زخم دهانه رحم چیست؟ علائم، علت و روش تشخیص آن

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

دهانه رحم بخش باریکی است که رحم را به واژن متصل می‌کند و سلامت آن برای عملکرد طبیعی دستگاه تناسلی اهمیت زیادی دارد. گاهی این ناحیه دچار التهاب یا آسیب می‌شود، وضعیتی که با عنوان زخم دهانه رحم شناخته می‌شود. بسیاری از زنان بدون آنکه متوجه باشند، با این مشکل روبه‌رو هستند، چون در مراحل اولیه ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد. اما در بعضی موارد، نشانه‌هایی مثل ترشحات غیرطبیعی یا لکه‌بینی پس از رابطه جنسی ظاهر می‌شود. پرسش مهم این است که چه عواملی باعث بروز این زخم می‌شوند و چگونه می‌توان آن را شناسایی و درمان کرد؟ در این مطلب از دکترتو، با علل و علائم زخم دهانه رحم آشنا می‌شوید.

زخم دهانه رحم چیست؟

زخم دهانه رحم یا اکتروپیون سرویکس یکی از مشکلات شایع در میان زنان به‌ویژه در سنین باروری است که بر اثر بیرون‌زدگی سلول‌های غده‌ای از داخل کانال دهانه رحم به سطح بیرونی آن ایجاد می‌شود. این وضعیت معمولاً خوش‌خیم است و در اثر عواملی مانند تغییرات هورمونی، التهاب مزمن، زایمان‌های متعدد یا تحریک مکانیکی رخ می‌دهد. زخم دهانه رحم ممکن است بدون علامت باشد یا با نشانه‌هایی مانند ترشحات زیاد، خونریزی پس از رابطه جنسی، احساس درد خفیف یا سوزش همراه شود. تشخیص آن با معاینه دقیق و در صورت نیاز انجام آزمایش پاپ اسمیر امکان‌پذیر است و درمان بسته به علت می‌تواند شامل داروهای ضدالتهاب، درمان عفونت یا روش‌های فریز و لیزر باشد.

خدمات زیبایی زنان

از کلینیک های معتبر با هزینه مناسب

زیبایی واژنافتادگی رحمپاپ اسمیر و تمامی خدمات پزشکی زنان

با بهترین کیفیت از پزشکان برتر

مشاهده همه

زخم دهانه رحم حاد و مزمن

زخم دهانه رحم حاد معمولاً به‌دلیل عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی ایجاد می‌شود و با علائمی مانند ترشحات چرکی، بوی نامطبوع، سوزش یا درد هنگام رابطه جنسی همراه است. این نوع زخم معمولاً ناگهانی بروز می‌کند و با درمان مناسب، مانند مصرف آنتی‌بیوتیک یا ضدویروس، قابل‌بهبود است. در مقابل، زخم دهانه رحم مزمن زمانی رخ می‌دهد که التهاب و تحریک طولانی‌مدت باشد، اغلب در اثر عفونت‌های درمان‌نشده، استفاده طولانی از وسایل پیشگیری داخل رحمی یا تغییرات هورمونی. در این حالت، بافت دهانه رحم ممکن است ضخیم یا فرسوده شود و خونریزی خفیف پس از نزدیکی یا معاینه رخ دهد. درمان زخم مزمن به رفع علت زمینه‌ای و گاهی روش‌های فیزیکی مانند کوتر، کرایوتراپی یا لیزر نیاز دارد تا بافت سالم جایگزین شود.

متن انگلیسی:
A cervical ulcer refers to an open sore or lesion that occurs on the surface of the cervix, which is the narrow passage connecting the uterus to the vagina.
ترجمه فارسی:
زخم دهانه رحم به یک ضایعه باز گفته می‌شود که روی سطح دهانه رحم، راه باریکی که رحم را به واژن متصل می‌کند، ایجاد می‌شود.

