فهرست مطالب
کیست تخمدان کیسهای پر از مایع است که روی تخمدان ایجاد میشود. این کیستها بسیار شایع هستند و معمولاً هیچ علامتی ایجاد نمیکنند؛ بنابراین از کجا بفهمیم کیست تخمدان داریم؟ اکثر کیستهای تخمدان به طور طبیعی ایجاد میشوند و در عرض چند ماه بدون نیاز به هیچ درمانی از بین میروند. در نتیجه شناخت نشانههای آنها چندان ضروری نیست. اما زمانی که آنها علامتدار میشوند، باید با شناخت نشانههای کیست تخمدان، برای درمان به موقع آن اقدام کرد. خصوصا که گاهی اوقات علائم داشتن کیست تخمدان میتواند، درد و ناراحتی زیادی ایجاد کند. در این مقاله میخواهیم به بررسی علائم کیست تخمدان و نحوه تشخیص آن بپردازیم. در صورتی که این علامتها را مشاهده میکنید و قصد دارید برای درمان آن به پزشک مراجعه کنید، میتوانید با استفاده از سامانه دکترتو به راحتی از متخصص زنان وقت حضوری یا آنلاین بگیرید.
علائم کیست تخمدان چیست؟
همانطور که گفته شد، در بیشتر موارد ممکن است کیست تخمدان هیچ علامت به خصوصی ایجاد نکنند و بعد از ایجاد کیست، پس از مدتی از بین بروند. با این حال گاهی آنها علامت ایجاد میکنند و میتوانند ناراحتکننده باشند. اکثر مواقع کیست تخمدان در صورتی علامتدار میشود که شکافته یا پاره شود. از طرفی کیستهایی که خیلی بزرگ میشوند یا دچار پیچیدگی شده و خونرسانی به تخمدانها را مسدود میکنند، میتوانند موجب علائم داشتن کیست تخمدان شوند. نکته مهم بعدی در خصوص بروز علائم کیست تخمدان این است که نوع کیست چیست و چه شرایطی دارد. به صورت کلی زمانی که نشانههای مربوط به کیست تخمدان ظاهر شد، عمدتا این نشانهها شامل علائم زیر هستند:
علائم کیست تخمدان | توضیحات |
---|---|
درد شدید لگن | ممکن است بهصورت درد سنگین و مداوم یا ناگهانی و شدید بروز کند. |
درد هنگام رابطه جنسی | ممکن است در زمان دخول احساس درد یا ناراحتی شدید ایجاد شود. |
مشکل در تخلیه رودهها | برخی از افراد دچار یبوست یا احساس فشار در رودهها میشوند. |
نیاز مکرر به ادرار کردن | به دلیل فشار کیست بر روی مثانه، ممکن است احساس نیاز به دفع ادرار افزایش یابد. |
پریودهای سنگین یا نامنظم | ممکن است پریودها شدیدتر از حد معمول یا نامنظم باشند. |
پریودهای سبکتر از حد معمول | برخی از افراد دچار کاهش حجم خونریزی در دوران قاعدگی میشوند. |
نفخ و تورم شکم | بزرگ شدن کیستها میتواند باعث احساس پری و نفخ در ناحیه شکم شود. |
احساس سیری زودرس | ممکن است حتی پس از مصرف مقدار کمی غذا، احساس سیری شدید داشته باشید. |
مشکلات باروری | برخی از انواع کیستهای تخمدان ممکن است در باروری تأثیرگذار باشند. |
درد ناگهانی و شدید شکم یا لگن | در صورت ترکیدن کیست یا پیچخوردگی آن، درد شدید و ناگهانی ایجاد میشود. |
تب و استفراغ | در مواردی که کیست دچار عفونت شود، ممکن است این علائم بروز کنند. |
در مواردی که درد ناگهانی و شدید شکم یا لگن به صورت یک درد تیز ظاهر میشود یا زمانی که درد با تب و استفراغ همراه است، باید سریعا برای بررسی کیست و شرایط آن به پزشک مراجعه کرد.
