قرص اورژانسی چیست؟ بهترین زمان و چگونگی مصرف، عوارض و اشکال دارویی آن

همه چیز درباره نحوه مصرف قرص اورژانسی

آنچه در این مقاله می‌خوانید

قرص اورژانسی راهی برای پیشگیری از بارداری بعد از رابطه جنسی محافظت نشده است که باید در فاصله ۱۲۰ ساعت بعد از رابطه مصرف شود. این قرص ها نباید به طور منظم و طولانی مدت استفاده شوند، چرا که می‌توانند عوارض جانبی داشته باشند.

approved-by-doctors

تأیید‌‌‌‌‌‌‌ شده توسط پزشکان متخصص دکترتو

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان دکترتو مشاوره بگیرید.

زمان مطالعه : 11 دقیقه
همه چیز درباره نحوه مصرف قرص اورژانسی

قرص اورژانسی، روش خوراکی پیشگیری از بارداری است که از هورمون‌ها برای جلوگیری از بارداری استفاده می‌کند و در ۹۹ درصد موارد موفق عمل کرده است. برخلاف سایر روش‌های کنترل بارداری مانند کاندوم، قرص اورژانسی از فرد در برابر عفونت‌های مقاربتی (STIs) محافظت نمی‌کند. بنابراین، برای کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مقاربتی، باید همراه با قرص اورژانسی، از کاندوم نیز استفاده شود. قرص اورژانسی تنها در شرایط ضروری و به صورت موقت باید مصرف شود و نباید به جای روش‌های پیشگیری معمول از بارداری باشد. همچنین نحوه مصرف قرص اورژانسی باید تحت نظر پزشک باشد تا عوارض احتمالی آن کنترل گردد. در ادامه این مطلب از دکترتو با ما باشید تا با نحوه مصرف قرص اورژانسی بیشتر آشنا شوید. اما قبل از مصرف هر نوع قرص پیشگیری بهتر است با متخصص زنان یا مامایی مشورت کنید.

قرص اورژانسی چیست؟

قرص اورژانسی یک روش پیشگیری موقت برای جلوگیری از بارداری ناخواسته پس از رابطه جنسی محافظت‌نشده یا موثر نبودن دیگر روش‌های پیشگیری است. این دارو معمولاً حاوی هورمون‌هایی مانند لوونورژسترول یا اولیپریستال است که با جلوگیری از تخمک‌گذاری یا لقاح عمل می‌کنند. قرص اورژانسی نباید به‌عنوان یک روش پیشگیری منظم استفاده شود و مصرف آن باید در سریع‌ترین زمان ممکن پس از رابطه جنسی انجام شود تا بیشترین تأثیر را داشته باشد.

عنوانتوضیحات
نام عمومی دارولوونورژسترول (Levonorgestrel) یا اولیپریستال (Ulipristal)
نام تجاریلونژیل (Lunelle)، اووسیز (Ovral)، الا وان (EllaOne)
نوع داروداروی هورمونی ضدبارداری اضطراری
فرمول شیمیایی– لوونورژسترول: C₂₁H₂₈O₂
– اولیپریستال: C₃₀H³⁷NO₄
دسته‌بندی بارداری– لوونورژسترول: دسته X (در بارداری منع مصرف دارد)
– اولیپریستال: دسته X
نیمه عمر– لوونورژسترول: حدود ۲۴ ساعت
– اولیپریستال: حدود ۳۲ ساعت
متابولیسم دارودر کبد، توسط آنزیم‌های CYP3A4 متابولیزه می‌شود
نحوه دفع دارواز طریق مدفوع و ادرار
بهترین شرایط نگهداریدر دمای کمتر از ۲۵ درجه سانتی‌گراد، دور از نور مستقیم و رطوبت
نحوه مصرف اشکال دارویی– به‌صورت تک‌دوز خوراکی
– در صورت استفراغ تا ۲ ساعت پس از مصرف، باید دوز تکرار شود
داروهای هم‌گروه– اتینیل استرادیول (Ethinyl Estradiol)
– میزوپروستول (Misoprostol)
– نوراتیندرون (Norethindrone)

نحوه مصرف قرص اورژانسی

قرص اورژانسی یکی از روش های جلوگیری از بارداری است. بهتر است هرچه سریع‌تر پس از رابطه جنسی محافظت‌نشده، قرص اورژانسی را مصرف کنید. هرچه زودتر قرص استفاده شود، اثربخشی آن بیشتر خواهد بود. قرص را به صورت یک‌جا و در یک نوبت مصرف کنید. معمولا یک قرص یا دو قرص در یک دوز کافی است. یادتان باشد که قرص اورژانسی را نباید به طور مکرر یا بیش از یک بار در هر سیکل قاعدگی مصرف کرد چرا که مصرف بیش از حد می‌تواند عوارض جانبی شدیدی در پی داشته باشد. همواره توصیه می‌شود که برای مصرف این قرص، با پزشک متخصص زنان مشورت کنید تا دستورات صحیح را دریافت نمایید.

