اسهال چرب؛ علل و راه‌های درمان این بیماری!

آنچه در این مقاله می‌خوانید

اسهال چرب به چه علت رخ می‌دهد؟ آیا راه‌های درمان آن را می‌شناسید؟ در این مطلب از دکترتو به بررسی کامل استئاتوره یا چرب شدن مدفوع می‌پردازیم.

approved-by-doctors

تأیید‌‌‌‌‌‌‌ شده توسط پزشکان متخصص دکترتو

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان دکترتو مشاوره بگیرید.

زمان مطالعه : 11 دقیقه
steatorrhea-fatty-diarrhea

چرا افراد دچار اسهال چرب و استئاتوره می‌شوند؟ آخرین مرحله هضم غذا، دفع است. زمانی که مدفوع می‌کنید، تمام مواد غذایی که بدن شما نتوانسته است آنها را استفاده کرده یا هضم کند، از این طریق دفع می‌شود. به طور معمول بدن قبل از حذف مواد غیرضروری، تمام ترکیبات غذایی موردنیاز و ضروری برای بدن را در طول فرایند گوارش جذب کرده و حال آماده دفع مابقی ترکیباتی است که دیگر نیازی به آنها ندارد. اندام‌های متعددی وجود دارند که بخشی از این فرایند بوده که از مهم‌ترینشان می‌توان به معده، روده، کبد و پانکراس اشاره کرد.

حال در صورت بروز مشکل در یکی از اندام‌های گوارشی، روند هضم غذا با مشکل مواجه می‌شود و فرد دچار اسهال می‌شود. در نتیجه ممکن است بدن تمام مواد غذایی مصرفی را خارج کرده و دفع کند؛ بنابراین برخی ترکیبات از جمله چربی از طریق مدفوع دفع می‌شود. در یکی از موارد، بدن درگیر شرایطی می‌شود که توانایی هضم چربی را ندارد و در نتیجه آن فرد دچار مدفوع چرب یا وجود چربی در مدفوع می‌شود. اسهال چرب که به آن استئاتوره (Steatorrhea) نیز گفته‌می‌شود، به دلایل مختلفی ممکن است در افراد بزرگسال و کودکان ایجاد شود.

در دکترتو می‌توانید با بهترین دکتر گوارش در شهر خود برای تشخیص و درمان این بیماری آشنا شوید، در مورد علائم خود با آنها به‌صورت تلفنی و آنلاین مشورت کنید و در صورت نیاز برای دریافت ویزیت معاینه حضوری اقدام کنید.

استئاتوره چیست؟

استئاتوره (Steatorrhea) در واقع به دفع چربی از طریق مدفوع گفته‌می‌شود. در حالت کلی، مدفوع ترکیبی از باکتری‌ها، فیبر، مخاط، پروتئین، نمک‌ها، پوشش‌های سلولی مختلف و چربی است. اما زمانی که در مدفوع بیشتر از حد معمول چربی وجود داشته باشد و میزان دفع چربی از طریق مدفوع بسیار زیاد باشد، اصطلاحا می‌گویند فرد درگیر اسهال چرب یا استئاتوره شده‌است. عدم توانایی هضم شیر در نوزادان می‌تواند منجر به دفع چربی در آنها شود.

در ادامه اسهال چرب را در گروه‌های سنی مختلف یعنی نوزادان، کودکان و بزرگسالان به‌صورت جداگانه بررسی می‌کنیم.

اسهال چرب در نوزادان

اسهال چرب در نوزادان نیز بسیار رایج است. در نوزادان مدفوع بسیار چرب می‌شود و می‌توان قطره‌های چربی را در مدفوع دید. حتی در زمان شستن نوزاد، مادر متوجه چربی زیادی روی بدن نوزاد خواهد شد. مدفوع زرد و چرب نوزادان نیز می‌تواند یا نشان‌دهنده مصرف یک غذای بیش از حد چرب باشد یا این که از وجود سوء جذب یا یک سری مشکلات گوارشی در نوزاد خبر دهد. در مواردی که روده کوچک نمی‌تواند چربی‌های موجود در غذا را به‌درستی جذب کند، ممکن است چربی در مدفوع نوزادان مشاهده شود. اسهال چرب در نوزادان باید به‌سرعت پیگیری‌شده و با انجام بررسی‌ها و آزمایش‌های لازم توسط متخصص اطفال یا متخصص گوارش، بیماری در آنها درمان شود.


اسهال چرب در کودکان

استئاتوره یا دفع چربی از طریق مدفوع در کودکان نیز بسیار شایع است. بروز این مشکل در کودکان نشان‌دهنده وجود مشکل سوء جذب در آنهاست. در نتیجه مدفوع چرب و آبکی در کودکان دیده‌شده و آنها با کاهش وزن و ازدست‌دادن اشتها مواجه می‌شوند. بروز این مشکل در کودکان می‌تواند ناشی از یک سری مشکلات گوارشی یا یک بیماری دیگر باشد. برای مثال کودکان مبتلا به سیستیک فیبروزیز یا کودکان مبتلا به سلیاک، ممکن است دچار مدفوع چرب شوند.  علاوه بر این وجود هر گونه مشکلی در دستگاه گوارش و عدم هضم غذا یا مشکلات سوء تغذیه و سوء جذب نیز می‌تواند در کودکان به مدفوع چرب بیانجامد.

steatorrhea fatty diarrhea
یکی از رایج‌ترین علل اسهال چرب، بیماری‌های التهاب روده و مشکلات لوزالمعده است.

