جراحی چشم لیزیک (لیزر در کراتومیلوزیس درجا) اگرچه عموماً ایمن و مؤثر است، اما می‌تواند عوارض بالقوه‌ای داشته باشد. این عوارض شامل خشکی چشم، خیرگی، هاله و دوبینی، به خصوص در شب، می‌شود. عوارض جدی‌تر، هرچند کمتر شایع هستند اما شامل مشکلات فلپ در حین یا بعد از جراحی، عفونت‌هایی که منجر به زخم قرنیه می‌شوند و اکتازی قرنیه (وضعیتی که در آن قرنیه نازک و برآمده می‌شود) می‌شود. به دلیل اهمیت موضوع پیشگیری از عوارض لیزیک چشم بهتر است با ادامه این مقاله از دکترتو همراه ما باشید.
عوارض لیزیک چشم چیست؟
عوارض لیزیک چشم را می‌توان به دو نوع عوارض حین عمل و عوارض بعد از عمل تقسیم کرد. میزان عوارض حین عمل لیزیک چشم با لیزر درجا بین ۰.۷ تا ۶.۶ درصد گزارش شده است. شایع‌ترین نوع این عوارض مربوط به فلپ است که چه با میکروکراتوم مکانیکی سنتی و چه با لیزر فمتوسکند (FS) ایجاد می‌شود. بسته به روش ایجاد فلپ، تفاوت‌هایی در عوارض وجود دارد.
عوارض بعد از عمل هم متنوع هستند و به عوامل مختلفی بستگی دارند. خیرگی، هاله و دوبینی، آستیگماتیسم، مشکلات فلپ، اکتازی قرنیه، انحرافات بینایی، چین خوردگی یا استریای فلپ، جابجایی فلپ، خشکی چشم و رگرسیون هم از جمله این عوارض هستند. در ادامه درباره عوارض مختلف به شکل جداگانه‌ای صحبت خواهیم کرد.
- خشکی چشم
- حساسیت به نور
- کراتکتازی یا کراتوکونوس
- رشد اپیتلیال قرنیه
- مشکل در میزان دید چشم
- احساس خستگی و درد در چشم
- اکتازی قرنیه
- کراتیت لایه‌ای رنگی
- رگرسیون بینایی بعد از لیزیک
- آستیگماتیسم
- عدم بهبود کامل عیوب چشم‌ها
- عفونت قرنیه
۱. خشکی چشم
خشکی چشم، شایع‌ترین عارضه جانبی لیزیک است که در حدود ۵۰ تا ۷۰ درصد از بیماران مشاهده می‌شود. این عارضه که عموماً با خشکی مداوم چشم، تاری دید، خستگی چشم، قرمزی چشم و درد یا خارش چشم مشخص می‌شود، معمولاً با گذشت زمان بهبود می‌یابد. جراحی لیزیک می‌تواند اعصاب قرنیه مسئول تولید اشک را مختل کند و منجر به کاهش لایه اشک و خشکی شود. در حالی که اکثر موارد در عرض چند هفته یا چند ماه برطرف می‌شوند، برخی افراد ممکن است علائم طولانی‌مدتی را تجربه کنند.
بسیاری از بیماران بلافاصله پس از جراحی لیزیک درجاتی از خشکی چشم را تجربه می‌کنند. علائم خشکی چشم می‌تواند شامل سوزش، گزش، قرمزی، تحریک، تاری دید، حساسیت به نور و احساس وجود شن ریزه یا خراش باشد. خشکی معمولاً موقتی است و علائم اغلب در عرض چند هفته یا چند ماه برطرف می‌شوند. در برخی موارد، علائم ممکن است برای مدت طولانی‌تری ادامه یابد. قطره‌های روان‌کننده چشم (اشک مصنوعی) معمولا توسط پزشک برای کاهش ناراحتی و خشکی تجویز می‌شوند. البته که در برخی موارد، ممکن است درمان‌های دیگری مانند پلاگ‌های پانکتال هم به بیمار پیشنهاد داده شود.
۲. حساسیت به نور
چشم برای سازگاری با شکل جدید قرنیه به زمان نیاز دارد و در طول دوره سازگاری خود با شرایط جدید دچار حساسیت به نور می‌شود. حساسیت به نور (فتوفوبیا) یک عارضه جانبی رایج و موقت جراحی چشم لیزیک است. این حساسیت معمولاً در چند روز اول پس از عمل، زمانی که چشم بهبود می‌یابد و با شکل جدید قرنیه سازگار می‌شود، بیشتر خود را نشان می‌دهد.
حساسیت به نور معمولاً در چند روز اول پس از جراحی بیشتر قابل توجه است. معمولاً طی چند روز تا چند هفته با بهبود چشم فروکش می‌کند. برای اکثر بیماران، این یک عارضه جانبی جزئی است که تأثیر قابل توجهی بر زندگی روزمره آن‌ها ندارد. برخی از بیماران ممکن است برای چند هفته یا به ندرت، بیشتر، حساسیت به نور را تجربه کنند.
