فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
پانیک یا حمله عصبی یک موج ناگهانی از ترس و اضطراب شدید است که خیلی سریع، در عرض چند دقیقه به اوج می‌رسد. در این حالت ممکن است فرد علائمی مانند تپش قلب، نفس‌تنگی، سرگیجه یا فکر «الان می‌میرم» را تجربه کند. این حملات معمولا خطر جانی ندارند اما می‌توانند آن‌قدر آزاردهنده باشند که زندگی روزمره را مختل کنند. اگر این حملات تکرار شوند، به آن «اختلال پانیک» می‌گویند. حمله پانیک می‌تواند بی‌هشدار شروع شود یا بعد از یک موقعیت پراسترس اتفاق بیفتد. معمولا علت آن فعال شدن بیش‌ازحد سیستم دفاعی بدن و برداشت اشتباه از نشانه‌های بدنی است. شناخت این وضعیت اولین قدم برای درمان و کاهش ترس از آن است.
حمله پانیک چیست؟
حمله پانیک (Panic Attack) یا حمله عصبی، موجی از حملات ناگهانی و شدید ترس، هراس و ناراحتی است که در عرض چند دقیقه به اوج می‌رسد. افراد مبتلا به این اختلال، با اضطراب شروع مجدد حملات زندگی می‌کنند. در حملات پانیک ممکن است نشانه‌های فیزیکی مانند افزایش ضربان قلب، مشکلات تنفسی و عرق‌کردن زیاد را تجربه کنید. اگرچه نشانه‌های این اختلال می‌تواند بسیار طاق‌فرسا و ترسناک باشند اما با مدیریت درست می‌توان به بهبود علائم آن کمک کرد.
اختلال وحشت‌زدگی از اختلالات اضطراب است. حملات پانیک می‌توانند در این اختلال و حتی در سایر اختلالات هم رخ دهند.
| نکات مهم درباره پانیک | توضیحات |
|---|---|
| پانیک چیست؟ | موجی از حملات ناگهانی و شدید ترس، هراس و ناراحتی است که در عرض چند دقیقه به اوج می‌رسد. |
| علائم | تپش قلب، تنگی‌نفس، سرگیجه، لرزش |
| علت ابتلا | ژنتیک، استرس، تغییرات شیمیایی مغز |
| عوارض | کاهش کارایی، افسردگی، مصرف مواد |
| روش‌های درمان | روان‌درمانی CBT، دارودرمانی، تمرین تنفسی |
مشاوره روانشناسی
با برترین روانشناسان ایران از دیدگاه کاربران
انواع حمله عصبی پانیک
حملات پانیک را می‌توان به چندین دسته‌ی پانیک غیرمنتظره، پانیک موقعیتی، پانیک پیش‌بینی شده و حملات عصبی با علائم محدود طبقه‌بندی کرد:
- حملات پانیک غیر منتظره: این حملات بدون هیچ محرک مشخصی رخ می‌دهند و می‌توانند به صورت ناگهانی ایجاد شوند.
- پانیک موقعیتی: در موقعیت‌های خاص مانند سخنرانی عمومی یا مکان‌های شلوغ ایجاد میشود.
- حملات پانیک پیش‌بینی شده: زمانی رخ می‌دهد که فرد یک رویداد ترسناک مانند ارائه درسی در آینده را پیش‌بینی می‌کند.
- حملات عصبی با علائم محدود: در مقایسه با حملات هراس کامل، علائم کم و خفیف‌تری را شامل میشود.
علائم حمله پانیک چیست؟
در طول حملات پانیک سطح آدرنالین افزایش می‌یابد. این اتفاق هوشیاری، انرژی و انقباضات بدنی را زیاد می‌کند که باعث آماده شدن بدن برای مبارزه یا دویدن میشود. این شرایط حمله پانیک را ایجاد می‌کند که علائم پانیک در بیشتر افراد شامل احساس خفگی، حالت تهوع، عرق کردن و لرزش بدن هستند. بعد از اینکه حمله پانیک اتفاق افتاد و تحریک بدنی از بین رفت، فرد احساس خستگی یا درد شدید می‌کند.