 اسهال چرب در بزرگسالان

در بزرگسالان نیز استئاتوره رایج است. معمولا افراد بزرگسال به دنبال مصرف غذاهای بیش از حد چرب ممکن است به‌صورت موقتی دچار مدفوع چرب شوند. بااین‌حال سوء جذب نیز در بزرگسالان اتفاق می‌افتد و آنها مدفوعی چرب و آبکی را دفع می‌کنند. وجود بیماری‌های مختلف در بزرگسالان، مانند مشکلات لوزالمعده و بیماری‌های التهابی روده، می‌تواند منجر به بروز اسهال چرب در آنها شود. بیماری‌های دیابت، مشکلات کم‌کاری تیروئید، کبد چرب، سرطان‌های پانکراس و کبد و غیره می‌تواند از مهم‌ترین دلایل اسهال چرب در بزرگسالان باشد.

رنگ مدفوع سبز یا نارنجی (مدفوع رنگ پریده)، بوی بد، مدفوع حجیم‌تر، مدفوع آبکی و چرب و مدفوعی که به سختی شسته می‌شود از علائم شایع اسهال چرب است.

علائم استئاتوره چیست؟

مدفوع در حالتی که فرد درگیر اسهال چرب است با حالت معمول متفاوت است. بارزترین علائم اسهال چرب را در ادامه مفصلا بررسی کرده‌ایم:

  • حجم مدفوع: در صورت داشتن مدفوع چرب معمولا مدفوع حجیم‌تر می‌شود و حجم بیشتری از مدفوع دفع می‌شود.
  • رنگ مدفوع: رنگ آن نیز تغییر می‌کند و معمولا در حالت استئاتوره، مدفوع رنگ‌پریده است. مدفوع سبزرنگ یا رنگ نارنجی یا زرد مدفوع می‌تواند از نشانه‌های وجود چربی در مدفوع باشد.
  • بوی مدفوع: بوی آن نیز متفاوت از حالت عادی است و معمولا مدفوع حاوی چربی زیاد بوی بسیار بدی دارد.
  • مدفوع چرب و آبکی از بارزترین علائم استئاتوره است. مدفوع در این حالت بسیار شناور و آبکی است و معمولا یک‌لایه چربی روی آن را پوشانده است. گاهی اوقات حتی یک سری قطرات چربی و روغنی در آب یا در کاسه توالت نیز دیده می‌شود.
  • مدفوعی که به‌سختی شسته‌می‌شود و مدفوع شناور نیز از نشانه‌های استئاتوره هستند.

نکته مهم دیگر این که درصورتی‌که استئاتوره نتیجه سوء جذب یا یک بیماری گوارشی باشد، سایر علائم و مشکلات گوارشی نیز همراه با این موارد دیده‌می‌شود. در واقع در این شرایط بیشتر علائم و تغییرات غیرعادی در مدفوع مشابه علائم ناراحتی‌های گوارشی است. تهوع، استفراغ، ازدست‌دادن اشتها و درد در سمت راست بالای شکم از جمله علائم اصلی و شایع در اسهال چرب است.

موارد زیر از دیگر علائم استئاتوره به شمار می‌روند که شدت و میزان بروز آنها می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد:

  • شکم درد نیز در صورت وجود یک بیماری گوارشی شایع است.
  • گرفتگی‌های شکمی
  • اسهال
  • نفخ شکم
  • سوء هاضمه
  • کاهش وزن
  • خستگی عمومی
  • سوزش سر دل
  • درد جزئی در استخوان‌ها و مفاصل.

از همه مهمتر این که معمولا این علائم بر خلاف ناراحتی‌های معده یا بیماری‌های گوارشی دیگر که ناشی از مسمومیت غذایی یا یک عفونت ویروسی است، به‌خودی‌خود بهتر نمی‌شود و مشکلات ادامه می‌یابند و به‌مرور بدتر می‌شوند.

علائم اسهال چرب داری و دل پیچه؟

همین حالا از متخصص نوبت بگیر

علت بیماری سوء جذب و وجود چربی در مدفوع چیست؟

وجود مدفوع چرب و دیده‌شدن مقادیر بالایی از چربی در مدفوع که به آن استئاتوره گفته می‌شود، به دلیل عدم توانایی دستگاه گوارش در تجزیه غذاهاست. در واقع دستگاه گوارش نمی‌تواند به‌اندازه کافی غذا را تجربه کرده و جذب آن نیز به‌درستی صورت نمی‌گیرد که به این حالت سوء جذب گفته می‌شود.

