فهرست مطالب
عفونت کلیه جز بیماریهایی محسوب میشود که باید آن را بسیار جدی گرفت تا عوارض شدیدی ایجاد نکند. اگر شما دچار عفونت سیستم ادراری شدهباشید، احتمالا با این قبیل سؤالات روبرو میشوید که علائم عفونت کلیه چیست؟ دلیل ایجاد این عفونت چیست؟
چگونه میتوان عفونت کلیه را تشخیص داد؟ آیا راه درمانی برای آن وجود دارد؟ آیا میتوان با روشهای خانگی عفونت را از بین برد؟ برای یافتن پاسخ این سؤالات در ادامه مطلب همراه ما باشید تا همه چیز را در مورد عفونت کلیه برای شما توضیح دهیم.
اگر دچار عفونت دستگاه ادراری هستید و زمان ادرار کردن با مشکلاتی روبرو میشوید، میتوانید از طریق سایت دکترتو برای تعیین وقت مراجعه به دکتر اورولوژی یا متخصص نفرولوژی اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.
عفونت کلیه چیست؟ (پیلونفریت)
عفونت کلیه یکی از شایعترین بیماری های کلیه است که ناشی از عفونت ادراری است و میتواند یک یا هر دو کلیه را درگیر کند. اصطلاح پزشکی این بیماری پیلونفریت است. باکتریها یا ویروسها میتوانند باعث ایجاد عفونت در کلیهها شوند. کلیهها وظیفه حذف مواد زائد و آب اضافی از خون را دارند. این مواد زائد بهصورت ادرار از بدن خارج میشود. کلیهها بخشی از سیستم ادراری هستند. بخشهای دیگر آن شامل مثانه، حالبها و مجرای ادرار است.
هر یک از این اندامها ممکن است دچار عفونت شوند و شخص عفونت ادراری بگیرد. در بیشتر مواقع عفونت از مثانه شروع میشود و به بخشهای دیگر سرایت میکند. اگر باکتری یا ویروس به حالبها برسند، میتوانند از طریق این لولهها خود را به کلیه رسانده و این اندام را دچار عفونت کنند. اگر این عفونت درمان نشود، خطرناک است و ممکن است مشکلات جدی ایجاد کند.
آیا عفونت کلیه خطرناک است؟
یکی از مهمترین نکاتی که باید در مورد عفونت کلیه بدانید، میزان خطرناک بودن آن است. این عفونت اگر به موقع درمان نشود، میتواند باعث مشکلات جدی و خطرناک در شما شود. برای درمان این مشکل باید با دکتر مشورت کنید و از بدتر شدن شرایط پیشگیری کنید. همچنین به خاطر داشتهباشید که این بیماری میتواند به سرعت از مجاری ادراری به بخشهای بالاتر سرایت کند.
از طرفی کلیهها دستگاه تصفیه کردن خون هستند و اگر با مشکل مواجه شوند میتوانند باعث ایجاد اختلال در روند خونرسانی و فیلتراسیون خون شوند.
علائم عفونت کلیه کدامند؟
معمولا حدود دو روز پس از ابتلا به عفونت علائم و نشانههای عفونت کلیه بروز میکند. این علائم ممکن است بسته به سن شخص متفاوت باشد. رایجترین علایم عفونت کلیه عبارتاند از:
- تب و لرز
- درد در کمر، پهلو یا کشاله ران
- درد شکم
- تکرر ادرار
- میل شدید و مداوم برای ادرار کردن
- احساس سوزش ادرار یا درد هنگام ادرار
- تهوع و استفراغ
- وجود چرک یا خون در ادرار
- ادرار با بوی بد
- ازدستدادن اشتها
- ضعف یا خستگی.
اگر این عفونت بهموقع درمان نشود، ممکن است علائم شدیدتر شوند. درد کلیه مهمترین علامت در مشکلات کلیه بهویژه عفونت است. در صورت بروز علائمی مانند درد شدید، تب و لرز، تنفس سریع، بالارفتن ضربان قلب، ایجاد راش و گیجی باید سریعا به متخصص اورولوژی مراجعه کرد. این علائم بسیار خطرناک هستند و تهدیدکننده زندگی هستند.