نحوه مصرف قرص اورژانسی
قرص اورژانسی باید در سریع‌ترین زمان ممکن پس از رابطه جنسی محافظت‌نشده، طبق دستورالعمل دارو و با توجه به نوع تک‌دوز یا دودوزی آن مصرف شود.

۱. طریقه مصرف قرص اورژانسی تکی

قرص تنسی و لونژیل جزو قرص های اورژانسی تکی هستند که باید در فاصله ۷۲ ساعت بعد از رابطه جنسی، اولین دوز قرص اورژانسی تکی و ۱۲ ساعت بعد، دوز دوم را استفاده کنید.

۲. نحوه مصرف قرص اورژانسی دو عددی

قرص اورژانسی دوتایی ، همان قرص اورژانسی لوونورژسترول ۷۵ است و همانطور که از نامش پیداست باید به صورت ۲ قرص با دوز ۰.۷۵ میلی‌گرم استفاده‌شود.

حداکثر ۷۲ ساعت پس از مقاربت، قرص اول را مصرف‌کنید و پس از گذشت ۱۲ ساعت، قرص دوم را مصرف‌کنید. قرص لوونورژسترول ۷۵ از نظر کارایی و اثر بخشی تفاوت خاصی با قرص لوونورژسترول ۱.۵ ندارد و صرفا نحوه مصرف این دو قرص با هم متفاوت است.

۳. نحوه مصرف قرص اورژانسی تنسی

درصورتی‌که کمتر از ۱۲ ساعت از رابطه‌جنسی محافظت‌نشده شما گذشته‌باشد، می‌توانید قرص اورژانسی دوتایی تنسی (۰.۷۵میلی‌گرم) را تهیه‌کنید و در دو نوبت مصرف‌کنید؛ اما اگر بیش‌از ۱۲ ساعت از مقاربت‌جنسی شما گذشته‌باشد، برای اثربخشی بیشتر باید یک قرص اورژانسی تنسی ۱.۵ تهیه و مصرف‌کنید. دقت‌کنید که قرص اورژانسی تنسی ۱.۵ تا ۷۲ ساعت پس‌از بارداری، بیشترین تاثیر ممکن را دارد و پس از ۷۲ ساعت اثربخشی آن کاهش‌می‌یابد.

۴. نحوه مصرف قرص اورژانسی ال دی

طریقه مصرف قرص ال دی بعد از رابطه به این صورت است که در فاصله ۷۲ ساعت بعد از برقراری رابطه جنسی پرخطر باید ۸ عدد قرص ال دی طی یک روز میل کنید. به منظور جلوگیری از بروز عوارضی مانند حالت تهوع یا استفراغ در اثر مصرف قرص اورژانسی ال دی، می‌توانید ۴ عدد قرص را در یک ساعت و ۴ عدد قرص بعدی را با فاصله ۱۲ ساعت بعد استفاده کنید.

۵. نحوه مصرف قرص اورژانسی لوونورژسترول

قرص اورژانسی لوونورژسترول از نوع یک عددی با دوز ۱.۵ میلی گرمی است که به‌صورت یک قرص واحد بعد از رابطه جنسی محافظت نشده مصرف می‌شود. پس از مصرف قرص اورژانسی لوونورژسترول، باید حداقل تا زمان شروع بعدی قاعدگی از روش‌های دیگر پیشگیری از بارداری استفاده کنید. 

۶. نحوه مصرف قرص اورژانسی ۷۵

نحوه مصرف قرص اورژانسی ۷۵ به این شکل است که اگر از رابطه جنسی پرخطر کمتر از ۱۲ ساعت گذشته باشد، یک قرص اورژانسی ۷۵ و ۱۲ ساعت بعد قرص دوم را میل کنید. در صورتی که از رابطه جنسی محافظت نشده‌تان بیشتر از ۱۲ ساعت گذشته باشد، یک قرص ۱.۵ یا دو قرص ۷۵ همزمان بخورید.

۷. طریقه مصرف قرص اورژانسی اووسیز ۱/۵

نحوه مصرف قرص اورژانسی اووسیز در شرایط مختلف عبارتست از: 

  1. اگر از زمان مقاربت محافظت نشده کمتر از ۱۲ ساعت گذشته باشد:
  • باید ابتدا یک قرص ۰.۷۵ میلی‌گرمی اووسیز مصرف شود.
  • سپس ۱۲ ساعت بعد، قرص دوم ۰.۷۵ میلی‌گرمی همراه با آب مصرف شود.
  1. اگر از زمان مقاربت محافظت نشده بیش از ۱۲ ساعت گذشته باشد:
  • هر دو قرص ۰.۷۵ میلی‌گرمی اووسیز باید به صورت یکجا و همزمان مصرف شوند.
  • یا می‌توان یک قرص ۱.۵ میلی‌گرمی اووسیز همراه با آب مصرف کرد.
  1. در دوران شیردهی:
  • دارو باید بلافاصله پس از آخرین وعده شیردهی مصرف شود.
  • پس از مصرف دارو، به مدت ۶ ساعت شیر باید با پمپ سینه کشیده و دور ریخته شود.

