بیماری پارکینسون چیست؟ علائم و روش درمان آن

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

بیماری پارکینسون نوعی اختلال عصبی پیشرفته و شایع است که روی حرکت فرد تاثیر می‌گذارد. این بیماری باعث شروع تدریجی لرزش در اندام‌ها و سر در زمان استراحت، خشکی عضلات، کاهش سرعت حرکت و از دست‌دادن تعادل می‌شود و می‌تواند در صحبت‌کردن و راه رفتن فرد اختلال ایجاد کند (به‌طوری که فرد توانایی انجام کارهای ساده روزانه را از دست می‌دهد). برای تشخیص و درمان بیماری پارکینسون باید به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. در دکترتو می‌توانید با بهترین متخصصان مغز و اعصاب در شهر خود آشنا شوید، با آنها به‌صورت اینترنتی و تلفنی مشورت کنید و در صورت نیاز برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.

بیماری پارکینسون چیست؟

بیماری پارکینسون نوعی اختلال عصبی و شایع‌ترین اختلال حرکتی بدن است. مهم‌ترین ویژگی‌ پارکینسون که از بیماری های مغز و اعصاب محسوب می‌شود، از دست‌دادن تدریجی کنترل عضلات است که باعث لرزش اندام‌ها و سر در زمان استراحت، سفتی، کندی و اختلال در تعادل می‌شود. بیشتر افرادی که به بیماری پارکینسون مبتلا می‌شوند بالای ۶۰ سال سن دارند اما می‌تواند در جوانی (بین ۲۰ تا ۴۰ سالگی) و نوجوانی (قبل از ۲۰ سالگی) هم ایجاد شود.

پیشرفت بیماری پارکینسون و شدت آن در افراد مختلف متفاوت است. بسیاری از افراد مبتلا به بیماری پارکینسون علائم شدیدی را تجربه نمی‌کنند در حالی که برخی افراد ممکن است دچار معلولیت و استفاده از ویلچر شوند.

در این ویدئو دکتر حامد امیری فرد متخصص مغز و اعصاب در مورد بیماری پارکینسون با شما صحبت می‌کند.

علائم بیماری پارکینسون

علائم و نشانه‌های بیماری پارکینسون می‌تواند در افراد متغیر باشد. بسیاری از مردم فکر می‌کنند که علائم اولیه‌ی پارکینسون در سنین بالا از علائم طبیعی پیری است به همین دلیل کم‌تر به دنبال تشخیص و درمان‌ آن می‌روند. به‌طور کلی علائم اولیه پارکینسون شامل دو دسته‌ی اصلی هستند:

• گروهی از علائم که روی توانایی حرکتی فرد اثر می‌گذارد و باعث مشکلات حرکتی مانند لرزش، سفتی و خشکی عضلات می‌شوند.
• گروهی دیگر علائم غیر حرکتی هستند مانند احساس درد و از دست‌دادن حس بویایی.

هریک از علائم بیماری پارکینسون می‌تواند تاثیر متفاوتی بر زندگی فرد داشته باشند. مثلا لرزش دست راست ممکن است ملایم باشد، اما اگر بیمار راست دست باشد، لرزش دست می‌تواند روی کیفیت زندگی او تاثیر بگذارد. مطالعات نشان داده‌اند تا زمانی که علائم اولیه بیماری ظاهر می‌شوند، افراد مبتلا به بیماری پارکینسون ۶۰ تا ۸۰ درصد از سلول‌های تولید کننده‌ی دوپامین در مغز را از دست خواهند داد. به‌طور کلی نشانه‌های پارکینسون شامل موارد زیر هستند:

• لرزش یا تکان خوردن، معمولا در یک اندام و بیشتر در انگشتان دست
• آهسته‌شدن حرکات (برادیکینزی)
• از دست‌دادن کنترل حرکات غیرارادی
• اختلال در وضعیت بدن و حفظ تعادل
• خشکی و سفتی عضلات
• تغییر حالت چهره
• تغییرات نوشتاری
• تغییر در صدا و نحوه‌ی صحبت کردن (در پارکینسون صحبت‌‌های فرد آرام‌تر و یکنواخت می‌شود)
• محدود شدن زندگی بیمار به رخت‌خواب یا ویلچر (صندلی چرخدار)
• نیاز دائمی به مراقبت
• دمانس و سایکوز (روان‌پریشی یا جنون)
• افسردگی
• یبوست
• مشکلات پوستی
• تهوع و استفراغ
• فشار خون پایین در هنگام ایستادن

بهترین روش تشخیص بیماری پارکینسون چیه؟

با متخصص مغز و اعصاب مشورت کن.

