هر آنچه که باید درباره سرطان کبد بدانید

سرطان کبد یکی از جدی‌ترین انواع سرطان است که به دلیل نقش حیاتی این عضو در بدن، نگرانی‌های زیادی ایجاد می‌کند. کبد وظایف مهمی مانند سم‌زدایی، ذخیره مواد مغذی و تنظیم متابولیسم بدن را بر عهده دارد، بنابراین درگیری آن با سرطان می‌تواند تأثیرات جدی بر سلامت فرد داشته باشد. این بیماری در مراحل اولیه ممکن است بدون علائم مشخص باشد، اما با پیشرفت آن، نشانه‌هایی مانند کاهش وزن ناگهانی، زردی پوست و ضعف شدید ظاهر می‌شوند. اما آیا سرطان کبد همیشه کشنده است؟ چه عواملی در بروز آن نقش دارند و چگونه می‌توان آن را زودهنگام تشخیص داد؟ در این مقاله، انواع سرطان کبد، علائم هشداردهنده و روش‌های تشخیص و درمان آن را بررسی خواهیم کرد.

سرطان کبد چیست؟

سرطان کبد یکی از بیماری‌های جدی و تهدیدکننده حیات است که عملکرد این عضو حیاتی را مختل می‌کند. کبد که بزرگ‌ترین عضو گرانولار بدن محسوب می‌شود، وظایف مهمی مانند سم‌زدایی، تولید صفرا برای گوارش چربی‌ها و تنظیم سطح قند خون را بر عهده دارد. هنگامی که سلول‌های کبدی دچار رشد غیرطبیعی شوند، سرطان کبد ایجاد می‌شود که می‌تواند به دو نوع اولیه (سرطان منشأ گرفته از سلول‌های کبدی) و ثانویه (سرطانی که از سایر اندام‌ها به کبد سرایت کرده است) تقسیم شود. در موارد پیشرفته، سلول‌های سرطانی از طریق جریان خون و لنف به سایر قسمت‌های بدن متاستاز می‌دهند و حیات فرد را به خطر می‌اندازند. غربالگری سرطان می‌تواند مورد خوبی برای تشخیص زودهنگام و به موقع سرطان‌ها باشند. آنها را جدی بگیرید و از آنها غافل نشوید.

مشخصه	توضیحات
نام بیماری	سرطان کبد (Liver Cancer)
انواع	سرطان اولیه کبد: هپاتوسلولار کارسینوما (HCC)، کلانژیوکارسینوما سرطان ثانویه کبد: متاستاز از سایر اندام‌ها
علائم	کاهش وزن ناگهانی، زردی پوست (یرقان)، درد شکم، ضعف و خستگی شدید، تورم شکم، از دست دادن اشتها
علل و عوامل خطر	هپاتیت B و C مزمن، سیروز کبدی، مصرف بیش از حد الکل، کبد چرب، چاقی، قرار گرفتن در معرض سموم (آفلاتوکسین)، دیابت نوع ۲
روش‌های تشخیص	آزمایش‌های عملکرد کبد (LFTs)، سونوگرافی، سی‌تی اسکن، ام‌آر‌آی، بیوپسی (نمونه‌برداری از بافت کبد)
روش‌های درمان	جراحی (هپاتکتومی)، پیوند کبد، شیمی‌درمانی، پرتو درمانی، درمان‌های هدفمند، ایمونوتراپی
میزان بقا	بسته به مرحله تشخیص، نوع سرطان و پاسخ به درمان متفاوت است؛ در مراحل اولیه، شانس بقای ۵ ساله بیشتر است.
راه‌های پیشگیری	واکسن هپاتیت B، پرهیز از مصرف الکل، مدیریت کبد چرب، داشتن رژیم غذایی سالم، انجام معاینات دوره‌ای برای تشخیص زودهنگام

سرطان کبد اولیه

سرطان کبد اولیه به سرطانی گفته می‌شود که منشا آن در خود کبد است. در واقع سرطان از خود این اندام آغاز شده است. سرطان کبد اولیه انواع مختلفی دارد که شدت بیماری زایی آن‌ها نیز با هم متفاوت است. در ادامه به طور خلاصه انواع سرطان کبد اولیه را معرفی می‌کنیم.

