برای کمک به فردی که تشنج می‌کند چه باید کرد؟

آنچه در این مقاله می‌خوانید

بایدها و نبایدها در مورد تشنج چه چیزهایی هستند؟ چند نوع تشنج وجود دارد؟ در برخورد با فردی که در حال تشنج است چه کارهایی باید انجام دهیم؟

approved-by-doctors

تأیید‌‌‌‌‌‌‌ شده توسط پزشکان متخصص دکترتو

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان دکترتو مشاوره بگیرید.

زمان مطالعه : 5 دقیقه
اگر اولین تشنج شخص باشد، تشنج در بارداری یا دیابت اتفاق بیفتد یا اگر فرد مجروح شده است، برای دریافت کمک با اورژانس تماس بگیرید. اگر تشنج بیش از پنج دقیقه طول بکشد یا پس از پایان تشنج فرد به هوش نیاید لازم است که ۱۱۵ را خبر کنید

دانستنی‌های لازم در مورد تشنج

احتمالا تاکنون تجربه تشنج یکی از اعضای خانواده یا دوستان نزدیک را داشتید، یا حتی در مترو یا اتوبوس فردی ناگهان در کنار شما به زمین افتاده و تمام بدنش لرزیده است. اگرچه مشاهده‌ی فردی که در حال تشنج است می‌تواند وحشت آور باشد، اما با دانستن کمک‌های اولیه صحیح و واکنش مناسب در این لحظات می‌توانید به فرد کمک کنید و همچنین برای داشتن دانش کافی و کمک به هم نوع خود احساس سربلندی داشته باشید.

در دکترتو می‌توانید با بهترین پزشکان متخصص مغز و اعصاب در شهر خود آشنا شوید، با آنها به صورت تلفنی یا آنلاین مشورت کنید و همچنین برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.

تشنج چیست؟

سلول‌های عصبی مغز برای برقراری ارتباط با دیگر سلول‌های مغزی، سیگنال‌های الکتریکی را ایجاد و ارسال می‌کنند. هر چیزی که این مسیرهای ارتباطی را مختل کند می‌تواند منجر به تشنج شود. 

انواع تشنج

پزشکان تشنج را به دو دسته‌ی کلی: تشنج‌های کانونی (درگیری ناحیه‌ی خاصی از مغز) و تشنج‌های عمومی (درگیر کل مغز) تقسیم می‌کنند. تشنج‌های عمومی خود شامل شش دسته‌ی تشنج ابسنس (Absence)، تشنج تونیک (Tonic)، تشنج کلونیک (Clonic)، تشنج آتونیک (Atonic)، تشنج میوکلونیک (Myoclonic)، تشنج تونیک کلونیک (Tonic Clonic) هستند.

علل تشنج

دلایل مختلفی وجود دارد که باعث تشنج می‌شود. شایع‌ترین علت تشنج صرع است. اما هر فردی که تشنج داشته باشد الزاما صرع ندارد. صرع یک ​​اختلال عصبی نسبتا شایع است که ۶۵ میلیون نفر در سراسر جهان را درگیر می‌کند و باعث تشنج می‌شود. تب شدید،‌عدم تعادل الکترولیت‌ها مانند کاهش سدیم خون، افت شدید قند خون و آسیب به مغز از دیگر علل شایع تشنج هستند.

شایع‌ترین علت تشنج صرع است. اما هر فردی که تشنج داشته باشد الزاما صرع ندارد.

محرک‌هایی مانند چراغ‌های چشمک زن، کافئین، الکل، داروها، پرخوری، گرسنگی، برخی مواد غذایی خاص،‌ خستگی، کمبود خواب و استرس می‌توانند ایجاد تشنج را تحریک کنند.

سریع‌ترین روش درمانی تشنج چیست؟

برای مشاوره، تماس بگیرید

علائم تشنج چیست؟

بعضی علائم قبل از وقوع تشنج رخ می‌دهند. این موارد می‌تواند شامل: احساس ناگهانی ترس یا اضطراب، تهوع، سرگیجه، تغییرات بینایی، حرکات سریع دست و پا که باعث رها کردن اجسام می‌شود، سردرد و مشاهده‌ی نورهای سفید باشد.