به نقل از سایت liebertpub

زخم دهانه رحم چگونه است؟

زخم دهانه رحم حالتی است که در آن پوشش داخلی دهانه رحم (سلول‌های غده‌ای) به سطح خارجی آن گسترش می‌یابد و ناحیه‌ای قرمز، ملتهب و حساس ایجاد می‌کند. شکل زخم دهانه رحم معمولاً به‌صورت ناحیه‌ای قرمز، براق یا مرطوب در اطراف دهانه رحم دیده می‌شود که ممکن است با ترشح، خونریزی پس از نزدیکی یا احساس درد همراه باشد. این زخم معمولاً با معاینه واژینال یا کولپوسکوپی تشخیص داده می‌شود و در اغلب موارد خوش‌خیم است، اما گاهی می‌تواند با عفونت یا تغییرات پیش‌سرطانی اشتباه گرفته شود. علل شایع آن شامل عفونت‌های مزمن، تغییرات هورمونی، زایمان‌های متعدد و تحریکات مکانیکی مانند استفاده از وسایل پیشگیری داخل رحمی است. تشخیص دقیق فقط با معاینه پزشک متخصص زنان امکان‌پذیر است.

وضعیت دهانه رحم	توضیح ظاهری	توصیه برای نمونه‌گیری یا ارزیابی
دهانه رحم طبیعی	رنگ صورتی یکنواخت، سطح صاف و بدون ترشح	نمونه‌گیری معمولی کافی است، بدون نیاز به اقدام خاص
اکتروپیون (زخم دهانه رحم)	ناحیه قرمز و براق در اطراف سوراخ دهانه رحم، ممکن است ترشح شفاف یا خون‌آلود داشته باشد	نمونه‌گیری با ملایمت انجام شود، در صورت خونریزی خفیف طبیعی است
التهاب دهانه رحم (سرویسیت)	سطح متورم و قرمز، ترشحات چرکی یا بدبو	ابتدا درمان عفونت انجام شود سپس نمونه‌گیری تکرار شود
دهانه رحم آتروفیک (در یائسگی)	بافت نازک و خشک، رنگ‌پریده یا شکننده	استفاده از برس نرم و احتیاط در نمونه‌گیری برای جلوگیری از خونریزی

علائم زخم دهانه رحم چیست؟

در بسیاری از مواقع زخم دهانه رحم هیچ علامتی ندارد. زمانی که شخص برای مشکل دیگری به پزشک مراجعه کرده و معاینه لگنی انجام می‌دهد، این التهاب تشخیص داده می‌شود. اگر التهاب علائم و نشانه‌ای داشته باشد، شامل موارد زیر است:

• ترشحات واژن به مقدار زیاد و غیر طبیعی که ممکن است سفید، زرد یا خاکستری باشد و بوی بدی دارد
• تکرر ادرار دردناک
• درد رحم هنگام نزدیکی
• خونریزی بین دوره‌های پریود و لکه بینی
• خونریزی واژن بعد از رابطه جنسی

نزديكي با وجود زخم دهانه رحم

نزدیکی در زمان زخم دهانه رحم توصیه نمی‌شود، زیرا می‌تواند باعث تحریک، خونریزی و  درد هنگام نزديكی شود. بافت دهانه رحم در این حالت حساس است و تماس مستقیم ممکن است روند ترمیم را به تأخیر بیندازد. همچنین در صورت وجود عفونت، احتمال انتقال آن به شریک جنسی وجود دارد. تا زمان بهبودی کامل و تأیید پزشک، بهتر است از رابطه جنسی پرهیز شود یا در صورت نیاز، حتماً از کاندوم استفاده شود.

علائم زخم دهانه رحم رو داری و نمی‌دونی چیکار کنی؟
همین حالا برای بررسی تخصصی نوبت بگیر.

بهترین دکتر متخصص زنان

زخم دهانه رحم و تکرر ادرار

زخم دهانه رحم معمولاً با علائمی مانند ترشحات غیرطبیعی، لکه‌بینی پس از رابطه جنسی، درد پایین شکم و احساس سوزش در ناحیه واژن همراه است. در برخی موارد، اگر زخم ناشی از عفونت یا التهاب لگنی باشد، ممکن است فرد دچار حالت تهوع، بی‌حالی یا تب خفیف نیز شود.