عدم جذب کامل و درست غذا معمولا به دلیل مشکل در یکی از اندام‌های دستگاه گوارش است. برخی از شایع‌ترین دلایل اسهال چرب شامل موارد زیر می‌شود:

  • روده‌ها نمی‌توانند مواد مغذی را جذب کنند
  • پانکراس قادر به تولید آنزیم‌های گوارشی کافی نیست و هضم غذا با مشکل مواجه می‌شود
  • کبد نمی‌تواند صفرای کافی برای تجزیه چربی‌های موجود در رژیم غذایی را تولید کند
  • ممکن است فرد به یک مشکل سلامتی دیگر مبتلا باشد که بر گوارش او نیز تاثیر گذاشته است
  • بیماری ویپل که به دنبال یک عفونت باکتریایی در روده ایجاد می‌شود و بر توانایی بدن برای تجزیه چربی و کربوهیدرات تاثیر منفی می‌گذارد. این بیماری یکی از دلایل شایع مدفوع چرب است
  • عدم تحمل برخی غذاها یا آلرژی غذایی که موجب عدم توانایی روده در جذب مواد چرب می‌شود
  • سندروم روده تحریک‌پذیر که یک بیماری مزمن در روده بزرگ است و با شکم درد شدید و مشکلات مربوط به حرکت روده مشخص می‌شود
  • سنگ کیسه صفرا.

اسهال چرب نشانه چیست؟

وجود مقادیر بالایی از چربی در مدفوع می‌تواند نشان‌دهنده صفرای ضعیف در سیستم بدن باشد. صفرا به تجزیه موثر چربی‌های موجود در مدفوع کمک می‌کند و موجب جذب ویتامین‌های محلول در چربی مانند ویتامین D و ویتامین K می‌شود.

گاهی نیز وجود اسهال چرب و وجود چربی در مدفوع نشان‌دهنده مشکلات هضم غذا و نشانه‌ای از سوء جذب است. این بدان معناست که بدن شما یا مواد مغذی را به‌درستی جذب نمی‌کند یا آنزیم‌ها و صفرای موردنیاز برای هضم غذا به طور موثر در بدن ساخته نمی‌شود. مدفوع چرب به طور مداوم نشانه مشکلی در جذب چربی در بدن است.

در برخی موارد مدفوع چرب را می‌توان به یک سری بیماری‌های گوارشی مربوط دانست. انواع بیماری التهابی روده می‌توانند با دفع چربی از طریق مدفوع مشخص شوند. بااین‌حال همیشه اسهال چرب نشان‌دهنده یک بیماری نیست. ممکن است در نتیجه مصرف بیش از حد غذاهای چرب نیز در مدفوع چربی دیده شود در واقع اگر بعد از مصرف مقادیر بالایی از غذاهای چرب، مدفوع چرب مشاهده شود، در صورت ادامه‌دار نبودن این حالت می‌توان گفت که مشکل یا بیماری به خصوصی وجود ندارد و این تنها به دلیل ورود میزان بالایی از چربی به درون بدن اتفاق افتاده است.

تشخیص اسهال چرب

برای تشخیص مدفوع چرب، باید حتما به یک دکتر گوارش مراجعه کرد. متخصص گوارش با بررسی سوابق بیماری، سابقه مصرف غذاهای چرب، سابقه مشکلات گوارشی و مواردی مشابه، می‌تواند استئاتوره را تشخیص دهد. برای مثال وجود علائمی مانند کاهش وزن شدید، گرفتگی عضلات و مدفوع آبکی و بسیار بدبو به‌صورت مداوم می‌تواند به پزشک برای تشخیص استئاتوره کمک کند.

یکی از اصلی‌ترین راه‌های تشخیص اسهال چرب، آزمایش مدفوع است. این تست مدفوع باید به‌صورت پشت‌سرهم در ۷۲ ساعت جمع‌آوری شود. علاوه بر این حتما باید بیمار قبل از گرفتن آزمایش مدفوع برای تشخیص مدفوع چرب، مصرف غذاهای چرب را کنترل کرده و طبق دستورالعمل آزمایشگاه نمونه مدفوع را جمع‌آوری کند. با بررسی مدفوع جمع‌آوری شده در صورت وجود مقادیر بالایی از چربی در مدفوع، اسهال چرب تشخیص داده می‌شود.

تست‌های بررسی مدفوع چرب شامل دو تست کمی و کیفی است. در آزمون کیفی تعداد سلول‌های چربی در یک نمونه مدفوع اندازه‌گیری می‌شوند. در آزمون کمی نیز نمونه مدفوع جمع‌آوری شده طی ۷۲ ساعت به‌منظور تعیین میزان کل چربی موجود در مدفوع مورد بررسی قرار می‌گیرد.

 البته دکتر گوارش به‌منظور تکمیل تشخیص و ارائه درمان‌های مناسب برای رفع مشکل، سایر آزمایش‌های تشخیصی را نیز در نظر می‌گیرد و درخواست می‌کند. برای مثال یکی از این تست‌ها، تست جذب D- xylose است. این ترکیب نوعی قند است. تست‌های دیگر شامل بیماری سلیاک یا تست عدم تحمل لاکتوز نیز در تشخیص اسهال چرب و سوء جذب ممکن است توسط پزشک درخواست شود.