هرچقدر فاصله بین زمان مصرف قرص اورژانسی با رابطه جنسی محافظت نشده، کمتر باشد، میزان اثربخشی این قرص‌ها در جلوگیری از بارداری ناخواسته بیشتر می‌شود.

نمیدونی هر قرص اورژانسی رو چه زمانی باید مصرف کنی؟

از متخصص مشورت بگیر.

۸. طریقه مصرف قرص لونژیل ۷۵

قرص لوونورژسترل ۷۵ حاوی ۰.۷۵ میلی‌گرم لوونورژسترل است. این دارو درصورتی‌که حداکثر پس از ۱۲ ساعت بعد از رابطه جنسی محافظت‌نشده، مصرف‌شود، بیشترین اثربخشی را دارد. اولین دوز دارو را که با آب فراوان مصرف‌کنید، سپس ۱۲ ساعت تا مصرف دوز دوم صبر‌کنید.

برای اطلاع بیشتر از روش مصرف قرص لوونورژسترول یا نحوه مصرف قرص تنسی ۰/۷۵، به دکتر داروخانه یا مشاوره دارویی دکترتو مراجعه کنید.

اگر دوز دوم قرص اورژانسی فراموش شود، چه کنیم؟

ایا یه دونه قرص اورژانسی یدونه کافیه؟ قرص اورژانسی تک دوز یکبار مصرف می‌شود اما در صورتیکه مصرف قرص اورژانسی دوعددی (که به عنوان قرص صبح بعد از ظهر نیز شناخته می‌شود) را فراموش کردید، در سریع‌ترین زمان آن را مصرف کنید.

متن انگلیسی:
Emergency contraception pills are not 100% effective in preventing pregnancy, even when taken within 72 hours of intercourse.
ترجمه فارسی:
قرص‌های پیشگیری از بارداری اورژانسی حتی اگر بعد ۷۲ ساعت پس از مقاربت مصرف شوند، ۱۰۰% در پیشگیری از بارداری موثر نیستند.

به نقل از سایت emedicinehealth

تعداد مصرف قرص اورژانسی در ماه

نتایج مطالعات علمی توصیه می‌کنند که قرص اورژانسی تنها در موارد ضروری و یک‌بار در هر سیکل قاعدگی باید مصرف شود. مصرف بیش از یک ‌بار در هر سیکل قاعدگی یا استفاده مکرر و مداوم از این قرص‌های ضدبارداری اورژانسی مجاز نیست چرا که اثربخشی قرص اورژانسی با مصرف مکرر کاهش می‌یابد. به‌علاوه اینکه، مصرف بیش از حد باعث بروز عوارض جانبی شدید مانند اختلالات هورمونی، تغییرات چرخه قاعدگی و سایر عوارض گوارشی و عصبی خواهد شد.

استفاده مداوم از قرص اورژانسی به جای روش‌های پیشگیری مستمر، ممکن است خطرات بارداری ناخواسته را افزایش دهد. در مجموع، توصیه می‌شود که قرص اورژانسی تنها در مواقع ضروری و یک‌بار در هر سیکل قاعدگی استفاده شود. مصرف بیش از یک‌بار در ماه می‌تواند خطرناک باشد. در هر صورت، بهترین راه جلوگیری از بارداری ناخواسته، استفاده از روش‌های پیشگیری مستمر مانند کاندوم یا قرص ضد بارداری است.

متن انگلیسی:
Ella (ulipristal acetate) should only be taken one time during your menstrual cycle. Plan B (levonorgestrel) pills can be taken as many times as necessary per menstrual cycle. But you shouldn’t take Plan B pills if you’ve taken Ella since your last period
ترجمه متن:
الا (اولیپریستال استات) فقط باید یک بار در طول چرخه قاعدگی مصرف شود. قرص‌های پلن بی (لوونورژسترول) را می‌توان به تعداد دفعات لازم در هر سیکل قاعدگی مصرف کرد. اما اگر از آخرین دوره قاعدگی الا مصرف کرده‌اید، نباید قرص پلن بی مصرف کنید.

healthline

مصرف زیاد قرص اورژانسی

مصرف زیاد و مکرر قرص اورژانسی توصیه نمی‌شود و می‌تواند عوارض خطرناکی داشته باشد. برخی از خطراتی که مصرف زیاد قرص اورژانسی برای خانم‌ها ایجاد کرده عبارتند از: 