بهترین روش برای درمان حمله پانیک چیست؟
همین حالا ازپزشک متخصص مشاوره بگیر.
علت حمله پانیک چیست؟
حمله پانیک یک علت ساده و واحد ندارد بلکه نتیجه ترکیب چند عامل است. ژنتیک می‌تواند زمینه آن را ایجاد کند و تغییرات مواد شیمیایی مغز (مانند سروتونین و نورآدرنالین) نیز نقش دارند. گاهی رویدادهای مهم زندگی مانند مهاجرت، ازدواج یا تولد فرزند باعث شروع آن می‌شوند.
بعضی بیماری‌های جسمی مانند مشکلات تیروئید یا قلب هم می‌توانند محرک باشند. مصرف زیاد یا قطع ناگهانی کافئین و مواد محرک نیز احتمال حمله را بیشتر می‌کند. اضطراب طولانی‌مدت و حساسیت بالا به تغییرات بدن هم از عوامل مهم هستند. پزشکان هنگام ارزیابی باید همه این جنبه‌ها را بررسی کنند تا بتوانند درمانی متناسب ارائه دهند.
- حساسیت زیاد به احساسات بدنی و افکار فاجعه‌ساز
- ژنتیک و سابقه خانوادگی
- تغییر در مواد شیمیایی مغز
- استرس و تروما
- مشکلات تیروئید یا قلب
متن انگلیسی:
به نقل از سایت nhsinform
Everyone feels anxious or panicky at some point in their life. A little bit of anxiety can even be helpful. For example, feeling anxious before an exam might make you more alert and improve your performance. But too much anxiety or panic can negatively affect your day-to-day life.
ترجمه فارسی:
همه ما در مقطعی از زندگی‌مان احساس اضطراب یا وحشت می‌کنیم. کمی اضطراب حتی می‌تواند مفید باشد. برای مثال، احساس اضطراب قبل از امتحان ممکن است شما را هوشیارتر کند و عملکردتان را بهبود ببخشد. اما اضطراب بیش‌ازحد یا پانیک می‌تواند زندگی روزمره‌تان را به طور منفی تحت تأثیر قرار دهد.
عوامل تشدید کننده حملات پانیک چیست؟
برخی شرایط باعث می‌شوند احتمال بروز حمله پانیک بیشتر شود یا شدت آن افزایش پیدا کند. این شرایط معمولا استرس‌زا هستند یا بدن را در حالت آماده‌باش بیش‌ازحد قرار می‌دهند. شناسایی و کنترل این عوامل می‌تواند تعداد و شدت حملات را کمتر کند. تغییر سبک زندگی، توجه به سلامت جسم و روان و در صورت نیاز استفاده از درمان‌های تخصصی بهترین راه برای مدیریت آن است:
- کم‌خوابی یا کارهای شبانه
- مصرف زیاد کافئین، نیکوتین، الکل یا مواد محرک
- استرس‌های شغلی یا خانوادگی
- نفس‌کشیدن سریع و سطحی (پرتنفسی) یا کم‌تحرکی
- مشکلات درمان‌نشدهٔ تیروئید یا قلب
- حضور در مکان‌های شلوغ یا فضاهایی مانند مترو
نحوه تشخیص پانیک یا حمله عصبی چگونه است؟
بیشتر افرادی که برای اولین بار حمله عصبی را تجربه می‌کنند، فکر می‌کنند دچار حمله قلبی شدند. در بخش اورژانس بیمارستان برای بررسی اینکه آیا علائم شما به علت حمله قلبی ایجاد شده یا خیر و برای بررسی عملکرد قلب، پزشک تست‌های تشخیصی مانند آزمایش خون و نوار قلب (ECG) را درخواست می‌کند.
اگر هیچ علت خطرناک جسمانی وجود نداشته‌باشد، پزشک در مورد علائمتان از شما سوالاتی خواهد پرسید و معاینه‌ی سلامت روان را انجام خواهد داد. قبل از تشخیص اختلال هراس یا حمله پانیک توسط پزشک، تمام بیماری‌های دیگر پزشکی باید بررسی شوند.
