هورمون تستوسترون چیست؟ کاربرد و عوارض مصرف تستوسترون

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

تستوسترون چیست و چه کاربردی دارد؟

 هورمونی است که توسط بیضه‌ها تولید می‌شود. تستوسترون مسئول رشد مناسب ویژگی‌های جنسی مردان است. تصور می شود که در مردان تستوسترون تعدادی از عملکردها را در کنار تولید اسپرم تنظیم می‌کند.

نام انگلیسی دارو: TESTOSTERONE

اسامی تجاری دارو:

آمپول ها:

•  تستوسترون
•  آندرون
• تستوسترون انانتات
•  آندریول تستوکپز

در دکترتو می‌توانید با بهترین پزشکان متخصص اورولوژی در شهر خود آشنا شوید، با آنها به صورت تلفنی یا آنلاین مشورت کنید و همچنین برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.

کاربردهای تستوسترون

این عملکردها شامل موارد زیر است:

•     میل جنسی
•     توده‌ی استخوانی
•     توزیع چربی
•     اندازه و قدرت عضله
•     تولید گلبول‌های قرمز

بدون مقادیر کافی تستوسترون، مردان نابارور می‌شوند. این به این دلیل است که این هورمون به رشد اسپرم بالغ کمک می‌کند. این هورمون علیرغم اینکه هورمون جنسی مردانه است، در تراکم استخوان و قدرت عضلانی در زنان نیز نقش دارد. با این حال، مقدار زیاد این ماده همچنین می‌تواند باعث طاسی و ناباروری الگوی مردانه شود. مغز و غده‌ی هیپوفیز سطح تستوسترون را کنترل می‌کنند. تولید ناکافی تستوسترون دلیل شایع اختلال نعوظ نیست. با این حال، هنگامی که اختلال نعوظ به دلیل کاهش تولید تستوسترون رخ می‌دهد، درمان جایگزینی تستوسترون ممکن است مشکل را بهبود بخشد. با پیر شدن یک مرد، به طور طبیعی مقدار این هورمون در بدن آنها کاهش می‌یابد. این کاهش پس از ۳۰ سالگی آغاز می‌شود و در طول زندگی ادامه دارد.

دلایل پایین بودن سطح تستوسترون

برخی از دلایل پایین بودن سطح تستوسترون به دلیل موارد زیر است:

•     آسیب، عفونت یا از بین رفتن بیضه‌ها
•     شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی برای سرطان
•     ناهنجاری‌های ژنتیکی مانند سندرم کلاینفلتر (کروموزوم X اضافی)
•     هموکروماتوز (آهن زیاد در بدن)
•     اختلال در عملکرد غده‌ی هیپوفیز (غده‌ای در مغز که بسیاری از هورمون‌های مهم را تولید می‌کند) یا هیپوتالاموس
•     بیماری‌های التهابی مانند سارکوئیدوز (بیماری که باعث التهاب ریه‌ها می‌شود)
•     داروها، به ویژه هورمون‌هایی که برای درمان سرطان پروستات و داروهای کورتون استفاده می‌شوند.
•     بیماری مزمن:
  •     نارسایی مزمن کلیه
  •     سیروز کبدی
  •     اعتیاد به الکل
  •     چاقی (مخصوصاً شکمی)

  جبران کمبود تستوسترون

• تزریقات عضلانی، با فاصله ای از دو تا ۱۰ هفته انجام می‌شود.
• ژل تستوسترون به پوست یا داخل بینی زده می‌شود.
• مواد مخاطی چسبنده روی دندان دو بار در روز استفاده می‌شود.
• گلوله زیر جلدی با اثر طولانی مدت.
• چوب تستوسترون (مانند دئودورانت زیر بغل استفاده کنید).

هر یک از این گزینه ها سطح کافی جایگزینی هورمون را فراهم می‌کند. با این حال، همه‌ی آن‌ها دارای مزایا و معایب مختلف هستند.

تستوسترون و بدنسازی

بدن‌سازان در وهله اول به علت تأثیرات عضله سازی این هورمون از استرهای مختلف تستوسترون مانند تستوسترون سوسپانسیون، پروپیونیت و… استفاده می‌کنند، استفاده غیرعلمی این هورمون توسط ورزشکاران (افراد سالم) دوپینگ محسوب می‌شود و بسته به نوع دارو با عوارضی چون ریزش موی سر، افزایش موهای زائد بدن، جوش‌های پوستی، کاهش میزان ترشح این هورمون توسط بدن و قدرت باروری (وابسته به نوع سیکل)، ژنیکوماستی و … همراه خواهد بود. آمپول تستوسترون همچنین در پرورش اندام و ورزش‌های قدرتی دیگر نیز کاربرد دارد. اگر شما نیز در تلاش هستید تا به طور طبیعی سطح تستوسترون خود را افزایش دهید یا مصرف مکملهای تقویت کننده سطح تستوسترون را مد نظر دارید، بدون دانش کافی‌ اقدام نکنید!