۱. هپاتوما (سرطان سلول های کبد)

هپاتوما یا سرطان سلول‌های کبد از معمول‌ترین و شایع‌ترین انواع سرطان اولیه ی کبدی است. این نوع سرطان که در اصل هپاتوسلولار کارسینوما نامیده می‌شود، ۷۵ درصد سرطان‌های کبدی را شامل می‌شود. سلول‌های هدف این بیماری سلول‌های اصلی کبد یا هپاتوسیت‌ها هستند. این سرطان می‌تواند به بخش‌های دیگر بدن متاستاز دهد و اندام‌هایی چون ، ریه، استخوان و غدد لنفاوی را درگیر کند. این مشکل معمولا در بیمارانی اتفاق می‌افتد که آسیب جدی به کبد آنان وارد شده است. این آسیب می‌تواند در اثر مصرف شدید الکل باشد.

۲. سرطان مجرای صفراوی

سرطان مجرای صفراوی یا کلانژیوکارسینوما در مجراهای باریکی در کبد که صفرا را منتقل می‌کنند، رخ می‌دهد. این مجراها شیره‌ی صفراوی را به کیسه‌ی صفرا منتقل می‌کنند تا به گوارش کمک کند. اگر سرطان در بخشی از مجرا که درون کبد وجود دارد رخ دهد آن را درون کبدی می‌نامند. اما اگر تقسیمات بی‌رویه‌ی سلولی در بخشی از مجرا باشد که خارج از کبد قرار می‌گیرد، آن را خارج کبدی می‌نامند. سرطان مجرای صفراوی بین ۱۰ تا ۲۰ درصد سرطان‌های کبدی را شامل می‌شود.

۳. سرطان رگ های کبد

آنژیوسارکوما نوع دیگری از سرطان کبدی است که نادر بوده و در رگ های خونی کبد دیده می‌شود. این نوع سرطان به سرعت پیشرفت می‌کند و معمولا در مراحل انتهایی تشخیص داده می‌شود که بسیار دیر شده است.

۴. هپاتوبلاستوما (سرطان کبد در کودکان)

هپاتوبلاستوما نادرترین نوع سرطان کبدی هست که تقریبا همیشه در کودکان زیر ۳ سال دیده می‌شود. با جراحی و شیمی درمانی می‌توان امید خوبی برای زنده ماندن این بیماران سرطانی داشت. هنگامی که هپاتوبلاستوما در مراحل ابتدایی تشخیص داده شود، احتمال نجات پیدا کردن بیمار بیشتر از ۹۰ درصد است.

علائم سرطان کبد در کودکان

برخی از علایم سرطان کبد در کودکان شامل موارد زیر هستند؛

• از بین رفتن اشتها
• کاهش وزن
• تب
• خستگی
• ضعف
• درد شکم
• ورم شکم
• تهوع

سرطان کبد ثانویه

این نوع سرطان منشا خارج کبدی دارد. در ابتلا به این سرطان، بیمار بخش دیگری در بدنش درگیر سرطان بوده است که متاستاز داده و کبد او را نیز درگیر کرده است. به این نوع سرطان، سرطان متاستاتیک هم گفته می‌شود.

فرق سرطان کبد بدخیم و سرطان کبد خوش خیم

تومورهای خوش خیم کبدی زیاد هستند و معمولا برای آنها مداخلات تهاجمی انجام نمی‌شود. دو تومور خوش خیم کبدی شامل همانژیوما و هایپرپلازی نودولار فوکال هستند که بدخیمی ندارند. همچنین آدنوم هپاتوسلولار هم از انواعی است که احتمال بدخیمی در آن بسیار کم است. یکی از راه‌های تشخیص سرطان کبد بدخیم از سرطان کبد خوش خیم تصویربرداری‌های مختلف است. مثلا دو موردی که در تشخیص بدخیمی از خوش خیمی سرطان کبد کمک‌کننده است CT و MRI هستند.