علائم زخم دهانه رحم و حالت تهوع

اگر عفونت یا التهاب در ناحیه لگن وجود داشته باشد، به عنوان یک علامت ثانویه باعث تهوع می‌شود. این مورد بیشتر به دستگاه گوارش ارتباط دارد اما ممکن است رخ دهد.

عوامل خطر زخم دهانه رحم چه هستند؟

زخم دهانه رحم می‌تواند بر اثر عوامل مختلفی ایجاد شود که باعث تحریک یا التهاب مزمن سلول‌های دهانه رحم می‌شوند. مهم‌ترین عوامل خطر شامل موارد زیر هستند:

• عفونت‌های مقاربتی مانند کلامیدیا، تریکومونا، گنوره و ویروس HPV که باعث التهاب مداوم دهانه رحم می‌شوند
• تغییرات هورمونی به‌ویژه در دوران بارداری یا مصرف طولانی‌مدت قرص‌های ضدبارداری که موجب افزایش حساسیت بافت دهانه رحم می‌گردد
• زایمان‌های متعدد که ممکن است باعث آسیب فیزیکی و تغییر ساختار دهانه رحم شوند
• استفاده طولانی از وسایل داخل رحمی (IUD) که می‌تواند تحریک مزمن ایجاد کند
• بهداشت نامناسب ناحیه تناسلی و استفاده از مواد شوینده یا دوش واژینال قوی که تعادل باکتریایی واژن را برهم می‌زنند
• ضعف سیستم ایمنی بدن که موجب افزایش احتمال عفونت و التهاب پایدار می‌شود.

زخم دهانه رحم چگونه ایجاد میشود؟

زخم دهانه رحم معمولاً به‌دلیل التهاب یا آسیب بافت دهانه رحم ایجاد می‌شود. مهم‌ترین علت آن عفونت‌های مقاربتی مثل کلامیدیا، سوزاک و ویروس HPV است. همچنین تحریک ناشی از آی‌یودی، تامپون، دوش واژینال، آلرژی به محصولات بهداشتی یا تغییرات هورمونی در بارداری می‌تواند باعث آن شود. درمان بسته به علت شامل داروهای ضدعفونت یا روش‌های ترمیمی مانند کرایوتراپی و لیزر است. پیشگیری با رعایت بهداشت جنسی و معاینه منظم زنان ممکن است.

تشخیص زخم دهانه رحم

تشخیص زخم دهانه رحم معمولاً با معاینه دقیق لگنی توسط متخصص زنان آغاز می‌شود. پزشک در این معاینه، تغییر رنگ یا التهاب سطح دهانه رحم را بررسی می‌کند و در صورت مشاهده علائم مشکوک، از روش‌های تکمیلی برای اطمینان از تشخیص استفاده می‌کند. مهم‌ترین روش‌های تشخیص زخم دهانه رحم شامل:

• آزمایش‌های عفونت: شناسایی باکتری‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌هایی که ممکن است عامل زخم باشند.
• پاپ اسمیر (Pap Smear): بررسی سلول‌های دهانه رحم برای تشخیص التهاب یا تغییرات غیرطبیعی.
• کولپوسکوپی: مشاهده دهانه رحم با دستگاه بزرگ‌نمایی مخصوص برای بررسی دقیق‌تر زخم‌ها.
• نمونه‌برداری (بیوپسی): در موارد مشکوک به تغییرات پیش‌سرطانی یا عفونت‌های مزمن، نمونه‌ای کوچک از بافت برای آزمایش گرفته می‌شود.

زخم دهانه رحم در تست پاپ اسمیر

زخم دهانه رحم در آزمایش پاپ اسمیر معمولاً با وجود سلول‌های التهابی یا تغییرات خفیف در سلول‌های دهانه رحم مشخص می‌شود. این یافته‌ها می‌توانند نشانه عفونت، التهاب مزمن یا تغییرات ناشی از فرسایش بافتی باشند. در صورت مشاهده نتایج غیرطبیعی، پزشک معمولاً انجام کولپوسکوپی یا بیوپسی را برای بررسی دقیق‌تر توصیه می‌کند تا علت زخم و میزان آسیب بافتی مشخص شود.