Diarrhea-Corona
با یک آزمایش مدفوع ساده به‌راحتی می‌توان میزان چربی اسهال را اندازه‌گیری کرد

درمان اسهال چرب

درمان استئاتوره در واقع منوط به یافتن دلیل بروز بیماری و درمان علل زمینه‌ای بروز این مشکل است. باید ابتدا ریشه چرب بودن مدفوع تشخیص داده شود تا بر اساس آن بتوان بهترین درمان را ارائه داد. از طرفی نیز باید دید مدفوع چرب در چه گروه سنی دیده شده است. درمان برای کودکان و نوزادان با درمان اسهال چرب بزرگسالان ممکن است متفاوت باشد. از آن جایی که سوء جذب و دفع چربی از مدفوع می‌تواند دلایل زیادی داشته باشد، تشخیص قابل‌اعتماد برای درمان از اهمیت بسیار زیادی برخوردار خواهد بود.

اگر اسهال چرب ناشی از مصرف برخی غذاها و مرتبط با رژیم غذایی باشد، درمان ارائه شده معمولا اجتناب از مصرف غذاهایی است که علائم استئاتوره را تشدید و تحریک می‌کنند. برای مثال در افرادی که به لاکتوز حساسیت دارند، باید از مصرف محصولات لبنی حاوی لاکتوز خودداری کنند.

در خصوص بیماری سلیاک نیز پرهیز از گندم و سایز غذاهای حاوی گلوتن موثرترین درمان برای بیمار مبتلا به مدفوع چرب خواهد بود. می‌توان اسهال چرب را با مصرف یک سری داروها، تغییر در رژیم غذایی و مصرف یک سری مکمل‌های غذایی درمان کرد. در خصوص عللی مانند بیماری سیستیک فیبروزیز یا پانکراتیت مزمن، داروهای مخصوص و تغییر سبک زندگی ضروری خواهد بود.

۱. درمان دارویی

داروهایی که برای درمان اسهال چرب تجویز می‌شوند، بسته به علت بروز مشکل متفاوت است. برای مثال در مواردی که مشکل از لوزالمعده باشد، یک سری داروهای حاوی آنزیم‌های لوزالمعده به‌صورت مکمل تجویز خواهد شد.

برای افرادی که بیماری آنها به دلیل صفرای ضعیف است یا این که کیسه صفرای آنها دچار مشکل شده است، نمک‌های صفراوی به‌صورت مکمل یا آنزیم‌های پانکراس به‌صورت داروی تجویزی، برای درمان داده خواهد شد تا به‌این‌ترتیب به فرد کمک کنند چربی را بهتر تجزیه کرده و ویتامین‌های محلول در چربی و اسیدهای چرب ضروری را جذب کنند.

مصرف مکمل‌های غذایی مانند ویتامین‌های K، A، D و E، انواع مکمل‌های مولتی ویتامینی و مصرف فولیک‌اسید، قرص آهن، قرص زینک و کلسیم از دیگر گزینه‌های درمان دارویی است. داروهای ضد اسهال و داروهای ضد نفخ شکم نیز برای درمان تجویز می‌شوند.

گاهی در موارد شدید به درمان‌های بیشتری نیاز است. تزریق مایعات درون وریدی برای بازگرداندن الکترولیت‌ها و توقف کم‌آبی بدن، تجویز داروهای ضد اسهال، تجویز مهارکننده‌های پمپ پروتون از جمله دیگر درمان‌های تخصصی ارائه شده برای درمان اسهال چرب است.

steatorrhea-fatty-diarrhea
یکی از بهترین میوه‌های درمان کننده اسهال چرب موز است

۲. درمان خانگی

درمان‌های خانگی برای درمان اسهال چرب ممکن است شامل کاهش چربی در رژیم غذایی، ترک سیگار و هیدراته ماندن باشد. معمولا موارد خفیف استئاتوره با درمان‌های خانگی و استراحت و مراقبت‌های اولیه درمان خواهد شد. در درمان‌های خانگی توصیه بر استفاده از برخی دستورالعمل‌های غذایی خاص است که به کاهش خطر دفع چربی از مدفوع کمک می‌کند.

 سایر درمان‌های خانگی شامل کاهش دریافت فیبر غذایی، ترک سیگار و کاهش مصرف الکل می‌شود. علاوه بر این عدم مصرف مواد لبنی در افراد حساس به لاکتوز یا عدم مصرف گلوتن در افراد مبتلا به سلیاک نیز توصیه می‌شود. مصرف آب‌میوه‌ها نیز می‌توانند به بازیابی پتاسیم ازدست‌رفته بدن کمک کند. خوردن آبگوشت نمکی نیز یک درمان خانگی موثر برای رفع استئاتوره محسوب می‌شود. مصرف موز، نان تست و برنج نیز به دلیل فیبر کم و نشاسته بالا می‌تواند در درمان اسهال چرب کمک‌کننده باشد. مصرف پروبیوتیک‌ها نیز می‌تواند به بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک کند.