آیا بیماری پانیک درمان قطعی دارد؟
درمان حملات پانیک معمولا با روان‌درمانی شناختی رفتاری (CBT) و در صورت لزوم داروهای SSRI/SNRI انجام میشود. در شیوه روان‌درمانی، متخصص روانشناس یا روانپزشک معمولا از درمان شناختی رفتاری (CBT) یا مواجهه درمانی برای روبه‌رو شدن فرد با نگرانی و ترس‌هایش استفاده می‌کند.
درمان شناختی رفتاری (CBT) روی تغییر الگوهای فکری و رفتارهای مرتبط با حملات عصبی با تکنیک‌های آموزش تنفس عمیق و بازسازی تفکرات فرد تمرکز دارد. مواجهه درمانی نیز یکی دیگر از روش‌های CBT است که به فرد کمک می‌کند تا با ترس خود روبه‌رو شود و به‌تدریج آن را کاهش دهد.
داروهای خط اول (SSRI/SNRI) برای کنترل بلندمدت مؤثر هستند اما اثرشان تدریجی است. بنزودیازپین‌ها ممکن است در کوتاه‌مدت کمک کنند اما گزینه اصلی و طولانی‌مدت نیستند.
عوارض حمله عصبی پانیک چیست؟
عوارض بعد از حمله پانیک شامل خستگی طولانی مدت، تنش عضلانی و افزایش اضطراب در مورد حملات آینده است. اگر این اختلال درمان نشود می‌تواند با افسردگی و مشکلات سوء مصرف مواد همراه شود.
حمله پانیک تنها یک تجربه کوتاه ترسناک نیست، بلکه در صورت تکرار می‌تواند پیامدهای جدی به‌همراه داشته‌باشد. خیلی از افراد بعد از حملات، دائما نگران حمله بعدی می‌شوند یا از موقعیت‌هایی که ممکن است محرک باشند دوری می‌کنند. این پرهیزها به مرور زندگی اجتماعی و شغلی را محدود می‌کند.
در موارد شدید، احتمال ابتلا به آگورافوبیا (ترس از مکان‌های باز یا شلوغ)، افسردگی و حتی مصرف مواد بالا می‌رود. درمان به‌موقع می‌تواند این روند را متوقف و حتی برعکس کند.
دکتر متخصص برای درمان پانیک اینجاست، فقط یک کلیک تا نوبت.
چگونه می توان از پانیک پیشگیری کرد؟
اقدامات پیشگیرانه برای اختلال هراس شامل حفظ یک سبک زندگی سالم با ورزش منظم و خواب کافی، مدیریت استرس و کمک گرفتن از دارودرمانی یا روان‌درمانی با مشاهده علائم حمله پانیک است. تشخیص به‌موقع این بیماری می‌تواند از ایجاد اختلالات اضطرابی شدیدتر جلوگیری کند.
پیشگیری از حملات پانیک بیشتر بر ایجاد عادت‌های سالم و مدیریت استرس متمرکز است. با رعایت چند اصل ساده، می‌توان احتمال وقوع حملات یا شدت آن‌ها را کاهش داد:
- خواب کافی (۷ تا ۹ ساعت در شبانه‌روز)
- ورزش منظم، به‌ویژه فعالیت‌های هوازی
- محدود کردن مصرف کافئین، نیکوتین و الکل
- تمرین‌های تنفسی آرام و تکنیک‌های آرام‌سازی
- استفاده از روش‌های درمانی مانند CBT و مواجهه تدریجی
- برنامه‌ریزی برای مدیریت استرس (یوگا یا مدیتیشن)
- مصرف منظم داروهای تجویز شده توسط پزشک
- مراجعه سریع به متخصص در صورت تکرار یا شدید شدن حملات
چند توصیه از تجربیات بیماران پانیک
تجربه هر فرد در مورد علائم حملات پانیک متفاوت است. برخی افراد مبتلا به این اختلال به‌خوبی به درمان پاسخ می‌دهند اما برخی دیگر ممکن است در یک دوره زمانی هیچ نشانه‌ای نداشته‌باشند و در زمانی دیگر دچار نشانه‌های بسیار شدید حمله عصبی پانیک شوند.