علائم عفونت کلیه در زنان و علائم عفونت کلیه در مردان
علائمی که ذکر کردیم، همان علائم عفونت کلیه در زنان و مردان هستند. خانمها معمولا بیشتر در معرض عفونت مجاری ادراری و پیلونفریت قرار دارند. علاوه بر موارد ذکرشده در خانمها ممکن است عفونت باعث درد لگن هم بشود. این درد بهویژه در مرکز لگن و اطراف ناحیه استخوان شرمگاهی بیشتر است. اما علائم عفونت کلیه در هر دو جنس با هم بروز میکند و مشترک است.
علائم عفونت کلیه در کودکان چیست؟
علائم پیلونفریت در کودکان کمی تفاوت دارد. اگر کودک شما کمتر از ۲ سال سن دارد، معمولا تنها علامت عفونت، تب بالا است. در کودکان بالای ۲ سال برخی علائم مشابه بزرگسالان است. در صورت بروز علائم زیر باید به پزشک مراجعه کنید.
- بیدارشدن از خواب برای رفتن به دستشویی بهدفعات زیاد
- عدم کنترل ادرار حتی با وجود آموزشهای قبلی
- شب ادراری
- درد شکم در ناحیه مثانه (زیر ناف) یا پهلوها
- ادرار بدبو که ممکن است کدر یا همراه با خون باشد.
علائم سنگ کلیه و عفونت کلیه
سنگ کلیه و عفونت کلیه دارای علائم مشابهی هستند که ممکن است در ابتدا با هم اشتباه گرفته شوند. البته ایجاد سنگ کلیه به دلیل انسداد مجاری ادرار میتواند خطر ابتلا به عفونت را بالا ببرد. پس امکان ابتلا به هر دو بیماری به طور همزمان وجود دارد. برخی از علائم آنها عبارتاند از:
- درد کمر، شکم و پهلو
- درد و سوزش هنگام ادرار
- نیاز فوری به تخلیه مثانه
- ایجاد خون در ادرار
- ایجاد بوی بد و تند در ادرار
- حالت تهوع و استفراغ
- تب و لرز.
گاهی نیز ممکن است که پروتئینوری هم در آزمایش دیدهشود.
با دیدن علائم پیلونفریت به چه دکتری مراجعه کنیم؟
در صورتیکه با علائم عفونت کلیه مواجه شدید باید به دکتر کلیه و مجاری ادراری مراجعه کنید. البته ممکن است که زنان در برخورد با این علائم به دکتر زنان مراجعه کنند و مردان به اورولوژیست. به هر حال باید به دکتر کلیه و مجاری ادراری مراجعه کنید زیرا این دکتر در زمینه درمان کلیهها تخصص دارد. در صورت لزوم ممکن است که دکتر اورولوژیست شما را به دکتر فوق تخصص نفرولوژی ارجاع دهد.
دلایل عفونت کلیه چیست؟
این بیماری معمولا ناشی از عفونت ادراری است. در بیشتر مواقع علت ایجاد پیلونفریت باکتری به نام اشریشیا کلی است. این باکتری از طریق دستگاه تناسلی وارد مجرای ادرار شده و از طریق مثانه و حالبها خود را به کلیهها میرساند. برخی دیگر از باکتریها مانند استافیلوکوک از طریق جریان خون منتقل شده و به کلیه میرسند. البته نوع دوم غیرمعمول است و بسیار کمتر اتفاق میافتد. بهعنوانمثال ممکن است یک مفصل مصنوعی یا دریچه قلب عفونی شود و باعث انتقال عفونت به قسمتهای دیگر بدن بهخصوص کلیهها شود.
عوامل خطر عفونت کلیه کدامند؟
برخی از عوامل خطر ابتلا به عفونت را در کلیهها افزایش میدهند. مهمترین آنها عبارتاند از:
- جنسیت زن: مجرای ادرار در زنان از مردان کوتاهتر است. همین موضوع باعث میشود باکتریها راحتتر خود را به مثانه برسانند. همچنین مجرای ادرار به واژن و مقعد نزدیک است و فرصت بیشتری را برای انتقال باکتری به مثانه ایجاد میکند. زنان باردار بیشتر در معرض خطر قرار دارند.