۳. درمان گیاهی

برای درمان اسهال چرب می‌توان از برخی ترکیبات و داروهای گیاهی نیز استفاده کرد که البته تاثیر آنها به‌صورت قطعی تایید نشده است. معمولا این درمان‌ها شامل مصرف یک سری غذاهای غنی از پکتین مانند میوه‌های سرشار از پتاسیم می‌شود. سیب‌زمینی شیرین، سوپ میسو، سبزی‌های پخته و نرم از جمله این موارد است.

به دنبال سریع‌ترین راه درمان اسهال چرب هستی؟ همین الان مشاوره بگیر.

چه بیماری‌هایی باعث بروز مدفوع چرب می‌شوند؟

بیماری‌های زیادی را می‌توان به بیماری اسهال چرب مربوط دانست. بیماری سیستیک فیبروزیس یکی از این موارد است که یک بیماری ارثی بوده و روی غدد عرق، غدد مخاطی و غدد پانکراس تاثیر می‌گذارد. پانکراتیت مزمن نیز یکی دیگر از بیماری‌هایی است که می‌تواند موجب بروز اسهال چرب در افراد شود.

بیماری نارسایی بخش برون‌ریز پانکراس نیز می‌تواند با استئاتوره مرتبط باشد. در این بیماری آنزیم‌های کافی برای دستگاه گوارش به‌منظور تجزیه و جذب غذا تولید نمی‌شود. بیماری آترزی صفراوی که در آن مجاری صفرا مسدود می‌شوند نیز می‌تواند عامل مدفوع چرب باشد.

بیماری سلیاک که افراد به گلوتن حساسیت دارند، بیماری کرون، بیماری التهابی روده، بیماری عدم تحمل لاکتوز، بیماری ویپل که یک عفونت باکتریایی است، دیابت، برخی از سرطان‌ها مانند سرطان کبد، پانکراس و روده، مصرف برخی از داروها، سرطان کیسه صفرا، سنگ صفرا و مواردی ازاین‌دست همگی از مهم‌ترین بیماری‌هایی هستند که می‌توانند موجب بروز اسهال چرب شوند.

نارسایی احتقانی قلب، لنفوم یا آسیب لنفاوی، آمیلوئیدوز، عفونت‌های انگلی مانند ژیاردیا، داروهای کلسترول، جراحی بای‌پس معده، آسیب‌های روده‌ای، بیماری گوچر، بیماری تای ساکس و مواردی ازاین‌دست نیز از جمله بیماری‌های مرتبط با اسهال چرب هستند.

عوارض اسهال چرب چیست؟

اگر اسهال چرب درمان نشود، به‌مرور می‌تواند عوارض بدی را به دنبال داشته باشد. مدفوع چرب پس از مدتی می‌تواند منجر به سوءتغذیه، کاهش بیش از حد چربی بدن و تحلیل عضلانی شود. اگر این بیماری درمان نشود، از آن جایی که اسیدهای چرب ضروری و ویتامین‌های محلول در چربی جذب بدن نمی‌شوند، عوارضی مانند سلامت ضعیف استخوان‌ها، کم‌خونی، کمبود ویتامین در افراد مشکل‌ساز خواهد شد. مدفوع خونی نیز ممکن است در برخی مواقع مشاهده شود. خصوصا در افرادی که به بیماری‌های التهابی روده مبتلا هستند یا کولیت اولسراتیو دارند، مدفوع خونی شایع است. در کودکان، سوء جذب می‌تواند باعث کندی رشد، مشکلات عصبی و تاخیر در بلوغ شود زیرا بدن آنها مواد مغذی کافی دریافت نمی‌کند.

تغذیه چه تاثیری روی اسهال چرب دارد؟

وقتی بحث از هر اختلالی در دستگاه گوارش می‌شود، نباید از اهمیت رژیم غذایی در ایجاد آن یا در وضعیت بیماری غافل شد. در مورد این بیماری هم تغذیه بسیار اهمیت دارد. در این بخش در مورد غذاهایی که می‌توانند باعث این بیماری شوند یا آن را تشدید کنند، صحبت می‌کنیم و در آخر برخی توصیه‌های غذایی را به شما ارائه می‌دهیم.

چه غذاهایی باعث مدفوع چرب می‌شود؟

مدفوع چرب به‌طورکلی نشانه‌ای از سوء جذب روده‌ای که با بیماری‌هایی مانند بیماری سلیاک، پانکراتیت مزمن، کمبود لاکتاز و غیره همراه است. در این شرایط فرایندهای تجزیه و جذب چربی‌ها مختل می‌شود. در نتیجه هر غذایی که این شرایط زمینه‌ای را تشدید کند، می‌تواند باعث ایجاد مدفوع چرب شود. شواهد کمتری در مورد ارتباط بین مصرف آجیل‌های کامل، چربی‌های طبیعی و مصنوعی با اسهال چرب وجود دارد. البته در دفع چربی موقتی در مدفوع، ممکن است مصرف برخی غذاهای بسیار چرب موجب بروز این مشکل شده‌باشند. برای مثال غذاهایی مانند ماهی‌تن چرب، روغن‌های طبیعی یا اسانس، روغن نارگیل یا هسته خرما، محصولات گندم کامل، الکل می‌توانند موجب دفع چربی در مدفوع شوند.