علائمی که در زمان تشنج ایجاد می‌شوند شامل: از دست دادن هوشیاری، سردرگمی، اسپاسم عضلانی غیر قابل کنترل، افتادن، طعم عجیب و غریب در دهان، فشار دادن دندان‌ها روی یکدیگر، گاز گرفتن زبان، حرکات ناگهانی و سریع چشم، ایجاد صداهای غیر معمول مانند زوزه کشیدن، از دست دادن کنترل مثانه یا روده و تغییر ناگهانی خلق و خوی است.

اگر کسی تشنج داشته باشد چگونه به وی کمک کنیم؟

توجه: نکات این قسمت برای کمک به افرادی که دچار تشنج نوع تونیک کلونیک هستند که فرد می‌لرزد، بسیار مهم است.

آرامش خود را حفظ کنید

مهم‌ترین کاری که می‌توانید در این لحظات انجام دهید، حفظ خونسردی و آرامش خاطر است. حدود ۸۰ درصد از تشنج‌ها در سه دقیقه به پایان می‌رسند پس باید سریع و موثر عمل کنید. پس از قطع تشنج فرد بهبود می‌یابد و تنفس به حالت عادی برمی‌گردد. 

از سر بیمار محافظت کنید

تا پایان تشنج سر بیمار را محکم نگه دارید تا در هنگام تکان‌ها، سر او به جایی برخورد نکند. سر و گردن و کمر را در یک راستا قرار دهید تا بیمار دچار آسیب نخاعی نشود. چیز نرمی مانند یک بالش یا یک ژاکت تا شده زیر سر او قرار دهید. سعی کنید فرد را به بغل بچرخانید. این کار باعث باز ماندن راه هوایی و پاک شدن جریان بزاق از دهان می‌شود.

اطراف بدن بیمار را ایمن کنید

همه اشیاء سخت یا تیز در نزدیکی بیمار را از او دور کنید. اگر می‌توانید عینک، کراوات یا روسری او را بیرون بیاورید. اگر فرد نشسته است، سعی کنید به آرامی او را روی یک سطح صاف قرار دهید تا سقوط نکند.

محیط اطراف بیمار را خلوت کنید

برای کمک به تشنج، جمعیت اطراف بیمار را متفرق و خالی کنید. اگر در یک مکان عمومی هستید، مسیری را برای عبور کارمندان اورژانس پزشکی ایجاد کنید و به بینندگان بگویید که مسیر را خالی نگه دارند.

با اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرید

اگر اولین تشنج شخص باشد، تشنج در بارداری یا دیابت اتفاق بیفتد یا اگر فرد مجروح شده است، برای دریافت کمک با اورژانس تماس بگیرید. اگر تشنج بیش از پنج دقیقه طول بکشد یا پس از پایان تشنج فرد به هوش نیاید لازم است که ۱۱۵ را خبر کنید.

اطلاعات بیماری خود را روی کاغذی بنویسید و همیشه همراه خود داشته باشید

بهتر است شخص مبتلا به صرع اطلاعات مهم مانند نوع بیماری، شماره تماس اضطراری، داروهای مصرفی و حساسیت دارویی را روی یک دستبند یا گردنبند یا به صورت نوشته‌ی در جیب خود داشته باشد. در مواقع اضطراری این اطلاعات به اطرافیان و پزشکان کمک می‌کند تا ارزیابی بهتری در مورد بیماری او داشته باشند.

بهتر است شخص مبتلا به صرع اطلاعات مهم مانند نوع بیماری، شماره تماس اضطراری، داروهای مصرفی و حساسیت دارویی را روی یک دستبند یا گردنبند یا به صورت نوشته‌ی در جیب خود داشته باشد.

کارهایی که نباید در هنگام تشنج انجام داد

از مصرف هرگونه نوشیدنی و غذا پرهیز کنید

حتی یک جرعه آب نیز می‌تواند باعث خفگی شود.