کسانی که پانیک داشتند و خوب شدند معمولا مصرف منظم داروهای تجویزی پزشک را توصیه کردند. قطع مصرف دارو می‌تواند علائم پانیک را برگرداند. سایر تجربیات بیماران پانیک شامل دوری از افرادی که تفکرات منفی دارند (به‌عنوان مثال در جمع‌هایی که احتمال بحث و درگیری شدید وجود دارد وارد نشوید)، بیکار نبودن در طول هفته برای کمتر فکر کردن به مسائل تلخ و انجام یوگا و مدیتیشن هستند.
برای پانیک به چه دکتری مراجعه کنیم؟
حملهٔ پانیک جزو اختلالات اضطرابی است و می‌تواند به صورت ناگهانی یا پس از استرس رخ دهد. علت دقیق این بیماری مشخص نیست اما وراثت و محیط می‌توانند در ایجاد آن نقش داشته‌باشند. پانیک می‌تواند روی زندگی روزمره فرد تاثیر بگذارد به همین دلیل برای مدیریت و درمان آن حتما به فوق تخصص روانشناسی یا در صورت لزوم به متخصص روانپزشک مراجعه کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام من برای اولین باریهو دیشب لرزم گرفت دستام بشدت میلرزید ۳تاپتو گذاشتم روم بعد ۲ساعت آروم شدم علتش چی بود
سلام
لرزش دست و بدن که پس از مصرف چند عدد دارو تجربه کردید، می‌تواند ناشی از اثر تحریک‌کننده دارو، کاهش قند خون، اضطراب یا ترکیب داروها باشد. حتی مصرف چند قرص با دوز غیرمتعارف می‌تواند باعث این علائم شود. بهتر است از مصرف خودسرانه دارو خودداری کنید و اگر دوباره چنین حالتی پیش آمد یا علائم شدیدتر شد، حتماً به پزشک مراجعه کنید. همچنین در آینده داروها را طبق دستور پزشک و دوز مشخص مصرف کنید تا خطر عوارض کاهش یابد.
متخصص روانپزشک
سلام و وقت بخیر
ابتدا تشکر میکنم از توضیحات کامل و مفیدتون
اولین باری که حمله ترس بر من غلبه کرد از شدت ترس و وحشت زنگ زدم ب برادرم گفتم نمیزارن اروم باشم نمیدونستم این چه مرضیه که من دچار شدم احساس میکردم شیاطین دارن اذیت میکنن منو خیلی وحشت زده شده بودم… اون موقع دانشجو بودم و دور از خانواده
حالا بعد حدود ۱۵ سال از اون قضیه هنوز گاهی درگیر این مسئله میشم شبا خواب بد میبینم گاهی میپرم از خواب و الانم که دارم پیام میدم ساعت ۲ هست و در حالی که خیلی خستم ولی نمیتونم بخابم
سرتون درد نیارم بنظر شما برم پیش روانشناس یا روانپزشک ؟مشهد هستم اگ جای مناسب سراغ دارید ممنون میشم
سلام، با توجه به اینکه حملات ترس و اضطراب شما سال‌ها ادامه داشته و هنوز روی خواب و آرامش شما اثر می‌گذارد، بهترین کار مراجعه به یک روانپزشک است تا ابتدا ارزیابی کامل انجام شود و در صورت نیاز دارو یا درمان‌های تخصصی مثل دارودرمانی یا روان‌درمانی ترکیبی پیشنهاد شود. بعد از آن، جلسات منظم با روانشناس می‌تواند به شما کمک کند تکنیک‌های مدیریت اضطراب، مقابله با حملات ترس و بهبود خواب را یاد بگیرید و کیفیت زندگی‌تان بهتر شود. شروع با روانپزشک معمولا مسیر دقیق‌تر و سریع‌تری برای کنترل علائم فراهم می‌کند.