مصرف چه غذاهایی باید در صورت وجود مدفوع در چربی ممنوع شود؟

در کل فرد مبتلا به استئاتوره باید از خوردن غذاهای چرب خودداری کند. هر غذایی که باعث تحریک یا فشار بر دستگاه گوارش می‌شود، می‌تواند موجب تشدید اسهال چرب شود. غذاهای پرچرب، غذاهای ادویه‌دار، غذاهای حاوی شیرین‌کننده‌های مصنوعی، غذاهایی با سطوح بالای فروکتوز، مصرف لبنیات در برخی موارد از جمله گزینه‌هایی است که باید از مصرف آنها خودداری شود.

نتیجه‌گیری و راهنمای مراجعه به پزشک

استئاتوره یا اسهال چرب حالتی است که در مدفوع چربی به میزان زیادی دفع می‌شود و چرب بودن مدفوع قابل رویت است. گاهی اوقات این حالت موقتی و به دنبال مصرف برخی غذاهای چرب اتفاق می‌افتد. گاهی نیز دلیل مدفوع چرب، سوء جذب است که خود آن می‌تواند به دنبال بیماری‌های مختلفی در دستگاه گوارش اتفاق بیفتد. به دنبال استئاتوره، میزان جذب اسیدهای چرب ضروری و ویتامین‌ها کاهش می‌یابد که این امر در درازمدت می‌تواند عوارضی مانند ضعیف شدن استخوان‌ها و کاهش وزن شدید را به دنبال داشته باشد. ازاین‌رو باید حتما این مورد توسط دکتر گوارش پیگیری‌شده و درمانی مناسب برای آن ارائه‌شود.

در دکترتو می‌توانید با بهترین دکتر گوارش در شهر خود آشنا شوید، در مورد علائم خود با آنها به‌صورت تلفنی و آنلاین مشورت کنید و در صورت نیاز برای دریافت ویزیت معاینه حضوری اقدام کنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!

پرسش‌های متداول

در بسیاری از مواقع مدفوع چرب و نارنجی نشان‌دهنده مشکل به خصوصی نیست. ممکن است به دنبال مصرف برخی ترکیبات غذایی یا برخی داروها، مدفوع به رنگ نارنجی تغییر رنگ یابد. اما اگر دفع مدفوع چرب و نارنجی‌رنگ ادامه‌دار باشد می‌توان آن را به برخی مشکلات مانند عملکرد بد صفرا و برخی از بیماری‌های کبدی مربوط دانست. برای مثال سیروز کبدی یا بیماری کبد چرب می‌تواند در مواردی منجر به دفع مدفوع چرب و نارنجی‌رنگ شود.

هضم غذا مراحل پیچیده‌ای را طی می‌کند. چربی‌ها تحت تاثیر آنزیم‌های کبدی و صفرا تجزیه و دفع می‌شوند. در حالت معمول برخی از اسیدهای چرب ضروری به همراه ویتامین‌های محلول در چربی مانند ویتامین D و ویتامین E جذب شده و مابقی چربی اضافی از طریق مدفوع دفع می‌شود.

هیچ مطالعه‌ای مبنی بر ارتباط بین قهوه و اسهال چرب انجام نشده است و هیچ داده‌ای این موضوع را تایید نمی‌کند. کافئین موجود در قهوه یک محرک قوی عضلات صاف در دستگاه گوارش است و بنابراین ممکن است بر عملکرد روده تاثیر بگذارد. گاهی اوقات ممکن است در نوشیدنی‌های مبتنی بر قهوه که به همراه شیر یا خامه سرو می‌شوند، لبنیات موجود در آنها باعث ایجاد مدفوع چرب در بیماران مبتلا به کمبود لاکتاز شود.

بله وضعیتی که در گاستریت مشاهده می‌شود، مانند بیماری زخم معده (PUD) و سندرم زولینگر-الیسون می‌تواند یک عامل خطر برای اسهال چرب باشد. شایع‌ترین علائم مرتبط با این بیماری‌ها شامل دردهای خفیف تا شدید شکمی، اسهال و افزایش مقدار چربی در مدفوع (استئاتوره) است.

فردی که مبتلا به استئاتوره است، اسهال سوء جذبی خواهد داشت که با گاز اضافی، وجود چربی در مدفوع یا کاهش وزن مشخص می‌شود. ژیاردیازیس یک بیماری عفونی کلاسیک است که با استئاتوره ظاهر می‌شود. هنگامی که فردی دچار استئاتوره می‌شود، می‌توان آن را با لکه‌های روغن در آب توالت نیز تشخیص داد.

بله مدفوع چربی که مزمن است، بیشتر از بیماری‌های مجاری صفراوی، پانکراس یا روده ناشی می‌شود. زیرا جذب چربی در درجه اول به صفرا، لیپازهای لوزالمعده و تحرک و جذب طبیعی روده بستگی دارد.