  1. با مصرف مکرر قرص اورژانسی، اثربخشی آن به تدریج کاهش می‌یابد. در نتیجه، ریسک بارداری ناخواسته افزایش می‌یابد.
  2. مصرف زیاد و مداوم می‌تواند باعث بروز عوارض جانبی شدیدی مانند اختلالات هورمونی، تغییرات نامنظم قاعدگی، تهوع، استفراغ، سردرد و حتی عوارض کبدی یا کلیوی شود.
  3. باعث اختلال در چرخه طبیعی قاعدگی شده و موجب پریود نامنظم می‌شود.
  4. در صورت مصرف زیاد قرص اورژانسی به جای روش‌های پیشگیری مداوم، خطر بارداری ناخواسته افزایش می‌یابد.
مصرف زیاد قرص اورژانسی
مصرف مکرر قرص اورژانسی می‌تواند باعث اختلال در چرخه قاعدگی و کاهش اثربخشی آن شود.

تفاوت قرص اورژانسی تکی با دوتایی چیست؟

قرص اورژانسی تکی حاوی ۱.۵ میلی‌گرم لوونورژسترول در یک دوز واحد است و تنها یک‌بار مصرف می‌شود. این قرص باید در کمتر از ۷۲ ساعت پس از رابطه محافظت‌نشده مصرف شود و هرچه زودتر استفاده شود، اثربخشی بیشتری خواهد داشت. قرص تکی به دلیل ساده‌تر بودن روش مصرف و کاهش احتمال فراموشی دوز دوم، معمولاً ترجیح داده می‌شود.

در مقابل، قرص اورژانسی دوتایی شامل دو قرص ۰.۷۵ میلی‌گرمی لوونورژسترول است. قرص اول باید بلافاصله پس از رابطه و قرص دوم ۱۲ ساعت بعد مصرف شود. در صورت فراموشی مصرف قرص دوم، اثربخشی این روش کاهش پیدا می‌کند. از نظر عملکرد و اثربخشی کلی، هر دو نوع قرص تقریباً یکسان عمل می‌کنند، اما قرص تکی به دلیل سهولت در مصرف، گزینه محبوب‌تری است.

تفاوت قرص اورژانسی تکی با دوتایی چیست؟
قرص اورژانسی تکی یک‌باره مصرف می‌شود، اما قرص اورژانسی دوتایی در دو دوز با فاصله ۱۲ ساعت مصرف می‌شود.

قرص اورژانسی با چه داروهایی تداخل دارد؟

قرص اورژانسی می‌تواند با برخی داروها تداخل داشته باشد و این تداخل ممکن است اثربخشی قرص را کاهش دهد. برخی داروها با تأثیر بر آنزیم‌های کبدی (به‌خصوص آنزیم CYP3A4)، سرعت تجزیه و دفع هورمون‌های موجود در قرص اورژانسی را افزایش می‌دهند و در نتیجه باعث می‌شوند که قرص به‌خوبی عمل نکند. داروهای تداخل‌کننده با قرص اورژانسی:

  1. داروهای ضدتشنج: مانند فنی‌توئین (Phenytoin)، کاربامازپین (Carbamazepine) و فنوباربیتال (Phenobarbital)
  2. داروهای ضد HIV: مانند اریترومایسین (Erythromycin) و افاویرنز (Efavirenz)
  3. آنتی‌بیوتیک‌ها: مانند ریفامپین (Rifampin) و ریفابوتین (Rifabutin)
  4. داروهای گیاهی: مانند عصاره گیاه خار مریم (St. John’s Wort)
  5. داروهای خاص برای سل: مانند ریفامپیسین (Rifampicin)

بهترین زمان مصرف قرص اورژانسی

هر چقدر فاصله رابطه جنسی پرخطر و مصرف قرص کمتر باشد، اثربخشی بهتر و احتمال بارداری کمتر می‌شود. بهترین زمان مصرف قرص اورژانسی ترجیحا ۷۲ ساعت بعد از رابطه جنسی بدون محافظ است. اگر فرد شک دارد که ممکن است باردار شده باشد، بهتر است هر چه سریع‌تر قرص اورژانسی را مصرف کند. به طور کلی، سریع‌ترین زمان ممکن پس از رابطه جنسی بدون محافظت بهترین زمان برای مصرف قرص اورژانسی است. این قرص باید فقط در موارد ضروری و یک‌بار در هر سیکل قاعدگی مصرف شود. استفاده های مکرر می‌تواند عوارض خطرناکی به همراه داشته باشد.