علائم سرطان کبد چیست؟

علائم سرطان کبد معمولاً در مراحل پیشرفته ظاهر می‌شوند و شامل کاهش وزن ناگهانی، از دست دادن اشتها، احساس سیری زودرس، درد یا تورم در قسمت بالایی شکم، زردی پوست و چشم‌ها (یرقان)، ادرار تیره، مدفوع کم‌رنگ، خارش شدید، خستگی مفرط و تورم در پاها هستند. در صورت مشاهده علائم سرطان کبد، مشورت با پزشک ضروری است.

علت سرطان کبد چیست؟

پزشکان هنوز نتوانسته‌اند به طور قطعی دریابند که چرا برخی به سرطان کبد مبتلا می‌شوند و برخی دیگر از آن نجات پیدا می‌کنند. اما دلایلی وجود دارند که می‌توانند ریسک ابتلا به این نوع سرطان را افزایش دهند. این فاکتورها عبارت‌اند از:

• سن بالا: سرطان کبد در افراد بالای ۵۰ سال به دلیل افزایش آنزیم های کبدی شایع‌تر است و بیشتر دیده می‌شود.
• ابتلای طولانی مدت به عفونت هپاتیت B و یا C: هنگامی که فرد برای مدت طولانی به این بیماری ها مبتلا باشد، آسیب‌های جدی به کبد او وارد می‌شود. هپاتیت از طریق ارتباط مستقیم با مایعات بدن فرد از یک نفر به نفر بعدی منتقل می‌شود. مایعات می‌تواند شامل خون، بزاق، منی و ادرار باشد. همچنین مادر می‌توان در زمان بارداری و شیردهی این عفونت را به فرزند خود منتقل کند. استفاده از کاندوم می‌تواند احتمال انتقال این بیماری را حین سکس کاهش دهد.
• افرادی که روزانه دو تا سه نوشیدنی الکلی مصرف می‌کنند، با گذر سال‌های سال می‌توانند دچار این بیماری شوند. الکل خسارات جبران ناپذیری به کبد وارد می‌کند.
• سیروز کبدی شرایطی است که در آن بافت سالم کبدی با بافت اسکار جایگزین می‌شود. یک کبد سیروز شده نمی‌تواند به خوبی عمل کند و به مرور زمان دچار مسائل مختلف می‌شود و بدن را دچار اختلال می‌کند. یکی از این اختلالات سرطان کبد است. از معمول‌ترین و شایع‌ترین علل ایجاد سیروز کبدی، هپاتیت سی و سوء مصرف الکل هستند. بیشتر بیمارانی که دچار سرطان کبد شده‌اند، در ابتدا با سیروز مراجعه کرده‌اند.
• چاقی و دیابت ریسک فاکتورهای ابتلا به سرطان کبد هستند. هنگامی که فرد دیابتیک باشد، بیشتر در معرض چاقی است و چاقی در سرطان کبد موثر است.

آیا شما هم علائم سرطان کبد را دارید؟

برای تشخیص دقیق همین الان نوبت بگیر.

دکتر انکولوژی خوب

تشخیص سرطان کبد

تشخیص سرطان کبد با گرفتن شرح حال کامل از بیمار و معاینه‌ی فیزیکی صورت می‌گیرد. در صورتی که سابقه‌ی مصرف طولانی مدت الکل را دارید و یا برای مدت طولانی درگیر عفونت هپاتیت ‌B و C بوده‌اید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید. فارغ از معاینه و شرح حال بیمار، یکسری تست‌های تشخیصی هستند که به پزشک کمک می‌کنند. برخی از این آزمایشات و تست‌ها عبارت‌اند از:

۱. علائم سرطان کبد در جواب آزمایش سرطان کبد چیست؟

جالب است که نشانه های سرطان کبد در آزمایش خون عملکرد کبد مشخص می‌شود. برگه آزمایش سرطان کبد که شامل آزمایش عملکرد کبدی است، می‌تواند حاوی اطلاعات مفیدی باشد. آزمایش عملکرد کبد یکی از آزمایشاتی هستند که به تشخیص سرطان کبد کمک می‌کنند. در واقع این تست‌ها نشان دهنده‌ی عملکرد سالم کبد شما هستند. در این آزمایش‌ها میزان پوتئین، بیلی روبین و آنزیم‌های کبدی سنجیده شده و سلامت کبد شما بررسی می‌شود. در صورتی که تست عملکرد کبد شما مختل باشد، بررسی‌های بیشتری باید صورت گیرد.

۲. آلفا فیتو پروتئین در سرطان کبد

سرطان کبد علائم مختلفی دارد که در آزمایش هم بروز می‌کنند. وجود آلفا فیتوپروتئین در خون می‌تواند نشان دهنده‌ی سرطان کبد باشد. این فاکتور پروتئینی معمولا در کیسه‌ی زرده و کبد جنین پیش از به دنیا آمدن تولید می‌شود و وجود آن در خون یک فرد بالغ نشان دهنده‌ی اتفاقات خوبی نیست. به طور طبیعی تولید این فاکتور قبل از تولد متوقف شده است.

۳. تصویربرداری و سونوگرافی سرطان کبد

سی تی اسکن شکمی و MRI از شکم می‌توانند تصویر واضح و مناسبی از کبد در اختیار پزشک قرار دهند و به تشخیص کمک شایانی بکنند. در صورت داشتن سرطان، این تصاویر به پزشک شما اجازه می‌دهند که اندازه، محل دقیق و متاستاز تومور را تشخیص دهد یا تخمین بزند.

بیوپسی کبد (نمونه برداری کبد)

بیوپسی کبد یک روش تشخیصی است که در آن نمونه‌ای از بافت کبد برای بررسی بیماری‌هایی مانند هپاتیت، سیروز، کبد چرب و سرطان کبد برداشته می‌شود. این روش به سه شکل پرکوتانئوس (از طریق سوزن از پوست)، ترانس‌ژوگولار (از طریق ورید گردنی) و لاپاروسکوپیک (با استفاده از دوربین و برش کوچک شکمی) انجام می‌شود. عوارض احتمالی شامل درد خفیف، خونریزی نادر، عفونت و در موارد نادر آسیب به اندام‌های مجاور است. پس از بیوپسی، استراحت، کنترل درد و مراقبت از محل نمونه‌برداری ضروری است. این آزمایش به پزشکان کمک می‌کند تا شدت بیماری کبدی را ارزیابی کرده و روش درمانی مناسب را انتخاب کنند.

مراحل آخر سرطان کبد

مرحله‌ی چهارم بالاترین مرحله و پیشرفته‌ترین مرحله‌ی سرطان کبدی است. مراحل آخر معمولا نسبت به درمان پاسخ نمی‌دهند و متاستاز هم در آنها دیده‌می‌شود. در چنین افرادی امید به زندگی بسیار پایین است.

درمان سرطان کبد

درمان سرطان کبد به مرحله بیماری، سلامت کلی بیمار و نوع تومور بستگی دارد و شامل جراحی برای برداشتن تومور یا پیوند کبد در موارد مناسب، روش‌های موضعی مانند فرسایش با امواج رادیویی (RFA) و تزریق شیمیایی، درمان‌های دارویی هدفمند، شیمی‌درمانی و ایمونوتراپی می‌شود. تشخیص زودهنگام نقش مهمی در افزایش موفقیت درمان دارد، بنابراین مراجعه به پزشک در صورت مشاهده علائم مشکوک ضروری است. هپاتکتومی به برداشت همه یا بخشی از کبد گفته می‌شود. این درمان قطعی سرطان کبد هنگامی صورت می‌گیرد که سرطان کبد مختص خود کبد باشد و به اندام‌های دیگر متاستاز نداده باشد. بعد از گذشت زمانی از جراحی، بافت کبدی شروع به رشد و تقسیم می‌کند و بخش‌های از بین رفته را بازسازی می‌کند.