- انسداد مجرای ادرار: هر عاملی که باعث شود، جریان ادرار کاهش پیدا کند یا در توانایی تخلیه ادرار از مثانه مشکل پیدا کنید، میتواند باعث بروز عفونت شود. مواردی مانند سنگ کلیه یا در مردان بزرگشدن پروستات ازایندست مشکلات هستند.
- سیستم ایمنی ضعیف: برخی از بیماریها مثل دیابت و ایدز یا برخی داروها مانند داروهایی که پس از پیوند عضو تجویز میشوند، سیستم ایمنی بدن را ضعیف میکنند.
- آسیب به اعصاب اطراف مثانه: زمانی که به هر دلیلی دچار آسیب عصبی در اطراف مثانه شوید، نمیتوانید علائم و نشانههای عفونت در مثانه را شناسایی کنید. در نتیجه عفونت بهراحتی به کلیهها میرسد.
- استفاده از سوند ادراری: سوند ادراری لولهای است که برای خارجشدن ادرار از مثانه قرار میگیرد. گاهی بعد از جراحی یا آزمایشهای تشخیص از سوند استفاده میشود. همچنین بیمارانی که در رختخواب بوده و توانایی حرکت ندارند، باید به طور دائم از آن استفاده کنند.
- بیماری رفلاکس وزیکوورترال: در این بیماری مقدار کمی از ادرار از مثانه به حالبها و کلیهها برگردانده میشود. افرادی که در کودکی یا بزرگسالی به این بیماری مبتلا هستند، ممکن است به این عفونت دچار شوند.
چگونه عفونت کلیه را تشخیص دهیم؟
احتمالا در اولین مرحله پزشک برای بررسی وجود عفونت از شما میخواهد آزمایش ادرار انجام دهید. در آزمایش ادرار وجود هرگونه باکتری، چرک یا خون بررسی میشود. ممکن است پزشک نیاز ببیند که آزمایش خون هم تجویز کند. این آزمایش برای تشخیص وجود عفونت در خون لازم است. در کشت ادرار نوع باکتری مشخص میشود و باتوجهبه نوع آن داروهای مناسب باید استفاده شود.
۱. تشخیص عفونت کلیه با سونوگرافی
سونوگرافی یا سیتیاسکن: برای تشخیص انسداد در مجاری ادراری این آزمایشهای تصویربرداری انجام میشود. زمانی که با مصرف دارو شخص بهبود پیدا نمیکند، این کار لازم است.
۲. آزمایش ها و بررسی های تکمیلی
همچنین ممکن است پزشک آزمایش عملکرد کلیه زیر را انجام دهد:
- سیستوتروگرام ادراری: نوعی اشعه ایکس است که برای بررسی مشکلات در مجاری ادراری و مثانه استفاده میشود.
- معاینه دیجیتال رکتوم: این روش تشخیصی مخصوص آقایان است. پزشک باید با انگشت روغنی شده مقعد را معاینه کند تا تشخیص دهد، پروستات تورم دارد یا نه.
- اسکن دی مرکاپتوسوکسینیک اسید: در این روش از یک ماده رادیواکتیو استفاده میشود تا عفونت و آسیب به کلیهها مشخص شود.
درمان عفونت کلیه چیست؟
اصلیترین و اولین درمانی که برای درمان عفونت کلیه مورد استفاده قرار میگیرد، دارو درمانی است. استفاده از دارو میتواند عفونت را مهار کند و درمان را به شکل موثری پیش ببرد. روشهای دیگر برای تسریع روند بهبودی مورد استفاده قرار میگیرند.