دکتر مغز و اعصاب آنلاینبهترين دكتر مغز و اعصاب

علت بیماری پارکینسون چیست؟

علت بیماری پارکینسون تغییر در سطح دوپامین مغز است. دوپامین پیام‌رسان دو ناحیه مغز است و در کنترل حرکات عضلات صاف (غیرارادی) نقش دارد. بیشتر علائم حرکتی مربوط به بیماری پارکینسون به دلیل کمبود دوپامین (با از دست‌رفتن سلول‌های تولیدکننده دوپامین در بخش خاکستری مغز) ایجاد می‌شوند.

وقتی مقدار دوپامین خیلی کم باشد، در ارتباطات مغزی مشکل ایجاد می‌شود و عضلات بدن شروع به لرزش می‌کنند. مشخص نیست که چرا سلول‌های مغزی تولیدکننده دوپامین کم می‌شوند اما مطالعات ژنتیکی نشان دادند که استرس می‌تواند یکی از موارد مهم در آسیب چرخه تولید دوپامین باشد.

دانشمندان تصور می‌کنند که کاهش تولید دوپامین به دلیل ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی اتفاق می‌افتد.

عوامل و ریسک فاکتورهای موثر در ابتلا به بیماری پارکینسون

علاوه‌بر کاهش دوپامین در مغز، در سلول‌های مغزی افراد مبتلا به بیماری پارکینسون توده‌های غیر طبیعی به اسم اجسام لویی (Lewy Bodies) که حاوی پروتئین آلفا سینوکلین هستند، پیدا شده است اما عملکرد این توده‌ها در بیماری پارکینسون هنوز مشخص نیست.

نوراپی نفرین نیز یکی دیگر از انتقال دهنده‌های عصبی مغز است که در کنترل بسیاری از عملکردهای غیرارادی بدن مانند گردش خون نقش دارد. در بیماری پارکینسون، پایانه‌های عصبی که این نوراپی نفرین را تولید می‌کنند، از بین می‌روند. سطوح پایین نوراپی نفرین توضیح می‌دهد که چرا افراد مبتلا به بیماری پارکینسون دچار خستگی، یبوست و افت فشار خون وضعیتی (زمانی که فشار خون زمان ایستادن کاهش می‌یابد) می‌شوند.

متن انگلیسی:
The disease usually occurs in older people, but younger people can also be affected.
ترجمه فارسی:
این بیماری معمولا در افراد مسن رخ می‌دهد اما افراد جوان هم می‌توانند تحت تأثیر قرار گیرند.

به نقل از سایت who

عوامل خطر ابتلا به پارکینسون

دانشمندان معتقدند که از دست‌دادن دوپامین در بیماری پارکینسون به دلیل ترکیب عوامل ژنتیکی و محیطی رخ می‌دهد. همچنین مواردی مانند سن، وراثت و جنسیت هم در ابتلا به این بیماری موثر هستند:

• سن: پارکینسون معمولا در میانسالی یا سنین بالاتر شروع می‌شود و خطر بروز آن با بالا رفتن سن، افزایش می‌یابد.
• وراثت: وجود بیماری پارکینسون در یکی از افراد نزدیک در خانواده خطر ابتلا به بیماری را افزایش می‌دهد.
• جنسیت: احتمال ابتلا به بیماری پارکینسون در مردان بیشتر از زنان است.
• قرار گرفتن در معرض سموم: قرارگیری در معرض علف کش‌ها و آفت کش‌ها خطر بیماری پارکینسون را به مقدار کمی افزایش می‌دهد.
• صدمات جمجمه‌ی سر: در بررسی‌های مختلف دیده شده است که ضربه به سر و دیگر بیماری‌های جدی نیز می‌توانند خطر ابتلا به پارکینسون را افزایش دهند.

بررسی‌ های تشخیصی بیماری پارکینسون

تشخیص زودهنگام و دقیق بیماری پارکینسون در انتخاب روش درمان مناسب برای حفظ کیفیت زندگی بیمار بسیار مهم هستند. با این وجود، در حال حاضر هیچ آزمایش اختصاصی برای تشخیص بیماری پارکینسون وجود ندارد و تشخیص این بیماری به دلیل شباهت آن با سایر اختلالات حرکتی می‌تواند چالشی باشد.