متن انگلیسی:
Hepatectomy or liver resection is a surgical operation to remove part or all of your liver. If you have part of your liver removed, it can grow back to its former size. If you have a total hepatectomy, you will need a liver transplant.
ترجمه فارسی:
هپاتکتومی یا برداشت کبد، یک عمل جراحی برای برداشتن بخشی یا تمام کبد است. اگر فقط بخشی از کبد برداشته شود، این عضو می‌تواند دوباره به اندازه اولیه خود رشد کند. اما در صورت انجام هپاتکتومی کامل، بیمار به پیوند کبد نیاز خواهد داشت.

به نقل از my.clevelandclinic

آیا سرطان کبد درمان دارد؟ همین الان مشاوره بگیر

دکتر سرطان کبد

چگونه میتوان از سرطان کبد پیشگیری کرد؟

پیشگیری از سرطان کبد با کاهش عوامل خطر و رعایت سبک زندگی سالم امکان‌پذیر است. برخی از مهم‌ترین راهکارهای علمی برای کاهش خطر ابتلا به این بیماری شامل موارد زیر است:

• واکسیناسیون هپاتیت B برای جلوگیری از عفونت مزمن کبدی.
• تشخیص و درمان هپاتیت C برای کاهش خطر آسیب کبدی.
• اجتناب از مصرف الکل برای پیشگیری از سیروز کبدی.
• مدیریت کبد چرب با رژیم غذایی سالم و ورزش.
• کنترل دیابت و قند خون برای کاهش آسیب‌های کبدی.
• پرهیز از سموم و آفلاتوکسین‌ها در مواد غذایی.
• معاینات و آزمایش‌های منظم در افراد پرخطر برای تشخیص زودهنگام.

طول عمر بیماران سرطان کبد

طول عمر سرطان کبد (Hepatocellular Carcinoma – HCC) به عوامل متعددی مانند مرحله تشخیص بیماری، عملکرد کبد، وجود سیروز، میزان درگیری بافت کبد و پاسخ به درمان بستگی دارد. به طور کلی، اگر سرطان در مراحل اولیه (مرحله ۱) تشخیص داده شود و بیمار تحت جراحی یا پیوند کبد قرار گیرد، نرخ بقای ۵ ساله می‌تواند به بیش از ۵۰٪ برسد. در مراحل پیشرفته‌تر (مرحله ۳ و ۴) که تومور متاستاز داده است، میانگین طول عمر بیماران معمولاً کاهش یافته و ممکن است کمتر از ۱ تا ۲ سال باشد. همچنین، بیمارانی که به درمان‌های هدفمند، ایمونوتراپی یا روش‌های کمکی مانند آمبولیزاسیون پاسخ خوبی می‌دهند، ممکن است طول عمر بیشتری داشته باشند. در هر صورت، تشخیص زودهنگام و مدیریت موثر بیماری تأثیر زیادی بر پیش‌آگهی و بقای بیمار دارد.

متن انگلیسی:
More than 45 out of 100 people (more than 45%) with stage 1 liver cancer will survive their cancer for 4 years or more after they’re diagnosed. Around 35 out of 100 people (around 35%) with stage 2 liver cancer will survive their cancer for 4 years or more after they’re diagnosed.
ترجمه فارسی:
بیش از ۴۵ نفر از هر ۱۰۰ نفر (بیش از ۴۵٪) مبتلا به سرطان کبد مرحله ۱، چهار سال یا بیشتر پس از تشخیص بیماری زنده می‌مانند. حدود ۳۵ نفر از هر ۱۰۰ نفر (حدود ۳۵٪) مبتلا به سرطان کبد مرحله ۲، چهار سال یا بیشتر پس از تشخیص بیماری زنده می‌مانند.