۱. بهترین آنتی بیوتیک برای عفونت کلیه (داروی عفونت کلیه)
اولین قدم برای درمان عفونت کلیهها استفاده از داروهای آنتیبیوتیک است. این داروها معمولا برای ۱ یا ۲ هفته تجویز میشوند و باید به طور کامل آن را مصرف کرد. نوع دارو و مدتزمان استفاده از آن باتوجهبه نوع باکتری و میزان عفونت تعیین میشود. در بیشتر مواقع چند روز پس از مصرف دارو علائم عفونت از بین میروند. اما نباید در این شرایط مصرف دارو را قطع کنید. لازم است که دارو در مدتزمان تعیینشده به طور کامل مصرف شود.
اگر عفونت بسیار شدید باشد، احتمال دارد، پزشک توصیه کند که در بیمارستان بستری شوید و آنتیبیوتیکها بهصورت داخل وریدی تزریق شوند. پزشک پس از مدتزمان تعیین شده ممکن است دوباره آزمایش ادرار تجویز کند تا از رفع عفونت مطمئن شود. انتخاب بهترین آنتیبیوتیک متناسب با نوع باکتری و عامل آلودگی انجام میشود.
مترونیدازول برای عفونت کلیه
جالب است بدانید که علارغم اینکه داروی مترونیدازول برای بسیاری از عفونتها مانند عفونت پوست، عفونت دندان و مشکلات زنان کاربرد دارد، به نقل از nhs، برای درمان عفونت کلیه چندان موثر نیست و داروهای دیگری جایگزین آن میشوند.
قرص سیپروفلوکساسین برای عفونت کلیه
داروی سیپروفلوکساسین در درمان عفونت کلیه و عفونت مجاری ادراری کاربرد دارد. این دارو در عفونت کلیه برای بزرگسالان ۲ بار در روز و با دوز ۵۰۰ میلیگرم تجویز میشود. دورهی درمانی معمولا ۷ تا ۱۴ روز است. در کودکان دوز دارو متناسب با وزن کودک در نظر گرفته میشود.
سفیکسیم برای عفونت کلیه
سفکسیم یکی از داروها از دستهی سفالوسپورینها است. درمان بیماریهای عفونی کلیه و مجاری ادراری با سفکسیم میتواند انتخاب مناسبی باشد. از طرفی فیلتراسیون این دارو توسط کلیهها هم انجام میشود و در روند درمان مناسب خواهد بود.
۲. درمان خانگی عفونت کلیه
در زمان ابتلا به پیلونفریت میتوانید برای بهبود سریعتر علاوه بر مصرف داروها، اقداماتی هم انجام دهید تا عفونت کاهش پیدا کند.
- برای تسکین درد میتواند از پد حرارتی روی شکم یا پهلوها استفاده کنید.
- برای دفع میکروبها آب زیادی بنوشید.
- میتوانید برای کاهش درد از مسکنهایی مانند استامینوفن استفاده کنید. داروهایی مانند ایبوپروفن، آسپرین و ناپروکسن خطر ابتلا به مشکلات کلیه را افزایش میدهند.
۳. درمان گیاهی: بهترین دمنوش برای عفونت کلیه
برخی از درمانهای گیاهی را در ادامه آوردهایم:
- یکی از گیاهانی که برای پیلونفریت توصیه میشود، جعفری است. آب جعفری یک ادرارآور مغذی است. زمانی که آب جعفری را مینوشید، تعداد دفعات و مقدار ادرار بیشتر میشود. در نتیجه میکروبها بیشتر از بدن خارج میشوند. نوشیدن آب جعفری در کنار مصرف آنتیبیوتیکها میتواند تأثیر داروها را افزایش دهد. اگر طعم آن را دوست ندارید، میتوانید با میوهها یا گیاهان دیگر ترکیب کنید.
- سیب و آبسیب هم میتواند برای رفع عفونت ادرار مؤثر باشد. سیب سرشار از مواد مغذی است و به دلیل خاصیت اسیدی میتواند به کلیهها کمک کند تا اسیدیته ادرار حفظ شود. محیط اسیدی به مهار باکتریها کمک میکند.
- سرکه سیب نیز خاصیت ضدباکتریایی دارد و میتوانید با خوردن آن یا استحمام با سرکه عفونت را کاهش دهید.