علائم کیست تخمدان در پریودی
یکی از زمانهایی که احتمالا بیشتر علائم کیست تخمدان را احساس میکنید، در دوران پریودی است. در این زمان ممکن است خونریزی شما از حد معمول کمتر شود و پریودی سبکی را تجربه کنید یا این که طول دوره پریودی شما سنگینتر شود و خونریزی شما افزایش یابد. به هم خوردن دورههای پریودی و بینظم شده چرخه قاعدگی، درد شدید پایین شکم قبل و حین پریودی و نفخ و بزرگتر شدن شکم از جمله نشانههای کیست تخمدان در زمان پریودی هستند.
علائم کیست تخمدان راست
گاهی اوقات ممکن است کیست تخمدان تنها در یکی از تخمدانها و در سمت راست باشد. در این حالت علائم کیست تخمدان شامل همان علائمی است که به عنوان نشانههای کلی کیست تخمدان شناخته میشود. مهمترین آن هم درد مبهم و متناوبی است که در لگن ایجاد میشود. در کیست تخمدان سمت راست معمولا درد شدید پایین شکم به سمت راست متمایل است.
علائم کیست تخمدان چپ
اگر کیست تخمدان در سمت چپ باشد، علائم شامل درد شدید لگن و درد هنگام دفع ادرار میشود. معمولا اکثر دردهای شدید شکم و لگن در این حالت به سمت چپ متمایل است و در سمت چپ لگن درد بسیار شدیدی احساس میشود.
علائم کیست تخمدان در دختر مجرد
گاهی اوقات یکی از اصلیترین چالشها، تشخیص وجود کیستهای تخمدانی در دختران مجرد است؛ بنابراین در این شرایط از کجا بفهمیم کیست تخمدان داریم؟ در دختران مجرد معمولا در صورت علامتدار شدن کیستهای تخمدانی، الگوی پریودی بسیار نامنظم میشود. گاهی نیز دردهای شدید شکمی یا پریودیهای دردناک میتواند نشانه اصلی کیست تخمدان باشد. یکی دیگر از نشانههای کیست تخمدان در دختران مجرد، افزایش وزن ناگهانی است.
علائم کیست تخمدان در بارداری
اکثر کیستهای تخمدانی در دوران بارداری بدون درد هستند و علامت خاصی ایجاد نمیکنند. آنها معمولا خود به خود ناپدید میشوند. با این حال پارگی این کیستها میتواند باعث بروز علائم کیست تخمدان در زمان بارداری شود، چرا که در این حالت بسیار دردناکاند. کیست جسم زرد شایعترین نوع کیست تخمدان در دوران بارداری است. فولیکولی که تخمک را آزاد میکند با مایع پر میشود و به جای کوچک شدن روی تخمدان باقی میماند. در صورت علامتدار شدن این کیستها، نشانههای زیر دیده میشود:
- درد و خونریزی
- نفخ
- فشار شدید در شکم
- درد همراه با حرکات روده
- درد شدید در زمان رابطه جنسی
- درد در لگن با شروع فعالیت بدنی خصوصا ورزش کردن یا پیادهروی
- کمردردهای غیرمعمول در دوران بارداری
علائم کیست تخمدان خطرناک
زمانی که کیستهای تخمدانی پیچ میخورند یا پاره میشوند، ممکن است باعث بروز یک سری نشانههای خطرناک شوند. علائم کیست تخمدان خطرناک شامل موارد زیر میشود:
- لکه بینی و خونریزی غیرطبیعی از واژن
- درد شدید و ناگهانی در قسمت پایین شکم یا کمر
- درد همراه با تب و استفراغ
- سرگیجه، ضعف یا غش کردن
- تنفس سریع
این موارد میتواند نشان دهنده پارگی یا ترکیدن کیست در داخل بدن باشد و حتی شاید موجب از دست دادن مقدار زیادی خون شود. به همین دلیل مهم است که در صورت وجود این نشانههای کیست تخمدان، سریعا به پزشک مراجعه کنید تا با یک معاینه کامل، در صورت لزوم کیستها با جراحی برداشته شوند.