زخم دهانه رحم سرویکس در سونوگرافی قابل تشخیص است؟

زخم و سرویکس دهانه رحم معمولا در تصویربرداری اولتراسوند قابل مشاهده نیست. تصویربرداری اولتراسوند در درجه اول برای تجسم اندام‌ها و ساختارهای درون بدن با استفاده از امواج صوتی استفاده می‌شود.

درمان زخم دهانه رحم چگونه است؟

بهترین روش درمان زخم دهانه رحم به علت و شدت زخم بستگی دارد. در موارد خفیف، پزشک معمولاً از داروهای آنتی‌بیوتیک، ضدقارچ یا ضدویروس برای درمان عفونت و کاهش التهاب استفاده می‌کند. اگر زخم پیشرفته‌تر باشد، ممکن است از روش‌های سوزاندن (کوتریزاسیون)، فریز زخم دهانه رحم (کرایوتراپی) یا لیزر زخم دهانه رحم برای ترمیم بافت آسیب‌دیده استفاده شود. در همه موارد، رعایت بهداشت جنسی، پرهیز از دوش واژینال و پیگیری منظم با تست پاپ اسمیر نقش مهمی در پیشگیری از عود زخم دارد.

عوارض زخم دهانه رحم؛ زخم دهانه رحم خطرناک است؟

اگر زخم دهانه رحم درمان نشود، ممکن است خطرناک باشد. در صورت پیشرفت بیماری و انتقال به رحم احتمال ابتلا به بیماری التهابی لگن، علائم عفونت رحم و بیماری پریوتونیت افزایش پیدا می‌کند. همچنین می‌تواند باعث ناباروری شود. درصورتی‌که زخم دهانه رحم درمان نشود، گسترش پیدا کرده و به رحم می‌رسد. در این شرایط باعث بیماری التهابی لگن یا عفونت رحم می‌شود. همچنین روی باروری تاثیر گذاشته و می‌تواند منجر به ناباروری شود.. زخم دهانه رحم در صورت پیشرفت و عدم درمان می‌تواند باعث بروز عوارضی شود. از جمله:

• زمانی که دهانه رحم عفونی می‌شود، احتمال انتقال عفونت به رحم افزایش پیدا می‌کند.
• انتقال عفونت به پوشش رحم و لوله‌های فالوپ که منجر به بیماری التهابی لگن می‌شود.
• عفونت در دستگاه تناسلی باعث مشکلات در باروری می‌شود.
• خطر ابتلا به HIV از طریق شریک آلوده افزایش پیدا می‌کند.
• ناباروری
• بیماری پریوتونیت (عفونت تهدیدکننده زندگی).

برای تشخیص زخم دهانه رحم همین حالا مشاوره بگیرید.

دکتر بیوپسی دهانه رحم

عوارض زخم دهانه رحم و بارداری

زخم دهانه رحم در دوران بارداری معمولاً خطر جدی برای جنین ایجاد نمی‌کند، اما در برخی موارد می‌تواند با عوارضی همراه باشد. التهاب و تحریک دهانه رحم ممکن است باعث افزایش ترشحات، لکه‌بینی یا خونریزی خفیف به‌ویژه پس از معاینه یا نزدیکی شود که گاهی مادر را نگران می‌کند، اما اغلب خطرناک نیست. در صورت وجود عفونت فعال، احتمال انتقال به رحم یا پرده‌های جنینی افزایش می‌یابد و می‌تواند خطر زایمان زودرس یا پارگی زودهنگام کیسه آب را بالا ببرد. درمان زخم دهانه رحم در بارداری معمولاً با روش‌های ایمن و غیرتهاجمی انجام می‌شود تا آسیبی به جنین نرسد. به‌طور کلی، پیگیری منظم و درمان به‌موقع عفونت‌ها در بارداری نقش مهمی در پیشگیری از عوارض احتمالی دارد.

