فهرست مطالب
- اختلال هراس یا حمله پانیک چیست؟
- انواع حمله پانیک
- علائم اختلال هراس یا حمله پانیک چیست؟
- علت اختلال هراس یا حمله پانیک
- تشخیص پانیک یا وحشت زدگی
- آیا بیماری پانیک درمان قطعی دارد؟ (درمان اختلال هراس)
- عوارض بعد از حملات هراس و حمله پانیک کدامند؟
- چگونه می توان از بیماری پانیک پیشگیری کرد؟
- نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
حمله پانیک (اختلال هراس یا وحشت زدگی) یک اختلال اضطرابی است که با حملات هراس دائمی و غیر منتظره مشخص میشود. وحشت زدگی یک شکل ناگهانی از ترس شدید است که واکنشهای جسمانی شدیدی مانند لرزش بدن، افزایش ضربان قلب، گزگز دست و پا و تنگی نفس را (زمانی که فرد در استرس شدید قرار گرفته است یا زمانی که هیچ خطر جدی وجود ندارد) ایجاد میکند. اگر اختلال هراس مدیریت و درمان نشود، میتواند با ایجاد ناراحتی و آشفتگی، روی زندگی روزمره فرد تأثیر بگذارد.
اختلال هراس یا حمله پانیک چیست؟
اختلال هراسی یا حمله پانیک (Panic Attack) موجی از حملات ناگهانی و شدید ترس، هراس و ناراحتی است که در عرض چند دقیقه به اوج میرسد. افراد مبتلا به اختلال هراس یا حملهی هراسی، با اضطراب شروع مجدد حملات هراس زندگی میکنند.
در حملات هراس که یکی از انواع اختلالات اضطرابی است، ممکن است نشانههای فیزیکی مانند افزایش ضربان قلب، مشکلات تنفسی و عرقکردن زیاد را تجربه کنید. طبق گزارش انجمن روانشناسی آمریکا از هر ۷۵ نفر ۱ نفر ممکن است حداقل یکبار حملات هراس را تجربه کند. اگرچه نشانههای این اختلال میتواند بسیار طاقفرسا و ترسناک باشند اما با مدیریت و درمان درست میتوان به بهبود علائم آن کمک کرد.
انواع حمله پانیک
حملات هراس را میتوان به چندین دستهی پانیک غیرمنتظره، هراس موقعیتی، پانیک پیشبینی شده و حملات هراس با علائم محدود طبقهبندی کرد:
- حملات هراس غیر منتظره: این حملات بدون هیچ محرک مشخصی رخ میدهند و میتوانند به صورت ناگهانی ایجاد شوند.
- اختلال هراس موقعیتی: در موقعیتهای خاص مانند سخنرانی عمومی یا مکانهای شلوغ ایجاد میشود.
- حملات هراس پیشبینی شده: زمانی رخ میدهد که فرد یک رویداد ترسناک مانند ارائه درسی در آینده را پیشبینی میکند.
- حملات هراس با علائم محدود: در مقایسه با حملات هراس کامل، علائم کم و خفیفتری را شامل میشود.
پانیک اتک در خواب (اختلال هراس شبانه)
حملات هراسی که در طول خواب رخ میدهد، حمله پانیک در خواب نام دارد. این اختلال میتواند فرد را به طور ناگهانی با علائمی مانند تپش قلب بالا و تنگی نفس از خواب بیدار کند. حمله پانیک در خواب معمولا ناراحتکننده است زیرا الگوهای خواب را بههم میریزد و ممکن است باعث ترس از رفتن به رختخواب و بیخوابی مزمن شود.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت mayoclinic
Nighttime (nocturnal) panic attacks can occur with no obvious trigger and awaken you from sleep.
ترجمه فارسی:
حملات هراس شبانه میتواند بدون هیچ محرک آشکاری رخ دهد و شما را از خواب بیدار کند.