زنجبیل برای عفونت کلیه: آنتی بیوتیک طبیعی برای عفونت کلیه
یکی از انتخابهای خوبی که برای درمان عفونت کلیه مورد استفاده قرار میگیرد، زنجبیل است. این داروی گیاهی خواص بینظیری دارد و میتواند در روند درمان بسیار موثر باشد. زنجفیل یا زنجبیل دارول جینجرول است که این مادهی فعالی است و خاصیت آنتی باکتریال دارد و از انتشار این باکتری در کلیهها و مجاری ادراری تا حد امکان پیشگیری میکند. زنجبیل و آب گرم در کنار لیمو میتوانند انتخاب فوقالعادهای باشند و دورهی بهبودی بیمار عفونت کلیه را تسریع کنند.
تیم درمان پیلونفریت از چه دکترهایی تشکیل شده است؟
درمان عفونت کلیه معمولا با همکاری دکتر اورولوژیست و در مواردی که درمان توسط متخصص کلیه و مجاری ادراری ممکن نباشد، درمان توسط دکتر نفرولوژی انجام میشود. برای دریافت نوبت از هر یک از دکترهای مورد نظر میتوانید از دکترتو کمک بگیرید. همچنین میتوانید از مشاوره تلفنی با دکترهای مورد نظر کمک بگیرید. برای دریافت مشاوره تلفنی از لینکهای زیر کمک بگیرید:
برای عفونت کلیه چه بخوریم؟
برای رفع عفونت در کلیهها میتوان در کنار مصرف دارو با استفاده از روشهای خانگی و داشتن رژیمی خاص این عارضه را کاهش داد. مهمترین مواد غذایی که میتوان در این شرایط استفاده کرد، عبارتاند از:
- مقدار زیاد آب و مایعات
- مصرف پروبیوتیکها
- افزایش مصرف ویتامین C (مانند مرکبات)
- آب جعفری
- سیب و آب سیب
- گلکلم
- انگور قرمز
- تخممرغ
- سیر
- روغن زیتون.
۱. قرص عفونت کلیه: برای عفونت کلیه چه قرصی بخوریم؟
اولین قرصی که برای درمان پیلونفریت تجویز میشود، آنتیبیوتیک است. حتی گاهی قبل از آمادهشدن جواب آزمایش پزشک این نوع داروها را تجویز میکند. رایجترین قرصهای آنتیبیوتیکی که در این شرایط تجویز میشوند، عبارتاند از:
- سیپروفلوکساسین
- سفالکسین
- کوآموکسی کلاو
- تری متوپریم.
برای تسکین درد هم ممکن است پزشک قرصهایی مانند استامینوفن یا پاراستامول تجویز کند. اگر درد شدیدتر باشد، از مسکنهای قویتری استفاده میشود.
۲. چه غذاهایی برای عفونت کلیه خوب است؟ (چه میوه ای برای عفونت کلیه خوب است؟)
برخی از مواد غذایی که برای عفونت کلیه مفید هستند شامل موارد زیر هستند:
- آناناس
- کرنبری (نوعی آلوی قرمز: مجاری را از عفونت حفظ میکند)
- انگور قرمز (از دیابت و التهاب پیشگیری میکند)
- سیب (کلسترول را کاهش میدهد)
۳. ایا شراب برای عفونت کلیه مفید است؟
نمیتوان گفت که اگر کسی عفونت کلیه دارد باید شراب بخورد تا حالش بهتر شود. اما اگر کسی که کلیههای سالمی دارد، مصرف متناسبی شراب داشتهباشد، میتواند از ابتلا به عفونت کلیه پیشگیری کند.
انواع عفونت کلیه کدامند؟
عفونت کلیه یا پیلونفریت بهطورکلی به دو دستهی عفونت پیچیده و عفونت مزمن تقسیم میشود:
- عفونت پیچیده کلیه: این نوع عفونت به شرایطی اطلاق میشود که بسیاری از درمانهای معمولی کارساز نیست و خطر عفونت شدید وجود دارد. بهعنوانمثال ناهنجاریهای دستگاه ادراری، دیابت، تشکیل آبسه، انسداد یا بزرگشدن کلیه و ایجاد گاز در کلیه خطر عفونت را افزایش داده و نمیتوان با روشهای معمول آنها را درمان کرد.