در ۲۵ درصد از افراد دارای علائم شبیه پارکینسون، به اشتباه بیماری پارکینسون تشخیص داده می‌شود. بنابراین بررسی منظم افراد در فاز اولیه برای رد کردن دیگر بیماری‌های مشابه اهمیت زیادی دارد:

• بررسی‌های اولیه: براساس تاریخچه‌ی پزشکی، بررسی علائم و نشانه‌ها، معاینه‌ی عصبی و جسمانی، آزمایش خون، نوع داروی مصرفی، قرارگیری در معرض سموم و تروما یا ضربه‌ی تکراری به سر
• معاینه‌ی عصبی: شامل ارزیابی هماهنگی، راه رفتن و انجام صحیح فعالیت‌های حرکتی که دست‌ها را درگیر می‌کند

تشخیص بیماری پارکینسون با وجود علائم زیر قطعی می‌‌شود:

• داشتن حداقل دو مورد از ۳ علامت عمده‌ی پارکینسون (لرزش بدن در حالت استراحت، خشکی عضلات، کندی و کاهش سرعت حرکات)
• علائم در یک طرف بدن آغاز شده باشند
• علائم ناشی از علل ثانویه مانند دارو یا سکته‌ی مغزی در ناحیه‌ی کنترل کننده‌ی حرکات نباشد

شیوع بیماری پارکینسون

شیوع بیماری پارکینسون با بالا رفتن سن، افزایش می‌یابد به طوری که این بیماری بیشتر در افراد بالای ۶۰ سال تشخیص داده می‌شود و در صورت ابتلا در سنین پایین‌تر، به آن پارکینسون زودهنگام گفته می‌شود (که در افراد ۲۰ تا ۴۰ ساله اتفاق می‌افتد و ۱۰ تا ۱۵ درصد موارد پارکینسون را شامل می‌شود).

تشخیص افتراقی‌ بیماری پارکینسون

اختلالات حرکتی که علائمی شبیه بیماری پارکینسون ایجاد می‌کنند شامل فلج مغزی، آتاکسی (ناتوانی کامل یا نسبی در هماهنگ کردن حرکات) و سندرم توره (تیک) هستند. این بیماری‌ها با تغییر در سیستم عصبی، روی تعادل و توانایی حرکت فرد تاثیر می‌گذارند.

از دیگر تشخیص‌های افتراقی‌ متخصص نورولوژی برای بیماری پارکینسون می‌توان به پارکینسون عروقی، پارکینسون ناشی از دارو، لرزش واقعی، سرماخوردگی،‌ آنسفالیت، آلزایمر، سکته‌ی مغزی‌ و فلج پیشرونده اشاره کرد:

• عوارض جانبی داروها: بعضی از داروهای مورد استفاده در درمان بیماری‌های روانی مانند روان پریشی یا افسردگی ماژور، می‌توانند علائمی مانند علائم بیماری پارکینسون را ایجاد کنند.
• لرزش واقعی: یک اختلال حرکتی که باعث لرزش اندام‌ها به‌خصوص زمان استفاده از دست‌ها در هنگام غذا خوردن یا نوشتن می‌شود، در حالی که لرزش‌های ناشی از بیماری پارکینسون معمولا زمان رخ می‌دهد که فرد در حال استراحت است.
• فلج پیشرونده: این بیماری نادر، در حفظ تعادل فرد اختلال ایجاد کرده و باعث سقوط شخص می‌شود اما لرزش ایجاد نمی‌کند.
• هیدروسفالی با فشار طبیعی (NPH): زمانی که مایع مغزی نخاعی که در مغز ساخته می‌شود، باعث ایجاد فشار بر بافت مغزی شود، این بیماری اتفاق می‌افتد. افراد مبتلا به NPH معمولا در راه رفتن مشکل دارند، کنترل مثانه را از دست می‌دهند و دچار زوال عقل می‌شوند.

در این ویدئو دکتر علی رزم کن متخصص و جراح مغز و اعصاب در مورد عمل جراحی پارکینسون که با عنوان عمل جراحی تحریك عمقی مغز شناخته می شود و به بهبود بیماران مبتلا به پارکینسون کمک زیادی می کندبا شما صحبت می‌کند.

مدیریت و درمان بیماری پارکینسون چیست؟

درمان پارکینسون زمان‌بر است و در حال حاضر به صورت صددرصدی ممکن نیست اما برخی روش‌های درمانی مانند دارو درمانی، عمل جراحی و تغییر در سبک زندگی می‌توانند باعث تاخیر در شروع بیماری و بهبود علائم حرکتی شوند.

انواع روش درمان	توضیحات
دارو درمانی	داروهایی که مکانیسم و عملکرد دوپامین را تقلید می‌کنند (مانند لوودوپا، پرامیپکسول، روپینیرول و روتیگوتین، مهار کننده‌های مونوآمین اکسیداز، آنتی‌کولینرژیک و مهار کننده‌های COMT)
عمل جراحی	تحریک عمقی مغز (DBS)
سلول‌های بنیادی و سلول‌های مولد دوپامین	استفاده از سلول‌های تولید کننده‌ی دوپامین که از سلول‌های بنیادی استخراج می‌شوند
تغییر شیوه‌ی زندگی	استراحت کافی، ورزش هوازی، فیزیوتراپی، گفتار درمانی و کاردرمانی

