالای۳۸ درجه سانتیگراد، تغییر رنگ پوست، بوی نامطبوع یا درد و تورم شدیدتر است.
برای کاهش درد و تورم، می‌توانید کیسه‌های یخ یا کیسه‌ای از سبزیجات یخ‌زده را روی پانسمان کیسه بیضه خود قرار دهید.
استفاده مکرر از کیسه یخ در ۳۶ ساعت اول به کاهش تورم کمک می‌کند. همیشه کیسه یخ را در یک حوله بپیچید یا چیزی بین آن و پوست خود قرار دهید.
پس از جراحی، فعالیت بدنی خود را محدود کنید. به مدت ۲۴ ساعت استراحت کنید و از بلند کردن اشیاء سنگین‌ خودداری کنید.
مراقب حمام کردن باشید. می‌توانید روز بعد از جراحی دوش بگیرید، اما از شستشوی مستقیم کیسه بیضه خود خودداری کنید. همچنین به مدت یک هفته از گرفتن حمام خودداری کنید.
. به مدت ۲ روز شنا یا حمام نکنید.
زمانی که پانسمان لکه‌دار یا کثیف شد آن را عوض کنید. می‌توانید گازهای استریل کوچک مربعی را در هر داروخانه‌ای پیدا کنید.
اگر پانسمان خشک یا بدون لکه است، تقریبا روزی یک‌بار آن را عوض کنید.
مقدار کمی تراوش مایعات به بیرون مانعی ندارد و نباید نگران نباشید. تخلیه مایع به بیرون بهتر از جمع شدن آن در داخل کیسه بیضه است.
گاهی اوقات، لبه‌ها زخم ممکن است به دلیل ترشح مایع بافتی، خون یا مایعات بدن از هم جدا شود. اگر این اتفاق افتاد، می‌توانید از گاز استریل و انگشتان خود برای چسباندن لبه‌ها به هم استفاده کنید.

آیا می توان رابطه بعد از وازکتومی داشت؟

از هرگونه فعالیت جنسی به مدت ۱۰ روز پس از وازکتومی خودداری کنید. اگر در طول این مدت انزال داشته باشید، ممکن است احساس درد کنید یا متوجه خون در مایع منی خود شوید. شما می‌توانید ۱۰ روز پس از عمل وازکتومی رابطه جنسی را شروع کنید، اما باید از روش دیگری برای پیشگیری از بارداری استفاده کنید، تا زمانی که آزمایشات نشان دهد که منی شما فاقد اسپرم است. به طور معمول، تجزیه و تحلیل مایع منی حدود دو تا سه ماه پس از وازکتومی کامل می‌شود.

دوره نقاهت بعد از وازکتومی چقدر است؟

اکثر مردم می‌توانند در کمتر از یک هفته به سر کار برگردند. با این حال، اگر کارتان سخت و فیزیکی است، ممکن است لازم باشد یک هفته کامل استراحت کنید. شما می‌توانید فعالیت‌های روزمره را در عرض چند روز (معمولاً ۴۸ ساعت تا ۷۲ ساعت) پس از عمل از سر بگیرید، مگر اینکه فعالیت‌ها به طور غیرعادی شدید باشند.

افرادی که پس از وازکتومی مورد بررسی قرار گرفتند، به طور متوسط طی هشت تا نه روز بهبودی کامل را گزارش کردند. به طور خلاصه، ۲ تا ۳ روز بعد از وازکتومی می‌توانید فعالیت‌های روزمره را از سر بگیرید و در عرض یک هفته به سر کار برگردید.

متن انگلیسی: «A vasectomy is over 99.99% effective in preventing pregnancies.»
ترجمه فارسی: «وازکتومی بیش از ۹۹.۹۹ درصد در پیشگیری از بارداری موثر است.»
به نقل از سایت clevelandclinic

بستن لوله در مردان بهتر است یا زنان؟

عمل جلوگیری از بارداری در مردان و بستن لوله های رحم زنان دو مورد از روش‌های کنترل بارداری دائمی هستند و درک تفاوت‌های بین این دو و خطرات و فوایدشان می‌تواند بخش مهمی از درک بهترین گزینه برای شما و همسرتان باشد. وازکتومی یک روش جراحی جزئی برای عقیم سازی مردان است که شامل بریدن یا مسدود کردن دو لوله در کیسه بیضه مردانه است. از طرف دیگر، توبوکتومی شامل ایجاد برشی در دیواره شکم و بستن لوله‌های فالوپ است. همه روش‌های جراحی دارای خطر هستند، اما خطرات سلامتی مرتبط با روش وازکتومی جزئی هستند. علاوه بر این، خطر ابتلا به حاملگی خارج رحمی در زنان وجود دارد.

عمل وازکتومی مردان قابل برگشت است؟

بستن لوله مردان قابل برگشت است اما درصد موفقیت آن بسیار کم است. موفقیت این روش به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله مدت زمانی که از انجام وازکتومی گذشته ، مقدار بافت اسکاری که در سطح هورمون‌ها در زمان معکوس کردن وجود دارد و اینکه آیا قبل از وازکتومی مشکلات باروری وجود داشته است. به همین علت به افرادی که از تصمیم خود برای داشتن فرزند مطمئن نیستند توصیه می‌شود از سایر روش‌های پیشگیری از بارداری استفاده کنند.

عوارض عمل وازکتومی در مردان

مانند هر جراحی دیگری، ممکن است وازکتومی نیز عوارضی داشته باشد. عوارض وازکتومی در مردان شامل موارد زیر است:

کبودی و تورم خفیف در بیضه‌ها
تشکیل یک یا چند توده زرد کوچک در کیسه بیضه (این توده‌ها از گرانولوم اسپرم تشکیل شده‌اند و معمولاً بی‌ضرر هستند)
عفونت.

کبودی و تورم بیضه‌ها باید با بهبودی کیسه بیضه پس از جراحی از بین برود. با این حال، اگر موارد زیر را دارید، باید فورا با پزشک خود تماس بگیرید:

درد غیر قابل تحمل و بیش‌از‌حد
تورم شدید کیسه بیضه
ادامه خونریزی
تب (بیش از ۳۷.۷ درجه سانتیگراد).

درد بیضه بعد از عمل وازکتومی

یکی از مشکلات بعد از وازکتومی یک عارضه نادر است که با درد طولانی‌مدت بیضه‌ها همراه است که به نام سندروم درد پس از وازکتومی (PVPS) شناخته می‌شود. PVPS معمولاً با داروهای ضد التهابی یا داروهای مسکن برای درد عصبی درمان می‌شود. برخی از افراد ممکن است به جراحی برای برداشتن بخشی از اعصاب بیضه‌ها که باعث درد می‌شود، نیاز داشته باشند.

سندروم درد پس از وازگتومی از عوارض وازکتومی در دراز مدت است و مشخص نیست که آیا دقیقا وازکتومی علت درد بیضه است یا آن را افزایش می‌دهد. درد مزمن (PVPS) در حدود ۱–۲٪ موارد رخ می‌دهد، ولی در مجموع درد پس از وازکتومی (شامل حالت‌های خفیف‌تر) ممکن است تا ۶–۱۵٪ افراد را درگیر کند. محققان دقیقاً نمی‌دانند که چرا این علائم ایجاد می‌شوند، اما برخی از افراد ممکن است درد بیضه، درد همراه با انزال و ناراحتی روانی را تجربه کنند.

پزشکان پیشنهادی