حمله عصبی پانیک چیست؟
حمله عصبی پانیک یک وضعیت ناگهانی و شدید از اضطراب یا ترس است که بدون هشدار مشخصی رخ میدهد و معمولاً با علائمی مانند تپش قلب، تنگی نفس، تعریق، لرزش، سرگیجه و احساس از دست دادن کنترل همراه است. این حملات ممکن است کوتاهمدت باشند اما تأثیر زیادی بر کیفیت زندگی فرد داشته باشند. علت دقیق این حملات مشخص نیست، اما استرس، ژنتیک و اختلالات روانی مانند اضطراب میتوانند نقش داشته باشند. برای مدیریت و درمان، مشاوره روانشناسی و در برخی موارد دارودرمانی توصیه میشود.
علائم اختلال هراس یا حمله پانیک چیست؟
در طول حملات پانیک سطح آدرنالین افزایش مییابد. این اتفاق هوشیاری، انرژی و انقباضات بدنی را زیاد میکند که باعث آماده شدن بدن برای مبارزه یا دویدن میشود. این شرایط حمله پانیک را ایجاد میکند که علائم حمله پانیک در بیشتر افراد شامل احساس خفگی، حالت تهوع، عرق کردن و لرزش بدن هستند. بعد از اینکه حمله پانیک اتفاق افتاد و تحریک بدنی از بین رفت، فرد احساس خستگی یا درد شدید میکند.
سایر علائم شایع حمله پانیک عبارتاند از؛
- تنگی نفس
- سرگیجه
- سبکی سر
- تغییر در وضعیت ذهنی، از جمله احساس مسخ واقعیت (احساس عدم واقعیت) یا مسخ شخصیت (از خود جدا شدن)
- بیحسی یا سوزش دست و پا
- درد قفسه سینه یا احساس تنگی قفسه سینه
- ترس ازمرگ ناگهانی
حملات هراس معمولا باعث ایجاد ترس شدیدی میشوند که بدون هشدار قبلی و ناگهانی اتفاق میافتند. هر حمله معمولا ۱۰ تا ۲۰ دقیقه طول میکشد اما در موارد شدید، علائم ممکن است بیشتر از یک ساعت ادامه داشته باشند.
علت اختلال هراس یا حمله پانیک
هنوز علت حملهی هراسی بهخوبی درک نشده است اما تحقیقات نشان میدهند که پانیک ممکن است با ژنتیک فرد مرتبط باشد. این اختلال با قرار گرفتن در شرایط مهم و استرسزا مانند دوری از خانواده برای ادامه تحصیل یا کار و ازدواج یا به دنیا آمدن اولین فرزند هم رخ میدهد. معمولا بروز اختلال هراس و ترس در زنان بیشتر از مردان است.
تشخیص پانیک یا وحشت زدگی
بیشتر افرادی که برای اولین بار حمله هراس را تجربه میکنند، فکر میکنند دچار حمله قلبی شدند. در بخش اورژانس بیمارستان برای بررسی اینکه آیا علائم شما به علت حمله قلبی ایجاد شده یا خیر و برای بررسی عملکرد قلب، پزشک تستهای تشخیصی مانند آزمایش خون و نوار قلب (ECG) را درخواست میکند.
اگر هیچ علت خطرناک جسمانی وجود نداشته باشد، پزشک در مورد علائمتان از شما سوالاتی خواهد پرسید و معاینهی سلامت روان را انجام خواهد داد. امکان انجام تست تشخیص پانیک هم برای بیماران وجود دارد. قبل از تشخیص اختلال هراس یا حمله پانیک توسط پزشک، تمام بیماریهای دیگر پزشکی باید بررسی شوند.
آیا بیماری پانیک درمان قطعی دارد؟ (درمان اختلال هراس)
درمان حمله پانیک یا بیماری وحشت زدگی معمولا شامل رواندرمانی، دارو درمانی یا درمانهای تحریکی مغز است. در شیوه رواندرمانی، متخصص روانشناس یا روانپزشک معمولا از درمان شناختی رفتاری (CBT) یا مواجهه درمانی برای روبهرو شدن فرد با نگرانی و ترسهایش استفاده میکند.