تلاش نکنید چیزی را در دهان شخص قرار دهید

درست است که افرادی که دچار تشنج می‌شوند ممکن است زبان خود را گاز بگیرند، اما تلاش برای قرار دادن چیزی در دهان فرد، برای حفاظت از زبان او، می‌تواند باعث آسیب به فک و دندان‌های او شود. سعی نکنید فرد را نگه دارید یا حرکات او را متوقف کنید.

احیا قلبی ریوی (CPR) را آغاز نکنید

ماساژ قلبی ریوی یا تنفس مصنوعی را امتحان نکنید. مگر در صورتی که پس از قطع تشنج فرد نفس نکشد.

با علائم تشنج آشنایی دارید؟

همین حالا مشاوره بگیرید

پس از پایان تشنج چه کارهایی می‌توان انجام داد؟

همراهی با بیمار

پس از پایان تشنج فرد ممکن است بیدار شود و دریابد که کنترل ادرار خود را از دست داده یا استفراغ کرده است. این وضعیت برای فرد می‌تواند ناراحت کننده و شرم آور باشد. همچنین ممکن است فرد دچار سردرگمی شود و برای فرار تقلا کند. گاهی نیز او بسیار خسته شده و می‌خواهد بخوابد. خود و سایر افراد را آرام نگه دارید و تا زمانی که می‌توانید در کنار فرد بمانید و اطمینان حاصل کنید که وضعیت او ثابت شده است.

توضیح شرایط به بیمار

بعد از پایان یافتن لرزش‌ها، به شخص کمک کنید که در مکانی امن بنشیند. هنگامی که فرد هوشیار شد و قادر به برقراری ارتباط است، به او بگویید که چه اتفاقی افتاده است.

کسب اطلاعات بیمار

بررسی کنید که آیا فرد دستبند پزشکی یا اطلاعات اضطراری دیگری را در اختیار دارد. پیشنهاد می‌شود که بیمار با شخص دیگری تماس بگیرد تا مطمئن شوید او به سلامت به خانه می‌رود.

تشخیص علت تشنج

برای پیدا کردن علت دقیق تشنج لازم است آزمایش‌هایی انجام شود تا بیماری‌های زمینه‌ای ایجاد کننده‌ی تشنج تشخیص داده شوند. این آزمایشات عبارتند از: بررسی عملکرد کبد و کلیه،‌ آزمایش خون، بررسی  سطح قند خون، پونکسیون کمری یا ال پی، الکتروانسفالوگرام یا نوار مغز (EEG)، سی تی اسکن (CT scan)، ام آر آی (MRI)، پت اسکن (PET scan).

در دکترتو می‌توانید با بهترین پزشکان متخصص مغز و اعصاب در شهر خود آشنا شوید، با آنها به صورت تلفنی یا آنلاین مشورت کنید و همچنین برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.

درمان تشنج

داروهای ضد صرع (ضد تشنج)، تحریک کننده‌‌ی عصب واگوس، رژیم کتوژنیک (رژیم پر چرب و کم کربوهیدرات) و جراحی مغز از روش‌هایی هستند که در درمان تشنج به کار برده می‌شوند.

تشنج و رانندگی

هر گونه تشنج عموما می‌تواند خطرناک باشد زیرا فرد از محیط اطراف خود بی اطلاع است و می‌تواند در هنگام رانندگی باعث ایجاد سانحه و آسیب به دیگران شود. بنابراین توصیه می‌شود افراد دارای صرع تا حد امکان رانندگی نکنند.

تشنج و بارداری

زنان دارای سابقه‌ی تشنج قبلی قادر به بارداری سالم هستند. ممکن است نقایص هنگام تولد مربوط به برخی از داروهای خاص رخ دهد. به طور مثال، اسید والپروئیک با نقایص شناختی و نقص لوله‌ی عصبی مانند اسپینا بیفیدا همراه است. به همین دلیل اسید والپروئیک در بارداری منع مصرف دارد. توجه داشته باشید که برخی از داروهای ضد تشنج می‌توانند تاثیر داروهای پیشگیری از بارداری را تغییر دهند.