نحوه‌ی مصرف و دوز مصرفی تستوسترون

فرم‌ها و دوز کلی بزرگسالان و کودکان

محلول تزریقی (سیپیونات):

•     100 میلی‌گرم در میلی‌لیتر (دپو تستوسترون)
•     200 میلی‌گرم در میلی‌لیتر (دپو تستوسترون)

محلول تزریقی (enanthate):

•     200 میلی‌گرم در میلی‌لیتر (دلاتستریل)

محلول تزریقی (Undecanoate):

•     250 میلی‌گرم در میلی‌لیتر (Aveed)

می‌خوای بدونی قرص هورمونی تستوسترون چقدر برای مردان موثره؟

همین الان مشاوره بگیر!

مشاوره داروییدكتر متخصص غدد

دوز درمانی در هیپوگنادیسم اولیه ( نارسایی بیضه به دلیل بیماری‌ها و شرایطی در بدن)

تستوسترون undecanoate (محدودیت در دسترس):

• ۷۵۰ میلی‌گرم دوز اولیه تزریق عضلانی
• تکرار پس از ۴ هفته
• و سپس هر ۱۰ هفته پس از آن

تأخیر در بلوغ در جنس مذکر

• ۵۰-۲۰۰ میلی‌گرم تزریق عضلانی
• هر ۲-۴ هفته
• و به مدت ۴-۶ ماه
• جایگزین: ۱۵۰-۴۵۰ میلی‌گرم تزریق زیرپوستی هر ۳-۶ ماه

زیر ۱۲ سال:

• ایمنی و کارایی برقرار نیست

بالاتر یا مساوی ۱۲ سال:

• ۵۰-۲۰۰ میلی‌گرم تزریق عضلانی
• هر ۲-۴ هفته
• و به مدت ۴-۶ ماه
•     برنامه جایگزین دوز: ۱۵۰-۴۵۰ میلی‌گرم زیرپوستی هر ۳-۶ ماه

سرطان پستان غیر قابل جراحی در زنان

• ۲۰۰-۴۰۰ میلی‌گرم انانتات تزریق عضلانی
• هر ۲-۴ هفته

علائم اوردوز

واکنشهای جانبی جدی در افرادی که از استروئیدهای آندروژنی آنابولیک سوء استفاده می‌کنند گزارش شده است و شامل موارد زیر است:

•  ایست قلبی
• انفارکتوس میوکارد (سکته‌ی قلبی) 
• کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک(بزرگ شدن قلب)
• نارسایی احتقانی قلب
• حادثه عروق مغزی 
• سمیت کبدی

تظاهرات جدی روانپزشکی از جمله:

•  افسردگی اساسی 
• شیدایی
• پارانویا
• روان پریشی
• توهمات 
• خصومت
• پرخاشگری.

در دکترتو می‌توانید با بهترین پزشکان متخصص اورولوژی در شهر خود آشنا شوید، با آنها به صورت تلفنی یا آنلاین مشورت کنید و همچنین برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.

بهترین زمان درمان اختلال نعوظ همین الانه!

دکتر اختلال نعوظ

عوارض جانبی آمپول تستوسترون

عوارض جانبی عبارتند از:

•     آکنه
•     خواب‌های غیر عادی
•     رفتار خشونت آمیز
•     ریزش مو
•     آنافیلاکسی(نوعی شوک)
•     عصبانیت
•     از دست دادن حافظه (فراموشی)
•     اضطراب
•     تحریک پذیری مثانه
•     درد پستان
•     ترومبوز(لخته) وریدی عمقی
•     فرکانس و مدت زمان نعوظ بیش از حد
•     خستگی
•     شتاب رشد
•     پستان‌های بزرگ شده در مردان (ژنیکوماستی)
•     سردرد
•     رشد بیش از حد مو
•     گرگرفتگی
•     حساسیت بیش از حد
•     کلسترول بالا (چربی زیاد در خون)
•     فشار خون بالا
•     بی‌خوابی
•     تغییرات عملکرد کبد
•     طاسی الگوی مردانه
•     بی‌نظمی قاعدگی
•     نعوظ طولانی مدت
•     خارش
•     راش
•     بثورات پوست سر
•     گشاد شدن رگ
•     رشد خصوصیات مردانه در زنان
•     احتباس آب
•     لخته‌ی خون

موارد احتیاط و هشدار در مصرف آمپول تستوسترون

هشدارها

• واکنش‌های جدی میکروآمبولی ریوی شامل:
  • سرفه 
  • تنگی نفس
  • درد قفسه‌ی سینه
  • سرگیجه
    
  • واکنش های سنکوپ
  • شوک‌های آنافیلاکسی

این شوک ها ممکن است بعد از دوز اول رخ دهند. بیماران را به مدت ۳۰ دقیقه در محیط مراقبت‌های بهداشتی مشاهده کنید تا در صورت واکنش‌های جدی، درمان فوری پزشکی را انجام دهند. دور از دسترس کودکان نگه دارید. در صورت مصرف بیش از حد، بلافاصله با کمک پزشکی کمک بگیرید یا با مرکز کنترل سموم تماس بگیرید.

برای اطلاعات بیشتر در مورد این دارو بهتر است از سرویس مشاوره دارویی دکترتو استفاده کنید.