نوع قرص اورژانسیمصرف
لوونورژسترول (Plan B, Next Choice)یک قرص، به محض امکان، اما حداکثر تا ۷۲ ساعت پس از رابطه جنسی بدون محافظت.
اولیپریستال استات (Ella)یک قرص، به محض امکان، اما حداکثر تا ۱۲۰ ساعت پس از رابطه جنسی بدون محافظت.
ترکیبی (حاوی استروژن و پروژسترون)دو قرص، با فاصله ۱۲ ساعت. اولین قرص باید در اسرع وقت مصرف شود، اما حداکثر تا ۷۲ ساعت پس از رابطه جنسی بدون محافظت.
مقایسه نحوه مصرف قرص های اورژانسی مختلف

۱. مصرف قرص اورژانسی بعد از رابطه

مصرف قرص اورژانسی بعد از رابطه جنسی محافظت نشده باید در سریع‌ترین زمان ممکن و نهایت ۳ روز بعد از رابطه پرخطر باشد تا از بارداری ناخواسته جلوگیری کند. قرص اورژانسی ممکن است تا ۵ روز بعد از رابطه جنسی بدون محافظت هم موثر باشد، اما اثربخشی آن با گذشت زمان کاهش می‌یابد. بنابراین هرچه سریع‌تر مصرف شود، بهتر است.

اگر بیش از ۵ روز از رابطه جنسی پرخطر گذشته باشد، قرص اورژانسی دیگر موثر نیست و استفاده از آن توصیه نمی‌شود. در این موارد باید با پزشک مشورت کنید. 

۲. مصرف قرص اورژانسی در شیردهی

قرص اورژانسی برای زنان شیرده نیز مصرف می‌شود و تاثیری بر تولید و کیفیت شیر مادر ندارد و می‌تواند در صورت نیاز بدون نگرانی استفاده شود. با این حال، بهتر است مصرف آن در این دوران با مشورت پزشک متخصص انجام گیرد تا عوارض احتمالی کاهش یابد.

۳. مصرف قرص اورژانسی در دوران قاعدگی

قرص اورژانسی را می‌توان در طول دوران قاعدگی مصرف کرد و تاثیر منفی بر چرخه قاعدگی ندارد. با این حال، برخی زنان ممکن است در این دوران عوارض جانبی بیشتری مانند تاخیر در شروع قاعدگی یا لکه‌بینی را تجربه کنند. البته یادتان باشد که قرص اورژانسی در طول چرخه قاعدگی فقط یک بار قابل استفاده است و در کل سال بیشتر از ۲ یا ۳ بار نباید از قرص اورژانسی برای پیشگیری از بارداری استفاده کنید.

بعد از مصرف قرص پیشگیری خونریزی غیرطبیعی داشتی؟ از متخصص مشاوره بگیر.

مصرف قرص اورژانسی در روز سوم قاعدگی

در روز سوم قاعدگی، امکان حاملگی بعد از رابطه جنسی پرخطر وجود ندارد و نیازی به مصرف قرص اورژانسی نیست.

مصرف قرص اورژانسی در روز پنجم قاعدگی

قرص های اورژانسی باید با فاصله ۷۲ ساعت بعد رابطه جنسی نامطمئن مصرف شوند. 

مصرف قرص اورژانسی در روز ششم قاعدگی

قرص های ضدبارداری اورژانسی را می‌توانید در هر روز از قاعدگی مصرف کنید.

۴. مصرف قرص اورژانسی در زمان تخمک گذاری

مصرف قرص اورژانسی بلافاصله بعد از رابطه جنسی نامطمئن دست کم تا ۳ روز بعد، می‌تواند تخمک‌گذاری را متوقف کند، اما اگر رابطه جنسی در زمان تخمک گذاری یا بعد تخمک گذاری و در طول پنجره باروری باشد، مصرف قرص اورژانسی تاثیری نخواهد داشت. یعنی اگر بدن شروع به تخمک‌گذاری کرده باشد، دیگر قرص های اورژانسی جواب نمی‌دهند. به همین دلیل است که زمان‌بندی اهمیت زیادی در مصرف این قرص‌ها دارد. 

متن انگلیسی:
They have no effect during or after ovulation. If you’ve ovulated in the last 24 hours, the morning-after pill will have no effect. If it’s been over 24 hours since you ovulated, the morning-after pill will not be effective, but your chance of getting pregnant is lower
ترجمه متن:
قرص اورژانسی هیچ تاثیری در طول یا بعد از تخمک‌گذاری ندارند. اگر در ۲۴ ساعت گذشته تخمک‌گذاری کرده‌اید، قرص صبح روز بعد هیچ تاثیری نخواهد داشت. اگر بیش از ۲۴ ساعت از تخمک‌گذاری شما گذشته باشد، قرص صبح روز بعد موثر نخواهد بود، اما احتمال بارداری شما کمتر است.

juliecare

قرص اورژانسی را باید ناشتا خورد؟

قرص اورژانسی را همراه با غذا مصرف کنید. می‌توانید نیم ساعت قبل دوز اول قرص اورژانسی، داروهای ضدتهوع بخورید.