گاهی اوقات اسهال چرب یا مدفوع چرب در دوران بارداری نیز مشاهده می‌شود. این حالت در زنان باردار می‌تواند ناشی از کلستاز داخل کبدی در دوران حاملگی باشد. کلستاز اصطلاحی است که برای توصیف شرایط کاهش میزان صفرا استفاده می‌شود. از آن جایی که صفرا برای جذب چربی ضروری است، کمبود و کاهش آن می‌تواند باعث سوء جذب چربی و در نتیجه استئاتوره در زنان باردار شود. معمولا اسهال چرب در اواخر سه‌ماهه دوم یا سه‌ماهه سوم بارداری ایجاد می‌شود و به‌سرعت نیز بعد از زایمان برطرف می‌شود. این شرایط همچنین موجب افزایش خارش پوست و افزایش غلظت اسید صفراوی سرم خواهد شد. هنوز به‌صورت کامل دلیل کلستاز در بارداری مشخص نشده، اما به‌احتمال زیاد شامل ترکیبی از حساسیت ژنتیکی، عوامل هورمونی و عوامل محیطی است.

بله در برخی از افراد که جراحی‌های بای‌پس معده داشته‌اند، ممکن است استئاتوره اتفاق بیفتد. دلیل آن هم این است که در این جراحی‌ها طول روده کوچک کوتاه‌ترشده تا اثربخشی جذب مواد مغذی کاهش یابد. همین امر می‌تواند به اسهال چرب منجر شود.

مدفوع شناور به دلیل چربی بالای آن و به دلیل وجود گاز و یا نفخ زیاد است. نفخ شکم یکی از حالت‌های مشاهده‌شده در استئاتوره است که می‌تواند ناشی از مصرف غذاهایی باشد که هضمشان سخت است. برای مثال فیبر یا غذاهایی که بدن نمی‌تواند آنها را تحمل کند.

شما نمی‌توانید به طور کامل در خانه اسهال چرب را تشخیص دهید. تنها می‌توان علائم این مشکل را مشاهده کرد و آن را تشخیص داد. برای دستیابی به تشخیص بالینی مناسب باید با دکتر گوارش مشورت کرد. ممکن است دراین‌خصوص پزشک از دریافت سابقه بیمار، معاینات جسمی و آزمایش چربی مدفوع برای تشخیص کمک بگیرد.

اگر مدفوع چرب ادامه‌دار باشد و بعد از گذشت چند روز متوقف نشد، یا این که اگر با تغییر رژیم غذایی و کنترل تغذیه، دفع چربی در مدفوع ادامه داشت، باید حتما به دکتر گوارش مراجعه کرد. شکم درد، مدفوع خونی، کاهش وزن شدید و مدفوع سبز و آبکی از دیگر حالت‌هایی است که باید حتما به دکتر گوارش مراجعه کرد. در خصوص کودکان و نوزادان نیز مشاهده تغییر رنگ مدفوع در آنها و کاهش وزن و بی‌اشتهایی از جمله نشانه‌های هشداردهنده‌ای است که باید حتما برای درمان مناسب به متخصص گوارش مراجعه کرد.

میزان خطرناک بودن این بیماری به دلیل آن بستگی دارد. اما به‌صورت کلی اسهال چرب قابل‌درمان و قابل‌کنترل است. اگر بیماری و علت آن به‌موقع توسط متخصص گوارش تشخیص داده‌شود و برای آن درمان مناسب ارائه‌شود، خطرات آن نیز از بین می‌رود. بااین‌حال به دلیل عدم جذب ویتامین‌ها و اسیدهای چرب ضروری، در صورت درمان نشدن، این بیماری می‌تواند مشکلات متعددی را در افراد به وجود بیاورد.

امتیاز شما به مقاله:
(3.4از5)
دسته بندی:
منبع:
فرزانه هستم، 30 ساله و عاشق دنیای سئو و محتوانویسی که با کنجکاوی دنبال آموختن چیزهای جدیدم؛ فارغ از هرگونه قرارداد و قانون و سبک خاصی. دنیای مجازی و اینترنت، فرصتی برای بودن با بهترین تیم‌ها رو برام فراهم کرده که می‌تونم بدون دغدغه و نگرانی هر روز احساس بهتر شدن و ارتقاء‌شغلی را با تمام وجودم لمس کنم. افتخار می‌کنم که با تیم خوب دکترتو، به این احساس ناب دست پیدا می‌کنم.
مطالب مرتبط

پاسخ دادن

نظرات درباره اسهال چرب

  1. مرضیه محمدی گفت:

    بچه من وقتی ماکارونی یا سس قرمز غذاهای ربی میخوره اکثرا تو این موارد اتفاق افتاده که وقتی داره مدفوع میکنه ی چیز نارنجی انگار چرب ازش خارج میشه روغنیه باید چیکار کنم

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      در اغلب موارد طبیعی ست
      ولی اگر همراه با اسهال یا درد شکم باشد
      حتمن نیتز به پزشک و معاینه بالینی دار

    2. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      در اغلب موارد طبیعی ست
      ولی اگر همراه با اسهال یا درد شکم باشد
      حتمن نیاز به پزشک و معاینه بالینی دار

  2. باربد گفت:

    سلام مت اول اسهال عادی داشتم ولی الان اسهال سبز و روغنی و دل‌درد دلیلش چیه

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      علایم اسهال عفونی دارید
      و احتمالا هم عفونت بی هوازی یا انگلی
      خیلی جدی بگیرید و به پزشک عمومی یا متخصصص گوارش مراجعه کنید