از لینک زیر نوبت بگیرید محسن عزیز
متخصص روانپزشک
با سلام وعرض ادب من هم دو بار در طول یک ماه به این هراس و تنگی نفس و تعریق همراه با غم و نا امیدی گرفتار شدم وبعد از دکتر رفتن الان سه روز ه که روزی نصف قرص اس سیتالوپرام و ظهر تا ظهر یک عدد پروپرانول مصرف میکنم سوال ایا این قرص همراه با تریاک تداخل دارویی دارد یا خیر بسیار سپاسگزارم
سلام
مصرف همزمان اس سیتالوپرام و پروپرانول با تریاک می‌تواند خطرناک باشد و تداخل دارویی جدی ایجاد کند، چون تریاک ممکن است عوارض جانبی داروها را تشدید کند و بر سیستم عصبی و قلبی تاثیر منفی بگذارد. همچنین ترکیب این داروها خطر افت فشار خون، کندی تنفس و سرگیجه را افزایش می‌دهد. بسیار مهم است که مصرف تریاک را قطع کنید و این موضوع را سریعاً با پزشک خود در میان بگذارید تا برنامه درمانی شما به‌درستی تنظیم شود و از بروز عوارض جدی جلوگیری شود.
سلام من ۱۷ سالمه
من یه مدت این مشکل رو داشتم، که به یک باره احساس تنگی نفس می کردم و ضربان قلبم افزایش پیدا می کرد و حس می کردم همه صدا ها بلند تر و سریع تر از حد معموله و نمی تونستم تمرکز کنم و خیس عرق می شدم. این مشکل خیلی شدید شد(چند بار در روز) تا اینکه گفتم احتمالا مشکلی در قلب یا تنفس من باشه(چون من آسم خفیف دارم) اما اون پزشک با برسی متوجه مشکل شد و راهنماییم کرد.
با انجام دادن تکنیک های تنفس عمیق و کم کردن تنش ها خیلی بهتر شدم و الان شاید سالی یک بار دچار این مورد میشم.
ممنون از شما!
سلام و وقت شما بخیر.
تجربه‌ی شما بسیار ارزشمند و نشان‌دهنده‌ی آگاهی و پیگیری‌تان نسبت به وضعیت سلامتی‌تان است. علائمی که توصیف کرده‌اید، می‌تواند با حملات اضطرابی یا پانیک مرتبط باشد و خوشبختانه با راهنمایی پزشک و انجام تمرینات آرام‌سازی، به‌خوبی آن را مدیریت کرده‌اید. ادامه‌ی این روند مثبت و توجه به سلامت روان و جسم، نقش مهمی در حفظ کیفیت زندگی شما خواهد داشت. از شما بابت به‌اشتراک‌گذاری این تجربه سپاسگزاریم.
یک ساله که پانیک داشتم و خوب شدم کامل ولی چند وقتیه که احساس میکنم بیرون از بدنم و ادراک زیادی از محیط ندارم نمیدونم میخ شخصیت با واقعیت هست یا نه نمیدونم واقعا چه اختلالی هست .
سلام، احساس جداشدگی از بدن و تغییر در درک محیط ممکن است نشانه‌ای از اختلال دیپرسون یا دپرسانس باشد که گاهی بعد از پانیک رخ می‌دهد. این حالت‌ها باعث می‌شوند فرد احساس کند واقعیت دور یا غیرواقعی است. بهتر است هر چه زودتر با روانشناس یا روانپزشک مشورت کنید تا تشخیص دقیق داده شود و درمان مناسب آغاز گردد، چون این علائم قابل کنترل هستند و با کمک تخصصی می‌توان کیفیت زندگی را بهبود بخشید.
متخصص روانپزشک
سلام، احساس جداشدگی از بدن و تغییر در درک محیط ممکن است نشانه‌ای از اختلال دیپرسون یا دپرسانس باشد که گاهی بعد از پانیک رخ می‌دهد. این حالت‌ها باعث می‌شوند فرد احساس کند واقعیت دور یا غیرواقعی است. بهتر است هر چه زودتر با روانشناس یا روانپزشک مشورت کنید تا تشخیص دقیق داده شود و درمان مناسب آغاز گردد، چون این علائم قابل کنترل هستند و با کمک تخصصی می‌توان کیفیت زندگی را بهبود بخشید.