علائم کیست تخمدان بدخیم (علائم کیست تخمدان سرطانی)
در اکثر مواقع کیستهای تخمدانی سرطانی نمیشوند و خوشخیماند. کمتر از یک درصد از کیستهای تخمدان ناشی از سرطاناند. این شرایط خصوصا در افرادی که یائسگی را پشت سر گذاشتهاند، احتمال بالاتری دارد. تشخیص تفاوت علائم کیست تخمدان با نشانههای سرطان تخمدان بسیار دشوار است. خصوصا این که در اوایل سرطانی شدن کیست تخمدان، ممکن است علائم قابل توجهی ایجاد نکند. علائم سرطان تخمدان معمولا شامل موارد زیر است:
- نفخ یا تورم شکم
- هنگام غذا خوردن به سرعت احساس سیری میکند
- کاهش وزن
- ناراحتی در ناحیه لگن
- خستگی
- کمر درد
- تغییر در عادات روده مانند یبوست
- نیاز مکرر به ادرار کردن
علائم کیست تخمدان در زنان یائسه
بعد از یائسگی شاید علائم داشتن کیست تخمدان کمی متفاوت باشد، خصوصا این که فرد دیگر دورههای قاعدگی و تخمکگذاری را ندارد. علائم معمولا خفیف و مبهم شروع میشوند و با رشد کیست، نشانهها نیز تغییر میکنند. این علائم میتوانند شامل نشانههای زیر باشند:
- درد مبهم در قسمت پایین کمر یا ران
- فشار، نفخ، تورم
- درد در قسمت پایین شکم
- درد در هنگام مقاربت
- مشکلات مثانه یا روده
- لکه بینی یا خونریزی
- افزایش وزن
علائم کیست تخمدان بزرگ
تا زمانی که کیست تخمدان بزرگ نشده باشد، علائم خاصی ایجاد نمیکند و بیشتر نشانهها مربوط به زمانی است که کیست بیش از حد بزرگ میشود. در صورت بزرگ شدن کیستهای تخمدانی، اصلیترین نشانهها احساس شدید درد و فشار روی ناحیه لگن است. ناراحتی در هنگام نشستن و راه رفتن، خصوصا هنگام ادرار یا مدفوع کردن، از مهمترین علائم کیست تخمدان بزرگ است. از طرفی هم ممکن است با بزرگ شدن بیش از حد کیست، شکم به صورت غیرعادی بزرگ و متورم شود.
علائم کیست تخمدان پلی کیستیک
یکی از جدیترین و دردناکترین انواع کیستهای تخمدانی، کیستهای پلی کیستیک هستند. در صورتی که نوع کیست تخمدان پلی کیستیک باشد، معمولا علائم زیر را ایجاد میکند:
- از دست دادن دورههای پریودی یا پریودهای نامنظم
- پریودیهای بیش از حد سبک
- تخمدانهایی که بزرگ هستند یا کیستهای زیادی دارند
- افزایش رشد موهای زائد بدن، خصوصا روی سینهها و شکم و کمر
- افزایش وزن خصوصا در اطراف شکم
- آکنه یا پوست چرب
- طاسی یا کم پشتی مو با الگوی مردانه
- ناباروری
- ایجاد تکههای کوچک پوست اضافه روی گردن یا زیر بغل
- ظاهر شدن لکههای پوستی تیره یا ضخیم در پشت گردن، زیر بغل و زیر سینهها
علائم کیست تخمدان هموراژیک
یکی دیگر از انواع کیستهای تخمدانی، کیستهای هموراژیک هستند. علائم کیست تخمدان هموراژیک از فردی به فرد دیگر به صورت قابل توجهی متفاوت است. درحالیکه برخی از افراد هیچ علامتی را تجربه نمیکنند، برخی دیگر ممکن است با نشانههای زیر متوجه وجود این نوع از کیست تخمدانی شوند:
- ناراحتی شکمی در یک طرف بدن
- قاعدگی نامنظم
- درد در هنگام مقاربت جنسی
- ناباروری
- احساس سنگینی در قسمت پایین شکم
- درد کمر و لگن
- درد یا فشار هنگام ادرار کردن یا دفع مدفوع
- نفخ
- سیری زودرس
- سوزش سردل
- سوءهاضمه
- حالت تهوع و استفراغ
تمامی این علائم میتوانند از خفیف و قابل تحمل، تا شدید و غیرقابلکنترل، متغیر باشند. در برخی موارد، افراد ممکن است علائم شدیدی را تجربه کنند که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. اینها معمولاً به دلیل پارگی کیست، چرخش یا تجمع سریع خون، رخ میدهد. این علائم جدیتر شامل موارد زیر میشود:
- درد شدید
- حالت تهوع و استفراغ
- ضعف
- خونریزی غیرعادی واژینال
- سرگیجه یا سبکی سر
یکی از علائم مهمی که فرد باید نسبت به آن آگاه باشد، همپریتونئوم یا خونریزی داخلی به داخل صفاق است و معمولا به دنبال پارگی و خونریزی کیست هموراژیک ایجاد میشود. این حالت بسیار جدی و خطرناک است و حتی میتواند موجب بروز عوارض تهدید کننده زندگی شود.