متن انگلیسی:
eyewiki
Some patients may suffer from visual changes such as glare, halo, or star-bursting patterns around lights, haze, and decreased contrast sensitivity.
ترجمه متن:
برخی از بیماران ممکن است از تغییرات بینایی مانند تابش خیره‌کننده، هاله یا الگوهای انفجاری ستاره‌ای در اطراف چراغ‌ها، تاری و کاهش حساسیت کنتراست رنج ببرند.
۳. کراتکتازی یا کراتوکونوس
کراتیت به التهاب قرنیه اشاره دارد که می‌تواند ناشی از عفونت (کراتیت عفونی) یا التهاب بدون عفونت (کراتیت غیر عفونی یا نفوذ استریل) باشد. کراتیت عفونی پس از لیزیک می‌تواند جدی باشد و حتی در صورت عدم درمان سریع منجر به از دست دادن بینایی شود. اکتازی قرنیه (از جمله کراتوکونوس) وضعیتی است که در آن قرنیه نازک شده و به جلو برآمده می‌شود و کراتوکونوس نوع خاصی از اکتازی است که در آن قرنیه مخروطی شکل می‌شود. اگرچه لیزیک می‌تواند باعث اکتازی در افراد مستعد شود، اما احتمال وقوع آن در افرادی که از قبل بیماری زمینه‌ای یا قرنیه ضعیفی دارند، بیشتر است.
هم کراتیت و هم اکتازی قرنیه (از جمله کراتوکونوس) می‌توانند از عوارض جانبی بالقوه جراحی لیزیک باشند، اگرچه نسبتاً نادر هستند. اگرچه لیزیک عموماً بی‌خطر تلقی می‌شود، اما این عوارض به ویژه در افرادی که ضعف قرنیه از قبل وجود داشته یا تشخیص داده نشده است، ایجاد می‌شوند.
نگران عوارض بعد لیزیک چشم هستی؟
از متخصص سوال کن.
۴. رشد اپیتلیال قرنیه
رشد اپیتلیال، رشد غیرطبیعی اپیتلیوم قرنیه (بیرونی‌ترین لایه قرنیه) به فضای ایجاد شده در طول لیزیک است که در آن فلپ برداشته و سپس جایگزین شده است. این عارضه نسبتاً غیرمعمول تلقی می‌شود. رشد اپیتلیال قرنیه اگرچه اغلب بدون علامت است، اما گاهی اوقات به دلیل آستیگماتیسم نامنظم یا سایر عوارض منجر به کاهش بینایی می‌شود. با این حال، می‌تواند باعث تاری دید، ناراحتی یا درد هم شود. به خصوص اگر پیشرفت کند یا محور بینایی را تحت تأثیر قرار دهد.
| عارضه | توضیح مختصر |
|---|---|
| خشکی چشم | – شایع‌ترین عارضه – معمولاً موقتی ولی ممکن است طولانی‌مدت شود. |
| حساسیت به نور | – موقت و رایج – بیشتر در چند روز اول پس از عمل – با سازگاری چشم کاهش می‌یابد. |
| کراتکتازی / کراتوکونوس | – نازک شدن و برآمدگی قرنیه – جدی اما نادر – بیشتر در افراد مستعد یا با قرنیه ضعیف. |
| رشد اپیتلیال قرنیه | – رشد غیرطبیعی اپیتلیوم در زیر فلپ – ممکن است تاری دید و آستیگماتیسم نامنظم ایجاد کند. |
| مشکلات دید در شب و مطالعه | – مشکلات موقتی دید شبانه و مطالعه – تابش خیره‌کننده و هاله؛ به خصوص افراد بالای ۴۰ سال |
| خستگی و درد چشم | – شایع در دوره بهبودی – همراه خشکی و حساسیت به نور – نیاز به استراحت و قطره‌های روان‌کننده |
| اکتازی قرنیه | – نازک شدن و برآمدگی قرنیه – عارضه نادر اما جدی – باعث بدتر شدن بینایی و آستیگماتیسم می‌شود. |
| کراتیت لایه‌ای رنگی (DLK) | – التهاب قرنیه بعد از جراحی – ۲ تا ۴ درصد بیماران را تحت تأثیر قرار می‌دهد. |
| رگرسیون بینایی پس از لیزیک | – پسرفت جزئی بینایی – معمولاً موقتی و در چند ماه اول پس از عمل رخ می‌دهد. |
| آستیگماتیسم | – ممکن است به عنوان عارضه یا بیماری درمان شده – ناشی از ناهمواری فلپ یا برداشت نامنظم بافت |
| عدم بهبود کامل عیوب چشم | – ممکن است اصلاح کامل رخ ندهد. – نیاز به درمان یا جراحی تکمیلی – احتمال بازگشت مشکلات با گذشت زمان |
| عفونت قرنیه | – کراتیت عفونی نادر ولی جدی – شیوع ۰.۰۱۱٪ تا ۰.۰۲۵٪ – در صورت عدم درمان ممکن است باعث اختلال بینایی شود. |
۵. وجود مشکل در میزان دید چشم (رانندگی شب و مطالعه)
مشکلات دید در شب و مطالعه از عوارض جانبی جراحی لیزیک هستند؛ هرچند که اغلب اوقات موقتی هستند. بسیاری از بیماران در طول مرحله اولیه بهبودی، به خصوص هنگام رانندگی در شب، دچار تابش خیره‌کننده، هاله یا مشکل در دیدن در نور کم می‌شوند. این اختلالات بینایی معمولاً ناشی از بی‌نظمی‌های موقت در شکل قرنیه پس از ایجاد فلپ در طول لیزیک هستند. بیماران (به ویژه افراد بالای ۴۰ سال) ممکن است پس از لیزیک در خواندن مطالب نزدیک دچار مشکل شوند. زیرا این جراحی بر توانایی چشم در تمرکز روی اشیاء نزدیک تأثیر می‌گذارد.