شکل ها و اسامی رایج قرص اورژانسی

قرص‌های اورژانسی در اشکال و دوزهای متنوعی تولید و عرضه می‌شوند تا بتوانند نیازهای متفاوت افراد را در شرایط اضطراری برآورده کنند. هر شکل دارویی ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارد و پزشک یا مشاور دارویی بر اساس شرایط فردی، زمان سپری‌شده از رابطه جنسی و وضعیت سلامت بیمار، نوع مناسب را توصیه می‌کند. این تنوع به افراد این امکان را می‌دهد تا متناسب با شرایط جسمی و فوریت موقعیت، بهترین گزینه را انتخاب کنند. درک صحیح از نحوه مصرف، زمان‌بندی دقیق و دوز مناسب در هر شکل دارویی، تأثیر مستقیمی بر اثربخشی پیشگیری و کاهش عوارض قرص اورژانسی احتمالی دارد.

نام عمومی دارونام تجاری (برند)ماده مؤثرهشکل داروییدوز رایج
لوونورژستروللونژیل (Lunelle)لوونورژسترولقرص۱.۵ میلی‌گرم (تک‌دوز)
اووسیز (Ovral)لوونورژسترولقرص۰.۷۵ میلی‌گرم (دو دوز)
پُستینور (Postinor)لوونورژسترولقرص۱.۵ میلی‌گرم (تک‌دوز)
اولیپریستالاِلا وان (EllaOne)اولیپریستالقرص۳۰ میلی‌گرم (تک‌دوز)
اتینیل استرادیول + لوونورژسترولتری‌فازیک (TriPhasic)لوونورژسترول + استروژنقرصمتغیر (طبق دستور پزشک)
میزوپروستولسیتوتک (Cytotec)میزوپروستولقرصمتغیر (طبق دستور پزشک)

از کجا بفهمیم قرص اورژانسی اثر کرده؟

برای اطمینان از اینکه قرص اورژانسی ضدبارداری اثر کرده است، باید به زمان قاعدگی بعدی توجه کنید. اگر قاعدگی در موعد مقرر یا با تأخیری کمتر از یک هفته رخ دهد، به‌احتمال زیاد قرص مؤثر بوده است. همچنین، عدم وجود علائم اولیه بارداری مانند حالت تهوع شدید، حساسیت سینه‌ها و خستگی مفرط می‌تواند نشانه خوبی باشد. درصورتی‌که قاعدگی شما بیش از یک هفته به تأخیر افتاد یا علائم مشکوک بارداری داشتید، بهتر است تست بارداری خانگی انجام دهید یا به یک پزشک متخصص زنان مراجعه کنید تا وضعیت شما به‌طور دقیق بررسی شود.

در چه صورت قرص اورژانسی اثر نمی کند؟

قرص اورژانسی ضدبارداری در شرایط خاصی ممکن است اثربخشی لازم را نداشته باشد و منجر به پیشگیری از بارداری نشود. این قرص‌ها برای استفاده در مواقع اضطراری طراحی شده‌اند و اثربخشی آن‌ها به زمان مصرف، وضعیت بدنی فرد و شرایط خاص پزشکی بستگی دارد. در ادامه به مهم‌ترین دلایل شکست قرص اورژانسی اشاره می‌کنیم:

  1. تأخیر در مصرف: هرچه زمان بیشتری از رابطه جنسی محافظت‌نشده بگذرد، اثربخشی قرص کاهش می‌یابد. بهترین زمان مصرف در ۲۴ ساعت اول است و پس از ۷۲ ساعت (لوونورژسترول) یا ۱۲۰ ساعت (اولیپریستال) اثربخشی به‌شدت کاهش می‌یابد.
  2. استفراغ پس از مصرف: اگر تا ۲ ساعت پس از مصرف قرص اورژانسی استفراغ کنید، دارو جذب بدن نمی‌شود و نیاز به مصرف مجدد دارید.
  3. شاخص توده بدنی (BMI) بالا: افرادی که BMI بالاتر از ۳۰ دارند، ممکن است اثربخشی کمتری از قرص‌های اورژانسی مشاهده کنند.
  4. تداخل دارویی: مصرف هم‌زمان قرص‌های اورژانسی با داروهایی مانند ضدتشنج‌ها، داروهای ضد HIV، برخی آنتی‌بیوتیک‌ها (مانند ریفامپین) و گیاهانی مانند خار مریم می‌تواند اثر قرص را کاهش دهد.
  5. زمان تخمک‌گذاری: اگر رابطه جنسی در زمان نزدیک به تخمک‌گذاری رخ دهد، احتمال شکست قرص افزایش می‌یابد؛ زیرا این داروها بیشتر در جلوگیری از تخمک‌گذاری مؤثر هستند.
  6. مصرف نادرست دارو: عدم مصرف کامل دوز یا پیروی نکردن از دستورالعمل مصرف می‌تواند اثربخشی دارو را کاهش دهد.
پزشکان پیشنهادی