موارد منع مصرف

• حساسیت بیش از حد به این هورمون یا اجزای فرمولاسیون
• سرطان پستان 
• سرطان شناخته شده یا مشکوک پروستات در مردان
• بیماری شدید قلبی، کبدی یا کلیوی
• زنان: بارداری یا احتمال بارداری
• از تستوسترون سایپیونات به طور معادل با تستوسترون پروپیونات استفاده نکنید.

موارد احتیاط:

• استفاده طولانی مدت (> 10 سال) از تستوسترون تزریقی برای هیپوگنادیسم مردان ممکن است خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش دهد.
• احتیاط در سابقه سکته قلبی (MI) یا بیماری عروق کرونر (CAD)
  • سوء استفاده از استروئیدهای آندروژنیک آنابولیک می‌تواند منجر به واکنش‌های جانبی جدی قلبی عروقی و روانی شود.
  • در صورت مشکوک بودن به سوء استفاده از تستوسترون، غلظت تستوسترون سرم را بررسی کنید تا مطمئن شوید در محدوده‌ی درمانی قرار دارند.
  • احتمال سوء استفاده از استروئیدهای آندروژنیک تستوسترون و آنابولیک را در بیماران مشکوک که با عوارض جانبی قلبی عروقی یا روانی جدی روبرو هستند؛ در نظر بگیرید.
• استفاده طولانی مدت از آندروژن های با دوز بالا با هپاتیت و نئوپلاسم‌های کبدی (از جمله سرطان کبد) همراه است.
• احتمال هپاتیت کلستاتیک همراه با زردی وجود دارد. در صورت بروز این بیماری باید استفاده از این آمپول قطع شود.

•  تستوسترون ممکن است باعث احتباس مایعات شود.
  • آمپول تستوسترون باید با احتیاط در بیماران مبتلا به بیماری‌هایی که ممکن است باعث تشدید در احتباس مایعات شوند، استفاده شود. از جمله:
    • اختلال عملکرد قلب
    • اختلال عملکرد کبد
      • اختلال عملکرد کلیه.
•  در درمان سندرم کمبود آندروژن برای مردان مبتلا به نارسایی قلبی کنترل نشده یا کنترل نشده ضعیف توصیه نمی‌شود.
• این آمپول ممکن است بلوغ استخوان و بسته شدن زودرس اپی‌فیز در کودکان را تسریع کند.
• در کودکان قبل از بلوغ معاینه رادیوگرافی انجام می‌شود.
• تستوسترون ممکن است آپنه خواب را در بعضی از بیماران تقویت کند.
• سوختگی های پوستی در محل استفاده در بیمارانی که از سیستم ترانس پوستی آلومینایز شده هنگام اسکن تصویربرداری با تشدید مغناطیسی (MRI) گزارش شده اند، گزارش شد.
• ترومبوآمبولی وریدی(لخته وریدی)، از جمله DVT و PE گزارش شده در بیماران با استفاده از محصولات تستوسترون.
  • علائم یا نشانه های سازگار با DVT یا PE را ارزیابی کنید.
  • در صورت مشکوک بودن واقعه ترومبوآمبولیک وریدی، درمان با این آمپول را متوقف کرده و آزمایش و مدیریت مناسب را شروع کنید.

• سالمندان:

  • بروز هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) و سرطان پروستات. ب
  • یماران مبتلا به BPH را برای بدتر شدن علائم و نشانه های BPH کنترل کنید.
  • احتمال بروز ژنیکوماستی وجود دارد.
  • ممکن است تستوسترون پروفایل لیپید سرم را تغییر دهد (در سابقه MI یا بیماری عروق کرونر احتیاط کنید).
  • ممکن است تستوسترون حساسیت به داروهای ضد انعقاد خوراکی را افزایش دهد.
  • تستوسترون می‌تواند گلوکز خون را کاهش دهد.
  • تستوسترون ممکن است در بیماران با بی‌حرکتی طولانی مدت یا سرطان؛ باعث افزایش کلسیم خون شود.

تداخلات دارویی

تداخلات جدی تستوسترون عبارتند از:

•     سیکلوسپورین
•     ivacaftor
•     وارفارین

تداخلات متوسط ​​تستوسترون عبارتند از:

•     آکیتینیب
•     کاربامازپین
•     داکلاتاسویر
•     الیگلوستات
•     فلیبانسرین
•     انسولین degludec
•     انسولین استنشاق شده
•     ivacaftor
•     لومیتاپید
•     میپومرسن
•     ombitasvir / paritaprevir / ritonavir
•     پوناتینیب

نکات مهم:

• تستوسترون با حداقل ۴۱ داروی مختلف تداخل متوسطی دارد.
• این مطلب حاوی همه‌ی تداخلات امکان پذیر نیست. بنابراین، قبل از استفاده از این ماده، تمام محصولات مورد استفاده‌ی خود را به پزشک یا داروساز خود بگویید.
• لیستی از تمام داروهای خود را با خود نگه دارید و لیست را با پزشک و داروساز خود به اشتراک بگذارید.
• اگر سؤال یا نگرانی در مورد سلامتی دارید با پزشک خود مشورت کنید.