زایمان با گاز انتونکس یکی از روشهای ایمن و غیرتهاجمی برای کاهش درد زایمان طبیعی است که در بسیاری از کشورها مورد استفاده قرار میگیرد. در این روش مادر با استنشاق ترکیب اکسیژن و نیتروس اکساید، درد انقباضات رحمی را کاهش داده و احساس آرامش بیشتری پیدا میکند. این گاز سریع اثر میگذارد، بلافاصله پس از قطع مصرف از بدن دفع میشود و هیچ خطری برای جنین ندارد. کنترل مصرف در اختیار مادر است و او میتواند میزان استفاده را متناسب با شدت درد تنظیم کند.
زایمان طبیعی و سزارین دو مسیر اصلی تولد نوزادند که در منطق تصمیمگیری بالینی، بر پایه وضعیت مادر و جنین انتخاب میشوند. زایمان طبیعی روندی فیزیولوژیک بدون برش جراحی است و معمولاً با بستری و نقاهت کوتاهتر و احتمال پایینتر عفونت و خونریزی همراه است. در مقابل، سزارین یک عمل جراحی با برش شکم و رحم محسوب میشود که بیشتر در شرایط پرخطر یا موارد خاص انجام میگیرد و پیامد آن نقاهت طولانیتر و مراقبتهای پس از عمل بیشتر است. تفاوتها در زمان انجام، الگوی درد، اثرات کوتاهمدت بر نوزاد و نیازهای مراقبتی پس از تولد نیز برجستهاند.
فیزیوتراپی در دوران بارداری میتواند به عنوان یک راهکار ایدهآل و بدون عوارض جانبی برای مراقبت از سلامتی مادر و جنین در نظر گرفته شود. فیزیوتراپی برای کاهش علائم ناشی از بارداری مانند درد عضلانی، خستگی، تورم و برای تقویت عضلاتی که در زمان تولید مثل و زایمان کاربرد دارند، مفید است.
زایمان با بیحسی به مجموعه روشهای نوراکسیال مانند اپیدورال، اسپاینال و ترکیبی CSE گفته میشود که با مهار انتقال پیامهای درد از رحم و کانال زایمان به مغز، بیدردی ناحیهای ایجاد میکنند و همزمان هوشیاری مادر را حفظ مینمایند. در این روشها دارو در ناحیه کمر و مجاور اعصاب نخاعی تزریق میشود تا حس درد از کمر به پایین کاهش یابد یا از بین برود و امکان مشارکت مادر در روند تولد باقی بماند. تفاوت این روشها در سرعت آغاز اثر، عمق بلاک و ماندگاری است و انتخاب آنها به مرحله زایمان، وضعیت مادر و جنین و موارد منع بستگی دارد.
زایمان با هیپنوتیزم (Hypnobirthing) روشی مکمل برای زایمان طبیعی است که با آموزش آرامسازی عمیق، تنفس ریتمیک، تلقینهای مثبت و گاهی خودهیپنوتیزمی، هدفش کاهش اضطراب و کمک به کنارآمدن با درد زایمان است. شواهد نشان میدهند این روش میتواند استفاده از مسکنها را کمی کاهش دهد اما اثر روشنی بر نیاز به اپیدورال یا نوع زایمان ندارد. بنابراین جایگزین روشهای پزشکی تسکین درد نیست و بهتر است در کنار مراقبت استاندارد بهکار رود. از نظر ایمنی، برای بیشتر مادران بیخطر تلقی میشود و میتوان آن را در کلاسهای دوران بارداری آموخت.
عمل برداشتن رحم که به زبان پزشکی «هیسترکتومی» نامیده میشود، جراحی برداشتن کامل یا بخشی از رحم است. این عمل برای زنانی انجام میشود که مشکلاتی مانند خونریزی شدید، فیبروم، افتادگی رحم یا سرطان دارند. معمولا هیسترکتومی بین سن ۳۰ تا ۵۵ سال شایع است و برای کسانی که قصد بارداری ندارند مناسب است. افرادی که هنوز نیاز به بارداری دارند یا مشکلات پزشکی خاص دارند نباید این عمل را انجام دهند.
القای زایمان فرآیندی است که در آن پزشک یا ماما زایمان را بهصورت مصنوعی معمولا بین هفتههای ۳۷ تا ۴۲ بارداری، به دلایلی مانند طولانیشدن بارداری، پارگی کیسه آب بدون انقباض، مشکلات سلامت مادر یا جنین آغاز میکند. روشهای القای زایمان شامل پروستاگلاندین، کاتتر بادکنکی، پارگی مصنوعی کیسه آب و اکسیتوسین است. این فرآیند ممکن است ۲۴ ساعت یا بیشتر طول بکشد و گاهی دردناکتر از زایمان طبیعی است. عوارضی مانند انقباضات شدید رحمی یا نیاز به سزارین هم ممکن است در زایمان القایی رخ دهد..
براکستون هیکس گرفتگی یا شل و سفت شدن ریتمیک رحم است که شباهت زیادی با انقباضات زایمان طبیعی دارد. حس فشردگی یا سفت شدن شکم در فواصل کوتاه 30 ثانیه تا 5 دقیقه بهصورت پراکنده که معمولا بدون درد هم هستند. مثانه پر، یا فعالیت جسمی زیاد، و کم آبی از جمله علل این نوع عوارض بارداری هستند که در زمره علائم خطرناک بارداری قرار نمیگیرند و بههمین دلیل خطری جنین را تهدید نمیکند.
بیماری کم کاری تیروئید در بارداری از بیماریهای رایج در حاملگی است که باید حتما در این دوران حساس کنترل شود. چرا که عدم درمان این اختلال میتواند عوارض بارداری خطرناکی مانند سقط جنین، زایمان زودرس و نوزاد کم وزن بهدنبال داشته باشد. در صورت مشاهده علائم، بلافاصله به متخصص زنان و پزشک متخصص غدد مراجعه کنید.
پره اکلامپسی، یکی از بیماریهای دوران بارداری است که با فشار خون بالا و آسیب اندامی مشخص میشود و علائم آن شامل تورم، افزایش وزن ناگهانی و سردرد هستند. علت دقیق آن ناشناخته است اما ژنتیک و چاقی در بروز آن تاثیر دارند. اگر پره اکلامپسی درمان نشود، عوارض جدی برای مادر و نوزاد به همراه دارد.
شورت یکبار مصرف در جنسهای پنبهای، کاغذی، پلیپروپیلن تهیه میشود. این شورتها برای شنا، دوران بارداری و پس از زایمان، هنگام بستری در بیمارستان و برای افرادی که بیاختیاری ادرار دارند مناسب است.
آزمایش بتا برای تشخیص بارداری و مشکلاتی مانند حاملگی خارج رحمی یا خطر سقط جنین بدون نیاز به ناشتایی انجام میشود. بالا یا پایین بودن عدد بتا میتواند اطلاعات مفیدی را در اختیار پزشک قرار دهد. این آزمایش با اندازهگیری سطح هورمون hCG در خون، نهتنها بارداری را در مراحل بسیار ابتدایی تشخیص میدهد، بلکه به پزشک کمک میکند تا روند رشد جنین، سلامت بارداری، یا اختلالاتی مانند بارداری پوچ یا حاملگی خارج رحمی را بررسی کند. تفسیر نتایج این تست باید توسط پزشک و در کنار علائم بالینی و سونوگرافی انجام شود.