[adrotate group=”3″]
امتیاز شما به مقاله:
(4از5)
دسته بندی:
منبع:
مطالب مرتبط

پاسخ دادن

نظرات درباره کمک به تشنج

  1. رضا"** گفت:

    سلام ..من دوسال پیش بخاطر مصرف ترامادول تشنج کردم .بعدش رفتم بیمارستان و ترکش کردم و الان بعد دوسال نمیدونم بخاطر مصرف متادون دوباره تشنج کردم ..الان گذاشتم کنار همه چی رو فقط سیگار میکشم همین ..ولی هر پنج روز یکبار یا چهار روز یکبار شب تشنج میکنم ..ام آری ای قراره بدم

  2. جمال الدین ملکی گفت:

    سلام ممنون از شما این برنامه را نشان دادید

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام جناب ملکی عزیز
      ممنونم از همراهی شما

  3. ناشناس گفت:

    سلام قرص مسکن برای کسی که اخیرا تشنج کرده ممکنه باعث تشنج دوباره بشه؟

    1. همیار دکترِتو گفت:

      دوست عزیز
      قرص مسکن موجب تشدید تشنج در فرد نمی شود. اگر بیمار شما تشن کرده است برای بررسی نیازه متخصص نورولوژی مراجعه کنید.
      متخصص نورولوژی

  4. عزت الله محمدی گفت:

    بیمار تشنج و اعصابی مغز

  5. عزت الله محمدی گفت:

    بیمار تشنج

  6. Miss گفت:

    سلام وقتتون بخیر من یکی از نزدیکام بیماری صرع داره و قرص میخوره ولی خب بیشتر وقتا لرزش دست شدید و استرس و ترسو داره ک حتی شده بیشتر وقتا ب چیزای منفی فک کن مث مرگ.دیدن اقوامی ک فوت کرده و یا حتی ب نقطه ای خیره میشه و گریه میکنه از این بابت هممون خیلی میترسیم اگ امکانش هست راهنمایی کنید ۳بار تا الان تشنج کرده و هر ۳بار ۱هفته بستری بوده چون تا ۱روز نمیتونه راه بره و حتی دستاش کبود میشه و گریه میکنه فقد یا میخنده
    میش راهنمایی کنید واقعا نیازه:(؟

  7. محمد علی هستم گفت:

    سلام من الان ۱۵ سال هست که تشنج میکنم و پیش هر دوکتری که رفتم نتو نستن در مانم کنند . من باید چکار کنم ؟

    1. همیار دکترِتو گفت:

      دوست عزیز
      تشنج شما باید تحت نظر متخصص نورولوژی با دارو تحت کنترل در آید. افراد مبتلا به این بیماری نیازه تا آخر عمر دارو با دوز مشخصی را مصرف کنند. از این لینک میتونید از بهترین نورولوژیست ها نوبت بگیرید.
      متخصصین مغز و اعصاب

  8. ناشناس گفت:

    چجوری از تشنج در حال خواب جلوگیری کنیم🥺

  9. بهمن زرافشان گفت:

    سلام خواهر من تشنج داره ماهی سه چهار بار اتقاق میفته و زمین میفته بعد ۵دقیقه بهوش میاد برای درمان چه کار کنیم لطفا

    1. مهران.ک گفت:

      دوست عزیز قصد جسارت ندارم اما طبق گفته ی خودتون وقتی میگید هر چند وقت یکبار این اتفاق میفته منو به این نتیجه میرسونه که احتمال داره دارویی یا قرصی مثل ترامادول مصرف میکنه و این اتفاق روی میده،وگرنه آگه بیماری صرع اگه داره با داروهایی که به فرد تشنج کننده تجویز میشه دیگه از این اتفاق پیشگیری میکنه،اما اگه احتمال بنده درست نباشه و تشنج بخاطر قرص ترامادول نباشه و بیماری صرع داشته باشه سوال اینجاست اگه داروی پیشگیری از صرع مصرف میکنه نباید ظبه این تعداد تشنج برای فرد بیمار روی بده،حالا با توجه به تجربه و اطلاعات در همین موضوع هر دو مورد تشنج هم از طریق مصرف قرص ترا و همچنین بیماری صرع که دارم این اتفاق یه مقدار قابل تامل هستش و باید بررسی بیشتری انجام بشه و دلیل این اتفاق مشخص بشه،چون خودتون میدونید با هر بار تشنج که احتمال مرگ در صورت تنها بودن فرد بیمار و همچنین در حین رانندگی و شرایط و موقعیت نامناسب فرد بیمار که احتمال فوت بالاست،سوای این اتفاق اگه خطر مرگ رو هم از سر بگذرونن،باز هم خطر آسیب مغزی بعد هر تشنج جون بیمار رو تهدید میکنه و این اتفاق به مرور و با گذشت زمان آسیب های مغزی رو مشخص میکنه.