درمان شناختی رفتاری (CBT) روی تغییر الگوهای فکری و رفتارهای مرتبط با حملات هراس با تکنیکهای آموزش تنفس عمیق و بازسازی تفکرات فرد تمرکز دارد. مواجهه درمانی نیز یکی دیگر از روشهای CBT است که به فرد کمک میکند تا با ترس خود روبهرو شود و بهتدریج آن را کاهش دهد.
دارو درمانی نیز از روشهای درمان سریع حملات پانیک است. داروهای مورد استفاده برای درمان حمله ی هراسی معمولا مهار کنندههای بازجذب سروتونین (SSRI) که از داروهای ضد افسردگی هستند، داروهای ضد تشنج، آرامبخشها و مهارکنندههای مونوآمین اکسیداز (MAOIs) هستند.
علاوه بر این درمانها، کارهایی که میتوانید در خانه برای کاهش علائم حمله پانیک انجام دهید عبارتاند از؛
- داشتن یک برنامه منظم روزانه
- ورزش منظم
- خواب کافی
- دوری از مصرف محرکهایی مثل کافئین
چه قرصی برای حمله پانیک خوب است؟
برای درمان حملات پانیک، داروهای مختلفی مورد استفاده قرار میگیرند که انتخاب آنها بستگی به شرایط فردی بیمار دارد. برای درمان حملات پانیک، داروهای زیر معمولاً تجویز میشوند:
- مهارکنندههای بازجذب سروتونین (SSRIs): مانند سرترالین و فلوکستین.
- بنزودیازپینها: مانند آلپرازولام و کلونازپام (برای کوتاهمدت).
- مهارکنندههای بازجذب سروتونین-نوراپینفرین (SNRIs): مانند ونلافاکسین.
- مهارکنندههای مونوآمین اکسیداز (MAOIs): در موارد خاص.
انتخاب قرص پانیک مناسب توسط پزشک بر اساس شرایط بیمار انجام میشود.
عوارض بعد از حملات هراس و حمله پانیک کدامند؟
عوارض حمله پانیک شامل خستگی طولانی مدت، تنش عضلانی و افزایش اضطراب در مورد حملات آینده است. اگر این اختلال درمان نشود میتواند با افسردگی و مشکلات سوء مصرف مواد همراه شود. سایر عوارض رایج بعد از حمله پانیک عبارتاند از؛
- بیحالی یا خستگی
- خوابآلودگی
- درد عضلانی
- درد فک
- بالا بودن ضربان قلب
- لرزیدن
- درد یا ناراحتی قفسه سینه
- سرگیجه
- حالت تهوع یا درد معده
در حالی که بیشتر علائم فیزیکی حمله پانیک بعد از حدود ۲۰ دقیقه کاهش مییابند، برخی از علائم ممکن است برای مدت زیادی باقی بمانند. ممکن است فرد همچنان بترسد یا سینه و معده او درد بگیرد.
چگونه می توان از بیماری پانیک پیشگیری کرد؟
اقدامات پیشگیرانه برای اختلال هراس شامل حفظ یک سبک زندگی سالم با ورزش منظم و خواب کافی، مدیریت استرس و کمک گرفتن از دارو درمانی یا روان درمانی با مشاهده علائم حمله پانیک است. تشخیص بهموقع این بیماری میتواند از ایجاد اختلالات اضطرابی شدیدتر جلوگیری کند.