زخم دهانه رحم باعث خونریزی و لکه بینی می شود؟

زخم دهانه رحم یکی از دلایل شایع خونریزی بعد از رابطه است. این وضعیت معمولاً به دلیل التهاب یا تغییرات سلولی در بافت دهانه رحم ایجاد می‌شود و ممکن است در شرایط زیر باعث خونریزی شود:

• پس از رابطه جنسی
• بین دو دوره قاعدگی
• پس از معاینه یا استفاده از تامپون

علت اصلی خونریزی در این حالت، حساس شدن و نازکی بافت دهانه رحم است که به‌راحتی دچار تحریک یا آسیب می‌شود. شدت لکه‌بینی معمولاً خفیف است، اما در برخی موارد می‌تواند بیشتر باشد. اگر لکه‌بینی مداوم، ترشحات غیرعادی یا درد همراه آن وجود داشته باشد، لازم است معاینه و آزمایش‌های تکمیلی مانند پاپ اسمیر انجام شود تا سایر علل جدی‌تر مانند عفونت یا ضایعات دهانه رحم بررسی شود.

زخم دهانه رحم باعث کمر درد می شود؟

زخم دهانه رحم در برخی موارد می‌تواند باعث کمر درد شود، اما این علامت به‌طور مستقیم در همه بیماران دیده نمی‌شود. زمانی که التهاب یا عفونت در ناحیه دهانه رحم گسترش پیدا کند، ممکن است به بافت‌های لگن و عضلات اطراف فشار وارد کرده و درد مبهم یا تیرکشنده در ناحیه کمر ایجاد کند. این درد معمولاً همراه با ترشحات غیرطبیعی، احساس سنگینی در پایین شکم یا درد هنگام نزدیکی است. با این حال، کمر درد می‌تواند علل متعدد دیگری مانند مشکلات ستون فقرات یا اختلالات عضلانی نیز داشته باشد، بنابراین تنها بر اساس وجود زخم دهانه رحم نمی‌توان آن را توضیح داد. در صورت تداوم یا شدت یافتن درد، معاینه و بررسی توسط متخصص زنان برای تشخیص علت اصلی ضروری است.

علت زخم دهانه رحم چیست؟

زخم دهانه رحم معمولاً بر اثر التهاب یا تحریک مداوم در سلول‌های پوشاننده دهانه رحم ایجاد می‌شود و می‌تواند ناشی از تغییرات هورمونی، عفونت‌ها یا عوامل مکانیکی باشد. این وضعیت در بسیاری از موارد خوش‌خیم است، اما اگر درمان نشود ممکن است باعث ناراحتی، ترشح یا حتی عفونت مزمن شود. شناخت علت دقیق آن برای انتخاب درمان مناسب اهمیت زیادی دارد. علل شایع زخم دهانه رحم عبارت‌اند از:

• عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی مانند HPV و کلامیدیا که موجب التهاب مزمن می‌شوند
• تغییرات هورمونی، به‌ویژه افزایش استروژن در سنین باروری یا بارداری
• تحریک مکانیکی ناشی از زایمان‌های مکرر، استفاده از آی‌یودی یا رابطه جنسی مکرر
• واکنش‌های التهابی طولانی‌مدت به ترشحات یا داروهای واژینال

آیا زخم دهانه رحم مانع بارداری میشود؟

زخم دهانه رحم به‌طور مستقیم مانع بارداری نمی‌شود، اما در صورت وجود عفونت یا التهاب درمان‌نشده می‌تواند بارداری را دشوار کند. ترشحات زیاد و تغییر در محیط دهانه رحم ممکن است حرکت اسپرم را مختل کند و گسترش عفونت به رحم یا لوله‌های فالوپ خطر ناباروری را افزایش دهد. درمان به‌موقع زخم و عفونت معمولاً باعث بازگشت توان باروری به حالت طبیعی می‌شود.