علائم کیست تخمدان و لکه بینی
در برخی موارد، کیست تخمدان میتواند باعث ایجاد مشکلاتی در دورههای قاعدگی مانند خونریزی غیرطبیعی یا نامنظم شود. لکه بینی (خونریزی خفیف) از واژن نیز میتواند به دلیل برخی از کیستهای تخمدان رخ دهد. این لکه بینیها و خونریزیها معمولا خارج از دورههای پریودی و در بین دورههای قاعدگی ایجاد میشوند. این در حالی است که چرخههای پریودی نامنظم است و پریودیها از حالت معمول هم سبکتر هستند.
علائم بزرگ شدن کیست تخمدان
تا زمانی که کیست کوچک است معمولا علامت قابل توجهی ایجاد نمیکند. معمولا علائم زمانی شروع میشوند که کیست شروع به بزرگ شدن میکند؛ بنابراین از کجا بفهمیم کیست تخمدان داریم و کیست در حال بزرگتر شدن است. علائم کیست تخمدان در صورت بزرگ شدن معمولا با دردهای مبهم، ناگهانی، شدید و بسیار تیز لگن شروع میشود؛ بنابراین اگر به تازگی متوجه دردهای غیرعادی در ناحیه لگن شدهاید یا اینکه دلدردهای غیرطبیعی را تجربه میکنید، بهتر است برای بررسی وجود کیست تخمدان یا تغییر اندازه کیستها، به یک پزشک مراجعه کنید.
از طرفی کسانی که قبلا در هنگام رابطه جنسی درد نداشتند، در صورت بزرگ شدن کیست تخمدان ممکن است به تازگی متوجه دردناک شدن رابطه جنسی خود شوند. در نهایت با بزرگتر شدن کیست تخمدان معمولا چرخه پریودی تغییر میکند و نامنظم میشود. به همان میزان که کیستها بزرگتر میشوند، پریودیهای دردناک بیشتری را تجربه خواهید کرد.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
کیستهای تخمدانی اندازههای مختلفی دارند و بسته به نوع کیست، هر فرد علائم متفاوتی را تجربه میکند. محل درد کیست تخمدان ممکن است در یک طرف پایین شکم یا پشت شما باشد. درد کیست تخمدان گاهی تیز یا مبهم است و میتواند بیاید و برود. بیشتر کیستها خود به خود از بین میروند، اما اگر کیست شما بزرگ شد، علائمی مانند تب و استفراغ ایجاد کرد یا ترکید، ممکن است نیاز به مراجعه به دکتر متخصص زنان داشته باشید. مهم است که علائم کیست تخمدان را بشناسید تا در صورت تجربه آنها، از بروز مشکلات جدی جلوگیری کنید. در صورتی که برای این علائم قصد دارید از متخصص زنان و زایمان نوبت بگیرید، میتوانید از سامانه دکترتو برای گرفتن نوبت آنلاین و حضوری استفاده کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!