مرحله‌ بندی و انواع بیماری پارکینسون

مرکز بیماری پارکینسون، برای مرحله‌بندی بیماری پارکینسون سیستمی را ابداع کرده است که این بیماری را به ۵ مرحله از علائم خفیف تا شدید تقسیم می‌کند:

• مرحله‌ی ۱: علائم خفیف هستند و در کیفیت زندگی فرد اختلال ایجاد نمی‌کنند.
• مرحله‌ی ۲: علایم شدیدتر می‌شوند به طوری که انجام فعالیت‌های روزانه دشوار شده و فرد برای تکمیل فعالیت‌های خود به زمان بیش‌تری نیاز دارد.
• مرحله‌ی ۳: این مرحله به عنوان مرحله‌ی وسط بیماری پارکینسون در نظر گرفته می‌شود. فرد تعادل خود را از دست می‌دهد، به آرامی حرکت می‌کند و افتادن و سقوط اتفاق رایجی در این مرحله از بیماری است. علائم باعث اختلال در فعالیت‌های روزمره مانند لباس پوشیدن، غذا خوردن و مسواک زدن می‌شوند.
• مرحله‌ی ۴: علائم شدید هستند و فرد برای راه رفتن و انجام فعالیت‌های روزمره به کمک نیاز دارد.
• مرحله‌ی ۵: این مرحله پیشرفته‌ترین مرحله‌ی بیماری پارکینسون است. فرد قادر به راه رفتن نیست و برای ادامه‌ی زندگی نیاز به مراقبت تمام وقت دارد.

دنبال روش درمان پارکینسون هستی؟ همین الان از بهترین پزشک نوبت بگیر.

دکتر پارکینسون

عوارض بیماری پارکینسون چیست؟

افراد مبتلا به بیماری پارکینسون ممکن است با عوارضی مانند مشکل در تفکر، زوال عقل، تغییرات عاطفی و افسردگی، مشکل در بلع و جویدن و اختلالات خواب روبه‌رو شوند. سایر عوارض جانبی پارکینسون عبارت است از:

• مشکلات ادراری و عدم کنترل ادرار
• یبوست
• تغییر فشار خون
• از دست دادن حس بویایی
• خستگی
• درد عضلات و مفاصل
• کاهش میل جنسی

علائم	علت	درمان
اختلال در وضعیت بدن و حفظ تعادل	سطوح پایین نوراپی نفرین	تحریک عمقی مغز (DBS)
آهسته شدن حرکات (برادیکینزی)	توده‌های غیر طبیعی به اسم اجسام لویی (Lewy Bodies)	دارو درمانی
از دست‌دادن کنترل حرکات غیرارادی	کاهش دوپامین در مغز	تغییر سبک زندگی
لرزش یا تکان خوردن		ورزش هوازی

پیشگیری از پارکینسون ممکن است؟

از آنجا که علت پارکینسون به‌خوبی شناخته نشده است، راه‌های اثبات شده‌ی برای جلوگیری از این بیماری وجود ندارد. با این‌حال باتوجه به اینکه عوامل ژنتیکی و محیطی در ایجاد پارکینسون موثر هستند، استفاده از سبک زندگی سالم و پرهیز از برخی عوامل مضر محیطی در پیشگیری از بیماری پارکینسون می‌تواند موثر باشد:

• مصرف مواد غذایی حاوی فیبر بالا و نوشیدن مایعات زیاد
• استفاده از مواد مغذی دارای اسیدهای چرب امگا ۳
• تمرینات هوازی منظم
• مصرف انواع توت، سیب، سبزیجات، چای سبز و انگور قرمز
• مصرف زردچوبه
• استفاده‌نکردن مجدد از روغن سرخ‌شده
• قرار نگرفتن در معرض علف کش‌ها، آفت کش‌ها و سایر سموم

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

بیماری پارکینسون یک بیماری عصبی (در سیستم عصبی مرکزی) است که روی سیستم حرکتی و غیر حرکتی بدن تأثیر می‌گذارد. علائم این بیماری مثل لرزش در زمان استراحت، خستگی و مشکلات حرکتی معمولا به‌آرامی ظاهر می‌شوند و با پیشرفت بیماری گسترش می‌یابند. اگر بیماری پارکینسون مدیریت نشود، می‌تواند زوال عقل و مشکلات عصبی مانند اختلالات خواب، تغییرات خلق و خو یا تغییرات رفتاری را در مراحل پیشرفته ایجاد کند.

برای تشخیص و درمان بیماری پارکینسون باید به دکتر مغز و اعصاب مراجعه کنید. در دکترتو می‌توانید با بهترین متخصصان مغز و اعصاب در شهر خود آشنا شوید، از سیستم مشاوره با دکتر مغز و اعصاب آنلاین استفاده کنید و در صورت نیاز برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!