به نقل از cancerresearchuk

پزشکان پیشنهادی

۴.۷ (۱۷۶۰ نظر)

دکتر علی اکبر سیاری

تخصص کودکان و اطفال

نوبت بگیرید

۴.۷ (۱۰۸۵ نظر)

دکتر مرتضی آقاجان پورپاشا

فوق تخصص گوارش و کبد بزرگسالان

نوبت بگیرید

۴.۹ (۶۳۲ نظر)

دکتر بهناز دربان

فوق تخصص گوارش کودکان

نوبت بگیرید

۴.۴ (۷۱۰ نظر)

دکتر محمد تلک آبادی

فوق تخصص گوارش و کبد بزرگسالان

نوبت بگیرید

۴.۷ (۶۴۵ نظر)

دکتر احد اشراقیان

تخصص داخلی

نوبت بگیرید

۴.۷ (۶۲۴ نظر)

دکتر علی اکبر حاجی آقا محمدی

فوق تخصص گوارش و کبد بزرگسالان

نوبت بگیرید

تفاوت سیروز و سرطان کبد

سیروز کبدی یک بیماری مزمن و پیشرونده است که در آن بافت سالم کبد با بافت اسکار جایگزین شده و عملکرد طبیعی کبد مختل می‌شود. این بیماری معمولاً به دلیل مصرف طولانی‌مدت الکل، عفونت‌های مزمن هپاتیت B و C یا بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) ایجاد می‌شود. در مقابل، سرطان کبد (هپاتوسلولار کارسینوما – HCC) ناشی از تکثیر غیرقابل‌کنترل سلول‌های کبدی است و می‌تواند به سایر اندام‌ها متاستاز دهد. سیروز یک عامل خطر مهم برای سرطان کبد است، اما هر بیمار مبتلا به سیروز لزوماً دچار سرطان نمی‌شود. تشخیص قطعی این دو بیماری نیاز به آزمایش خون، تصویربرداری و در برخی موارد، بیوپسی دارد.

ویژگی‌ها	سیروز کبدی	سرطان کبد (HCC)
تعریف	آسیب مزمن و جایگزینی بافت سالم با بافت اسکار	رشد غیرقابل‌کنترل سلول‌های بدخیم در کبد
علل اصلی	الکل، هپاتیت B و C، کبد چرب	سیروز، عفونت‌های مزمن، مواجهه با سموم
پیشرفت بیماری	پیشرونده، اما با مدیریت مناسب قابل کنترل است	تهاجمی و دارای پتانسیل متاستاز
عوارض	نارسایی کبد، تجمع مایعات (آسیت)، خونریزی گوارشی	متاستاز، انسداد عروقی، کاهش وزن شدید
تشخیص	آزمایش خون (LFTs، بیلی‌روبین)، سونوگرافی، فیبرو اسکن	AFP، تصویربرداری (CT، MRI)، بیوپسی
درمان	کنترل علائم، تغییر سبک زندگی، پیوند کبد در موارد پیشرفته	جراحی، پیوند کبد، درمان‌های هدفمند و ایمونوتراپی

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

سرطان کبد سرطان خطرناکی است. اما این بدین معنا نیست که این سرطان کشنده است. اگر شما بتوانید علائم بدن خود را بشناسید می توانید به راحتی از بروز سرطان کبد جلوگیری کنید. در نتیجه اگر علائمی مانند درد شکمی، زری پوست و چشم و یا مدفوع غیرطبیعی دارید هر چه سریع تر به فوق تخصص کبد مراجعه کنید.

دکترتو توانسته بهترین فوق تخصصین گوارش و کبد را گرد آورده تا بتوانید در راحتترین حالت ممکن از بهترین دکترها مشورت بگیرید و خیال خود را راحت کنید.

دکترتو مراقب سلامت شماست!