متخصص روانپزشک
من احساسی شبیه به این دارم که حس میکنم وقنی محیط را نگاهی میندازم یا چیزی را میبینم یا درکش نمیکنم یا علاقه ای به من منتقل نمیشه این چه اختلالی هست ؟
سلام
احساس بی‌تفاوتی نسبت به محیط یا عدم درک درست از اطراف ممکن است نشانه‌ای از مشکلات روانی مانند افسردگی، اضطراب یا حتی اختلال دپرسانت باشد. گاهی این حس‌ها به دلیل خستگی شدید، استرس یا مشکلات خواب هم بروز می‌کنند. بهتر است با یک روانشناس یا روانپزشک مشورت کنید تا علت دقیق بررسی شده و درمان مناسب شروع شود. مراقب خودتان باشید و از حمایت اطرافیان بهره ببرید.
متخصص روانپزشک
من احساسی شبیه به این دارم که وقتی چیزی رو میبینم با محیط رو درک نمیکنم و یا علاقه ای نسبت بهش نشون نمی‌دم این می‌تونه چی باشه ؟
سلام
احساس نداشتن ارتباط یا بی‌علاقگی به محیط اطراف می‌تواند نشانه‌ای از وضعیت‌هایی مثل افسردگی، اضطراب، یا حتی نوعی اختلال در پردازش عاطفی باشد که گاهی به نام «بی‌حسی عاطفی» یا «دپرسانسیون» شناخته میشود. این حالت باعث میشود فرد نتواند به خوبی احساسات یا محیطش را درک کند و از آن لذت ببرد. بهتر است برای بررسی دقیق‌تر و دریافت راهنمایی مناسب به یک روانشناس یا روانپزشک مراجعه کنید تا علت دقیق مشخص و درمان مناسب آغاز شود.
متخصص روانپزشک
سلام.من خانم ۲۷ ساله هستم ۴سال پیش حمله هراس بهم دست داد و بماند که تا چند ماه هزارتا دکتر رفتم و معلوم شد چمه.بعددوسال باردار شدم و خودم بعدمصرف دوسال دارو داروهامو قطع کردم ولی باز الان که بچم دوساله هر شب فکرو خیال منو دیوونه میکنه خیلی سعی میکنم که خودمو آروم کنم بعضی وقتا نمیشه فقط هم شبا اینطوری هستم و برقا رو که خاموش میکنم دیوونه میشم کلافه ام دیگه ولی نمیخوام قرص بخورم تو رو خدا اگه میتونین کمکم کنین
سلام، احساس اضطراب و افکار منفی در شب که به‌ویژه بعد از قطع داروها شروع شده، می‌تواند نشانه‌ای از اضطراب شبانه یا بی‌قراری ناشی از استرس باشد. این احساسات ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی، فشارهای روانی زندگی روزمره، یا حتی بی‌خوابی ایجاد شده باشد. برای مدیریت این وضعیت، تکنیک‌های ریلکسیشن مانند تنفس عمیق، مدیتیشن، و تمرینات آرام‌سازی قبل از خواب می‌توانند مؤثر باشند. همچنین، ایجاد یک روال خواب ثابت و آرام (مانند گوش دادن به موسیقی ملایم یا استفاده از نور ملایم در شب) می‌تواند به شما کمک کند. اگر این مشکلات ادامه داشت، مشاوره روانشناسی یا درمان‌های رفتاری ممکن است کمک‌کننده باشد بدون نیاز به مصرف دارو.
روانشناس خوب
سلام و وقت بخیر . من چندین ساله درگیر تکرر ادرارهستم . ده ها دکتر اورولوژی هم رفتم ولی همه بالاتفاق میگن هیچ مشکلی ندارم . به محض بروز این مشکل دست و پام یخ یخ میشه ، کف دستم تعریق میکنه ، با کوچک ترین تنش در محل کارم اون روز کلا مثانم از کار میفته . بدون تنش هم دائما احساس میکنم تکرر دارم ، نمیدونم باید به روانشناس مراجعه کنم یا روانپزشک ، آخرین دکتر اورولوژی بهم گفت مشکل اصلی تو اختلال اضرابی هراس . ممنون میشم کمک کنید .