پزشکان پیشنهادی

۴.۸ (۱۹۸۶ نظر)

زهرا عسکری سرطاوسی

تخصص مامایی

نوبت بگیرید

۴.۱ (۲۲۴۷ نظر)

دکتر الهام آذین مهر

تخصص زنان و زایمان

نوبت بگیرید

۴.۸ (۱۸۳۷ نظر)

دکتر شیوا طالبی خرزوقی

تخصص زنان و زایمان

نوبت بگیرید

۴.۱ (۱۸۰۹ نظر)

دکتر نصرت نقاب

تخصص زنان و زایمان

نوبت بگیرید

۴.۱ (۱۲۲۰ نظر)

دکتر ویدا مدرس نژاد

تخصص زنان و زایمان

نوبت بگیرید

۴.۸ (۹۷۵ نظر)

دکتر فرشته عباسلو

تخصص زنان و زایمان

نوبت بگیرید

زخم و دیسپلازی دهانه رحم

زخم و دیسپلازی دهانه رحم هر دو به تغییرات غیرطبیعی در سلول‌های دهانه رحم اشاره دارند، اما ماهیت آن‌ها متفاوت است. زخم معمولاً ناشی از التهاب یا عفونت است و اغلب با درمان دارویی یا روش‌های ترمیمی برطرف می‌شود. دیسپلازی دهانه رحم به معنای رشد غیرطبیعی سلول‌هاست که معمولاً بر اثر عفونت ویروس HPV ایجاد می‌شود و در صورت پیشرفت می‌تواند به سرطان دهانه رحم تبدیل شود. تشخیص زودهنگام از طریق تست پاپ‌اسمیر و کولپوسکوپی نقش مهمی در درمان مؤثر و پیشگیری از عوارض دارد.

راهی برای پیشگیری از زخم دهانه رحم وجود دارد؟

پیشگیری از زخم دهانه رحم با رعایت بهداشت جنسی و مراقبت‌های منظم زنان ممکن است. هدف، کاهش عوامل تحریک‌کننده و جلوگیری از عفونت‌های مقاربتی است که شایع‌ترین علت التهاب دهانه رحم محسوب می‌شوند. روش‌های مؤثر برای پیشگیری شامل مواد زیر است:

• استفاده از کاندوم در روابط جنسی
• انجام معاینات منظم و تست پاپ‌اسمیر
• تزریق واکسن HPV در سنین مناسب
• پرهیز از دوش واژینال و محصولات معطر بهداشتی
• داشتن شریک جنسی ثابت و رعایت بهداشت فردی در دوران قاعدگی

پزشکان پیشنهادی

۴.۸ (۱۹۸۶ نظر)

زهرا عسکری سرطاوسی

تخصص مامایی

نوبت بگیرید

۴.۱ (۲۲۴۷ نظر)

دکتر الهام آذین مهر

تخصص زنان و زایمان

نوبت بگیرید

۴.۸ (۱۸۳۷ نظر)

دکتر شیوا طالبی خرزوقی

تخصص زنان و زایمان

نوبت بگیرید

۴.۱ (۱۸۰۹ نظر)

دکتر نصرت نقاب

تخصص زنان و زایمان

نوبت بگیرید

۴.۱ (۱۲۲۰ نظر)

دکتر ویدا مدرس نژاد

تخصص زنان و زایمان

نوبت بگیرید

۴.۸ (۹۷۵ نظر)

دکتر فرشته عباسلو

تخصص زنان و زایمان

نوبت بگیرید

نتیجه گیری

زخم دهانه رحم معمولاً یک بیماری خوش‌خیم است، اما در صورت بی‌توجهی می‌تواند به التهاب مزمن یا مشکلات باروری منجر شود. علت‌های اصلی آن شامل عفونت‌های مقاربتی، تحریکات مکانیکی، تغییرات هورمونی و استفاده از وسایل پیشگیری داخل رحمی است. درمان به نوع زخم و علت زمینه‌ای بستگی دارد و ممکن است شامل داروهای ضدعفونت یا روش‌های ترمیمی مانند کرایوتراپی و لیزر باشد. رعایت بهداشت جنسی، انجام معاینات منظم و پرهیز از دوش واژینال از راهکارهای مؤثر برای پیشگیری از عود زخم هستند. تشخیص و درمان به‌موقع می‌تواند از بروز عوارضی مانند ناباروری یا عفونت‌های لگنی جلوگیری کند و سلامت دهانه رحم را حفظ نماید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!