  10. * رنجبر گفت:

    سلام خسته نباشید من برادرم ۳۵سالشه چندسال مواد مصرف میکرد الان چند ماه که داره دارو متادون مصرف میکند هیچ وقت اینجوری نشده بود ولی اول صبح یهویی تشنج گرفتش ولی فقط خرخر میکرد سفیدی چشمش امده بود و هرچی میگفتیم چیزی متوجع نمیشد یکدفعه اینجوری شد حدود۳۰دقیقه اینجوری بود بعدش اوڙانس ک امدمعاینش کردحالش خوب شد و بعدش رفتیم بیمارستان ازش ازمایش گرفتن گفتن هبچ مشکلی ندارد دلیل این اتفاق چی بود همچین شد که تاحد مرگ پیش رفت وقتی رو پهلو خوابوندمش بهتر شد مشکلش چیه ممنون میشم کمکم کنید🙏🙏

    1. ناشناس گفت:

      واسه مصرف همون متادونه

    2. رنجبر گفت:

      * رنجبر گفت:
      ۱۴۰۱/۱۱/۱۵ در ۵:۱۸ ق.ظ
      سلام خسته نباشید من برادرم ۳۵سالشه چندسال مواد مصرف میکرد الان چند ماه که داره دارو متادون مصرف میکند هیچ وقت اینجوری نشده بود ولی اول صبح یهویی تشنج گرفتش ولی فقط خرخر میکرد سفیدی چشمش امده بود و هرچی میگفتیم چیزی متوجع نمیشد یکدفعه اینجوری شد حدود۳۰دقیقه اینجوری بود بعدش اوڙانس ک امدمعاینش کردحالش خوب شد و بعدش رفتیم بیمارستان ازش ازمایش گرفتن گفتن هبچ مشکلی ندارد دلیل این اتفاق چی بود همچین شد که تاحد مرگ پیش رفت وقتی رو پهلو خوابوندمش بهتر شد مشکلش چیه ممنون میشم کمکم کنید و پیش پزشک متخصص هم رفتیم و گفتن هیچ مشکلی نیس ولی دارویی ب اسم، ترازولکس ولویتراستام۵۰۰ ونوپتوگر تجویز کردن ولی وقتی میگه دارو رو مصرف میکنم همش حس میکنم میخواد واسم اتفاق بدی بیفته ومیگه همش استرس دارم چندبار دارو رو مصرف کرده ولی دیگه مصرف نمیکنه بابد چکار کرد خواهشا جوابمد بدید باتشکر🙏🏻🙏🏻😣

      پاسخ

    3. احدبخشی گفت:

      سلام دخترم از وقتی آمدم شمال بعد بیست سال یهویی شب تشنج کرد تا این سن سابقه بیماری نداشت العان زیر نظر دکتر تو ساری هست لطفا راهنمائیم کنید خراسانی هستم ساکن شهرستان جویبار

    4. احدبخشی گفت:

      سلام دخترم از وقتی آمدم شمال بعد بیست سال یهویی شب تشنج کرد تا این سن سابقه بیماری نداشت العان زیر نظر دکتر تو ساری هست لطفا راهنمائیم کنید خراسانی هستم ساکن شهرستان جویبار مازندران هستم،،،

      1. همیارِ دکترِتو گفت:

        سلام دوست عزیز. با ارزوی سلامتی برای شما و فرزندتان
        تشنج یک نام کلی است و انواع و دلایل مختلفی دارد. بهتر است تحت نظارت یک روانپزشک خوب باشند
        تا دلایل تشنج مشخص و درمان مناسب اتخاذ گردد
        https://doctoreto.com/doctors/speciality/psychiatrist