      متخصص گوارش و کبد

  3. ناشناس گفت:

    سلام
    در مدفوع دختر ۶ ساله ام چربی نارنجی رنگ دیدم الان دو روزه ، وقتی تم دفع گاز روده داره شورتش نارنجی رنگ میشه
    علتش چی میتونه باشه ؟؟؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      ابتدا از نظر زخم و التهاب مقعد باید بررسی شود
      سپس از نظر مشکلات انگلی باید ازمایش مدفوع دهید

  4. ازیتا گفت:

    سلام من بیماری سلیاک دارم ۳ ماهه رژیم مراعات میکنم ولی هنوز مدفوعم چرب هستش علت چیست

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      درکنار پرهیز گلوتن
      باید چربی خون و کبد تان هم بررسی شود

  5. اشکان قنبري گفت:

    سلام ۲۸سالمه چند سالی ی ک اسهالم

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      در صورتی که دچار استرس و اضطراب هستید
      باید برای بررسی ibs به روانپزشک مراجعه کنید
      یا نیاز به کلونوسکوپی دارید

  6. نیایش گفت:

    سلام ۳۸ سالمه و به محض خوردن حتی یه نیم رو فورا اسهال میگیرم .به طوری که در ماه رمضان بعد از افطار باید فوری دستشویی برم علتش رو میخاستم بدونم .نا گفته نماند که من کیسه صفرا را جراحی و برداشتم .البته اسهال در حد یک روز هست و ادامه دار نیست .

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام دوست عزیز. با ارزوی سلامتی
      برداشت کیسه صفرا ممکن است عوارض اینچنینی را بهمراه داشته باشد. در صورت تداوم علایم به متخصص مراجعه نمایید. برای احتیاط میتوانید برای بررسی سندروم روده تحریک پذیر به روانپزشک هم مراجعه کنید

  7. Enca گفت:

    سلام آیا مصرف متفورمین باعث اسهال چرب میشه؟

    1. همیار دکترِتو گفت:

      دوست عزیز
      ممکنه در برخی افراد مصرف متفورمین باعث اسهال شود ولی اسهال چرب را ایجاد نمی کند. اگر دچار اسهال چرب شدید با متخصص گوارش مشورت کنید.
      دکتر گوارش خوب

  8. امید گفت:

    سلام وقتتون بخیر
    پسرم ۲۰ ماهشه و ۴ روزه هر روز ۲ تا ۳ بار دفع اسهال رنگ پریده و چرب داره و هیچ علائم دیگه ای نداره

    1. همیار دکترِتو گفت:

      سلام دوست عزیز
      در مواردی که روده کوچک نمی‌تواند چربی‌های موجود در غذا را به‌درستی جذب کند، ممکن است چربی در مدفوع نوزادان مشاهده شود. اسهال چرب در نوزادان باید به‌سرعت پیگیری‌شده و با انجام بررسی‌ها و آزمایش‌های لازم توسط متخصص اطفال یا متخصص گوارش، بیماری در آنها درمان شود. از این لینک میتونیدنوبت متخصص اطفال بگیرید و مراجعه کنید.
      متخصص اطفال

      1. مخاطب گفت:

        سلام پسرم ۲۳ ماهشه دیروز فقط حالت تهوع داشت بردمش دکتر بهش ی آمپول اندانسترون داد و یک شربت استامینوفن ، یک شربت اندانسترون ، یک آزیترومایسین و کیدی لاکت هم دوتا !
        از دیروز تبش چند بار رفته بالا بعدش بهش استامینوفن دادم پاشویش کردم بهتر شد ولی دیشب اسهال شد و الان دوباره هم اسهال شده ی کم شل و زرد رنگ و چرب ! فقط آب میخوره و شیر هم کم ! دوباره ببرمش دکتر یا با همین داروها ادامه بدم بهتر میشه ؟؟

    2. مخاطب گفت:

      سلام پسرم ۲۳ ماهشه دیروز فقط حالت تهوع داشت بردمش دکتر بهش ی آمپول اندانسترون داد و یک شربت استامینوفن ، یک شربت اندانسترون ، یک آزیترومایسین و کیدی لاکت هم دوتا !
      از دیروز تبش چند بار رفته بالا بعدش بهش استامینوفن دادم پاشویش کردم بهتر شد ولی دیشب اسهال شد و الان دوباره هم اسهال شده ی کم شل و زرد رنگ و چرب ! فقط آب میخوره و شیر هم کم ! دوباره ببرمش دکتر یا با همین داروها ادامه بدم بهتر میشه ؟؟

  9. ناشناس گفت:

    سلام من هیچ علائمی ندارم فقط اسهال دارم علتش چیه

    1. همیار دکترِتو گفت:

      سلام دوست عزیز
      اسهال شما میتونه به علت ویروسی یا عفونی باشه که عاملش میتونه مسمویت غذایی نیز باشه. با نظر پزشک میتونی از دارو برای برطرف شدن اسهال استفاده کنی و به اندازه کافی آب بنوشید تا دچار کم آبی نشوید.