بعد عمل لیزیک دچار تاری دید شدی؟ همین حالا مشاوره بگیر.
۶. احساس خستگی و درد در چشم
احساس خستگی و درد چشم می‌تواند از عوارض جانبی جراحی لیزیک باشد. بسیاری از بیماران در طول دوره بهبودی پس از عمل، خستگی و درد موقت چشم را تجربه می‌کنند. این حالت اغلب با عوارض جانبی رایج دیگری مانند خشکی، سوزش و حساسیت به نور همراه است. استراحت دادن به چشم‌ها، استفاده از قطره‌های روان‌کننده چشم و اجتناب از فعالیت‌های شدید که می‌توانند باعث خستگی چشم شوند، به مدیریت این علائم کمک می‌کند.
۷. اکتازی قرنیه
اکتازی قرنیه وضعیتی است که در آن قرنیه نازک شده و به سمت بیرون برآمده می‌شود. اکتازی قرنیه یک عارضه نادر اما جدی بالقوه در جراحی لیزیک است. این عارضه شامل ضعیف شدن و برآمده شدن قرنیه است که منجر به مشکلات بینایی می‌شود. علائم اکتازی قرنیه می‌تواند شامل بدتر شدن بینایی، افزایش نزدیک‌بینی و آستیگماتیسم و اختلال بینایی باشد.
۸. کراتیت لایه ای رنگی (DLK)
DLK یا کراتیت لایه‌ای منتشر، نوعی عفونت چشمی است که در حین و بعد از جراحی لیزیک چشم رخ می‌دهد. این عفونت به دلیل وجود التهاب در بافت‌های قرنیه ایجاد می‌شود و در صورتی که فلپ ایجاد شده در طول جراحی به درستی مدیریت نشود، احتمال بروز آن بیشتر است. DLK بین ۲ تا ۴ درصد از بیمارانی که تحت عمل جراحی لیزیک قرار می‌گیرند را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
۹. رگرسیون بینایی بعد از لیزیک
رگرسیون بینایی بعد از لیزیک یا پسرفت بینایی (که در آن بینایی پس از جراحی لیزیک بدتر می‌شود.) یک عارضه جانبی بالقوه و هرچند نسبتاً نادر لیزیک است. این عارضه به برگشت جزئی اصلاح اولیه بینایی اشاره دارد که باعث بازگشت درجاتی از نزدیک‌بینی یا سایر عیوب انکساری می‌شود. این پسرفت معمولاً خفیف است و در چند ماه اول پس از جراحی، اغلب به عنوان بخشی از روند طبیعی بهبودی، رخ می‌دهد. این عارضه معمولاً موقتی بوده و یک اتفاق رایج نیست و در چند ماه اول بهبودی رخ می‌دهد.
۱۰. آستیگماتیسم
آستیگماتیسم می‌تواند هم یک بیماری باشد که لیزیک درمان می‌کند و حتی یک عارضه جانبی بالقوه ناشی از انجام جراحی لیزیک. در حالی که لیزیک اغلب برای اصلاح آستیگماتیسم استفاده می‌شود، گاهی اوقات می‌تواند آستیگماتیسم را به عنوان یک عارضه ایجاد کند. به خصوص اگر فلپ قرنیه ناهموار باشد یا اگر بافت در طول عمل به طور ناهموار برداشته شود.
متن انگلیسی:
aao
These side effects are usually temporary. In a small number of patients, some of these effects may be permanent.