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

قرص های اورژانسی نوعی قرص پیشگیری از حاملگی هستند که باید در فاصله حداکثر ۷۲ ساعت بعد از روابط جنسی محافظت نشده بدون کاندوم مصرف شوند تا اثرگذار باشند. یادتان باشد که اگر باردار شده باشید، دیگر مصرف قرص های اورژانسی فایده‌ای ندارد. هرچقدر فاصله بین مصرف این قرص‌ها و رابطه جنسی پرخطر کمتر باشد، میزان موفقیت آن در پیشگیری از حاملگی هم بالاتر می‌رود. معمولا ۳ تا ۵ روز بعد از یک رابطه جنسی پرخطر و بدون محافظ فرصت دارید تا با این قرص های اورژانسی مانع از بارداری شوید. بهتر است به منظور دریافت بهترین نتیجه و تاثیرگذاری درباره نحوه مصرف قرص اورژانسی با دکتر متخصص زنان یا دکتر مامایی مشورت نمایید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!

پرسش‌های متداول

پریود پس از مصرف قرص اورژانسی معمولاً در زمان معمول خود رخ می‌دهد، اما ممکن است ۱ تا ۷ روز زودتر یا دیرتر شود. انتظار می‌رود قاعدگی تا ۷ تا ۱۰ روز پس از مصرف قرص آغاز شود و حتی تا ۲ هفته تأخیر نیز طبیعی تلقی می‌شود. برخی زنان ممکن است دچار لکه‌بینی یا خونریزی شدید (منوراژی) شوند که از عوارض جانبی شایع قرص‌های اورژانسی است. در صورت تأخیر بیش از ۲ هفته، بهتر است تست بارداری انجام شود.

روال معمول مصرف قرص‌های اورژانسی نهایت سالی دو تا سه سال است و بیشتر از این میزان اثر منفی بر سلامت جسم خانم‌ها می‌گذارد. این قرص‌ها برای مواقعی که رابطه جنسی محافظت نشده دارید یا کاندوم حین رابطه پاره شود، می‌توانید از قرص‌های اورژانسی جلوگیری از بارداری ناخواسته کمک بگیرید.

قرص اورژانسی به دلیل تغییرات ناگهانی در سطح هورمون‌ها باعث اختلال در چرخه قاعدگی طبیعی می‌شود. این تغییرات می‌توانند منجر به خونریزی‌های نامنظم یا لکه‌بینی بین دوره‌های قاعدگی شوند که معمولاً موقتی و بی‌خطر هستند.

مصرف قرص اورژانسی معمولاً نیاز به نسخه پزشک ندارد و می‌توان آن را مستقیماً از داروخانه تهیه کرد. بااین‌حال، در موارد خاص مانند مصرف داروهای تداخل‌کننده، داشتن بیماری‌های زمینه‌ای یا عدم اطمینان از نحوه مصرف، مشورت با پزشک توصیه می‌شود.

امتیاز شما به مقاله:
(4.4از5)
دسته بندی:
برچسب:
منبع:
مطالب مرتبط

پاسخ دادن

نظرات درباره نحوه مصرف قرص اورژانسی

  1. محسن گفت:

    من یک رابطه داشتم ومشکوک‌ به این رابطه هستم بعد از شانزده ساعت دو عدد قرص اورژانسی دادم خورد به نام اووستیز ایا این قرص عمل می‌کند خیالم راحت باشد

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام، قرص اورژانسی اووستیز (Ovastis) اگر ظرف ۷۲ ساعت پس از رابطه مصرف شود، در بیشتر موارد اثر پیشگیری از بارداری دارد و مصرف آن ۱۶ ساعت پس از رابطه زمان مناسبی محسوب می‌شود. هرچند هیچ روش اورژانسی به‌طور صددرصد تضمینی نیست، اما احتمال بارداری در این شرایط بسیار پایین است. برای اطمینان بیشتر، می‌توانید حدود ۳ هفته پس از مصرف قرص یا در صورت تأخیر در قاعدگی، تست بارداری انجام دهید.

  2. نگین گفت:

    من رابطه ی سطحی و بدون دخول داشتم،و مایع منی به بیرون ریخته شد و شستم، ولی چون تایم تخمک گذاری بود ، ۱۲ ساعت بعدش تنسی ۱/۵ خوردم، احتمال بارداری وجود داره؟ و چند روز بعد پریود میشم؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      نگین عزیز
      احتمال بارداری خیلی کم است، ولی قطعیت ندارد. پریود معمولاً در زمان طبیعی‌اش یعنی حدود ۱۴ روز بعد تخمک‌گذاری اتفاق می‌افتد.