- عفونت مزمن کلیه: بیماریهایی مانند انسداد با سنگ کلیه یا رفلاکس تاولی (بازگشت ادرار به کلیه) میتوانند باعث ایجاد عفونتهای مکرر شوند. معمولا در این شرایط علائم خفیفتر است. اما ممکن است به مدت طولانی ادامه داشتهباشد.
- عفونت کلیه بدون عارضه: عفونتهای معمولی که در مدتزمان کوتاهی ایجاد شده و معمولا با مصرف آنتیبیوتیکها برطرف میشوند.
عوارض عفونت کلیه چیست؟
این عفونت یک بیماری جدی است و باید بهموقع درمان شود. اگر به درمان این نوع عفونت توجهی نشود، عوارض شدیدی مانند موارد زیر به وجود میآید:
- اسکار کلیه: این عارضه باعث بروز بیماری مزمن کلیه، فشارخون بالا و نارسایی کلیه میشود.
- مسمومیت خون: وظیفه کلیهها پاکسازی خون و فیلترکردن مواد زائد است. زمانیکه کلیهها دچار عفونت باشند، ممکن است باکتریها از طریق جریان خون در بدن پخش شوند.
- عوارض بارداری: عفونت کلیه در خانمهای باردار ممکن است، باعث بروز مشکلاتی مانند تولد نوزاد کموزن شود.
پیشگیری از عفوت کلیه ممکن است؟
با انجام اقداماتی که بتواند عفونت ادراری را کاهش دهد، میتوان از بیماری پیلونفریت هم پیشگیری کرد. بهخصوص خانمها با انجام کارهای زیر تأثیر بسیار مثبتی ایجاد میکنند.
- مصرف مایعات را افزایش دهید. مایعات بهویژه آب باعث حذف باکتریها هنگام ادرار میشوند.
- در زمان نیاز ادرار کنید. هیچگاه ادرار خود را نگه ندارید و در سریعترین زمان ممکن مثانه را خالی کنید.
- پس از رابطه جنسی ادرار کنید. ادرار کردن پس از مقاربت باعث میشود که باکتریها در نزدیکی مجرای ادرار از بین بروند و خطر عفونت کاهش پیدا کند.
- خود را صحیح تمیز کنید. باید هنگام استفاده از دستمال خود را از جلو به پشت تمیز کنید تا میکروبها وارد مجرای ادرار نشوند.
- از محصولات زنانه در ناحیه تناسلی استفاده نکنید. محصولاتی مانند اسپری دئودورانت در ناحیه تناسلی باعث تحریک مجرای ادرار میشوند.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
اگر دچار علائم عفونت کلیه هستید، باید سریعا برای مراجعه به پزشک اقدام کنید. نشانههایی مانند:
- سوزش هنگام ادرار
- تب و لرز
- درد شکم
- تکرر ادرار
از علائم اصلی پیلونفریت هستند. در این شرایط باید به متخصص اورولوژی مراجعه کنید تا عفونت تشخیص داده شود. پزشک برای درمان عفونت بهاحتمال زیاد از داروهای آنتیبیوتیک استفاده میکند. زیرا در بیشتر مواقع عفونت از نوع باکتریایی است.
برای پیداکردن بهترین دکتر اورولوژی و متخصص نفرولوژی میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
مفید و آموزنده.
سپاس از توجه تان علی عزیز
توضیحات جامع و کامل ، خیلی عالی بود و ممنونم از لطف و محبتتون
سلام
ممنونم از شما بهرام عزیز
ممنون وسپاس گذارم خیلی خوب بود
سپاس از توجه شما
سلام توضیخات عالی بود ولی در مورد شراب اصلا حرف درستی نزدید خداوند درچیزی که حرام کرده هیچ شفایی قرار نداده است
احسنت
چقدر کامل! عالی! سپاس فراوان
سپاس از همراهی شما.