ترجمه متن:
عوارض جانبی لیزیک چشم معمولاً موقتی هستند. در تعداد کمی از بیماران، برخی از این اثرات ممکن است دائمی باشند.
۱۱. عدم بهبود کامل عیوب چشم ها
لیزر ممکن است بافت کافی از قرنیه را برای اصلاح کامل مشکل بینایی برندارد و منجر به نیاز به درمان بیشتر یا جراحی تقویت بینایی شود. برخی از بیماران ممکن است حتی پس از جراحی موفقیت‌آمیز لیزیک، با گذشت زمان، بازگشت تدریجی مشکلات بینایی خود را تجربه کنند. این موضوع می‌تواند به دلیل عوامل مختلفی از جمله عدم بهبودی قرنیه طبق انتظار یا تغییرات مرتبط با سن در بینایی باشد.
در حالی که این عوارض بالقوه هستند، لیزیک یک روش عموماً ایمن و مؤثر با میزان موفقیت بالا است. مهم است که در مورد خطرات و عوارض احتمالی با جراح خود صحبت کنید. همچنین باید دستورالعمل‌های بعد از عمل را با دقت دنبال کنید تا احتمال عوارض به حداقل برسد و شانس موفقیت‌آمیز بودن نتیجه به حداکثر برسد.
۱۲. عفونت قرنیه
عفونت قرنیه که به عنوان کراتیت عفونی نیز شناخته می‌شود، یک عارضه جانبی بالقوه هرچند نادر، در جراحی لیزیک است. این یک عارضه جدی است که در صورت عدم درمان سریع منجر به اختلال بینایی خواهد شد. درصد شیوع عفونت قرنیه پس از جراحی لیزیک در حدود ۰.۰۱٪ است.
۴.۷ (۵۰۷۹ نظر)۴.۹ (۴۸۱۷ نظر)۴.۷ (۳۸۸۱ نظر)۵ (۲۶۶۰ نظر)۴.۹ (۲۱۶۱ نظر)۴.۹ (۲۰۴۰ نظر)راه پیشگیری از عوارض لیزیک چشم
برای جلوگیری از عوارض جراحی لیزیک، بیماران باید به دقت شرایط خود را برای این عمل ارزیابی کنند، دستورالعمل‌های قبل از عمل را رعایت کنند، در تمام جلسات معاینه پس از عمل به صورت منظم شرکت کنند و در زمان بهبودی پس از عمل از چشمان خود به خوبی محافظت کنند. ارتباط با جراح و سایر کادر پزشکی هم بسیار مهم است؛ به خصوص اگر علائم غیرمعمولی بروز کند.
به تمام دستورالعمل‌های قبل از عمل ارائه شده توسط جراح خود، که ممکن است شامل قطع مصرف برخی داروها یا استفاده از قطره‌های چشمی خاص باشد، عمل کنید. استفاده از لنزهای تماسی را برای مدت توصیه شده قبل از عمل متوقف کنید، زیرا می‌توانند شکل قرنیه شما را تغییر دهند. همچنین موارد زیر را به خوبی در نظر داشته باشید:
- از محافظ چشم بخصوص هنگام خواب، برای جلوگیری از مالش یا آسیب استفاده کنید.
- در فضای باز از عینک آفتابی با محافظ UV استفاده کنید تا حساسیت به نور را کاهش داده و چشمان خود را از اشعه‌های مضر محافظت کنید.
- از محیط‌های پر گرد و غبار یا کثیف دوری کنید.
- برای مدت زمان مشخصی که پزشک توصیه می‌کند از شنا کردن خودداری کنید تا از سوزش و عفونت احتمالی جلوگیری شود.
- در زمان دقیق وبه شکل منظم قطره‌های چشمی که پزشک تجویز کرده را مصرف کنید.
- از مالش یا لمس چشمان خود خودداری کنید؛ این کار می‌تواند روند بهبود چشم‌ها را مختل کند.
- زمان استفاده از صفحه نمایش را، به خصوص در روزهای اولیه پس از جراحی، کاهش دهید تا فشار چشم به حداقل برسد.
- بهبود زمان می‌برد و صبور بودن و اجازه دادن به چشمان برای بهبود کامل ضروری است.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
جراحی لیزیک به طور کلی روشی بی خطر و نتیجه‌بخش است.عوارض جدی این روش نادر بوده و شایع‌ترین عارضه جانبی خشکی چشم است. خشکی چشم می‌تواند هفته‌ها تا ماه‌ها طول بکشد اما روشی غیرقابل درمان نیست. به طور کلی این روش هم مانند بسیاری از روش‌های درمانی برای همه افراد مناسب نیست؛ به همین دلیل توصیه می‌کنیم که با یک پزشک متخصص، در این باره مشورت کنید. پزشک درباره مناسب بودن یا نبودن لیزر برای شما و همچنین عوارض لیزیک چشم با شما صحبت خواهد کرد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!