  3. ناهید گفت:

    ببخشید من ۴ مرداد رابطه مشکوک داشتم یه عدد قرص تکی اورژانسی خوردم الان ۸ دوباره رابطه داشتم ریخته شد داخل ایا نیازه دوباره قرص تکی اورژانسی بخورم؟ میشه زودتر جواب بدین ممنونم

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام،
      خیر همان یک دوز کافی است
      قرص اورژانسی بهتر است هر بار بعد از رابطه محافظت‌نشده و در سریع‌ترین زمان ممکن مصرف شود، اما مصرف دوبار در فاصله کوتاه ممکن است تأثیر آن کاهش یابد و عوارض جانبی داشته باشد.

  4. M گفت:

    سلام من رابطه غیر دخولی داشتم و اینکه یک لحظه الت طرفم لیز خورد و ضربه به واژنم خورد و در همون لحظه انزال صورت گرفت و مطمئن نیستم که اسپرم داخل شده یا نه چون اسپرم بیرون ریخته شد ولی دو ساعت بعد دو عدد قرص اووسیز ۷۵دو تاشو خوردم ۲۴ ساعت بعد هم یه قرص لونژیل ۷۵ ایا احتمالش هست بارداری و علائم از مصرف قرص چگونه است

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام، با توجه به اینکه رابطه غیر دخولی بوده و احتمال ورود اسپرم به داخل واژن کم است، خطر بارداری بسیار پایین است، اما به‌دلیل احتمال ناچیز، مصرف قرص‌های اووسیز و لونژیل به‌عنوان روش‌های اورژانسی پیشگیری از بارداری به موقع انجام شده است. این داروها ممکن است با عوارضی مانند تهوع، خونریزی‌های نامنظم یا تغییر در چرخه قاعدگی همراه باشند که معمولاً موقتی و طبیعی هستند. در صورت بروز علائم غیرمعمول یا تأخیر در قاعدگی، توصیه می‌شود به پزشک مراجعه و در صورت نیاز تست بارداری انجام دهید.
      متخصص زنان و زایمان

  5. مهدیس گفت:

    سلام ببخشید من ۲۱ ام ماه تیر پریود شدم و ۱ مرداد ی نزدیکی بدون دخول داشتم چون باکره هستم خود اب منی تماس مستقیم نداشت اما پیشاب یا خیسی یا هرچیزی منو ب شک انداخت و ۲۶ ساعت بعد ی قرص اورژانسی ۱.۵ خوردم
    احتمال بارداری هست؟بخاطر ممکناتی مثل دست آغشته یا پیشاب ؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام، با توجه به اینکه نزدیکی بدون دخول داشته‌اید و تماس مستقیم با منی نبوده است، احتمال بارداری بسیار کم است. همچنین مصرف قرص اورژانسی ۱.۵ ساعت پس از رابطه می‌تواند ریسک بارداری را به حداقل برساند. با این حال، اگر پریود بعدی شما به تأخیر بیفتد یا علائم غیرمعمولی مشاهده کردید، بهتر است تست بارداری انجام دهید

      1. ... گفت:

        سلام من روز جمعه رابطه داشتم بعد همون روز اورژانسی تکی خوردم و فرداش از قرص پروفن و گاباپنتین ۱۰۰و متروپرازول استفاده کردم باهم تداخل دارویی دارن

        1. همیارِ دکترِتو گفت:

          سلام، قرص اورژانسی تکی معمولاً ترکیبی از هورمون‌های پیشگیری است و در کنار داروهای پروفن، گاباپنتین ۱۰۰ و متروپرازول به‌طور کلی تداخل دارویی جدی ایجاد نمی‌کند. با این حال، برای اطمینان بیشتر و جلوگیری از عوارض احتمالی، توصیه می‌شود همه داروهای مصرفی خود را به پزشک یا داروساز اطلاع دهید و در صورت بروز هرگونه علائم غیرمعمول سریعاً به پزشک مراجعه کنید.

  6. مهدیس گفت:

    سلام ببخشید من ۲۱ ام ماه تیر پریود شدم و ۱ مرداد ی نزدیکی بدون دخول داشتم چون باکره هستم خود اب منی تماس مستقیم نداشت اما پیشاب یا خیسی یا هرچیزی منو ب شک انداخت و ۲۶ ساعت بعد ی قرص اورژانسی ۱.۵ خوردم
    احتمال بارداری هست؟بخاطر ممکناتی مثل دست آغشته یا پیشاب

  7. رها گفت:

    سلام آیا هفت روز بعد از مصرف قرص اورژانسی پریود بشیم یعنی قرص اثر کرده

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام و احترام، شروع پریود حدود هفت روز پس از مصرف قرص اورژانسی معمولاً نشانه‌ای از اثرگذاری دارو و جلوگیری از بارداری است، اما تغییر در زمان قاعدگی ممکن است طبیعی باشد و تحت تأثیر هورمون‌های قرص ایجاد شود. در صورت تاخیر بیشتر از یک هفته یا خونریزی غیرطبیعی، بهتر است برای اطمینان از سلامت خود و عدم بارداری آزمایش مناسب انجام دهید و با پزشک مشورت کنید.