علائم | علت | درمان |
---|---|---|
تنگی نفس | ژنتیک | دارو درمانی |
سرگیجه | استرس شدید | درمان شناختی رفتاری |
سبکی سر | محیط پر تنش | تغییر سبک زندگی |
بیحسی یا سوزش دست و پا | دوری از حمایت عاطفی | ورزش منظم |
چند توصیه از تجربیات بیماران پانیک
تجربه هر فرد در مورد علائم حملات پانیک متفاوت است. برخی افراد مبتلا به این اختلال بهخوبی به درمان پاسخ میدهند اما برخی دیگر ممکن است در یک دوره زمانی هیچ نشانهای نداشته باشند و در زمانی دیگر دچار نشانههای بسیار شدید اختلال وحشت زدگی شوند.
کسانی که پانیک داشتند و خوب شدند معمولا مصرف منظم داروهای تجویزی پزشک را توصیه کردند. قطع مصرف دارو میتواند علائم پانیک را برگرداند. سایر تجربیات بیماران پانیک شامل دوری از افرادی که تفکرات منفی دارند (بهعنوان مثال در جمعهایی که احتمال بحث و درگیری شدید وجود دارد وارد نشوید)، بیکار نبودن در طول هفته برای کمتر فکر کردن به مسائل تلخ و انجام یوگا و مدیتیشن هستند.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
حمله پانیک یا اختلال هراس یک نوع اختلال عصبی است که میتواند به صورت ناگهانی یا بعد از قرار گرفتن در یک محیط پرتنش و پر استرس اتفاق بیفتد. علت دقیق این بیماری مشخص نیست اما وراثت و محیط میتوانند در ایجاد آن نقش داشتهباشند. پانیک میتواند روی زندگی روزمره فرد تاثیر بگذارد به همین دلیل برای مدیریت و درمان آن حتما به فوق تخصص روانشناسی یا در صورت لزوم به متخصص روانپزشک مراجعه کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام.من خانم ۲۷ ساله هستم ۴سال پیش حمله هراس بهم دست داد و بماند که تا چند ماه هزارتا دکتر رفتم و معلوم شد چمه.بعددوسال باردار شدم و خودم بعدمصرف دوسال دارو داروهامو قطع کردم ولی باز الان که بچم دوساله هر شب فکرو خیال منو دیوونه میکنه خیلی سعی میکنم که خودمو آروم کنم بعضی وقتا نمیشه فقط هم شبا اینطوری هستم و برقا رو که خاموش میکنم دیوونه میشم کلافه ام دیگه ولی نمیخوام قرص بخورم تو رو خدا اگه میتونین کمکم کنین
سلام، احساس اضطراب و افکار منفی در شب که بهویژه بعد از قطع داروها شروع شده، میتواند نشانهای از اضطراب شبانه یا بیقراری ناشی از استرس باشد. این احساسات ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی، فشارهای روانی زندگی روزمره، یا حتی بیخوابی ایجاد شده باشد. برای مدیریت این وضعیت، تکنیکهای ریلکسیشن مانند تنفس عمیق، مدیتیشن، و تمرینات آرامسازی قبل از خواب میتوانند مؤثر باشند. همچنین، ایجاد یک روال خواب ثابت و آرام (مانند گوش دادن به موسیقی ملایم یا استفاده از نور ملایم در شب) میتواند به شما کمک کند. اگر این مشکلات ادامه داشت، مشاوره روانشناسی یا درمانهای رفتاری ممکن است کمککننده باشد بدون نیاز به مصرف دارو.
روانشناس خوب
سلام و وقت بخیر . من چندین ساله درگیر تکرر ادرارهستم . ده ها دکتر اورولوژی هم رفتم ولی همه بالاتفاق میگن هیچ مشکلی ندارم . به محض بروز این مشکل دست و پام یخ یخ میشه ، کف دستم تعریق میکنه ، با کوچک ترین تنش در محل کارم اون روز کلا مثانم از کار میفته . بدون تنش هم دائما احساس میکنم تکرر دارم ، نمیدونم باید به روانشناس مراجعه کنم یا روانپزشک ، آخرین دکتر اورولوژی بهم گفت مشکل اصلی تو اختلال اضرابی هراس . ممنون میشم کمک کنید .